BEKNOPT OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE OPENBARE WERKEN IN 1920 DOOR IR. L. W. H. VAN DIJK.

Transcriptie

1 BEKNOPT OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE OPENBARE WERKEN IN 1920 DOOR IR. L. W. H. VAN DIJK. De definitieve ingebruikneming van het nieuwe stadhuis is zonder twijfel een gebeurtenis van zoodanig belang, dat deze voorop mag staan bij een verslag van de openbare werken over het afgeloopen jaar. Nadat successievelijk meerdere onderdeden van den dienst van de centrale secretarie waren overgebracht en op 26 Augustus de laatste raadsvergadering in het stadhuis op de Hoogstraat plaats had, kwam de gemeenteraad op 1 September voor de eerste keer in het nieuwe raadhuis bijeen. Hoewel toen aan verschillende details van het gebouw nog de laatste hand moest worden gelegd, moet deze dag als officieele openingsdag van het stadhuis worden aangemerkt. Voor de geschiedenis van de totstandkoming van dezen nieuwen zetel voor het stadsbestuur naar de vroegere overzichten verwijzend, mag ik toch niet onvermeld laten de plaatsing voor het stadhuis van het standbeeld van Johan van Oldenbarnevelt, geschenk van wijlen den wethouder Mr. S. Muller Hz. In de binnenstad vraagt thans verder de aandacht, de bouw van de Centrale Bibliotheek aan de Gedempte Botersloot. Nadat de kelderverdieping was voltooid, is aangevangen met den bovenbouw, waarvan de begane-grond-verdieping gedeeltelijk gereed kwam. De bouw van de tweede Hoogere Burgerschool voor meisjes aan de Mecklenburglaan werd voortgezet; het scholencomplex aan de Polderlaan, hoek Hillevliet o.z. werd in gebruik genomen. Op een binnenterrein, uitkomend aan de Korenaarstraat, werd aangevangen met den bouw van een tweede centrale voor het telefoonbedrijf, daar splitsing van den dienst bij het steeds toenemend aantal geabonneerden noodzakelijk werd. In October had de openbare uitbesteding plaats van den onderen bovenbouw van de Mathenesserbrug, waarvan de totstandkoming met het oog op de snelle uitbreiding van de bebouwing in de naaste omgeving steeds meer urgent werd. Wat dit laatste betreft, moet in het bijzonder gewezen worden op den aankoop door de Gemeente, tegen ƒ8, per M*. van het aangrenzende 31 H.A. groote terrein van de Mij. Tusschendijken, hetwelk LIII

2 gelegen is tusschen den Schiedamscheweg en den Mathenesserdijk. Door dezen aankoop kon in 1920 reeds grootendeels de uitgifte van de bouwterreinen worden voorbereid en mag een snelle bebouwing van deze gronden worden verwacht. Ook in dit verslagjaar moest, om een eenigszins redelijken aanbouw van nieuwe woningen te verkrijgen, voortgegaan worden met steunverleening door Rijk en Gemeente aan de particuliere bouwnijverheid. Een nieuwe regeling daaromtrent werd aangenomen in de raadsvergadering van 15 Juli. Er werden toen vastgesteld twee schema's; bij schema A bedraagt de premie 30 % van de vooraf overeengekomen bouwkosten met hypotheek-verstrekking van 100 % P den gronden 90 % van de met premie verminderde bouwkosten, waartegenover gedurende 15 jaar gebondenheid ten aanzien van de huurbepaling bestaat; bij schema B is de premie lager en houdt deze verband met de oppervlakte der woningen, terwijl ook de hypotheek daarbij geringer is. Hiertegenover wordt bij schema B vrijheid in de exploitatie gelaten. Van de woningwetvereenigingen, welke ook in dit jaar meer in het bijzonder op den voorgrond traden, moet genoemd worden de N.V. Eerste Rotterdamsch Tuindorp, welke in samenwerking met de Mij. voor Volkshuisvesting Vreewijk" voortging met de uitbreiding van het bekende tuindorp aan den Groene Hilledijk, zoodat aan het einde van het jaar haar werkzaamheden zich reeds uitstrekten over ruim 22 H.A., waarop sedert hare stichting in 1913 in totaal 1100 woningen werden gebouwd. Door de Gemeente zelve werden ten behoeve van de volkshuisvesting in het afgeloopen jaar 435 woningen gesticht. Op 10 Juni werd definitief vastgesteld het in verband met het kanalenplan ontworpen uitbreidingsplan in den Coolpolder en voor het noordelijk stadsdeel, waarmede dus tevens is vastgelegd het tracee van den om de stad gedachten kanaalgordel voor het gedeelte tusschen de Parkhaven en de Rotte. In verband echter met bezwaren ingebracht bij de eerste tervisielegging voor de onteigening van de terreinen voor het verbindingskanaal, tusschen de beide Schieën in den polder Blijdorp, werd besloten de westelijke helft van dit kanaalvak iets in noordelijke richting om te buigen. Tegelijk met het definitieve besluit tot onteigening van percee- LIV

3 len in den polder Blijdorp binnen de ceintuurbaan, ten behoeve van de stadsuitbreiding in het noordwesten, werden enkele in die onteigening vallende terreinen tot prijzen van ƒ4, en ƒ4,50 per CA. aangekocht. Met betrekking tot de maatregelen voor regelmatige stadsuitbreiding verdient mede vermelding de voorloopige vaststelling van het uitbreidingsplan Zuid", waarvan ook de tervisielegging plaats had. Dit plan omvat den aanleg voor de terreinen op den Linker Maasoever, tusschen den Zuidhoek en de Kreeksche haven, met als zuidelijke grens den Kromme Zandweg endensmeetlandschedijk. Naast de noodige hoofdwegen, bestemd voor de opname van het doorgaande verkeer, komen secundaire en gordelwegen voor, welke in de plaatselijke verbindingen voorzien. Langs den zuidelijken rand van dit complex is een tuindorpzöne ontworpen, waarin het reeds bestaande tuindorp aan den Groene Hilledijk is opgenomen en waarin tevens gelegen is het ten vorige jare voor ziekenhuisbouw bestemd terrein. Ten oosten van den Dordtschestraatweg is een park ontworpen, ter grootte van ongeveer 6 H.A., terwijl mede op aanleg van de noodige sportterreinen gerekend is. Naast het hierboven reeds aangehaalde besluit tot afbouw van de Mathenesserbrug was uit een oogpunt van verkeersverbetering van belang de nieuwe aanleg van den Coolsingel, tusschen de Van Oldenbarneveltstraat en de Kruiskade, de doortrekking van den Bergsingel naar den Bergweg, de demping van het Mallegat en de wegaanleg langs de fabrieksterreinen in den polder Oost-Varkenoord, welke weg, eerlang over het gedempte Maliegat in noordelijke richting naar de Oranjeboomstraat doorgetrokken, de nieuwe directe verbinding zal vormen naar de terreinen gelegen tusschen de spoorbaan Rotterdam-Dordrecht en de Kreeksche haven. De snelle voortgang van de bebouwing in de omgeving van den Groene Hilledijk maakte het dringend noodig in betere verbinding met deze wijk te voorzien door tramaanleg; aldus werd besloten de, volgens de concessie met de R. E. T. M. aan deze Mij. nog op te leggen uitbreiding van het tramnet te bestemmen voor een lijn van de Wilhelminakade naar den Groene Hilledijk langs Parallelweg, Paul Krugerstraat, Pretorialaan en Hillevliet. Waar LV

4 echter ingebruikneming van deze lijn nog eenigen tijd zal duren, is tijdelijk door de Gemeente een auto-omnibusdienst ingesteld tusschen de Nassaukade en het Eerste Rotterdamsch Tuindorp. Met de Nederlandsche Spoorwegen werd overeengekomen om, bij de vervanging van de spoordraaibrug over de Koningshaven door een hef brug, voor rekening der Gemeente aan de nieuwe brug voetpaden aan te brengen, waardoor althans voor het personenverkeer eenige verbetering kan worden verkregen in de communicatie tusschen beide oevers van deze haven. Reeds in het vorig overzicht kon worden aangeteekend, dat plannen ontworpen worden om zoo spoedig mogelijk tegemoet te komen aan de behoefte van havenuitbreiding en kadeaanleg. Deze plannen, die in hoofdzaak omvatten voltooiing van het noordelijk deel van de Waalhaven, met kaaimuurbouw langs de oevers en uitbouw van de noodige pieren, werden door den gemeenteraad in zijne zitting van 8 Januari goedgekeurd. Verhuringen voor verschillende kadeterreinen in het oostelijk deel van de Waalhaven zijn reeds tot stand gekomen. Met voortvarendheid is dan ook sedert aan de uitvoering van het plan gewerkt. Na voorafgaande grondverbetering werden langs de noordzijde reeds over een lengte van 400 meter dekaaimuurcaissons van gewapend beton opgesteld; deze kaaimuurconstructie is berekend voor een waterdiepte vóór den muur van 10 meter onder Rottepeil. Teneinde een zoo snel mogelijken voortgang te waarborgen is de inrichting van het werkterrein aan de Heyschehaven, alwaar de caissons evenals vroeger gedeeltelijk in den droge, doch daar ter plaatse nu ook verder in drijvenden toestand worden opgetrokken, op verschillende punten verbeterd en geheel geëlectrificeerd. Aldus is bereikt dat, ongerekend den bouw van kademuren op paalfundeering en met behulp van de duikerklok per jaar rond 1000 meter kaaimuur kan worden voltooid. Aan de uitvoering van de baggerwerken voor de verdere verdieping van de Waalhaven was, ter verkrijging van de noodige loswallen, onherroepelijk verbonden een intensief voortgaan met de werken voor opspuiting van de terreinen rondom den Kralingscheplas. Daarom werd besloten om, gelijktijdig met de voorbereidende werkzaamheden voor de opspuiting van de terreinen bewesten de Langekade, die voor de ophooging van de gronden LVI

5 EERSTE LUCHTPOST VAN ROTTERDAM NAAR LONDEN OP HET ROTTERDAMSCHE VLIEGVELD. 26 JULI 1920

6 beoosten den Plas aan te vatten, waardoor al spoedig gewerkt zal kunnen worden met twee geheel afzonderlijke persinstallaties. De installatie voor den westelijken loswal, waarvan in 1920 de houten onderbouw nagenoeg gereed kwam, loopt van de spoorbrug over het Boerengat, naar de Infirmeriestraat en vandaar langs de Nieuwe Plantage, de Jericholaan en de Kralingsche Piaslaan naar de Langekade; die voor den oostelijken loswal, beginnende bij de Vrouwenbrug,kruist den spoorweg Rotterdam-Gouda bij den Honingerdijk en loopt verder in noordelijke richting langs het Laantje van Woudestcin. Laatstbedoelde persbuis kwam geheel gereeden werd, nadat de loswal in orde was gebracht, op 27 September voor overbrenging van de eerste ophoogingsspecie van het Bosch- en Parkplan in gebruik genomen. Het afvloeiend perswater wordt electrisch opgepompt naar het bezinkingsbassin (Oude Ijsclub) beoosten de Kortekade, en vloeit vandaar af naar den Kralingscheplas, welke op zijn beurt bemalen wordt door het oostelijk rioolgemaal. De afvoer van den Plas naar het riolennet werd verbeterd door aanleg van een collecteurriool in den Oudedijk tusschen Vlietlaan en Libanonstraat. In verband met de verplichting aan de Gemeente opgelegd bij de ontpolderingsovereenkomst met den Prins Alexanderpolder werd de Kortekade opgehoogd en verbreed en van een klinkerbestrating voorzien. Voor de verdere uitbreiding van de Waalhaven bezuiden de tijdelijke bedijking werd een crediet van f , toegestaan, waarmede een wateroppervlakte van ± 50H.A. ter diepte van 4 M. beneden R.P. voor de berging van Rijnschepen kan worden verkregen. Nadat einde 1919 de huren van de gronden, welke voor de inrichting van een vliegveld waren aangewezen, waren geëindigd, werd reeds in Februari aangevangen met de draineering, de egaliseering en de bezaaiing van het terrein, opdat zoo spoedig mogelijk een gelijke en voldoend vaste grasmat zou zijn verkregen, voor de landing van vliegtuigen. Aldus werd bereikt, dat de eerste luchtpost in het rechtstreeksch verkeer van Rotterdam naar Londen kon worden verzonden op 26 Juli, met een vliegtuig van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën. Intusschen waren de verdere plannen voor de inrichting van de LVII

7 gebouwen en de hangars uitgewerkt en werd het voorstel tot uitvoering daarvan in de raadszitting van 26 Augustus bekrachtigd. Overeenkomstig dit plan zullen op den noordoostelijken hoek van het veld worden opgericht een directiegebouw, waarin afdeelingen voor den geneeskundigen- en meteorologischen dienst, een café-restaurant met gelegenheid voor logies, een douanegebouw, verdere bijgebouwen, o.a. voor de radiotelegrafie en telefonie en twee hangars, waarvan één met een vrije deuropening van 30 M. breedte en 11 M. hoogte. De uitbesteding van een en ander had nog in het loopende jaar plaats. In verband met het hiervoren vermelde omtrent de verdere uitbaggering van het zuidelijk, nog niet ontgraven deel van de Waalhaven werd afgezien van het oorspronkelijk denkbeeld om dit deel nog door onder-waterzetting in te richten als tijdelijk vliegveld voor watervliegtuigen. Lvin

8 GEZICHT OP CHARLOIS VAN DE WAALHAVEN