Arenasessie: Biologische grondontsmetting als alternatief voor stomen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Arenasessie: Biologische grondontsmetting als alternatief voor stomen"

Transcriptie

1 Arenasessie: Biologische grondontsmetting als alternatief voor stomen Gefinancierd door Ministerie van Economische Zaken en het Productschap Tuinbouw , Daniël Ludeking, Roel Hamelink, André van der Wurff, Marta Streminska, Willemien Runia en Aad Termorshuizen

2 Biologische grondontsmetting Bacteriën doen het werk Organisch materiaal nodig om de bacteriën hun werk te laten doen. Anaerobe omstandigheden zeer belangrijk Omstandigheden die bacteriegroei en ontwikkeling beïnvloeden, beïnvloeden ook het resultaat. Denk daarbij aan kasklimaat (weer), bodem temperatuur, fysische bodemeigenschappen zoals ph, organische stof en mate van zuurstofloosheid (afdekken).

3 Wat is biologische grondontsmetting? 1. Denitrificatie of nitraat ammonificatie 2. Fermentatie 3. Sulfaat reductie 4. Methanogenese

4

5

6 Alternatief? Herbie Herbie 7022/7025. Leverancier Thatchtec B.V. Gedefinieerd organisch product. Vaste samenstelling. Restproduct uit de voedselverwerkende industrie. Standaard dosering ongeveer 2RE (2 gram ruw eiwit/liter grond). 2 RE komt over een met ongeveer 2,5 kg/m 2, wat op een diepte van 35-40cm wordt doorgewerkt.

7 Chrysant, Made Ernstige schade als gevolg van nematoden. Stomen en het gebruik van nematicide heeft op dit bedrijf slechts een effect voor korte duur. Is er een alternatief?

8

9 Effecten van BGO met herbie op aaltjes en Verticillium 2011

10 Biologische grondontsmetting 2012 Aanpassing van doseringen Ter bevestiging van eerder gevonden resultaten Toepassen van ent/primer

11 Effecten van BGO met herbie op aaltjes 2012, chrysant

12 Effecten van BGO met herbie op Verticillium 2012, chrysant

13

14 Ander alternatief? Bokashi+EM Leverancier Agriton B.V. Bokashi verrijkt organisch materiaal Samen gebruiken met EM (=Effectieve Microorganismen Diverse bestanddelen; bierborstel, gerststro, tarwe zemelen, Ostrea zeeschelpenkalkmeel, Edasil kleimineralen Gefermenteerd met EM bierbostel Standaard dosering ongeveer 4 ton/ha 20 liter EMa (actiferm) Afdekken met zwarte landbouwfolie fedurende minimaal 3 weken.

15 Gassen en temperaturen

16 Effecten van BGO met herbie op aaltjes 2012, Frisee sla

17 Effecten van BGO met herbie op Sclerotinia 2012, Frisee sla

18 Primer

19 Effecten van BGO op bodem weerbaarheid 2011

20 Effecten van BGO op bodemweerbaarheid 2011, experiment van Vliet

21 Indicatoren voor BGO

22 Effecten op bemesting

23 Extract uit de resultaten Hoge bodemtemperatuur stimuleert proces Zonder anaerobie geen effect Effect tegen Verticillium dahliae na 15 dagen BGO beter dan stomen. Effect op aaltjes na 15 dagen BGO ongeveer op niveau stomen. 100% doding zien van wortelduizendpoot en thripslarven, slakken en ook andere bodemorganismen Hoe meer tijd, hoe meer effect ten opzichte van stomen Ent/primer stimuleert proces

24 Samenvattend: Hoe nu te werk... Gebruik een hoogwaardige solarisatie folie (helder) Werk zeer zorgvuldig met spitten, watergift en afdekken Maak gebruik van de zon; pas toe in mei-juni (veel instraling) Pas methode toe op zaaiklare grond. Laat grond niet droog of braak liggen Werk met een ent/primer voor extra effect Monitor het proces door gasmetingen en het effect aan de hand van nematodenanalyses voor en na Analyseer mineralensituatie voor zaaien of planten.

25 Zijn we dan nu klaar? Nee, want: Niet altijd succesvol! Wat zijn de voorwaarden voor een goede picknick voor de benodigde microbiologie!? Grond is nog steeds een onvoorspelbare factor in het succes. Garantie? Hoe stellen we de voorwaarden zo, dat de kans op succes wordt vergroot. Bemesting en emissie. Minder doseren geeft minder kans op uitspoeling. Verbeteren indicatoren voor een zekere ontsmetting. Doorontwikkelen versnelling en optimalisatie met ent/primer Kan het simpeler (type plastic of coating)?

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten )

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) Daniël Ludeking 1, André van der Wurff 1, Willemien Runia 2, Marta Streminska 1 en Marc van Slooten 1, Chantal Bloemhard 1,

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten.

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten. Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten. Daniël Ludeking 1, André van der Wurff 1, Willemien Runia 2, Henk Meints 3, Marta Streminska 1 en

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten )

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) Daniël Ludeking 1, André van der Wurff 1, Willemien Runia 2, Marta Streminska 1 en Marc van Slooten 1, Chantal Bloemhard 1,

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) als alternatief voor stomen.

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) als alternatief voor stomen. Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) als alternatief voor stomen. Daniël Ludeking 1, André van der Wurff 1, Wim van Wensveen 1, Marc van Slooten 1, Chantal Bloemhard

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen BO

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen BO Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen BO 12.10 007.04 Daniël Ludeking, Pim Paternotte Wageningen UR Glastuinbouw Willemien Runia, Leendert Molendijk PPO AGV Wat is biologische grondontsmetting?

Nadere informatie

Wat als de grond echt ziek is?? Een kennismaking met

Wat als de grond echt ziek is?? Een kennismaking met Wat als de grond echt ziek is?? Een kennismaking met Kern Bodemresetten : Doding ziekten in de grond + met behoud van bodemleven + door het bodemleven zelf. 1. Introductie Hoofdrolspeler Panama ziekte

Nadere informatie

Maatregelen ter beheersing van bodempathogenen

Maatregelen ter beheersing van bodempathogenen Maatregelen ter beheersing van bodempathogenen Wat zijn niet-chemische mogelijkheden? Congres Beter Bodembeheer, 4 okober 2016, Lunteren Johnny Visser, Leendert Molendijk, Gera van Os, Gerard Korthals

Nadere informatie

Grondontsmetting. Gera van Os, Wageningen UR

Grondontsmetting. Gera van Os, Wageningen UR Grondontsmetting Gera van Os, Wageningen UR Vier vormen van grondontsmetting Chemische grondontsmetting Inundatie Biofumigatie Biologische grondontsmetting Chemische grondontsmetting Natte grondontsmetting

Nadere informatie

Samenvatting van een presentatie gehouden op de bijeenkomst van de KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie op 27 maart 2014 te Lelystad

Samenvatting van een presentatie gehouden op de bijeenkomst van de KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie op 27 maart 2014 te Lelystad Ontrafelen van het mechanisme achter biologische grondontsmetting Samenvatting van een presentatie gehouden op de bijeenkomst van de KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie op 27 maart 2014

Nadere informatie

Bodemweerbaarheid & bodemleven

Bodemweerbaarheid & bodemleven Bodemweerbaarheid & bodemleven Joeke Postma, Mirjam Schilder, Johnny Visser 29-11-2018, CBAV - Putten Bodemweerbaarheid Ziektegevoelig Ziektewerend Een ziektewerende grond = grond waarin weinig of geen

Nadere informatie

Beheersing Ziekten en Plagen in de Grond in de Sierteelt

Beheersing Ziekten en Plagen in de Grond in de Sierteelt Beheersing Ziekten en Plagen in de Grond in de Sierteelt 8 maart 2012 René Corsten r.corsten@dlvplant.nl 06-53 37 45 39 www.dlvplant.nl twitter.com/dlvchrysant Overzicht van belangrijkste grondgeboden

Nadere informatie

LEVENDE BODEM. Natasja Poot

LEVENDE BODEM. Natasja Poot LEVENDE BODEM Natasja Poot 1 Introductie Biologische bodemkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en bewustzijn onder telers Wet- en regelgeving Minder gewasbeschermingsmiddelen toegelaten

Nadere informatie

Doorontwikkeling van biologische grondontsmetting voor brede toepassing in land- en tuinbouw

Doorontwikkeling van biologische grondontsmetting voor brede toepassing in land- en tuinbouw Doorontwikkeling van biologische grondontsmetting voor brede toepassing in land- en tuinbouw Willemien Runia 1, Leendert Molendijk 1, Jan Lamers 1, Pim Paternotte 2 en Daniël Ludeking 2 1 Praktijkonderzoek

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BOKASHI is het Japanse woord voor: Goed gefermenteerd organisch materiaal Methode om organisch restmateriaal terug te geven aan de bodem Komt voort

Nadere informatie

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi Effectieve Micro-organismen De praktijk van het maken van bokashi De bokashi-emmer De emmer kan luchtdicht worden afgesloten. Onderin zit een rooster, waardoor de GFT niet op de bodem kan komen. Daar wordt

Nadere informatie

Bokashi uitgelegd. TIEN Bokashi-feiten

Bokashi uitgelegd. TIEN Bokashi-feiten TIEN Bokashi-feiten Bokashi is een Japans woord voor goed gefermenteerd organisch materiaal dat terug wordt gegeven aan de bodem. Een kringloopconcept met als doel de microbiële diversiteit in de bodem

Nadere informatie

Maatregelen voor het ontsmetten van tarragronden uit de landbouw

Maatregelen voor het ontsmetten van tarragronden uit de landbouw Maatregelen voor het ontsmetten van tarragronden uit de landbouw Domeintrekker: Tia Hermans Themacoördinator Waarde van Groen: Martijn van der Heide BAPS nummer: BO-11-012-000-PPO Augustus 2013 Aanleiding

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met Herbie ( bodemresetten ) als alternatief voor stomen

Biologische grondontsmetting met Herbie ( bodemresetten ) als alternatief voor stomen Biologische grondontsmetting met Herbie ( bodemresetten ) als alternatief voor stomen Auteurs: Daniël Ludeking 1, Aad Termorshuizen 2, Jos Wubben 2 & André van der Wurff 1 1 Wageningen UR Glastuinbouw,

Nadere informatie

Weerbaarheid in innovatieve kasteelten. 23 Mei 2013 Andre van der Wurff

Weerbaarheid in innovatieve kasteelten. 23 Mei 2013 Andre van der Wurff Weerbaarheid in innovatieve kasteelten 23 Mei 2013 Andre van der Wurff Innovatie in kas teelt Gewasbescherming productie bodemziekten en plagen 1925 zandcultuur en watercultuur USA 1950 grint (Verticillium

Nadere informatie

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen TKI-AF-15261 Privaat Publieke Samenwerking (PPS) 2016-2019 Joeke Postma, Mirjam Schilder, Peter Vreeburg, (Gera van Os), Johnny Visser,

Nadere informatie

Resultaten demonstratieproject Bokashi in Flevoland 2013 en 2014

Resultaten demonstratieproject Bokashi in Flevoland 2013 en 2014 Resultaten demonstratieproject Bokashi in Flevoland 2013 en 2014 26 maart 2015, Lubbert van den Brink Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland SPF: Stichting

Nadere informatie

GEZONDE BODEM, GEZOND VOEDSEL, GEZONDE MENSEN... Bokashi voor professionals

GEZONDE BODEM, GEZOND VOEDSEL, GEZONDE MENSEN... Bokashi voor professionals GEZONDE BODEM, GEZOND VOEDSEL, GEZONDE MENSEN... Bokashi voor professionals WAT IS BOKASHI? Bokashi is het Japanse woord voor gefermenteerd organisch materiaal. Met Bokashi kun je organisch restmateriaal

Nadere informatie

De bodem, doorgronden

De bodem, doorgronden De bodem, doorgronden Zorgen voor een goede bodemkwaliteit begint met meten Bodemgezondheid op zand Afname van bodemkwaliteit Bodemgezondheid; verbeteren en meten De bodem is de belangrijkste productiefactor

Nadere informatie

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem - samenstelling Minerale delen 43% Lucht 24% Water 22% Organische stof

Nadere informatie

Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter. Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012

Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter. Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012 Emissiemanagement grondgebonden teelten de lysimeter Kennisdag Water Zoetermeer, 27 september 2012 Jos Balendonck, Wim Voogt, Marius Heinen, Gert-Jan Swinkels, Aat van Winkel, Frans Zwinkels, Hennie van

Nadere informatie

NIEUW. De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest

NIEUW. De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest NIEUW De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest Organische meststoffen efficiënte benutting van stikstof Stikstofbemesting is een elementair onderdeel van de moderne

Nadere informatie

ORGANISCH BODEMVERBETEREND

ORGANISCH BODEMVERBETEREND DCM VIVISOL - Stimuleert en diversifieert het bodemleven! Inbreng van het organisch bodemverbeterend middel DCM VIVISOL creëert de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van een actief en gevarieerd

Nadere informatie

Beschikbaarheid! Regenwormen in grasland en hun beschikbaarheid voor weidevogels. Jeroen Onrust Theunis Piersma Han Olff Eddy Wymenga

Beschikbaarheid! Regenwormen in grasland en hun beschikbaarheid voor weidevogels. Jeroen Onrust Theunis Piersma Han Olff Eddy Wymenga Regenwormen in grasland en hun beschikbaarheid voor weidevogels Jeroen Onrust Theunis Piersma Han Olff Eddy Wymenga Michel Geven Kruidenrijk Grasland Raaigras Monocultuur? 6 Regenwormen (aantal/m2) 5 4

Nadere informatie

Technische fiche. Algemeen

Technische fiche. Algemeen 1/7 ENGROW Afdekmateriaal: AW disk Disaghor Dockx Samengesteld uit natuurlijke vezels en natuurlijke latex HD kwaliteit bestaat uit kokosvezel en jutte LD kwaliteit bestaat uit kokosvezel Verkrijgbaar

Nadere informatie

GMO. Prijs incl. BTW E L - BIB 11, L - BIB 27, L - BIB 79,35

GMO. Prijs incl. BTW E L - BIB 11, L - BIB 27, L - BIB 79,35 CATALOGUS 2019 CATALOGUS 2019 HUIS&TUIN CATALOGUS 2019 HUIS&TUIN MICROFERM Microferm is een actief mengsel van effectieve micro-organismen (bacteriën, gisten en schimmels). Deze bevorderen de effectieve

Nadere informatie

Bodemweerbaarheid. Andre van der Wurff

Bodemweerbaarheid. Andre van der Wurff Bodemweerbaarheid Andre van der Wurff Druk op gewasbeschermingsmiddelen EU KRW Druk op gewasbeschermingsmiddelen Energie bezuinigen Druk op gewasbeschermingsmiddelen Wettelijke toelating Onderschatting

Nadere informatie

Bodemmonster Bodemmonster

Bodemmonster Bodemmonster Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen

Nadere informatie

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting bij de teelt van trekheesters

Biologische grondontsmetting bij de teelt van trekheesters Biologische grondontsmetting bij de teelt van trekheesters Implementatie van een alternatieve ontsmettingsmethode in de praktijk Auteurs: Daniël Ludeking, Roel Hamelink, Chantal Bloemhard en Marc van Slooten

Nadere informatie

Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken

Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken thema middag CBAV 30 november, Putten Leendert Molendijk & Johnny Visser Vele doelen van een groenbemester! Organische stof Nutriënten Bodem en structuur

Nadere informatie

Biopol Natural, naturally inventive. Product: AgriNema. donderdag 11 februari 2016 Biopol Natural 1

Biopol Natural, naturally inventive. Product: AgriNema. donderdag 11 februari 2016 Biopol Natural 1 Biopol Natural, naturally inventive Product: AgriNema donderdag 11 februari 2016 Biopol Natural 1 Markt vraagt..? Plant parasitaire aaltjes zijn een regulier probleem, met name grondgebonden teelten kampen

Nadere informatie

Anaerobe GrondOntsmetting (AGO) voor open teelten

Anaerobe GrondOntsmetting (AGO) voor open teelten Anaerobe GrondOntsmetting (AGO) voor open teelten Anaerobe GrondOntsmetting (AGO) voor open teelten Anaerobe grondontsmetting is een biologische manier van grond ontsmetten. Hiermee wordt een breed scala

Nadere informatie

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

AGRITON Prijslijst 2015

AGRITON Prijslijst 2015 AGRITON Prijslijst 2015 Code Wipe&Clean-producten Leveringseenheid Incl. BTW 101081 Wipe&Clean BIB 1 x 2 liter BIB 11,00 101131 1 x 20 liter BIB 79,35 102081 Wipe&Clean BIB met etherische oliën 1 x 2 liter

Nadere informatie

Bodemweerbaarheid tegen ziektes

Bodemweerbaarheid tegen ziektes Bodemweerbaarheid tegen ziektes Joeke Postma Reststromen in de akkerbouw: kans of risico? Lelystad, 30-1-2015 Presentatie Ziekteverwekkers in de bodem & maatregelen Bodemweerbaarheid: definitie & mechanismen

Nadere informatie

Effect van toepassing effectieve micro-organismen in zomertarwe 2009

Effect van toepassing effectieve micro-organismen in zomertarwe 2009 Effect van toepassing effectieve micro-organismen in zomertarwe 2009 Hanja Slabbekoorn en Peter Dekker Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. sector AGV oktober 2009 PPO projectnr. 32 500 619 00 (ZW3609)

Nadere informatie

Effectieve micro-organismen. Wat is het en wat kunnen wij er mee.

Effectieve micro-organismen. Wat is het en wat kunnen wij er mee. Effectieve micro-organismen. Wat is het en wat kunnen wij er mee. Wat is EM. Effectieve Micro-organismen. Fototrope bacteriën. ( Rhodopseudomonas ) Gisten. ( Saccharomices ) Melkzuurbacteriën. ( Lactobaccillus

Nadere informatie

Deze demonstratieproef werd gefinancierd door het Productschap Tuinbouw. Initiatief van de LTO zomerbloemencommissie

Deze demonstratieproef werd gefinancierd door het Productschap Tuinbouw. Initiatief van de LTO zomerbloemencommissie 2005 Roelofarendsveen, Van der Hulst en Klein Projecten V.O.F. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij

Nadere informatie

Kwaliteit van meststoffen in de biologische kasteelt. Willemijn Cuijpers Leen Janmaat Kruishoutem, 28 oktober 2009

Kwaliteit van meststoffen in de biologische kasteelt. Willemijn Cuijpers Leen Janmaat Kruishoutem, 28 oktober 2009 Kwaliteit van meststoffen in de biologische kasteelt Willemijn Cuijpers Leen Janmaat Kruishoutem, 28 oktober 29 Inhoud 2 Thema s: Mestkwaliteit in relatie tot verzouting Bemesting in perspectief van nieuwe

Nadere informatie

25-3-2015. Sturen op Nutriënten. Sturen op Nutriënten. Doel. Sturen met Water. Sturen op Nutriënten. Waar kijken we naar. Bijeenkomst 19 februari 2015

25-3-2015. Sturen op Nutriënten. Sturen op Nutriënten. Doel. Sturen met Water. Sturen op Nutriënten. Waar kijken we naar. Bijeenkomst 19 februari 2015 Bijeenkomst 19 februari 2015 Jouke Velstra (Acacia Water) 4 Sturen met Water De basisgedachte is dat per perceel de grondwaterstand actief wordt geregeld. Onderwater drainage (OWD) geeft een directe relatie

Nadere informatie

Workshop. 28 November 2012 Leendert Molendijk (PPO agv)

Workshop. 28 November 2012 Leendert Molendijk (PPO agv) Workshop Bodemkwaliteitsplan 28 November 2012 Leendert Molendijk (PPO agv) 1 ABS: Aaltjes Beheersings Strategie Preventie Uitgangsmateriaal Hygiëne Onkruidbeheersing Inventarisatie grondsoort historie

Nadere informatie

Symbiont1.0. Tool voor biologische bodemkwaliteit. Daan Kuiper

Symbiont1.0. Tool voor biologische bodemkwaliteit. Daan Kuiper Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Symbiont1.0 Tool voor biologische bodemkwaliteit Daan Kuiper Biologische bodem

Nadere informatie

Bodem Resetten: Innovatieve anaerobe grondontsmetting (ASD) tegen schadelijke bodemorganismen

Bodem Resetten: Innovatieve anaerobe grondontsmetting (ASD) tegen schadelijke bodemorganismen Bodem Resetten: Innovatieve anaerobe grondontsmetting (ASD) tegen schadelijke bodemorganismen J. H. M. Visser, L. P. G. Molendijk, H. Feil, H. Meints, T. van Beers Bodem Resetten: Innovatieve anaerobe

Nadere informatie

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Resultaten Systeemonderzoek Vredepeel geven aan: Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn BAVB workshop 11 februari 2014 Janjo de Haan Nieuw mestbeleid heeft

Nadere informatie

Doorontwikkeling biologische grondontsmetting (bodemresetten) als alternatief voor stomen

Doorontwikkeling biologische grondontsmetting (bodemresetten) als alternatief voor stomen Doorontwikkeling biologische grondontsmetting (bodemresetten) als alternatief voor stomen Demonstratieproeven op vier bedrijven en kasproef bij Wageningen UR Glastuinbouw 1 1 1 2 Nieves Garcia Victoria,

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC

Nadere informatie

UITNODIGING JAARLIJKSE EM OPEN DAGEN. Het is weer zover! EM Open Dagen! Presentatie van de nieuwste EM consumenten produkten!

UITNODIGING JAARLIJKSE EM OPEN DAGEN. Het is weer zover! EM Open Dagen! Presentatie van de nieuwste EM consumenten produkten! UITNODIGING JAARLIJKSE EM OPEN DAGEN Het is weer zover! EM Open Dagen! Op vrijdag 14 en zaterdag 15 mei bent u weer van harte welkom op onze jaarlijkse EM Open Dagen op de Japanse Esdoorn Kwekerij van

Nadere informatie

Emissiemanagement en grondgebonden teelt

Emissiemanagement en grondgebonden teelt Emissiemanagement en grondgebonden teelt 5 april 2017 René Corsten Senior Adviseur Chrysant, Bouvardia & Snijbloemen r.corsten@delphy.nl +31 6 53 37 45 39 www.delphy.nl twitter.com/delphychrysant Grondgebonden

Nadere informatie

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen Inhoud presentatie 1. Kleine kringloop maaisel 2. Wat is bokashi 3. Pilot bokashi: opzet en

Nadere informatie

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 Weerbaar substraat belangrijk? Biologische substraatkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en

Nadere informatie

Beheer van bodemweerbaarheid

Beheer van bodemweerbaarheid Beheer van bodemweerbaarheid Jan van der Bent Wim van den Berg Jaap Bloem Monique Hospers Gerard Korthals Jan Lamers Leendert Molendijk Els Nijhuis Gera van Os Leo van Overbeek Joeke Postma Mirjam Schilder

Nadere informatie

Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst

Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken themaochtend ''Vergroening in de praktijk'' Innovatie veenkoloniën, 1 dec. 2017, Valthermond Leendert Molendijk,

Nadere informatie

Stalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken?

Stalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken? Stalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken? Jarinda Viaene, Victoria Nelissen, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Bert Reubens CriNglooP Collectief

Nadere informatie

Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer

Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Onderwerpen Steeds meer eisen aan de bodem Wat doet organische stof in de bodem? Koolstof-vastlegging altijd goed? Schoon product

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met Herbie ( Bodemresetten ) als alternatief voor stomen

Biologische grondontsmetting met Herbie ( Bodemresetten ) als alternatief voor stomen Biologische grondontsmetting met Herbie ( Bodemresetten ) als alternatief voor stomen 2011-2012 Auteurs: Daniël Ludeking 1, Aad Termorshuizen 2, Jos Wubben 2, André van der Wurff 1 Marta Streminska 1 &

Nadere informatie

Wat kunnen biologische preparaten betekenen in je IPM strategie?

Wat kunnen biologische preparaten betekenen in je IPM strategie? Wat kunnen biologische preparaten betekenen in je IPM strategie? Bodemweerbaarheid en biologische bestrijding dr. ir. Soraya França Senior Researcher Biobest Group - R&D Microbials 15-02-2019 9 January

Nadere informatie

Effect biologische grondontsmetting

Effect biologische grondontsmetting Effect biologische grondontsmetting Gewaswaarnemingen in laanbomen Bart van der Sluis (PPO) Stefan Even (Cultus Agro Advies B.V.) Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business

Nadere informatie

Meetmethoden bodemweerbaarheid Zoektocht naar betaalbare analyses voor de praktijk

Meetmethoden bodemweerbaarheid Zoektocht naar betaalbare analyses voor de praktijk Meetmethoden bodemweerbaarheid Zoektocht naar betaalbare analyses voor de praktijk Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 BLGG Huidige methoden Ontwikkeling nieuwe methoden BLGG Huidige methoden

Nadere informatie

Trichodorideaaltje: beheersbaar?

Trichodorideaaltje: beheersbaar? Vrijlevende wortelaaltjes ((Para)Trichodorus soorten) Trichodorideaaltje: beheersbaar IRS Suikerbieteninformatiedagen 5 Evert Brommer, PPO AGV Lelystad! ectoparasiet! alle stadia mobiel! zeer veel waardplanten!

Nadere informatie

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click to edit Master title style Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click Compost to edit in Master de akkerbouw? title style bemestingswaarde? effect op bodemkwaliteit? chemisch?

Nadere informatie

Onkruiden overzicht HortiNova blad 1 Naam: Afbeelding Ca Mg O.s. Fosfaat Kalium Ijzer Aluminium Structuur Vermeerdering Overige informatie Mogelijke oplossing Kweekgras Laag hoog Nat Zaad en ondergrondse

Nadere informatie

Biofumigatie. Effecten in het kort

Biofumigatie. Effecten in het kort Biofumigatie Biofumigatie Vanaf het jaar 2000 is de biofumigatie-methode in opkomst voor de bestrijding van bodemgebonden ziekten en plagen. Gewassen uit de familie van de kruisbloemigen produceren stoffen

Nadere informatie

Groenbemesters i.h.k.v de PPS groen Van GLB plicht naar bodemkans!

Groenbemesters i.h.k.v de PPS groen Van GLB plicht naar bodemkans! Groenbemesters i.h.k.v de PPS groen Van GLB plicht naar bodemkans! 22 mei 2017 PPS groen Leendert Molendijk, Johnny Visser, Elma Raaijmakers, Thea van Beers, Michaela Schlathölter Aaltjes Beheersings Strategie

Nadere informatie

TUINBOX COMPLETE TUINBEMESTING- EN ONDERHOUDSPAKKET

TUINBOX COMPLETE TUINBEMESTING- EN ONDERHOUDSPAKKET TUINBOX COMPLETE TUINBEMESTING- EN ONDERHOUDSPAKKET achtergrond informatie, uitleg van de producten, doseringen en praktische toepassingen. 100% NATUURLIJK Méér dan goede bacteriën alleen! EM Natuurlijk

Nadere informatie

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

Weerbaarheid in grondgebonden teelten Weerbaarheid in grondgebonden teelten 23-5-2013, Joeke Postma 1) & Wopke van der Werf 2) 1) Biointeracties en Plantgezondheid - WUR 2) Centre for Crop Systems Analysis - WUR Weerbaarheid - schaalniveau

Nadere informatie

Johan van den Broek Delphy

Johan van den Broek Delphy Johan van den Broek Delphy Programma Aaltjesbestrijding vollegrond Buxusbladvlo Proeven 2015 2016 Buxus op beddenteelt Behandelingen aaltjesproef Per behandeling ongeveer 200 m 2 2 monsters vooraf en 2

Nadere informatie

De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen?

De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen? De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen? Joeke Postma Wageningen Plant Research PPS Duurzame Bodem Biobeurs, 19 januari 2017 Bodemleven - functies Omzetten

Nadere informatie

Tegen Pythium en Meloidogyne 12 Maart 2015, René Corsten, Andre van der Wurff

Tegen Pythium en Meloidogyne 12 Maart 2015, René Corsten, Andre van der Wurff Tegen Pythium en Meloidogyne 12 Maart 2015, René Corsten, Andre van der Wurff Vragen: 1.Is weerbaarheid te combineren met een monocultuur of alleen in wisselteelten? 2. Is weerbaarheid te sturen? 3. Kunnen

Nadere informatie

Inventarisatie Rhizoctonia in radijs. Pim Paternotte, Ineke Valstar-Hofland vertrouwelijk

Inventarisatie Rhizoctonia in radijs. Pim Paternotte, Ineke Valstar-Hofland vertrouwelijk Inventarisatie Rhizoctonia in radijs Pim Paternotte, Ineke Valstar-Hofland vertrouwelijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. projectnummer 3248019800 Business Unit Glastuinbouw september 2006 2006

Nadere informatie

Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren. CBAV, Wijnand Sukkel, Wageningen Research

Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren. CBAV, Wijnand Sukkel, Wageningen Research Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren CBAV, 29-11-2018 Wijnand Sukkel, Wageningen Research Inhoud Hypothese Rol en invloed Bodemleven Maatregelen Meten van bodemleven Meten

Nadere informatie

Koepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten. Naar een toekomstbestendige boomkwekerij

Koepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten. Naar een toekomstbestendige boomkwekerij Koepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten Naar een toekomstbestendige boomkwekerij Deelproject; Biologische grondontsmetting in vaste planten Het doel van dit project is alternatieve methoden

Nadere informatie

Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel

Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel Conform 1.D.1, 1.D.2, 3.D.1, 4.C en 5.C, 4.D en 5.D Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van Den Ouden

Nadere informatie

Relatie bodemstructuurbodemschimmels

Relatie bodemstructuurbodemschimmels Relatie bodemstructuurbodemschimmels? PCS Destelbergen 30 november 2011 Fons Vanachter Schimmels : wat? Wat zijn schimmels of zwammen? Microscopische organismen : micro-organismen Vruchtlichamen soms zichtbaar

Nadere informatie

Gebruik Bokashi in de akkerbouw. 26 maart 2015, Gerard Meuffels

Gebruik Bokashi in de akkerbouw. 26 maart 2015, Gerard Meuffels Gebruik Bokashi in de akkerbouw 26 maart 2015, Gerard Meuffels Bokashi (2013) Keuze in Zuid Limburg om Bokashi uit stro en drijfmest te maken. Ingrediënten: 3 ton tarwe stro 8 ton varkensdrijfmest 10 ltr

Nadere informatie

Precies bemesten door meer meten!

Precies bemesten door meer meten! Precies bemesten door meer meten! 2 Hoe help ik mijn bodem zo goed mogelijk de vernieling in Bodemaspecten fysisch, b.v.: structuur (grondbewerking, bandenspanning, bekalking) grondsoort (egalisatie, mengwoelen,

Nadere informatie

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof

Nadere informatie

Practicum bodemonderzoek

Practicum bodemonderzoek Practicum bodemonderzoek In het tuinontwerp is de keuze van planten sterk afhankelijk van de bodem waar ze op groeien. Om enig inzicht te verkrijgen in de manieren waarop bodemeigenschappen kunnen worden

Nadere informatie

Valse meeldauw in zonnebloemen. Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm

Valse meeldauw in zonnebloemen. Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm Valse meeldauw in zonnebloemen Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm Probleem in zonnebloemen Valse meeldauw (Plasmopara halstedii) > oomyceet In Nederland,

Nadere informatie

EFFECTIEVE MICRO-ORGANISMEN (EM) voor een gezonde bodem, plant, dier en leefomgeving

EFFECTIEVE MICRO-ORGANISMEN (EM) voor een gezonde bodem, plant, dier en leefomgeving EFFECTIEVE MICRO-ORGANISMEN (EM) voor een gezonde bodem, plant, dier en leefomgeving INHOUD HOE WERKEN EFFECTIEVE MICRO-ORGANISMEN?.......................................................... 4 HOE ZIJN

Nadere informatie

Bodem en bemesting: Regelgeving, knelpunten en kansen voor de biologische glastuinbouw. Willemijn Cuijpers (LBI) Oude Leede, 4 februari 2010

Bodem en bemesting: Regelgeving, knelpunten en kansen voor de biologische glastuinbouw. Willemijn Cuijpers (LBI) Oude Leede, 4 februari 2010 Bodem en bemesting: Regelgeving, knelpunten en kansen voor de biologische glastuinbouw Bedrijvennetwerk Bodem & Bemesting Willemijn Cuijpers (LBI) Oude Leede, 4 februari 2010 De randvoorwaarden: gebruiksnormen

Nadere informatie

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1 Opdrachten Organische bemesting opdrachten 1 Inleiding Je weet dat je melk moet drinken om voldoende calcium binnen te krijgen voor de opbouw van je botten. Calcium is dus een belangrijk element voor de

Nadere informatie

Goede bemesting geeft gezonde planten

Goede bemesting geeft gezonde planten Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten

Nadere informatie

Beheersing aaltjes en schimmels in de bodem

Beheersing aaltjes en schimmels in de bodem Beheersing aaltjes en schimmels in de bodem Verandering in onderzoek 08-03-2012, Andre van der Wurff Aaltjes Wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne spp.) Wortellesie aaltjes (Pratylenchus spp.) Brede waardplanten

Nadere informatie

Levende Grond; Voedsel Gezond! Stichting Wervel. De Zonnekouter. Machelen-aan-de-Leie 29 november 2014

Levende Grond; Voedsel Gezond! Stichting Wervel. De Zonnekouter. Machelen-aan-de-Leie 29 november 2014 Levende Grond; Voedsel Gezond! Stichting Wervel De Zonnekouter Machelen-aan-de-Leie 29 november 2014 De De boer boer de de dokter dokter van van de de toekomst toekomst?? De boer de dokter van de toekomst?

Nadere informatie

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling Een gezonde bodem Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling 1 Introductie Afdeling Kennis en Ontwikkeling Precisielandbouw Bodem en Bemesting Vergroening en Gewasbescherming

Nadere informatie

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen Resultaten uit onderzoek PPO en andere WUR-instituten Willem van Geel, PPO-AGV, 8-11-2012, Bergeijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Optimaliseren van de CO2 dosering in kassen

Optimaliseren van de CO2 dosering in kassen Optimaliseren van de CO2 dosering in kassen Feije de Zwart Onderzoeker kasklimaat en energie Arenasessie CO2, 8 september 2010 1 Het meeste van de CO2 toevoer verdwijnt door de ramen 150 kg/(ha uur) 380

Nadere informatie

Onderwerpen. Veranderingen en uitdagingen. Proefopzet BASIS (1) 1/12/2011. Proefopzet BASIS Resultaten 2009-2010 Eerste bevindingen

Onderwerpen. Veranderingen en uitdagingen. Proefopzet BASIS (1) 1/12/2011. Proefopzet BASIS Resultaten 2009-2010 Eerste bevindingen 1/12/211 Onderwerpen Masterclass NKG 13 januari 211 Derk van Balen (derk.vanbalen@wur.nl) Proefopzet BASIS Resultaten 2921 Eerste bevindingen Veranderingen en uitdagingen Meer bodembedekking, gbm overwinteren,

Nadere informatie

Invloed van neerslag op residu na een Ethrel-A bespuiting in zure kers 2007

Invloed van neerslag op residu na een Ethrel-A bespuiting in zure kers 2007 Invloed van neerslag op residu na een Ethrel-A bespuiting in zure kers 2007 In opdracht van Productschap Tuinbouw december 2007 Ing. I.P.M.Commandeur Proeftuin Zwaagdijk Tolweg 13 1681 ND Zwaagdijk-Oost

Nadere informatie

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Resultaten Systeemonderzoek Vredepeel geven aan: Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Themadag NBV, Wageningen, 8 november 2013 Janjo de Haan Nieuw mestbeleid

Nadere informatie

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Bokashi! Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Werkgebieden Bokashi Melkveehouderij Tuinbouw Door de inzet van Effectieve micro-organismen creëren we regeneratieve processen in de verschillende

Nadere informatie

TUINBOX COMPLETE TUINBEMESTING- EN ONDERHOUDSPAKKET

TUINBOX COMPLETE TUINBEMESTING- EN ONDERHOUDSPAKKET TUINBOX COMPLETE TUINBEMESTING- EN ONDERHOUDSPAKKET ACHTERGROND INFORMATIE, UITLEG VAN DE PRODUCTEN, DOSERINGEN EN PRAKTISCHE TOEPASSINGEN 100% NATUURLIJK MÉÉR DAN GOEDE BACTERIËN ALLEEN! EM Natuurlijk

Nadere informatie

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? INHOUD PRESENTATIE 1. Indeling type producten biostimulatoren en andere producten die we op het gewas toepassen 2. Natuurlijke bodemweerbaarheid: relevantie organische

Nadere informatie

[1] BRIën. Kruisbestuiving van Bodem Resetten en Inunderen.

[1] BRIën. Kruisbestuiving van Bodem Resetten en Inunderen. [1] BRIën Kruisbestuiving van Bodem Resetten en Inunderen. Een biochemische evaluatie van Bodem Resetten en Herbie met water als afdekking in plaats van folie. Als optie voor 1. voorspelbaarder, sneller

Nadere informatie