Hoofdstuk 1 Inleiding

Transcriptie

1 Speelnota Goeree-Overflakkee Maart 2017

2 2

3 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 4 Uitgangspunten van de nota... 4 Leeswijzer... 5 Hoofdstuk 2 Ruimte voor spelen en ontmoeten Het belang van buiten spelen Naar buiten?! Speelplekken op Goeree-Overflakkee... 7 Hoofdstuk 3 Spelen op Goeree-Overflakkee Landelijke richtlijn Analyse naar Goeree-Overflakkee Benchmark speel- en ontmoetingsplekken Actieradius van speelplekken...10 Hoofdstuk 4 Ontmoeten op Goeree-Overflakkee Inleiding Informele en formele ontmoetingsplekken Jongeren Ontmoetingsplaats (JOP)...13 Hoofdstuk 5 Spelregels Inleiding Werkgroep Uitgangspunten...16 Hoofdstuk 6 Beheer en onderhoud Inleiding Beheer en onderhoud Beschikbare financiële middelen...21 Hoofdstuk 7 Financiën Inleiding Beheer en onderhoud toekomstgericht Onderhoud, aanschaf en vervangen Financiële planning Mogelijkheden cofinanciering...24 Hoofdstuk 8 Kansen benutten Inleiding Kansen benutten Onderzoek mogelijkheden openstellen schoolpleinen Vergroten bereikbaarheid Monitoren gebruik huidige speelplekken Ruimte voor informele speel- en ontmoetingsplekken...28 Hoofdstuk 9 Samenvatting

4 Hoofdstuk 1 Inleiding Voor u ligt de Speelnota voor de gemeente Goeree-Overflakkee Aanleiding voor de nota is de vraag vanuit uw raad om inzicht te krijgen in de hoeveelheid beschikbare speelruimte voor de kinderen op ons eiland (raadstoezegging nummer 138). De nota geeft hier antwoord op en maakt daarbij de vertaling naar de dagelijkse praktijk binnen onze gemeente. In de nota is tevens toezegging nummer 402 meegenomen, betreffende het betrekken van het aspect multifunctionaliteit van speeltuinen en plaatsen. Er is gekeken naar het huidige aanbod in iedere kern in relatie tot de leeftijdsopbouw van de kern. In de nota worden hiervoor de volgende leeftijdscategorieën gehanteerd; jaar (kinderen); jaar (jeugd) en jaar (jongeren). De scheidslijn tussen de verschillende categorieën is niet altijd even duidelijk te maken, maar in hoofdlijnen stelt iedere leeftijdscategorie zijn eigen eisen aan omgeving en voorzieningen. Zo zijn de activiteiten van kinderen en jeugd meer gericht op spelen. Bij jongeren staat het ontmoeten en samen sporten centraal. Het huidige aanbod is vervolgens vergeleken met de landelijke richtlijn, welke stichting Jantje Beton en NUSO (Nederlandse Unie van Speeltuinorganisaties) hanteren en met de benchmark voor het aantal voorzieningen per kinderen, jeugdigen of jongeren. In deze nota wordt aandacht besteed aan het betrekken en laten participeren van de verschillende doelgroepen en omwonenden. Dit is zeker van belang bij aanleg, (her-)inrichting of bij initiatieven die via een groepje kinderen, jeugdigen, jongeren of dorpsplatform bij de gemeente binnen komen. Doel is dat de speel- of ontmoetingsplek zo veel mogelijk aansluit bij de wensen van de gebruikers en de leeftijdsopbouw van de omgeving. Definitie speel- en/of ontmoetingsplaats; een specifiek door de gemeente in de openbare ruimte daarvoor aangewezen en/of ingerichte plek waar kinderen, jeugd en/of jongeren kunnen spelen, sporten en ontmoeten en welke door de gemeente met dat doel wordt onderhouden. Ook wel de formele speel- en ontmoetingsruimte genoemd, zoals bijvoorbeeld een speeltuin met diverse speeltoestellen, een trapveldje met doeltjes of een skatevoorziening. Goed onderhoud en beheer is van essentieel belang voor veilig en prettig speelplezier. Vallen of een keer blauwe plek oplopen, hoort bij het spelen en daar leer je van, maar het risico moet aanvaardbaar zijn. Daarnaast is de gemeente, als beheerder van de openbare ruimte, verantwoordelijk dat de speeltoestellen in goede staat van onderhoud verkeren. De jaarlijkse inspectie, geregeld controleren en repareren van schade zijn daar essentieel onderdeel van. In deze nota wordt vastgelegd hoe de gemeente hier zorg voor draagt en welke budgetten hiermee gemoeid zijn. Uitgangspunten van de nota Insteek van de nota is; behoud wat er is aan formele speel- en ontmoetingsruimte en er voor zorgdragen dat deze zo goed mogelijk aansluit bij de doelgroep en omgeving. Daarnaast inzetten op het benutten van kansen om extra speel- en ontmoetingsruimte te realiseren. De volgende uitgangspunten zijn hierbij van belang; De gemeente Goeree-Overflakkee onderkent het belang van spelen en ontmoeten voor kinderen, jeugd en jongeren voor hun ontwikkeling. Voor elke doelgroep is er voldoende 4

5 speel- en/of ontmoetingsruimte waarbij aanbod aansluit bij vraag en behoefte van de doelgroep(en); Bij de aanleg, (her-)inrichten en/of vervangen wordt een globale analyse van de wijkopbouw gemaakt en worden de mogelijkheden om meerdere doelgroepen te kunnen dienen onderzocht (multifunctionaliteit en bevorderen interactie jong & oud); Bij de aanleg, (her-)inrichten en/of vervangen wordt een kern- en buurtgerichte werkwijze gehanteerd; Verzoeken van derden (bijvoorbeeld een groepje kinderen, jongeren of jeugd, omwonenden of dorpsplatform) worden altijd op haalbaarheid beoordeeld en De gemeente draagt zorg voor goed beheer en onderhoud van haar voorzieningen en laat ruimte voor informele speel- en ontmoetingsplaatsen. Leeswijzer Na de inleiding in hoofdstuk 1, wordt in hoofdstuk 2 specifiek ingegaan op het belang van buitenspelen en ontmoeten voor kinderen en jeugd in de leeftijdscategorieën van respectievelijk 0-6 en In hoofdstuk 4 staat het belang van het ontmoeten voor jongeren (13-18 jaar) centraal. In hoofdstuk 3 wordt een analyse gegeven van het huidige aanbod van speelen ontmoetingsplekken. In hoofdstuk 5 worden de spelregels en werkwijze toegelicht, die de gemeente Goeree-Overflakkee hanteert als het gaat om het beheren, aanleggen en (her-) inrichten van speel- en ontmoetingsplekken. Beheer en onderhoud van het huidige aanbod komt in hoofdstuk 6 uitgebreid aan de orde. In hoofdstuk 7 wordt ingegaan op de financiën en in hoofdstuk 8 de kansen om het speel- en ontmoetingsaanbod op Goeree-Overflakkee te versterken en/of uit te breiden. Het laatste hoofdstuk betreft een samenvatting. Foto; speeltuin Frans Halslaan Middelharnis is nog niet klaar of het wordt gebruikt. 5

