JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland

Transcriptie

1

2 INHOUD SAMENVATTING... 3 INLEIDING BESTUURLIJKE TERUGBLIK NA DE KADERREGELING BESTUURSSAMENSTELLING PERSONEEL TCZ PARTICIPANTEN SAMENWERKING GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING FINANCIEEL RESUMÉ COMMUNICATIE WEBSITE(S) POSTCARDS DRUKWERK SOCIAL MEDIA PUBLICATIES DIGITALE NIEUWSBRIEF FILMPJES PROJECTEN EN ACTIVITEITEN ZEEUWSE MEIDEN&TECHNIEK LOOPBAANBEGELEIDERS REGIE-FUNCTIE NUCLEAIRE MINOR ZEEUWSE MAATJES BEROEPENORIËNTATIE TECHNIEK ZEELAND WORKSHOP CONTACTEN MET BEDRIJVEN VOOR TECHNASIUM ZEEUWSE ZONNEBOOTRACE BEDRIJF+SCHOOL WETENSCHAPSDAG ZEEUWSE BIBLIOTHEEK ZEEUWSE ONDERWIJSDAG VAN DE BOUW TECHNIEK CIJFERS ZEELAND

3 SAMENVATTING 2011: het eerste jaar van na het aflopen van de Kaderregeling Er zijn mooie samenwerkingen gestart met onder andere Bio Based Europe Training Center (BBE-TC), Samen Handen Ineen, Procestechniek Zuid-West Nederland en BZW en ook de zuiderburen hebben belangstelling getoond in een samenwerking met TCZ. Door middel van kostenbewust handelen is het gelukt om in 2011 de basisfunctionaliteiten van TCZ voor Zeeland te behouden en het gebruik zelfs te intensiveren. Op communicatiegebied is de middelenmix uitgebreid met social media en filmpjes. Het project loopbaanbegeleiders is succesvol afgesloten en TCZ heeft het initiatief genomen om samen met andere partijen (HZ, ROC, SHI, VHTO) het project Zeeuwse Meiden te starten. Het aantal deelnemers binnen Bedrijf+School is gegroeid tot 270. Er zijn 16 Techniek Ambassadeurs opgeleid. Er zijn in leerlingen vervoerd met de Techniekbus, een stijging van 13% ten opzichte van

4 INLEIDING Voor u ligt het eerste jaarverslag na het aflopen van de Kaderregeling Technocentra, zoals deze van 1 januari 2000 tot 31 december 2010 van toepassing is geweest. Dit verslag betreft dus het eerste jaar van op eigen benen. Hiermee bevindt (TCZ) zich in een bijzondere positie. Slechts een beperkt aantal van de landelijke Technocentra is er in geslaagd haar activiteiten te continueren. TCZ is zich hiervan bewust, evenzeer als van de bijdrage die van TCZ verwacht wordt aan de ontwikkeling van de provinciale economie. Namelijk: Een constante en liefst groeiende, toestroom van jongen mensen die kiezen voor een opleiding en carrière in de techniek. TCZ vervult een centrale en faciliterende rol naar alle partijen en stakeholders die bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. Terugkijkend op het eerste jaar op eigen benen zijn wij van mening dat dit redelijk tot goed is geslaagd. Er zijn veel activiteiten en initiatieven ondernomen. Alhoewel ook geconstateerd kan worden dat de noodzaak om veel aandacht en energie te besteden aan techniekpromotie nog altijd aanwezig is, en zal blijven. Naar de toekomst verwachten wij veel van de initiatieven die met name afgelopen jaar zijn genomen tot meer samenwerking en samenhang tussen de verschillende activiteiten op het gebied van techniekpromotie. Daarnaast zal het thema Meisjes en Techniek komende jaren centraal staan bij al onze activiteiten. Dick Schipper Vlissingen, april

5 1. BESTUURLIJKE TERUGBLIK 1.1 Na de Kaderregeling De jaren 2010 en 2011 hebben voor TCZ in het teken gestaan van de zoektocht naar draagvlak en een nieuwe taakstelling. Een taakstelling die een wezenlijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van de provinciale economie en waar bedrijfsleven, onderwijs en overheden zich in kunnen herkennen. Deze is gevonden in wat nu omschreven wordt als de basisfunctionaliteiten van TCZ. Dit betreft als meest in het oog springend de Techniekbus (waarmee scholen voor zeer geringe kosten bedrijfsbezoeken kunnen afleggen) en de 60 Techniek Ambassadeurs (die gastlessen kunnen verzorgen). Basisfunctionaliteit en Technocentrum Zeeland Techniekbus Techniek Ambassadeurs Techniekpromotie Naast de websites die als centrale portal voor alle vragen op het gebied van technisch onderwijs in de provincie gelden, rekent TCZ ook tot haar producten alle kennis en ervaring die men heeft op het gebied van technisch (Bèta-) onderwijs en promotieactiviteiten voor techniek. Het gehele pakket heeft er toe bijgedragen dat met behulp van de talrijke participanten en niet in het minst het regionale bedrijfsleven de begroting 2011 voor TCZ sluitend is gemaakt. 1.2 Bestuurssamenstelling Het bestuur van TCZ was in het verslagjaar als volgt samengesteld: Naam Functie Namens Dhr. P.C.A. van Dongen voorzitter a.i. Hogeschool Zeeland Dhr. C. L. Liefting penningmeester VZG regio Z-Vlaanderen Mevr. A. Stallaert DB-lid BZW, tot Dhr. W. Saman DB-lid a.i. BZW, sinds De heer G.J. van der Brugge lid ROC Westerschelde De heer M. Nelen lid ROC Zeeland De heer J. van Drie lid Edudelta De heer M. de Zwarte lid VZG regio Walcheren De heer J. de Bat lid VZG - Oosterschelderegio Mevrouw C. Schoonen lid MKB Zeeland, tot Dhr. H. Sinke lid MKB Zeeland, sinds

6 Vergaderingen van het Algemeen Bestuur werden tevens bijgewoond door Naam Functie Namens Mevrouw M. van Groeningen adviserend Provincie Zeeland De heer D. Schipper directeur De heer C. van Reijen vm. directeur tot Personeel TCZ De stichting heeft na het ontslag op eigen verzoek van mevr. K. vd Togt per 31 december 2011 één medewerkster in dienst (mevr. A. Hazen, 0,9 fte). Ook dhr. C. van Reijen (directeur) heeft in het verslagjaar zijn werkzaamheden voor TCZ beëindigd. Daarnaast is één persoon (dhr. D. Schipper, 0,8 fte, directeur) gedetacheerd werkzaam en zijn er vier personen op freelancebasis (0,5 fte) betrokken. Hiermee is de totale personeels-inzet afgelopen jaar gereduceerd van 3,0 fte naar 2,2 fte. 1.4 Participanten De inspanningen om het draagvlak voor het verder te verbreden is ook in 2011 voortgezet. De participanten van TCZ komen voort uit de 3 O s: Ondernemers, Overheid en Onderwijs. De participatiebijdragen zijn globaal verdeeld in waarbij alle Zeeuwse onderwijsinstellingen voor VO en Beroepsonderwijs participeren alsmede een aantal lokale en regionale overheden. Een deel van de lokale besturen heeft het advies van de VZG opgevolgd om TCZ in ook financiële zin te ondersteunen. Participanten Technocentrum Ondernemers Overheid Onderwijs Vanuit het bedrijfsleven zijn er enkele participanten die fors bijdragen en een aantal die meer bescheiden ondersteunen. Onder deze laatste vallen onder andere ook de adverteerders op de Techniekbus. 6

7 1.5 Samenwerking In het verslagjaar is een overleg gestart met de besturen Bio Based Europe Training Center (BBE-TC), Samen Handen Ineen, Procestechniek Zuid-West Nederland en BZW om te komen tot een intensieve en efficiënte samenwerking. Naar verwachting zal deze samenwerking in 2012 gerealiseerd worden. TCZ streeft er naar om vanaf dat moment met gezamenlijke (afgestemde en gecoördineerde) agenda te werken: het Ambitieplan. 1.6 Grensoverschrijdende samenwerking In 2011 zijn gesprekken op gang gekomen met Vlaamse collega s die zich eveneens bezighouden met technisch onderwijs. Zij zijn zeer geïnteresseerd in het concept Bedrijf+School' (Techniekbus / Techniek Ambassadeurs). Onderzocht wordt of er mogelijkheden zijn dit concept grensoverschrijdend, in gezamenlijkheid te realiseren m.b.v. Europese subsidie. Bedrijf+School als grensoverschrijdend Euregio project Indien dit gerealiseerd kan worden zal dit de expositie van BBE-TC ondersteunen in haar streven Vlaamse onderwijsinstellingen te interesseren. 7

8 2. Financieel resumé Zoals eerder gememoreerd is 2011 voor het eerste jaar geweest waarin de kosten moesten worden opgebracht door middel van bijdragen van regionale participanten. In het businessplan is hierbij een aanname gesteld van 25% bijdragen van het bedrijfsleven, 50% van het onderwijs en 25% van de lokale overheden. Het resultaat per is dat het bedrijfsleven 62% aan de begroting 2011 heeft bijgedragen. Delta, Zeeland Seaports en Waterschap Scheldestromen zijn hierbij de grote steunpilaren. Alle scholen voor Voortgezet Onderwijs in Midden Zeeland en Zeeuws Vlaanderen evenals de beroepsopleidingen (MBO en HBO) dragen gezamenlijk 22% bij. Het aandeel van de overheden (gemeenten) is 16%. In het licht van het, door de portefeuillehouders Economie en Onderwijs unaniem onderschreven belang van Techniekpromotie, is dit vooralsnog een tegenvallend resultaat. Relatief grote bijdrage vanuit bedrijfsleven aan Technocentrum Dit heeft tot gevolg gehad dat een aantal activiteiten door TCZ niet of minder gesteund konden worden. Het bestuur heeft tevens moeten besluiten dat scholen en activiteiten uit gemeenten die niet bijdragen aan TCZ een eigen bijdrage moeten betalen voor het gebruik van de basisfunctionaliteiten. Dit is met name voor een aantal VO-scholen een vervelende consequentie. In de vastgestelde begroting is er voor 2011 nog uitgegaan van aanmerkelijke subsidie-inkomsten t.b.v. projecten. Gedurende 2011 is duidelijk geworden dat deze aanname geen werkelijkheid kon worden. Dit verklaart voor een groot deel het aanmerkelijke verschil (25%) tussen geraamde en gerealiseerde inkomsten. Door middel van kostenbewust handelen is het gelukt de basisfunctionaliteiten van TCZ voor Zeeland te behouden en zelfs het gebruik hiervan te intensiveren. Aangevuld met het afsluiten van voordeliger contracten met leveranciers (zoals bv de Techniekbus) heeft dit geresulteerd in verantwoorde en binnen de opdracht van het bestuur passende uitgaven. Door strakke sturing op de kosten is het jaar 2011 afgesloten met een klein positief resultaat van wat is toegevoegd aan de algemene 8

9 reserve. Hierdoor heeft het wat vlees op de botten gekregen, aangezien het onder de Kaderregeling niet mogelijk was om een weerstandsvermogen op te bouwen. Deze algemene reserve staat ter vrij beschikking en is bedoeld om eventuele financiële tegenvallers op te vangen. Begroting 2012 vastgesteld AB 8 december 2011 Inkomsten begroting 2012 Uitgaven begroting structurele bijdragen Organisatiekosten sponsoring Techniekbus Basisfunctionaliteiten projectbijdragen / detachering Nieuwe initatieven subsidie PM 4 Ondersteuningsprojecten BTW-heffing Gesubsidieerde projecten PM Totaal Totaal De inkomsten worden met name gerealiseerd door de participanten van het Technocentrum en zijn gebaseerd op afspraken met de participanten voor de periode Deze afspraken komen voort uit het Businessplan De uitgaven omvatten voor een belangrijk deel de basisfunctionaliteiten van TCZ, zoals de web-site, de Techniekbus en de Techniek Ambassadeurs. Daarnaast worden een aantal jaarlijkse activiteiten ondersteund zoals Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland, Zonnebootrace, Onderwijsproject vd Bouw en het onderwijsproject Zeeuwse Havens. De begroting is uiteraard mede gebaseerd op de ervaringen van 2011 (het eerste subsidie-loze jaar) en is flexibeler dan voorheen aangezien er in de begroting 2012 geen zware financiële verplichtingen meer voorkomen naar derden. Hierdoor kan er (nog) beter worden gestuurd op het financiële resultaat. 9

10 3. Communicatie heeft te maken met een aantal verschillende doelgroepen waarmee gecommuniceerd wordt. Bestuur, participanten, onderwijs (directie, decanen, docenten en leerlingen), overheden en bedrijfsleven. Ze vergen veelal andere aanpak, content en middelen. Belangrijke communicatiemiddelen van TCZ zijn de website(s), folders, mailingen en artikelen in regionale media, maar ook digitale media spelen een (steeds) belangrijke(re) rol. Sinds 2010 worden er digitale nieuwsbrieven verstuurd naar alle contactpersonen en eind 2011 is dit uitgebreid met een speciale nieuwsbrief voor het bestuur. Daarnaast heeft de organisatie afgelopen jaar haar eerst stappen gezet op het gebied van social media, middels de is er begonnen met het inzetten van filmpjes als communicatiemiddel. Voor de toekomst zijn er zeker nog kansen op het gebied van communicatie. In het kader hiervan wordt momenteel een communicatieonderzoek uitgevoerd door een afstudeerstagiair van Hogeschool Zeeland. Overzicht communicatieactiviteiten 2011: 3.1 Website(s) TCZ beschikt over een uitgebreid pakket online communicatiemiddelen, waaronder de zes websites: Unieke bezoekers* Aantal bezoeken *Unieke bezoekers worden gemeten aan de hand van het IP-adres waarmee de website bezocht wordt. Dit zijn nieuwe bezoekers. Wanneer ze na verloop van tijd terugkeren op de website als bezoeker, worden ze meegeteld bij bezoeken. Via het hoofddomein kunnen bezoekers de andere websites bezoeken om informatie vinden met betrekking tot In 2011 bezochten unieke bezoekers de sites van Technocentrum 10

11 Techniek Ambassadeurs, de Techniekbus, lesmateriaal, activiteiten, initiatieven en cijfers. Door een wijziging in het registratiesysteem van de host is het niet mogelijk om de cijfers van het gehele jaar 2010 te raadplegen ter vergelijking. Het is daarom momenteel niet mogelijk om de jaren 2010 en 2011 met elkaar te vergelijken. 3.2 Postcards In 2011 is 2 maal een postcard verstuurd aan het gehele adressenbestand. Datum Onderwerp Techniekcijfers Zeeuwse Techniek Ambassadeurs 3.3 Drukwerk Datum Activiteit Titel Mei 2011 Bedrijf+School Info voor bedrijven Mei 2011 Bedrijf+School Info voor scholen 3.4 Social Media Begin 2011 is gestart met een twitteraccount. Middels deze account worden interessante accounts van derden gevolgd en zo worden vaak leuke weetjes, activiteiten of artikelen gevonden. Ook worden nieuwtjes en activiteiten van de organisatie en derden gedeeld met de volgers van het account. De frequentie is meerdere malen per week en mede afhankelijk van gebeurtenissen. Voor meer informatie: Technocentrum is sinds 2011 te volgen op Twitter 11

12 3.5 Publicaties Regelmatig verschijnt met een artikel, advertorial, advertentie of door middel van free publicity in (Zeeuwse) Media. Een overzicht van 2011: Datum Medium Betreft De Ondernemer Advertorial in de Ondernemer Mei 2011 Bouwkatern, PZC Voor de Dag van Bouw heeft PZC een speciaal bouwkatern opgenomen in één van de zaterdagedities. heeft hier, als belangrijke participant aan de OnderwijsDag van Bouw, een bijdrage aan geleverd en in ruil hiervoor een pagina tot haar beschikking gekregen. Het artikel is door TCZ zelf geschreven. Sept 2011 Het Ondernemersbelang Advertorial in Het Ondernemersbelang, TCZ mocht deze zelf aanleveren, strekking: de organisatie voorstellen en laten zien wat TZC doet PZC Naar aanleiding van een bericht in de digitale nieuwsbrief over de Techniekcijfers en het aantal meisjes in de techniek heeft de PZC 2 pagina s hieraan besteed, met op de voorpagina een vermelding over. Nov 2011 De Ondernemer Advertorial in de vorm van interview met Dick Nov 2011 Zeeland Business, Zeeland Seaports Special In de Zeeland Seaports Special kreeg Technocentrum een pagina toegewezen, het artikel hiervoor moest wel enigszins raakvlakken hebben met het onderwerp van de special. Technocentrum is regelmatig in het nieuws geweest in Digitale nieuwsbrief De volledige doelgroep, dus iedereen uit het adressenbestand van, ontvangt een digitale nieuwsbrief met daarin de laatste nieuwtjes over o.a. (technisch) onderwijs, projecten van TCZ en leuke, informatieve informatie van partners en scholen. In 2011 zijn er 6 reguliere nieuwsbrieven verstuurd, 1 speciale editie omtrent het jaarverslag 2010 en in november is gestart met het versturen van een interne nieuwsbrief naar de stakeholders. Voor meer info, zie het archief: id= fa7 12

13 3.7 Filmpjes In het verslagjaar (2011) is TCZ gestart met het inzetten van filmpjes als communicatiemiddel. Er is onder andere een videoverslag gemaakt van de Wetenschapsdag in de Bibliotheek en een TechniekClip gemaakt om jongeren te inspireren voor een baan of opleiding in de techniek. Technocentrum maakt sinds 2011 korte filmpjes om belanghebbenden snel en op aansprekende wijze te informeren over activiteiten en projecten en jongeren te inspireren te kiezen voor een technische opleiding/beroep 4. Projecten en Activiteiten TCZ initieert en participeert in tal van projecten. In 2011 is o.a. het nieuwe project Zeeuwse Meiden&Techniek gestart en tevens zijn enkele projecten beëindigd. Daarnaast zijn er lopende en terugkerende projecten als Beroepen Oriëntatie Techniek Zeeland en Bedrijf+School, hieronder volgt het volledige overzicht van de projecten en activiteiten in Zeeuwse Meiden&Techniek Uit de jaarlijkse regioanalyse van TCZ kan worden geconcludeerd dat de belangstelling voor techniek onder jongeren in Zeeland boven het Nederlands gemiddelde ligt. Er kan echter evenzeer worden vastgesteld dat het aandeel van meisjes hierin achterblijft bij de Nederlandse cijfers. Daarom heeft TCZ in 2011 het initiatief genomen om samen met andere partijen (HZ, ROC, SHI, VHTO) hier komende jaren een speerpunt van te maken in de techniek-promotie in Zeeland onder de noemer Zeeuwse Meiden. AANDEEL MEISJES TECHNISCHE RICHTINGEN/PROFIELEN Schooljaar VOORTGEZET ONDERWIJS LWOO: Zld 5% / Nld 5% VMBO: Zld 4% / Nld 7% HAVO: Zld 40% / Nld 41% VWO: Zld 44% / Nld 48% BEROEPSONDERWIJS MBO: Zld 5% / Nld 15% HBO: Zld 10% / Nld 16% 13

14 4.2 Loopbaanbegeleiders Dit project heeft gelopen van 2008 t/m 2011 en is zeer succesvol afgesloten. Dit project had tot doelstelling het herplaatsen van jongeren in kwalificerende trajecten. Met het oog op het aflopen van de Kaderregeling Technocentra is er van de Provincie Zeeland (subsidiënt) al een goedkeuring ontvangen over 2008 t/m 2010 zodat er nu alleen nog verantwoording dient te worden afgelegd over De conclusies van dit project luiden op hoofdlijnen: De prestatieafspraken met Provincie Zeeland zijn ruimschoots behaald. Er is ruimschoots voldaan aan het criterium van het plaatsen van jongeren in kwalificerende trajecten: er werden in Zeeland door de RMC-regio s zelfs honderden jongeren meer geplaatst dan de doelstelling was. Het aantal begeleide jongeren in de provincie neemt licht af. Het aantal plaatsingen in kwalificerende trajecten neemt toe. Het aantal jongeren waarmee geen resultaat behaald kon worden bedraagt eind 2011 ongeveer 6%. Dit is een flinke daling ten opzichte van de voorgaande jaren. Er is vooral gewerkt met kwetsbare jongeren uit verstedelijkte gebieden in de leeftijd 16 tot 20 jaar, die veelal bekend zijn bij de zorgaanbieders, die vooral mannelijk en autochtoon zijn en die veelal geen diploma hebben behaald en werkloos zijn zonder uitkering. De RMC s (loopbaanadviseurs) staan inmiddels op de kaart als een organisatievorm met een specialisme in het coachen van kansarme jongeren op weg naar een opleidingstraject of andere vorm van participatie en die werken met de menselijke maat en binnen het wettelijke kader. de jongeren persoonsgericht, neutraal, onafhankelijk en met de nodige zorg en tijd benaderen. naar het netwerk een ondersteunende en sterk adviserende rol spelen. Project Loonbaanbegeleiders zeer succesvol afgesloten De voortzetting van de in het project Loopbaanbegeleiders ontwikkelde aanpak wordt door de Provincie Zeeland gezien als een verantwoordelijkheid van de afzonderlijke gemeenten. Hiermee is dit project definitief afgesloten. 14

15 4.3 Regie-functie Van het project Regie-functie is geconstateerd dat de projectdoelstellingen voor dat moment niet-realistisch waren. Inmiddels wordt er onder regie van TCZ weer aan diezelfde doelstellingen (nl meer samenhang aanbrengen in de activiteiten voor techniekpromotie in de provincie) gewerkt. 4.4 Nucleaire minor Voor TCZ was het project Nucleair Opleidingenstelsel het vierde, succesvolle project m.b.v. speerpunt-subsidie. Dit betrof subsidie die Technocentra konden aanvragen t.b.v. bijzondere projecten. Dit project is succesvol afgerond, zowel qua doelstellingen als qua financiën. Inmiddels zijn er al tientallen deelnemers geregistreerd (op MBO- en HBO-niveau) die de minor Nucleaire Technologie hebben gevolgd. Er bestaat ook buiten de provincie ruime belangstelling voor deze minor. Buiten Zeeland interesse voor minor Nucleaire Technologie 4.5 Zeeuwse Maatjes Het project Zeeuwse Maatjes, wat door TCZ in samenwerking met het Koningin Wilhelmina- Fonds en een groot aantal projectpartners in 2008 is gestart, is eveneens in samenspraak in 2011 voortijdig afgebroken. De projectresultaten bleven, ten gevolge van te vaak wisselend projectleiderschap, dermate achter dat voortzetting niet meer zinvol was. 4.6 BeroepenOriëntatie Techniek Zeeland Jaarlijks wordt in november voor VMBO-leerlingen boven de Westerschelde Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland georganiseerd. Zo n e jaars leerlingen uit het VMBO komen dan een dag naar Goes en nemen deel aan diverse activiteiten die hen laten kennis maken met technische beroepen. Deze dag wordt georganiseerd door een aantal Zeeuwse decanen in samenwerking met mensen uit het bedrijfsleven en van de opleidingsfondsen. 15

16 In 2011 zijn voor de eerste keer de inzichten toegepast Bèta Mentality Model van het Beta Mentality Model. In combinatie met een andere wijze van programmering leverde dit een Concrete Bèta substantieel betere beoordeling op door de deelnemers, De knutselaar, techniek is leuk, wilt weten hoe iets werkt. de begeleiders en de bedrijven. Voor 2012 zal dit verder worden uitgebouwd alsmede de inzichten worden Carrière Bèta toegepast die er bestaan met betrekking tot meisjes & Status en carrièremogelijkheden zijn techniek. belangrijk, niet geïnteresseerd in hoe de techniek werkt, de toepassingen van techniek Tevens wordt onderzocht of er mogelijkheden zijn om zijn interessant. dit concept ook in Zeeuws Vlaanderen van de grond te Mensgerichte Generalist krijgen. Dit zijn denkers die zich willen ontwikkelen, techniek is nuttig maar er is geen interesse in hoe het werkt, wel interesse in 4.7 Workshop Contacten met bedrijven voor maatschappelijke zaken. Technasium Non Bèta Erg moeilijk warm te krijgen voor de techniek, Leerlingen vanaf leerjaar 4 van het Technasium moeten vinden het saai, moeilijk en oninteressant. zelf contacten leggen met bedrijven om Onderzoek & Ontwerp opdrachten binnen te halen. In dit kader heeft in 2011 voor twee scholen uit het Technasium Netwerk Zuid-West Nederland t Rijks en het Goese Lycem - in totaal drie keer een workshop verzorgd over de contacten met bedrijven. In rollenspellen is met in totaal zo n 60 leerlingen geoefend hoe je telefonisch en persoonlijk contact legt met bedrijven aan de hand van een script. De feedback van zowel de docenten als de leerlingen was erg positief. 4.8 Zeeuwse Zonnebootrace In 2011 is de Dutch Open Solar Challenge ( Zeeuwse Zonneboot Race ) georganiseerd. Een driedaagse, nationale wedstrijd voor zonneboten. Er is gevaren in diverse klassen, van zeer professioneel (voor bedrijfsteams en beroepsopleidingen) tot A-klasse (voor scholen voor VO) en mini-solarchallenge (voor leerlingen in het basisonderwijs). TCZ heeft dit project zowel financieel als facilitair flink ondersteund. Alhoewel dit project opnieuw succesvol was en de deelnemers met veel plezier hebben gewerkt aan zowel de voorbereiding (de daadwerkelijke kennismaking met de zonne-techniek) als de wedstrijd zelf, staat de toekomst van dit evenement onder grote (financiële) druk. 16

17 4.9 Bedrijf+School Om meer jongeren te interesseren voor techniek en daarnaast het contact en kennisuitwisseling tussen scholen en bedrijfsleven te intensiveren, is in 2006 door het project Bedrijf+School geïnitieerd. Bedrijf+School bestaat uit een database met Zeeuwse bedrijven en organisaties die op technisch gebied gastlessen, bedrijfsbezoeken, snuffelstages en docentstages verzorgen voor Zeeuwse scholen (van basisonderwijs tot HBO) en daarnaast technische werkopdrachten laten uitvoeren door studenten. De database is toegankelijk via Voor het vervoer naar de bedrijfsbezoeken kunnen scholen gebruik maken van de Techniekbus Bedrijf+School. Gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages, snuffelstages en techniekopdrachten organiseren via Bedrijf+School Daarnaast leidt Bedrijf+School Techniek Ambassadeurs op. Dit zijn MBO en HBO technici, werkzaam bij de deelnemers van Bedrijf+School, die jongeren willen inspireren en enthousiasmeren te kiezen voor een technische opleiding en beroep. onderhoudt de website, werft bedrijven voor deelname, informeert belanghebbenden over de mogelijkheden van Bedrijf+School en stimuleert het gebruik. Het contact tussen scholen en bedrijven vindt rechtstreeks plaats via de website. Doelstelling Bedrijf+School Bedrijf+School heeft als doel het tot stand brengen van meer en intensievere contacten tussen Zeeuws onderwijs en (technisch) bedrijfsleven en het interesseren van meer jonge mensen voor technische opleidingen en beroepen. Dit wil Bedrijf+School bereiken door het intensiveren van de contacten tussen het (technisch) onderwijs en het technisch bedrijfsleven in de vorm van gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages, snuffelstages en technische opdrachten voor studenten, via de site 17

18 Gastles Bedrijfsbezoek Docentstage Werkopdracht Snuffelstage Projectopdracht O&O (Technasium) NLT module TOTAAL JAARVERSLAG 2011 Doelgroepen Bedrijf+School Bedrijf+School richt zich met name op Zeeuwse organisaties met technisch personeel alsmede directie en (technische) docenten van Zeeuwse onderwijsinstellingen, van basisonderwijs tot HBO. Aantal deelnemers Bedrijf+School Per 31 december 2011 is de database van Bedrijf+School verder gegroeid tot 270 deelnemende bedrijven. De deelnemende bedrijven/instellingen geven zelf aan welke activiteiten ze willen verzorgen voor welke onderwijssoorten. Er zijn relatief veel deelnemers die activiteiten willen verzorgen voor VMBO en MBO en relatief weinig die activiteiten willen verzorgen voor HAVO/VWO, Technasium en NLT Aantal deelnemende bedrijven Bedrijf+School Aantal bedrijven dat deze activiteit voor deze onderwijssoort wil verzorgen Activiteiten Onderwijs soort PO VMBO Praktijkschool HAVO/VWO Technasium NLT MBO HBO Regionale spreiding De deelnemende bedrijven van Bedrijf+School zijn als volgt verspreid over de regio s. Aantal deelnemende bedrijven Regio Aantal deelnemers Zeeuws Vlaanderen 29% 26% 25% 25% 26% Walcheren 19% 21% 22% 25% 25% De Bevelanden 33% 33% 35% 34% 33% Schouwen Duiveland &Tholen 19% 20% 18% 16% 16% TOTAAL 100% 100% 100% 100% 100% 18

19 Aantal activiteiten Omdat scholen en bedrijven direct contact leggen, wordt het aantal activiteiten niet automatisch geregistreerd via Bedrijf+School. Er is een inschatting gemaakt van het aantal activiteiten in 2011 op basis van het aantal malen dat de Techniekbus is ingezet voor een bedrijfsbezoek en de resultaten van het digitaal onderzoek, uitgevoerd onder de bedrijven en scholen. Inschatting van het aantal activiteiten Soort activiteit Aantal Aantal Aantal Aantal activiteiten leerlingen activiteiten leerlingen Bedrijfsbezoeken* Gastlessen Snuffelstages Docentstages Technasium /Techniek Opdrachten Totaal ruim ruim 500 ruim ruim * niet alle bedrijfsbezoeken hebben plaatsgevonden met de Techniekbus In 2011 hebben er via Bedrijf+School ruim 500 activiteiten plaatsgevonden met ruim leerlingen De ervaringen met de activiteiten zijn overwegend positief, zowel van de kant van de scholen als die van de bedrijven. Als bedrijven minder positief zijn, heeft dat vooral te maken met ongeïnteresseerde leerlingen. Zij zouden ook graag meer aanvragen voor de verschillende activiteiten zien vanuit de scholen. Er zijn net als voorgaande jaren - nog steeds veel bedrijven die nog nooit benaderd zijn door scholen. Techniekbus In 2011 zijn er leerlingen vervoerd met de Techniekbus van school naar een bedrijf. Ten opzichte van 2010 is dit een stijging van 13%. De meeste ritten zijn, evenals vorig jaar, gemaakt door het primair onderwijs. Het gebruik daalt echter wel binnen deze groep. VMBO, MBO en HBO hebben daarentegen meer gebruik gemaakt van de Techniekbus dan de voorgaande jaren. PS HBO HAVO/VWO VMBO MBO PO + SBO Gebruik Techniekbus

20 Cursus Techniek Ambassadeur In 2011 zijn er twee groepen Techniek Ambassadeurs Bedrijf+School opgeleid. 16 MBO en HBO technici ontvingen na hun examen het verzorgen van een gastles voor een 2e klas VO het certificaat Techniek Ambassadeur. De docenten waardeerden de gastles van de Techniek Ambassadeurs gemiddeld met een 8. Zij vonden dat het verhaal en de doe-activiteit over het algemeen goed was afgestemd op de belevingswereld van de leerlingen. De meeste docenten zijn van plan om ook andere Techniek Ambassadeurs uit te nodigen in de klas. Ook de leerlingen waren over het algemeen positief over de gastles van de Techniek Ambassadeurs. Ze hebben kennisgemaakt met beroepen die ze vaak nog niet kenden en een groot deel kwam erachter dat een beroep in de techniek leuker is dan ze eerst dachten. Bekijk het filmpje op de site: In 2011 zijn er weer 16 Techniek Ambassadeurs opgeleid door Technocentrum Zeeland. In totaal zijn er tegen de 60 Techniek Ambassadeurs die scholen kunnen inzetten voor o.a. gastlessen en bedrijfsbezoeken. Naamsbekendheid Bedrijf+School bij leerkrachten/docenten In Zeeland zijn in totaal ongeveer 700 techniekdocenten (op PO, VO, MBO en HBO). Als target was gesteld een naamsbekendheid van 90% te realiseren bij deze doelgroep. Een digitaal onderzoek onder de doelgroep begin 2011 wees uit dat de naamsbekendheid Bedrijf+School, net als in 2010, tegen de 80% is. De beoogde groei is dus nog niet gerealiseerd. 20

21 4.10 Wetenschapsdag Zeeuwse Bibliotheek heeft in oktober 2011 voor de 1 e keer meegedaan aan de Wetenschapsdag in de Zeeuwse Bibliotheek. Deze wordt jaarlijks georganiseerd in het kader van oktober kennismaand, een landelijk evenement bedoeld om een breed publiek te laten kennismaken met wetenschap en techniek. 5 Techniek Ambassadeurs werkten mee aan een succesvolle Wetenschapsdag in de Zeeuwse Bibliotheek. De bezoekers, veelal ouders met kinderen van het basisonderwijs, konden in wedstrijdvorm kennismaken met vijf Techniek Ambassadeurs. Mensen uit het bedrijfsleven - mannen en vrouwen - die allemaal een gemeenschappelijke passie hebben: techniek. De activiteit was een groot succes. 223 kinderen deden mee aan de wedstrijd. Bekijk het filmpje op de site: Zeeuwse OnderwijsDag van de Bouw In het verlengde van de landelijke Dag van de Bouw organiseert samen met Bouwend Nederland afdeling Zeeland, de BOZ, afdeling Pabo van de Hogeschool Zeeland en diverse bouwbedrijven al enkele jaren de Zeeuwse OnderwijsDag van de Bouw. Het doel is om jongeren te informeren over de loopbaanmogelijkheden in de bouw, ze te enthousiasmeren die kant op te gaan en leerkrachten te stimuleren om in het lesprogramma aandacht te besteden aan techniek. In 2011 werd voor het eerst de link gelegd met de Kunst. CBK Zeeland werkte mee aan het project. 9 basisscholen met 260 leerlingen van 11 groepen meldden zich aan voor het project. 21

22 Deze groep 8 leerlingen gingen op 27 mei 2011 met hun leerkracht (veelal met de Techniekbus) op bedrijfsbezoek bij een bouwproject van één van de 9 deelnemende bedrijven. Ze hadden een opdracht meegekregen waarvoor ze informatie, foto- en filmmateriaal moesten verzamelen: Maak een poster of filmpje waaruit blijkt hoe leuk het is om in de bouw te werken, ook voor meisjes. Vooraf kregen de leerlingen instructies in de klas door een werknemer van de Pabo. Tijdens het bouwbezoek verzamelden ze informatie, maakten ze foto s en filmpjes en achteraf werkten ze in de klas aan hun werkstuk. Hierbij werden ze ondersteund door een Zeeuwse kunstenaar. Er werd een hyvespagina ingericht waar betrokkenen het project konden volgen. De ingezonden werkstukken werden door een jury beoordeeld. De meisjes van de winnende poster én de rest van de klas kregen als prijs een fotoshoot op school. 260 leerlingen van groep 8 deden mee aan de posterwedstrijd van de OnderwijsDag van de Bouw. 3 meisjes wonnen de wedstrijd. 22

23 4.12 Techniek Cijfers Zeeland In het kader van haar informatiefunctie brengt Technocentrum Zeeland onder meer Zeeuwse techniekcijfers overzichtelijk in beeld. Hiertoe is de site in het leven geroepen. In deze database kunnen selecties gemaakt worden op regio, sector, soort onderwijs, geslacht, school en schooljaar. Vervolgens kunnen de resultaten, in de vorm van aantallen leerlingen/studenten, geëxporteerd worden naar Excel. Een analyse van de cijfers over de schooljaren tot en met levert het volgende beeld op: Dé database met cijfers over al het technisch onderwijs in Zeeland: Primair Onderwijs PO Voortgezet Onderwijs VO Middelbaar Beroeps Onderwijs MBO Hoger Beroeps Onderwijs HBO Selecties mogelijk op regio, type onderwijs, geslacht, school, schooljaar. Leerlingenaantallen te exporteren naar Excel. De ontgroening in Zeeland wordt steeds meer zichtbaar in het Primair Onderwijs en het Voortgezet Onderwijs. Het aantal leerlingen daalt. In Zeeland zitten relatief meer jongeren op het VMBO en minder op het VWO dan landelijk het geval is. In Zeeland kiezen op VMBO, HAVO en HBO relatief meer leerlingen voor techniek dan landelijk het geval is. Op MBO ligt het iets lager dan landelijk. Bij het Zeeuwse VWO ligt het op het landelijk gemiddelde (schooljaar ). Het percentage jongeren dat een technische richting/profiel volgt, vertoont bij alle onderwijssoorten (VO, MBO en HBO) een licht dalende lijn, met uitzondering van HAVO en VWO (VO). Er gaan steeds meer jongeren naar HAVO en VWO en minder naar VMBO. Binnen het VMBO is sprake van een dubbel verlies voor techniek omdat hier ook steeds minderen jongeren kiezen voor een technische richting. Niet alle Zeeuwse VMBO-ers met een technisch diploma die naar het MBO gaan, gaan ook verder in techniek. 19% (schooljaar ) kiest voor een andere sector. In heel Nederland ligt dit nog hoger. Aan de andere kant zijn er ook VMBO-ers met een niet technisch diploma die wel kiezen voor techniek. Per saldo levert dit een winst op in aantallen leerlingen. Het percentage meisjes met een technisch profiel op HAVO en VWO is veel groter dan het percentage meisjes in de technische richtingen op VMBO, MBO en HBO, zowel landelijk als in Zeeland. Hier is het aandeel meisjes laag. Landelijk gezien ligt het iets minder laag dan in Zeeland, met name door het andere opleidingenaanbod. In de uitgave Techniek Cijfers Zeeland Onderwijs t/m zijn alle cijfers overzichtelijk weergegeven. Het cijfermateriaal is afkomstig van DUO*. *CFI en de IB-Groep vormen vanaf januari 2010 één organisatie: Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). DUO financiert en informeert onderwijsdeelnemers en onderwijsinstellingen. Jaarverslag 2011 samengesteld door Dick Schipper Deborah Menheere Mary Remijnse Fotografie Mary Remijnse 23