Is druppelirrigatie een meerwaarde voor asperge?

Transcriptie

1 Is druppelirrigatie een meerwaarde voor asperge? Pieter Janssens, Bodemkundige Dienst van België vzw ) Liesbeth Wachters, Proefstation voor de groenteteelt vzw En de steun van de provincie Limburg en de Vlaamse overheid In samenwerking met Henckens-Snijkers, en Danny Clauwers 1

2 I r r i g a t i e i n a s p e r g e e n p o m p o e n Hoe droogtegevoelig is asperge? Hoe irrigeren in asperge? Waar zitten de wortels? Druppelirrigatie? Dekken de kosten de meeropbrengst? Hoe irrigatie aansturen? 2

3 H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Meerjarige teelt Oogst in het voorjaar tot juni Vegetatieve ontwikkeling juli, augustus en september => Aanmaak voedingsstoffen voor volgende voorjaar? Veel loof Uitgebreid wortelgestel Proefvelden Dany Clauwers (Bocholt, nieuwe aanplanting) en Henckens-Snijkers (Kinrooi, bestaande aanplanting 7 jaar) 3

4 H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Opvolging van bodemvochtgehalte, bodemvochtspanning en waterpotentiaal in de plant in een geïrrigeerde en in een nietgeïrrigeerde behandeling => 42 mm irrigatie tussen 21/07/2016 en 01/10/2016 Bodemvochtgehalte aan de hand van bodemstalen Vochtspanning in de bodem met de Watermark sensor Waterpotentiaal in de plant met een mobiele drukkamer 4

5 Gravimetrisch bodemvocht H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? 0,16 Start irrigatie 0,12 0,08 0,04 Bodemvochtgehalte aan de hand van bodemstalen genomen net onder rug % Irrigatie Geen Irrigatie 5

6 Bodemvochtspanning (kpa) H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Verloop van het vochtspanning de bodem in de zomer van (a) -150 (b) -200 Kc Start irrigatie 0 19/06/2015 9/07/ /07/ /08/2015 7/09/2015 Geen irrigatie H1 Geen irrigatie H2 100% irrigatie 100% irrigatie 6 sensoren per proefplot 6

7 Plantwaterpotentiaal (MPa) H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Verloop van de plantwaterpotentiaal in de zomer van ,1-0,2-0,3-0,4-0,5-0,6-0,7-0,8-0,9-1 Start irrigatie Geen Irrigatie 100% Irrigatie 7

8 H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Vegetatiebeoordeling najaar 2016 proefperceel Henkens - Snijckers Diameter (mm) Aantal stengels Groene kleur (1-9) NON IRRI 15.2 a 13.8 a 2.5 a 100% IRRI 12.8 b 18.5 b 4.8 b Vegetatiebeoordeling najaar 2016 proefperceel Dany Clauwers Diameter (mm) Aantal Stengels Groene kleur (1-9) NON IRRI 1.1 a 23.3 a 4.3 b 100% IRRI 1.2 a 26 a 7.8 a Dany Clauwers 8 Henkens -snijckers

9 Opbrengst ten opzichte van geen irrigatie H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Productieresultaat 2017 Henckens-Snijkers Meeropbrengst tot 40% bij druppelslangen langs de rug 150% 140% geen irrigatie 50% irrigatie 100% irrigatie 100% irri naast berm 130% 120% 110% 100% 90% 80% 70% 60% 50% geen irrigatie 50% irrigatie 100% irrigatie 100% irri naast berm 9

10 H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Productieresultaat 2017 Clauwers Dany Aangeplant in 2016 Haspelbergening vs druppelslang Beperkte meeropbrengst 110% 50 mm irrigatie 105% 100% 45 mm irrigatie 95% 90% 85% Geen irrigatie Haspel T Tape 10

11 H o e d r o o g t e g e v o e l i g i s a s p e r g e? Productieresultaten 2016 na het groeiseizoen van 2015 Relatief percentage tov Geen irrigatie aantal stengels kg 50% irrigatie langs de berm 100% irrigatie +7 % kg + 11 % stengels 50% irrigatie 0% irrigatie

12 I r r i g a t i e i n a s p e r g e e n p o m p o e n Hoe droogtegevoelig is asperge? Hoe irrigeren in asperge? Waar zitten de wortels? Druppelirrigatie? Dekken de kosten de meeropbrengst? Hoe droogtegevoelig is pompoen? Hoe irrigatie aansturen? 12

13 Z-direction Z-direction Z-direction W o r t e l v e r d e l i n g a s p e r g e Fijne wortels bemonsterd met de wortelboor Root length density (cm/cm³) Rug Root length density (cm/cm³) RIDGE Dikke wortels dmv profielput x C Midden tussen 2 ruggen Tussen INTER rug RIGDE Tussen rug Rug

14 W o r t e l v e r d e l i n g a s p e r g e 14

15 I r r i g a t i e i n a s p e r g e e n p o m p o e n Hoe droogtegevoelig is asperge? Hoe irrigeren in asperge? Waar zitten de wortels? Druppelirrigatie? Dekken de kosten de meeropbrengst? Hoe droogtegevoelig is pompoen? Hoe irrigatie aansturen? 15

16 D r u p p e l i r r i g a t i e Druppelirrigatie biedt voordelen ten opzichte van haspelberegening Op de rug of langs de rug? Rendement van de bedruppeling is gelijkaardig of beter Druppelslangen langs de rug kunnen later in het seizoen worden aangebracht Druppelslangen langs de rug kunnen gemakkelijker worden 16 opgeruimd.

17 I r r i g a t i e i n a s p e r g e e n p o m p o e n Hoe droogtegevoelig is asperge? Hoe irrigeren in asperge? Waar zitten de wortels? Druppelirrigatie? Dekken de kosten de meeropbrengst? Hoe droogtegevoelig is pompoen? Hoe irrigatie aansturen? 17

18 W a t i s d e m e e r o p b r e n g s t ( )? Relatief percentage tov Geen irrigatie aantal stengels kg 50% irrigatie langs de berm 100% irrigatie +7 % kg + 11 % stengels 50% irrigatie 0% irrigatie Standaardoutput asperge (Bouters et al. 2010): euro/ha X 7% = 1486 euro/ha 18

19 W a t z i j n d e k o s t e n? VB type revaslim (Ref. Jelle Gerstel, VLAMINGS) (wanddikte 0.2 mm, werkdruk 1 bar) Éénmalige investeringen 326 euro/ha: Layflatslang 1 rol 100 m: euro Koppelingen, collector, connector, zeskantsleutel: euro Jaarlijkse kost druppelslangen 375 euro/ha 19

20 Neerslag (mm/decade) H o e d r o o g w a s d e z o m e r v a n ? periodes waarbij over 10 dagen het neerslagtekort groter was dan 20 mm tussen 1 juni en 30 september 80% was natter sinds 1991, 20% droger of even droog 50% was bijna even droog Neerslag per 10 dagen in 2015 (april tot september), en in een normaal jaar (Centrum van het land) 2015 normaal 0 10/04 30/04 20/05 9/06 29/06 19/07 8/08 28/08 17/09 20 datum

21 D e k k e n d e k o s t e n d e m e e r o p b r e n g s t? In ca 1000 euro meerwaarde/ha exclusief uren om aan te leggen en op te ruimen (ca 2 dagen werk voor het proefperceel van 8 ha) In 20% van de gevallen was de zomer minstens even droog de afgelopen 25 jaar, in 50% van de gevallen bijna even droog Bodemtype proefperceel volgens bodemkaart: Scm (Droge Lemig Zandbodem) Waterverbruik was 400 m³/ha (Kost circa 0.2 euro/m³) 21

22 I r r i g a t i e i n a s p e r g e e n p o m p o e n Hoe droogtegevoelig is asperge? Hoe irrigeren in asperge? Waar zitten de wortels? Druppelirrigatie? Dekken de kosten de meeropbrengst? Hoe irrigatie aansturen? 22

23 V o c h t s e n s o r e n Opvolging bodemvochtgehalte door middel van vochtstalen en bodemwaterbalansmodel Opvolging bodemvochtspanning met behulp van watermark bodemsensoren. Uidrogingscurve, Uitdrogingscurve of vochtretentiecurve MK. B5L1 (20cm-mv). of pf curve. Vochtspanning: 5.0 y = x x x x R 2 = Tegendruk die de plant moet geven voor wateropname (voorbeeld watermark sensor) pf MPa volumetrisch vochtgehalte Vochtgehalte: % bodemvocht (Voorbeeld TDR)

24 V o c h t o p v o l g i n g d m v i r r i g a t i e s t u r i n g Investering in beregeningsinstallatie, variabele kosten per beregeningsbeurt Irrigatiesturing Aan : XXXX 3950 Bocholt Bodemkundige Dienst van België vzw. W. de Croylaan 48 B-3001 Heverlee België (Alg. nr. BDB) (Pieter Janssens) (Wendy Odeurs) Web: Datum : 30/06/15 BDB-irrigatiesturing@bdb.be Perceel en teelt : Beurt: Datum : Dosis : Uit te stellen met 1 dag per X mm neerslag: Leen Wortel Laatste beurt 17/6 (30 mm) Goolderdheide erwt Laatste beurt 29/6 (25 mm) Oogst einde beregening 5 4/7 starten als ze blijven staan tot 7/7 20 mm 1 dag per 3 mm Optimale productie (kwalitatief en kwantitatief), beperken van de nitraatdoorspoeling. Huisblok Schorseneer Laatste beurt 13/6 (25 mm) Veld Aardappel (Fontane) Laatste beurt 29/06 avond (25 mm) Nota : Weersverwachting : 2 2/ dag per 5 mm 4 4/ dag per 6 mm Een hogedrukgebied boven het noorden van Duitsland brengt warme lucht vanuit het oosten naar ons land. Het wordt vandaag en de volgende dagen dan ook zeer warm. Vanaf morgen stijgt de temperatuur tot boven de 30 graden, vrijdag en zaterdag zijn temperaturen tot 35 graden en hoger mogelijk. Een lokaal hitteonweer is donderdagavond mogelijk in het westen. Op zaterdag is er ook in het oosten van het land kans op een dergelijk lokaal hitteonweer. Vanaf zondag minder tropisch maar nog steeds temperaturen achteraan 20 graden. Ook dan wordt geen regen verwacht. De gewasverdamping stijgt tot 5 à 6 mm per dag.

25 A a n p a k I r r i g a t i e s t u r i n g AANPAK: modelberekening, bodemstaalnames, meteo voorspelling Klimaataanbod Neerslag Transpiratie Klimaatvraag zon, temperatuur, wind, luchtvochtigheid Evaporatie Run Off Irrigatie Diepe drainage Wortelopname Capillaire opstijging Vochtretentie van de bodem 25

26 (mm) A a n p a k I r r i g a t i e s t u r i n g v b p r o e f p e r c e e l Bodemvochtverloop volgens bodemwaterbalans proefperceel Henckens- Snijkers in /6 5/7 15/7 25/7 4/8 14/8 24/8 3/9 13/9 23/9 3/10 13/10 Neerslag Berekende vochtgehalte Interventiedrempel van -50 kpa Irrigatie Gemeten vochtgehalte Maximaal vochthoudend vermogen 26

27 C o n c l u s i e s Productiewinst op opbrengst 2016 door irrigatie in 2015 Meeropbrengst circa 1000 euro hoger dan de kosten voor druppelirrigatie Druppelslangen kunnen langs de rug gezien een belangrijk aandeel van de wortels zich in de middengang bevindt. Pompoen vraagt irrigatie op het juiste moment, enkel indien de bodemvochtreserve ver is uitgeput tijdens de bloei en de vorming van de pompoenen. Irrigatiesturing biedt een oplossing voor een correcte irrigatie in asperge en pompoen. 27

28 Is druppelirrigatie een meerwaarde voor asperge? Pieter Janssens, Bodemkundige Dienst van België vzw ) Liesbeth Wachters, Proefstation voor de groenteteelt vzw En de steun van de provincie Limburg en de Vlaamse overheid In samenwerking met Henckens-Snijkers, en Danny Clauwers 28