WET sensoren: Watergehalte, EC en Temperatuur in de mat

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WET sensoren: Watergehalte, EC en Temperatuur in de mat"

Transcriptie

1 WET sensoren: Watergehalte, EC en Temperatuur in de mat Jos Balendonck (Wageningen UR Glastuinbouw) Workshop sensoren (1 november 2011)

2 Overzicht Achtergrond water en meststoffen dosering Sensoren en meetgrootheden voor water Werking WET sensor Toepassingen in de praktijk Praktica suggesties

3

4 Teelt in de grond ( open systeem ) WATER ET NUTRIENTEN UITSPOELING

5 Substraatteelt ( gesloten waterkringloop ) ET WATER NUTRIENTEN RECIRCULATIE

6 Uitdagingen voor de tuinbouw Watertekort, verzilting, plant stress of milieubelasting (uitspoeling...) Optimaal gebruik van water en meststoffen Preciezer irrigeren op basis van: Bemonstering Klimaat (straling, temperatuur) en verdampingsmodel Plantsensoren (IR bladtemperatuur, stengeldikte,...) Bodemvochtgehalte sensoren Bemesting op basis van: Bemonstering, Ion specifieke sensoren of EC metingen

7

8 Vochtsensoren Waterspanning Wanneer beschikbaar? B.v. watermarks en tensiometers Watergehalte EC Hoeveel water is er beschikbaar? B.v. SM300, ECHO probe, Trime Hoeveel meststof is er in de bodem? Gecombineerde sensoren voor WET (Delta T Devices), 5TE (Decagon), HydraProbe

9 WET sensor Watergehalte Geeft beschikbaar water (Volume %) Bodemtype kalibratie Elektrische Geleidbaarheid (EC) Bulk EC: Totale EC in meetvolume (ms/cm) Voor Poriënwater EC, correctie op watergehalte Temperatuur Correctie temperatuur invloed

10 Waterspanning (kpa) Wanneer wat meten? Keuze hangt af van: pf curve, porositeit groeimedium, keuze van het vochtniveau. De nauwkeurigheid, resolutie en meetbereik van de sensoren, veelal: Tensiometers vooral in drogere media Vochtsensoren vooral in nattere media (bv pot of substraatteelt) WET sensoren als verzilting en meststoffen een rol spelen (EC) pf curve Tensiometers Vochtsensoren WET Watergehalte (%)

11

12 Diëlektrisch gedrag van bodem + water + + _ R C i v Permittiviteit (ε) Capaciteit (C) Elektrische Geleidbaarheid (σ) Weerstand (R)

13 Hardware concept chip meet complexe impedantie bij MHz

14 Werkingsprincipe van WET sensor Temp. Klein EM veld tussen 3 pennen meet het diëlektrisch gedrag van de bodem of groeimedium bij 20 MHz Capaciteit (C) Weerstand (R) Temperatuur(T) Permittiviteit(ε) Bulk EC (σ) Vertaalslag Watergehalte(θ) Poriënwater EC (EC P ) kalibratie!

15 Correcties voor temperatuur invloeden ε water (T) = ( 21 T ) σ (T) = σ(t 20 ) [ ( T T 20 ) ] *) *) hangt af van ion samenstelling

16 Bodemspecifieke kalibratie Vochtgehalte (%) θ (ε) = a 0 + a 1 ε + a 2 ε 2 + a 3 ε 3 θ = ε Topp-curve Ovendroog methode ε Permiitiviteit Kalibratie hangt van de bodemsoort af!!!

17 Bodem model ε lucht = 1, ε bodem 4, ε water 80 Lucht Water Meststoffen Vaste delen fractie: a % fractie: b % fractie: c % εtotaal = a 1 + b 80 + c 4

18 Effect van inklinken bodem kalibratie ingeklonken 20% Water Water 20% 50% Lucht Lucht 30% 30% Vaste delen Vaste delen 50% ε = 17.7 ε = 18.3 Watergehalte: θ = 20.0 θ 20.5

19 Poriënwater EC EC p = ε water σ bulk ε 4.1 *) *) correctie model (M.A. Hilhorst)

20 Kalibratie voor substraten Steenwool, Perlite, Peat... Schors, kokos,... Mengsels Luchtige mengsels, variabiliteit..

21

22 WE T Full Farmer Over irrigation m 3/m Stress :00: :00: :00: :00: :00: :00: :00: :00: :00:00

23 Plaatsing sensoren [ms/cm] cm 30 cm Vochtgehalte (Horst) [v/v] cm mei 1 jun 1 jul 1 aug 1 sep 1 okt

24 Poriën EC metingen EC [ms/cm] Monstername SAMPLE 15 cm Sigma probe WET-sensor 1 1 mei 1 jun 1 jul 1 aug 1 sep 1 okt

25 Voorbeeld van WET sensor meting Irrigation and Fertigation Event 120 VWC EC Water Content (%), EC (ms/m) Irrigatie Fertigatie 0 Time

26 Laag EC Water (EC = 0.50 ds/m) Gemend water Hoog EC water (EC = 1.80 ds/m) EC (ds m -1 ) EC (ds m -1 ) Timer WET Acqua substraat nel substrato water irrigatie Acqua irrigua water 3.5 Soglia Acqua substraat nel substrato water 3.0 Acqua irrigatie irrigua water Giorni Dagendal natrapianto planten Pardossi, 2008

27

28 WET sensor voor bodem en groeimedia Handmeter Voor bemonstering Kalibreren voor verschillende media Beperkte logger faciliteit

