agendapunt 04.H.17 Aan Commissie Waterkwaliteit LOKALE KNELPUNTEN SALIESTRAAT

Transcriptie

1 agendapunt 04.H Aan Commissie Waterkwaliteit LOKALE KNELPUNTEN SALIESTRAAT Voorstel Commissie Waterkwaliteit het investeringsplan Saliestraat Wateringen ter hoogte van ,- vast te stellen en een uitvoeringskrediet van ,- ter beschikking te stellen ten behoeve van de uitvoering van maatregelen om een lokaal knelpunt op te lossen. Advies Commissie Waterkwaliteit

2

3 Lokale knelpunten: investeringsplan en uitvoeringskrediet Saliestraat Wateringen, gemeente Westland 1. Probleemstelling - context Delfland neemt als waterkwaliteitsbeheerder maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit. Ondanks maatregelen op systeemniveau kunnen er lokaal waterkwaliteitsknelpunten optreden die specifieke, lokale maatregelen vragen. In het programmaplan Schoon Water is hiervoor een aparte programmalijn benoemd om zichtbaar en concreet zoveel mogelijk van de belangrijkste lokale knelpunten op te lossen in de periode tot en met De Saliestraat in Wateringen is in 2012 in het maatregelenplan van de tweede ronde lokale knelpunten geselecteerd. In 2013 is een proef gedaan waarbij een pomp het water kunstmatig in beweging hield. Hoewel er op de draaimomenten geen drijflagen waren, bleef het water zeer groen, en bracht de verkregen stroming andere problemen met zich mee zoals ophoping van vuil en geluidsoverlast van de pomp. Eind 2013 is de vierde inventarisatie- en selectieronde uitgevoerd. Dit heeft geresulteerd in een vierde selectieronde lokale knelpunten. Voor een verbetervoorstel voor het knelpunt in de Saliestraat was meer tijd nodig dan voor de knelpunten die in de vierde ronde zijn geselecteerd. Omdat voor de nu voorgestelde maatregel een investeringsplan en krediet nodig is, wordt deze maatregel apart van het maatregelenplan lokale knelpunten 2014 aan de VV ter besluitvorming wordt voorgelegd. 2. Beoogd effect De doelstelling van dit project is het uitvoeren van een maatregel waarmee zichtbaar en concreet de waterkwaliteit in de omgeving van de Saliestraat in Wateringen wordt opgelost. Voor dit knelpunt wordt een investeringsplan en krediet aangevraagd. 3. Kernboodschap De zorg voor de waterkwaliteit is één van de kerntaken van Delfland. Dat betekent dat Delfland streeft naar schoon en gezond water voor mens en dier en daarbij een bijdrage wil leveren aan een aantrekkelijke leefomgeving. Om die reden werkt Delfland aan het oplossen van lokale knelpunten in de waterkwaliteit. Samen met gebiedspartners worden maatregelen getroffen om kroos, vuil, stank en stilstaand water te voorkomen. In 2015 wil Delfland de doorstroming verbeteren in de watergang bij de Saliestraat in Wateringen, gemeente Westland, door het aanleggen van twee inlaten. De gemeente start een bewustwordingscampagne om bewoners voor te lichten over wat ze zelf kunnen doen om verdere vervuiling te voorkomen. 4. Historie - eerdere besluitvorming De selectiemethode en -criteria voor de lokale knelpunten op het gebied van waterkwaliteit zijn vastgesteld door D&H op 21 juni 2011 (kenmerk ). D&H heeft de VV hiervan op de hoogte gesteld via een brief (d.d. 16 augustus 2011 kenmerk ). D&H heeft 20 december 2011 (kenmerk: ) kennisgenomen van het maatregelenplan eerste ronde en heeft ingestemd met de uitvoering ervan. In 2012 heeft de VV een investeringsplan vastgesteld en krediet beschikbaar gesteld voor de uitvoering van

4 maatregelen om één lokaal knelpunt in de Steendijkpolder aan te pakken (kenmerk: en ). D&H heeft op 21 augustus 2012 (kenmerk: ) kennisgenomen van het maatregelenplan tweede ronde en heeft ingestemd met de uitvoering ervan. Voor uitvoering van dit maatregelenplan waren geen investeringsplannen nodig. D&H heeft op 14 mei 2013 (kenmerk: ) kennisgenomen van het maatregelenplan derde ronde en heeft ingestemd met de uitvoering ervan. Op 20 juni 2013 heeft de VV twee investeringsplannen en krediet beschikbaar gesteld voor de uitvoering van maatregelen om vier lokale knelpunten aan te pakken (kenmerk: ). Op 15 april 2014 heeft D&H ingestemd met de uitvoering van maatregelenplan 2014 (kenmerk ) en de VV heeft op 5 juni twee investeringsplannen en uitvoeringskredieten vastgesteld ( kenmerk ) om uitvoering van twee maatregelen uit het maatregelenplan mogelijk te maken. Voorliggend voorstel is het zesde investeringsplan voor lokale knelpunten waterkwaliteit. 5. Regelgeving en Beleid In gevolge artikel 2.1 en 3.2 van de Waterwet en het Reglement van bestuur voor het Hoogheemraadschap van Delfland, vastgesteld door Provinciale Staten van Zuid-Holland, heeft Delfland de waterstaatkundige verzorging van zijn beheergebied als taak. Deze taak omvat de zorg voor het watersysteem en de zorg voor de zuivering van het afvalwater. De zorg voor het watersysteem omvat de zorg voor de waterkering en de zorg voor de waterhuishouding, waaronder ook de zorg voor de chemische en ecologische waterkwaliteit. In het Waterbeheerplan heeft Delfland de ambitie vastgelegd om het water meetbaar schoner en zichtbaar aantrekkelijker te maken. De aanpak van lokale knelpunten draagt daar aan bij. Het programmaplan Schoon Water 2012 (VV, 24 november 2011, kenmerk ) beschrijft de doelstelling en randvoorwaarden voor de aanpak van lokale knelpunten. 6. Financiën Voor de maatregel is een schetsontwerp opgesteld en daarbij is een kostenraming gemaakt op basis van de SSK-systematiek. Deze raming vormt de basis voor dit investeringsplan. De maatregel is betrekkelijk eenvoudig en leent zich voor het aanbesteden op basis van een voorontwerp met werkomschrijving (UAV-GC). Delfland bespaart daarmee tijd en extra kosten voor het opstellen van een definitief ontwerp. De aannemer zal het voorontwerp en werkomschrijving verder uitwerken tot een Definitief Ontwerp en /of Uitvoeringsontwerp. Voor de realisatie van deze maatregel, twee inlaten maken en het bereikbaar maken van afsluitbare duikers bij de Saliestraat in Wateringen, is een investeringsplan van ,- benodigd en een totaal uitvoeringskrediet benodigd van ,-. Het reeds beschikbaar gestelde onderzoekskrediet van wordt na het beschikbaar stellen van het uitvoeringskrediet teruggegeven aan het algemeen onderzoekskrediet van de secretarisdirecteur. In vertrouwelijke bijlage 1 is de SSK-raming opgenomen ter onderbouwing van het investeringsplan en krediet locatie Saliestraat Wateringen Investeringsplan Krediet Project Nazorg ten laste van ( ) ( ) onvoorzien exploitatie Voor de programmalijn Lokale Knelpunten is een totaal investeringsvolume van 5 miljoen geraamd voor de periode De realisatie van de voorliggende maatregelen kan binnen het beschikbaar gestelde taakstellende budget worden uitgevoerd. 2

5 7. Duurzaamheid Bij de selectie van knelpunten wordt (indirect) geborgd dat een duurzame oplossing wordt gekozen. Het moet om structurele maatregelen gaan waarbij de bron van vervuiling wordt aangepakt. Het steeds terugkerend uitvoeren van effectgerichte maatregelen zoals bladvissen of kroos verwijderen wordt niet als een duurzame oplossing beschouwd. Voor de uitvoeringsprojecten worden in de uitvoering de duurzaamheidsdoelstellingen gehanteerd (bijv. voor aanbesteding). Voor de knelpunten waarvoor nog geen duidelijke oorzaak naar voren is gekomen, wordt gekozen voor verder onderzoek om tot een duurzame oplossing te komen. 8. Organisatorische en personele consequenties N.v.t. 9. OR/GO N.v.t. 10. Risico- en beheersmaatregelen Voor de uitvoering van maatregelen zijn er enkele risico s voorzien, die uitvoering kunnen vertragen of die de maatregel minder effectief maken. Mogelijke risico s in de uitvoering zijn: - Gemeente Westland werkt niet mee aan de uitvoering. Beheersmaatregel: Er is overleg geweest met de gemeente Westland over de intentie van Delfland voor het plaatsen van een inlaat. De gemeente staat positief ten opzichte van deze maatregel. In het vervolgtraject zal nader overleg plaatsvinden en worden de benodigde vergunningen aangevraagd. - De diffuse bronnen kunnen verergeren waardoor het effect van de maatregel minder gunstig wordt. Beheermaatregel: Ten aanzien van de mogelijke bronnen zal de gemeente Westland dezelfde aanpak ondersteunen die ook de gemeente Den Haag toepast in haar gedeelte van de polder. Dit betekent o.a een voorlichtingscampagne voor bewoners van de naast elkaar gelegen wijken Wateringse Veld (Den Haag) en Essellanden (Westland). Gemeenten gaan bewoners informeren over wat ze zelf kunnen doen om verdere vervuiling tegen te gaan. Deze afspraak wordt in de actualisatie van de wateragenda Den Haag en het waterplan Westland vastgelegd. Daarnaast is met de gemeente Westland is afgesproken dat, mocht dit risico optreden, gezocht moet worden naar aanvullende maatregelen in het bronbeleid. Indien blijkt dat deze maatregelen onvoldoende zijn, zal Delfland de gemeente aanspreken op haar verantwoordelijkheid. - Omgeving maakt bezwaar tegen bereikbaarheid van afsluiters. Beheersmaatregel: Er is met de direct omwonenden overleg gevoerd over de tijdelijke maatregel (pomp) en bewoners zijn blij dat er een alternatief komt die hun overlast zal beperken. 11. Communicatie (in- en extern) Bij deze maatregel is specifiek aandacht voor communicatie over de aanpak van het lokale knelpunt als onderdeel van de aanpak in Wateringseveld en de waterkwaliteitstaken van het waterschap. Voor alle communicatieactiviteiten geldt dat vooraf met de gemeente afstemming plaatsvindt over de wijze waarop en met welke partijen deze activiteiten uitgevoerd worden. In de communicatie naar buiten toe wordt aandacht besteed aan de bronnen van vervuiling en de eventuele rol van de burger daarbij. 3

6 12. Bekendmaking en vervolgprocedure Na vaststelling van het investeringsplan en krediet komt er een uitwerking naar voorontwerp met werkomschrijving. Gelijktijdig met de werkomschrijving wordt voor de maatregel een projectplan opgesteld en ter vaststelling aan D&H voorgelegd. Vervolgens kan het werk worden aanbesteed. Realisatie zal naar verwachting plaatsvinden in Bevoegd orgaan De VV is bevoegd om investeringsplannen en kredieten vast te stellen op grond van artikel 99 van de Waterschapswet. 14. Toelichting Achtergrond Het watersysteem in de wijken Wateringse Veld (Den Haag) en Essellanden (Westland) vormt één peilgebied in de Oud- en Nieuw-Wateringveldschepolder. De Saliestraat ligt in de wijk Essellanden. Bij de aanleg van deze wijken begin jaren 00 was het oorspronkelijke plan om in deze wijken een ecologisch systeem te creëren met enkel gebiedseigen water, met o.a. een helofytenfilter om het water te zuiveren en een gescheiden rioolstelsel waarbij regenwater voor doorspoeling van het watersysteem zou zorgen. De gemeente Den Haag had hier het hoogste ambitieniveau voor vastgesteld. In de praktijk valt het zelfreinigende vermogen van het watersysteem echter tegen. De wijk ligt zeer laag in het landschap waardoor er zich veel organisch materiaal ophoopt. Door de vrij hoge belasting met nutriënten uit veel diffuse bronnen zijn er waterkwaliteitsproblemen, die in een gesloten systeem niet opgelost kunnen worden zonder uitzonderlijk kostbare investeringen. In de wijk Wateringseveld zijn verschillende maatregelen genomen, ook samen met de gemeente Den Haag. In Maatregelenplan 3 e ronde is een inlaat Wateringseveld aangelegd bij de Rijner Wateringkade, noordoostzijde van de wijk. De maatregel die nu bij de Saliestraat wordt voorgesteld (zuidwestzijde), is de laatste van het pakket aan maatregelen in de wijk Wateringseveld. Figuur 1: deelgebied in de Oud- en Nieuw-Wateringveldschepolder met in de rode cirkel het knelpunt Saliestraat, gemeente Westland. Een M-vormige waterpartij waarvan de poten via duikers verbonden zijn. 4

7 Knelpunt waterkwaliteit De watergang rond de Saliestraat in Wateringen levert s zomers regelmatig problemen op. Door de geïsoleerde ligging van de watergang en de hoge belasting aan nutriënten vind er vaak bloei van blauwalgen plaats. In de hoeken van de watergang, afhankelijk van de windrichting, ontstaan vervolgens drijflagen. Deze drijflagen gaan rotten en veroorzaken stankoverlast in de tuinen van de omwonenden. Proefopstelling 2 e ronde lokale knelpunten Op basis van een verkenning naar het oplossen van de problematiek is in het maatregelenplan 2 e ronde lokale knelpunten een voorstel gedaan voor een proefopstelling. In 2013 is de proef uitgevoerd: een tijdelijke pomp hield het water kunstmatig in beweging. De proef is inmiddels gestopt en de pomp verwijderd. Hoewel er op de draaimomenten geen drijflagen waren, bleef het water zeer groen, en bracht de verkregen stroming andere problemen met zich mee zoals ophoping van vuil en geluidsoverlast van de pomp. Conclusie van de proef was dat al met al de positieve effecten niet op wogen tegen de negatieve. Vervolgens is er verder gewerkt aan een voorstel voor een maatregel om de waterkwaliteit te verbeteren. Structurele oplossing Een bronmaatregel is in dit watersysteem nagenoeg onmogelijk te nemen. Er zijn vele diffuse bronnen die samen zorgen voor vervuiling van het water (o.a. hondenpoep, waterbodem, eenden). De locatie in een laag deel van de polder zorgt dat veel nutriënten zich hier ophopen. Om de waterkwaliteit rondom de Saliestraat zodanig te verbeteren dat deze acceptabel wordt voor alle betrokkenen (omwonenden, gemeente, Delfland) is meer doorstroming van het M-vormige watersysteem noodzakelijk. Voorstel is om een inlaatleiding aan te leggen waardoor water van een betere kwaliteit onder vrij verval vanuit de watergang bij de Dorpskade naar de Saliestraat kan stromen. Om het water gedoseerd door alle poten van de M te laten stromen, worden bestaande duikers bereikbaar en afsluitbaar gemaakt. Via bestaande duikers kan het water wegstromen in zuidoostelijke richting. Communicatie Om te voorkomen dat er nog meer nutriënten in het water terecht komen door onwetendheid van bewoners, zal de gemeente Westland (i.s.m. Den Haag) de bewoners actief informeren over de eigen verantwoordelijkheid. Via de wijkkrant wordt voor een breder publiek informatie gegeven over waterkwaliteit. In de communicatie is aandacht voor de rol van burgers en concrete adviezen wat ze zelf kunnen doen om vervuiling van het water te voorkomen. Naast de algemene communicatie worden de direct omwonenden ook via een brief geïnformeerd over de werkzaamheden rondom de inlaat. Mocht de combinatie van verbeteren van de doorstroming en verminderen diffuse bronnen door bewustwording van bewoners onvoldoende effect hebben, dan is de afspraak met de gemeente Westland om te zoeken naar aanvullende maatregelen in het bronbeleid. Indien blijkt dat deze maatregelen onvoldoende zijn, zal Delfland de gemeente aanspreken op haar verantwoordelijkheid Het streven is om deze maatregelen in een jaar uitgevoerd te hebben, dat betekent dat eind 2015 alles gereed is. 15. Bijlagen 1. Vertrouwelijke bijlage: SSK raming 5

8 Kenmerk VV : Vergaderdatum : 25 september 2014 Beleidsveld : Schoon Water Agendapunt : H.17 De Verenigde Vergadering van Delfland, op voordracht van dijkgraaf en hoogheemraden van 19 augustus 2014, kenmerk 37344; gelezen het positieve/negatieve advies van de commissie Waterkwaliteit; overwegende dat: - op bepaalde plekken in het beheergebied hardnekkige knelpunten voor de waterkwaliteit voorkomen die een stempel drukken op de uitstraling van de omgeving; - in de Kadernota 2011 voor Schoon Water de keus gemaakt is om de aandacht te richten op de resultaatsverplichte maatregelen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) in de aangewezen waterlichamen, maar daarnaast ook ruimte te houden voor het aanpakken of voorkomen van overlastsituaties in overige watergangen; - hiervoor de programmalijn Lokale knelpunten bestaat in het programma Schoon Water; - voor de aanpak van het hieronder genoemde knelpunt een investeringsplan en krediet nodig is; Gelet op: - artikel 77 van de Waterschapswet; - alle relevante artikelen uit de KRW, Waterwet, Waterschapswet, Waterverordening Zuid- Holland; - artikel 6 Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland; Besluit: het investeringsplan Saliestraat Wateringen ter hoogte van ,- vast te stellen en een uitvoeringskrediet van ,- ter beschikking te stellen ten behoeve van de uitvoering van maatregelen om een lokaal knelpunt op te lossen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 25 september 2014 De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter, mr. drs. P.I.M. van den Wijngaart mr. M.A.P. van Haersma Buma