PASTORAAT IN DE HOEKSTEEN Plan voor vernieuwde aanpak vanaf voorjaar 2018

Transcriptie

1 PASTORAAT IN DE HOEKSTEEN Plan voor vernieuwde aanpak vanaf voorjaar Onze visie op pastoraat: Wat wordt bedoeld met pastoraat? Pastoraat is belangrijk in onze gemeente. Het is omzien naar elkaar vanuit onze verbondenheid met elkaar, en met God. Dat betekent kwalitatieve aandacht hebben voor elkaar, in een korte of langere ontmoeting. Er is plaats en ruimte voor het verhaal van mensen, hun ervaringen en emoties. Ieder wordt gezien als mens, en als deel van de gemeenschap die we zijn ook in relatie met God. Het ter sprake komen van God is geen voorwaarde voor een pastoraal gesprek, het kan ook zonder dat geloof besproken wordt, een pastoraal gesprek zijn. Pastoraat door en voor ieder lid van de gemeente Pastoraat is de verantwoordelijkheid van de gemeente als geheel. En er gebeurt heel veel! Verschillende mensen hebben verschillende kwaliteiten en talenten om pastoraat te geven aan een ander. Pastoraat is er voor iedereen in de gemeente en ook wie buiten onze gemeente daar prijs op stelt. Voorbeelden Er zijn talloze voorbeelden op te noemen: Georganiseerd: de maaltijd op donderdag, de Soos, kringwerk, het koffiedrinken na de kerkdienst, de plantjes met kerst bij senioren, de huisbezoeken door vrijwilligers en predikant aan mensen en ook nieuwingekomenen, of baby s, kaartjes sturen naar aanleiding van een berichtje op de nieuwsbrief Ongeorganiseerd: een ontmoeting in de supermarkt, informele bezoekjes die gewoon gebracht worden, gemeenteleden die elkaar ontmoeten op bijv. het werk of bij de sport. 2. Waar lopen we tegenaan? We willen met elkaar als gemeente graag goed pastoraat bieden. Daarbij lopen we op dit moment tegen een aantal dingen aan: - Er zijn gaten in de bemensing. Er zijn te weinig ouderlingen, pastoraal medewerkers, en meerdere wijkjes zonder contactpersoon. Vliegende kiepen vangen nu gaten op. - De coördinatie in het pastoraat mist, mensen die iemand pastoraal bezoeken weten te vaak niet van elkaar bij wie ze komen. - Er is geen terugkoppeling geregeld na een bezoek - Er is onvoldoende kennis en structuur hoe we naar elkaar kunnen doorverwijzen, of naar andere mensen binnen of buiten de kerk bij bijv. specialistische vragen of problemen. - Er is onduidelijkheid over diverse taken, zoals het bezoek van nieuw-ingekomenen. - Een duidelijke plek voor reflectie, terugkoppeling en toerusting wordt gemist - We hebben met elkaar heel veel talenten, maar zetten die niet altijd op een goede manier in. - Iedereen met die talenten vult zijn functie anders in, wat soms tot teleurstelling, gemiste uitdaging of verkeerde verwachtingen leidt. - Sectorgrenzen worden niet gezien als een toevoeging, maar soms wel als een belemmering. - Tijd is absoluut een factor: mensen willen wel, maar hebben niet veel of weinig tijd om pastoraat te doen. 1

2 3. Wat willen we gaan doen? We willen vooral pastoraat aan elkaar blijven geven, op een manier die bij ieder van ons past. En spontaniteit in het bezoekwerk mag altijd blijven bestaan. Onderstaande is een voorstel om het pastoraat dat we organiseren nog beter te maken dan het nu is, en de hiervoor genoemde punten waar we tegenaan lopen, op te lossen. 3.1 Organisatie De indeling van het pastoraat volgens wijken en sectoren wordt losgelaten. We gaan mensen niet meer inzetten per gebied, maar naar hun talenten en mogelijkheden. Alles in goed overleg natuurlijk, en rekening houdend ook met hoe mobiel iemand bijvoorbeeld kan zijn, en hoeveel tijd iemand beschikbaar heeft. Ook houden we rekening met al gegroeide pastorale relaties, als dat gewenst wordt. 3.2 Wie doet wat in het pastoraat straks We gaan mensen meer inzetten op talenten die ze hebben. Dat betekent dat we iemand die graag gesprekken voert, vragen om pastoraal medewerker te worden. En dat we iemand die het fijn vindt om af en toe deurcontact en beperktere gesprekken te hebben, vragen om pastoraal contact te worden. Pastoraat doen we samen als team, maar we zetten iedereen in waar dat het beste past: voor degene die pastoraat krijgt, en degene die pastoraat voert. Dat gaan we meer doen dan we nu al doen. We gaan mensen meer toerusten in het pastorale gesprek, zodat mensen die het talent hebben voor pastorale gesprekken dit ook meer durven in te zetten in georganiseerd, en ongeorganiseerd pastoraat. Coordinerend ouderlingen gaan dus meer coördineren en minder zelf pastoraat uitvoeren. Gespreksmedewerkers pastoraat voeren (intensievere) gesprekken, Bezoekcontacten hebben relatief eenvoudige gesprekken met mensen. Deurcontacten verzorgen het rondbrengen van jaarlijkse mailings en korte contactmomenten De predikant voert pastoraat net als anderen uit in overleg met het coördinerend team, en heeft daarnaast in overleg met de kerkenraad jaarlijks een groep mensen met wie ze zonder verdere directe aanleiding contact zoekt voor een pastoraal bezoek (bijv. ouders van jonge kinderen, singles, jongeren, werklozen, 80- plussers etc.) 3.3 Coördinatie De ouderlingen gaan een team vormen. Hun belangrijkste taak is coördinatie van het pastoraat en het stroomlijnen van wat er gebeurt in het pastoraat. In het vervolg krijgt iedereen die bezoek nodig heeft, in principe 1 vaste persoon op bezoek. Wie dat is, hangt af van de persoon, en wat de aanleiding is om hem of haar te bezoeken. Wanneer deze ene persoon om wat voor reden dan ook vermoedt dat er een andere bezoeker nodig is, legt hij/zij contact met de ouderling. Die kijkt vervolgens wie er op bezoek gaat. Een wisseling van bezoeker kan tijdelijk zijn (bijv. in geval van crisis) of permanent (als er bijv. een stervensproces komt). Belangrijkste is dat de ouderling de coördinatie heeft wie er op bezoek komt, en dat er dus in het vervolg in principe vanuit de kerk 1 persoon op bezoek komt vanuit het georganiseerde pastoraat. Voorbeeld 1: Mevrouw J. is 85 en woont in het verpleeghuis. Vanuit de kerk vindt ze het leuk om af en toe bezoek te krijgen. Ze krijgt daarom bezoek van het bezoekcontact. Op een gegeven moment merkt het bezoekcontact dat de gezondheid van mevrouw achteruit gaat. Als mw. J. in het ziekenhuis belandt, bespreekt het bezoekcontact dit met de ouderling. Na overleg gaat de gespreksmedewerker op bezoek bij mw. Jansen in het ziekenhuis. Wanneer mw. Jansen weer thuis is, trekt gespreksmedewerker zich na een paar weken weer terug en gaat het bezoekcontact weer op bezoek 2

3 Voorbeeld 2: In het gezin X ontstaan problemen met een van de kinderen. Ze spreken daarover de predikant aan en vragen of die een keer langs kan komen. Omdat er haast bij is, is overleg met het bezoekcontact van het gezin niet mogelijk. Maar zodra de predikant er geweest is, bespreekt zij met de ouderlingen wie in het vervolg dit contact het beste op kan pakken. In overleg gaat de predikant nog twee keer naar het gezin en neemt daarna de gespreksmedewerker die goed met gezinnen overweg kan, het over. 4. Wat er verandert: Taken veranderen De ouderling krijgt meer de rol van coördinator, en zal minder zelf op bezoek gaan. Wanneer het past bij de ouderling en de persoon die bezoek nodig heeft, dan kan natuurlijk ook nog steeds de ouderling degene zijn die een bezoek brengt. De ouderlingen verdelen daarnaast de andere taken onderling die horen bij hun ambt, zoals de verantwoordelijkheid voor het beleid en de kerkenraad. We streven naar een team van 3 ouderlingen, die deze taken samen dragen en verdelen. Coordinerend ouderlingen gaan dus meer coördineren en minder zelf pastoraat uitvoeren. Gespreksmedewerkers pastoraat voeren (intensievere) gesprekken, Bezoekcontacten hebben relatief eenvoudige gesprekken met mensen. Deurcontacten verzorgen het rondbrengen van jaarlijkse mailings en korte contactmomenten We gaan iedereen, in een klein gesprek met iemand van het voorbereidingsteam, vragen wat zijn of haar talenten in het pastoraat zijn, waar je energie uit haalt of blij van wordt, en wat je graag zou willen doen. Ook waarvoor je dus de tijd hebt, en de mogelijkheden. Op basis daarvan willen we je dan vragen om in de nieuwe vorm een van de functies te gaan invullen. 5. Wat verandert er beslist niet Iedereen die het nodig heeft, of hij/zij het nu zelf aangeeft, of dat het door een ander gesignaleerd of aangegeven wordt, kan pastoraat blijven ontvangen. Ook als die persoon geen lid is van de Hoeksteen. 6. Hoe gaan we het aanpakken als we veranderen? 6.1 In kaart brengen vraag en aanbod We gaan de mensen die nu pastoraat in welke vorm dan ook ontvangen of zouden moeten ontvangen in kaart brengen. Dit doen we met informatie van wie nu actief is in het pastoraat. We vragen mensen die nu actief zijn in het pastoraat wat ze willen en kunnen, en in welke functie in de nieuwe opzet ze pastoraat zouden willen geven. In overleg wordt dan een keuze gemaakt voor een van de profielen, waarbij we rekening houden met talenten, wensen en mogelijkheden van een ieder. Ook wordt gezorgd dat er voldoende kennis komt in het coördinerend ouderlingen team over zaken welke nu nog bij individuele personen liggen (bijv. verjaardagsfonds, geboortebezoek) om te zorgen dat deze ook binnen de nieuwe structuur een goede plek krijgen. In het coördinerend team van ouderlingen wordt dan gekeken wie pastoraat nodig heeft, en wie dit het beste kan geven. Er wordt gekeken naar gegroeide pastorale relaties, wat nodig is bij de bezochte, en talenten, mogelijkheden en wensen van een bezoeker. Dit wordt natuurlijk altijd overlegd met de wie nu bezoekt en gaat bezoeken en uitgelegd aan de bezochte. Wisseling, aanpassing etc. is in overleg altijd mogelijk. In sommige gevallen zal het betekenen dat mensen niet meer de vaste bezoeker van iemand zullen zijn. Maar het voordeel is nu juist dat mensen die nu (te) weinig in beeld waren of bezoek kregen, hopelijk beter bezocht zullen worden. De gesprekken hiervoor voeren we in de zomerperiode. In het najaar 2017 brengen we in kaart wie er bezoek nodig hebben, en wie dat kunnen doen. Vervolgens informeren we iedereen daar goed over en starten we op 1 januari met de nieuwe vorm van bezoeken. We verwachten tot de zomer van 2018 nodig te hebben voordat alles goed werkt. 3

4 6.2 Toerusting en overleg We gaan zorgen voor goede toerusting, en organiseren regelmatige momenten voor uitwisseling van dingen waar we tegenaan lopen, die we graag willen bespreken, of waar we meer over willen leren. We gebruiken daarvoor dat wat we nu het Klein Pastoraal Overleg noemen. Ouderlingen en predikant coördineren de toerusting. Ook andere vormen of momenten van toerusting zijn mogelijk. Er zijn in ieder geval twee toerustingsmomenten per jaar, bedoeld voor iedereen in het pastoraat. Daarnaast is er twee maal per jaar een overleg waarop organisatorische en beleidsmatige zaken besproken worden. Ouderlingen en predikant worden hier in ieder geval verwacht, anderen mogen altijd aanschuiven. 6.3 Permanent overleg De coordinerend ouderlingen staan in nauw overleg met elkaar, waarbij het LedenRegistratieProgramma en OnlyOffice (beide afgeschermde platforms op internet) gebruikt worden. In beide kan geregistreerd worden wie de vaste bezoeker van iemand is, zonder dat daarbij persoonlijke/gevoelige informatie inzichtelijk is. Ook informatie over bijv. familie die te contacten is (bij bijv. dementerenden) of wensen rondom ziekte/uitvaart kunnen hierin geregistreerd worden. Coordinerend ouderlingen hebben inzage in elkaars beslissingen om een bezoeker en pastoraal medewerkende aan elkaar te koppelen. Hoewel ieder eerste verantwoordelijke voor een bepaalde groep kan zijn (bijv. op leeftijd of specifieke vraag), weten ze van elkaar en kunnen ze van elkaar het coördineren overnemen. In nader overleg zal de precieze invulling van het gebruik van deze platforms worden afgesproken tussen de ouderlingen en predikant. Ouderlingen spreken onderling een verdeling af wanneer dit wenselijk en mogelijk is. Tot de zomer van 2018 zal een overgangsperiode zijn, waarin veel onderling overleg nodig is om goed op elkaar afgestemd te raken. 7. Wat is goed om niet te vergeten als we dit gaan doen De gemeente, allemaal mensen die pastoraat geven, maar ook kunnen ontvangen, moeten we goed vertellen wat we gaan doen en hoe we gaan werken. Niet alleen nu, maar juist ook als we bezig zijn. Belangrijk is te benadrukken dat het erom gaat dat iedereen, ook in de toekomst, pastoraat kan blijven ontvangen. Zeker in het begin zal het soms even wennen zijn dat we niet meer allemaal op een en hetzelfde adres komen als bezoeker. Maar uiteindelijk kunnen we zo met dezelfde tijd die we hebben, meer mensen die bezoek nodig hebben, bezoek geven. Het is goed dit uit te leggen. En waar het nodig is: daar komen we zeker! Een aantal zaken is genoemd in de gesprekken die we voor dit nieuwe plan hebben gevoerd. We noteren ze hieronder als punten welke overwogen kunnen worden wanneer de nieuwe structuur voldoende is opgezet en werkend is: - inventariseren van pastorale behoefte bij meerdere/alle ingeschrevenen van de Hoeksteen - alle ingeschrevenen van de Hoeksteen jaarlijks een bezoek aanbieden - opzetten van mentoraat voor wie daar behoefte aan heeft (een ervaren iemand koppelen aan iemand die relatief nieuw in de taak is, of daar zich meer in wil bekwamen) - een kerkenraadsfunctie voor maar 2 in plaats van 4 jaar bekleden als mogelijkheid - gemeenteleden meer toerusten in informeel pastoraat (mensen op de koffie nodigen, samen eten etc) - Verjaardagsfonds, bloemen en kerstattenties mogelijk in het vervolg laten bezorgen door de vaste pastorale bezoeker (ongeacht functie) 4

5 8 Wie doet wat profielschets/ taakomschrijvingen 8.1 Coördinerend ouderling - Staat achter de visie en opzet van het pastoraat - heeft kennis van de gemeente - heeft gevoel voor pastoraat en kan situaties inschatten - is op de hoogte van doorverwijsmogelijkheden naar andere pastorale medewerkenden, andere vrijwilligers in de kerk, of organisaties daarbuiten. - kan goed met mensen omgaan - een van de ouderlingen heeft coachende kwaliteiten - een van de ouderlingen heeft zelf goede gesprekskwaliteiten - een van de ouderlingen heeft bestuurlijke en beleidskwaliteiten - vervult een ambt, en belooft dat wat naar de kerkorde aan een ambtsdrager gevraagd wordt, onder meer geheimhouding van wat hem/haar vertrouwelijk ter ore komt De coördinerend ouderling team heeft als taken - stimuleren van de gemeente, in het bijzonder wie een taak hebben in het pastoraat, om open oog te hebben en houden voor pastoraat in de gemeente en in de wijk - coördinatie van het pastoraat in samenwerking met de andere ouderlingen - wanneer het gaat om pastoraat aan een gezin waar de pastorale vraag te maken heeft met jongeren onder de 25 jaar, en/of de vraag om pastoraat van of voor iemand onder de 25 is, af te stemmen met de jeugdouderling (ook dus geboortebezoek) - inzicht te houden in wie wie bezoekt - het eerste klankbord zijn voor wie pastoraat geven: klankbord, vraagbaak en ondersteuning - geeft samen met de predikant invulling aan de toerusting en mogelijkheden voor reflectie van medewerkers in het pastoraat - houdt onder de aandacht het werven van leden voor het pastoraat - heeft als kerkenraadslid een inhoudelijke en beleidsmatige verantwoording voor de gemeente, waaronder ook het representeren van de kerkenraad in erediensten. 8.2 Gespreksmedewerker pastoraat - heeft er plezier in, en heeft het talent (ontwikkeld) om gesprekken met mensen te voeren die wat intensiever van aard zijn - kan het gesprek aangaan over geloofsvragen - kan het gesprek relativeren, zodat men er zelf niet op een vervelende manier mee rond blijft lopen - weet wanneer het goed is om door te verwijzen De gespreksmedewerker pastoraat heeft als taken - het brengen van bezoeken aan gemeenteleden en hen die daaraan behoefte hebben ook buiten de gemeente. - In goed overleg te blijven met de coördinerend ouderling 5

6 8.3 Bezoekcontact (contactpersoon) - heeft er plezier in, en heeft het talent (ontwikkeld) om contacten met mensen te leggen - kan een eenvoudig gesprek over de kerk aangaan - weet wanneer het goed is om door te verwijzen en neemt dan contact op met de coördinerend ouderlingen De contactpersoon heeft als taak - signaleren: opmerken wie pastoraat nodig heeft, en dit aangeven bij de ouderlingen - het brengen van bezoeken aan gemeenteleden en hen die daaraan behoefte hebben, ook buiten de gemeente, voor een gesprek waarmee het contact met de kerk onderhouden wordt. - blijft in goed overleg met de coördinerend ouderling 8.4 Bezoekcontact geboorte (1 persoon) - heeft er plezier in, en heeft talent (ontwikkeld) om bij jonge ouders op bezoek te gaan en hen te feliciteren namens de gemeente in en rond De Hoeksteen - weet wanneer het goed is om door te verwijzen en neemt dan contact op met de coördinerend ouderlingen De contactpersoon geboortebezoek heeft als taak - ouders die de kerk middels een geboortekaartje of op een andere manier zelf in kennis stellen van de geboorte van hun kind, te bezoeken en namens de kerk middels een kleine attentie te feliciteren. De gegevens krijgt de contactpersoon van de coördinerend ouderlingen. - koppelt een eventueel doopverlangen terug aan de predikant - blijft in goed overleg met de coördinerend ouderling 8.5 Bezoekcontact nieuw ingekomenen (1 persoon) - heeft er plezier in, en heeft talent (ontwikkeld) om nieuw ingekomenen namens de gemeente in en rond De Hoeksteen hartelijk te verwelkomen - weet wanneer het goed is om door te verwijzen en neemt dan contact op met de coördinerend ouderlingen - kan aansluiten bij een kort toerustingsmoment gericht op deurcontact/eerste/vluchtig contact dat jaarlijks wordt gegeven voordat de stapeltjes post worden uitgedeeld. De contactpersoon nieuw ingekomenen heeft als taak - mensen die nieuw worden ingeschreven bij onze gemeente te verwelkomen met een welkomstpakketje. De gegevens krijgt de contactpersoon van de coördinerend ouderlingen. - koppelt een eventuele pastorale vraag terug aan het team ouderlingen - inventariseert wat de wensen zijn omtrent verder contact (wel of geen post, contact, bezoek) en koppelt dit terug aan de ouderling - blijft in goed overleg met de coördinerend ouderling 6

7 8.6 Deurcontact wil de kerk representeren en meehelpen zodat mensen weten dat we als Hoeksteen contact met onze leden op prijs blijven stellen koppelt een eventuele pastorale vraag terug aan de coördinerend ouderling voelt zich verantwoordelijk voor de op zich genomen taak wordt per keer gevraagd voor de taak, en kan dus iedere keer iemand anders zijn De deur- en postcontactpersoon heeft als taak proberen om middels aanbellen de post persoonlijk te overhandigen. Wanneer dit niet lukt omdat de ander niet thuis is, of bekend is dat men alleen post wil maar geen verder contact, gebruik maken van de brievenbus. een aantal malen per jaar post te bezorgen namens de kerk. Te denken valt aan een folder aan het begin van het jaar met kringenaanbod, of een attentie rond feestdagen. Na goedkeuring op dit punt van de kerkrentmeesters: De actie Kerkbalans bezorgen op adressen die niet middels bereikt kunnen worden. 7