29 Real time sturing irrigatie Autonome werking Timer (wakker worden) Verschillende sensoren Sturing van elektronische kleppen Programmeerbaar vanaf computer (via GSM modem) Batterij gevoed (zonnepaneel)

30 Voor de gevorderde ICT ers Temperatuur sensor Processor SENSOR Elektroden Kalibratie gegevens

31 Bedankt voor uw aandacht Meer documentatie beschikbaar via:

Vochtmeten in substraat- en grondteelten: Praktische ervaringen

Vochtmeten in substraat- en grondteelten: Praktische ervaringen Vochtmeten in substraat- en grondteelten: Praktische ervaringen Arenasessie: November maand van het meten Netwerkhuis, Bleiswijk 14 November 2013, Jos Balendonck Teelt in de grond open systeem WATER ET

Nadere informatie

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop. NVTL Studiedag - 1 maart 2011

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop. NVTL Studiedag - 1 maart 2011 Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop NVTL Studiedag - 1 maart 2011 Jos Balendonck, Wageningen UR Glastuinbouw Overzicht Irrigatie trends Doelstellingen

Nadere informatie

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop NVTL Studiedag 1 maart 2011 Jos Balendonck, Wageningen UR Glastuinbouw Overzicht Irrigatie trends Doelstellingen van

Nadere informatie

Sensoren en fertigatie in ijssla

Sensoren en fertigatie in ijssla Sensoren en fertigatie in ijssla Kees van Wijk, Jos Wilms, Janjo de Haan - PPO-AGV Jos Balendonck - WUR Glastuinbouw Telersbijeenkomst, Vredepeel, 2 juli 2009 Introductie Kees van Wijk Agenda avond 1.

Nadere informatie

Verzilting en verzouting

Verzilting en verzouting Verzilting en verzouting Wat is EC? Maart 2016, Henk van Reuler en Ton Baltissen Inleiding Verzilting ophoping van in water oplosbare zouten (b.v. K +, Ca 2+, Cl -, SO 4 2-, HCO 3- ) Verzouting ophoping

Nadere informatie

Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter. Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012

Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter. Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012 Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012 Jos Balendonck, Wim Voogt, Marius Heinen, Gert-Jan Swinkels, Aat van Winkel, Frans Zwinkels, Hennie van

Nadere informatie

Sensoren voor meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen

Sensoren voor meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen Sensoren voor meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen Workshop: Sensoren voor bepaling waterkwaliteit Jos Balendonck, Ellen Beerling, Erik van Os (Wageningen-UR) User Network Group meeting Water Event

Nadere informatie

Bodemvocht catalogus. All it takes for environmental research

Bodemvocht catalogus. All it takes for environmental research Bodemvocht catalogus All it takes for environmental research Eijkelkamp Agrisearch Equipment BV, een dochter van Eijkelkamp Earth Sampling Group BV, is een internationale organisatie die een uitgebreid

Nadere informatie

1. Vooraf. 2. De apparatuur. AquaTag Handleiding STS/wsk v2.1 / 23 september 2015

1. Vooraf. 2. De apparatuur. AquaTag Handleiding STS/wsk v2.1 / 23 september 2015 1. Vooraf Door het vocht in plantcontainers of de volle grond te meten met de AquaTag sensoren van SensorTagSolutions kan de irrigatie gericht worden aangestuurd, en kan water worden bespaard. Deze handleiding

Nadere informatie

Verfijning van irrigatie en bemesting in het Noorden van Limburg met de introductie van druppelirrigatie en fertigatie in asperge en pompoen

Verfijning van irrigatie en bemesting in het Noorden van Limburg met de introductie van druppelirrigatie en fertigatie in asperge en pompoen Leo Henckens Verfijning van irrigatie en bemesting in het Noorden van Limburg met de introductie van druppelirrigatie en fertigatie in asperge en pompoen Demodag 21-9-215 Leo Henkens Verfijning van irrigatie

Nadere informatie

DCM Xtra-MIX X 1 Organisch-minerale meststof met extra lange gecontroleerde werking

DCM Xtra-MIX X 1 Organisch-minerale meststof met extra lange gecontroleerde werking INNOVATIE www.dcm-info.com DCM Xtra-MIX X 1 Organisch-minerale meststof met extra lange gecontroleerde werking DCM Xtra-MIX 1 NPK 16-3-8 32 % OS MINIGRAN TECHNOLOGY FAST N 120-150 ORGANIC N LONG LASTING

Nadere informatie

Aandachtspunten literatuurstudie. Naar een verantwoorde N- en P- bemesting van sportvelden en minimale uitspoeling. Conclusies deskstudie: N

Aandachtspunten literatuurstudie. Naar een verantwoorde N- en P- bemesting van sportvelden en minimale uitspoeling. Conclusies deskstudie: N Naar een verantwoorde N- en P- bemesting van sportvelden en minimale uitspoeling Wim Bussink Romke Postma Aandachtspunten literatuurstudie Mineralisatie uit niet afgevoerd maaisel Bespelingsint.+ maaifreq

Nadere informatie

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw Tom De Swaef tom.deswaef@ugent.be www.plantecology.ugent.be Sensoren: plantreactie op omgeving Omgeving: kasklimaat: straling, relatieve vochtigheid,

Nadere informatie

Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009

Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009 Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009 Ellen Beerling Wageningen UR Glastuinbouw Knelpunten Waarom aandacht aan emissie

Nadere informatie

HORTICOOP KENNIS EVENT SNIJBLOEMEN (GRONDTEELTEN) 23 September 2015 Ellen Beerling Erik van Os Jim van Ruijven Wim Voogt

HORTICOOP KENNIS EVENT SNIJBLOEMEN (GRONDTEELTEN) 23 September 2015 Ellen Beerling Erik van Os Jim van Ruijven Wim Voogt HORTICOOP KENNIS EVENT SNIJBLOEMEN (GRONDTEELTEN) 23 September 2015 Ellen Beerling Erik van Os Jim van Ruijven Wim Voogt Inhoud (grondgebonden teelten) 1.Waarom aandacht voor water en emissies? 2.Aanpak

Nadere informatie

Irrigatie variabel doseren over de perenboomgaard

Irrigatie variabel doseren over de perenboomgaard Irrigatie variabel doseren over de perenboomgaard Wereldwaterdag, 22 maart 2019 Sofie Reynaert, Pieter Janssens, Jarl Vaerten, Frank Elsen, Hilde Vandendriessche Irrigatie in de perenteelt Vooral tijdens

Nadere informatie

Maakt precisieirrigatie

Maakt precisieirrigatie Maakt precisieirrigatie mogelijk Onderdeel van de ROCKWOOL Groep De nieuwe is het ideale meetinstrument voor telers, om precisie-irrigatie mogelijk te maken door nog nauwkeuriger meten en gedetailleerder

Nadere informatie

Als planten konden praten

Als planten konden praten 3/28/28 Als planten konden praten Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw (Leo.Marcelis@wur.nl) Leerstoelgroep Tuinbouwketens (Ep.Heuvelink@wur.nl) Met medewerking van: J. Bontsema,

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING TM-STW. Tensiometer voor o.a. steenwol met elektronische uitgang

GEBRUIKSAANWIJZING TM-STW. Tensiometer voor o.a. steenwol met elektronische uitgang GEBRUIKSAANWIJZING TM-STW Tensiometer voor o.a. steenwol met elektronische uitgang GEBRUIKSAANWIJZING TENSIOMETERS Voorwoord Gefeliciteerd met de aanschaf van uw Nieuwkoop Tensiometer. Het principe van

Nadere informatie

FieldScout TDR100 HANDLEIDING

FieldScout TDR100 HANDLEIDING 0 Inhoud 1. Algemeen overzicht... 2 2. Probe afmetingen... 2 3. Bediening meter... 3 3.1. Gegevens meetmodi... 4 3.2. Veranderen van Probe lengte... 4 3.3. Kalibratiemodus... 5 4. Kalibratie van de meter...

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Precisie in de kas. meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren

Precisie in de kas. meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren Precisie in de kas meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Eldert van Henten, WU Agrarische bedrijfstechnologie Ontwikkelingen in de glastuinbouw Overschakeling

Nadere informatie

De Wandelende Klimaatbox

De Wandelende Klimaatbox De Wandelende Klimaatbox Draadloze sensornetwerken in de kas Jos Balendonck NVTL studiedag, 10 maart 2015, Hof van Wageningen Robuuste agroproductiesystemen techniek voor een weerbare agrosector Sectie

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Multifunctionele ph-meter PCE-pHD1 meet ph-waarde, geleidingsvermogen, en optioneel zuurstof en temperatuur / SDgeheugenkaart (tot 16 GB) / waarden worden in Excel-formaat opgeslagen / groot beeldscherm

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING 14.27 BODEMVOCHTMEETSYSTEEM WATERMARK

GEBRUIKSAANWIJZING 14.27 BODEMVOCHTMEETSYSTEEM WATERMARK GEBRUIKSAANWIJZING 14.27 BODEMVOCHTMEETSYSTEEM WATERMARK Inhoudsopgave Over deze gebruiksaanwijzing... 2 1. Beschrijving... 2 2. Vragen die men zich voor de installatie dient te stellen... 2 3. Het installeren

Nadere informatie

Bijeenkomst. Boomkwekerij Knol. Inhoud. Bedrijf. Horticoop BV. 1. Bedrijf. 2. Grondstoffen. 3. Eigenschappen januari 2009

Bijeenkomst. Boomkwekerij Knol. Inhoud. Bedrijf. Horticoop BV. 1. Bedrijf. 2. Grondstoffen. 3. Eigenschappen januari 2009 Inhoud 1. Bedrijf 2. Grondstoffen Bijeenkomst 3. Eigenschappen 4... Boomkwekerij Knol 6 januari 2009 Horticoop BV Bedrijf Het bedrijf: Lentse Potgrond en Slingerland Potgrond Horticoop BV Lentse Potgrond

Nadere informatie

- Indicatie batterij status - Het LCD scherm van de multimeter heeft achtergrondverlichting en staafdiagram - Multimeter met intern geheugen (32.

