Balans vinden in zorgen voor jezelf en voor een ander

Transcriptie

1 Balans vinden in zorgen voor jezelf en voor een ander Wanneer je zorgt voor een partner, kind of naaste uit je omgeving met Niet Aangeboren Hersenletsel kan het een uitdaging zijn balans te vinden in de rollen die je vervuld. Naast het zorgen voor een ander heb je misschien nog kinderen waar je voor moet zorgen, een baan een hobby of sport. De zorg kan soms zo intensief zijn dat andere taken of rollen in het gedrang komen. Om te voorkomen dat je overbelast raakt is het belangrijk goed voor jezelf te zorgen. Deze avond zal in het teken staan van degene die zorgt voor een ander, de mantelzorger. Hoe belastbaar ben je als mantelzorger? Herken je de signalen wanneer je over een grens heen gaat? Kun je de zorg loslaten? Hoe vind je balans in zorgen voor jezelf, tijd voor jezelf en zorgen voor de ander. Want wanneer je goed voor jezelf zorgt kun je zorgen voor een ander. Opening Willeke Reijnen opent de avond en heet iedereen van harte welkom. De avond telt 29 bezoekers. Ze stelt zichzelf voor en de werkgroep leden en verteld hoe de avond eruit gaat zien. In het gedeelte na de pauze krijgen de bezoekers de gelegenheid vragen te stellen en eigen ervaringen te delen. Gastpreker, wie ben je? Ik ben Lies van Houtum, trainer en consulent steunpunt mantelzorg bij de LEV groep. Ik ondersteun mensen, individueel of in groep, die mantelzorg verlenen. Wat is precies mantelzorg? Iemand die langdurig voor iemand zorgt met een beperking is mantelzorger. Het verschil met vrijwillig zorgen voor iemand is dat jet hiervoor kiest, en mantelzorg overkomt je. Zijn er cijfers bekend van het aantal mantelzorgers? Er zijn naar schatting zo n 4 miljoen mantelzorgers in Nederland en 10 % is daarvan is overbelast. Per jaar komen er mensen alleen al met hersenletsel bij die mantelzorg nodig hebben. Wat zijn de oorzaken van overbelasting? Onbegrip vanuit de omgeving. Er wordt nooit gevraagd naar de mantelzorger zelf. Bij mensen met hersenletsel en onzichtbare gevolgen is aan de buitenkant niets te zien waardoor vaak de reactie komt: Hij ziet er goed uit!. Als er wel wat te zien is komt bijvoorbeeld de reactie: Je moet blij zijn dat je m nog hebt! Er wordt een gemis ervaren van erkenning uit de omgeving! Je leven opnieuw gaan passen. Ook de mantelzorger heeft een leven van voor en van na de NAH. Als mantelzorger moet je je aanpassen aan de persoon met NAH. Als deze geen ziekteinzicht heeft kan dat veel strijd en moeilijkheden geven onderling.

2 Vermoeidheid. Mensen met NAH hebben veel last van vermoeidheid door teveel aan prikkels en gaan minder graag en vaak (of nooit meer) naar feestjes of andere uitjes. Dit betekent meestal dat de mantelzorg dus ook niet meer gaat en dit moet missen. Wat zijn de signalen van overbelasting? Slaapproblemen Lichamelijke klachten als spierpijn Vergeetachtigheid Piekeren Hoe melden mantelzorgers zich aan voor ondersteuning? Via de huisarts Via de nieuwsbrief van steunpunt mantelzorg Via Café Brein of NAH café Rechtstreeks Wat kun je voor die mensen beteken? Op de nieuwsbrief staat altijd een agenda van het ondersteuningsaanbod. Dit kan bijvoorbeeld zijn, een cursus de kunst van het NEE zeggen. We hebben een lotgenoten groep die 1x6 weken bij elkaar komt. We kunnen samen kijken hoe de balans weer kan worden terug gevonden. Want als je niet goed voor jezelf zorgt, kun je ook niet goed voor een ander zorgen. Hoe zorg je goed voor jezelf? Als je veel piekert is het belangrijk iets te zoeken waar je je energie in kwijt kunt. Dit kan voor iedereen anders zijn. Door de afleiding krijg je even andere gedachten en dat ontlast. Ook kan het zijn om iemand te helpen voor dagbesteding of tijd met een vrijwilliger voor de persoon met hersenletsel. Hierdoor hoeft de mantelzorg even niet te zorgen en kan hij ontspannen. Respijt zorg noemt men dit. Vinden mensen het moeilijk om de stap voor ondersteuning of Respijtzorg te zetten? Jazeker! De drempel is vaak erg hoog en de mantelzorg heeft vaak een schuldgevoel en vindt het moeilijk om een ander in te schakelen om de zorg of ondersteuning over te nemen. Veel mensen durven ook moeilijk te vragen. Zijn er ook financiële factoren die een obstakel kunnen zijn? Het aanbod is in veel gevallen inderdaad leuk maar het kost altijd iets. Mensen betalen een eigen bijdrage voor enkele vormen van ondersteuning zoals bijvoorbeeld dagbesteding. Dit is ook nog afhankelijk vanuit welke financieringsstroom het aanbod komt, vanuit de WMO of vanuit de ziektekostenverzekeraar. Soms is het mogelijk financiële bijstand te krijgen hiervoor. Wat als de partner (persoon met NAH) niet wil? Je kunt vragen om het voor de mantelzorger te doen. Het best kun je vroeg beginnen met het stellen van deze vraag.

3 Waar kun je beginnen? Bijna in iedere gemeente zijn sociale wijkteam waar je laagdrempelig terecht kunt met je vraag om ondersteuning. De huisarts is ook een startpunt. Waarom is de herkenning van jezelf als mantelzorger zo belangrijk? Et is een van de rollen die je hebt naast partner, moeder, werknemer etc. Als je jezelf mantelzorger noemt, pik je aanbod in ondersteuning eerder op en voel je je eerder aangesproken op deze rol. Ook kun je bijna in iedere gemeente in aanmerking komen voor het mantelzorgcompliment (+/- 200,00) wat zorgt voor herkenning en erkenning. De gemeente heeft mantelzorg hoog in het vaandel staan. Er komt steeds meer waardering voor de mantelzorger. Ook in politiek wordt er steeds meer rekening mee gehouden. Heb je nog aanvullende tips of adviezen? Geef nooit een tijd aan hoe laat je terug bent. Of geef later aan dan je gepland hebt. Hierdoor ben je nooit te laat, ontwijk je mogelijke verwijten en valt het mee, als je eerder bent. Nieuwsbrief Lev groep De volgende Nieuwsbrief gaat helemaal over Respijtzorg. De nieuwsbrief wordt meegestuurd met het avondverslag. Op de nieuwsbrief staan adressen en telefoonnummer om je aan te melden voor de nieuwsbrief. Je kunt je ook opgeven via het aanmeldformulier. Helmond, Deurne, Gemert, Nuenen en Son & Breugel met omliggende kernen vallen onder het werkgebied van de LEV groep. Laarbeek niet. Pauze Reacties? Veel herkenning gehoord! Vooral van het feit dat mensen met NAH van de buitenkant er zo goed uit zien maar niet in de gaten hebben hoe het verder gaat. Ik heb het langzaam opgebouwd. Het eerste jaar heb ik niets voor mezelf gehad. Het tweede jaar ben ik begonnen met een hobby en het derde jaar heb ik een snipperdag voor mezelf en is mijn partner naar de dagbesteding. Wat is herkenbaar in de signalen van overbelasting? Piekeren over hoe het nu is. Vroeger waren we twee handen op een buik, nu is hij af en toe kribbig, vooral naar mij en niet naar anderen. Nu ik gestopt ben met werken moeten we een nieuw ritme zoeken en is het moeilijk om iets voor mezelf te gaan doen en hem alleen te laten. Het schuldgevoel maakt da lastig. Je energielevel is anders. De partner met hersenletsel is eerder moe. Het is belangrijk om tijd voor jezelf te hebben!

4 Het kribbig reageren kost de mantelzorger ook veel energie die vanuit ergens anders moet worden aangevuld. Het gevaar ligt erin dat de mantelzorger ook meer thuis blijft en hierdoor zelf in een isolement raakt. Als je beiden iets hebt buitenshuis, dan heb je iets nieuws om over te praten samen. Zeker op relatie gebied is het belangrijk om goed voor elkaar te zorgen. Ik heb zelf proberen mijn vermoeidheid te doorbreken door een hobby heel langzaam weer op te pikken en dit op te bouwen. Hoewel het soms zorgt voor frustratie als het niet lukt, geeft het me ook meer energie en dat is weer fijn voor mijn partner die hierdoor ook wat rust heeft. Probeer te denken ik kleine stapjes. Al doet iemand maar een beetje mee, kan dat al zorgen voor positieve energie. Door te proberen kom je er pas achter! Ergotherapie kan een partner met overbelasting helpen door te kijken wat je samen kunt doen, hoe je je energie moet verdelen van je partner en van jezelf. Het is belangrijk dat de mantelzorger zelf ook rust neemt! Probeer samen af te spreken wie wat doet of gaat doen en probeer je niet schuldig te voelen. Eigen netwerk Wat helpt is het creëren van je eigen netwerk. Ga in gesprek met anderen en kijk wie wat zou willen of kunnen doen. Ik heb vrienden die me mee naar zee nemen en buren die met van alles helpen. Als je goed kunt praten met je omgeving dan weten mensen ook wat je hebt. Ik neem bijvoorbeeld een eigen deken mee voor als ik ergens anders wil gaan rusten. Dit wordt geaccepteerd. Het is belangrijk om te durven vragen en er ook zelf aan te werken dat jij en je partner het kunnen blijven volhouden. Meedenken van je partner Het meedenken met beslissingen over het dagelijks leven wordt ook erg gemist door de mantelzorger. Om dit toch samen te kunnen blijven doen is het belangrijk om de persoon met NAH niet te overvragen. Probeer dus kleine dingen te vragen. Het ligt aan de plek van de schade of iemand zelf kan en durft te vragen of praten over zijn eigen hersenletsel. Zijn er mensen die gebruik maken van mantelzorg ondersteuning? Enkelen. Respijtzorg Vervangende zorg of respijtzorg houdt in dat u de zorg tijdelijk overdraagt aan een ander. Om even op adem te komen als mantelzorger. Dit kan zijn voor een paar dagen, een dag of een paar uur.

5 Zelf NAH hebben en mantelzorgers zijn Ik heb een zware dubbelrol dus het is belangrijk om goed op maat te kijken wat de mogelijkheden zijn, wat rust geeft, wat energie en wie er allemaal kunnen helpen en ontlasten. Tot slot is het erg belangrijk om iemand te hebben waar je je eigen gevoel bij kwijt kunt en mee kunt bespreken! Via het Informatie en Adviespunt Hersenletsel Zuidoost Brabant kun je extra informatie vinden over mantelzorgondersteuning buiten de regio of voor andere vragen. T: E: W: