Stiel. Duurzaamheid: economisch, sociaal en op milieuvlak. Januari 2017 MAGAZINE VOOR JONGE LAND- EN TUINBOUWERS. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stiel. Duurzaamheid: economisch, sociaal en op milieuvlak. Januari 2017 MAGAZINE VOOR JONGE LAND- EN TUINBOUWERS. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid"

Transcriptie

1 Stiel MAGAZINE VOOR JONGE LAND- EN TUINBOUWERS Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Duurzaamheid: economisch, sociaal en op milieuvlak Januari 2017 JAARGANG 4 NUMMER 1 VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JULI EN AUGUSTUS P AFGIFTEKANTOOR: HASSELT

2 INHOUD JANUARI 2017 Beweging ILVO 04 In de picture Tournée Générale. 06 What s up? Kort nieuws De wereld in cijfers en apps To tweet or not to tweet 08 Groene Kringer aan het woord Tim Van Hissenhoven, een Groene Kringer in Nederland. 12 Groene Kringstructuren Actueel nieuws uit de structuren en werkgroepen. 14 Groene Kring gespot Gewestelijke en provinciale initiatieven in beeld. 25 Interne keuken We zijn present op Agriflanders en de Youth AG-Summit. 26 Één maand beroemd Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg. 28 Provinciegeheimen Provinciaal nieuws Wist je dat 30 Groene Kringkalender Activiteiten Opleidingen 31 Even bezinnen Bewust gelukkig leven. 16 De evolutie van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Het GLB is doorheen de tijd sterk veranderd. Groene Kring keek terug naar de oorsprong en sprak met Joris Relaes, administrateur-generaal bij het ILVO. Focus GK GK 16 Joris Relaes De evolutie van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. 19 Europees onderzoek De noden van Belgische, jonge land- en tuinbouwers. 20 Jannes Maes Een nieuw GLB na Inspiratie voor het GLB? Het landbouwbeleid in de andere continenten. Belangen 10 De Wissel Ga op zoek naar jouw ondernemerscompetenties. Coverfoto SIBERIA 20 Een nieuw GLB na 2020 Gezien het belang van het Europese landbouwbeleid voor jonge land- en tuinbouwers heeft ook Groene Kring er een speerpunt van gemaakt. Jannes Maes, onze internationaal vertegenwoordiger, doet zijn verhaal. 10 Ga zeker op zoek naar jouw ondernemerscompetenties Laurens Van den Borne vulde de competentiescan van het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging in en ontdekte op die manier meer over zijn ondernemerscompetenties. 2 Stiel Januari 2017

3 INTRO Colofon Stiel is het informatieblad van Groene Kring, de vereniging van jonge land- en tuinbouwers in Vlaanderen en de Oostkantons. HOOFDREDACTIE Lene Cillen Dorien Dickens Het belang van het GLB Allereerst wens ik je een heel voorspoedig 2017, zonder tegenslagen en uiteraard met goede voornemens. Daarnaast hoop ik dat 2017 jou een goede dosis ontspanning mag brengen, leerrijk mag zijn en ruimte geeft om te ondernemen. Groene Kring zet in het nieuwe jaar in elk geval alles op alles om beweging en vorming aan te bieden. En aan het ondernemersklimaat bouwen we constant mee. Ik schreef al eerder over onze denkoefening over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. We zijn tijdig gestart met deze oefening, erg vroeg zelfs, maar ik heb er in elk geval geen spijt van. We grepen de kans om van een onbeschreven blad te vertrekken en back to basics te kunnen denken. De GLB-werkgroep beschreef het blad, vertrekkende vanuit de actuele noden, knelpunten en oplossingen in de land- en tuinbouwsector. Die oefening bleek zeer waardevol, aangezien ze onze structuren triggerde om ten gronde over de toekomst van het GLB na te denken. We zijn zeker nog niet klaar, maar de uitmuntende inzet en betrokkenheid van onze provinciale kernen en sectorale werkgroepen zorgde voor een goed ankerpunt vooraleer we het nieuwe jaar ingaan. Het was een voorrecht om met hen te discussiëren. Giel VOORZITTER GROENE KRING REDACTIE Leen Beliën Giel Boey Lene Cillen Remie Dewitte Dorien Dickens Sarah Samyn REDACTIEADRES Groene Kring Diestsevest 32 bus 3b 3000 Leuven T info@groenekring.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Bart Hombrouckx Eikenstraat Linden RECLAMEREGIE Mediaservice Diestsevest Leuven T F info@mediaservice.be VORMGEVING Studio Boerenbond DRUKKERIJ Hendrix nv ABONNEMENTEN Groene Kringleden krijgen het magazine gratis in de bus. Niet-leden kunnen zich abonneren voor 40 euro. Interesse? Stuur een mailtje naar info@groene kring.be. Met steun van: Januari 2017 Stiel 3

4 IN DE PICTURE Op drie plaatsen in Vlaanderen werden Groene Kringleden getrakteerd op unieke biertjes en interessante wijsheden. 4 Stiel Januari 2017

5 Tournée Générale De eerste editie van Tournée Générale is een feit. Op drie plaatsen in Vlaanderen (Houthalen-Helchteren, Puurs en Nieuwenhove-Waregem) werden Groene Kringleden getrakteerd op unieke biertjes en interessante wijsheden. De sprekers namen de aanwezigen mee in hun verhaal. Ze trachtten de luisteraars op een andere manier naar landbouw te doen kijken. Is dat nu dat grote verschil tussen biolandbouw en gangbare landbouw, en zou ik dit kunnen toepassen op mijn bedrijf? Aan marketing doen, ook al verkoop ik niet rechtstreeks aan de consument, misschien moet ik dat aspect toch eens van dichterbij bekijken? Of: hoe zien mijn buren mijn bedrijf, en ben ik fier op mijn beroep? Dit zijn maar enkele vragen waarover onze Groene Kringers kunnen nadenken na het bijwonen van een Tournée Générale. Met de tips en tricks die ze kregen van onze gastsprekers geraken ze al een heel eind op weg om voor hun bedrijf op zoek te gaan naar oplossingen voor bepaalde problemen, of naar compleet nieuwe mogelijkheden en ideeën. Vele vragen werden beantwoord, en stof voor nieuwe ideeën werd verspreid. Tussen de sprekers door werd iedereen getrakteerd op een biertje van de brouwerij waar we te gast waren. Nieuwe smaken werden ontdekt en goedgekeurd. We kunnen spreken van een geslaagde eerste editie van Tournée Générale. i Sfeerbeelden van Tournée Générale vind je op fotoalbum. GK Januari 2017 Stiel 5

6 WHAT S UP? SHUTTERSTOCK Landbouwrapport 2016 LARA/VIRA Begin december werd het nieuwe landbouw- en visserijrapport voorgesteld. Het is de zesde editie van dit tweejaarlijks rapport. Het nieuwe LARA/VIRA werd toepasselijk voorgesteld op het zuivelbedrijf Danone, draagt de titel Voedsel om over na te denken en heeft als centrale thema voeding. De focus ligt op het gehele Vlaamse agrovoedingssysteem en er wordt vertrokken vanuit het perspectief van de consument. Wat eet de Vlaming? en Welke attitudes, gedragingen en trends spelen daarbij een rol, en wat zijn de gevolgen van de consumptie?, dat zijn de kernvragen die behandeld worden. Ook het belang van distributie, verwerking en productie wordt beschreven. Als je het ons vraagt, zeker een goede trigger om na te denken over voedsel. Exit bouw- en milieuvergunning OMGEVINGSVERGUNNING Vanaf februari 2017 versmelten de bouw- en milieuvergunning tot de omgevingsvergunning. Zeker jonge land- en tuinbouwers zullen de komende jaren met deze vergunning verder moeten werken. De milieuvergunning van bepaalde duur zal een omgevingsvergunning van onbepaalde duur worden. Zo kan de vergunninghouder bedrijfsinvesteringen doen zonder rekening te moeten houden met de vervaldatum van de vergunning. Inspraak van de bevolking en bescherming van mens en milieu blijft wel ge - waarborgd. i Wil je graag meer informatie over deze veranderingen en de praktische toepassingen? Surf dan eens naar loket.be. Een agrarische coöperatie fi nancieren COÖPERATIES Heel wat landbouwers zijn lid of bestuurder van een coöperatie. Daarnaast kunnen coöperaties een meerwaarde creëren voor een groep van boeren. Daarom organiseert Cera een studieavond over de kernvraag: hoe het fi nancieel beleid van de coöperatie vormgeven in lijn met de strategie? Daarbij worden de uitdagingen voor de agrofoodsector en mogelijke manieren om naar de markt te gaan en wat is onze strategie als coöperatie en welke fi nanciering heb ik daarvoor nodig? als onderwerpen behandeld. De sessie wordt verzorgd door PwC, een internationaal accountants- en adviseurbedrijf. i Meer weten of inschrijven? Surf naar Vanaf februari 2017 versmelten de bouw- en milieuvergunning tot de omgevings vergunning. i Het rapport is beschikbaar op PATRICK DIELEMAN 6 Stiel Januari 2017

7 To tweet or not to tweet DE WERELD IN CIJFERS 99,9% INNOVATIE Wist je dat 99,9% van het rubber van de rubberboom komt? Een ziekte bedreigt deze boom, waardoor de rubberpaardenbloem kansen krijgt. Bij ons onderzoekt het ILVO de mogelijkheden ( (Bron: Management&Techniek) 155 FRUIT In het najaar werden maar liefst 155 spandoeken met de boodschap Nieuwe oogst, gezondheid van hier verspreid doorheen de Vlaamse fruitboomgaarden. De fruittelers willen de consument duidelijk maken dat het product nu kraakvers en lekker is. 26% KLIMAAT Onze Vlaamse land- en tuinbouwsector slaagde er de laatste jaren in om zijn broeikasgasuitstoot met 26% te verminderen. Daardoor bedraagt het aandeel van onze gehele sector nog maar 8% in de Vlaamse uitstoot. Verdeeldheid over dichter bij elkaar wonen: meer bouwlagen ih dorp schrikken mensen af. Nood aan goeie praktijkvbn #7dag DE ZEVENDE DAG ACTUALITEITENPROGRAMMA Goedemorgen! Groeten vanuit de melkstal! Vandaag vertel ik alles over #kamelenmelk #kamelen melken en #kamelenmelkproducten BOERBURGERTWEET BOEREN DIE BURGERS GRAAG LATEN ZIEN WAT ZE DOEN DE WERELD IN APPS Agro Weather App Een moderne land- en tuinbouwer wil slim en efficiënt werken om zijn opbrengsten te verhogen en duurzamer te werken. Daarvoor heeft hij informatie nodig om te bepalen wanneer hij het land het best kan bemesten, zijn gewassen moet beregenen, het welzijn van zijn dieren kan optimaliseren De Agro Weather App ondersteunt hen in hun dagdagelijkse managementbeslissingen. Via gps bepaalt de app je exacte locatie, daarna dien je een landbouwactiviteit aan te duiden. Het scoresysteem voorspelt, rekening houdend met verschillende weersafhankelijke paramaters, het meest geschikte moment om de activiteit uit te voeren. Verder stuurt de app je iedere morgen een bericht met de meest belangrijke weersinformatie. Eerst was er het vuur, toen was er het wiel, en nu is er de melkmobiel #Innovatiecampagne 2016 FARMCAFE ONLINE PLATFORM VOOR ONDERNEMERS UIT DE LAND- EN TUINBOUWSECTOR Volg ons en blijf op de hoogte van je favoriete vereniging. Zoek eens op #GroeneKring en Kostprijs: gratis ter beschikking voor ios en Android Ontwikkelaar: OCI Agro Januari 2017 Stiel 7

8 GROENE KRINGER AAN HET WOORD SIBERIA Tim Van Hissenhoven, een Groene Kringer in Nederland Handeldrijven in Nederland is een pak harder dan in België Tim ondervond aan den lijve de verschillen tussen de opstart van een bedrijf in België of in Nederland. Op minder dan anderhalf uur rijden van zijn thuisdorp, is de ondernemersmentaliteit sterker aanwezig en proberen ze via gestructureerde ruimtelijke ordening de tuinbouwbedrijven te ondersteunen. DORIEN DICKENS CONSULENT GROENE KRING Tim, hoe ben jij in Nederland terechtgekomen? Tim: Ik was van plan om een bedrijf op te starten in België, maar botste op veel problemen. Via kennissen kreeg ik de vraag om een nieuw bedrijf mee op te zetten in Nederland. Zonder twijfelen verhuisde ik naar Sevenum. Verliep de opstart van het bedrijf Siberia zonder problemen? Tim: Neen, dat niet. De problemen waren wel minder onoverkomelijk. In België was er eerst de bank die niet meewilde, daarna waren het de strenge normen voor een bouw- en milieuvergunning. In Nederland is de milieuwetgeving veel strenger, maar eenduidiger. Dit maakt het eenvoudiger om een oplossing te vinden. Zo konden wij bijvoorbeeld een natuurgebied bijkopen, dat we beheren met verschillende tuinbouwers uit het bedrijvenpark. Verder proberen ze hier de strenge wetgeving te compenseren door een goede ruimtelijke ordening, prima logistieke verbindingen en infrastructuur. Gelijkaardige bedrijven lokaliseren ze in één zone waardoor bijvoorbeeld problemen 8 Stiel Januari 2017

9 SEVENUM MECHELEN In Nederland is de milieuwetgeving op vlak van lichtuitstoot, het lozen van water veel strenger, maar eenduidiger. TIM VAN HISSENHOVEN met buurtbewoners zo goed als onbestaande zijn. Zijn er nog verschillen met België? Tim: Ja, toch wel. In België nemen veilingen en coöperaties een aantal zaken voor hun rekening. In Nederland is dit veel minder. Met enkele bedrijven uit de buurt hebben we wel een coöperatie, Fossa Eugenia, maar deze zorgt er enkel voor dat de prijsvorming, facturatie en contracten kloppen. Al het bijkomende moet je als bedrijf zelf voorzien en financieren. Hoe is de taakverdeling op het tuinbouwbedrijf? Tim: Ikzelf doe het algemeen management, inkopen, planning, bestellingen en het teeltechnische aspect. Ik heb nog twee collega s. Ben stuurt de oogst aan en regelt technische zaken binnen Siberia. Tom is hoofd van de technische dienst van de bedrijvengroep waartoe we behoren en regelt de grotere technische zaken, nieuwbouwen, alle verpakkingen Naast alle algemene aspecten neem ik ook de marketing voor mijn rekening, contacten onderhouden met klanten Wij leveren rechtstreeks aan de klant. De klant kan ons s ochtends bellen met een bestelling en s middags kan deze worden geleverd. De klant staat zelf in voor het transport van de gevraagde bestelling, maar wij zorgen voor de keuring van de goederen en werken op kwaliteit. Handeldrijven in Nederland is een pak harder dan in België. En hierop moet je inspelen als bedrijf en bedrijfsleider. Je bent nog altijd bestuurslid bij Groene Kring? Tim: Sinds mijn zeventiende ben ik lid van Groene Kring Mechelen. Na twee jaar werd ik bestuurslid, en nog eens drie jaar later werd ik gewestvoorzitter. Ik was lid van de provinciale kern van Antwerpen en startte samen met enkele andere tuinbouwers de werkgroep tuinbouw opnieuw op. Wanneer ik naar Nederland verhuisde, dacht ik eraan met alles te stoppen. Voor de provinciale kern en de werkgroep heb ik dit dan ook gedaan. Wat betreft het gewest ben ik nu voorzitter af en terug gewoon bestuurslid. Het helemaal loslaten gaat niet. De bestuursleden van Groene Kring Mechelen zijn vrienden voor het leven, maar ook de werking van het gewest en onze leden blijven me boeien. Verder is het de ideale weg om op de hoogte te blijven van wat er reilt en zeilt in de Belgische tuinbouwwereld. Het GLB is een hot topic. Hoe zie jij de toekomst? Tim: Ik heb het in België niet echt meer gevolgd, en voor glastuinbouw is dit ook al minder een issue dan voor andere sectoren. In Nederland heb je wel GMO-steun, dit is steun voor bepaalde investeringen. In België wordt dit geregeld via veilingen, hier via coöperaties. Vaak zien ze er in Nederland van af om deze steun te krijgen. Het is niet meer interessant. Ik kan me wel plaatsen achter het idee dat subsidies nu ingezet worden voor innovatie. Vroeger werden er naar mijn mening iets te snel subsidies gegeven. Voor een bedrijf mag het geen doel op zich zijn om subsidies te krijgen. Jij bent duidelijk niet van plan om snel naar België terug te keren? Tim: Neen, na twee jaar kan ik zeggen dat ik bijna een halve Nederlander ben geworden. (knipoogt) De ondernemersmentaliteit is hier sterker aanwezig en daar kan ik me wel in vinden. Momenteel zijn we het bedrijf aan het uitbreiden. Op termijn hoop ik een huis te kunnen bouwen op dezelfde terreinen, en zal ik met nog meer energie en passie voor mijn dromen kunnen gaan. Bedrijfsprofiel Tim is bedrijfsleider van het glastuinbouwbedrijf Siberia in Nederland. Het bedrijf teelt kropsla, multicolorsla, paksoi, mini-paksoi en enkele alternatieve slasoorten. Op het bedrijf zijn momenteel 25 tot 30 personen werkzaam, voornamelijk oogstmedewerkers. Na één jaar in werking is het bedrijf aan een eerste uitbreiding toe. Er wordt momenteel bijgebouwd. De bestaande 5 ha worden uitgebreid naar 8,5 ha. ID-kit Tim Groene Kringgewest: Mechelen Leeftijd: 30 jaar Woonplaats: Sevenum, tussen Eindhoven en Venlo (Nederland) Studies: tuinbouwtechnieken in combinatie met dagelijkse zelfstudie Status: heeft een vriendin Toekomstplannen We willen groeien op vraag van de klant. Onze producten lijken zeer goed in de markt te liggen. Wat de klant vraagt, proberen wij te voorzien. Momenteel zijn we 3,5 ha serre aan het bijbouwen. Binnen enkele jaren zal er waarschijnlijk nog eens 4 ha bijkomen. In de toekomst hebben we de mogelijkheid om uit te breiden naar 25 ha. Januari 2017 Stiel 9

10 DE WISSEL Landbouwer of manager? Ga zeker op zoek naar jouw ondernemerscompetenties Een landbouwbedrijf runnen is geen evidentie. Jongeren die de landbouwmicrobe in zich hebben en voor een overname staan, zijn zich soms te weinig bewust van hun sterke en minder sterke vaardigheden. Een agrarisch ondernemer heeft veel verantwoordelijkheden en moet daarom over een brede waaier aan competenties beschikken. GK Competenties en talenten Talenten zijn eigenschappen die je van bij je geboorte meekrijgt, ze behoren tot jouw persoonlijkheid. Een talent moet je verder ontwikkelen en gebruiken, en kan ervoor zorgen dat je bepaalde vaardigheden vlot onder de knie krijgt. Met vaardigheden en competenties word je namelijk niet geboren. Je kan er goed in worden door veel te oefenen en vaak mee bezig te zijn, ook al liggen ze niet direct in jouw aard. Als (kandidaat-) ondernemer kan je aan je ondernemerscompetenties werken om jezelf te versterken of te verbeteren. Als zelfstandige ben je verantwoordelijk voor heel veel aspecten van je zaakvoering. Niet voor al deze aspecten ben je opgeleid en heb je kennis van zake. Je moet dus ook over veel vaardigheden beschikken die niet binnen jouw talenten passen. De eerste stap die je als (kandidaat-) ondernemer moet zetten, is stilstaan bij je talenten en competenties, maar vooral ook bij je gebreken. Dit is zowel van belang in de oriënterende fase als later in het overnameproces. Het is van cruciaal belang om je minder sterke vaardigheden te ontwikkelen, aangezien bepaalde vaardigheden de basis vormen voor een goede bedrijfsvoering, Als je je daarvan bewust bent, ligt de weg naar een succesvolle loopbaan open. CHARLOTTE COBBAERT KENNISCENTRUM BEDRIJFSOPVOLGING Solliciteren op een familiebedrijf? Commerciële bedrijven werven werknemers aan op basis van competenties. Een sollicitatiegesprek en/of testen toetsen vooraf de kandidaat. In een familiaal landbouwbedrijf ligt dat anders. Vaak is het een evidentie dat de zoon of dochter die in het bedrijf wil stappen dit ook mag, zonder meer. Een agrarisch ondernemer heeft veel verantwoordelijkheden en moet daarom over een brede waaier aan competenties beschikken. Vroeger genoten land- of tuinbouwers vaak enkel een landbouwopleiding. Tegenwoordig zijn er meer jonge landbouwondernemers die hoger geschoold zijn of die buitenshuis ervaring opdoen. Dat zorgt ervoor dat jongeren zich over het algemeen goed bewust zijn van wat er op hen afkomt bij een bedrijfsovername. En dat is essentieel. Competentieverkenner Hoe zet je nu die eerste stap? Hoe weet je van jezelf in welke competenties je sterk of minder sterk bent? Om op deze vragen een antwoord te bieden, lanceerde het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging een nieuwe tool: de competentieverkenner. Dit is een online tool die je vrijblijvend kan invullen. Je eigen capaciteiten eens onder de loep willen en durven nemen is de eerste stap naar goed ondernemerschap. Het is dus belangrijk dat je, wanneer je de 10 Stiel Januari 2017

11 GK Vaak is het evident dat de zoon of dochter in het landbouwbedrijf stapt. Het is interessant om na te gaan wat voor iemand je bent Laurens Van den Borne (22) uit Mol werkt nu een jaar samen met zijn vader op het akkerbouwbedrijf. Hij vulde de competentiescan in om na te gaan in hoeverre zijn onder nemerscompetenties, die hij nodig heeft om het landbouwbedrijf te leiden, ontwikkeld zijn. Laurens, waarover gaat volgens jou de competentiescan? Laurens: De test laat je zien wat je sterke en zwakke punten zijn als bedrijfsleider in de landbouw. Competenties waar je al voldoende kennis over hebt, maar ook de competenties waaraan je nog moet werken. Vind je het een handig instrument? Laurens: Volgens mij is er niet echt een makkelijke manier om erachter te komen wat voor iemand je bent, en om je werkpunten in te zien. De vragen in de competentieverkenner zijn goed geformuleerd, wat het een stuk makkelijker maakt om dit doel te bereiken. Zou je anderen aanraden om de test in te vullen? Laurens: Jazeker, het is interessant om eens na te gaan wat voor iemand bent. Zo ga je ook makkelijker en sneller aan de mindere punten proberen te werken. Natuurlijk weet je zelf al in grote mate waar je goed in bent, en waar je minder goed in bent. Met deze test worden alle onderdelen duidelijk in beeld gebracht en krijg je concrete tips om bepaalde vaardigheden te verbeteren. Moeten landbouwers tegenwoordig steeds meer ondernemerscompetenties bezitten? Laurens: Natuurlijk. Landbouwer zijn, is in de meeste gevallen niet iets wat je enkel als hobby doet. Er komt tegenwoordig heel veel bij kijken. Je moet jezelf als een echte ondernemer opstellen om alle uitdagingen aan te gaan die bij de landbouw komen kijken. Wanneer is het beste moment om deze scan in te vullen, denk je? Laurens: Dit moment zal waarschijnlijk voor iedereen anders zijn. Ik zit nu een jaar samen met mijn vader in het bedrijf en heb bijna alle taken van een bedrijfsleider al eens gedaan, waardoor ik misschien iets makkelijker op de vragen kan antwoorden. Ik weet al met welke aspecten ik meer moeite heb. competentiescan invult, dit zo correct mogelijk doet. De scan onderzoekt ook je motivatie, een belangrijke factor bij het leiden van een bedrijf. Doe je de job omdat het moet of omdat je het graag doet? Een bedrijf overnemen is een grote beslissing die je neemt voor de rest van je carrière. Daarom is het belangrijk dat je het grootste deel van de taken niet tegen je zin doet. Je moet jezelf kunnen blijven motiveren om alle taken uit te voeren. Testscore De competentieverkenner geeft je een score op basis van elf hoofdcompetenties met sectorspecifieke taken en verantwoordelijkheden. Na het invullen van de vragen krijg je een kleurcode. De kleurcode geeft je een duidelijk beeld over hoever je staat op vlak van deze competenties, en hoe gemotiveerd je bent. Afhankelijk van je antwoorden zal je meer rood, groen, geel of oranje scoren. De kleuren geven aan wat je kan of niet, wat je graag doet of niet graag doet, en de taken die je wel kan en graag doet, maar omwille van allerlei redenen misschien niet moet doen. Je krijgt een overzicht van je competenties per kleur. Bij enkele competenties zal er een icoontje vermeld staan, waar je kan doorklikken naar verdere tips en eventuele adviseurs. Wie na het invullen van de scan graag nog een gesprek wil rond competenties, kan contact opnemen met het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging. Wij bespreken graag jullie resultaten en het ontwikkelingstraject dat daaruit voortvloeit. i Verken je competenties via - opvolging.be/competenties. Januari 2017 Stiel 11

12 GROENE KRINGSTRUCTUREN GK Van links naar rechts: Remie Dewitte (consulent West-Vlaanderen), Giel Boey (voorzitter), Leen Beliën (consulent Limburg), Kerstin Haag (consulent Oost-België), Lene Cillen (consulent Vlaams-Brabant), Dorien Dickens (consulent Antwerpen) en Sarah Samyn (consulent Oost-Vlaanderen). Wat is het Groene Kringoverleg? Groene Kringoverleg 6 december Om de twee weken verzamelen alle Groene Kringconsulenten uit de verschillende provincies in Leuven voor een overlegmoment. Het Groene Kringoverleg (GKO) is noodzakelijk, aangezien elke consulent zijn eigen provincie en specifieke taken heeft die hij zelfstandig moet uitvoeren. Een terugkoppeling met de collega s en een moment om over bepaalde specifieke uitdagingen te debatteren, is dan ook nodig. Elk GKO start om 8 uur met een goeie kop koffie en een heerlijke boterkoek, aangezien de meesten maar enkele uren hun bed hebben gezien. Daarna overloopt iedereen zijn werknota. Wat heb ik de afgelopen twee weken gedaan en wat staat er de komende twee weken op de planning. Een nuttige manier om snel te weten te komen waar iedereen mee bezig is. Zo besprak Giel Boey bijvoorbeeld wat er op het Nationaal Bestuur werd gezegd en ging Dorien Dickens langs op de installatieproeven in de provincie Limburg. Vervolgens worden alle pijlers van Groene Kring overlopen en bespreken we de agendapunten. Bij de pijler beweging werd onder andere Agriflanders en een overzicht van de ledenadministratie besproken. Bij het punt opleiding kwam het NCBL langs om een stand van zaken te geven over de starterscursussen type B. Daarna volgde een halfuurtje belangen met een toelichting over de visienota GLB 2020, waarna Lene Cillen en Dorien Dickens de planning van Facebook, Stiel en de nieuwsbrieven overliepen. Tenslotte kwamen alle consulenten te weten welke opleidingen ze moeten geven aan hun nieuwe collega Leen Beliën uit Limburg. De voormiddag werd afgesloten met een spoedopleiding fotografie, zodat de kwaliteit van onze foto s nog kan verbeteren. Het GKO is dus een tweewekelijkse traditie voor de beroepskrachten en garandeert een vlotte werking van Groene Kring. Remie Dewitte SECRETARIS GROENE KRINGOVERLEG De werkgroep pluimv uit de startblokken Werkgroep dierlijke veredeling 24 november Tot op vandaag vergaderen de pluimveehouders van Groene Kring samen met de varkenshouders binnen de werkgroep dierlijke veredeling. De laatste jaren bleek dit echter niet ideaal te zijn, waardoor enkele leden de vraag stelden of we de werkgroep niet opnieuw konden scheiden. Het was een werk van lange adem, maar eind november kwamen we voor de eerste keer samen met enkele jonge pluimveehouders. Lieve De Smit (departement Landbouw en Visserij) en enkele medewerkers van Vepymo kwamen uitleg geven over het potentieel van meerwaardekippen in Vlaanderen. Eerst werd een studie toegelicht uit 2013 die het potentieel van meerwaardekippen Lieve De Smit (departement Landbouw en Visserij) en enkele medewerkers van Vepymo kwamen uitleg geven over het potentieel van meerwaardekippen in Vlaanderen. SHUTTERSTOCK 12 Stiel Januari 2017

13 LUC VAN DIJCK ee schiet had onderzocht. Vervolgens gaven de mensen van Vepymo ons praktijkgerichte informatie. Een zeer boeiend en interessant onderwerp, aangezien we merken dat er onder andere in Nederland heel wat rond gebeurt. Zullen onze retailers op termijn ook bepaalde extra eisen stellen? Is het rendabel om bepaalde meerwaardekippen te produceren? Wil de consument daar meer voor betalen? Heel wat vragen passeerden de revue. Vooral de discussie achteraf bleek velen te boeien. Het was dus de eerste stap in een heropstart van de werkgroep. Eind januari plannen we een tweede stap, waarin we het onderwerp meerwaardekippen verder behandelen, uitleg zullen krijgen over de omgevingsvergunning, ons zullen verdiepen in de vogelgriep en prijsvorming in de braadkippenkolom. Geïnteresseerde pluimveehouders die mee willen nadenken over de toekomst van de sector, en de belangen van jonge pluimveehouders op de agenda van Groene Kring willen krijgen, mogen altijd een mailtje sturen naar groenekring.be. Remie Dewitte SECRETARIS WERKGROEP DIERLIJKE VEREDELING Het Belgisch witblauw ras levert kwalitatief zeer goed vlees. Er moet verder worden nagedacht hoe we dit product beter in de markt kunnen zetten. Het GLB moet zorgen voor stabiliteit, zeker voor jongeren Werkgroep vleesvee-kalveren 16 november Net als in alle andere werkgroepen en provinciale kernen stond in november het GLB op het programma. We namen goed de tijd om te brainstormen en te discussiëren over wat we als jongeren en als sector verwachten van het GLB in de toekomst. De werkgroep is van mening dat er vooral ingezet moet worden op het economische aspect: stabiele markt, goede marktinformatie, de positie van de landbouwer in de keten, mogelijkheden tot investeren Daarnaast moet er ook voldoende steun blijven voor jonge land- en tuinbouwers. Zij zijn immers het meest kwetsbaar in moeilijke tijden. Jonge land- en tuinbouwers zijn nog volop aan het investeren en hebben bijgevolg ook hoge vaste kosten. Er werd ook verder nagedacht over de maatschappelijke kosten, plattelandsontwikkeling en innovatie. In al deze zaken kan het GLB tools bieden om hier als landbouwer mee aan de slag te gaan. Een van de belangrijkste punten van de werkgroep vleesvee blijft nog altijd dat de steun die de landbouwers krijgen, behouden moet blijven en correct verdeeld moet worden. De definities van jonge landbouwer en professionele landbouwer zullen hier een belangrijke rol in spelen en moeten duidelijk afgebakend worden. Daarnaast levert het Belgisch witblauw ras kwalitatief zeer goed vlees, en moet er verder nagedacht worden over hoe we dit product beter in de markt kunnen zetten. Dit alles wordt zeker vervolgd. Aangezien de klok al bijna middernacht sloeg, bespraken we nog kort de belangrijkste agendapunten. Wil je ook deel uitmaken van onze werkgroep? Er zijn nog enkele openstaande mandaten! Geïnteresseerden kunnen zich melden bij Lene Cillen Jan Van Kelecom VOORZITTER WERKGROEP VLEESVEE-KALVEREN Januari 2017 Stiel 13

14 GROENE KRING GESPOT Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg haalde het van Groene Kring Maaskant. Een welverdiend pintje voor de winnaars! Veel dampende Limburgse Groene Kringers op t veld Limburg Frisse temperaturen, een klein zonnetje en energieke Limburgse Groene Kringers vormden het decor van het provinciaal voetbaltoernooi op zondag 4 december. Met veel enthousiasme streden de Fruittelers Zuid- Limburg tegen Maaskant (met Neerpeltse versterking). Na heel wat gestamp in de lucht, en af en toe ook tegen de bal, behaalden de fruittelers met glans de overwinning: het werd 7-2. Een dikke proficiat aan alle deelnemers en toeschouwers die de kou met plezier trotseerden. Siel Haijen Voorzitter Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg Groene Kring Zuid West-Vlaanderen op het bedrijf van Geert Demasure en Veerle Vercaemer. Op bezoek bij een gepassioneerde vleesveehouder West-Vlaanderen Wat als je een gedreven fokker van het Belgisch witblauw combineert met een gewest met een gloednieuwe naam? Dan krijg je een topactiviteit. Geert Demasure streeft naar optimale resultaten, zowel in genetica, voeding, dracht, opfok en afmest. Dit resulteert enerzijds in hoogstaande kwalitatieve vrouwelijke runderen die aan slagers uit de buurt worden verkocht, en anderzijds in fokstieren met een hoge genetische waarde. Bedankt Geert en Veerle om onze talrijke leden zo vriendelijk te ontvangen. Jan Vanwijnsberghe Voorzitter Groene Kring Zuid West-Vlaanderen 14 Stiel Januari 2017

15 Stuur een kort verslag van jouw Groene Kringactiviteit (maximaal 600 tekens, inclusief spaties) met bijbehorende foto s (in hoge resolutie) naar tijdschrift@groenekring.be. Iedere maand belonen we de schrijver van de beste inzending met een leuk Groene Kringgadget. De winnaar van december is Steffie Colpaert, van Groene Kring Brugge. Geslaagd eetfestijn Oost-Vlaanderen Op 4 december organiseerde Groene Kring Dendermonde zijn jaarlijks eetfestijn: een volle zaal, beenhesp of vol-au-vent met frietjes à volonté, zelfbereide desserts, drank aan tafel en een bezoek van de Sint met zijn pieten. Alles geserveerd door een topteam! Kortom, een gezellige namiddag waar niemand iets tekort kwam. Jan Claessens Groene Kring Dendermonde Ook de Sint en zijn pieten ontbraken niet op het fameuze eetfestijn in Dendermonde. Groene Kring Noordwest-Brabant bezocht de Tiense suikerfabriek. Van biet tot klontje Vlaams-Brabant Op 11 november bezocht Groene Kring Noordwest- Brabant de Tiense suikerfabriek. Daar konden we met onze eigen ogen de weg van suikerbiet tot suikerklontje zien. Het was een heel interessante uitstap. De boeren die met de tractor hun eigen suikerbieten kwamen afleveren, hadden veel bekijks. Nadien zijn we een kijkje gaan nemen op een bedrijf met Blonde d Aquitaine-runderen. Ook daar werd het machinepark grondig bestudeerd. Graag een applausje voor de dames Lisa Vanderstappen Secretaris Groene Kring Noordwest-Brabant Antwerpen Groene Kring Turnhout daagde zijn leden uit voor enkele spelletjes lasershooting. Het was een superactiviteit waarbij de mannen het onderspit delfden. Het werd 2-0 voor de dames. Ja jongens Bo Quirijnen Groene Kring Turnhout Januari 2017 Stiel 15

16 FOCUS Evolutie van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Van prijsondersteuning naar directe inkomensondersteuning Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is doorheen de tijd sterk veranderd. Groene Kring keek terug naar de oorsprong. We spraken met Joris Relaes, administrateur-generaal bij het ILVO, over hoe het GLB geëvolueerd is en wat de sterke en zwakke punten zijn van het huidige systeem. Joris Relaes, administrateur-generaal bij het ILVO. LENE CILLEN CONSULENT GROENE KRING Joris, hoe is het GLB ontstaan? Joris: In het Verdrag van Rome (1957), de eerste grondwet van het eengemaakte Europa (toen zes landen), was reeds een passage over landbouw opgenomen. De bedoeling was om ook voor landbouwproducten tot een ééngemaakte markt te komen. Men vreesde dat Europa de tanden zou stukbijten op het landbouwvraagstuk, maar dat was buiten Sicco Mansholt gerekend. Onder de impuls van deze Nederlander, de eerste Europees commissaris voor Landbouw, werd een heus gemeenschappelijk landbouwbeleid uitgewerkt en stond de Europese eenmaking in de landbouw plots veel verder dan in andere sectoren. Het GLB ging van start in 1962 met de goedkeuring van de eerste gemeenschappelijke marktordening voor granen. Later volgden nog marktordeningen voor de meeste andere producten. Hoe is het GLB geëvolueerd doorheen de jaren? Joris: In de beginfase werd het GLB gekenmerkt door een sterk beschermend karakter: landbouwproducten geproduceerd binnen het Europa van de zes werden via douaneheffingen afgeschermd tegen de import van producten vanop ILVO de wereldmarkt. Zo kon een hoge Europese prijs worden gegarandeerd. Die prijs werd elk jaar vóór het begin van het nieuwe landbouwjaar vastgelegd door de Europese Landbouwraad. Zolang Europa nog niet zelfvoorzienend was, draaide het systeem goed. De landbouwers kregen een aanvaardbare prijs voor hun producten en de Europese begroting werd gespijsd door de invoerheffingen aan de grenzen. Maar al snel werd het systeem het slachtoffer van zijn eigen succes. De productiviteit bleef toenemen als gevolg van mechanisering, successen in de veredeling van planten en dieren en de eerdergenoemde prijsgarantie, waardoor Europa zelfvoorzienend werd voor de meeste landbouwproducten. Het Europees budget werd daardoor niet verder gespijsd met invoerheffingen. Integendeel, steeds meer begrotingsmiddelen moesten ingezet worden om de landbouwoverschotten met exportsubsidies op de wereldmarkt af te zetten. Begrippen zoals boterbergen, melkmeren, wijnplassen en rundvleesbergen zijn daardoor deel gaan uitmaken van het Europese collectief geheugen. Het melkquotumsysteem, ingevoerd in 1984, is het bekendste instrument dat, ondanks zeer luide protesten vanuit landbouwhoek, werd ingevoerd om paal en perk te stellen aan deze overschotproductie. Onder impuls van de Wereldhandelsorganisatie, die de handelsregels op wereldniveau vastlegt en die al langer problemen had met het beschermend karakter van het GLB, werd het roer begin jaren 90 helemaal omgegooid. Er werd geleidelijk overgeschakeld van prijsondersteuning naar een systeem van directe inkomensondersteuning. Deze inkomensondersteuning was eerst nog gekoppeld aan de productie, maar ook die verplichting sneuvelde. Behalve in enkele uitzonderlijke gevallen, krijgen landbouwers nu premies die totaal ont- 16 Stiel Januari 2017

17 GLB Doelstellingen koppeld zijn van een verplichting tot productie. Met deze omslag wilde Europa de landbouwers meer voeling doen krijgen met de marktprikkels, zodat overschotten zouden vermeden worden. Die opzet is slechts deels geslaagd, vooral omdat bij de productie van planten en dieren, wat eigen is aan de landbouw, slechts met de nodige vertraging kan ingespeeld worden op veranderingen in de markt. In hoeverre beantwoordt het beleid nog aan de oorspronkelijke doel - stellingen? Joris: Het GLB is in vele opzichten succesvol gebleken. Dankzij het GLB kan de Europese bevolking beschikken over een zeer gevarieerd palet van voedingsproducten tegen zeer aanvaardbare prijzen: er gaat nog slechts 12% van ons inkomen naar voedsel. Maar het inkomen van de landbouwer, daar wringt het schoentje, want dat is in al die jaren gemiddeld genomen ondermaats gebleven. De landbouwsector wordt meestal geconfronteerd met een groter aanbod dan de vraag, wat onvermijdelijk druk zet op de prijsvorming. Het GLB loopt met het gros van het Europees geld weg. Hoe kunnen we dit maatschappelijk blijven verantwoorden? Joris: Het Europees landbouwbudget In de beginfase werd het GLB gekenmerkt door een sterk beschermend karakter. JORIS RELAES ILVO is nog steeds goed voor bijna 40% van het totale Europese budget. Dat lijkt zeer veel, maar dat heeft te maken met het feit dat landbouw een écht Europees beleid kent, in tegenstelling tot bijvoorbeeld onderwijs dat nagenoeg volledig door de lidstaten wordt betaald. Als we het Europees landbouwbudget bekijken als percentage van het Europees bruto nationaal product (bnp), gaat het maar om een aandeel van 0,5%. Je zou kunnen zeggen dat dit de prijs is die de Europese belastingbetaler betaalt voor een gevarieerd en betaalbaar voedselaanbod. Wat zijn volgens jou de voor- en nadelen van het huidige GLB voor de land- en tuinbouwers in Europa? Joris: Het grootste probleem is dat het onvoldoende een antwoord biedt op de afnemende marktmacht van de landbouwsector binnen de agro-voedingsketen. Dat wordt ook erkend door de taskforce Landbouwmarkten die onlangs zijn bevindingen overmaakte aan huidig Europees commissaris voor Landbouw Phil Hogan. Producentenorganisaties en interprofessionele akkoorden hebben tot nog toe niet opgeleverd wat de Europese Commissie en de landbouwsector ervan verwacht hadden. Ook het systeem van directe inkomenssteun is in mijn ogen onvoldoende doelgericht. Het houdt bijvoorbeeld geen rekening met goede of slechte tijden, waardoor een melkveehouder of akkerbouwer evenveel steun ontvangen in goede als in moeilijke jaren. Ten slotte mag ook het effect van de versterkte koppeling aan de grond niet onderschat worden, want dat heeft wellicht een stijging van grondprijzen mee in de hand gewerkt. Dat er een bijsturing nodig is van het GLB is dus duidelijk. Op basis van de vastgestelde sterktes en zwaktes moet gewerkt worden aan een GLB post Verdrag van Rome Artikel 39 van het Verdrag van Rome stelt dat het GLB tot doel heeft: De productiviteit van de landbouw te doen toenemen. Een redelijke levensstandaard te verzekeren voor de landbouwbevolking. De landbouwmarkten te stabiliseren. De voedselvoorziening veilig te stellen. Redelijke prijzen te verzekeren voor de consumenten. Verdrag versus praktijk De landbouw en het landbouwbeleid in de Europese Unie van toen (6 leden) zijn intussen sterk veranderd, en de Unie werd uitgebreid tot 28 leden. Toch werden deze doelstellingen in de latere verdragen nooit aangepast. In het huidige verdrag, het Verdrag van Lissabon, wordt bovendien met geen woord gerept over gehanteerde productiemethoden, milieurandvoorwaarden, dierenwelzijnsregels, plattelandsbeleid, voedselveiligheid en voedselkwaliteit. Nochtans zijn dit stuk voor stuk elementen die nadrukkelijk deel uitmaken van het huidige GLB. Januari 2017 Stiel 17

18 SECTORSPECIFIEKE CURSUS TYPE B (DUUR 60 UUR) START JANUARI 2017 STARTERSCURSUS TYPE A (DUUR 100 UUR) START MAART 2017 Opleiding op maat van je sector. WEST-VLAANDEREN Melkvee/akkerbouw Oedelem avond Melkvee/akkerbouw Diksmuide avond Tuinbouw Roeselare avond Varkens Roeselare avond Varkens/akkerbouw Ieper avond Varkens/pluimvee Aalter of elders avond OOST-VLAANDEREN Biologische land- en tuinbouw Regio Gent avond NIEUW PROGRAMMA Hoevetoerisme Regio Gent dag Hoeveverwerking en -vermarkting Regio Gent dag NIEUW PROGRAMMA Melkvee/akkerbouw Eeklo avond Rundvee/akkerbouw Sint-Niklaas avond Melkvee/akkerbouw Oudenaarde avond Rundvee/akkerbouw Ninove avond Sierteelt Oudenaarde avond Tuinbouw Sint-Niklaas avond Fruit Sint-Niklaas avond Starterscursus Type A Eeklo dag / avond Starterscursus Type A Sint-Niklaas dag / avond ANTWERPEN Hoevetoerisme Geel dag Hoeveverwerking/vermarkting Geel dag NIEUW PROGRAMMA Melkvee Malle avond Melkvee Turnhout avond Rundvee/akkerbouw Geel avond Tuinbouw Sint-Katelijne-Waver avond Varkens/pluimvee Oostmalle avond Starterscursus Type A Oostmalle avond LIMBURG Rundvee/akkerbouw Hasselt avond Tuinbouw- vollegrondsgroenten Bocholt avond Varkens-/pluimveehouderij Hasselt avond Varkens-/pluimveehouderij Bocholt avond Starterscursus Type A Regio Lummen avond VLAAMS BRABANT Hoevetoerisme Diest dag Hoeveverwerking en -vermarkting Diest dag NIEUW PROGRAMMA Melkgeiten Merchtem dag NIEUW PROGRAMMA Melkvee Oud-Heverlee avond Paarden Oud-Heverlee avond NIEUW PROGRAMMA Rundvee/akkerbouw Herent avond Rundvee/akkerbouw Pajottenland avond Rundvee/akkerbouw Tienen avond Schapenhouderij Merchtem dag NIEUW PROGRAMMA Wijnbouw en druiventeelt Wezemaal avond NIEUW PROGRAMMA Starterscursus Type A Halle avond Voordelen: Geldig in het kader van - VLIF-wetgeving - educatief verlof - diploma bedrijfsbeheer + overnamegids De Wissel (GRATIS) Info en inschrijven: Staat jouw opleiding er niet tussen, aarzel dan niet om ons te contacteren. ncbl@boerenbond.be M95611 Deze cursus wordt georganiseerd door het NCBL vzw in samenwerking met Groene Kring, met steun van de Vlaamse Overheid en de Europese Unie.

19 FOCUS Europees onderzoek De noden van Belgische, jonge land- en tuinbouwers In opdracht van de Europese Commissie werden dit jaar enkele jonge landbouwers geïnterviewd om hun noden in kaart te brengen. Het onderzoek had als doel beleidsmedewerkers en andere stakeholders inzicht te bieden in de noden van jonge Europese land- en tuinbouwers. Figuur De noden die als problematisch worden ervaren (in %) Beschikbaarheid van grond (te koop) Beschikbaarheid van grond (te pachten) Subsidies Toegang tot financiering Gekwalificeerde arbeid Machines Andere juridische zaken Nationale pachtwet Toegang tot nieuwe en bruikbare kennis Seizoenarbeiders Toegang tot opleiding, workshops en netwerk Advies of voorlichting Toegang tot verzekeringen Tussenkomst van ouders of andere personen Advies van private consulenten 0% 20% 40% 60% 80% BRON: ECORYS IN COOPERATION WITH LEI AND AEQUATOR GROEN & RUIMTE, 2015 EU 28 Nieuwe lidstaten EU 15 België voor verschillende niet-landbouwactiviteiten (vertuining en verpaarding). Jonge landbouwers hebben gemiddeld ook een lager inkomen dan andere potentiële pachters, wat de toegang tot grond belemmert. Ten tweede zorgt een protectionistische en verouderde pachtwet voor een lagere beschikbaarheid van landbouwgronden. In de pachtwet zit nu weinig tot geen flexibiliteit en transparantie. Doordat pachters moeilijk van het landgoed gezet kunnen worden, en ze gronden kunnen uitwisselen met andere landbouwers zonder de eigenaar op de hoogte te brengen, verliezen landeigenaars het uitzicht op een toekomstige hogere opbrengst en hebben ze weinig zeggenschap. Daarom vermijden ze liever om hun gronden te verhuren binnen de pachtwet. Ten derde wordt de landbouwgrond vandaag niet in volle capaciteit gebruikt. Zo behouden pensioenboeren zonder opvolgers hun gronden als inkomenssteun. Volgens de focusgroep moeten onder andere volgende maatregelen genomen worden: een hervorming van de pachtwet die landeigenaars motiveert om hun landbouwgrond te verpachten aan actieve land- en tuinbouwers, én een betere definitie van het begrip actieve landbouwer. Niet-actieve landbouwers en pensioenboeren zouden geen hectarepremies meer mogen ontvangen. REMIE DEWITTE CONSULENT GROENE KRING Beschikbaarheid van grond De figuur toont algemene noden van jonge land- en tuinbouwers in Europa en België. In totaal werden 2081 personen geïnterviewd. Beschikbaarheid van grond blijkt de grootste nood van de Belgische jonge land- en tuinbouwers. Ze bezitten gemiddeld 30 ha en pachten gemiddeld 35 ha grond. Dit is beduidend lager dan hun Europese collega s die gemiddeld 67 ha grond bezitten en 53 ha pachten. De resultaten van de bevraging werden grondig besproken binnen een focusgroep met verschillende experten. Ten eerste ligt volgens hen een slechte ruimtelijke ordening aan de basis van het probleem. De regering stelt landbouwgrond ter beschikking van industrie en natuur of kleurt het in als bouwgrond. Daarnaast wordt landbouwgrond gebruikt Andere noden De andere zaken (toegang tot financiering, seizoenarbeiders ) waren voor de geïnterviewden minder problematisch. Gezien hun jonge leeftijd kan dit in de realiteit wel hoger liggen. De focusgroep gaf nog volgende pijnpunten mee: de beschikbaarheid van onafhankelijk advies, eerlijke voedselprijzen en transparantie en stabiliteit in het beleid om beredeneerde investeringen te kunnen doen. i Januari 2017 Stiel 19

20 FOCUS Een nieuw GLB na 2020 Het is onze taak om vernieuwend uit de hoek te komen Een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na Niemand kan er nog omheen. Gezien het belang van het Europese landbouwbeleid voor jonge land- en tuinbouwers heeft ook Groene Kring er een speerpunt van gemaakt. Jannes Maes, onze internationaal vertegenwoordiger, doet zijn verhaal over dit thema. REMIE DEWITTE CONSULENT GROENE KRING Jannes, wat doet een internationaal vertegenwoordiger van Groene Kring? Jannes: Als internationaal vertegenwoordiger vertegenwoordig ik Groene Kring op Europees en mondiaal niveau. Zo ga ik regelmatig naar congressen, zetel ik in verschillende werk- en dialooggroepen, en moet ik af en toe een lezing geven voor collega land- en tuinbouwers uit andere Europese lidstaten. Om een goede terugkoppeling met de Groene Kringleden te garanderen, heb ik bovendien een mandaat binnen ons Nationaal Bestuur. Naast mijn mandaat binnen Groene Kring ben ik sinds vorig jaar ook vicepresident van CEJA. Wat is CEJA concreet? Jannes: CEJA (Europese raad voor jonge land- en tuinbouwers) is de koepelorganisatie voor alle Europese jonge land- en tuinbouwers. Ook Groene Kring heeft er sinds jaar en dag een zetel. Met CEJA willen we één stem vormen voor de twee miljoen Europese jongeren die actief zijn of actief willen worden binnen de Europese land- en tuinbouw. Heel concreet organiseert CEJA werkgroepen rond verschillende Europese beleidsthema s, om zo tot visievorming en gedragen standpunten te komen over de verschillende lidstaten heen. Hoe is de visievorming over een nieuw GLB na 2020 binnen Groene Kring verlopen? Jannes: Groene Kring analyseert al jaren de werking van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de vele uitdagingen van de land- en tuinbouwsector. Onze vaststelling was dat het huidige model enerzijds moeilijk werkbaar is op een landbouwbedrijf en anderzijds één van haar hoofddoelstellingen, namelijk inkomen garanderen, voorbijschiet. We waren er dan ook van overtuigd dat we met Groene Kring moesten nadenken over een GLB dat zowel werkt als werkbaar is. Het Nationaal Bestuur gaf daarom vorig jaar de opdracht aan een werkgroep om een visie op het Europese landbouwbeleid te vormen. Wat waren de resultaten van die werkgroep? Jannes: Het denkproces heeft geleid tot een progressieve visienota. De werkgroep vertrok vanuit de verschillende uitdagingen waarmee (jonge) land- en tuinbouwers vandaag geconfronteerd 20 Stiel Januari 2017

21 GK De visienota is volgens mij een progressieve insteek in de GLB discussie. JANNES MAES INTERNATIONAAL VERTEGENWOORDIGER VAN GROENE KRING worden: onstabiel inkomen, volatiele prijzen, maatschappelijke verwachtingen Daarna hebben we onderzocht hoe het landbouwbeleid onze land- en tuinbouwers kan ondersteunen om die verschillende uitdagingen de baas te kunnen. Het resultaat is een visie op een nieuw GLB met maar liefst vijf pijlers en een sterke focus op jongeren. Zoals het hoort in een democratische ledenorganisatie passeerde deze visienota nog eens via alle structuren voor hij eind november werd bekrachtigd op het Nationaal Bestuur. Wat vind je zelf van het resultaat? Jannes: Ik ben trots. (lacht) De visienota is volgens mij een progressieve insteek in de GLB discussie, iets wat je van een jongerenorganisatie als Groene Kring kan verwachten. Natuurlijk is het werk nog niet af. We moeten onze wilde ideeën nog afstemmen met andere stakeholders en verder uitschrijven. We zullen nog heel wat heuvels en bergen moeten beklimmen, maar we hebben er zin in. Veel leden vinden dat het huidige GLB te veel focust op de groene en sociale poot en te weinig op het economische. Wat vind je van die stelling? Jannes: We mogen niet vergeten dat we het GLB maatschappelijk moeten kunnen verantwoorden en onze maatschappij heeft nu immers andere verwachtingen dan pakweg 50 jaar geleden. Dat is de reden waarom biodiversiteit, water, grond, klimaat een crucialere rol spelen in de GLB-discussie. Die eisen zijn ook voor de landbouwsector vaak te rechtvaardigen. We hebben er als jonge land- en tuinbouwers immers alle belang bij om toekomstige generaties de kans te geven gebruik te maken van de voorzieningen van moeder natuur. Dat neemt echter niet weg dat het GLB oorspronkelijk, naast verschillende andere doelstellingen, een degelijk inkomen voor de land- en tuinbouwer moest garanderen. Op dat vlak schiet het GLB vandaag tekort. Het volgend GLB moet de landbouwer goedwerkende tools aanbieden waarmee hij zich kan wapenen tegen verschillende crisissen en waarmee hij zijn inkomen kan stabiliseren. Beleidsmakers mogen niet vergeten dat duurzaamheid op vlak van milieu samenhangt met sociale en economische duurzaamheid. Wat vind je negatief aan het huidige GLB? Jannes: Ik ben er sterk van overtuigd dat we moeten afstappen van de datapolitiek. Landbouw kan je niet zomaar in hokjes duwen, we werken met levende materie en zijn afhankelijk van het weer. Ook is het huidige GLB niet aangepast aan een vernieuwd marktgegeven en mag het jongerenaspect breder uitgesmeerd worden. Tenslotte is het cruciaal dat de steun bij de professionele land- en tuinbouwbedrijven terechtkomt. Hoe denk je die laatste doelstelling te bereiken? Jannes: We moeten groeien richting een systeem waarbij je per definitie een professioneel land- of tuinbouwbedrijf moet uitbaten voor je steun kan ontvangen. Enerzijds door een duidelijke definitie in de wetgeving op te nemen, anderzijds door sterker de activiteit te ondersteunen in plaats van de persoon. Januari 2017 Stiel 21

22 FOCUS SHUTTERSTOCK Inspiratie voor het GLB? Het landbouwbeleid in de andere continenten, hoe zit dat? Kan het landbouwbeleid uit andere continenten inspiratie bieden voor een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)? Om deze vraag te beantwoorden, bekijken we het landbouwbeleid van enkele niet-europese landen van dichterbij. Want het gras is misschien (niet) groener aan de overkant. SARAH SAMYN CONSULENT GROENE KRING Verenigde Staten De Verenigde Staten zetten voornamelijk in op wetenschappelijk onderzoek, maar een deel van het budget gaat ook naar programma s voor leningen, subsidies en prijsondersteuningen. Landbouwsubsidies dienen er voor het beperken van inkomensrisico. Landbouwers krijgen er subsidies wanneer ze het nodig hebben om een moeilijke periode te overbruggen: als hun oogst mislukt of wanneer de marktprijs laag is. Amerikaanse landbouwers kunnen kiezen tussen een dekking van prijsverlies, wat voorziet in betalingen wanneer de marktprijs beneden een referentieprijs daalt, of een dekking van landbouwrisico, die voorziet in betalingen wanneer het inkomen uit een gewas onder een bepaalde inkomensgarantie valt. De landbouwer kan ervoor kiezen of het inkomensniveau individueel of voor een geografische eenheid becijferd moet worden. In de Verenigde Staten is er dus sprake van een gewasverzekeringssysteem, in tegenstelling tot de Europese Unie die ieder jaar rechtstreekse inkomenssteun verstrekt, ongeacht de situatie in de sector. Begrotingstechnisch kan dit systeem moeilijk zijn. Australië De laatste paar jaar is het landbouwbeleid in Australië grondig gewijzigd. Het landbouwbeleid ging weg van gegarandeerde en gestabiliseerde prijzen, een hoge mate van bescherming van het tarief Het landbouwbeleid in Australië 22 Stiel Januari 2017

23 In de VS is er sprake van een gewasverzekeringssysteem, in tegenstelling tot de EU die ieder jaar rechtstreekse inkomenssteun verstrekt, ongeacht de situatie in de sector. GOED OM TE WETEN Verzekeringen zet voornamelijk in op risicobeheer en aanpassing van het beleid. Het beleid zorgt voor een zeer beperkte financiële steun voor het produceren van landbouwproducten, maar richt zich op instellingen die de agrarische bedrijven kunnen voorzien van ondersteuning voor de juiste verzekeringen, adequate financiële steun en fiscale ondersteuning. Zwitserland Het landbouwbeleid in Zwitserland is een vierjarig kader waarin de hoofdinstrumenten gebaseerd zijn op bescherming van de grenzen, marktondersteuning, directe steun, fundamentele verbeteringen, onderzoek en advies. Ook het landbouwbeleid van Zwitserland kende een grote transitie door de jaren heen. Het landbouwbeleid van bestond voor het grootste deel, 64%, uit marktondersteuning, 29% directe steun en 7% productieverbetering. Wanneer gekeken wordt naar het huidige landbouwbeleid, , is een transitie van marktondersteuning naar directe steun waar te nemen die goed is voor 82% van het budget. Verder gaat nog slechts 13% naar marktondersteuning en 5% naar productieverbetering. Brazilië In Brazilië is er een landbouwbeleid op twee snelheden: één voor de grootschalige en op de wereldmarkt georiënteerde landbouwers en één voor de kleinschalige, familiale boeren die vaak moeten vechten om te overleven. Het Braziliaanse systeem is gebaseerd op preferentiële leningen, belastingvrijstellingen, geld voor landbouwonderzoek, vermarkting en infrastructuurverbetering. China Ondanks het plattelandsontwikkelingsbeleid is de kloof tussen het platteland en de stad nog steeds een groot probleem in China. Ook de autarkie het landbouwbeleid in China wordt nog altijd bepaald door de socialistische staats- en planeconomie blijft een strategische uitdaging. De doelstelling van de regering bestaat erin om import uit het buitenland zoveel mogelijk te beperken en de economische stabiliteit te vergroten. De regering heeft een systeem ingevoerd van minimumprijzen voor bepaalde granen, een bepaling vastgelegd in verband met rechtstreekse steun aan de producenten, en heeft subsidies toegekend voor de aankoop van bepaalde machines en kwaliteitsvol zaaigoed. India De landbouwsteun is belangrijk door de prioriteit die gegeven wordt aan de strijd voor autarkie-zelfvoorziening, qua landbouwmarkttoegang neemt India een defensieve houding aan door middel van hoge invoertarieven en andere handelsbelemmeringen, en de bestrijding van de armoede op het platteland. India heeft speciale zones, Agri Export Zones (AEZ), in het leven geroepen om de landbouwhandel te stimuleren en de concurrentiekracht van de landbouwsector te verhogen. Elk AEZ heeft een gedetailleerd actieplan voor de ontwikkeling van een specifiek gebied voor het produceren van een bepaald product of groep producten die een groot exportpotentieel hebben. Daarbij richten ze zich voornamelijk op het vergroten van de productiviteit, goed ketenbeheer en de creatie van toegevoegde waarde. Bronnen: CEJA working group (25-26 januari 2016). Departement Landbouw en Visserij: Beknopte beschrijving van de landbouw in de Verenigde Staten, Brazilië, China en India en Risicobeheersing in de land- en tuinbouw met focus op verzekeringen. 1 Oogstverzekering Producenten worden vergoed als de werkelijke productie lager ligt dan een vooraf bepaald productieniveau. De individuele productie of de (gemiddelde) productie van een gebied kan als referentie genomen worden. Prijsrisico zit hier niet in, en slechts gedeeltelijk het productierisico. 2 Opbrengstverzekering Schadevergoedingen worden betaald op basis van een lagere opbrengst, eerder dan op basis van een productieof prijsdaling. Dit kan goedkoper zijn, gezien het risico op een slechte uitkomst kleiner is. Dit omdat lagere producties kunnen gecompenseerd worden door een hoge prijs of omgekeerd. Deze verzekering kan ontwikkeld worden per product, meerdere producten of op bedrijfsniveau. De laatste twee opties zijn enkel mogelijk als er voldoende informatie is over het verband tussen de producten onderling. De verzekeringsmaatschappij moet in staat zijn een gezamenlijke waarschijnlijkheidsdistributie van prijs- en productierisico s op te stellen. Toegang tot objectieve prijs- en productiemaatstaven is noodzakelijk. 3 Inkomensverzekering Dit is aantrekkelijker voor producenten, gezien de directere link met de producent zijn welvaart. Het is moeilijk voor een private verzekeringsmaatschappij om de waarschijnlijkheidsdistributie van een slechte uitkomst te berekenen, en een correcte premie te bepalen voor een individuele inkomensverzekering. Een verzekering tegen bedrijfsonderbreking is eveneens een vorm van inkomensverzekering. Dit dekt inkomensverlies door bedrijfsonderbreking als gevolg van specifieke gebeurtenissen. Januari 2017 Stiel 23

24 Bij het NCBL vzw, het vormingscentrum van Boerenbond, KVLV-Agra en Groene Kring staat er heel wat te gebeuren in Wil je precies weten welk groot nieuws er te vertellen valt, kom dan tijdens Agriflanders op stand nr langs en ontdek het zelf. Je gaat niet met lege handen naar huis. BON in te wisselen tijdens Agriflanders rs 2017 naam: M95611 lidnr.: 1 Bon per lidkaart, geldig voor leden Boerenbond, KVLV-Agra en Groene Kring Verwacht ook in 2017 pakkende campagnes M SHUTTERSTOCK.COM

25 INTERNE KEUKEN De landbouwuitdagingen van morgen We zijn present op Agriflanders en de Youth Ag-Summit In het voorjaar is er het Groene Kringcafé tijdens Agriflanders, het ideale moment om bij te praten met Groene Kringers die je al een hele tijd niet meer zag. In het najaar is er de Youth Ag-Summit in Brussel, Groene Kring organiseert mee. Groene Kring nodigt jou uit in zijn café tijdens Agriflanders in Gent. Trek je Groene Kringkledij aan. Allen daarheen! SARAH SAMYN CONSULENT GROENE KRING Groene Kringcafé op Agriflanders Gent 12 tot 15 januari 2017 Het is bijna zover: Agriflanders, de Vlaamse landbouwbeurs, gaat door van 12 tot en met 15 januari in Gent. Agri flanders evolueert verder naar een evenement waarin de veehouderij in al haar facetten, en de mechanisatie op erfniveau, de bovenhand nemen. Je bent welkom op de stand van Boerenbond, waar ook Groene Kring aanwezig is. Maar er is nog meer... Je vond wellicht al de uitnodiging bij deze Stiel. We nodigen alle leden van Groene Kring uit tijdens het Groene Kringcafé op vrijdag en zaterdag van 17 tot 18 uur. Wie in Groene Kringkledij komt, krijgt bovendien niet enkel gratis drank, maar ook hapjes. Het ideale moment om bij te praten met Groene Kringers die je al een hele tijd niet meer zag. Geen excuus meer om elkaar mis te lopen op de beurs. Sfeer en gezelligheid ten top, allen daarheen! i LECTRR Youth Ag-Summit Brussel 9 tot 13 oktober 2017 Jongeren raken de voeling met landbouw steeds meer kwijt, dat blijkt uit een groot onderzoek opgezet door Bayer. Een problematische evolutie gezien de wereldbevolking naar schatting zal stijgen tot zo n 10 miljard mensen tegen Daarom is er dringend nood aan visionair denken, een langetermijnaanpak en creativiteit om oplossingen te bedenken, zodat de volgende generatie voedselproducenten het hoofd kan bieden aan wereldwijde uitdagingen in de landbouw. Daarom nodigt Bayer, in samenwerking met Groene Kring en de Fédération des Jeunes Agriculteurs, jonge opiniemakers van over de hele wereld uit om deel te nemen aan de derde Global Youth Agriculture Summit, die plaatsvindt van 9 tot 13 oktober Na Canada en Australië is het dit jaar de beurt aan Brussel. De tweejaarlijkse Summit is de ontmoetingsplaats waar 100 jonge opinieleiders tussen 18 en 25 jaar van overal ter wereld hun visie delen, oplossingen voorstellen en deelnemen aan open debatten over één van s werelds meest uitdagende vraagstukken: hoe kunnen we iedereen op onze aardbol op een duurzame manier van voedsel voorzien? Om deel te nemen, worden jongeren tussen 18 en 25 jaar gevraagd om een essay in te sturen (tot 13 januari) over de onderliggende oorzaken van voedselonzekerheid en het effect hiervan op onze groeiende wereldbevolking. De vraagstelling van het essay is gebaseerd op de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties. De belangrijkste criteria bij de selectie van de kandidaten zijn de creativiteit van de voorstellen en de passie om de toekomst van de landbouw te helpen kneden. i Januari 2017 Stiel 25

26 ĖĖN MAAND BEROEMD Een kleine maar hechte groep waar lol maken de rode draad vormt. Pieter-Jan en Boris ontbreken op de foto. Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg Wij gaan resoluut voor kwaliteit Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg ging de laatste tijd wat door een rustperiode. Recent waait er echter een frisse wind door het gewest met kersverse voorzitter Siel. De kern is het er unaniem over eens dat ze streven naar kwaliteit in plaats van kwantiteit: We hebben misschien wat minder activiteiten, maar hierdoor kunnen we extra veel energie steken in de bijeenkomsten die we wel organiseren. Op de agenda 1 De leden van Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg houden wel van een gezellige drink en zijn dus regelmatig terug te vinden in de Mac Queen. Hun activiteiten zijn echter heel wat uitgebreider dan dat: lasershooten, EHBO-cursus, tractorwijding, kajak met barbecue, beursbezoeken, uitstappen en bedrijfsbezoeken 2016 werd in ieder geval goed afgesloten met het Kerstcafé mét Christmas-dj, een fuif om plezant terug te blikken op het vorige jaar én alvast te klinken op een fantastisch nieuw Groene Kringwerkjaar. Hopelijk resulterend in heel wat nieuwe leden. 2 Topactiviteit De jaarlijkse tractorwijding is een vaste waarde aan het worden in de fruitstreek en dat willen de kernleden graag zo houden. Deze activiteit brengt heel wat deelnemers, leden, buren en andere sympathisanten op de been. Onze laatste editie telde 104 tractoren, zowel nieuwe als heel wat oldtimers. Een lust voor het oog. Een leuk toevoegsel aan het evenement is dat elke deelnemer een goodiebag krijgt met leuke hebbedingen: handschoenen, pet, fluohesje, appeldoosje Een toffe stimulans om deel te nemen. 26 Stiel Januari 2017

27 GK De kernleden worden gedreven door één slagzin waardoor iedereen aan dezelfde kar trekt: We gaan voor een (h)echte groep! BORGLOON GK 3 Vuur in het gewest De kernleden worden gedreven door één slagzin waardoor iedereen aan dezelfde kar trekt: We gaan voor een (h)echte groep! Ze hebben allemaal die gedrevenheid om een goede groep te vormen. Mensen samenbrengen met dezelfde waarden en visie zorgt ervoor dat ze op heel wat vlakken ideeën kunnen uitwisselen om tot betere resultaten te komen. 4 Waarop inzetten? De Fruittelers zouden graag het gewest uitbreiden met meer leden en hiervoor gebruiken ze heel wat middelen: brieven per post, Facebookberichten Potentiële leden worden gestimuleerd om lid te worden doordat ze de verschillende voordelen in de kijker zetten: korting op activiteiten, Stiel thuis ontvangen, drankbonnetjes op de kerstdrink. Onze uitdaging is echter om personen lid te maken én warm te maken voor de activiteiten. We willen graag dat elk actief lid regelmatig, bij voorkeur altijd, aanwezig is op de activiteiten. 5 Staat op ons verlanglijstje Tot nu toe bestaat het gewest voornamelijk uit leden die professioneel bezig zijn met hard fruit. Graag willen ze meer leden uit andere domeinen krijgen. Een van de manieren waarop ze dit willen aanpakken, is via een naamsverandering. De huidige naam Fruittelers Zuid- Limburg is nogal omslachtig en legt vooral de nadruk op de fruitsector. Door het gebied wat te vergroten én de naam te veranderen, hopen ze op een grotere instroom van leden uit verschillende sectoren. Op die manier kan er op intersectoraal niveau meer informatie uitgewisseld worden binnen het gewest. Wordt vervolgd 6 Anekdote Vóór elke vergadering moeten we minstens een kwartier bijpraten, anders is het te rumoerig tijdens de bespreking zelf. Echte viswijven dus. 7 Wist je dat Wist je dat er op vlak van de liefde nog wel wat werk is bij Groene Kring Fruittelers Zuid-Limburg: 60% van de kernleden is immers nog vrijgezel. Dat wil zeggen dat er zeker nog wel wat vrouwen welkom zijn binnen hun gewest. Gelukkig dat de nieuwe vrijgestelde hier al een aandeel in kan vormen. Ze gaat haar handen in ieder geval nog vol hebben aan ons. LEEN BELIËN CONSULENT GROENE KRING Gewest Fruittelers Zuid-Limburg Aantal leden 48 Voorzitter Siel Haijen (24) Secretaris Daan Schreurs (24) Penningmeester Robin Kempeneers (25) Kernleden Robert-Jan Vanmeer (24), Boris Wouters (25), Ben Smets (19), Stijn Goffings (26), Pieter-Jan Schreurs (28) Aantal activiteiten per jaar Ongeveer 6 Niet te missen activiteit Tractorwijding Gewestlokaal Gemeentelokaal Borgloon Meest voorkomende sectoren Fruit Meer info nodig? Contacteer Siel Haijen T siel_haijen@hotmail.com > Fruittelers Zuid-Limburg De Fruittelers Zuid-Limburg (in het rood) gaven het beste van zichzelf op het provinciaal voetbaltornooi en behaalden de overwinning. ID-KIT Januari 2017 Stiel 27

28 PROVINCIEGEHEIMEN DORIEN DICKENS ANTWERPEN LEEN BELIËN LIMBURG SARAH SAMYN OOST-VLAANDEREN 2017 wordt een topjaar Antwerpen Januari, de eerste maand van het nieuwe jaar. De beste wensen voor iedereen! 2016 was voor Groene Kring Antwerpen een jaar van veranderingen: een nieuwe provinciaal voorzitter en ondervoorzitter en een nieuwe consulent starten wij met het goede voornemen dat we er met zijn allen een topjaar van zullen maken. Groene Kring leeft in Antwerpen, en dat gaan we laten zien. Om dit waar te maken rekenen we ook op jullie, want zonder leden, geen Groene Kring. Wees fier op je lidmaatschap, trek je Groene Kringpolo aan en ga op pad. SHUTTERSTOCK Check je mails Antwerpen Hou de komende maanden je mailbox in de gaten, want er zijn mooie activiteiten op komst die je zeker niet mag missen. Om te beginnen is er de provinciale cantus. Daarna volgt een bedrijfsbezoek, de sectoravond en een debat. De eerste zaterdag van juli is er onze ladies night. Naast de provinciale activiteiten zullen er ook heel wat gewestelijke activiteiten georganiseerd worden. Zo zal er op verschillende plaatsen geploegd worden of kan je je kunsten laten zien op de gymkana. Nieuwjaarsnieuwtje Limburg Een nieuw jaar, een nieuwe start en in 2017 voor Limburg ook een nieuwe vrijgestelde. Dankzij onze provinciaal voorzitter Sander Palmans hebben jullie me al een beetje leren kennen, maar ik vul graag wat aan. Mijn naam is dus Leen Beliën, 24 jaar jong, boerendochter, opgevoed in Hamont en na mijn studies geschiedenis en management aan de KU Leuven gaan werken als uitzendconsulent én verhuisd naar Vlijtingen. Ach, de liefde, hé. De link met het plattelandsleven was in mijn job echter ver te zoeken, waardoor ik stilletjes op zoek ben gegaan naar een nieuwe uitdaging. En die vond ik in oktober bij Groene Kring. Na wat gesprekken en mijn beste beentje te hebben voorgezet, was de kogel door de kerk: 5 december zou ik officieel beginnen als consulent voor regio Limburg. Intussen heb ik een aantal van de Limburgse leden al leren kennen op de provinciale kern, Tournée Générale, het voetbaltoernooi en al gemerkt dat ik mijn handen zeker vol ga hebben, zoals de Fruittelers Zuid-Limburg het zo sappig konden verwoorden. Ik kijk er in ieder geval heel hard naar uit en ga mijn uiterste best doen om Bastiaan Viaene zo goed mogelijk op te volgen. Uiteraard wel met het nodige vrouwelijke fingerspitzengefühl. Eetfestijn, kipfestijn, kerstmarkt Oost-Vlaanderen In december kregen jullie bij verschillende gewesten de mogelijkheid om je honger te stillen of dorst te lessen: een kerstmarkt bij Groene Kring Biot en een eetfestijn bij Groene Kring Dendermonde. Groene Kring Oudenaarde gaf naar goede traditie een kipfestijn. Zo kan ik nog wel een eindje doorgaan. Honger of dorst bij Groene Kring? Geen sprake van. Maar nog veel belangrijker: er komt meer van dat! Hou de Facebookpagina van jouw gewest in de gaten, zodat je naar hartenlust kan aanschuiven tijdens een ontspannende activiteit, studievergadering, daguitstap, bedrijfsbezoek Ook op provinciaal niveau geven we er opnieuw een lap op. De activiteiten vind je in de activiteitenkalender via SHUTTERSTOCK Op een fantastisch 2017 Oost-Vlaanderen Een gelukkig, gezond en fantastisch 2017! Jullie hebben hopelijk allen een fijne kerstperiode achter de rug en het nieuwe jaar al klinkend en feestend ingezet. Bij deze nodigen Tom Vervaet (provinciaal voorzitter), Karel D Eer (provinciaal ondervoorzitter) en ikzelf jullie graag uit om op 20 januari samen te klinken op het nieuwe jaar tijdens de provinciale nieuwjaarsreceptie. Cheers! 28 Stiel Januari 2017

29 LENE CILLEN VLAAMS-BRABANT De beste wensen Vlaams-Brabant Om te beginnen wil ik jullie allemaal het beste toewensen in We gaan komend jaar nog vele mooie Groene Kringmomenten creëren en ons minstens even goed amuseren als we in 2016 gedaan hebben. Enkele gewesten hebben nog een nieuwjaarsdrink op het programma staan, alhoewel sommigen misschien nog even moeten recupereren van de eindejaarsfeesten. Maar de meesten hebben hun eerstvolgende activiteit deze maand al op de agenda staan. Ga dus snel een kijkje nemen in de kalender. Zit ondernemen je in het bloed? Vlaams-Brabant Dan wil je zeker komen luisteren op onze volgende provinciale studievergadering. Op maandag 6 februari komt Karel Van Eetvelt, CEO van Unizo, zijn visie op het ondernemerschap en enkele van zijn ervaringen met ons delen. Deze vergadering wordt georganiseerd in samenwerking met Boerenbond en KVLV-Agra en gaat door in Steenhuffel (zaal Flandria) om 20 uur. De uitnodiging volgt nog. Quiz me quick Vlaams-Brabant Grijp je telefoon en begin al maar rond te bellen om je team samen te stellen voor de provinciale quiz op zaterdag 18 februari. Hou alvast de datum vrij. Meer info volgt binnenkort. SHUTTERSTOCK REMIE DEWITTE WEST-VLAANDEREN remie.dewitte@groenekring.be Chaaampagneuuhh! West-Vlaanderen Boem, klets, paukenslag! We zijn in de vijfde versnelling 2017 binnengevlogen. Ik hoop dat jullie het jaar goed hebben ingezet, jullie nieuwe dansschoenen werden goedgekeurd, en dat jullie op 2 januari zonder hoofdpijn opnieuw aan het werk zijn gegaan. Ik wens jullie een goed boerenjaar met lucratieve prijzen en hoge opbrengsten. Een leuk Groene Kringjaar met veel boerenleute en vriendschap, maar vooral heel veel geluk en liefde. Geniet ervan, want voor je het beseft, zal je hier mijn wensen voor 2018 lezen. Nieuwjaarscafé West-Vlaanderen Een nieuw jaar zonder nieuwjaarsrecepties is als een Groene Kringeetfestijn zonder vlees. Dus nodigen Groene Kring West-Vlaanderen en KBC Land- en Tuinbouw West-Vlaanderen jullie van harte uit op hun nieuwjaarscafé. Op dinsdag 24 januari is iedere West-Vlaamse land- en tuinbouwer onder de 35 jaar welkom in CC De Beuk in Kortemark. De avond start met een hapje en een drankje, waarna je geniet van een leuk optreden. We sluiten de avond af met een heus nieuwjaarscafé. De inkom is gratis. Je hoeft je enkel in te schrijven via Let op, de plaatsen zijn beperkt. Tot dan! Wist je dat t De officiële schrijfwijze van icetea in Antwerpen ICT is? t Je voor zwangerschapsadvies op maat terecht kan bij Jonas Van Mol? t Groene Kring West-Vlaanderen stilaan op zoek mag naar een nieuwe ondervoorzitter? Susan Mahieu, voorzitter van Groene Kring West- Vlaanderen, een lichte voorkeur heeft voor een mooie, mannelijke opvolger voor Jasper Igodt? t Sommige leden van het Nationaal Bestuur geld verdienen door tussen de lijntjes te fietsen? t De internationaal vertegenwoordiger van Groene Kring, Jannes Maes, ervan overtuigd is dat je als boer echt alles doet om geld te verdienen? Andere leden van het Nationaal Bestuur hem daarna enkele oneerbare voorstellen hebben gedaan? t De biertjes in t Gaverhopke een deftig alcoholpercentage bevatten? De aanwezigen op Tournée Générale in Waregem dan ook echt positief waren? t Susan Mahieu gepassioneerd is door de Jommekeskrant? Susan nog altijd wacht op een antwoord op haar lezersbrief? t De geheime toverdrank om te presteren in de voetbalwedstrijd van Groene Kring Maaskant JagdBitter is? Deze drank toch vooral zijn nut bewijst tegen de (ver)kou(dheden), minder voor sportprestaties? t Remie Dewitte, consulent West- Vlaanderen, te laat kwam op de opleiding vergadertechnieken? Hij daardoor het belangrijkste agendapunt mistte: op tijd komen? Heb jij ook leuke wist-je-datjes? Mail ze als de bliksem naar tijdschrift@groenekring.be. Doen! Januari 2017 Stiel 29

30 GROENE KRINGKALENDER ACTIVITEITEN ANTWERPEN Januari Studievergadering: fytolicentie Groene Kring Westerlo i michielwouters77@hotmail.com 6 januari Schaatsen Groene Kring Antwerpen i dorien.dickens@groenekring.be 10 januari Studievergadering: water op het bedrijf Groene Kring Mechelen i de.boeck.k@hotmail.com 14 januari Dropping Groene Kring Mol i eerdekenslore@hotmail.com 20 januari Nieuwjaarsdrink Groene Kring Herentals i evivdbrande@gmail.com 24 januari Studievergadering: bier proeven Groene Kring Mol i eerdekenslore@hotmail.com 29 januari Halve daguitstap Groene Kring Herentals i evivdbrande@gmail.com 31 januari Studievergadering: droogstandsmanagement en samen rantsoen berekenen LEDENVOORDEEL * Bij afgifte van deze bon krijgt u éénmalig 15% KORTING. * De kortingbon is geldig bij elke Hubo-vestiging Geldig van 01/01/2017 t.e.m. 28/02/2017. * Enkel originele bons worden aanvaard. * Niet cumuleerbaar met folderprijzen, andere kortingen en Hubo Cadeaukaarten. * Max. 1 bon per klant. FFQ279UP TDHT Geldig van 01/01/2017 t.e.m. 28/02/2017 Groen Kring Brecht i lodevroempaey@hotmail.com LIMBURG Januari Dropping en studievergadering Groene Kring Peer i jochem_broekx@hotmail.com Januari Studievergadering: actualiteiten in de gewasbescherming (geldig voor de fytolicentie) Groene Kring Neerpelt i wimmaes@hotmail.com 7 januari Bedrijfsbezoek en nieuwjaarsreceptie Groene Kring Limburg i leen.belien@groenekring.be 10 januari Studievergadering: MAP De Spaenjerd Groene Kring Maaskant i stefschroyen@hotmail.com 14 januari Kerstfeestje en bedanking Groene Kring Neerpelt i wimmaes@hotmail.com 15 januari Agriflanders Groene Kring Peer i jochem_broekx@hotmail.com 27 januari Sneukeltocht Groene Kring Maaskant i stefschroyen@hotmail.com -15% * OP ALLES OOST-VLAANDEREN Januari Bedrijfsbezoek Groene Kring Lokeren i vanrossemandy@hotmail.com 13 januari Nieuwjaarsreceptie Groene Kring Oudenaarde i joachimderuyck@gmail.com 18 januari MAP 5 Groene Kring Zwalm-Zottegem i brecht93@msn.com 27 januari Nieuwjaarsetentje Groene Kring Meetjesland- Lovendegem i davy.vdv95@hotmail.com 27 januari Nieuwjaarsetentje Groene Kring Sint-Niklaas-Beveren i.s.m. Fruittelers Waasland i dorien.lefebure@hotmail.com 31 januari Bijscholing fytolicentie Groene Kring Dendermonde i jan.claessens@hotmail.com 2 februari Gezonde uier: kwaliteitsvolle melk Groene Kring Lokeren i vanrossemandy@hotmail.com VLAAMS-BRABANT 6 januari Nieuwjaarsreceptie Groene Kring Oost-Pajottenland i christophe.vanbellinghen@hotmail.com 7 januari Nieuwjaarsdrink gemeente Merchtem Groene Kring Noordwest-Brabant i vanderstappenlisa@gmail.com 12 januari Studievergadering Groene Kring Noordwest-Brabant i vanderstappenlisa@gmail.com 26 januari Ledenvergadering: relevante apps voor land- en tuinbouw Groene Kring Oost-Pajottenland i christophe.vanbellinghen@hotmail.com 30 Stiel Januari 2017

31 Even bezinnen 27 januari Studievergadering: trage wegen Groene Kring Hageland i vankelecomjan@hotmail.com 3 februari Ledenvergadering: relevante apps voor land- en tuinbouw Groene Kring Zuidwest-Pajottenland i guntherghem@hotmail.com 3-5 februari Winterweekend: skiën Groene Kring Oost-Pajottenland i christophe.vanbellinghen@hotmail.com 5 februari Daguitstap: bedrijfsbezoeken Groene Kring Hageland i vankelecomjan@hotmail.com WEST-VLAANDEREN 9 januari the Farm Groene Kring Diksmuide en West-Vlaanderen i remie.dewitte@groenekring.be OPLEIDINGEN IN DE KIJKER 11 januari Professioneel onderhandelen Groene Kring Zuid West-Vlaanderen i jan_vwb@hotmail.com januari Skireis Groene Kring Roeselare i wim.wyseur@gmail.com 20 januari Nieuwjaarsdiner Groene Kring Diksmuide, Ieper-Poperinge en Veurne i susanmahieu@hotmail.com 24 januari Nieuwjaarscafé Groene Kring West-Vlaanderen i remie.dewitte@groenekring.be 28 januari Eetfestijn Groene Kring Zuid West-Vlaanderen i jan_vwb@hotmail.com 5 februari Valentijnsbrunch Groene Kring Roeselare i wim.wyseur@gmail.com In januari starten sectorspecifieke cursussen type B Een nieuw jaar met een nieuw aanbod aan sectorspecifieke cursussen om je te specialiseren in jouw sector: melkveehouderij, akkerbouw, varkens Ontdek het volledige aanbod op Durf jij als jonge (toekomstige) ondernemer het anders aanpakken? Volg dan een inspirerende opleiding en bereid je voor op een nieuwe uitdaging. Hoeveverwerking en vermarkting Wat zijn de mogelijkheden voor mijn bedrijf? Ga ik naar de markt of kies ik voor een webshop? Hoe bereken ik mijn kostprijs? Een opleiding op maat van al je vragen, inclusief attest hygiëne en autocontrole. Biologische land- en tuinbouw Er is nog steeds een tekort aan bioproducten. Ben jij een toekomstig producent? Wij bieden je alvast een vakkundige opleiding op bio-formaat. Melkgeiten- of schapenhouderij Een nichemarkt, onbekend en onbemind. Na deze opleiding heeft deze sector geen geheimen meer voor jou. Wijnbouw en druiventeelt Degusteer de mogelijkheden. i Informatie en inschrijvingen: Bewust gelukkig leven We zijn in de zes kortste weken van het jaar. Een ideale tijd om te dromen van gisteren en morgen. En ook een tijd om voornemens te maken: Bewust Gelukkig Leven (GLB wordt BGL) 365 dagen Om leed en vreugde te dragen Neem iedere dag je deel Alles bijeen is veel te veel Benijdt men t welzijn dat je draagt Het is veel beter dan beklaagd, 365 dagen lang Elke morgen mag men hetzelfde vragen Gezondheid van s morgens vroeg tot s avonds laat Doe een vredeswens nu meteen Dat doen we allen Maar niet voor ons zelf alleen Wel voor iedereen Moge Gods zegen jouw wensen begeleiden Een gezegend 2017 MARC MESSIAEN PROOST GROENE KRING EN KLJ WEST-VLAANDEREN SHUTTERSTOCK Januari 2017 Stiel 31

32 FLANDERS EXPO GENT NIEUWE UREN: tot uur Ontdekkingen om van te smullen!

PERSMAP. Tractorenrondrit voor personen met een beperking

PERSMAP. Tractorenrondrit voor personen met een beperking PERSMAP Tractorenrondrit voor personen met een beperking 6 juli 2016 INHOUD 1. Persuitnodiging 3 2. Aanleiding 4 3. Programma / verloop event 5 4. Wie is Groene Kring 6 CONTACTPERSONEN Karolien Van De

Nadere informatie

PERSMAP. Ronde van Roza www.sosvoedselprijzen.be

PERSMAP. Ronde van Roza www.sosvoedselprijzen.be PERSMAP Ronde van Roza www.sosvoedselprijzen.be augustus september 2015 Inhoud Persbericht De Ronde van Roza Informatiefolder campagne S.O.S. voedselprijzen Wie is Groene Kring Contactpersonen Remie Dewitte,

Nadere informatie

PERSMAP. Held van t Veld Vlaams-Brabant

PERSMAP. Held van t Veld Vlaams-Brabant PERSMAP Held van t Veld Vlaams-Brabant 2 september 2017 INHOUD 1. Persuitnodiging... 3 1.1. Deelname... 4 1.1.1. Wie mag deelnemen?... 4 1.2. De wedstrijd... 4 1.2.1. De wedstrijd... 4 1.2.2. De jury...

Nadere informatie

PERSMAP. Held van t Veld Nationaal kampioenschap

PERSMAP. Held van t Veld Nationaal kampioenschap PERSMAP Held van t Veld Nationaal kampioenschap Zondag 10 september 2017 Inhoud 1. Persuitnodiging... 3 2. Held van t Veld: een woordje uitleg... 4 2.1. Deelname... 4 2.1.1. Wie mag deelnemen?... 4 2.2.

Nadere informatie

TOEKOMSTFORUM HALLE-VILVOORDE

TOEKOMSTFORUM HALLE-VILVOORDE TOEKOMSTFORUM HALLE-VILVOORDE 24 MEI 2017 Agenda 1. Korte voorstelling Groene Kring en Boerenbond 2. Landbouw in Vlaams-Brabant 3. Actiepunten a) Beschikbaarheid van landbouwgrond b) Landbouw en natuur

Nadere informatie

WELKOM. Jeugdwerk in de Stad

WELKOM. Jeugdwerk in de Stad WELKOM op het startmoment van het traject Jeugdwerk in de Stad Stedelijkheid? Heel breed! Stedelijkheid beperkt zich niet tot de kern van steden, maar lekt naar randgebieden Het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Inzetten op duurzame groei. Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond

Inzetten op duurzame groei. Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond Inzetten op duurzame groei Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond 1 Visie In Vlaanderen is er blijvend plaats voor een sterke land- en tuinbouw, die ondernemers en hun gezinnen een volwaardig inkomen en

Nadere informatie

TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID

TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID Voorstelling Landbouwrapport 2010 Het Vlaamse landbouwbeleid

Nadere informatie

Boerderij in de stad 28 mei 2015

Boerderij in de stad 28 mei 2015 Boerderij in de stad 28 mei 2015 Persmap Inhoud Persuitnodiging Boerderij in Mechelen Toelichting event Wie is Groene Kring? Contactpersoon ter plaatse Marijke Jordens, 0476 57 67 85 Diestsevest 32 bus

Nadere informatie

OPLEIDINGSAANBOD. Starterscursussen. (Behaal het statuut land- of tuinbouwer, vroegere B-cursus)

OPLEIDINGSAANBOD. Starterscursussen. (Behaal het statuut land- of tuinbouwer, vroegere B-cursus) OPLEIDINGSAANBOD Starterscursussen (Behaal het statuut land- of tuinbouwer, vroegere B-cursus) De starterscursussen verlopen i.s.m. en Starterscursus Denk je eraan om een land- of tuinbouwbedrijf op te

Nadere informatie

Go4Business. Go4Business is een individueel begeleidingstraject voor kandidaatondernemers

Go4Business. Go4Business is een individueel begeleidingstraject voor kandidaatondernemers Go4Business Denk je aan een eigen onderneming? Of wil je van je bijberoep je hoofdberoep maken? Dan vraag je je waarschijnlijk af of dit een haalbare droom kan zijn... Ontdek hier een individueel begeleidingstraject

Nadere informatie

DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX

DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX FOCUS 2015 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2015 INHOUD 1. Vlaamse conjunctuurindex 2. Landbouw 3. Tuinbouw 4. Belemmeringen 5. Administratieve taken 6. Meer informatie 1.

Nadere informatie

INNOVATIE IN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW

INNOVATIE IN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW FOCUS 2014 INNOVATIE IN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW RESULTATEN 2014 VAN HET LANDBOUWMONITORINGSNETWERK Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op innovatie 2. Innovatie bij Vlaamse land-

Nadere informatie

POP UP BOERENMARKT. 31 december 2014, Roeselare

POP UP BOERENMARKT. 31 december 2014, Roeselare POP UP BOERENMARKT 31 december 2014, Roeselare Diestsevest 32 bus 3b 3000 Leuven T 016 47 99 98 F 016 47 99 95 info@groenekring.be www.groenekring.be Pop up boerenmarkt sensibiliseert consumenten over

Nadere informatie

Ondernemerschap Programma

Ondernemerschap Programma Speciaal voor Limburgse Fruittelers Telers Ondernemerschap Programma Met een positief perspectief en het juiste financieel inzicht op weg naar een toekomstbestendig fruitteeltbedrijf in Limburg Haal meer

Nadere informatie

Crelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015

Crelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015 Crelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015 Belangrijkste resultaten Het vertrouwen van de landbouwers daalt in België, vooral in de melkveesector. De evaluatie van het financieel resultaat loopt

Nadere informatie

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW VEELZIJDIG BOEREN MIDDEN IN DE SAMENLEVING VOORWOORD De Multifunctionele Landbouw is een groeiende sector. Steeds meer agrarische bedrijven combineren de productie van voedsel

Nadere informatie

JONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN

JONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN JONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN 2019 DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Rapport JONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN www.vlaanderen.be Colofon Samenstelling Departement Landbouw en Visserij Auteur Veerle Vermeyen

Nadere informatie

Waarom? De Landgenoten druk op grond instrumenten IPO overheidsgronden pachtwetgeving BIO & professioneel De Landgenoten: concreet.

Waarom? De Landgenoten druk op grond instrumenten IPO overheidsgronden pachtwetgeving BIO & professioneel De Landgenoten: concreet. Waarom? De Landgenoten druk op grond instrumenten IPO overheidsgronden pachtwetgeving BIO & professioneel De Landgenoten: concreet Inhoud Waarom? Zorgwekkende berichten: landbouwbedrijven die opgedoekt

Nadere informatie

Snel en stressvrij op uw bestemming geraken? Na de trein verder op de fiets! Blue-bike maakt de verplaatsing met de trein af door comfortabele

Snel en stressvrij op uw bestemming geraken? Na de trein verder op de fiets! Blue-bike maakt de verplaatsing met de trein af door comfortabele tot uw beschikking Snel en stressvrij op uw bestemming geraken? Na de trein verder op de fiets! Blue-bike maakt de verplaatsing met de trein af door comfortabele stadsfietsen te voorzien aan de Belgische

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Training Passie en missie

Training Passie en missie Training Passie en missie Passie en missie: jouw unieke bijdrage Wil jij weten wat jouw passie en missie is? Wat jouw unieke bijdrage is? Hoe jij het verschil kan maken? Dan is de training Passie en missie

Nadere informatie

Introductie Fructura ochtenddebat

Introductie Fructura ochtenddebat Introductie Fructura ochtenddebat ONDERZOEKSRESULTATEN SUFISA-PROJECT Hasselt, 1 december 2018 Inleiding 1. SUFISA-project EU Horizon 2020 project Doelstelling: identificeren van goede praktijken en oplossingen

Nadere informatie

Studiedag Vrouwen innoveren en inspireren op het platteland. 18 oktober 2011

Studiedag Vrouwen innoveren en inspireren op het platteland. 18 oktober 2011 TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID Studiedag Vrouwen innoveren en inspireren op het platteland

Nadere informatie

Opleiding. Wie inzet op opleiding, zet in op zijn toekomst VOOR JONGE LAND- EN TUINBOUWERS. Aanbod Investeren in mens en bedrijf

Opleiding. Wie inzet op opleiding, zet in op zijn toekomst VOOR JONGE LAND- EN TUINBOUWERS. Aanbod Investeren in mens en bedrijf Opleiding VOOR JONGE LAND- EN TUINBOUWERS Investeren in mens en bedrijf Wie inzet op opleiding, zet in op zijn toekomst Aanbod 2016-2017 STARTERSCURSUS pag. 3 FAMILIALE BEDRIJFSOVERNAME pag. 6 RIJBEWIJS

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Ontdek je managementsupport.nl/event

Ontdek je managementsupport.nl/event e-pocket Ontdek je managementsupport.nl/event Beste talentvolle professional, Bedankt dat je de e-pocket Ontdek je talent hebt gedownload! Met deze e-pocket kun je een eerste stap zetten om je persoonlijke

Nadere informatie

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE?

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? Ik ben hier. En u? De klant is god. En god is overal. Maar is uw bedrijf dat ook? Want terwijl u braaf naast de telefoon wacht tot de klant

Nadere informatie

KMO-management. Een praktijkgerichte opleiding in management. Persoonlijke groei is mijn keuze!

KMO-management. Een praktijkgerichte opleiding in management. Persoonlijke groei is mijn keuze! V O L WA S S E N E N O N D E R W I J S KMO-management Een praktijkgerichte opleiding in management Persoonlijke groei is mijn keuze! Voor wie is de opleiding bestemd? KMO-bedrijfsleiders die hun managementvaardigheden

Nadere informatie

KORTE KETEN. Maayke Keymeulen. Vlaamse Overheid - Departement Landbouw en Visserij

KORTE KETEN. Maayke Keymeulen. Vlaamse Overheid - Departement Landbouw en Visserij KORTE KETEN Maayke Keymeulen Vlaamse Overheid - Departement Landbouw en Visserij Inhoud 1. Wat is korte keten? 2. Ondersteuning door Vlaamse Overheid 3. Ondersteuning door lokale besturen 2 1. Wat is korte

Nadere informatie

VDAB gaat digitaal met nieuwe contactstrategie Inschrijven doe je zelf, waar en wanneer je maar wil

VDAB gaat digitaal met nieuwe contactstrategie Inschrijven doe je zelf, waar en wanneer je maar wil VDAB gaat digitaal met nieuwe contactstrategie Inschrijven doe je zelf, waar en wanneer je maar wil VDAB lanceerde op maandag 8 oktober 2018 zijn vernieuwde website en websitedienstverlening. Daarmee krijgen

Nadere informatie

Ondernemerschap Programma. Van idee naar actie: nu én in de toekomst een succesvol fruitteeltbedrijf

Ondernemerschap Programma. Van idee naar actie: nu én in de toekomst een succesvol fruitteeltbedrijf Telers Ondernemerschap Programma Van idee naar actie: nu én in de toekomst een succesvol fruitteeltbedrijf Haal meer uit uzelf en vergroot uw kansen in de markt Niets doen is geen optie Nederlandse fruittelers

Nadere informatie

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw

Nadere informatie

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect. Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam

Nadere informatie

Innovatieagenda Melkveehouderij

Innovatieagenda Melkveehouderij Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de

Nadere informatie

Focus Workshop 2 daagse

Focus Workshop 2 daagse Focus Workshop 2 daagse Doelstelling Het is onze passie om bedrijven te ondersteunen in hun groei en andere ondernemers te helpen hun dromen te realiseren. HaRvest is ontstaan van uit onze overtuiging

Nadere informatie

West-Vlaamse landbouw in cijfers

West-Vlaamse landbouw in cijfers West-Vlaamse landbouw in cijfers Provincie West-Vlaanderen Dienst Economie en Europese & Internationale Samenwerking Beleidskern Economie Karel Moentjens Beleidsmedewerker Landbouw ACHTERGROND EN OPZET

Nadere informatie

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland VERBINDT VERSTERKT VERTEGENWOORDIGT BRABANT ZEELAND IS HET STERKSTE ONDERNEMINGSNETWERK VAN UW REGIO. We hebben een voortrekkersrol in vernieuwing en innovatie,

Nadere informatie

Melk van Hier, kansen voor landbouw en natuur?

Melk van Hier, kansen voor landbouw en natuur? Melk van Hier, kansen voor landbouw en natuur? NATUUR EN LANDBOUW// VORSELAAR// 14 maart 2012 Draagvlakverbredingsproject Melk van Hier 1/1/2013 31/12/2013 Dit initiatief kadert binnen een overkoepelend

Nadere informatie

Ontdek, beleef en geniet bij Markant

Ontdek, beleef en geniet bij Markant Ontdek, beleef en geniet bij Markant Wil je een extra dimensie toevoegen aan je vrije tijd? Dan zit je goed bij Markant! In een boeiend gezelschap ontdek je jezelf en krijg je een bredere kijk op de wereld.

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX

DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX FOCUS 14 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 14 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie 1. Blik op de conjunctuurindex 2. Landbouw per deelsector 3. Tuinbouw

Nadere informatie

Deel 7 ANDERE OPLEIDINGSVORMEN. Hoofdstuk 1 : VDAB-opleidingen

Deel 7 ANDERE OPLEIDINGSVORMEN. Hoofdstuk 1 : VDAB-opleidingen Deel 7 ANDERE OPLEIDINGSVORMEN Hoofdstuk 1 : VDAB-opleidingen 7 Schooljaar 2010-2011 BEROEPSOPLEIDING VAN DE VDAB Aantal beëindigde opleidingen, opgesplitst naar activiteit werknemers - werkzoekenden 2010

Nadere informatie

Wij willen graag onze eigen beslissingen nemen

Wij willen graag onze eigen beslissingen nemen Jack van Eekelen Noordhoek, 40 melkkoeien en 40 ha akkerbouw Drie jonge mannen werken in VOF-verband op het bedrijf van hun ouders. Hun doel is bedrijfsovername. De een is wat verder dan de ander, maar

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 28 625 Herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Nr. 133 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE Aan

Nadere informatie

1. Doel: de themagesprekken kunnen inzichten verschaffen over de werkmotieven (wie ben ik en wat wil ik) en zijn kwaliteiten (wat kan ik).

1. Doel: de themagesprekken kunnen inzichten verschaffen over de werkmotieven (wie ben ik en wat wil ik) en zijn kwaliteiten (wat kan ik). 1.16. Themagesprek A. Situering Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Wat zijn mijn opties? Wat is mijn actieplan? B. Gebruik 1. Doel: de themagesprekken kunnen inzichten verschaffen over de werkmotieven

Nadere informatie

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren, Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,

Nadere informatie

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes?

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Agenda Doel en aanpak Thuis in de Toekomst Mijlpalen in het project Rol lokale besturen We doen het samen Inhoud platform Communicatiemiddelen

Nadere informatie

nr. 884 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 20 september 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderopvang - Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK s)

nr. 884 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 20 september 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderopvang - Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK s) SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 884 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 20 september 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderopvang - Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK

Nadere informatie

plage-lestijden onderwijzer

plage-lestijden onderwijzer plage-lestijden onderwijzer Schooljaar 2010-2011 - Schooljaar 2011-2012 Vlaams ministerie van Onderwijs & Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi

Nadere informatie

DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX

DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX FOCUS 2017 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE VOORJAAR 2017 INHOUD 1. Index klimt verder uit dal 2. Landbouwsectoren 3. Tuinbouwsectoren 4. Belemmeringen 5. Investeringen 6. Meer informatie

Nadere informatie

Piano Leren Spelen. Piano Leren Spelen

Piano Leren Spelen. Piano Leren Spelen Piano Leren Spelen Wil je graag piano leren spelen? Of heb je al wat ervaringen met piano maar je wilt er dieper ingaan. Dan zijn deze online pianocursussen geschikt voor jou. De piano is een instrument

Nadere informatie

MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017.

MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017. PERSBERICHT MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017. Brussel, 16 Juni 2017 In 2016 bouwde MyMicroInvest zijn activiteiten verder uit en gaf het als marktleider vorm aan de markt. De

Nadere informatie

Inhoud. Praktisch Naar het aanbod The basics... 7 Wil je meer?... 8 Nog niet genoeg?... 10

Inhoud. Praktisch Naar het aanbod The basics... 7 Wil je meer?... 8 Nog niet genoeg?... 10 Vorming brochure Inhoud Praktisch... 4 Naar het aanbod... 6 The basics... 7 Wil je meer?.... 8 Nog niet genoeg?.... 10 3 Als Vlaamse studentenkoepel vertegenwoordigt de Vlaamse Vereniging van Studenten

Nadere informatie

Programma van de avond

Programma van de avond Programma van de avond 1. Toelichting provinciaal themajaar o Brabantse keukens o Brabantse parels 2. Themajaar in Deurne 3. Korte pauze 4. Ideeën en initiatieven voor consumentenprogramma Deurne o Intro

Nadere informatie

Word LEERMEESTER in de horecasector

Word LEERMEESTER in de horecasector Word LEERMEESTER in de horecasector Waarom? Wat kan je verwachten? Word LEERMEESTER in de horeca Wil je iemand met een stage- of opleidingscontract opleiden in je bedrijf? Of misschien heb je hier al ervaring

Nadere informatie

nr. 357 van LYDIA PEETERS datum: 15 februari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Jeugdwerkloosheid - Stand van zaken trajecten

nr. 357 van LYDIA PEETERS datum: 15 februari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Jeugdwerkloosheid - Stand van zaken trajecten SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 357 van LYDIA PEETERS datum: 15 februari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Jeugdwerkloosheid - Stand van zaken trajecten Op pagina

Nadere informatie

4. Hoeveel zelfstandige kinderopvanginitiatieven stapten in 2013 en 2014 (cijfers tot september) uit het IKG-systeem?

4. Hoeveel zelfstandige kinderopvanginitiatieven stapten in 2013 en 2014 (cijfers tot september) uit het IKG-systeem? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 63 van ELKE VAN DEN BRANDT datum: 15 oktober 2014 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Zelfstandige kinderopvang - Evolutie Het decreet Kinderopvang

Nadere informatie

Trainingen en workshops maart - juni 2019

Trainingen en workshops maart - juni 2019 academie Leren en doen! Trainingen en workshops maart - juni 2019 www.academie.zorgbelang-brabant.nl Trainingen & workshops KRACHTIG PITCHEN Vrijdag 29 maart 2019 Hoe vertel je kort en krachtig jouw idee

Nadere informatie

Coöperatief ondernemen

Coöperatief ondernemen Koen Albers Geboortedatum: 26/10/1964 Lier koen.albers@telenet.be Als nieuw verkozen NAR-lid wil ik graag mijn steentje bijdragen en mee richting geven aan het domein Coöperatief Ondernemen. Ik geloof

Nadere informatie

IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER

IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER Op het coöperatief boslandbouwbedrijf Pomona zorgen Wase consumenten samen met boeren voor 80% van hun eigen lokale, gezonde en duurzame voeding. Coöperanten investeren

Nadere informatie

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97 Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk

Nadere informatie

Word LEERMEESTER in de horecasector

Word LEERMEESTER in de horecasector Word LEERMEESTER in de horecasector Word leermeester Wil je iemand met een stage- of opleidingscontract opleiden in je bedrijf? Of misschien heb je hier al ervaring mee maar zoek je een inspirerende manier

Nadere informatie

producentenorganisaties (PO's) wettelijk kader Lea Elst

producentenorganisaties (PO's) wettelijk kader Lea Elst producentenorganisaties (PO's) wettelijk kader Lea Elst Producentenorganisaties (wettelijk kader) Inleiding Doelstellingen en voorwaarden Uniek lidmaatschap / contractuele onderhandelingen Praktisch Andere

Nadere informatie

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen dhr. Arne Oosthuyse projectcoördinator Voka - Kamer van Koophandel O-Vl. VON-sessie: Allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen Donderdag 9 juni 2011 Huis van de

Nadere informatie

eel multifunctionele bedrijven verkopen hun

eel multifunctionele bedrijven verkopen hun Vers voedsel Als je tussenhandel kunt voorkomen, blijft er meer voor de boer over. Dat is een argument voor korte ketens. Die vormen ook een antwoord op de toenemende vraag naar vers en ambachtelijke

Nadere informatie

Casa KLJ, jaarthema 2014-2015

Casa KLJ, jaarthema 2014-2015 0 Casa KLJ, jaarthema 2014-2015 Het lokaal, een veel besproken onderwerp bij verschillende KLJafdelingen. Het is te klein, te rommelig, niet in orde Het betekent vaak een bron van zorgen voor de leiding.

Nadere informatie

VR DOC.1214/1BIS

VR DOC.1214/1BIS VR 2018 2610 DOC.1214/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende de wijziging van het besluit

Nadere informatie

die je direct meer winst opleveren

die je direct meer winst opleveren 3 PRIKKELENDE VRAGEN AAN JE MEDEWERKERS die je direct meer winst opleveren 3 simpele, prikkelende vragen. Die jij vergeet te stellen, maar die veel resultaat kunnen opleveren Dé drie vragen die je jouw

Nadere informatie

PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 2012

PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 2012 AMS FOCUS 212 PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 212 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op de productierekeningen 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto

Nadere informatie

Managementtrainee. Een waaier aan mogelijkheden

Managementtrainee. Een waaier aan mogelijkheden Managementtrainee Een waaier aan mogelijkheden Het managementtraineeship bij Argenta is de ideale start van een succesvolle carrière! Je wordt opgepikt door een frisse wind die je voorbereidt op een verantwoordelijke

Nadere informatie

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Training Passie en missie Passie en missie: jouw unieke bijdrage Wil jij weten wat jouw passie en missie is? Wat jouw unieke bijdrage is? Hoe jij het verschil kan maken? Dan is de training Passie en missie

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN Met 156 FairTradeGemeenten (november 2014) en nog eens 75 gemeenten op weg naar de titel is de campagne na 10 jaar nog steeds volop op gang. Al deze trekkersgroepen

Nadere informatie

Extra investeringen nodig in wegenbouw Toestand blijft moeilijk ondanks stabilisatie eerste helft 2015

Extra investeringen nodig in wegenbouw Toestand blijft moeilijk ondanks stabilisatie eerste helft 2015 Extra investeringen nodig in wegenbouw Toestand blijft moeilijk ondanks stabilisatie eerste helft 215 Sinds 211 is het aantal gemeentelijke aanbestedingen sterk gedaald. Het aantal aanbestedingen van steden

Nadere informatie

de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm

de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm Onze veehouders zorgen voor prachtige en heerlijke producten. Van melk en kipfilet tot eieren en subliem varkensvlees van eigen bodem. Vele mensen

Nadere informatie

Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand. Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015

Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand. Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015 Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015 Inhoud Achtergrond Hoe zijn we te werk gegaan? Landbouw in de Vlaamse

Nadere informatie

Benchmark uw. productielogistiek. Productiebedrijven in Vlaanderen. met uitsterven bedreigd. springlevend

Benchmark uw. productielogistiek. Productiebedrijven in Vlaanderen. met uitsterven bedreigd. springlevend Iedere ochtend in Afrika ontwaakt een leeuw met de wetenschap dat hij sneller moet lopen dan de traagste gazelle Productiebedrijven in Vlaanderen met uitsterven bedreigd springlevend of? Benchmark uw productielogistiek

Nadere informatie

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw Social media in de Tuinbouw Inleiding: Dit onderzoek is uitgevoerd door Jan-Peter Steetskamp, in opdracht van Mariëlle van Leeuwen, zelfstandig professional op het gebied van marketing en online communicatie

Nadere informatie

Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I)

Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) Ontstaan Jaren vijftig: Voedselzekerheid Deviezen sparen

Nadere informatie

Beste vrijwillig(st)er,

Beste vrijwillig(st)er, Niet vergeten! Provinciaal bestuur? lees meer op pag 2 Wie? lees meer op pag 3 Kandidaat stellen? lees meer op pag 4 Verkiezingen lees meer op pag 5 Timing lees meer op pag 6 lees meer op pag 7 Nieuwsbrief

Nadere informatie

Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Tom Vandenkendelaere Europees Parlementslid

Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Tom Vandenkendelaere Europees Parlementslid Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Tom Vandenkendelaere Europees Parlementslid EUROPA, HOE ZIT DAT EIGENLIJK? - EVP-fractie - Commissies WAAROM EEN EUROPEES LANDBOUWBELEID? 1957: Stichting Europese

Nadere informatie

V O L G E R S F A C E B O O K / D E D R E S S C O A C H W W W. G L A N C Y. N L

V O L G E R S F A C E B O O K / D E D R E S S C O A C H W W W. G L A N C Y. N L SIMPEL STAPPENPLAN VAN JE PASSIE JE WERK MAKEN 3.278 VOLGERS FACEBOOK/DEDRESSCOACH WWW.GLANCY.NL Mijn reis: van passie naar ondernemer Gefeliciteerd! Je hebt een eerste stap gezet. Wat fantastisch dat

Nadere informatie

STEPSTONE IN CIJFERS. April

STEPSTONE IN CIJFERS. April April 2019 1/7 Informatie over de bezoekers van StepStone Bezochte pagina s 4.524.587 Bezoeken 1.358.796 Unieke bezoekers 808.529 Jobs online 6846 Bij StepStone zetten we alles in het werk om nog meer

Nadere informatie

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU De Europese Unie mikt hoog Europese Commissie Landbouw en plattelandsontwikkeling Bijdrage van het landbouwbeleid Het GLB biedt landbouwers een aantal stimuli

Nadere informatie

Economisten zeggen: eerlijke prijs bestaat niet, of is prijs wat markt bepaalt.

Economisten zeggen: eerlijke prijs bestaat niet, of is prijs wat markt bepaalt. Goed geboerd Verslag plenair gedeelte, 20.30u-21.30u Welkom Inleiding door Gedeputeerde Naeyaert Voorstelling van de panelleden Joost Dessein, professor Santiago Servantes, Fillipijnse melkcoöperatieve

Nadere informatie

Netwerk van vrouwen met een actieve en ondernemende houding

Netwerk van vrouwen met een actieve en ondernemende houding Netwerk van vrouwen met een actieve en ondernemende houding DEEL, LEER EN INSPIREER BIJ ARTEMIS Laat jij professioneel niets aan het toeval over? Bij Artemis ben je aan het juiste adres. Artemis is een

Nadere informatie

EU Programma s GLB

EU Programma s GLB EU Programma s 2014-2020 GLB 2014-2020 Carlo Vromans Programma Ontwikkeling GLB tot 2014 GLB 1 e pijler: inkomenssteun met maatschappelijke verplichtingen GLB 2 e pijler: plattelandsontwikkelingenprogramma

Nadere informatie

Hoe vind ik mijn droombaan?

Hoe vind ik mijn droombaan? Hoe vind ik mijn droombaan? Denk eens aan een collega of vriend van je die in jou ogen een droombaan heeft. Hij is niet alleen goed in zijn werk, maar geniet er ook elke dag met volle teugen van. Anderen

Nadere informatie

Toespraak t.g.v. de uitreiking van Phytofar Instituut prijzen 2015

Toespraak t.g.v. de uitreiking van Phytofar Instituut prijzen 2015 Toespraak t.g.v. de uitreiking van Phytofar Instituut prijzen 2015 Joris Relaes Brussel, 5 november 2015 Waar ga ik het niet over hebben? Een vergeten verjaardag: 20 jaar WTO 1995-2015 Naar een geglobaliseerde

Nadere informatie

Deel 7 ANDERE OPLEIDINGSVORMEN. Hoofdstuk 1 : VDAB-opleidingen

Deel 7 ANDERE OPLEIDINGSVORMEN. Hoofdstuk 1 : VDAB-opleidingen Deel 7 ANDERE OPLEIDINGSVORMEN Hoofdstuk 1 : VDAB-opleidingen 7 Schooljaar 2011-2012 BEROEPSOPLEIDING VAN DE VDAB Aantal beëindigde opleidingen, opgesplitst naar activiteit werknemers - werkzoekenden 2011

Nadere informatie

In 3 stappen naar meer regie in werk en leven. - Vera Winkel -

In 3 stappen naar meer regie in werk en leven. - Vera Winkel - In 3 stappen naar meer regie in werk en leven - Vera Winkel - Inhoudsopgave Inleiding pagina 3 Ik wil... pagina 4 Waarom kan ik jou helpen? pagina 5 Stap 1 - Luister pagina 6 Stap 2 - Lach pagina 9 Stap

Nadere informatie

17 omzetverhogende marketing tips

17 omzetverhogende marketing tips 17 omzetverhogende marketing tips 1. Creëer je eigen youtube kanaal en gebruik het om je producten aan te kondigen, een aanbieding te doen of tips te geven. Kijk maar als voorbeeld naar het succes van

Nadere informatie

Training Conflicthantering

Training Conflicthantering Training Conflicthantering Conflicthantering, onderhandelen met resultaat Effectief ruziemaken. Kan dat? Wij denken van wel. Een conflict kan zorgen voor een nieuw inzicht of een frisse wind in een relatie.

Nadere informatie

VOORAANKONDIGING. Najaarsconferentie. Europese Eemland Conferentie EUROPESE EEMLAND CONFERENTIE VEELZIJDIG PLATTELAND! Het platteland leeft!

VOORAANKONDIGING. Najaarsconferentie. Europese Eemland Conferentie EUROPESE EEMLAND CONFERENTIE VEELZIJDIG PLATTELAND! Het platteland leeft! VOORAANKONDIGING Het platteland leeft! De Europese Eemland Conferentie en het Netwerk Platteland hebben de handen ineengeslagen om in het najaar een bruisende driedaagse plattelandsconferentie te organiseren.

Nadere informatie

Lerende Netwerken - Samenwerken leidt tot leereffecten

Lerende Netwerken - Samenwerken leidt tot leereffecten Lerende Netwerken - Samenwerken leidt tot leereffecten Jens De Vos Projectmanager Voka Kamer van Koophandel O-VL Gent, 13 december 2007 Inhoud Voka : wie zijn we? Lerende Netwerken binnen Voka Definitie

Nadere informatie

onthaalbeleid Is jullie onthaalbeleid in balans? DOE DE SCAN onze DIVERSITEITS- CONSULENT helpt jou hierbij

onthaalbeleid Is jullie onthaalbeleid in balans? DOE DE SCAN   onze DIVERSITEITS- CONSULENT helpt jou hierbij onthaalbeleid Is jullie onthaalbeleid in balans? DOE DE SCAN onze DIVERSITEITS- CONSULENT helpt jou hierbij WWW.SCANJEWERKVLOER.BE HALLO WELKOM EEN GOED ONTHAAL IS GOED VOOR IEDEREEN Merk jij ook dat er

Nadere informatie

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012 Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Balans loopbaan-privé

Balans loopbaan-privé JOUW LOOPBAANEXPERT Balans loopbaan-privé Naam: Februari 2017 James Postbus 2525 3500 GM Utrecht Telefoon 030-7511900 www.jamesloopbaan.nl info@jamesloopbaan.nl Twitter @Jamesloopbaan KvK 854298514 1 Inhoud

Nadere informatie