- Indicatie batterij status - Het LCD scherm van de multimeter heeft achtergrondverlichting en staafdiagram - Multimeter met intern geheugen (32. Handheld Multimeter PCE-DM 22 Handmatige TRUE RMS data logger multimeter met meerdere meetfuncties, geheugen / data logger, RS-232 interface en software standaarden: IEC 1010 1000 V CAT III Deze handmatige

Nadere informatie

Nieuwe teeltsysytemen in de boomkwekerij Irrigatiesystemen en sensoren

Nieuwe teeltsysytemen in de boomkwekerij Irrigatiesystemen en sensoren Nieuwe teeltsysytemen in de boomkwekerij Irrigatiesystemen en sensoren BOGO project Nieuwe teeltsystemen December, 2013 Henk van Reuler Inhoud Teelt uit de grond U systeem (teelt in goten) Laanbomen in

Nadere informatie

Precision Growing Emissie-vrij telen

Precision Growing Emissie-vrij telen LTO waterdagen - GRODAN - 2015 Precision Growing Emissie-vrij telen Gert-Jan Goes oktober november 2015 1 Agenda In perspectief Emissie-vrij Eigenschappen substraat Meten = Weten Precision Growing tijdens

Nadere informatie

Het Nieuwe Telen Potplanten

Het Nieuwe Telen Potplanten Het Nieuwe Telen Potplanten Meer zonlicht, wijde temperatuurgrenzen Filip van Noort (WUR Glastuinbouw), Marcel Lieffering 29 september 2010 Achtergrond onderzoek Sommige potplanten worden in Nederland

Nadere informatie

D r u p p e l i r r i g a t i e i n V l a a n d e r e n

D r u p p e l i r r i g a t i e i n V l a a n d e r e n D r u p p e l i r r i g a t i e i n V l a a n d e r e n Demonstratie van druppelirrigatie in g roenten en fruit 2018-2020 Greet Tavernier Joris De Nies D r u p p e l i r r i g a t i e Efficiënte vorm van

Nadere informatie

Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak.

Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak. Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak Wim Timmermans Modelleren van stroming in de lucht: wat Dit gaat over: Het vinden

Nadere informatie

HortiMaX FertiMiX Portfolio

HortiMaX FertiMiX Portfolio FertiMiX-Go! FertiMiX E-series FertiMiX Custom FertiMiX Portfolio Eenvoudig besparen op water en meststoffen Verbeterde opbrengsten en snelle return on investment Altijd beschikken over de juiste watergift

Nadere informatie

Botrytis aanpak bloeiende potplanten

Botrytis aanpak bloeiende potplanten Botrytis aanpak bloeiende potplanten Pilotgewas Cyclaam DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 E info@dlvplant.nl www.dlvplant.nl

Nadere informatie

LED verlichting in kassen:

LED verlichting in kassen: LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,

Nadere informatie

Bemesting in de boomkwekerij

Bemesting in de boomkwekerij Inhoud Bemesting in de boomkwekerij Henk van Reuler Randwijk, 2 mei 2011 Inleiding Bemestings volle grond Teelt de grond uit Inleiding - Organogram Boomkwekerij in Nederland Agrotechnology & Food Wageningen

Nadere informatie

- Instelbare meetfrequentie - Gemakkelijk te bedienen - Stevige behuizing

- Instelbare meetfrequentie - Gemakkelijk te bedienen - Stevige behuizing Multifunctionele ph-meter PCE-pHD1 meet ph-waarde, geleidingsvermogen, zuurstof en temperatuur / SDgeheugenkaart (tot 16 GB) / waarden worden in Excel-formaat opgeslagen / groot beeldscherm / RS-232-interface

Nadere informatie

Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen

Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop

Nadere informatie

Ontwikkeling emissiemanagementsysteem grondgebonden teelt; bodemvochtsensoren en modulaire opbouw van het systeem.

Ontwikkeling emissiemanagementsysteem grondgebonden teelt; bodemvochtsensoren en modulaire opbouw van het systeem. Ontwikkeling emissiemanagementsysteem grondgebonden teelt; bodemvochtsensoren en modulaire opbouw van het systeem. Jos Balendonck 1, Wim Voogt 1, Aat van Winkel 1, Gert-Jan Swinkels 1, Hans Janssen 1,

Nadere informatie

Duurzaam Legionella Beheer in Koeltorens. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, koers Noord

Duurzaam Legionella Beheer in Koeltorens. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, koers Noord Duurzaam Legionella Beheer in Koeltorens Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, koers Noord Projectgegevens 1. Titel: Duurzaam Legionella beheer in koeltorens 2. Doelstelling: Het duurzaam en

Nadere informatie

Opbrengstverhoging snij amaryllis. Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre

Opbrengstverhoging snij amaryllis. Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre Opbrengstverhoging snij amaryllis Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre Onderzoek opbrengstverhoging snij amaryllis Op verzoek amarylliscommissie

Nadere informatie

Precisie Tuinbouw. Sassenheim,

Precisie Tuinbouw. Sassenheim, Precisie Tuinbouw Jos.Balendonck@wur.nl Sassenheim, 7-9-2017 Overzicht Wat speelt er momenteel in de glastuinbouw? Wat is gedaan en wat is aanleiding voor project precisietuinbouw? Wat is precisietuinbouw,

Nadere informatie

Verlaging van het energieverbruik in de akkerbouw Door optimalisatie van beregeningtechniek. Smits BV Veldhoven Jan Coppens

Verlaging van het energieverbruik in de akkerbouw Door optimalisatie van beregeningtechniek. Smits BV Veldhoven Jan Coppens Verlaging van het energieverbruik in de akkerbouw Door optimalisatie van beregeningtechniek Smits BV Veldhoven Jan Coppens Agenda Korte introductie Smits BV Efficiëntie door sensortechniek Optimale rendement

Nadere informatie

Trayplanten opkweek. Inleiding. Door: Bart Vromans. Doel van plant Bloemaanleg Uniform plantmateriaal Plantbelasting

Trayplanten opkweek. Inleiding. Door: Bart Vromans. Doel van plant Bloemaanleg Uniform plantmateriaal Plantbelasting Trayplanten opkweek Door: Bart Vromans HortiNova cursus 13 & 14 februari 2008, Diepgang in de bodem Inleiding Doel van plant Bloemaanleg Uniform plantmateriaal Plantbelasting 1 Doel van plant Optimaal

Nadere informatie

Impact van éénmalige organische bemesting op de stikstofnalevering in meerjarige sierteelten

Impact van éénmalige organische bemesting op de stikstofnalevering in meerjarige sierteelten Impact van éénmalige organische bemesting op de stikstofnalevering in meerjarige sierteelten Mineralisatieproef: invloed onkruidbestrijding en groenbemesters Incubatieproef: lange termijn N-nalevering

Nadere informatie

MouseMonitor (ook geschikt voor ratten)

MouseMonitor (ook geschikt voor ratten) MouseMonitor (ook geschikt voor ratten) Hartfrequentie * SpO2 * Temperatuur * ECG * Warmhouden Betere Resultaten Verbeter onderzoeksresultaten, operatiekwaliteit & overlevingskansen. Superieure gegevens

Nadere informatie

Is druppelirrigatie een meerwaarde voor asperge?

Is druppelirrigatie een meerwaarde voor asperge? Is druppelirrigatie een meerwaarde voor asperge? Pieter Janssens, Bodemkundige Dienst van België vzw (pjanssens@bdb.be, +32 473 310 296) Liesbeth Wachters, Proefstation voor de groenteteelt vzw En de steun

Nadere informatie

Emissiemanagement grondgebonden teelten

Emissiemanagement grondgebonden teelten Emissiemanagement grondgebonden teelten Monitoring water en meststoffen op praktijkbedrijven en ontwikkeling robuuste vochtsensor in 214 Wim Voogt, Jos Balendonck, Aat van Winkel, Jan Janse en Gert-Jan

Nadere informatie

ADLO demoproject Opvangen van drainwater. Inleiding. Studiedag Bemesting. containervelden Timing: 1 april maart 2014 Doelstelling:

ADLO demoproject Opvangen van drainwater. Inleiding. Studiedag Bemesting. containervelden Timing: 1 april maart 2014 Doelstelling: ADLO demoproject 2011 18 Studiedag Bemesting Kwaliteitsvolle planten met reductie van nutriëntenuitspoelingen op tray en containervelden Kwaliteitsvolle planten met reductie van nutriëntenuitspoeling op

Nadere informatie

Specificaties HI HI HI HI EC, EC/Troebelheid Uitbreiding tot HI niet tot HI niet

Specificaties HI HI HI HI EC, EC/Troebelheid Uitbreiding tot HI niet tot HI niet HI9829: Waterdichte Multiparameter portable meter voor ph, mv,,, EC, ISE, resistiviteit, TDS, saliniteit, luchtdruk, troebelheid en temperatuur met GPS. Algemeen Dit unieke instrument meet 17 (10 gemeten

Nadere informatie

REDUNG, EEN STAP NAAR IPM

REDUNG, EEN STAP NAAR IPM WAARVOOR STAAT REDUNG? REDUNG, EEN STAP NAAR IPM Demonamiddag bodemontsmetting 3/11/217 Simon Craeye REDUctie van Nitraatuitspoeling in de Grondgebonden groenteteelt onder beschutting door beredeneerde

Nadere informatie

P1.64 P1.64. Voordelen. Gemakkelijk in gebruik. Diverse sensoren worden op de datalogger aangesloten. oppervlaktemeting.

P1.64 P1.64. Voordelen. Gemakkelijk in gebruik. Diverse sensoren worden op de datalogger aangesloten. oppervlaktemeting. Standaard bodemvochtmeters standaardkalibreren en van 2 % bij bodemspecifiek Voordelen een dunwandige buis en heeft een meetvolume van ± kalibreren. Het uitgangssignaal van de sensor is 0 1 Gemakkelijk

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker INHOUDSOPGAVE Voorstelling Agrometius/Trimble Wat is precisielandbouw en waarom? Cirkel van precisielandbouw: 1. 2. 3. 4. DETECTIE BESLISSEN UITVOEREN

Nadere informatie

Grip op voeding Plantsapme*ngen vs wateranalyses

Grip op voeding Plantsapme*ngen vs wateranalyses Grip op voeding Plantsapme*ngen vs wateranalyses Landelijke Glasgroente dag De toekomst van de tuinbouw Sjoerd Smits, HortiNova Joan Timmermans NovaCropControl Even voorstellen Sinds 003 bezig met plantsapmengen

Nadere informatie

ANORGANISCHE ANALYSEMETHODEN/WATER GELEIDBAARHEID

ANORGANISCHE ANALYSEMETHODEN/WATER GELEIDBAARHEID 1 TOEPASSINGSGEBIED GELEIDBAARHEID Deze procedure beschrijft de bepaling van de elektrische geleidbaarheid in water (bijvoorbeeld grondwater, eluaten, ). De beschreven methode is bruikbaar voor alle types

Nadere informatie

Bepaling van de elektrische geleidbaarheid

Bepaling van de elektrische geleidbaarheid Bepaling van de elektrische geleidbaarheid april 2006 Pagina 1 van 8 WAC/III/A/004 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 DEFINITIES... 3 2.1 SPECIFIEKE GELEIDBAARHEID, ELEKTRISCHE GELEIDBAARHEID (γ)... 3 2.2

Nadere informatie

Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS

Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS Philipp Heck John Deere Intelligent Solutions Group Precisielandbouw Toepassingen 2 Mineralen Management & Bemesting Eisen en grote uitdagingen

Nadere informatie

ph ORP Temperatuur Geleidbaarheid TDS Opgeloste Zuurstof Salinity Weerstand

ph ORP Temperatuur Geleidbaarheid TDS Opgeloste Zuurstof Salinity Weerstand ph ORP Temperatuur Geleidbaarheid TDS Opgeloste Zuurstof Salinity Weerstand De Perfecte Combinatie Dit Chinese symbool betekend Dubbel geluk, de combinatie tussen twee perfecte llementen Dit wordt gebruikt

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Waterbestendige multi-meter METRAHIT OUTDOOR water- en stofbestendig / meerdere functies / reële effectieve waarde (TRMS) / type bescherming IP65 / automatische terminal vergrendeling / meet temperatuur

Nadere informatie

+31 (0)900 1200 003 E:

+31 (0)900 1200 003 E: Elektromagnetische flowmeter PCE-VMI Flow sensor voor het meten van alle elektrisch geleidende vloeistoffen / geen bewegende delen / geen mechanische slijtage / geen extra drukverlies De extreem compacte

Nadere informatie

Resultaten proeven 2017/2018. Sonsation bijeenkomst 29 augustus 2018

Resultaten proeven 2017/2018. Sonsation bijeenkomst 29 augustus 2018 Resultaten proeven 2017/2018 Sonsation bijeenkomst 29 augustus 2018 Inhoud Monitoring: Trayplantopkweek 2017 Productie verse teelt 2018 Monitoring trayplantopkweek 2017 Monitoring Sonsation & Sonata Drie

Nadere informatie

Literatuuronderzoek naar Meten en Regelen van Water en Nutriënten in Kassen. Theo Gieling, Chris Blok, Erik van Os en Bram van der Maas

Literatuuronderzoek naar Meten en Regelen van Water en Nutriënten in Kassen. Theo Gieling, Chris Blok, Erik van Os en Bram van der Maas Literatuuronderzoek naar Meten en Regelen van Water en Nutriënten in Kassen Theo Gieling, Chris Blok, Erik van Os en Bram van der Maas Kader Richtlijn Water Uitvoerende organisaties: Dit project wordt

Nadere informatie

Inleiding. Grond is uw kaptitaal. Waarmee kunnen we de ondernemer helpen zo nauwkeurig mogelijk te sturen?

Inleiding. Grond is uw kaptitaal. Waarmee kunnen we de ondernemer helpen zo nauwkeurig mogelijk te sturen? Suikerbieteninformatiedagen Grond is uw kapitaal Grond is uw kaptitaal Waarmee kunnen we de ondernemer helpen zo nauwkeurig mogelijk te sturen? Waar willen we als Blgg naar toe om de ondernemer in zijn

Nadere informatie

FLUKE. Visuele infraroodthermometer. Speciale aanbiedingen op alle multifunctionele installatietesters van Fluke. Fluke VT04

FLUKE. Visuele infraroodthermometer. Speciale aanbiedingen op alle multifunctionele installatietesters van Fluke. Fluke VT04 Voorjaar 2014 FLUKE Specials Visuele infraroodthermometer Fluke VT04 Speciale aanbiedingen op alle multifunctionele installatietesters van Fluke The Most Trusted Tools in the World. Temperatuuroplossingen:

Nadere informatie

Stand van zaken onderzoek

Stand van zaken onderzoek Stand van zaken onderzoek Landelijke voorlichtingsavond Pioen 20 maart 2007 Geo van Leeuwen, Jos Wubben, Rik de Werd Ontwikkeling beheersstrategie Onderzoek Botrytis in 2006 Bestrijding van omvallers Praktijkproef

Nadere informatie

HANDLEIDING IRRIVIEW INHOUD

HANDLEIDING IRRIVIEW INHOUD Versie 1.2 HANDLEIDING IRRIVIEW INHOUD Handleiding irrigatie regeling MT-Micro... 3 1. Instellen:... 3 2. Ondergrens instellen accuspanning:... 3 3. Instellen Vlotter laag contact :... 3 4. Instellen Alarm

Nadere informatie

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoel Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Peter van Weel, Hendrik Jan van

Nadere informatie

Weerbaar bodem of substraat en sterke plant

Weerbaar bodem of substraat en sterke plant Weerbaar bodem of substraat en sterke plant in bodem en andere substraten Andre van der Wurff, Wageningen UR Glastuinbouw Begin onderzoek bodemweerbaarheid 2007 Bodemweerbaarheid onder glas? Puzzle; geen

Nadere informatie

The more you know the better you grow

The more you know the better you grow The more you know the better you grow DEZE WEEK 1,6 kg/m VERLAGING VAN HET WG 31 mei 01 10,1 % 6-31 mei 04: 06: 08: 10: 1: 14: A 31 MEI 01 1,6 Meest recente oogst Week 1 1,6 kg/m kg 48.750 kg kg/m Oogst

Nadere informatie

Teelt de grond uit en substraat. 17 Januari 2013, Henk van Reuler

Teelt de grond uit en substraat. 17 Januari 2013, Henk van Reuler Teelt de grond uit en substraat 17 Januari 2013, Henk van Reuler Inhoud Aanleiding Substraat Water en lucht Alternatieven voor veen Slotopmerkingen substraat Teelt op de grond uit 2013 Aanleiding Nederland

Nadere informatie

van Ministerie van Defensie, Marinebedrijf Standaarden Laboratorium van de Techniek Groep Defensie Speciale Producten

van Ministerie van Defensie, Marinebedrijf Standaarden Laboratorium van de Techniek Groep Defensie Speciale Producten Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Nieuwe Haven, Noord Voorlandweg, Gebouw Kaiser, Kamer D-1-016 1781 ZZ Den Helder Nederland LF 0 0 LF 1 0 LF 1 1 DC/LF Grootheden

Nadere informatie

ph ORP Temperatuur Geleidbaarheid TDS Opgeloste Zuurstof Salinity Weerstand

ph ORP Temperatuur Geleidbaarheid TDS Opgeloste Zuurstof Salinity Weerstand ph ORP Temperatuur Geleidbaarheid TDS Opgeloste Zuurstof Salinity Weerstand De Perfecte Combinatie Dit Chinese symbool betekend Dubbel geluk, de combinatie tussen twee perfecte llementen Dit wordt gebruikt

Nadere informatie

DCM VISCOTEC BLUE NPK INNOVATIE. Innovatieve organische meststof. Op basis van plantaardige aminozuren

DCM VISCOTEC BLUE NPK INNOVATIE. Innovatieve organische meststof. Op basis van plantaardige aminozuren INNOVATIE www.dcm-info.com NPK 9-0-5 Innovatieve organische meststof Op basis van plantaardige aminozuren Met biostimulant effect = betere wortelontwikkeling In fertigeerbare gelformulering FOR ORGANIC

Nadere informatie

DATALOGGERS. Technolog - Cello 8-kanaals CELLO 8 KANAALS SMS/GPRS DATALOGGER

DATALOGGERS. Technolog - Cello 8-kanaals CELLO 8 KANAALS SMS/GPRS DATALOGGER TECHNOLOG - CELLO 8-KANAALS Technolog - Cello 8-kanaals CELLO 8 KANAALS SMS/GPRS DATALOGGER Volledig geïntegreerde SMS/GPRS datalogger Elk kanaal kan onafhankelijk geselecteerd worden voor digitale of

Nadere informatie

The more you know the better you grow.

The more you know the better you grow. Part of the ROCKWOOL Group The more you know the better you grow. DEZE WEEK 65.000 kg 1,6 kg/m VERLAGING VAN HET WG 31 mei 019 10,1 % 9 6-31 mei 04: 06: 08: 10: 1: 14: Gewas A 31 MEI 019 1,6 65.000 kg

Nadere informatie

Eindrapportage project Zuurstofvoorziening substraten

Eindrapportage project Zuurstofvoorziening substraten Eindrapportage project Zuurstofvoorziening substraten Opdrachtgever: Productschap Tuinbouw Projectnummer:.97 Uitvoerder: TNO, afdeling Toegepaste Plantwetenschappen Projectleider: W.L. Holtman. / S. Heimovaara

Nadere informatie

+31 (0)900 1200 003 E:

+31 (0)900 1200 003 E: Hygro-thermometer PCE-EM 886 inclusief geluidssensor, lichtsensor, temperatuursensor, vochtigheidssensor, externe temperatuursensor (K-type) en digitale auto-ranging multimeter / groot LCD-beeldscherm

Nadere informatie

Logger EBI 300 / EBI 310

Logger EBI 300 / EBI 310 Logger EBI 300 / EBI 310 1 Inhoudsopgave OVERZICHT... 3 Veiligheidsvoorschriften... 4 Uitpakken / Omvang levering... 5 Eerste start... 6 Display... 7 Opname-aanduiding... 8 Functie Menu... 9 Lezen logger...

Nadere informatie

Weerbaar telen Micosat

Weerbaar telen Micosat Weerbaar telen Micosat 2 Micosat is een hoog geconcentreerde entstof van mycorrhiza, nuttige schimmels en bacteriën die van nature in de bodem, rondom de wortels en op het blad van planten voorkomen. Gezamenlijk

Nadere informatie

Emissies uit substraatteelten

Emissies uit substraatteelten Glastuinbouw Waterproof - Kennisdag Water 3 juni, Wageningen UR Glastuinbouw Bleiswijk Presentaties van discussiebijeenkomst Teeltstrategie substraatteelten 1. Emissies uit substraatteelten Theo Cuijpers,

Nadere informatie

pca Bewaarproblemen oogst 2014

pca Bewaarproblemen oogst 2014 pca Bewaarproblemen oogst 2014 Seizoen 2014 Prachtig voorjaar Zomer: groeizaam weer (plaag ) Natte augustus Hoge temperaturen bij oogst Hoge temperaturen eerste weken bewaring Grote productie Grove knollen,

Nadere informatie

De Scandinavische manier van bemesten. Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015

De Scandinavische manier van bemesten. Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015 De Scandinavische manier van bemesten Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015 Programma 1. Situaties 2. Referentie 3. De optimale mix van voedingstoffen 4. Grassoorten en hun groei potentieel

Nadere informatie

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden IWT 140993 Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Proef Optimalisatie van waterretentie bij substraten voor toepassing bij groene gevels Datum 14/02/2017 Auteurs PCS 1. Probleemstelling

Nadere informatie

Studieavond prei. Bemesting van winterprei

Studieavond prei. Bemesting van winterprei Studieavond prei Bemesting van winterprei - TIP - Ken uw veld Rekenvoorbeeld fictief veld herfstprei 25/4: 15 ton varkensdrijfmest (8 kg N/ton) 31/05: profielanalyse (0-30/30-60) cm: 13/06: toediening

Nadere informatie

Systeemkeuze in functie van irrigatie & plantenkeuze

Systeemkeuze in functie van irrigatie & plantenkeuze Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Systeemkeuze in functie van irrigatie & plantenkeuze Pieter Goossens 08/05/ 18 PCS Met de financiële steun van: 1 Inleiding Systeemskeuze i.f.v.

