Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter. Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012

Transcriptie

1 Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012 Jos Balendonck, Wim Voogt, Marius Heinen, Gert-Jan Swinkels, Aat van Winkel, Frans Zwinkels, Hennie van Dorland De bodem, een black box Doelen teler: Optimalisatie water- en meststoffen voor teelt Emissiedoelstelling Centrale vraag: Hoe krijgt de teler meer inzicht in de waterstromen in de bodem? -> Meten 1. Welke meetapparatuur is daarvoor nodig? 2. Hoe gaat hij dat interpreteren? 3. Hoe kan hij het toepassen? Voorbeelden: Praktijkevaluatie bij 9 telers met: chrysant, zomerbloemen, bio-teelt en sla 1

2 Emissie Management Systeem (praktijk experiment) Teler Drainmeter Klimaat computer WUR-server Niet iedere teelt LETSGROW is hetzelfde Modellen het systeem is complex en kostbaar Telers groepen Sensoren Regenmeter Emissie Management Systeem (Optie 1*) Teler Klimaatcomputer Drainmeter Inzicht in werkelijke drain 2

3 Doel: Inzicht in werkelijke uitspoeling (volume en inhoud) Beperkingen: Eén teeltvak Traag Drainmeter Doel: Automatisch meten drain en koppeling met klimaatcomputer Aandachtspunten: Ruimte beperkingen in kas Inpasbaarheid in teelt Robuust en eenvoudig ontwerp Bereikbaarheid voor service 3

4 Voorbeeld 1 Chrysant op zand, diep grondwater Irrigatie - mm Drainage - mm Periode: jan 2011 sept Minder watergift in 2 de jaar Minder drain/emissie Leren door inzicht in drain Emissie Management Systeem + Sensoren (Optie 2**) Teler Klimaatcomputer Drainmeter Sensoren Inzicht in dynamiek 4

5 Vochtsensoren Doelen Dagelijks management watergiften Controle werking lysimeter Meten in en buiten lysimeter Ervaringen Bodemkalibratie per grondsoort Uitval door stomen (herplaatsen) Herkalibratie na grondbewerking/stomen Veel variatie in de bodem/puntmetingen Storingen t.g.v. plant/oogstmachines Defecte sensoren door corrosie Advies Sensoren ongestoord in bodem laten (behalve voor stomen/grondbewerking) Kritisch bij aanschaf (checklist) Gebruik volgens advies (instructie boek) Vochtsensoren op 3 diepten 15cm 30cm 60cm 5

6 Voorbeeld 2 Chrysant op zand met diep grondwater Start: kleine en beperkte watergift i.v.m. Pythium gevoeligheid Langzaam droge grond vochtiger krijgen Wortelzone vochtig maken tot eerste drain zichtbaar is. Vochtniveau houden, beurten van max. 15 mm (seizoenafhankelijk) Na 3-5 dagen weer gieten, afhankelijk van instraling Gietbeslissing mede op basis van vochtsensor op 15 cm Uitdaging: Welke drain ontstaat bij welk vochtgehalte en welke watergift? Conclusie: Teler kan met tools redelijk uit de voeten om ervaring op te doen. Voorbeeld Chrysant Drainage (mm, cum.) Vochtgehalte (%) Watergift (mm)

7 Emissie Management Systeem + Modellen (Optie 3***) Teler Klimaatcomputer Drainmeter Sensoren Modellen (verdamping + uitspoeling) Ondersteuning bij emissie management Doelen: Watergeven naar behoefte (sturen op overschot = 0) Modellen (de Plant) verdamping (ET) beregening Verdamping overschot 7

8 Doelen: Watergeven naar behoefte Drain scenario s Controle lysimeter + sensoren Modellen (de bodem) verdamping (ET) Verdamping beregening overschot Uitspoeling drain Doelen: Watergeven naar behoefte Drain scenario s Controle lysimeter + sensoren Vastleggen bodem- en gewasspecifieke kennis voor andere teeltvakken en seizoenen/jaren Verdampingsmodel ijken met werkelijke drain, over langere tijd en meerdere teelten Modellen (Beslissings Ondersteunend Systeem) verdamping (ET) Verdamping Uitspoeling beregening overschot drain 8

9 Regenmeter of watermeters Controle werkelijke watergift Input verdampingsmodel Niet bij: Druppelsystemen Lage regenleidingen Aandacht van telers Gevoelig voor vervuiling Teeltwisselingen Voorbeeld Chrysant op humeus zand 9

10 Wat hebben we geleerd? Telen op weinig drain is zeker mogelijk! Grote diversiteit: telers, gewas (ras), grond, hydrologie, bemesting Aanpak: anders voor elke individuele teler (modulair systeem) : Sturen op drain: alleen op langere termijn (traag) Het is een kwestie van ervaring opdoen en leren gebruiken! Sensoren: Sturen op trends: grafieken volgen geeft inzicht en houvast Interpreteren van vochtsensoren niet eenvoudig Sensor op 30 cm geeft inzicht in verdroging/vernatting Sensor op 60 cm heeft weinig toegevoegde waarde Modellen: Sturen naar behoefte: Beslissings Ondersteunend Systeem Up-to-date kennis vastleggen (ijken modellen) Financiers en partners in het onderzoek Subsidieregeling KRW 10