6 Hoofdstuk 2 Ruimte voor spelen en ontmoeten 2.1 Het belang van buiten spelen Voor de ontwikkeling van ieder kind is buiten spelen en het ontmoeten van anderen van groot belang. In 1995 heeft Nederland het VN-verdrag Universele Rechten van het Kind' ondertekend. In dit verdrag zijn artikelen opgenomen die kinderen en jongeren het recht geven om te spelen (artikel 31) en om zelf deel te nemen aan de ontwikkeling en vormgeving van hun eigen speelomgeving (artikel 12). Spelen is goed voor zowel de lichamelijke als geestelijke ontwikkeling. Buitenspelen en ontmoeten hebben ook een belangrijke sociale functie; ontmoeting met leeftijdsgenootjes en volwassenen, zoals ouders, verzorgers en omwonenden. Buiten is een wereld te ontdekken en te beleven. Spelenderwijs worden grenzen ontdekt, motorische vaardigheden aangeleerd en versterkt en op een verantwoorde wijze verlegd. Er heeft veel onderzoek plaatsgevonden naar het belang van buitenspelen voor de ontwikkeling van kinderen. In bijlage 1 is hierover een artikel uit LO magazine 27 april 2012 (vakblad van de Koninklijke vereniging voor Lichamelijke Opvoeding) opgenomen. Bron: Alhoewel niet alle effecten van buiten spelen wetenschappelijk kunnen worden onderbouwd, blijkt uit de meeste studies dat het van belang is voor een goede ontwikkeling van het kind. Volwassenen die in hun jonge jaren veel buiten hebben gespeeld, bewegen op latere leeftijd vaak meer, wat een bijdrage levert aan een gezondere levensstijl. Buitenspelen kan dus worden gezien als een investering in de toekomst. Uit diverse onderzoeken blijkt tevens dat de leefomgeving baat heeft bij aantrekkelijke speelplekken. Spelende kinderen in het liefst een groene omgeving hebben een positief effect op de uitstraling van de wijk of buurt. Dat kinderen lekker buitenspelen geeft een groter gevoel van veiligheid, saamhorigheid en draagt bij aan de sociale cohesie. Het nodigt uit tot ontmoeting en samen dingen doen. Dit kan een positief effect hebben op de waarde van huizen. Buiten spelen is dus ook van economische waarde. 6

7 2.2 Naar buiten?! Buiten spelen is tegenwoordig niet altijd vanzelfsprekend. Er is stevige concurrentie van bijvoorbeeld computerspelletjes en televisie. Het spontaan spelen op straat wordt belemmerd door toenemend verkeer en geparkeerde auto s. Omwonenden zitten er dan niet altijd op te wachten dat kinderen lekker een balletje trappen in de straat. Ook bezuinigingen of herinrichting van de buitenruimte kunnen een nadelig effect hebben op de beschikbaarheid van zowel formele als informele speelruimte. Denk hierbij aan een groenstrook, die wordt verwijderd voor extra parkeerplaatsen. De speelruimte in de directe omgeving is de afgelopen jaren beperkter geworden. Kinderen moeten vaker op pad om vrij en veilig te kunnen spelen. Een speelplek moet dan wel aantrekkelijk, uitdagend, vindbaar, goed en veilig bereikbaar zijn voor de kinderen om er daadwerkelijk naar toe te gaan. 2.2 Speelplekken op Goeree-Overflakkee Op Goeree-Overflakkee zijn 717 speeltoestellen / speelaanleidingen welke zijn verdeeld over 151 locaties. Dit is inclusief trapveldjes, skatevoorzieningen en speciaal daarvoor ingerichte jongeren ontmoetingsplaatsen. In bijlage 2 is per kern een kaart weergegeven waarop de speelvoorzieningen zijn aangegeven. De verschillende kleuren bolletjes geven aan voor welke doelgroep(-en) de plek in hoofdzaak geschikt is. Kleur Categorie 0-6 Categorie 7-12 Categorie x - - x x - x x x - x x - - x In bijlage 3 is een overzicht opgenomen met de speel- en ontmoetingsplaatsen per kern, voor welke doelgroep (kinderen, jeugd en jongeren) de voorziening primair geschikt is en het oppervlakte in m². Naast formele speelruimte is er ook informele speelruimte, zoals de stoep, een stukje openbaar groen, nabijgelegen bosje of een plein. Het spelen of ontmoeten ontstaat hier vaak spontaan. Dergelijke plekken bestaan soms voor kortere en soms voor langere tijd. Vanwege het informele karakter van deze plekken is inventariseren niet mogelijk. Het is wel van belang hier oog voor te hebben en indien mogelijk ruimte voor te bieden. 7

8 Hoofdstuk 3 Spelen op Goeree-Overflakkee 3.1 Landelijke richtlijn Vaste normen voor speelruimte zijn er in Nederland niet. Jantje Beton en het NUSO (Nederlandse unie van speeltuinorganisaties) hanteren de volgende richtlijn; 3% van het totale bebouwde oppervlakte zou beschikbaar moeten zijn voor speelruimte. Dit is echter een zeer grove richtlijn, omdat deze alleen uitgaat van de formele speciaal daartoe aangewezen en ingerichte speelruimte ten opzichte van ruimte met andere functies, zoals wonen, bedrijven en kantoren. In onderstaande tabel is het bebouwde oppervlakte en het aantal m² beschikbare formele speelruimte per kern weergegeven. Vervolgens is per kern het percentage formele speel- en ontmoetingsruimte aangegeven. In de kleuren groen (boven de richtlijn) en geel (onder de richtlijn) is aangegeven hoe de kern scoort ten opzichte van de landelijke richtlijn van 3% oppervlakte bebouwd oppervlakte formele kern (m²) speelruimte (m²) percentage Ooltgensplaat ,1 Achthuizen ,0 Langstraat ,9 Den Bommel ,1 Zuidzijde ,2 Oude-Tonge ,8 Stad aan 't Haringvliet ,2 Nieuwe-Tonge ,4 Middelharnis ,7 Sommelsdijk ,1 Dirksland ,8 Herkingen ,3 Melissant ,4 Stellendam ,6 Havenhoofd ,4 Goedereede ,1 Ouddorp ,8 Gemiddeld 2,7 3.2 Analyse naar Goeree-Overflakkee Uit bovenstaande tabel blijkt Goeree-Overflakkee met een gemiddeld percentage van 2,7% net iets onder de richtlijn van 3% scoort. Op kernniveau voldoet niet iedere kern. Zoals in paragraaf 3.1 is aangegeven, is de richtlijn zeer grof en wordt informele speelruimte, zoals tuinen, pleintjes, groenstroken, strand, nabijgelegen boselementen niet meegenomen. Daarnaast zegt de richtlijn zegt niets over de kwaliteit van de speelvoorziening en of deze aansluit bij de gebruikers. De richtlijn geeft dus een grove indicatie of er theoretisch gezien voldoende speelruimte aanwezig is. Een aantal kernen zoals Nieuwe-Tonge, Sommelsdijk, Dirksland, Herkingen, Goedereede en Ouddorp scoren laag ten opzichte van richtlijn. Echter de kernen binnen de gemeente Goe- 8

9 ree-overflakkee zijn relatief groen. Er is bijna geen hoogbouw en de meeste woningen hebben een achtertuin die prima als speelruimte kan dienen. Zeker voor de kinderen t/m 6 jaar. Dorpen zoals Nieuwe-Tonge, Dirksland, Herkingen en Achthuizen hebben grenzend aan de bebouwing een zogenaamd gemeentebos, welke vanuit de kern goed bereikbaar zijn en waarin ook veel wordt gespeeld. Battenoord is in het overzicht niet als apart buurtschap meegenomen. In Battenoord kan wel worden gespeeld. Er is een speelstrandje en men kan gebruik maken van de speeltuin op het terrein van Camping de Grevelingen. Jonge gezinnen uit Nieuwe-Tonge gaan graag naar Battenoord om daar hun kinderen te laten spelen. Gelet op bovenstaande geeft de richtlijn geen aanleiding om in te zetten op het ontwikkelen van nieuwe speelplekken. Wel is het zaak te behouden wat er is en als er zich kansen voor doen om een nieuwe speelplek te realiseren, zoals bij de uitbreiding van een woonwijk, daar gebruik van te maken. Op Goeree-Overflakkee zijn nog een grote speeltuinen in Ouddorp; De Flipjes en het Speelduin bij Landal Greenpark Ouddorp Duin. Deze laatste is ook openbaar toegankelijk. Bij de Galathese Haven wordt de natuurspeeltuin Buutenplaets gerealiseerd. Bij de kinderboerderij Hernesseroord te Middelharnis zijn eveneens plannen voor het aanleggen van een grote natuurspeeltuin. Ondanks de grote meerwaarde van deze speeltuinen voor met name kinderen en jeugd, zijn deze speeltuinen niet in het overzicht meegenomen, omdat zij in particulier bezit zijn en kinderen er veelal naar toe moeten worden gebracht onder leiding van ouders en/of verzorgers Benchmark speel- en ontmoetingsplekken Voor speel- en ontmoetingsplekken wordt de volgende benchmark ontwikkeld om te bepalen of per kinderen, jeugd of jongeren er voldoende speel- of ontmoetingsplekken zijn. Doelgroep Leeftijdscategorie Aantal speel- of ontmoetingsplekken Kinderen Jeugd Jongeren In onderstaande tabel is per kern het aantal plekken per doelgroep weergegeven. Aantal benchmarken Aantal plek- bench- Aantal plek- kern benchmark plekken mark ken Ooltgensplaat Achthuizen (incl. Langstraat) Den Bommel (incl. Zuidzijde) Oude-Tonge Stad aan 't Haringvliet Nieuwe-Tonge Middelharnis Sommelsdijk Dirksland Herkingen Melissant Stellendam Goedereede (incl. Havenhoofd Ouddorp

10 In de kleuren groen (boven de benchmark) en geel (onder de benchmark) is aangegeven of binnen de desbetreffende kern voldoende speel- en ontmoetingsplaatsen zijn ten opzichte van de benchmark. In bijlage 4 is op basis van het aantal kinderen per leeftijdscategorie de achterliggende berekening te vinden. Bij het gebruik van de benchmark moet de volgende kanttekening worden geplaatst. De benchmark is ontwikkeld door samenwerking van een 10-tal grote steden verspreid over Nederland. Zeker in stedelijk gebied is over het algemeen de informele speelruimte om buiten te kunnen spelen beperkter dan in plattelandsgemeenten. Formele speelruimte is daarom van groot belang. Toch kan aan de hand van de benchmark worden bekeken hoe de situatie is op Goeree-Overflakkee en of er nog aandachtspunten voor bepaalde doelgroepen zijn. Uit de berekening blijkt dat in iedere kern er voldoende formele speelruimte is voor de categorieën kinderen en jeugd. In Ooltgensplaat, Oude-Tonge, Sommelsdijk, Dirksland, Melissant, Stellendam en Ouddorp wordt de benchmark voor jongeren niet gehaald. In Ouddorp loopt op dit moment een verzoek om een JOP. In Oude-Tonge en Ooltgensplaat lopen contacten met Jongerenwerk Goeree-Overflakkee. In Dirksland is in door Jongerenwerk Goeree-Overflakkee een onderzoek ingesteld naar aanleiding van klachten over hangjongeren in de wijk Molenzicht. Dit heeft nog niet geleid tot het realiseren van een extra voorziening. Voor de jongeren uit Sommelsdijk is de in 2016 gerealiseerde skatevoorziening in het Vlietpark te Middelharnis een belangrijke plek voor het ontmoeten en sport met leeftijdsgenoten. Formeel gezien ligt deze voorziening in Middelharnis. In Melissant en Stellendam zijn geen signalen bekend, dat er onder de jongeren behoefte is aan een extra voorziening/plek. In Melissant is een actieve Activiteitencommissie die activiteiten organiseert voor kinderen, jeugd en jongeren Actieradius van speelplekken Iedere speelplek heeft afhankelijk van de voorzieningen een bepaalde actieradius. Zo zal een eenvoudig speeltuintje voor kinderen een kleinere actieradius hebben dan een skate- en sportvoorziening als het Vlietpark te Middelharnis. Voor jonge kinderen is de 'wereld' immers nog een stuk kleiner, omdat zij afhankelijk zijn van anderen om zich in de omgeving te verplaatsen. Globaal kan de volgende indeling worden gehanteerd. Doelgroep Leeftijdscategorie Actieradius in meters Kinderen Jeugd Jongeren Een goede spreiding van de speelplekken over de kern is belangrijk, zodat ieder kind op redelijke afstand van zijn/haar woonadres een speel- of ontmoetingsplek heeft. In bijlage 2 is per kern aangegeven waar de speel- en ontmoetingsplekken in de kern liggen, verdeeld over de verschillende leeftijdscategorieën. De plattegronden laten over het algemeen een goede spreiding van de speelplekken per kern zien. In de vaak historische centra is relatief weinig formele speelruimte. Het type bebouwing laat weinig ruimte over voor een speelplek van enige omvang. Dit wordt deels gecompenseerd door de relatief grote tuinen. Mocht er in een dergelijke omgeving behoefte zijn om extra speelruimte, kan in overweging worden genomen te kijken of het beschikbaar stellen van een schoolplein een mogelijkheid is om het aantal m² speelruimte te vergroten. Daarnaast is het van belang om verspreidt over de gemeente een aantal grotere voorzieningen te hebben die meerdere doelgroepen dient. Mooie voorbeelden hiervan zijn de natuur- 10

11 speeltuin in Stellendam, speel- en sportweide de Klimgeit te Melissant, Vlietpark te Middelharnis en de strandjes langs Haringvliet, Grevelingen en Krammer-Volkerak. Samenvattend; binnen de gemeente Goeree-Overflakkee zijn voldoende formele speel- en ontmoetingsplaatsen voor de drie verschillende doelgroepen, kinderen, jeugd en jongeren. Niet in iedere kern wordt aan de landelijke richtlijn of benchmark voldaan. Maar door de aanwezigheid van veel informele speel- en ontmoetingsruimte is er geen directe noodzaak om extra formele ruimte te realiseren. De spreiding van de verschillende voorzieningen is over het algemeen goed. In de vaak historische centra is relatief weinig speelruimte. Indien mogelijk zou het openstellen van een schoolplein een oplossing kunnen zijn, als deze in het centrum gelegen is. Ruimte voor jongeren om elkaar te ontmoeten verdiend in een aantal kernen wel aandacht. Hier loopt al een aantal initiatieven. Foto; speeltuin Botter, Stellendam 11

12 Hoofdstuk 4 Ontmoeten op Goeree-Overflakkee 4.1 Inleiding Net zoals kinderen en jeugd is het voor jongeren (leeftijd 13 t/m 18 jaar) van groot belang dat er plekken zijn om samen te komen. De hangplek die jongeren hiervoor uitkiezen is vaak een centrale plaats in een wijk, zoals bij winkels, een speelplaats of bushalte. Het ontstaan van deze hangplekken is logisch te verklaren. Jongeren hebben net als iedereen behoefte aan sociale interactie met leeftijdsgenoten om onderwerpen die hen bezig houden te bespreken. Een zogenaamde jongeren ontmoetingsplek wordt in deze nota breed gezien. Dit kan varieren van een hoek van de straat, een bankje in het park tot een specifieke voorziening in de vorm van een plek waar ze beschut kunnen staan/zitten. In deze nota wordt voor de laatste categorie de term JOP gebruikt. Bij het formuleren van de werkwijze is aansluiting gezocht bij de Visie op leefbaarheid en vitaliteit in de kernen op Goeree-Overflakkee. In deze visie is opgenomen dat ontmoetingsplekken voor jongeren specifieke aandacht behoeven. Tevens is aansluiting gezocht bij het Jeugdbeleidsplan Goeree-Overflakkee Van Houtskoolschets naar Aquarel. De inzet op het gebied van jeugd is hierin als volgt geformuleerd; Alle kinderen moeten gezond en veilig kunnen opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen participeren in de samenleving 1. Dit plan wordt momenteel herzien. Er is globaal onderscheid te maken in drie soorten ontmoetingsplekken; A) kleine informele ontmoetingsplekken waar jongeren kort bij elkaar komen, zonder specifieke voorzieningen die voor deze doelgroep zijn aangelegd, zoals een bankje in het park of plein, de hoek van een straat; B) locaties waar grotere groepen jongeren bij elkaar kunnen komen vaak in combinatie met een sport- en spelmogelijkheid, bijvoorbeeld bij een skatevoorziening of voetbalkooi of C) een JOP; een specifieke voorziening waar een groep jongeren bij elkaar kan komen, bijvoorbeeld een omgebouwde container waar de jongeren in kunnen zitten en langere tijd kunnen verblijven. In iedere kern moeten voldoende plekken zijn waar jongeren elkaar kort of lang kunnen ontmoeten. De mate van inrichting is afhankelijk van het soort ontmoetingsplaats. In bijlage 5 is een richtlijn opgenomen met aandachtspunten per type ontmoetingsplek. 4.2 Informele en formele ontmoetingsplekken Zoals aangegeven is het ontmoeten van leeftijdsgenoten voor ieder kind, jong en oud, van belang. Informele ontmoetingsplekken ontstaan vaak spontaan en kunnen in de loop van de tijd door de kern verschuiven. Om ergens af te spreken, kan de hoek van de straat voldoende zijn maar ook een bankje in het park of bushokje. Een voorziening zoals een skatebaan of voetbalkooi trekt ook jongeren aan om bij elkaar te komen. In de kernen Middelharnis en Oude-Tonge is een speciaal daarvoor ingerichte JOP. Jongeren zoeken zelf wel een plek waar ze kunnen zitten en niet te veel worden gestoord. Deze plekken zijn bij onder andere de buitendienst, Jongerenwerk Goeree-Overflakkee, politie, dorpsplatforms en inwoners wel bekend. Zolang de jongeren geen overmatig overlast voor omwonenden veroorzaken, is het aan te raden het ontmoeten op deze plekken niet tegen te gaan. Elkaar ontmoeten in de openbare ruimte is immers van alle tijden. 1 Memorie van toelichting Jeugdwet. 12

13 Een specifieke voorziening als een JOP waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en langere tijd verblijven, vraagt per geval maatwerk en nauwe samenwerking met onder andere een vertegenwoordiging vanuit de jongeren, Jongerenwerk Goeree-Overflakkee, politie en gemeente vanuit openbare orde en veiligheid, leefbaarheid & Wijk, kern- en buurtgericht werken en maatschappelijke zaken. 4.3 Jongeren Ontmoetingsplaats (JOP) In deze nota wordt een JOP gezien als een speciaal daarvoor ingerichte voorziening, zoals een omgebouwde container of specifiek straatmeubilair, waar jongeren bij elkaar komen om elkaar te ontmoeten en met elkaar te ontspannen. Vaak voor een langere tijdsperiode. Het realiseren van een JOP vraagt om maatwerk en goede afstemming tussen alle betrokkenen. Gelet hierop is er voor gekozen om een werkwijze op te stellen hoe om te gaan met dit vraagstuk. Uitgangspunt Het realiseren van een JOP wordt niet als standaard oplossing gebruikt om jongeren een eigen plek in de kern te geven. Of een JOP een optie is, moet per geval worden onderzocht. Per verzoek wordt door een daarvoor in te stellen werkgroep onderzocht of een JOP het beste middel is om de jongeren een eigen plek te geven om elkaar te ontmoeten en/of er alternatieven oplossingen zijn. Indien er sprake is van overmatig overlast, is alleen een JOP vaak niet de juiste oplossing, maar kunnen ook andere maatregelen, zoals de inzet van professionele hulpverlening, nodig zijn. De volgende partijen worden hier in wisselende samenstelling bij worden betrokken: gemeente; beleidsadviseurs van de volgende afdelingen: openbare orde en veiligheid, maatschappelijke zaken (jeugd), kern- en buurtgericht werken, leefbaarheid & wijk en vergunningverlening en handhaving. Een ieder vanuit zijn/haar expertise; vertegenwoordiging vanuit de jongeren (initiatiefnemers en potentiële gebruikers); Jongerenwerk Goeree-Overflakkee als adviseur en intermediair tussen de jongeren en de gemeente. Tevens om signalen voor aanvullende inzet door te geven; politie als adviseur inzake veiligheid; dorpsraad (indien aanwezig) als vertegenwoordiger van de kern; omwonenden, wanneer een specifieke locatie op het oog is. Werkwijze De vraag om een JOP kan een verzoek van een groep jongeren zijn (al dan niet vertegenwoordigd door Jongerenwerk Goeree-Overflakkee), een dorpsplatform of als mogelijke oplossing worden aangedragen uit de werkgroep overlast. Verzoeken of signalen om een JOP komen veelal binnen bij de beleidsadviseur openbare orde en veiligheid, omdat overlast van jongeren op een bepaalde plek vaak de aanleiding is. Verzoeken om een JOP kunnen ook binnen komen via een dorpsplatform bij de beleidsadviseur kern- en buurtgericht werken. De beleidsadviseur openbare orde en veiligheid neemt bij een verzoek om een JOP contact op met de beleidsadviseur kern- en buurtgericht werken van de desbetreffende kern. Vice versa neemt de beleidsadviseur kern- en buurtgericht werken contact op met de beleidsadviseur openbare orde en veiligheid als via een dorpsplatform een verzoek om een JOP binnenkomt. Per verzoek wordt vervolgens een aparte tijdelijke werkgroep samengesteld vanuit de afdelingen Openbare orde en veiligheid, kern- en buurtgericht werken, maatschappelijke zaken en leefbaarheid & wijk. De werkgroep maakt onderling een taakverdeling en wie zorgdraagt voor de ambtelijke en bestuurlijke afstemming. 13

14 Globaal wordt de volgende taakverdeling aangehouden; * Openbare orde en veiligheid; afstemming portefeuillehouder, werkgroep overlast en politie; * Kern- en buurtgericht werken; adviseur en contacten met de dorpsraad; * Maatschappelijke zaken; inzet Jongerenwerk, contacten professionele hulpverlening en als adviseur en * Leefbaarheid & Wijk; adviseur buitenruimte (bepalen locatie, beheer en onderhoud). De werkgroep draagt tevens zorg voor een integraal advies dat ter besluitvorming aan het college wordt voorgelegd. De werkgroep speelvoorzieningen en ontmoetingsplaatsen bewaakt de voortgang. Aanbevelingen Een fysieke JOP is niet de standaard oplossing. Uitgangspunt is dat een fysieke JOP niet als standaard oplossing wordt gezien. De daarvoor ingestelde werkgroep onderzoekt het verzoek en bespreekt of er alternatieve oplossingen zijn en/of aanvullende maatregelen nodig zijn. Zo kan het herinrichten van een bestaande spontane hangplek met bijvoorbeeld een bankje of het aanbieden van openbare sport- en spelfaciliteiten een goed alternatief zijn. Analyse van de doelgroep In de overweging of een JOP daadwerkelijk moet worden gerealiseerd, is het aan te raden een analyse van de jongeren in de specifieke kern te maken. Op deze manier wordt een beeld van de jongeren in de kern gekregen, kan worden bepaald of er voldoende draagvlak voor een JOP is en of er wellicht aanvullende maatregelen of ondersteuning nodig zijn. In het Jeugdwerk wordt een onderscheid gemaakt tussen jongeren met een burgercultuur of straatcultuur. In bijlage 5 is een tabel opgenomen waarin de kenmerken op hoofdlijnen is weergegeven. De analyse is van belang om te bepalen tot welke groep de jongeren in een kern grotendeels behoren en welke maatregelen het meest passend of aanvullend nodig zijn. Binnen een groep jongeren die zich in hoofdzaak kenmerkt als straatcultuur, is de kans groot dat er meerdere zaken spelen dan alleen het willen hebben van een eigen plek. Draagvlak en samenwerken Draagvlak bij de (toekomstige) gebruikers is essentieel. Door bij verzoeken van derden de initiatiefnemers bij het proces te betrekken en medeverantwoordelijk te maken, is de kans het grootst dat de JOP ook daadwerkelijk wordt gebruikt als ontmoetingsplaats. Dit wordt bewerkstelligd door een afvaardiging van de groep die graag een JOP wil, in het proces te betrekken. Jongerenwerk Goeree-Overflakkee kan als intermediair tussen de jongeren en de gemeente optreden. Zij kan tevens in het proces adviseren vanuit haar kennis, netwerk en expertise. Omgevingsanalyse Een JOP moet niet te dichtbij huizen geplaatst worden, maar ook niet te ver weg. Een richtlijn voor afstanden tussen JOP en omliggende bebouwing is niet te geven en zal per situatie moeten worden bekeken. Aspecten waarmee rekening moet worden gehouden zijn; bereikbaarheid van de JOP door de gebruikers, voorkomen van geluidsoverlast, mogelijkheid tot sociale controle en toezicht en passend binnen het vigerende bestemmingsplan. Betrekken omwonenden Indien wordt besloten dat het realiseren van een JOP een goed middel is om de jongeren een eigen plek te geven en een locatie voor de JOP op het oog is, moet de communicatie naar omwonenden worden opgestart. Dit kan door middel van een algemene informatiebijeenkomst of een huis-aan-huis buurtonderzoek. De omwonenden persoonlijk langs gaan, verdient de voorkeur. Via maatschappelijke zaken kan Jongerenwerk Goeree-Overflakkee hiervoor worden ingezet. 14

15 Extra inzet Indien een verzoek om een JOP voortkomt uit een overlastsituatie is het raadzaam om indien wordt besloten een JOP te plaatsen tijdelijk extra in te zetten op controle, onderhouden van de contacten met de groep jongeren en omwonenden en indien nodig handhavend op te treden. Samenvattend De JOP s die nu binnen de gemeente staan, worden behouden zolang deze nog worden gebruikt. Voor wat betreft verzoeken om een JOP, wordt met de betrokken partijen een integrale afweging gemaakt of het plaatsen van een JOP het beste middel is en/of alternatieve oplossingen en maatregelen nodig zijn. Dit vraagt per verzoek om maatwerk, waarbij rekening wordt gehouden met bovengenoemde aanbevelingen. 15

16 Hoofdstuk 5 Speelregels 5.1 Inleiding De analyse van de huidige speel- en ontmoetingsplekken in hoofdstuk 3 geeft geen directe aanleiding om het huidige bestand te wijzigen en/of nieuwe plekken te realiseren. Dit wil niet zeggen dat alles maar bij het oude moet blijven. In hoofdstuk 7 worden de kansen bespreken om nieuwe speel- of ontmoetingsplekken te realiseren of bestande uit te breiden. Daarnaast is het zaak het huidige aanbod en gebruik te blijven monitoren en indien nodig een speelplek aan te passen aan de behoefte van de omgeving. De leeftijdsopbouw en daarmee de wijze van spelen en ontmoeten van een wijk veranderd immers ook met de jaren. In de speel- en sportwereld doen zich ook ontwikkelingen voor die doorspelen in het aanbod van speel- en sportvoorzieningen voor de openbare ruimte. Voorbeelden hiervan zijn spelen in een meer natuurlijke omgeving en actieve buitensporten zoals freerunning. Om ons aanbod voor de kinderen, jeugd en jongeren aantrekkelijk en uitdagend te houden, is het zaak binnen de mogelijkheden hier op in te spelen. 5.2 Werkgroep Sinds 2013 is binnen de gemeente de werkgroep speelvoorzieningen en ontmoetingsplaatsen actief. Hierin zitten; - beleidsadviseur groen vanuit leefbaarheid & wijk; - opzichter leefbaarheid & wijk; - beleidsadviseur kern- en buurtgericht werken; - medewerker kern- en buurtgericht werken en - beleidsadviseur maatschappelijke zaken (jeugd). De werkgroep is bewust samengesteld met vertegenwoordigers vanuit verschillende taakvelden binnen de gemeente. Tijdens de overleggen worden lopende zaken besproken zoals de aanleg van nieuwe speel- en ontmoetingsplaatsen, verzoeken van derden en wordt indien nodig actief afstemming gezocht met andere beleidsvelden zoals ruimtelijke ontwikkeling en openbare orde en veiligheid. Daarnaast bewaakt zij de in onderstaande paragraaf opgenomen uitgangspunten. De werkgroep vormt tevens een aanspreekpunt voor collega s met vragen over speel- en ontmoetingsplaatsen. De werkgroep komt om de twee maanden bij elkaar. 5.3 Uitgangspunten Bij het beheer, onderhoud, (her-)inrichting en ontwikkeling van speelplekken worden de volgende uitgangspunten gehanteerd; Algemeen het recht en het belang van speelruimte om te spelen, bewegen, sporten en te ontmoeten wordt door de gemeente onderkend; spelen, bewegen, sporten en ontmoeten in de buitenruimte wordt gestimuleerd en in iedere kern is een evenredige verdeling van speel- en ontmoetingsruimte voor kinderen, jeugd en jongeren. De gemeente onderkent het belang van spelen en ontmoeten voor de verschillende leeftijdscategorieën kinderen, jeugd en jongeren voor zowel voor hun lichamelijke als geestelijke ontwikkeling. Door behoud van de huidige locaties is er voldoende aanbod voor de verschillende leeftijdscategorieën en spreiding van speel- en ontmoetingsplaatsen. Van belang is het aanbod en gebruik te monitoren en indien nodig in samenspraak met de gebruikers, omwo- 16

17 nenden en dorpsplatform aan te passen aan de wensen zodat de speel- en ontmoetingsplaatsen aantrekkelijk en voldoende uitdagend blijven. Medegebruik en multifunctionaliteit bij het ontwerpen, (her-)inrichten of realiseren van speelruimte wordt rekening gehouden met medegebruik van kinderen met een beperking; speelplekken worden alleen gecombineerd wanneer er voor elke leeftijdsgroep rekening is gehouden met en ruimte is voor een eigen zone; variatie in voorzieningen (de zogenaamde multifunctionaliteit) wordt gestimuleerd en indien mogelijk gecombineerd om de interactie tussen jong en oud (ouders, verzorgers en ouderen) te bevorderen en op verzoek van derden wordt de mogelijkheid om extra speelruimte in de vorm van het openstellen van schoolpleinen onderzocht en indien mogelijk en gewenst gerealiseerd. Speel- en ontmoetingsplekken zijn bij uitstek plekken waar verschillende doelgroepen elkaar kunnen ontmoeten en samen actief bezig kunnen zijn. Deze plekken leveren een bijdrage aan de leefbaarheid en sociale cohesie in de buurt of wijk. Speel- en ontmoetingsruimte die goed wordt gebruikt geeft een positieve uitstraling naar de omgeving. Kinderen spelen met elkaar, ouders/verzorgers ontmoeten elkaar en maken een praatje. Op Goeree-Overflakkee is een aantal goede voorbeelden van multifunctionele speel- en ontmoetingsplekken; het Vlietpark te Middelharnis (skatepark en medegebruik door MTB Flakkee en atletiekvereniging), Rubensplein Middelharnis, speelweide De Klimgeit te Melissant en de natuurspeeltuin te Stellendam. Foto: Rubensplein Middelharnis na herinrichting; pannakooi, verkeersplein en bankjes Op deze locaties is voor meerdere doelgroepen voldoende uitdaging te vinden om te spelen of te sporten en om elkaar te ontmoeten. Daarnaast bieden deze locaties ook de mogelijkheid om extra activiteiten te organiseren, zoals een skate-event in het Vlietpark en de voetbalwedstrijden van de Activiteitencommissie Melissant op de Klimgeit. Dergelijke locaties worden ook gebruikt voor activiteiten zoals het jaarlijkse Huttendorp (o.a. Achthuizen, Den Bommel, Melissant, Ooltgensplaat en Stellendam), waar veel kinderen en ouders op af komen. Ook de strandjes in bijvoorbeeld Ooltgensplaat, Den Bommel, Stad aan t Haringvliet en Herkingen zijn plekken waar jong en oud samen komen om te spelen, te sporten, te ontspannen en elkaar te ontmoeten. 17

18 Multifunctioneel gebruik kan worden bevorderd door (als de ruimte dat toelaat) speeltoestellen voor verschillende doelgroepen te gebruiken en bijvoorbeeld bankjes of picknicktafels te plaatsen. Inrichting de speelplekken worden goed onderhouden en zijn veilig. Het Warenwetbesluit attractieen speeltoestellen (WAS) wordt hierbij als wettelijk kader gebruikt. Het risico moet voor de gebruikers inzichtelijk zijn en de kans op mogelijk letsel moet in verhouding staat tot het speel- en leermoment van het risico; locatie- en situatie specifieke normen voor veiligheid en handhaving van (natuurlijke) speelplekken worden in acht genomen; er is ruimte voor informele speel- en ontmoetingsplekken, waarbij spelen en ontmoeten mag, maar onveilige situaties, overlast en vernielingen niet en bij het (her-)inrichten van speel- en ontmoetingsruimte wordt rekening gehouden met landelijke trends en ontwikkelingen. Goed beheer en onderhoud van onze formele speel- en ontmoetingsplekken is van essentieel belang. Niet alleen om te zorgen dat de voorzieningen veilig kunnen worden gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn. Als eigenaar en beheerder van de openbare ruimte heeft de gemeente ook de verantwoordelijkheid en kan aansprakelijk worden gesteld als blijkt dat iemand letsel op doet door slecht onderhoud. In hoofdstuk 6 wordt nader ingegaan hoe beheer en onderhoud is geregeld. Participatie initiatieven en vragen van derden (kinderen, jeugd, jongeren, dorpsplatform, wijk of buurt) worden altijd op haalbaarheid onderzocht en teruggekoppeld met de initiatiefnemer(s); bij het (her-)inrichten van speelruimte wordt een kern- en buurtgerichte aanpak gehanteerd en wordt actief de samenwerking met (potentiële) gebruikers, omwonenden en dorpsplatform gezocht en om nieuwe speel- en ontmoetingsruimte te realiseren worden de mogelijkheden om zogenaamde cofinanciering en/of bijdragen in natura onderzocht. Aan de initiatiefnemers wordt hierin een actieve bijdrage gevraagd. Foto; kinderen en bewoners denken mee waar de kabelbaan op speelweide De Klimgeit te Melissant komt. Passend binnen de werkwijze van kern- en buurtgericht werken en het bevorderen van de contacten met o.a. dorpsraden en inwoners, worden bij (her-)inrichting van speel- en ontmoetingsruimte de (potentiele) gebruikers, omwonenden en dorpsraad actief betrokken. Op deze manier wordt draagvlak gecreëerd, wordt het een speel- en ontmoetingsplek passend 18

19 bij de doelgroep en omgeving en daarmee van meerwaarde voor de directe omgeving en de kern als geheel. Deze interactieve werkwijze wordt nu al door de werkgroep toegepast. Initiatieven van derden worden altijd op haalbaarheid onderzocht en met de initiatiefnemer(s) teruggekoppeld wat de mogelijkheden zijn. Een mooi voorbeeld hiervan is de skatebaan bij het strandje in Herkingen, waarbij een groep jongeren het initiatief heeft genomen hun idee voor te leggen aan de gemeente en actief hebben meegedacht om het te realiseren. Inrichtingsschets voorstel betrokken groep jongeren indeling skatevoorziening Herkingen. 19

20 Hoofdstuk 6 Beheer en onderhoud 6.1 Inleiding Goed beheer en onderhoud van onze bestaande voorzieningen is voor fijn en veilig speelplezier van essentieel belang. De gemeente heeft ook een zorgplicht voor haar eigendommen in de openbare ruimte en kan bij ongevallen aansprakelijk worden gesteld als blijkt dat bijvoorbeeld een speelvoorziening niet goed is onderhouden. Dit hoofdstuk gaat in op de wijze van beheer en onderhoud en de beschikbare financiële middelen. 6.2 Beheer en onderhoud Sinds de samenvoeging van de vier voormalige gemeente is ook de noodzaak ontstaan om een eenduidige wijze van het beheer en onderhoud van de formele speel- en ontmoetingsplekken. In 2014 is een start gemaakt om alle voorzieningen in het gemeentelijk beheerinformatiesysteem (GBI) in te voeren. Per toestel is in het systeem een logboek aanwezig (zie afbeelding). Naast gegevens over het toestel (foto, type, leverancier, leeftijd, ondergrond, technische levensduur e.d.), worden hierin de resultaten van de jaarlijkse inspectie bijgehouden, uitgevoerde reparaties, eventuele ongevallen en bijzonderheden vermeld. Indien aanwezig worden ook de certificaten van het toestel in het GBI toegevoegd. Afbeelding logboek speeltoestel Jaarlijks wordt ieder toestel geïnspecteerd. Toetsingskader voor de inspectie is het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (WAS). Hierin staan onder meer de eisen van productie, verplichtingen van leverancier en eigenaar/beheerder. De resultaten van de inspectie worden verwerkt in het GBI. Op basis van de resultaten van de inspectie worden rapportages 20

21 gemaakt van de noodzakelijke reparaties en vervangingen. Indien nodig kan een prioritering aan de lijst worden gegeven. Voor de vervanging van onderdelen wordt zo veel mogelijk duurzame materialen gebruikt om zo de levensduur van het toestel te verlenen. Speeltoestellen, die op een bepaalde plek niet meer in trek zijn, worden eventueel elders ingezet waar ze wel weer aan de behoefte voldoen, waar het speeltoestel weer van meerwaarde kan zijn. Naast de verplichte jaarlijkse inspectie, vindt door medewerkers van de buitendienst tijdens de reguliere rondes een visuele inspectie plaats en wordt actief gereageerd op meldingen van gebruikers en/of omwonenden. Ook dit wordt per toestel bijgehouden in het GBI. 6.3 Beschikbare financiële middelen Voor het beheer, onderhoud, vervanging en aanschaf zijn in de begroting van 2017 de volgende bedragen opgenomen; Post Budget Onderhoud kapitaalgoederen ,- Aanschaf nieuwe toestellen 5.900,- Vervanging bestaande toestellen ,- Totaal ,- Het huidige budget is voldoende om alle bestaande speelruimte en toestellen te onderhouden, maar het budget om nieuwe speeltoestellen aan te schaffen is beperkt. De ,- betreft investeringsbudget. Dit is alleen beschikbaar als er een onderbouwd plan op basis van bevindingen tijdens de inspectie aan ten grondslag ligt. Uit het GBI blijkt tevens dat een aantal grote toestellen binnen enkele jaren aan vervanging toe zijn. Naar verwachting zal het beschikbare vervangingsbudget dan niet toereikend zijn. In paragraaf 7.2 wordt hier verdere aandacht voor gevraagd. In bijlage 6 is het overzicht van alle speeltoestellen welke in eigendom en beheer van de gemeente zijn, opgenomen. 21

22 Hoofdstuk 7 Financiën 7.1 Inleiding In hoofdstuk 6 is ingegaan op het huidige beheer en onderhoud en de financiële middelen die hiervoor beschikbaar zijn. In dit hoofdstuk wordt naar de toekomst gekeken en de mogelijkheden voor zogenaamde cofinanciering. Uitdaging moet worden gezocht in het gebruik maken van logische momenten, het slim combineren door bijvoorbeeld afspraken met projectontwikkelaars te maken om budget te reserveren voor de aanleg van speelvoorzieningen bij nieuwbouw of te zoeken naar andere mogelijkheden van (co-) financiering, zoals kernsubsidie, sponsoracties door de initiatiefnemers of gebruik maken van fondsen. 7.2 Beheer en onderhoud toekomstgericht Afhankelijk van het gebruik ligt de gemiddelde levensduur van een speeltoestel tussen de 10 en 12 jaar. Door goed onderhoud en tijdige reparatie met duurzame materialen kan een toestel langer meegaan. Daarnaast wordt wanneer een speeltoestel op de ene locatie niet meer aansluit bij de leeftijdsopbouw van de omgeving, vervangen en elders ingezet. Door deze manier van werken kan voor het huidige bestand een levensduur van 20 jaar worden gehanteerd. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van ons huidige bestand van de speeltoestellen naar leeftijd (bouwjaar). Verdeling van de speeltoestellen per bouwjaar. Uit de tabel blijkt dat dat binnen nu en de komende jaren veel speeltoestellen het einde van hun levensduur hebben bereikt en moeten worden vervangen. 22

23 7.2.1 Onderhoud, aanschaf en vervangen In de begroting zijn de volgende budgetten voor onderhoud, aanschaf en vervanging opgenomen; Post Budget Onderhoud kapitaalgoederen ,- Aanschaf nieuwe toestellen 5.900,- Vervanging bestaande toestellen ,- TOTAAL ,- Onderhoud De post onderhoud betreft de kosten voor het onderhoud en reparatie naar aanleiding van de jaarlijkse inspectie waarbij het toestel behouden wordt en de levensduur wordt verlengd. Voor het onderhoud van de toestellen is het huidige budget toereikend. Aanschaf nieuwe toestellen De post aanschaf is gereserveerd voor de aanschaf van nieuwe toestellen en betreft dus uitbreiding van het aantal speeltoestellen op een bepaalde speel- of ontmoetingsplek. Gelet op het feit dat een middelgroot toestel tussen de 1.500,- en 5.000,- kost, is het beschikbare budget van 5.900,- snel op. Om beter in te kunnen springen op initiatieven van derden wordt voorgesteld dit budget te verhogen naar ,- per jaar. Cofinanciering in de vorm van kerngebonden projectsubsidie of een bijdrage van de initiatiefnemers kan een deel van de oplossing zijn om het gewenste toestel aan te kunnen schaffen (zie verder paragraaf 7.3). Vervanging bestaande toestellen In onderstaande tabel is het huidige aanbod speeltoestellen binnen de gemeente weergegeven, onderverdeeld naar de grootte van het toestel. In de tabel is tevens de gemiddelde vervangingswaarde van per type toestel opgenomen. Type toestel Aantal Vervangingskosten Speeltoestel groot 122 > 5.000,- Speeltoestel middel ,- <> 5.000,- Speeltoestel klein 281 < 1.500,- Totaal aantal toestellen 731 Uit het GBI (bijlage 6) blijkt dat gelet dat de komende jaren een flink aantal speeltoestellen moet worden vervangen, omdat zij ouder zijn dan 20 jaar of deze leeftijd binnen de looptijd van deze nota zullen bereiken. Het beschikbare budget voor vervanging zal dan snel uitgeput zijn Financiële planning Op basis van de gegevens uit het GBI wordt voorgesteld het vervangingsbudget te verhogen conform onderstaand schema. Kostensoort e.v. Onderhoud , , , , , , ,- Aanschaf 5.900, , , , , , ,- Vervanging** , , , , , , ,-* TOTAAL , , , , , , ,-* 23

24 * Na 2021 wordt het budget voor vervanging opnieuw geïndexeerd en ter besluitvorming voorgelegd. ** Het budget voor vervanging wordt op basis van een jaarplan dat ter besluitvorming is voorgelegd aan het college beschikbaar gesteld. 7.3 Mogelijkheden cofinanciering Uit de analyse blijkt dat het aantal speel- en ontmoetingsplekken op Goeree-Overflakkee voldoende is en de richtlijn van 3% van het bebouwde oppervlakte bijna wordt gehaald. Dat wil nog niet zeggen dat de huidige speelplekken allemaal voldoen aan de wensen van de gebruikers. Deze zijn namelijk aan verandering onderhevig. Kinderen groeien op en daarmee veranderen ook hun wensen aan hun omgeving. Een eenvoudige schommel, glijbaan of veerelement is dan niet meer uitdagend genoeg. Uit de analyse blijkt dat de meeste speelruimte op Goeree-Overflakkee de doelgroepen kinderen (0-6 jaar) en jeugd (7-12 jaar) dienen. Het is aan te raden bij beheer en onderhoud ook het gebruik in de gaten te houden. Een speeltoestel dat veel wordt gebruikt kan misschien worden uitgebreid. Een toestel dat niet of nauwelijks wordt gebruikt, is op die plek niet meer uitdagend genoeg en kan wellicht worden verplaatst naar een andere plek waarbij het wel aansluit bij de leeftijdsopbouw van de omgeving. Naast goed beheer en onderhoud is de uitdaging de mogelijkheden van zogenaamde cofinanciering te onderzoeken om daarmee ideeën, wensen en initiatieven van derden te kunnen realiseren. Hierbij valt onder andere te denken aan; Nieuwbouwprojecten In de anterieure overeenkomst met de projectontwikkelaar en de gemeente kunnen afspraken worden vastgelegd over het beschikbaar stellen van grond en financiële middelen voor de aanleg van een speelvoorziening bij de realisatie van een nieuwbouwproject. Bij goede afspraken kan er immers een win-win situatie ontstaan. Als de projectontwikkelaar zijn nieuwbouwproject in de markt wil zetten als dé locatie voor jonge gezinnen, is hij er ook bij gebaat dat er voldoende aantrekkelijke speelruimte is. De gemeente kan op deze manier nieuwe speelruimte mogelijk maken dat ook ten goede komt aan de leefbaarheid van de gehele kern. Schetsontwerp Hondsgalgweg woonwijk De Nieuwe Gooye Dirksland 24

25 Goede samenwerking en afstemming tussen de afdelingen ruimtelijke ontwikkeling, leefbaarheid & wijk en kern- en buurtgericht werken is hierbij van belang om de kansen zo optimaal mogelijk te benutten. Voorbeelden hiervan zijn De Nieuwe Gooye te Dirksland, De Nieuwe Oostdijk te Goedereede en Achter t Hof te Ouddorp. Kernsubsidie en andere fondsen Per 1 januari 2015 kunnen de dorpsraden op Goeree-Overflakkee gebruik maken van kernsubsidie. Er zijn twee vormen; het vrij besteedbaar budget en de kerngebonden projectsubsidie. Met name de laatste subsidievorm kan interessant zijn om wensen vanuit de inwoners / gebruikers op het gebied van speelvoorzieningen te realiseren. Ook sommige fondsen kunnen een bijdrage leveren. Een aantal kernen heeft al van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Zo is in Goedereede- Havenhoofd een speeltoestel vervangen met een bijdrage vanuit Burendag (Oranjefonds). In Achthuizen is met kerngebonden projectsubsidie een speeltoestel voor peuters gerealiseerd en in Den Bommel loopt op initiatief van een groep kinderen en de dorpsraad een onderzoek voor de realisatie van een skatevoorziening. Op deze manier worden verschillende financiële (subsidie-)stromen gebundeld en benut om het doel te realiseren. Inrichting openbare ruimte (Her-) inrichting van een wijk of werkzaamheden zoals het vervangen van de riolering biedt de mogelijkheid om breder te kijken dan alleen het uitvoeren van de noodzakelijke werkzaamheden. Als de buurt toch op de schop moet, is dat een logisch moment om nabijgelegen speelvoorzieningen ook onder de loop te nemen. Zo ontstaat de mogelijkheid om met werk, werk te maken. Dit biedt tevens kansen om omwonenden en met name de kinderen/jeugd meer bij hun leefomgeving te betrekken. Grotere ruimtelijke ontwikkelingen bieden ook kansen om nieuwe speelruimte te ontwikkelen. Voorbeelden hiervan zijn het strandje bij Ooltgensplaat en Herkingen (bijdrage respectievelijk IRP en Zicht op Grevelingen), de nog te realiseren 'Buutenplaets' natuurspeelplek bij Galathese Haven (Waterpoort) en de doorontwikkeling van de Kinderboerderij Hernesseroord met een natuurspeeltuin. Daarnaast kan in samenwerking met de woningcorporaties de mogelijkheden worden onderzocht als een wijk met huurwoningen wordt gerenoveerd en/of heringericht om meteen de speel- en ontmoetingsruimte onder de loep te nemen. Eigen bijdrage initiatiefnemers Cofinanciering kan ook plaats vinden in de vorm van een eigen bijdrage van de initiatiefnemers. Bepaalde werkzaamheden of materialen kunnen bijvoorbeeld door sponsoring of gift worden uitgevoerd respectievelijk geleverd. Afstemming met Leefbaarheid & Wijk is hierbij van belang, zodat de aanleg conform de huidige wet- en regelgeving wordt uitgevoerd en verantwoordelijkheden over beheer en onderhoud zijn vastgelegd. Op deze manier kunnen initiatieven en budgetten uit verschillende 'potjes' worden gecombineerd om het idee of wens te kunnen realiseren. Aandachtspunt is dat vooraf wordt nagedacht over beheer en onderhoud. Hoe wordt dat geregeld en wie is daarvoor verantwoordelijk? Zeker als het gaat om de openbare ruimte ligt de verantwoordelijkheid voor beheer en onderhoud veelal bij de gemeente. Hier moet wel rekening worden gehouden om indien nodig tijdig extra budget te ramen voor beheer en onderhoud. Op deze manier blijft het speelplezier ook voor de toekomst gewaarborgd. 25