Nadere informatie

c\? Z o SZ PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS De boriumvoorziening van trosanjers in steenwol bij verschillende ph niveau's

c\? Z o SZ PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS De boriumvoorziening van trosanjers in steenwol bij verschillende ph niveau's c\? Bibliotheek Proefstation Naaldwijk Z 5 7* PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS De boriumvoorziening van trosanjers in steenwol bij verschillende ph niveau's C. Sonneveld D. Theune Intern verslag nr.

Nadere informatie

Oordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij

Oordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij Oordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners

Nadere informatie

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk

Nadere informatie

GROSENS Maakt precisie-irrigatie mogelijk

GROSENS Maakt precisie-irrigatie mogelijk De GRODAN Groep levert innovatieve en duurzame steenwolsubstraatoplossingen aan de professionele tuinbouw. Deze oplossingen, die gebaseerd zijn op het Precision Growingprincipe, worden vooral toegepast

Nadere informatie

1/25/2018. Resultaten druppelirrigatie diverse gewassen. Inleiding. More crop per drop. Wie ben ik en wat is mijn rol

1/25/2018. Resultaten druppelirrigatie diverse gewassen. Inleiding. More crop per drop. Wie ben ik en wat is mijn rol Inleiding Resultaten druppelirrigatie diverse gewassen Sigrid Arends Wie ben ik Over het project Resultaten 2014-2017 Zetmeelaardappelen Consumptieaardappelen Soja Uien/Plantuien Pootaardappelen Samenvatting

Nadere informatie

UGro, premium kwaliteit kokos

UGro, premium kwaliteit kokos UGro, premium kwaliteit kokos UGroCoco is een gamma van hoge kwaliteit kokos substraten, veenvrij, biologisch afbreekbaar en ecovriendelijk. Het is ontworpen om u te helpen de beste resultaten te verkrijgen

Nadere informatie

Relatieve luchtvochtigheid

Relatieve luchtvochtigheid 12.1 INHOUD Introductie...12.2 Draagbare meter...12.3 Transmitter...12.6 Elektrodes...12.7 12.1 Hygrometers: relatieve luchtvochtigheid meten Een introductie tot relatieve luchtvochtigheid en HANNA hygrometers

Nadere informatie

GROUNDWATER IS OUR BUSINESS

GROUNDWATER IS OUR BUSINESS GRUNDWATER IS UR BUSINESS Mini-Diver Kostenefficiënt De Mini-Diver is gebaseerd op een ingenieus en bewezen concept en geldt als een zeer betrouwbaar instrument voor autonome metingen en registratie van

Nadere informatie

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling Een gezonde bodem Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling 1 Introductie Afdeling Kennis en Ontwikkeling Precisielandbouw Bodem en Bemesting Vergroening en Gewasbescherming

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Infrarood thermometer met digitale camera PCE-IVT 1 infrarood thermometer met professionele digitale camera voor contactloze metingen met instelbare emissiegraad / extra indicatie van temperatuur en vochtigheid

Nadere informatie

Champignon kwekerij t Voske. Klimaatneutraal door Duurzame energie

Champignon kwekerij t Voske. Klimaatneutraal door Duurzame energie Champignon kwekerij t Voske Klimaatneutraal door Duurzame energie Jan Gielen Manager / Specialist Klimaat & Energie DLV Plant MUSHROOMS E-mail: j.gielen@dlvplant.nl 1 Onderwerpen Schone en Zuinige Paddenstoelensektor:

Nadere informatie

Betaalbaar Home Control. Presentatie op bijeenkomst van EmSE: Embedded Systems Eindhoven

Betaalbaar Home Control. Presentatie op bijeenkomst van EmSE: Embedded Systems Eindhoven EmSE presentatie Betaalbaar Home Control Presentatie op bijeenkomst van EmSE: Embedded Systems Eindhoven Ad-hoc presentatie aan de hand van een project waar ik nog mee bezig ben... Nog niet alles is perfect

Nadere informatie

Verfijning van irrigatie en bemesting in het Noorden van Limburg met de introductie van druppelirrigatie en fertigatie in asperge en pompoen

Verfijning van irrigatie en bemesting in het Noorden van Limburg met de introductie van druppelirrigatie en fertigatie in asperge en pompoen Verfijning van irrigatie en bemesting in het Noorden van Limburg met de introductie van druppelirrigatie en fertigatie in asperge en pompoen Mei 2015-Mei 2017 Leo Martinus Van Meijl 1 O n t s t a a n v

Nadere informatie

Monitoring vochtgehalte en wortelgroei van Zantedeschia op potgrond

Monitoring vochtgehalte en wortelgroei van Zantedeschia op potgrond Monitoring vochtgehalte en wortelgroei van Zantedeschia op potgrond P.J. van Leeuwen en J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bloembollen, boomkwekerij & fruit Maart 2010 PPO nr. 32 360550

Nadere informatie

Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia

Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia Filip van Noort, Henk Jalink Rapport GTB-1027 2010 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie