Kwaliteit in veiligheid

Transcriptie

1 Kwaliteit in veiligheid Meerjarenbeleidsplan van de Nederlandse Veiligheidsbranche Veiligheid in Nederland Ontwikkeling branche, markt en bedrijfsvoering

2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 4 2. De veiligheidssituatie in Nederland 5 Fenomenen 6 De organisatie van veiligheid 7 3. Ontwikkeling van de branche 8 4. Ontwikkelingen in de markt 10 Beveiliger Geld- en waardetransport 10 Particuliere beveiliging 11 Alarmcentrales 11 Evenementen- en horecabeveiliging 12 Particuliere onderzoeksbureaus 13 Conclusies voor ontwikkelingen in de markt Ontwikkelingen in de bedrijfsvoering 15 Prijsdruk en kwaliteit 16 Duurzaamheid Speerpunten 17 Markt 17 Organisatie 18 Arbeidsmarkt 19 Level playing field - CAO 19 KWALITEIT IN VEILIGHEID 2

3 Kwaliteit in veiligheid Meerjarenbeleidsplan van de Nederlandse Veiligheidsbranche De Nederlandse Veiligheidsbranche staat voor kwaliteit in veiligheid. Zij wil met haar leden een professionele, betrouwbare en vanzelfsprekende partner zijn bij beveiligingsvragen en in veiligheidsbeleid. In dit meerjarenbeleidsplan benoemt de branche haar speerpunten voor de komende jaren. Veiligheid vormt de basis van een samenleving, een solide beveiligingsbranche is daarin een onmisbare partner. KWALITEIT IN VEILIGHEID 3

4 Hoofdstuk 1 INLEIDING De Nederlandse Veiligheidsbranche is de branchevereniging voor beveiligingsbedrijven, particuliere onderzoeksbureaus, evenementen en horecabeveiliging en geld- en waardetransporten. De vereniging heeft haar doelstellingen voor de jaren vastgelegd in dit beleidsplan. Het vormt de basis voor jaarlijks op te stellen activiteitenplannen en begrotingen van de Nederlandse Veiligheidsbranche. Het beleidsplan stond in het teken van beschermen en versterken van de branche met het oog op de toekomst. Hoewel de voorspellingen op langere termijn nog steeds wijzen op een verzadiging van de markt is de branche er de afgelopen jaren toch in geslaagd om beperkte groei te realiseren. Deze doet zich voor in een aantrekkende economie, maar betekent vooral ook dat de branche erin slaagt van toegevoegde waarde te blijven. De sterk veranderende veiligheidssituatie nationaal en internationaal biedt daarvoor basis. Onze rol als keten- en netwerkpartner is onverminderd belangrijk voor de veiligheid in Nederland. Dat kan alleen maar op basis van kwaliteit, vandaar de titel van dit meerjarenbeleidsplan. De rol van de branchevereniging bestaat uit: het opkomen voor de belangen van haar leden, het versterken van de waardevolle initiatieven die er zijn en het benoemen en duiden van de voornaamste bedreigingen én kansen voor de sector in de toekomst. Voor de komende jaren zijn tien strategische speerpunten gekozen. Deze vloeien voort uit een analyse van de ontwikkelingen in het veiligheidsdomein en de beveiligingsmarkt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de uitkomsten van de jaarlijkse branchescan. KWALITEIT IN VEILIGHEID 4

5 Hoofdstuk 2 DE VEILIGHEIDSSITUATIE IN NEDERLAND Er is sprake van een drastische afname van met name de commune criminaliteit. Er is veel discussie over hoe deze daling tot stand is gekomen. Zij wordt niet verklaard door een afname van aangiftebereidheid. Zowel uit de geregistreerde criminaliteit als uit de slachtofferenquêtes (de Veiligheidsmonitor) blijkt een duidelijke afname. Uit CBS-cijfers blijkt dat de geregistreerde criminaliteit de afgelopen jaren is gedaald: totaal vermogensmisdrijven bijvoorbeeld van in 2014 naar in Ook het slachtofferschap is in die periode gedaald, vooral bij vermogensdelicten. 2 Ook de onveiligheidsbeleving is in deze periode afgenomen. 3 Deze daling geldt voor vrijwel alle delicten, maar is het duidelijkst te zien bij de vermogensdelicten. Een mogelijke verklaring is te vinden in de demografische ontwikkelingen (vergrijzing, minder jongeren), maar vooral ook in het succes van preventie. Er zijn sterke aanwijzingen dat preventieve maatregelen de doorslag geven, waarbij ook de beveiligingsbedrijven en particuliere onderzoeksbureaus een grote rol spelen. Zo zijn veel gebouwen alleen toegankelijk met een elektro nische pas aangevuld met beveiligers bij de ingang/ receptie, zodat mensen niet zomaar kantoorpanden of gebouwen binnen kunnen. Voor veel bedrijventerreinen zijn collectieve afspraken gemaakt, waarbij collectieve beveiliging wordt ingehuurd die op tijden als de ondernemers en werknemers naar huis zijn om inbraken, vernieling en dergelijke te voorkomen dan wel te signaleren. De beveiliging van winkels en winkelgebieden is enorm toegenomen, waardoor winkeldiefstal beter kan worden aangepakt. Ook op luchthavens en in het openbaar vervoer zijn beveiligers zichtbaar actief en zorgen voor meer subjectieve veiligheid. Daarnaast wordt Nederland steeds meer een festivalland en is beveiliging van evenementen een 1 cijfers van maart &hdr=g1,g2,g3&stb=t cijfers uit juli cijfers uit maart 2017 KWALITEIT IN VEILIGHEID 5

6 belangrijk preventief bestanddeel. Het succes van beveiliging en particulier onderzoek kan meer geclaimd worden door de branche dan ze nu doet. Gesteld kan worden dat de inzet en impact van beveiligers bij de preventie en bestrijding van criminaliteit en onveiligheid onmisbaar is geworden. Zonder private beveiliging zou de veiligheidssituatie in Nederland er slechter voor staan. Het voorgaande leidt er echter niet toe dat bedrijven rustig achter over kunnen leunen. Integendeel. Veiligheid is geen rustig bezit. Criminelen worden inventiever, gaan mee met de digitalisering van de samenleving (cybercrime) en gebruiken steeds grover geweld om hun doel te bereiken (plofkraken bij geldautomaten en overvallen van waardetransporten). Beveiligingsbedrijven zullen daarom blijvend moeten investeren in preventie en innovatie van mens en techniek. Fenomenen Er is sprake van een inhoudelijke verschuiving in het veiligheidsdomein. Er zijn nieuwe vormen van onveiligheid en criminaliteit ontstaan, met name cybercrime, ondermijning en terrorisme. Deze nieuwe fenomenen zijn moeilijk uit te drukken in cijfers, en zijn dan ook nog onvoldoende zichtbaar in de criminaliteitscijfers. Cybercrime Cybercrime gaat zowel om personen als om organisaties. Steeds vaker wordt de vraag gesteld of Nederland zich wel voldoende heeft bewapend tegen cybercrime. De Cybersecurityraad van de NCTV heeft bijvoorbeeld een handreiking ontwikkeld en heeft in najaar 2017 een nieuwe campagne gelanceerd, Alert Online, om het bewustzijn verder te vergroten. 4 Het aantal apparaten dat in de cyberwereld wordt gekoppeld is enorm, terwijl de makers van de apparaten onvoldoende zorgen voor beveiliging tegen ongewenst of illegaal gebruik. De cyberwereld is toegankelijk voor iedereen en alles. Voor de beveiliging komt het aan op het beschermen van computer(systemen) en telefoons tegen hacken en afpersing. Daarnaast gaat het ook om content, zoals kinderporno en radicale propaganda en via darkweb echt criminele activiteiten als drugs- en wapenhandel. Cyberspace biedt echter ook mogelijkheden om criminaliteit tegen te gaan (datamining, surveillance, afscherming en beveiliging). Ondermijning Ondermijning is de beleidsterm voor georganiseerde misdaad, waarbij de legale wereld wordt aangetast. Het gaat om misdaad zonder direct slachtofferschap (hennepteelt, outlaw motorgangs, witwaspraktijken en synthetische drugs). Vaak wordt de omgeving er zelfs financieel beter van. Er is sprake van vermenging tussen de legale en illegale activiteiten. Het gaat om ondermijning van de economie, maar ook van het gezag en de rechtsstaat. De aanpak via strafrechtelijke weg is moeizaam en niet altijd succesvol. Veel aandacht gaat uit naar manieren om barrières tegen ondermijning op te werpen, waarbij de samenwerking met zowel publieke als private partijen wordt gezocht. 4 een campagne van NCTV in samenwerking met publieke en private partners KWALITEIT IN VEILIGHEID 6

7 Sociale spanningen en terrorismedreiging Terrorisme en radicalisering zijn belangrijke hedendaagse fenomenen, waar veel beleidsmatige aandacht naar uitgaat. Terrorisme kan breder worden getrokken naar sociale spanningen in de samenleving (islamitisch en nationalistisch extremisme). Terreur kan gezien worden als symptoom van die spanningen, die bijvoorbeeld wordt geuit of uitgevoerd op doelen die een relatie hebben met de strijd tegen IS (doelen met VS-signatuur of van een van de andere coalitie-landen, zoals militairen) en/of waar heel veel mensen samenkomen, de zogenoemde soft targets (aanslagen in Nice en Ramblas). Ook rondom de opvang van asielzoekers kunnen zich veel spanningen en dreigingen voordoen (mate van draagvlak in de samenleving daarvoor, manifestaties van voorstanders en tegenstanders). claimen binnen veiligheidsnetwerken. Daarvoor is het belangrijk goed uit te dragen wat beveiligingsbedrijven en onderzoeksbureaus doen in de samenleving en wat zij nog meer kunnen doen. Binnen netwerken is overigens het delen van data één van de belangrijkste knelpunten. De privacywetgeving maakt het moeilijk om op grote schaal informatie te delen. Wanneer het gaat om specifieke cases lijkt er meer mogelijk dan men vaak denkt. Problemen ontstaan vooral bij het koppelen van systemen. In dat verband dient ook aandacht uit te gaan naar het gebruik van big data, waarbij particuliere onderzoeksbureaus wel een rol kunnen spelen in open source analyses (bijvoorbeeld twitterverkeer). De organisatie van veiligheid Wanneer het gaat om de organisatie van veiligheid is een sterke doorontwikkeling van veiligheidsnetwerken zichtbaar, waarbij ook andere partijen dan sec-veiligheidspartijen een rol spelen. Denk aan gemeentelijke afdelingen in het sociaal domein, GGZ-instellingen, jeugdzorg etc. alsook meer de economische invalshoek met kamer van koophandel, lokale detailhandel- en horecaverenigingen. Daarin kunnen beveiligingsbedrijven en onderzoeksbureaus een grotere rol spelen. Het is waarschijnlijk dat deze ontwikkeling naar netwerken zich doorzet, deze gaan vaak verder dan de keten waarin vooral volgtijdelijk wordt gedacht. De branche zou een grotere positie kunnen KWALITEIT IN VEILIGHEID 7

8 Hoofdstuk 3 ONTWIKKELING VAN DE BRANCHE De Nederlandse economie groeit weer, na een langdurige economische crisis. Voor de Nederlandse Veiligheidsbranche is vooral de ontwikkeling van Nederlandse bedrijven en overheid relevant. Voor ondernemingen in de veiligheidsbranche zijn de economische vooruitzichten voor de komende jaren stabiel. De ABN AMRO-marktanalyse verwacht wel een zich doorzettende verzadiging van de markt. De vereniging zal daarop veerkrachtig moeten inspelen, door de trends in de markt zorgvuldig te monitoren. De Nederlandse Veiligheidsbranche laat sinds 2001 een jaarlijkse branchescan uitvoeren, om een betrouwbare schatting te hebben van de kengetallen van de beveiligingsbranche over het betreffende kalenderjaar. 5 In deze paragraaf geven we enkele kengetallen uit de branchescan over 2016 (en voorliggende jaren) weer. Omzetontwikkeling Na een periode van dalende omzet en werkgelegenheid is er sinds 2015 in de veiligheidsbranche een stijgende lijn te zien. De omzet is in 2016 met 4,9% gestegen ten opzichte van 2015 tot circa 1,441 miljard euro (de omzet in 2014 was miljard euro). Onderstaande figuur toont de jaarlijkse omzet van de beveiligingsbranche voor de periode 2005 tot Omzet particuliere beveiligingsbranche (miljoenen euro's) Kalenderjaar Basis: Organisaties binnen de particuliere beveiliging Basis: Organisaties binnen de particuliere beveiliging Bron: Ilisia Research Mei 2017 De verwachting is dat de groei zal afvlakken, zeker op het gebied van particuliere beveiliging. Waar in 2016 de overgrote meerderheid van de bedrijven een omzetgroei verwachtte, is dit percentage in 2017 gedaald naar 47%. 40% van de leden verwacht een stabilisatie van hun omzet 5 Keala Research, Ontwikkelingen in de beveiligingsbranche, KWALITEIT IN VEILIGHEID 8

9 en 13% gaat zelfs uit van een daling. Zij verwachten minder diensten aan te bieden, of verlaagden hun tarieven. De markt voor evenementen- en horecabeveiliging zal, naar verwachting, wel verder blijven groeien. Trend ontwikkeling verwachte omzetontwikkeling particuliere beveiligingbranche % 100% 80% 60% 40% 20% 0% 60% 20% 20% % respondenten die stijging t.o.v vorig jaar verwachten % respondenten die daling t.o.v vorig jaar verwachten Omzet is gelijk t.o.v. vorig jaar 96% Basis: Alle organisaties Bron: Ilisia Research Mei 2017 Ontwikkeling arbeidsplaatsen Onderstaande figuur toont de ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen vanaf In totaal zijn personen (2014: ) werkzaam in de beveiligingsbranche. Het aantal werkzame personen groeide in 2016 met 7% ten opzichte van 2015 (hoofdzakelijk door externe inhuur). Trend ontwikkeling leeftijdssamenstelling particuliere beveiliging % 36% 8% 1% % 47% 40% 13% Vergrijzing De veiligheidssector is, zoals blijkt uit onderstaande grafiek, aan het vergrijzen; de in 2015 gemeten toename in aantal werknemers boven de 55 jaar zet zich ook in 2016 voort. Grote bedrijven hebben vaak oudere werknemers met vaste contracten in dienst. Beveiligingsbedrijven moeten streven naar een divers samengesteld werknemersbestand (generatie X, Y en Z), waarbij de uitdaging is te zorgen voor de instroom van jonge arbeidskrachten in uiteraard een werkomgeving die past bij deze generatie en dus ook meegegroeid is met de digitale technologische ontwikkelingen. Werknemers die intensief gebruik maken van social media, leven in een 24/7 informatie maatschappij, flexibel willen werken en in sfeervolle omgevingen; een goede mix van generaties maakt de sector aantrekkelijk op de arbeidsmarkt en zal de branche versterken. Werkgelegenheid beveiligingsbranche naar herkomst en inhoud van de werkzaamheden (absolute aantallen) % <25 jaar jaar jaar jaar >55 jaar Totaal Externe inhuur Directen % 31% Kalenderjaar 30% 25% 20% 24% 18% 25% 24% Basis: Organisaties binnen de particuliere beveiliging Bron: Ilisia Research Mei % 10% 17% 16% 11% 5% 9% 0% Basis: Organisaties binnen de particuliere beveiliging Bron: Ilisia Research Mei 2017 KWALITEIT IN VEILIGHEID 9

10 Hoofdstuk 4 ONTWIKKELINGEN IN DE MARKT Wat betreft de markt doen zich verschillen voor per sector, waarvan hieronder een beeld wordt gegeven. Dit beeld is mede gebaseerd op een intensieve strategische discussie van het bestuur en MKB-vertegenwoordigers. Voor alle sectoren geldt de komende jaren dat er behoefte is aan een nieuwe soort beveiliger. Beveiliger 2.0 Zoals reeds is geconstateerd vergrijst het personeelsbestand, terwijl onder andere vanwege de technische skills juist ook verjonging nodig is. De aanwas van jongeren via de opleidingen daalt al jaren. De huidige medewerkers met vaste contracten moeten langer doorwerken dan vroeger het geval was. De bedrijfscultuur wordt over het algemeen gekenmerkt door trotse betrokken beveiligers. Dit moet echter wel in een context van operational excellence, kostendruk, top-down aansturing en dominantie van de klant. Voor de branchevereniging is beveiliging niet slechts een commodity (met een prijs bepaald door vraag en aanbod), maar ook een kwestie van kwaliteit. Hoe kan het stelsel van arbeidsvoorwaarden hierop worden aangepast, ook al met het oog op het aantrekken van jongeren? De CAO moet daarvoor gemoderniseerd worden. Tegelijkertijd is gegeven de markt flexibiliteit steeds belangrijker. Een gezamenlijke visie van sociale partners op de arbeidsmarkt en pensioenen is van belang om de regie te kunnen voeren over de toekomstige ontwikkelingen. In dat verband koerst de vereniging op een discussie over de beveiliger 2.0, die beschikt over een ander type vaardigheden dan voorheen. De ontwikkeling naar een Beveiliger 2.0 zal naar verwachting ook gevolgen hebben voor de opleiding van beveiliger. Nu geldt voor de beveiliger als vakbekwaamheidseis het diploma van de MBO-2 Beveiliging opleiding. De integratie van de beveiligingsdienstverlening met techniek, vraagt andere vaardigheden. Dat geldt ook voor beveiligingswerkzaamheden die in samenwerking met andere publieke en private partners worden uitgevoerd (zoals beveiliging in een winkelgebied, beveiliging van een evenement), waarbij ook vaardigheden als hospitality en talen (Engels en Duits) van belang zijn. Geld- en waardetransport Er zijn ontwikkelingen vanwege kostenbesparing van de banken en het veranderende betalingsverkeer. Het aantal geldautomaten loopt naar verwachting met een derde terug. KWALITEIT IN VEILIGHEID 10

11 Het toenemende elektronisch betalen doet de vraag naar cash drastisch afnemen. Banken en detailhandel lobbyen daar ook voor, onder verwijzing naar verbetering van de veiligheid voor winkeliers en vergroting van het gebruiks gemak voor de consument. Deze ontwikkeling is niet tegen te houden, maar er kunnen wel maatregelen worden genomen (in Nederland worden op Zweden na de minste cashbetalingen gedaan van Europa). Ook in Nederland net als in andere Europese landen is het de vraag of de samenleving wel zonder contant geld kan? Indien het antwoord daarop negatief is, zal de overheid (de Nederlandsche Bank) beleid moeten maken wat een acceptabele verhouding is en met welke maatregelen die verhouding bereikt en vastgehouden kan worden, zodat bijvoorbeeld ook de dienstverlening voor logistiek van contant geld door de markt blijft aangeboden. In sommige landen wordt ingegrepen door winkeliers wettelijk te verplichten contant geld te accepteren en voor banken om contant geld te blijven verstrekken. Er zijn ook kansen door de nieuwe ontwikkelingen. Het is ook mogelijk dat andere partijen een gedeelte van de markt zullen overnemen, door het neerzetten van kleine geldautomaten in bijvoorbeeld supermarkten (dat is nu al gaande). Het elektronisch betalen biedt wellicht ook kansen, vanuit de strategie: veilig betalen in brede zin. Dit vergt gedeeltelijk een ander soort expertise en dwingt de sector tot samenwerken en meer openheid. Particuliere beveiliging De branchenotitie van ABN AMRO stelt dat ondanks de groei van de economie de beveiligingsmarkt structureel verzadigd is. In de ontwikkeling van de branche zijn volgens de ABN AMRO twee tendensen van belang: een tekort op de arbeidsmarkt en de mogelijke vervanging van banen door technologie. De markt voor met name de statische beveiliging lijkt inderdaad kleiner te worden door de technologische ontwikkeling, alsook door afname van het aantal te beveiligen kantoren. De onroerend goed markt trekt echter weer aan. Ook door een groeiende dreiging van terroristische aanslagen zou de vraag weer kunnen stijgen. Er is hoe dan ook sprake van een versnippering van de markt, door de verschillende soorten dienstverlening die worden gevraagd. Daarnaast lijkt steeds meer sprake te zijn van blurring van functies (combinatie van facilitair, hospitality, sfeer en beveiliging). Opdrachtgevers vragen steeds meer om een combinatie van functies in één (goedkopere) dienstverlener (bijvoorbeeld receptionistbeveiliger- postbode). Zij zijn hierdoor vaak stukken goedkoper uit. Dat heeft consequenties voor de discussie over de kwaliteit en de prijs van beveiliging. Andersom zien we in sommige niches ook de beweging dat bedrijven hoogwaardige beveiliging aanbieden voor het hoogste opdrachtgeverssegment, met juist de nadruk op hospitality, waarbij hogere tarieven worden gehanteerd. Alarmcentrales Er is een prijzenslag gaande om de aansluitingen op alarmcentrales. Daarnaast speelt modernisering een sterke rol in deze sector. Er kan meer op afstand beveiligd worden. Er is meer vraag naar het koppelen van slimme applicaties, waarop bijvoorbeeld zowel de garagedeur is aangesloten als de alarmcentrale. Doordat de branche wel mee moet KWALITEIT IN VEILIGHEID 11

12 gaan, ontstaat er samenwerking met telecom, energie en domotica. De technologische ontwikkelingen hebben ook gevolgen voor de opleiding van het personeel. Technische vaardigheden en soft skills worden steeds belangrijker. Politie heeft in het meldkamerdomein ook veel technologische en organisatorische ontwikkelingen. Er wordt gewerkt aan tien meldkamers die samen de Landelijke meldkamerorganisatie gaan vormen. In deze meldkamers is Live view ondergebracht, waarbij bijvoorbeeld tijdens een overval de ondernemer live-beelden via een PAC kan doorzetten naar de politie. Vanuit de sector PAC s hebben VEBON-NOVB en de Nederlandse Veiligheidsbranche MARC-net ingericht, een digitaal platform waarop PAC s en in de toekomst politie kunnen communiceren in plaats van via de telefoon. Op dit moment zijn 8 PAC s op MARC-net aangesloten; dat moeten er meer worden. In het najaar 2016 hebben de minister van Justitie en Veiligheid, de korpschef van politie en de voorzitters van VEBON-NOVB en de Nederlandse Veiligheidsbranche een intentieverklaring ondertekend om op het brede terrein van Sensing samen te gaan werken. Het gaat hier om doorgifte van allerhande signalen: beeld, geluid, warmte etc. waarbij politie en branche afspraken maken over samenwerking teneinde de veelheid van signalen te kanaliseren. In het op 7 december 2017 getekende Convenant betreffende de organisatie en de opvolging van elektronisch gegenereerde alarmen, hebben convenantspartijen politie, VNO-NCW, VEBON-NOVB en de Nederlandse Veiligheidsbranche afspraken gemaakt om nodeloze alarmering te voorkomen en de kwaliteit van doorgifte en opvolging verder te verbeteren. Het convenant legt een prima structuur neer voor verdere innovatie en ontwikkelingen in deze sector. Het beeld was tot op heden dat de digitalisering een toevoeging is aan het bestaande arsenaal, maar er is behoefte aan specialistische medewerkers. Digitalisering is steeds meer het vertrekpunt. Er is sprake van vergrijzing, terwijl de digitale kennis bij de jeugd zit. Het zicht op techno logische ontwikkeling is nog onvoldoende. Daarvoor kan samenwerking worden gezocht met de VEBON-NOVB. Evenementen- en horecabeveiliging Nederland is een evenementenland, en die markt groeit nog steeds. Ook is de beveiliging niet technologisch te vervangen. Er is wel een trend in het verzamelen en inzetten van data voor beveiliging (bijvoorbeeld voorspellingen van bezoekersgedrag op basis van social media). In deze sector is de flexibilisering van de arbeidsmarkt duidelijk zichtbaar. Vanwege de WWZ werken de meeste medewerkers op basis van nulurencontracten. De inzet van medewerkers kent een hoge piekbelasting in de zomermaanden (met name in het weekeinde). Dit heeft een tekort aan personeel tot gevolg. Er is ook sprake van een professionaliseringsvraagstuk. De kwaliteit en competenties van de medewerkers moeten worden gewaarborgd. Verbeteringen zijn mogelijk op het gebied van de opleiding en training van medewerkers. Door recente terroristische aanslagen in West-Europa op zogenoemde soft targets wordt van de evenementen- en horecabeveiliging steeds meer alertheid gevraagd. Voor bedrijven begint dat beveiligingsvraagstuk al buiten het KWALITEIT IN VEILIGHEID 12

13 evenement; immers mensen komen via bepaalde routes aan, moeten wachten in een rij voor de ingang. Met inzet van spotters of signalerende beveiligers wil de branche op deze situatie inspelen. Knelpunten zijn er omtrent de Wet op de particuliere beveiliging en recherchebureaus. De toenemende dreigingen vragen om meer flexibiliteit van beveiligingsbedrijven. Steeds meer wordt kort voor aanvang van een evenement (vaak ingegeven door meer of minder concreet ontvangen dreigingen of signalen) gevraagd om meer evenementbeveiligers in te zetten. De wet voorziet niet in deze flexibiliteit vanwege de strikte regels over de uniformdraagplicht en legitimatiebewijzen. Evenementenbeveiligingsbedrijven lopen daarnaast ook aan tegen verschillende wijzen van toezicht en handhaving door de politie wegens het ontbreken van uniformiteit. De politie heeft in de zomer van 2017 met behulp van werkinstructies geprobeerd verlichting te geven in de knelpunten; dat is maar gedeeltelijk gelukt. In deze sector heeft men veel te maken met agressie en geweld. Signalen uit de sector zelf wijzen uit dat de mate van agressie en geweld steeds heftiger wordt, maar worden ook ondersteund door het onderzoek van de Inspectie SZW naar psycho sociale arbeidsbelasting in beveiliging. Werkgevers, werknemers en opdrachtgevers moeten hun protocollen en aanpak op orde hebben, maar het gaat hier ook om een maatschappelijk groeiend probleem waar ook andere sectoren (politie, ambulance, brandweer, ziekenhuis) mee worden geconfronteerd. Een maatschappelijke verandering is noodzakelijk. Particuliere onderzoeksbureaus De signalen uit de particuliere onderzoeksmarkt zijn diffuus. Hoewel ook tijdens de economische crisis fraude bijvoorbeeld maatschappelijk veel aandacht kreeg, kon niet worden vastgesteld dat de omzet van de POB-sector navenant steeg. Het ontbreekt in deze sector aan algemene gegevens over omzet en aantal onderzoeken; bij diverse marktpeilingen (CBS, ABN AMRO) is het vakgebied niet apart zichtbaar. We kunnen dus niet zondermeer aangeven dat er een stijging in de markt is; het beeld is genuanceerder. De verwachting is wel positief: een stijging van onderzoeksopdrachten kan voortvloeien uit enkele belangrijke wetswijzigingen, die bedrijven en instellingen steviger zorgplichten hebben opgelegd. Als voorbeeld noemen we de aanscherping van het ontslagrecht, waarbij werkgevers voor ontslag van een werknemer een goed onderbouwd dossier moeten hebben. En de wijziging van de Wet bescherming persoonsgegevens waarbij bedrijven en instellingen een meldplicht hebben om datalekken te melden. In beide gevallen kan een rapportage van een particulier onderzoeksbureau bedrijven en instellingen helpen om aan hun verplichtingen te voldoen. Organisaties zijn zelf actiever bij fraude en diefstal. Het beeld dat de groei van particulier onderzoek wordt veroorzaakt doordat de politie zaken, zoals fraude, niet oppakt, is onjuist. De branche ziet dat opdrachtgevers hun eigen wettelijke verantwoordelijkheid nemen om fraude en diefstal (integriteitsschending) te voorkomen dan wel te stoppen en schade proberen terug te halen. In een later stadium volgt vaak alsnog aangifte, waarbij de KWALITEIT IN VEILIGHEID 13

14 rapportage van de POB kan dienen als bewijs. De politie pakt deze zaken dan alsnog op en is blij met het voorwerk van de POB, neergelegd in een helder onderzoeksrapport. De Nederlandse Veiligheidsbranche ziet de verdere ontwikkeling van de particuliere onderzoeksmarkt als noodzakelijk voor bedrijven en instellingen. Deze bureaus kunnen publieke en private instellingen prima ondersteunen in procedures en systemen, zodat zij hun primaire taken goed kunnen uitvoeren. De sector ligt gevoelig en in de media worden vooral incidenten waar een POB de fout in is gegaan, uitgevent. Goede voorbeelden halen het nieuws nauwelijks. De sector heeft daar last van omdat juist in onderzoek een betrouwbare reputatie van groot belang is. Het helpt niet dat veel onderzoekers menen dat de WPBR niet op hen van toepassing is en dat ze geen POB-vergunning hoeven; voorbeelden die we tegen komen zonder POB-vergunning zijn integriteitsonderzoeksbureaus, handhavingsbureaus sociale fraude, en onderzoeksbureaus die gestolen goederen zoals auto s opsporen (in opdracht van verzekeraars). Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft bijvoorbeeld ten aanzien van integriteitsonderzoeken in een aparte factsheet glashelder aangegeven dat die wel degelijk onder POB-werkzaamheden vallen; zeer relevant voor bijvoorbeeld gemeenten die kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen willen screenen en dat wel met een legitiem bureau willen doen. Conclusies voor ontwikkelingen in de markt In het algemeen ziet de vereniging in de markt een doorzettende technologisering, waarbij ook steeds meer innovatieve oplossingen voor veiligheidsproblemen mogelijk worden. Dit betekent dat er meer technisch opgeleide beveiligers nodig zijn, maar ook beveiligers met andere competenties. Daarnaast speelt het vraagstuk van blurring van functies. Dit punt kan besproken worden in het kader van de wetgeving. De analyse per sector leidt tot de volgende aandachtspunten voor de meerjarenstrategie: Visieontwikkeling op de Beveiliger 2.0 voor wat betreft beveiligingsfunctie, opleiding en vertaling naar arbeidsvoorwaarden/cao/pensioen; Visieontwikkeling op betalingsverkeer, onder andere met het oog op een positie in het nationale platform; Inhoudelijke monitoring van de technologisering (mens/techniek-combinatie); De consequenties daarvan voor de professionaliteit van de medewerkers en de (doorlopende) scholing en training; Verkenning van samenwerking met de andere branchevereniging VEBON-NOVB; Lobbyen voor wijziging van de Wet op de particuliere beveiliging en recherchebureaus, vanwege knelpunten bij de uniformdraagplicht en legitimatiebewijzen; Onderzoek naar de omvang van de POB-markt. KWALITEIT IN VEILIGHEID 14

15 Hoofdstuk 5 ONTWIKKELINGEN IN DE BEDRIJFSVOERING De beveiligingsbranche is gebaat bij een algemeen verbindende CAO, omdat bedrijven daardoor niet op arbeidsvoorwaarden gaan concurreren om zo tot nog lagere tarieven te komen voor dienstverlening in een markt die erg gedreven wordt door prijs. Goede naleving van de CAO is daarbij een continu aandachtspunt. Veel niet-gebonden bedrijven houden zich niet aan de CAO. Hierdoor staan de tarieven zwaar onder druk. Er wordt scherper gecontroleerd en gerapporteerd en in de toekomst worden overtreders mogelijk ook met naam genoemd, maar op dit moment blijft de naleving van de CAO een probleem. In tijden als er geen algemeen verbindende CAO is, is het probleem groter omdat er bij niet-gebonden bedrijven geen naleving kan worden afgedwongen. Het gaat daarbij ook om het behouden van goede werknemers en investeren in de werknemers. Het is echter lastig om goede medewerkers te werven. De professionaliteit moet omhoog, maar dat betekent niet automatisch dat de prijs ook omhoog kan. We stellen vast dat de CAO PB is verlengd tot 1 juli 2018 maar dat deze niet algemeen verbindend verklaard is. De Nederlandse Veiligheidsbranche is gecommitteerd om weer een nieuwe CAO af te sluiten voor de hele branche en deze ook algemeen verbindend te laten verklaren door het ministerie van SZW. Deze inzet heeft de vakbonden nog niet positief gestemd om tot vruchtbare CAOonderhandelingen te komen. De relatie met de vakbonden staat onder spanning. De onderhandelingsdelegatie van de werkgevers is begonnen met visievorming op de arbeidsvoorwaarden voor de Beveiliger 2.0 en maakt daarbij gebruik van de ervaring en deskundigheid van de AWVN. Hierbij zal ook worden bezien hoe de relatie tussen sociale partners soepeler kan lopen en welke vakbonden daarin onze partner willen zijn. Het is van belang dat de branche attractief blijft voor de arbeidsmarkt, zodat mensen bij beveiligingsbedrijven willen werken. Differentiatie moet mogelijk zijn, maar de CAO moet worden nageleefd. Er moet een aantal kernonderwerpen worden gekozen inzake arbeidsvoorwaarden, arbeidstijden, opleiding en duurzame KWALITEIT IN VEILIGHEID 15

16 inzetbaarheid. Er moeten meer instrumenten komen om de naleving van de CAO te handhaven. Wat gaat goed/wat niet; welke instrumenten werken wel/welke niet? Prijsdruk en kwaliteit Tarieven staan onder druk door de enorme toename van ZZP-ers op de beveiligingsmarkt (naar schatting 2000 ND-vergunninghouders die ZZP-er zijn). ZZP-ers worden door beveiligingsbedrijven ingehuurd of werken samen met andere ZZP-ers in een beveiligingsopdracht. De inzet van ZZP-ers staat op gespannen voet met de WPBR, waarin duidelijk wordt gesteld dat een ingehuurde beveiliger onder gezag van de inhurende partij werkt, met door de inlenende partij gevraagde toestemming/legitimatiebewijs en in het uniform van de inlenende partij. Van objectief verifieerbare kwaliteitsborging is onvoldoende sprake; het Keurmerk Beveiliging is niet op ZZP-ers van toepassing, terwijl voor keurmerkhouders de verplichting bestaat bij inhuur gebruik te maken van partijen met een keurmerk. Onderzocht zou kunnen worden of ZZP-ers onder de werkingssfeer van het pensioenfonds Particuliere beveiliging gebracht kunnen worden waardoor zij tegen een reëler uurtarief hun diensten zullen aanbieden. Er is een Code verantwoordelijk marktgedrag opgesteld, waarbij de dienstverlenende branches een moreel appel doen op opdrachtgevers om een faire prijs te vragen in aanbestedingen waarbij prijs/kwaliteit in verhouding zijn, zodat dit een kwalitatief goede dienstverlening en werkplezier van de werknemers ten goede komt. Voor een verdere professionalisering zullen mogelijk nieuwe criteria moeten worden opgesteld, zodat de branche dit breed kan uitdragen en het voortouw neemt. Duurzaamheid De beveiligingsbranche kan met zijn omvang en betekenisvolle ambitie stellen op duurzaamheidsterrein. De branche kent circa 450 bedrijven met personeel die vanuit kantoren / gebouwen werken, een wagenpark van ca 900 auto s, met zo n medewerkers. De branche kent enkele voorlopers, die in hun ambities daadwerkelijk bij dragen tot duurzaamheid. Daarbij kan worden gedacht aan: lean and green: overgang op elektrische auto s; duurzame bedrijfs gebouwen (energiezuinig); duurzaamheid met betrekking tot de medewerkers, zoals gezamenlijk met OSB en VENECA vastgelegd in het Dienstenpact dat op 27 juni 2017 is aangeboden aan de Tweede Kamer. Er zijn kwaliteitscriteria in het Keurmerk Beveiliging vastgesteld, zodat bedrijven zich op objectief vastgestelde wijzen kunnen onderscheiden in kwaliteit. Het keurmerk wordt in overheidsaanbestedingen altijd gevraagd. Bij bedrijfsleven zou dit nog veel meer kunnen. KWALITEIT IN VEILIGHEID 16

17 Hoofdstuk 6 SPEERPUNTEN In voorgaande paragrafen is een beeld en analyse gegeven van de ontwikkelingen in het veiligheidsdomein en de ontwikkelingen in de markt, en de uitwerking daarvan in de diverse sectoren. Tevens is ingegaan op de richting die de Nederlandse Veiligheidsbranche wenst in te gaan. In deze paragraaf leest u de speerpunten van de branche voor de komende jaren. Jaarlijks zal in een jaarplan worden beschreven welke concrete acties de branche inzet om de neergelegde visie te verwezenlijken. Markt 1. Visie-ontwikkeling op nieuwe dienstverlening die voortvloeit uit digitalisering en andere technische ontwikkelingen (combinatie mens-techniek; digitaal geldverkeer; zicht op cyberspace; drones; domotica). Het gaat om een integraal aanbod van technologische en arbeidsintensieve veiligheidsoplossingen. Visie-ontwikkeling door: a. Continue monitoring van technologische ontwikkelingen. b. Volgen van Europese ontwikkelingen (wet- en regel geving, innovaties en trends, via CoEss, ESTA, IKD), mede om nationale wet- en regelgeving te beïnvloeden. c. Verbinding creëren met cybersecuritybelangenorga nisaties als ICT Nederland en de Cybersecurityraad. d. Innovatie nadrukkelijk agenderen als thema voor de branche. Periodiek inventariseren van nieuwe ontwikkelingen bij leden: ontwikkeling en innovatie zichtbaar maken voor de branche. 2. Verstevigen van de positie van de veiligheidsbranche in belangrijke netwerken binnen het veiligheidsdomein. Belangrijke thema s zijn bijvoorbeeld terrorismedreiging en/of extreem geweld in de samenleving (inclusief ongewenste infiltratie van de branche, insider threat ) en maatschappelijk geldverkeer. Door: a. Start Platform Veilig NL vanuit VNO-NCW ter uitvoering van ambities uit de agenda Next Level Veiligheid i.s.m. in ieder geval VEBON-NOVB, UNETO-VNI en ICT-Nederland. b. Ontwikkeling handreikingen en aanpakken KWALITEIT IN VEILIGHEID 17

18 met NCTV, politie, VNG en betrokken brancheorganisaties voor terroristische dreigingen op soft targets (evenementen, winkelcentra, vliegvelden/stations). c. Ontwikkeling HR-sensitiviteit (alertheid, screening) op insider threat, bij voorkeur in samenwerking met andere sectoren zoals politie en defensie. d. Agenderen van de maatschappelijke discussie over extreem geweld in uitgaansleven (veiligheid personeel) en bijdragen aan gezamenlijke oplossingen (i.s.m. J&V, politie, KHN, VNG, CCV en Trimbos). e. Deelnemen in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. Organisatie 3. Vergroten van slagkracht van de veiligheidsbranche door gezamenlijk ontwikkelen van een integraal brancheverhaal (onder andere met het oog op 1 en 2). Door: a. Verkenning verdergaande samenwerking met de VEBON-NOVB. b. Versterking samenwerking met andere branche- en beroepsorganisaties op het terrein van (technische) beveiliging en particulier onderzoek. c. Blijvend investeren in zichtbaar maken voor de samen leving wat de veiligheidsbranche doet (ontwikkeling social media-beleid, genereren van publiciteit in de media, congressen, eigen publicaties en informatie). 4. Stimuleren van duurzaamheidsbeleid in de sectoren. a. Best practices verzamelen en deze delen met leden. b. Duurzaamheidsdoelstellingen formuleren op het terrein van huisvesting en mobiliteit/wagenpark. c. Afspraken met sociale partners over duurzame inzetbaarheid medewerkers en uitwerking aanbevelingen Dienstenpact in samenwerking met OSB en VENECA. 5. Aansturen op actualisering van de WPBR. De huidige wetgeving correspondeert niet meer met de actualiteit in het veiligheidsdomein en staat ontwikkeling van de branche in de weg. Aandachtspunten zijn onder andere de verhouding publiek/privaat; voorwaarden vergunningplicht; oplossing knelpunten (passen, uniformplicht); omgaan met extreem geweld (neutraliseren); opleidingseisen. a. Opstellen visienotitie branche op de toekomstige WPBR. b. In samenwerking met betrokken stakeholders nieuwe oplossingen uitwerken, die passend zijn in het veiligheidsdomein en voor de beveiligingsorganisaties en onderzoeksbureaus goed werkbaar zijn. KWALITEIT IN VEILIGHEID 18

19 Arbeidsmarkt 6. Versterking van de professionaliteit van de branche; betere, meer gedifferentieerde dienstverlening en vergroten van de aantrekkingskracht van het beroep van beveiliger op jongeren; aansturen op differentiatie in opleiding en functies, technische vaardigheden. a. Overleg opstarten met betrokken partijen (waaronder de ROC s) over de ontwikkeling van nieuwe opleidingen tot beveiliger. b. Beter positioneren van de branche als aantrekkelijke werkgever op de toekomstige arbeidsmarkt vergroten (visievorming, uitdragen Beveiliger 2.0, van krimp-markt naar beveiligingsmarkt die voortdurend in ontwikkeling is en vernieuwt). 7. Openbreken van de arbeidsmarkt door bevordering van horizontale/diagonale overstappen tussen beveiliging, politie, defensie, toezicht en handhaving. a. Onderzoek en beschrijving differentiatie van functies in beveiliging (hoe ziet het werken bij beveiliging er tegenwoordig uit). b. Onderzoek en overleg met onderwijspartners en veiligheidspartners om reeds bestaande samenwerking verder uit te bouwen en ontschotting in onderwijsland verder bevorderen. c. Onderzoeken of modulair onderwijs tussen de verschillende doelgroepen (en dus met deelname uit verschillende beroepsgroepen) kan worden geboden. 8. Beleidsontwikkeling rond de ouder wordende werknemer: ontwikkelen van aanbod voor permanente her- en bijscholing (met toetsing); ontwikkelen duurzame inzetbaarheid oudere werknemers; herbezinning op pensioenregeling, naar een goed pensioen voor de toekomst. a. Invoeren permanente her- en bijscholing, inclusief vastlegging in WPBR-regelgeving. b. Ontwikkeling met sociale partners van instrumenten voor duurzame inzetbaarheid van (oudere) medewerkers (relatie met CAO); ook instrumenten creëren waarmee deze werknemers kunnen uitstromen naar andere sectoren. c. Onderzoek in samenwerking met sociale partners naar verbeteringen in de bestaande pensioenregeling of een nieuwe, goede pensioenregeling voor de toekomst. Dit is overigens sterk afhankelijk van de beleidskeuzes van het nieuwe kabinet. Level playing field - CAO 9. Het ontwikkelen van een visie op steeds grotere flexibele inzet van medewerkers, zowel voor particuliere beveiliging als voor evenementen- en horecabeveiliging. De opdrachtgever c.q. de samenleving vraagt steeds meer flexibiliteit in inzet. Dat vraagt om een wendbare organisatie; obstakels zitten in de CAO PB en in de wetgeving (uniform/passen WPBR). a. Visie op moderne arbeidsvoorwaarden waarmee de beveiligingsbranche aan aantrekkingskracht wint bij de beveiligers van de toekomst (arbeidsmarkt); KWALITEIT IN VEILIGHEID 19

20 b. Visie ontwikkelen op de vraag van de markt om steeds grotere flexibiliteit en de gevolgen daarvan voor de branche (inzet van mensen, kwaliteit en aantrekkelijkheid van de sector, gevolgen voor dienstverlening en tevredenheid opdrachtgevers). T.a.v. ZZP wacht de branche de ontwikkelingen uit overleg tussen regering en sociale partners af. c. Vertalen van de consequenties van bovengenoemde punten in CAO en wetgeving. 10. Aanpassen van de CAO via discussie over nut en noodzaak van de algemeen verbindendverklaring (AVV) van de CAO, (aanscherpen van) de controle op de naleving van de CAO, moderniseren van de arbeidsvoorwaarden (toeslagen, arbeidstijden, duurzame inzetbaarheid, opleiding), ontwikkeling van professionaliteitseisen. a. Inzetten op een moderne en heldere CAO waarin functies, opleiding, salaris en pensioen zijn geregeld. b. Als branchevereniging beter en directer communiceren met medewerkers over CAO-ontwikkelingen. c. Verbeteren van de relatie met de vakbonden. d. Inzetten op algemeen verbindendverklaring van de CAO in hele sector. KWALITEIT IN VEILIGHEID 20

21 COLOFON Nederlandse Veiligheidsbranche 2018 Het overnemen, op wat voor manier dan ook, van enig deel van dit boek mag slechts geschieden na schriftelijke toestemming van de Nederlandse Veiligheidsbranche. Hoewel tijdens de opmaak de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht is genomen aanvaarden de uitgever, de Nederlandse Veiligheidsbranche, noch de auteur enige aansprakelijkheid voor eventuele onjuiste gegevens, de mogelijke oorzaken en de mogelijke gevolgen daarvan. De uitgever meent alle rechten van afbeeldingen te bezitten of daar afspraken over te hebben gemaakt. Indien rechthebbenden toch een opmerking hebben, kunnen zij zich tot de Nederlandse Veiligheidsbranche wenden. KWALITEIT IN VEILIGHEID 21

22 wal eilig Meer informatie De Nederlandse Veiligheidsbranche Postbus AR GORINCHEM T +31 (0) F +31 (0) E info@veiligheidsbranche.nl De Nederlandse Veiligheidsbranche is de brancheorganisatie van alle bedrijven die economisch actief zijn in de veiligheidsbranche