DEMENTIE&WMO. Dementie en WMO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DEMENTIE&WMO. Dementie en WMO"

Transcriptie

1 DEMENTIE&WMO Dementie en WMO Burger Participatie Raad Mill oktober 2014

2 2 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

3 Je ogen zien, je oren horen Het kleine kan je nog bekoren Je tred is traag, je brein is bros Maar jij bent jij, ik laat je niet los. Lex Meuldijk. Dementie en WMO BPR Mill oktober

4 Samenvatting: Na een eerste oriëntatie op de doelgroepen die te maken krijgen met de overheveling van de AWBZ naar de WMO, heeft de werkgroep Dementie gekozen om zich in 2014 te focussen op het dementie vraagstuk. Om een duidelijk beeld van de knelpunten te krijgen heeft de cluster zich geïnformeerd over: de fasen van dementie, dagbesteding, vervoer, mantelzorg en de betekenis van de participatiewet. Deze informatie komt tot uiting in een fictief verhaal `Johan en Anna`. Dit verhaal beschrijft het dementie proces van een echtpaar en op welk moment, op welke manier zij een beroep doen op de WMO. Uit deze ervaringen heeft de werkgroep de meest urgente behoeften gefilterd van mensen met dementie en hun mantelzorgers. Hieraan gekoppeld zijn er adviezen geformuleerd. Deze adviezen hebben betrekking op voorzieningen en ondersteuning die de gemeente kan bieden vanuit de WMO aan mensen met dementie en hun mantelzorgers..` 4 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

5 Inhoud Inleiding 6 Johan en Anna 7 Anno Toekomst 11 Welke voorzieningen en ondersteuning kan de gemeente Mill bieden aan mensen met Dementie en hun mantelzorgers vanuit de WMO? 12 Slotconclusie 15 Dementie en WMO BPR Mill oktober

6 Inleiding Dementie is een sluipende, niet te genezen ziekte met een progressief verloop. Dementie behoort samen met angst en depressie tot de meest voorkomende psychiatrische stoornissen bij ouderen boven de 60 jaar. Landelijke schattingen laten meer dan een verdubbeling zien van het aantal mensen met dementie in (Bron: Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie.) Zeker in een vergrijzende provincie als Noord Brabant, is dit vraagstuk actueel. In de gemeente Mill zien we een drastische toename van het aantal mensen met dementie. In 2012 bestond deze groep uit 160 personen, de prognose is dat in 2020 de groep gegroeid is naar 226 personen. Zeventig procent van de mensen met dementie woont thuis met hulp van hun naasten. Ouderen met beginnende dementie krijgen geen indicatie voor dagopvang, maar de alternatieven via de WMO zijn onvoldoende ontwikkeld. Er is ongerustheid over vereenzaamd thuis zitten, of teveel belasting voor de partner en/of mantelzorger. Deze ongerustheid is de reden dat de BPR werkgroep gekozen heeft om zich in 2013/2014 te focussen op het dementie vraagstuk. De werkgroep richt zich op: `Bevorderen deelname aan het maatschappelijk verkeer van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of psychisch sociaal probleem. En op; Voorzieningen voor ouderen, gehandicapten, chronisch psychiatrische patiënten en mensen met psychische of psychologische problemen Laat U meenemen naar de wereld van dementerenden en hun mantelzorgers, laat U mee nemen in de wereld van Johan en Anna. 6 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

7 Johan en Anna. Samen met Sonja pak ik de spullen van Anna in. Als ik een foto van Anna en mij in handen houd, denk ik terug aan ons mooie leven samen. Een weemoedig gevoel overvalt me. Johan, je moet alleen verder, zeg ik tegen mezelf. In de 53 jaar dat we getrouwd zijn geweest, hebben we twee kinderen Sonja en Paul - gekregen en later zijn we de trotse opa en oma geworden van vijf kleinkinderen. Het grootste gedeelte van ons huwelijk hebben we gewoond op de Gracieel in Langenboom. Na de heupoperatie van Anna zijn we in 2008 naar een ouderenwoning in het dorp verhuisd. Als ik nu terugkijk, merkte ik toen al veranderingen bij Anna. Ze kon moeilijk op woorden komen en vergat dingen die net gebeurd waren. Als de buurvrouw s ochtends op de koffie was geweest, kon ze zich dit tijdens het eten niet meer herinneren. Ik dacht toen dat dit lag aan het ouder worden en de stress van de verhuizing. Ik wilde mijn kinderen niet onnodig ongerust maken en probeerde zoveel mogelijk voor hen te camoufleren. Maar het geheugen van Anna werd slechter en ze was steeds vaker verward. De kinderen gingen dit natuurlijk ook merken, maar aan dementie dachten we niet, of misschien wilden we hier niet aan denken. Ik wilde Anna beschermen voor kritiek van anderen, daarom bleven we steeds vaker thuis. Als ik me in die tijd had laten informeren over dementie, eerder hulp had gezocht en mijn zorgen over Anna had gedeeld met anderen, was alles een stuk makkelijker geweest. Maar ik schaamde me te veel om erover te kunnen praten en wist ook niet waar ik informatie kon halen; met de computer ben ik niet zo handig. Omdat het koken steeds vaker mislukte en Anna daardoor overstuur raakte, kwam Sonja met het idee om te starten met tafeltje dekje. Zo hoefde ik zelf niet achter het fornuis. Ik had het al druk genoeg met de zorg voor Anna. Elke dag bezorgde een vrijwilliger van de SWOM rond het middaguur onze maaltijd. Als de tijd het toeliet, maakten we een praatje. Jan, een van de vrijwilligers, was het ook opgevallen dat Anna vaak in herhaling viel. Hij bracht ons in contact met een vertegenwoordigster van de SWOM en op haar advies ben ik met Anna naar onze huisarts gegaan. Toen ging het snel. De huisarts verwees ons door naar het Maasziekenhuis in Boxmeer. Daar deden ze een geheugentest, een bloedonderzoek en maakten ze een computerfoto van Anna s hersenen. De diagnose: de ziekte van Alzheimer. Ik schrok ervan, maar het luchtte ook op. Ik wist nu wat er aan de hand was. Ik kreeg een boekje mee waarin uitleg stond over de ziekte van Alzheimer en de verschijnselen die samen gaan met deze ziekte. Ik zag veel van de symptomen terug bij Anna en er werd me veel duidelijk. Toch vond ik het nog altijd moeilijk om hierover te praten met anderen. Omdat de zorg voor Anna steeds zwaarder werd, kwam Sonja, die in Mill woont, vaak om Anna en mij te ondersteunen. Dat was fijn, maar ik maakte me zorgen om haar. Na haar scheiding had Sonja het druk met haar baan als docent en de zorg voor haar drie kinderen. Ik wilde haar niet te veel belasten. Paul woont met zijn gezin in Winterswijk en kon daardoor alleen in het weekend komen. Samen met Paul ging ik dan naar SES kijken, terwijl zijn vrouw bij Anna bleef. Onze vrijwillige ouderenadviseur van de SWOM stelde voor om een indicatie aan te vragen bij de gemeente voor huishoudelijke hulp. Toen is een consulente van de ISD bij ons thuis geweest voor een gesprek. Ze was een aardige dame, die erg veel vragen stelde. Dementie en WMO BPR Mill oktober

8 Gelukkig was Sonja er ook bij om ons te helpen met de antwoorden. Anna liep vaak weg bij dit gesprek. Ik vond dit eigelijk wel prima, omdat ik het vervelend vond om over haar te praten waar ze bij zat, zonder dat ze aan het gesprek deel nam. Sindsdien kregen wij 2 keer per week 3 uurtjes hulp in het huishouden van Jolanda, de thuiszorgmedewerkster van Pantein, een lieve meid. Als Jolanda er was, ging ik even alleen de deur uit. Even zonder Anna, even wat lucht. Tegelijk voelde ik me daar dan schuldig over. Schuldig over het feit dat ik het soms fijner vond zonder Anna. Het was toch altijd een lieve vrouw geweest? Maar ze werd de laatste tijd zo vaak boos, bijvoorbeeld als ik haar wilde helpen met de wasmachine aanzetten. Ze vloekte dan, iets wat ze in heel haar leven nog nooit had gedaan en wilde niet dat ik me er mee bemoeide. Als gevolg was alles gekrompen en werd Anna overstuur en verdrietig. Sonja kwam op een keer met een krantenknipsel over een bijeenkomst van het Alzheimer Café in Mill. Samen zijn we daar naar toegegaan. Die avond zal ik nooit meer vergeten. Daar kwam ik erachter, dat ik mantelzorger was en dat er anderen zijn die het ook moeilijk hebben met de zorg en de praktische problemen door bijvoorbeeld de vergeetachtigheid en verwardheid. Maar vooral werden zij net als ik ook geconfronteerd met een geliefde die geleidelijk aan onherkenbaar verandert. Ik hoorde de verhalen van anderen. Het zorgen voor iemand met dementie is een zware opgave; je moet altijd beschikbaar zijn, toezicht houden, hulp bieden en de verantwoordelijkheid dragen voor veel beslissingen. Het moeilijkste is nog wel, dat deze inspanningen niet gezien worden door de dementerende. Het was een avond van herkennen. Intussen verergerde de dementie van Anna. Ze werd erg achterdochtig, ze hoorde en zag dingen die er niet waren. Zo meende ze de bel te horen om drie uur s nachts en werd dan boos om het belletje trekken, terwijl de bel niet gegaan was. Ze herkende haar kleinkinderen nog wel, maar kon niet meer op hun namen komen. Ook haar persoonlijke verzorging liet te wensen over. Ik probeerde haar daarbij te helpen, maar dit liet ze niet altijd toe. Nadat we weer een indicatie aangevraagd hadden, werd de thuiszorg uitgebreid met persoonlijk verzorging. Jolanda mocht dit niet doen en dus kwam er steeds een wisselende thuiszorgmedewerker om Anna te wassen. Anna begreep hier natuurlijk niets van. De zorg voor Anna werd intensiever en viel me vaak erg zwaar, zeker doordat Anna vaker s nachts aan het rommelen ging. Een keer stond ze zelfs buiten in haar nachthemd, ik ben toen heel boos geworden op haar. Daarna was ik altijd bang, dat ik dit niet zou horen en door zou slapen. Ik denk dat ik in die tijd nog steeds op zoek was naar de oude Anna en ik kon maar moeilijk accepteren dat die er niet meer was. Als het al zo moeilijk was voor mij, hoe kon ik dan verlangen van anderen dat zij begrepen wat er aan de hand was? Ik nam Anna weer vaker mee naar de dingen die ze vroeger ook graag deed, zoals winkelen en daarna samen ergens koffie drinken. Daarbij stuitte ik regelmatig op onbegrip, zoals die ene keer dat Anna in haar ondergoed uit het kleedhokje kwam lopen. Een verontwaardigde verkoopster viel tegen me uit: Dit kan echt niet! U kunt beter kleding via internet voor mevrouw bestellen. Verdrietig liep ik samen met Anna de winkel uit en dacht: Je zou het boekje wat ik heb gekregen ook eens moeten lezen, dan zou je anders reageren. Omdat ik nauwelijks tot rust kwam, besloot ik samen met Sonja en Paul om een indicatie voor dagbesteding aan te vragen voor Anna. Dus weer dat hele proces van indicatieaanvragen, maar met behulp van onze ouderenadviseur kon Anna voor twee dagen naar Zorgboerderij De Horst in Mill. 8 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

9 Een fijne plek waar Anna zich thuis voelde en een leuke dag had. Hierdoor kon ik ook genieten van mijn vrije dag. Ondanks de inzet van thuiszorg, zorgboerderij, vrijwilligers van de SWOM, onze naaste omgeving en mijn kinderen en kleinkinderen, werd de verzorging van Anna te zwaar voor mij. Ze kon de weg in huis niet meer vinden en was steeds op zoek naar haar moeder die al lang geleden gestorven is. Anna werd volledig incontinent en herkende haar kinderen niet meer. Bij het laatste bezoek van de huisarts zei hij dat de situatie dusdanig was verslechterd, dat langer thuisblijven voor Anna niet meer verantwoord was en voor mij te zwaar werd. Het besluit om Anna naar een verpleeghuis te laten gaan, was de moeilijkste beslissing in mijn leven, ook al stonden Sonja en Paul volledig achter mij en mijn besluit. Het zou nooit meer worden als vroeger en de zorg voor Anna moest ik aan anderen over laten. Dit was zeker in het belang van Anna. Ik had gemerkt dat ze bij de Horst beter functioneerde en meer rust had dan thuis. Toch had ik dubbele gevoelens, opluchting maar ook verdriet en schuld. We moesten dus voor de vierde keer een indicatie aanvragen. Het duurde toen nog drie maanden voordat er een plek was voor Anna bij de PG afdeling Buitenhorst van het Zorgcentrum Aldenhorst. Samen met de kinderen bereidde ik Anna zo goed en zo kwaad als het ging voor op wat ging komen. De dag van de opname ging als een roes voorbij. Toen ik thuis kwam overviel de stilte me. Had ik er wel goed aan gedaan? Ik dacht aan wat ze in de Buitenhorst hadden gezegd: Wat hebt u veel gedaan. We gaan nu samen voor uw vrouw zorgen en u krijgt de kans om weer echtgenoot te zijn, in plaats van verpleger. Ik vond het nog steeds fijn om te helpen bij de zorg van Anna en hielp haar altijd bij het eten. Ze rekenden in de Buitenhorst ook op mijn hulp. Toch wilde ik soms ook wel eens een bezoek overslaan, maar dacht dan: Hoe gaat het als ik niet kom? Het eten ging steeds moeizamer ze verslikte zich erg vaak. Net na Nieuwjaar werd Anna ernstig ziek. De arts constateerde een longontsteking. De toestand van Anna ging hard achteruit, maar ze hoefde gelukkig niet naar het ziekenhuis. In de Buitenhorst konden ze haar alle zorg geven die ze nodig had. Bij Anna s opname had de verpleeghuisarts al verteld, dat Anna bij ziekte goed verzorgd zou worden. Ze zouden er dan alles aan doen om pijn en ongemak te verlichten. De arts was er heel open over: We maken er geen einde aan, maar we rekken het ook niet. Het is belangrijk dat mensen een goede dood krijgen. Toen dit dus eenmaal begon te spelen, was ik blij dat het al duidelijk was. In de morgen van de 15 e januari is Anna rustig ingeslapen. Ik was erbij, samen met onze kinderen. Anna mocht op haar kamer blijven tot de dag van de begrafenis. Pap, pak jij die laatste doos? Sonja haalt me met haar vraag weer in het hier en nu. Toch vreemd dat alle persoonlijke bezittingen van Anna na een heel leven in twee dozen en drie tassen passen. Gelukkig blijven de herinneringen. Dementie en WMO BPR Mill oktober

10 Anno 2014 A.Wat wordt er in de AWBZ zoal aan aanbod geleverd op het gebied van begeleiding aan mensen met Dementie? En door wie? Type producten, voorzieningen, type instellingen: Thuiszorg Dagverzorging Dagbehandeling GGZ-organisaties Casemanagement/ ouderenverpleegkundige/ dementie consulent Mantelzorgondersteuning B. Is er sprake van een combinatie met Kortdurend Verblijf? Ja, bij ouderen kan sprake zijn van logeren om de mantelzorg te ontlasten. Dit logeerverblijf bestaat bijvoorbeeld uit enkele weekenden per jaar. C. Welke andere zorg en ondersteuning (naast de AWBZ-begeleiding) zijn kenmerkend Voor mensen met Dementie? Andere AWBZ-zorg: - Persoonlijke verzorging - Verpleging Wmo/welzijn: - Hulp bij huishouden - Vervoersvoorzieningen (deel van de cliëntgroep) en hulpmiddelen - Woningaanpassingen/mantelzorgwoningen - Maaltijdvoorziening - Diensten aan huis, zoals Tafeltje Dek Je, boodschappenhulp - Ouderenadviseur - Ondersteuning mantelzorg - Inzet vrijwilligers (oppas/gezelschap, begeleiding/coach, netwerkversterking, respijtzorg) - Activiteiten voor dementerenden en mantelzorgers samen - Alzheimer café - Ontmoetingscentrum voor dementerenden (en hun mantelzorgers) (Bron: Transitie bureau begeleiding in de WMO) 10 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

11 Toekomst Een goed zorg- en voorzieningenniveau voor mensen met dementie en hun mantelzorg kan en wordt binnen de huidige regelgeving niet alleen binnen de AWBZ vormgegeven. Juist de gemeente, vooral door de invoering van de Wmo, is zeer bepalend voor de kwaliteit van leven en zorg voor thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers. Mensen met dementie leven gemiddeld acht jaar met de ziekte. Zeventig procent van de mensen met dementie woont thuis met hulp van hun naasten. Ouderen met beginnende dementie krijgen geen indicatie voor dagopvang, maar de alternatieven via de WMO zijn onvoldoende ontwikkeld. Er is ongerustheid over vereenzaamd thuis zitten, of teveel belasting voor de partner en/of mantelzorger. (Bron: Per Saldo) Dementie staat in de top drie van ziekten die voor de patiënt het meeste verlies van kwaliteit van leven veroorzaken. Bovendien is dementie een ziekte die grote impact heeft op de naaste omgeving van de patiënt. (Bron: Leidraad Ketenzorg Dementie) De klachten nemen gedurende het ziekteproces toe. Op den duur hebben bijna alle mensen 24 uur per dag zorg nodig. Hierdoor wordt Dementie een van de grote maatschappelijke vraagstukken nu en in de toekomst. Zeker in een sterk vergrijzende provincie als Noord-Brabant is dit vraagstuk actueel. Daarbij moeten we rekening houden met toename van de doelgroep, afname van het potentieel aan mantelzorg en de ontwikkelingen in de zorg. (Bron: Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie.) De meest urgente behoeften van thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers (zonder rangorde) zijn: Informatie over ziektebeeld en verloop van de ziekte inclusief informatie en voorlichting over het ouder worden en het geheugen. Informatie en advies over zorg- en hulpmogelijkheden. Cliëntsysteembegeleiding (consultatie, advies, emotionele begeleiding, bemiddeling, (zorg-)coördinatie). Psycho-educatie. Ontmoeting en lotgenotencontact. Praktische hulp en/of respijt. Opvang, begeleiding. Toezicht. (Bron: Programmaraad Zorgvernieuwing Psychogeriatrie.) Dementie en WMO BPR Mill oktober

12 Welke voorzieningen en ondersteuning kan de gemeente bieden aan mensen met Dementie en hun mantelzorgers vanuit de WMO? Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten 1. De gemeente bevordert een goede leefbaarheid voor thuiswonende mensen met dementie zodat zij zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen blijven wonen. Belangrijk hierbij is de taboedoorbreking van dementie d.m.v. het organiseren van activiteiten waarbij burgers de mensen met dementie ontmoeten en leren kennen. Mensen blijven mensen 2. De gemeente zet zich actief in om locaties te vinden voor het realiseren van respijtvoorzieningen, specifiek voor mensen met dementie, zoals dagopvang, logeermogelijkheden of een ontmoetingscentrum. 3. De gemeente zet zich actief in om locaties te vinden voor het realiseren van woonzorgvormen specifiek voor mensen met dementie, zoals kleinschalig wonen. Geven van informatie, advies en cliëntondersteuning 1. De gemeente heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd met het aanbod in de gemeente en in de eigen regio. Deze kaart is ontwikkeld vanuit het perspectief van het perspectief mensen met dementie en hun mantelzorgers, getoetst en goedgekeurd door de regionale afdeling van Alzheimer Nederland. De gemeentelijke sociale kaart dementie is digitaal te raadplegen, maar ook in geprinte versie beschikbaar 2. De (Wmo)loketmedewerkers zijn geschoold met betrekking tot dementie, inclusief de bejegening van de mensen met dementie en hun mantelzorgers. Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 1. De gemeente biedt financiële ondersteuning vrijwilligerorganisaties die: a. praktische hulp bieden aan thuiswonende mensen met dementie en aan hun mantelzorgers; b. beweging- en ontspanningsactiviteiten bieden aan thuiswonende mensen met dementie; c. oppasdiensten bieden aan thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers. 2. De gemeente geeft de Alzheimerafdeling een financiële ondersteuning voor coördinatie en ondersteuning van haar vrijwilligers 3. De gemeente biedt financiële ondersteuning aan organisaties, die met vrijwilligers en/of professionals lotgenotencontact organiseren voor mensen met dementie en/of voor de mantelzorgers van mensen met dementie. 4. Mensen die geen betaald werk hebben, mantelzorger van een thuiswonende persoon met dementie zijn en gebruik maken van een uitkering een (tijdelijke): a. ontheffing krijgen van sollicitatieplicht om toch in aanmerking te blijven komen voor de (maximale) uitkering b. toestemming krijgen om minder arbeidsuren per week te maken om toch in aanmerking te blijven komen voor de (maximale) uitkering 12 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

13 Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem De gemeente financiert een dagopvangvoorziening ( respijtzorg buitenshuis) voor thuiswonende mensen met dementie waardoor ook de mantelzorgers tijdelijk ontlast kunnen worden Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer 1. De gemeente wijst de Wmo-voorziening huishoudelijke hulp toe aan mantelzorgers van thuiswonende mensen met dementie om overbelasting van de mantelzorgers te voorkomen. 2. In de gemeente kunnen mantelzorgers van mensen met dementie gratis mee als begeleider wanneer de persoon met dementie een van uw Wmo-vervoersvoorzieningen toegewezen heeft gekregen. 3. In de gemeente kunnen thuiswonende mensen met dementie via de Wmo een sociale alarmeringsvoorziening (passieve en/of actieve) toegewezen krijgen. 4. De gemeente financiert de functie Dementieconsulent Dementie en WMO BPR Mill oktober

14 Slotconclusie Gemeente Mill en Sint Hubert staat voor een grote uitdaging: Hoe vergroten zij het lokale dienstaanbod ter ondersteuning van mensen met dementie en hun directe omgeving? Gezien deze verantwoordelijkheid en de beperkte financiële middelen zal de gemeente op zoek gaan naar oplossingen en nieuwe vormen van ondersteuning. De werkgroep Dementie van de BPR is van mening dat het vinden van duurzame oplossingen alleen mogelijk is samen met de mensen om wie het gaat. Naast de informatie van zorgaanbieders en dementienetwerken in de regio is de werkgroep daarom op zoek gegaan naar informatie die onafhankelijk is. Zij hebben ervaringen en behoeftes verzameld van de burgers met dementie en hun mantelzorgers binnen de gemeente Mill en Sint Hubert. Dit resulteerde in het ervaringsverhaal Johan en Anna en adviezen aan de gemeente om de ondersteuning van burgers met dementie en hun omgeving te verbeteren. Gemeentefunctionarissen kunnen wisselend omgaan met bestaande informatie. Daarom vindt de werkgroep het waardevol dat de gemeente - naast eigen bevindingen - effectieve voorbeelden van andere gemeenten gaat benutten. De gemeente Mill en Sint Hubert richt zich in hun beleid op ouderen in het algemeen, waar mensen met dementie onderdeel van uitmaken. De werkgroep is van mening dat het belangrijk is om zich in beleidsbepaling speciaal te richten op dementie, omdat zij vinden dat mensen met dementie een andere, specifiekere ondersteuning nodig hebben dan andere ouderen. De kanteling in de WMO gaat uit van regisseuse bij de cliënt. Bij dementie is er sprake van progressief afnemend vermogen tot eigen regie en komt de claim van regisseursschap primair bij de mantelzorger terecht. De gemeente heeft dan de verantwoordelijkheid om de mantelzorg te ondersteunen. Volgens de werkgroep slaagt dit wanneer de gemeente zodanig faciliteert dat mensen op hun eigen wijze kunnen zorgen voor een ander 14 Dementie en WMO BPR Mill oktober 2014

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee 1.a Uw gemeente kent/heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd uit vragersperspectief met het aanbod in uw gemeente en in de eigen regio. 1 wel

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

Geheugenklachten? Wat te doen als er stukjes gaan ontbreken

Geheugenklachten? Wat te doen als er stukjes gaan ontbreken Geheugenklachten? Wat te doen als er stukjes gaan ontbreken Geheugenproblemen en/of veranderingen in gedrag Vooral oudere mensen kunnen last hebben van vergeetachtigheid. Op zich is dat niet zo erg. Maar

Nadere informatie

Ketenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer

Ketenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer Ketenzorg dementie Wat is dementie? Dementie is niet één bepaalde aandoening, maar een ziektebeeld (syndroom) waarvan meer dan 60 oorzaken bekend zijn. Kenmerkend voor dit ziektebeeld is een combinatie

Nadere informatie

Jan pronk Gedicht Fases quiz

Jan pronk Gedicht Fases quiz Jan pronk Gedicht Fases quiz Danique Weerts Claudia Tromp Janeska Hazenber Denise Boer Josilane Sá Pereira - Wat is het verschil tussen dementie en Alzheimer? Dementie een verzamelnaam voor een aantal

Nadere informatie

Gemeentelijk dementiebeleid Zuidoost-Brabant anno 2010 in beeld

Gemeentelijk dementiebeleid Zuidoost-Brabant anno 2010 in beeld Gemeentelijk dementiebeleid Zuidoost-Brabant anno 2010 in beeld Inventarisatie van bestaand gemeentelijk dementiebeleid in de regio Zuidoost-Brabant aan de hand van de Dementieproofmeter Hilde Stoop Tilburg,

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot Inhoudsopgave Inleiding... 4 Leeswijzer... 5 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 6 De gemeente... 6 Het Wmoloket... 6 Het gesprek... 7 2. Het gesprek voorbereiden... 8 Woonsituatie... 9 Huishouden...

Nadere informatie

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden Voor wie is dit onderzoek? 1) Zelfstandig wonende ouderen

Nadere informatie

Thema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek

Thema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Thema s voor het Alzheimer Café Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Medische aspecten Wat is dementie? Medische aspecten Verschillende

Nadere informatie

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...

Nadere informatie

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Cliëntondersteuning Tips voor het keukentafelgesprek Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Inleiding...3 Leeswijzer...4 Wet maatschappelijke ondersteuning...5

Nadere informatie

Cliëntgroep 1. Cliëntgroep 1. Cliëntportretten. Cliëntportretten 16,5 % 16,5 % 4 % 4 % 11 % 11 % 31,5 % 31,5 % 9 % 9 % 16,5 % 16,5 % 2 % 2 % 9,5 %

Cliëntgroep 1. Cliëntgroep 1. Cliëntportretten. Cliëntportretten 16,5 % 16,5 % 4 % 4 % 11 % 11 % 31,5 % 31,5 % 9 % 9 % 16,5 % 16,5 % 2 % 2 % 9,5 % Cliëntgroep 1 Cliëntgroep 1 4 % 16, 11, 4 % 16, 11, 31, 34, 31, 34, 1 16, 1 16, 9, 9, Somatische aandoening (65+) Mevrouw Jansen is 81 en heeft vorig jaar een hersenbloeding gehad. Ze is hierdoor aan de

Nadere informatie

Balans vinden in zorgen voor jezelf en voor een ander

Balans vinden in zorgen voor jezelf en voor een ander Balans vinden in zorgen voor jezelf en voor een ander Wanneer je zorgt voor een partner, kind of naaste uit je omgeving met Niet Aangeboren Hersenletsel kan het een uitdaging zijn balans te vinden in de

Nadere informatie

Zorggroep Almere. Gezondheidszorg in Almere. Thuis met dementie

Zorggroep Almere. Gezondheidszorg in Almere. Thuis met dementie dementiezorg in Almere Carola van Teunenbroek, specialist ouderengeneeskunde Saskia van Zutphen, persoonlijk begeleider dementie Petra Besseling, persoonlijk begeleider dementie Zorggroep Almere 23 gezondheidscentra

Nadere informatie

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Kanteling Wmo Iedereen doet mee Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland

Nadere informatie

Gemeenten voorbereid op dementie?

Gemeenten voorbereid op dementie? Gemeenten voorbereid op dementie? Gemeentelijk dementiebeleid West Achterhoek anno 2011 in beeld Inventarisatie van bestaand gemeentelijk dementiebeleid in de regio West Achterhoek aan de hand van de Dementieproofmeter

Nadere informatie

Brabants gemeentelijk dementie- anno 2012. in beeld. Brabants gemeentelijk dementiebeleid anno 2012 in beeld

Brabants gemeentelijk dementie- anno 2012. in beeld. Brabants gemeentelijk dementiebeleid anno 2012 in beeld Brabants gemeentelijk dementie- Brabants gemeentelijk dementiebeleid anno 2012 in beeld anno 2012 Inventarisatie van bestaand gemeentelijk dementiebeleid in 2012 aan de hand van de Dementieproofmeter in

Nadere informatie

Mantelzorgers. Herstel bij ons. Overdag bij ons. Tijdelijk bij ons. Beschut thuis

Mantelzorgers. Herstel bij ons. Overdag bij ons. Tijdelijk bij ons. Beschut thuis Mantelzorgers Beschut thuis Overdag bij ons Herstel bij ons Tijdelijk bij ons Behandeling en expertise Bij u thuis Nieuw thuis Praktische hulp en voorlichting Advies en begeleiding Emotionele steun Mantelzorg

Nadere informatie

Meldactie AWBZ oktober 2010

Meldactie AWBZ oktober 2010 pagina 1 van 13 Meldactie AWBZ oktober 2010 Inleiding Zeven cliëntenorganisaties werken samen om de gevolgen van de veranderingen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) in kaart te brengen.

Nadere informatie

DEMENTIE. Een notitie van de Seniorenraad binnen de gemeente Eersel. Eersel, februari 2013

DEMENTIE. Een notitie van de Seniorenraad binnen de gemeente Eersel. Eersel, februari 2013 DEMENTIE Een notitie van de Seniorenraad binnen de gemeente Eersel Eersel, februari 2013 1 1. INLEIDING De WMO-adviesraad van de gemeente Eersel heeft het onderwerp Dementie een belangrijke plaats gegeven

Nadere informatie

INVENTARISATIE VAN BRABANTS GEMEENTELIJK DEMENTIEBELEID

INVENTARISATIE VAN BRABANTS GEMEENTELIJK DEMENTIEBELEID DEMENTIEPROOF Dementieproofmeter 2015 METER 2015 Inventarisatie van Brabants gemeentelijk dementiebeleid INVENTARISATIE VAN BRABANTS GEMEENTELIJK DEMENTIEBELEID Ben Kaelen Fanny van Crey Ben Kaelen Fanny

Nadere informatie

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite Programma 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph 19.35-19.55 uur 2. Presentatie van organisaties 19.55-20.10 uur Pluspunt MEE Activite 3. Presentatie 20.15-20.20 uur Gemiva Mezzo LVvm 4. Workshops in

Nadere informatie

Overzicht demen.ezorg regio Hoogeveen (februari 2011)

Overzicht demen.ezorg regio Hoogeveen (februari 2011) Overzicht demen.ezorg regio Hoogeveen (februari 2011) Zorgdiagnostiek en Icare PG- team zorgbegeleiding Behoefte zorg, wonen, Zorgzaak welzijn bepalen en regelen, Andere thuiszorg monitoren, voorlichting

Nadere informatie

Dementie. Leven met dementie. Wat Evean voor u kan betekenen. Evean. Midden in het leven.

Dementie. Leven met dementie. Wat Evean voor u kan betekenen. Evean. Midden in het leven. Dementie Leven met dementie Wat Evean voor u kan betekenen Evean. Midden in het leven. Dementie? Evean helpt u met alle zorg en aandacht Bij dementie verandert er veel in het leven. Niet alleen voor uzelf

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Dementie

Werkstuk Biologie Dementie Werkstuk Biologie Dementie Werkstuk door een scholier 1045 woorden 22 december 2003 5,3 40 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is dementie: Vanuit het Latijn vertaald betekent dementie letterlijk ontgeestelijk-zijn.

Nadere informatie

De tijd van je leven

De tijd van je leven De tijd van je leven Dementie Het verschil tussen dementie en alzheimer. Dementie is een verzamelnaam voor een aantal verschijnselen, die verschijnselen worden veroorzaakt door een ziekte. Er zijn ruim

Nadere informatie

Bron: Vilans website januari 2018 en Movisie - website januari 2018

Bron: Vilans website januari 2018 en Movisie -   website januari 2018 Wettelijke kaders en voorzieningen mantelzorgondersteuning Bron: Vilans - https://www.vilans.nl - website januari 2018 en Movisie - https://www.movisie.nl website januari 2018 Vilans is een kenniscentrum

Nadere informatie

Impact op zijn. leven

Impact op zijn. leven Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust

Nadere informatie

Resultaten onderzoek cop smakelijk

Resultaten onderzoek cop smakelijk Resultaten onderzoek cop smakelijk Partnerorganisaties van de Brabantse proeftuin dementie signaleren een probleem bij (alleenstaande) mensen met dementie en het nuttigen van maaltijden. Die organisaties

Nadere informatie

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7)

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7) BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige

Nadere informatie

https://insights.abnamro.nl/branche/drie-wetten-verantwoordelijk-voor-fin... Laatste update:: 19 mei 2016

https://insights.abnamro.nl/branche/drie-wetten-verantwoordelijk-voor-fin... Laatste update:: 19 mei 2016 Page 1 of 6 Laatste update:: 19 mei 2016 Page 2 of 6 Langdurige Zorg De langdurige zorg bestaat uit ondersteuning en verzorging van ouderen, chronisch zieken, gehandicapten en mensen met langdurig psychische

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten 2017

Training & themabijeenkomsten 2017 Training & themabijeenkomsten 2017 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 10 11 Trainingen en themabijeenkomsten voor uw ontwikkeling Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers

Nadere informatie

Welkom bij het online seminar. Zorgen voor iemand met dementie én voor uzelf. Om 19:00 begint het online seminar automatisch

Welkom bij het online seminar. Zorgen voor iemand met dementie én voor uzelf. Om 19:00 begint het online seminar automatisch Welkom bij het online seminar Zorgen voor iemand met dementie én voor uzelf Om 19:00 begint het online seminar automatisch De deskundigen van vanavond zijn Annemarie Schouten Trainer Martha Flora Hippocampus

Nadere informatie

Agenda van de openbare vergadering in De Rode Leeuw van 5 juni 2014

Agenda van de openbare vergadering in De Rode Leeuw van 5 juni 2014 Agenda van de vergadering in De Rode Leeuw van 5 juni 2014 Agenda van de openbare vergadering in De Rode Leeuw van 5 juni 2014 Datum: donderdag 5 juni 2014 Aanvang: 19:00 Presentatie Vereniging Alzheimer

Nadere informatie

Advies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie

Advies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting

Nadere informatie

Dementie Radboud universitair medisch centrum

Dementie Radboud universitair medisch centrum Dementie Bij u, uw partner of familielid is dementie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat dementie is en waar u voor verdere vragen en informatie terecht kunt. Vanwege de leesbaarheid wordt in

Nadere informatie

Werkplan dementievriendelijke gemeente Eersel 2017

Werkplan dementievriendelijke gemeente Eersel 2017 Werkplan dementievriendelijke gemeente Eersel 2017 Inleiding In februari 2015 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Eersel de intentieverklaring dementievriendelijke gemeente

Nadere informatie

Standpunt tijdige diagnostiek

Standpunt tijdige diagnostiek Standpunt tijdige diagnostiek Alzheimer Nederland pleit voor tijdige diagnostiek bij dementie: bij de eerste signalen van dementie, de zogenaamde niet pluis fase. Dan is de diagnose relevant en belangrijk.

Nadere informatie

Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo):

Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo): Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo): Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ): Collectieve Volksverzekering voor ziektekostenrisico s, waarvoor je je niet individueel kunt

Nadere informatie

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum Wat is dementie? Bij de diagnostiek en behandeling van mensen met dementie werkt het Jeroen Bosch Ziekenhuis nauw samen met het Radboud Alzheimer Centrum in het Radboudumc te Nijmegen. We wisselen voortdurend

Nadere informatie

Vragenlijst mantelzorg

Vragenlijst mantelzorg Vragenlijst mantelzorg Aanwijzingen bij de vragenlijst Het invullen van de vragenlijst kost u ongeveer twintig minuten Als u leest uw naaste, dan gaat de vraag over de persoon voor wie u mantelzorger bent.

Nadere informatie

Klinisch redeneren Take-home toets

Klinisch redeneren Take-home toets Klinisch redeneren Take-home toets Naam: Joyce Stuijt Klas: 1F2 Docent: S. Verschueren Datum: 23 januari 2012 Studentnr: 500635116 Inhoudsopgave Casus 3 Diagnose 4 Prognose 4 Resultaatsklasse 5 Beoogd

Nadere informatie

Mantelzorg. Praktische informatie en tips voor mantelzorgers

Mantelzorg. Praktische informatie en tips voor mantelzorgers Mantelzorg Praktische informatie en tips voor mantelzorgers Inleiding Met de mantelzorger bedoelen we diegene die een belangrijke rol in de zorg voor een naaste vervult. Vaak is dit een ouder, partner

Nadere informatie

Namen: Esmee Ensink, Anne Keukenkamp,Lianne van Dam,Claudia Leutscher

Namen: Esmee Ensink, Anne Keukenkamp,Lianne van Dam,Claudia Leutscher \ Namen: Esmee Ensink, Anne Keukenkamp,Lianne van Dam,Claudia Leutscher Blz. Verschillende fases van dementie 3 Wist je datjes 4 Wat wel en wat niet te doen bij mensen met dementie 5 Gedichten 6 Woordzoeker

Nadere informatie

Onderzoek naar de invloed van emoties bij patiënten en de naasten na de diagnose

Onderzoek naar de invloed van emoties bij patiënten en de naasten na de diagnose Onderzoek naar de invloed van emoties bij patiënten en de naasten na de diagnose Manuel Kaal 27 maart 2017 H3746 Samenvatting van de belangrijkste resultaten Meer dan een derde van de respondenten heeft

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten 2018

Training & themabijeenkomsten 2018 Training & themabijeenkomsten 2018 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 9 11 11 Trainingen en themabijeenkomsten - Het hoe en waarom Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers

Nadere informatie

Hertaling augustus 2017 Annemiek Denissen

Hertaling augustus 2017 Annemiek Denissen Hertaling augustus 2017 Annemiek Denissen 1 Het regionaal platform ervaringskennis Wie zijn wij? Wij zijn mensen uit cliëntenraden in Nijmegen en begonnen in 2013.Wij vinden het belangrijk om wat cliënten

Nadere informatie

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014 Welbevinden Doel Het bevorderen van welzijn en de kwaliteit van leven, achteruitgang vertragen en mantelzorgers ontlasten door het dragelijk houden van de effecten van de aandoening van de cliënt en langer

Nadere informatie

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw

Nadere informatie

Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel

Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel Hanneke Henkens Congres Herstelwerkzaamheden 14 december 2006 WMO, WIA, WWB, Poortwachter AWBZ ZVW Forensisch wettelijk kader GGz Maatschappelijke

Nadere informatie

De weg naar mijzelf. Interview met Lana door Ghadisha

De weg naar mijzelf. Interview met Lana door Ghadisha De weg naar mijzelf Interview met Lana door Ghadisha 'Mijn naam is Lana en ik ben nu 39 jaar. Ik vertel hier over mijn levensverhaal, omdat ik anderen wil laten zien dat het mogelijk is om je leven te

Nadere informatie

Antonius College: Dementie

Antonius College: Dementie Antonius College: Dementie Sprekers Karel van Wieringen internist ouderengeneeskunde Doetie Visser verpleegkundig specialist geriatrie Polikliniek Klinische Geriatrie Specifiek gericht op ouderen, maar

Nadere informatie

De boer op met mensen met dementie. Jasper Kimenai Alzheimer Nederland Caroline Baan RIVM 18 september

De boer op met mensen met dementie. Jasper Kimenai Alzheimer Nederland Caroline Baan RIVM 18 september De boer op met mensen met dementie Jasper Kimenai Alzheimer Nederland Caroline Baan RIVM 18 september Programma workshop Jasper Kimenai Inleiding Voorwaarden voor het verlenen van cliëntgerichte, goede

Nadere informatie

Grensvlakken zvw/wmo/wlz

Grensvlakken zvw/wmo/wlz Grensvlakken zvw/wmo/wlz Waar lopen klanten en wijkverpleegkundigen tegenaan en hoe lossen we dat op? Menzis: Esther van Dijk en Rachel Mosselaar Gemeenten: Clariss Bakker Midden Groningen (31 mei) Elise

Nadere informatie

Dementie Coöperatie Oisterwijk. Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015

Dementie Coöperatie Oisterwijk. Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015 Dementie Coöperatie Oisterwijk Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015 dementie: Brabantse feiten Verhouding aantal mensen met dementie in de Brabantse bevolking 2012

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten Informatie voor patiënten Speciale aandacht van gemeenten voor mantelzorg Met de Wmo heeft de gemeente een speciale verantwoordelijkheid

Nadere informatie

We worden steeds ouder. Notitie Ouderen

We worden steeds ouder. Notitie Ouderen We worden steeds ouder Notitie Ouderen Apeldoorn, maart 2018 We worden steeds ouder We worden steeds ouder en we blijven langer thuis wonen. Ouder worden kent verschillende fases. De 65+er van nu is actief

Nadere informatie

Samenvatting. april 2006

Samenvatting. april 2006 Samenvatting Alzheimer Nederland spant zich in om de zorg voor mensen met dementie en hun familieleden te verbeteren. Het streven is de zorg in de regio beter af te stemmen op mensen met dementie en degenen

Nadere informatie

Respijtzorg om u als mantelzorger te ondersteunen

Respijtzorg om u als mantelzorger te ondersteunen Respijtzorg om u als mantelzorger te ondersteunen DSV verzorgd leven is een protestants-christelijke organisatie die diensten verleent op het gebied van wonen, welzijn en zorg binnen de gemeenten Katwijk

Nadere informatie

Respijt van mantelzorg. Alice de Boer SCP/VU

Respijt van mantelzorg. Alice de Boer SCP/VU Respijt van mantelzorg Alice de Boer SCP/VU Verkiezingsprogramma s Om mantelzorgers af en toe even op adem te laten komen, willen wij meer ruimte voor respijtzorg en dagopvang. Dit vraagt altijd om maatwerk,

Nadere informatie

Verschil tussen Alzheimer en dementie

Verschil tussen Alzheimer en dementie Inhoudsopgave Verschil tussen Alzheimer en Dementie blz. 1 De fasen van Dementie blz. 2 Verschijnselen van Dementie blz. 3 Verschil tussen gezond en dementerend, waardoor? Blz. 4 Benaderingswijze blz.

Nadere informatie

Samenwerken met familie en mantelzorgers. Met elkaar de zorg die nodig is mogelijk maken.

Samenwerken met familie en mantelzorgers. Met elkaar de zorg die nodig is mogelijk maken. Samenwerken met familie en mantelzorgers Met elkaar de zorg die nodig is mogelijk maken. Samenwerken met familie en mantelzorgers Folder voor familie en mantelzorgers van mensen die (tijdelijk) zorg ontvangen

Nadere informatie

Samenvatting uitslag enquête uitgevoerd onder mantelzorgers van dementerende patiënten in de regio Land van Heusden en Altena

Samenvatting uitslag enquête uitgevoerd onder mantelzorgers van dementerende patiënten in de regio Land van Heusden en Altena Samenvatting uitslag enquête uitgevoerd onder mantelzorgers van dementerende patiënten in de regio Land van Heusden en Altena Inhoud Inleiding Samenvatting uitslag enquête De mantelzorgers De personen

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat

Nadere informatie

Leven met dementie. Herstel bij ons. Overdag bij ons. Tijdelijk bij ons. Beschut thuis. Advies, begeleiding, behandeling en woonvormen

Leven met dementie. Herstel bij ons. Overdag bij ons. Tijdelijk bij ons. Beschut thuis. Advies, begeleiding, behandeling en woonvormen Leven met Advies, begeleiding, behandeling en woonvormen Beschut thuis Overdag bij ons Herstel bij ons Tijdelijk bij ons Behandeling en expertise Bij u thuis Nieuw thuis Ben ik gewoon vergeetachtig of

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht

Nadere informatie

We zijn het eens en hebben het helder. Samenvatting van onze ambitie. 1. Ambitie

We zijn het eens en hebben het helder. Samenvatting van onze ambitie. 1. Ambitie Aan : Geriatrisch Netwerk Van : Jan Lam, programmamanager Onderwerp : Ambitie, doelen en activiteiten Geriatrisch Netwerk (versie G [= goed]) Datum : 5-12-2017 Status : Overeengekomen op het overleg van

Nadere informatie

Elke miskraam is anders (deel 2)

Elke miskraam is anders (deel 2) Elke miskraam is anders (deel 2) Eindelijk zijn we twee weken verder en heb ik inmiddels de ingreep gehad waar ik op zat te wachten. In de tussen tijd dacht ik eerst dat ik nu wel schoon zou zijn, maar

Nadere informatie

Welke fasen zijn er in Dementie? Blz. 2. Afb eeldingen van gezonde hersenen en een dementerende zorgvrager. Wat is het verschil? Blz.

Welke fasen zijn er in Dementie? Blz. 2. Afb eeldingen van gezonde hersenen en een dementerende zorgvrager. Wat is het verschil? Blz. Wat is het verschil tussen Dementie en Alzheimer? Blz. 1 Welke fasen zijn er in Dementie? Blz. 2 Wat zijn de verschijnselen bij de verschillende fasen? Blz. 3 Afb eeldingen van gezonde hersenen en een

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

Werkplan dementievriendelijke gemeente Eersel 2018

Werkplan dementievriendelijke gemeente Eersel 2018 Werkplan dementievriendelijke gemeente Eersel 2018 Inleiding In februari 2015 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Eersel de intentieverklaring dementievriendelijke gemeente

Nadere informatie

Nieuwsbrief ik zorg voor jou

Nieuwsbrief ik zorg voor jou Nieuwsbrief ik zorg voor jou Inleiding Voor je ligt de eerste nieuwsbrief speciaal ontwikkeld ter informatie voor iedereen die zorgt voor een naaste. Middels deze nieuwsbrief willen wij je informeren,

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school. Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het

Nadere informatie

Wmo en hulpvragers Een training voor betrokkenen Gerard Nass Martin Schuurman Andries Lever Kennismarkt Gehandicaptensector 6 maart 2015

Wmo en hulpvragers Een training voor betrokkenen Gerard Nass Martin Schuurman Andries Lever Kennismarkt Gehandicaptensector 6 maart 2015 Wmo en hulpvragers Een training voor betrokkenen Gerard Nass Martin Schuurman Andries Lever Kennismarkt Gehandicaptensector 6 maart 2015 1 Doel en opzet van de training Beoogd wordt het opstarten en ondersteunen

Nadere informatie

Ons Advies. graag. Zij komen ook bij u thuis. Behandeling & expertise

Ons Advies. graag. Zij komen ook bij u thuis. Behandeling & expertise Ons Advies & Behandelteam helpt u graag Zij komen ook bij u thuis Behandeling & expertise Welkom Vertrouwd en verantwoord Woonzorg Flevoland is een organisatie die een breed aanbod heeft aan zorg, diensten

Nadere informatie

Visie op zorg. en wonen

Visie op zorg. en wonen Wonen met zorg Uw vraag naar zorg Natuurlijk wilt u als u ouder wordt zo lang mogelijk zelfstandig blijven en, eventueel met de nodige ondersteuning, zorg en behandeling, in uw eigen huis blijven wonen.

Nadere informatie

Bijzondere mantelzorgers. Bijzondere mantelzorgers. Opbouw. Opbouw. Bijzondere mantelzorg 7-7-2014. Aandacht voor naasten - een korte historie

Bijzondere mantelzorgers. Bijzondere mantelzorgers. Opbouw. Opbouw. Bijzondere mantelzorg 7-7-2014. Aandacht voor naasten - een korte historie Presentatie Rick Kwekkeboom Bijzondere mantelzorgers Bijzondere mantelzorgers De lat, die bepaal jij De lat, die bepaal jij (????) Aandacht voor naasten - een korte historie In tijden van anti-psychiatrie:

Nadere informatie

Gedachten stroom 4 (angsten)

Gedachten stroom 4 (angsten) Gedachten stroom 4 (angsten) Sinds Daan er niet meer is heb ik vele angsten. En dat stoort me regelmatig wel. Mijn angsten: * Het Martini ziekenhuis * De kinderafdeling in het Martini ziekenhuis * Sirenes

Nadere informatie

Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning

Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning Daniëlle Jansen (NIVEL) Wendy Werkman (Alzheimer Nederland) Anneke L. Francke (NIVEL) Samenvatting en aanbevelingen Het

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Niet vergeten, samen doen! Alzheimer Nederland afd. Stad Utrecht Marianne Stadlander, voorzitter Utrecht, 28 januari 2015

Niet vergeten, samen doen! Alzheimer Nederland afd. Stad Utrecht Marianne Stadlander, voorzitter Utrecht, 28 januari 2015 Niet vergeten, samen doen! Alzheimer Nederland afd. Stad Utrecht Marianne Stadlander, voorzitter Utrecht, 28 januari 2015 Niet vergeten, samen doen! Wie zijn wij en wat doen wij? Om wie gaat het? Wat vindt

Nadere informatie

Voor mantelzorgers en vrijwilligers

Voor mantelzorgers en vrijwilligers Voor mantelzorgers en vrijwilligers Cursus en Thema 2014 VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 3 In drie bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse

Nadere informatie

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen Delier Informatie voor familie en betrokkenen Inleiding Op onze verpleegafdeling is een familielid, vriend(in) of kennis van u opgenomen. Tijdens uw bezoek aan de patiënt heeft u waarschijnlijk gemerkt

Nadere informatie

Productbeschrijving Wmo contract 2016

Productbeschrijving Wmo contract 2016 Productbeschrijving Wmo contract 2016 In dit document worden de ingekochte producten beschreven. Het is bedoeld als handreiking bij de beoordeling van de in te zetten ondersteuning. Geen vaste criteria

Nadere informatie

Take-home toets klinisch redeneren 2

Take-home toets klinisch redeneren 2 Take-home toets klinisch redeneren 2 Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 1F2 Datum: 23-01-2012 Deel 1: Casus Mevrouw Alberts is een 81 jarige weduwe. Haar man is 5 maanden geleden overleden

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Vergeetachtig of dement?

Vergeetachtig of dement? Dementie Riëtte Oudenaarden, verpleegkundig specialist geriatrie Vergeetachtig of dement? 2 1 Vergeetachtig of dement? 3 Dementie is meer dan vergeten Verstoring op meerdere domeinen. Lichamelijke problemen

Nadere informatie

Mantelzorg en mantelzorgondersteuning

Mantelzorg en mantelzorgondersteuning Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg en mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Mantelzorg en mantelzorgondersteuning

Nadere informatie

1. Resultaten van het onderzoek

1. Resultaten van het onderzoek 1. Resultaten van het onderzoek 1.1 Respons De gegevens voor het onderzoek zijn verzameld door middel van een schriftelijke vragenlijst. Deze vragenlijst is verstuurd naar mantelzorgers die bekend zijn

Nadere informatie

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP VERZORGING/VERPLEGING (voorheen ZZP 8)

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP VERZORGING/VERPLEGING (voorheen ZZP 8) BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP VERZORGING/VERPLEGING (voorheen ZZP 8) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige

Nadere informatie

I N H O U D. Hoe regelt u respijtzorg? Verzekeringen voor Mantelzorgers. Hulp nodig bij uw administratie? Arrangementen OpKracht

I N H O U D. Hoe regelt u respijtzorg? Verzekeringen voor Mantelzorgers. Hulp nodig bij uw administratie? Arrangementen OpKracht I N H O U D Een zomer vol respijt Hoe regelt u respijtzorg? Verzekeringen voor Mantelzorgers Hulp nodig bij uw administratie? Arrangementen OpKracht Activiteiten Steunpunt Mantelzorg Mantelzorgers Binnenboord

Nadere informatie

Laurens in t Slag. Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG

Laurens in t Slag. Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG Laurens in t Slag Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG Laurens in t Slag opent haar deuren in september 2012 Wat is een ontmoetingscentrum? Een ontmoetingscentrum

Nadere informatie