een perceel in den polder Spangen, gelegen onmiddellijk beoosten het terrein van Sparta". De aldaar opgetrokken 68 panden bevatten

Transcriptie

1 een perceel in den polder Spangen, gelegen onmiddellijk beoosten het terrein van Sparta". De aldaar opgetrokken 68 panden bevatten 204 woningen. Voor het beheer over de gemeentewoningen werd de vorm van indirecte exploitatie gekozen en werd in het leven geroepen de Stichting tot Beheer en Exploitatie van Woningen te Rotterdam". Op de bekende en in het vorig verslag reeds nader toegelichte wijze werd wederom aan meerdere op den voet der woningwet werkende vereenigingen medewerking verleend voor den bouw van arbeiderswoningen. Aldus werden voor niet minder dan tezamen 1235 woningen voorschotten en bijdragen verstrekt en wel aan de Rotterdamsche Mij. ten dienste der Volkshuisvesting" voor woningbouw in den Reserveboezem, aan de Woningstichting Gemeenschappelijk Belang" voor woningen in den polder Spangen, aan de Bouwvereeniging Patrimonium" voor panden aan de Schippersstraat en in den Reserveboezem, aan de Mij. voor Volkshuisvesting Vreewijk", ten behoeve van woningbouw in den polder Karnemelksland, aan de R. C. Bouwvereeniging Voor het Huisgezin" voor woningen in de Asterstraat, aan de Woningbouwvereniging van den Christelijken Nationalen Werkmansbond voor panden in den Reserveboezem en aan Patrimoniums Woningstichting te Delfshaven voor bouw in den Boschpolder. De jaarlijksche bijdragen uit de gemeentekas moesten intusschen, om de uitvoering bij de steeds duurder wordende bouwmaterialen mogelijk te maken, veelal worden verhoogd tot ƒ125, per woning per jaar. De groote omvang, dien de volkswoningbouw in 1918 heeft verkregen, moge nog blijken uit de omstandigheid, dat van de 1762 woningen, die in 1918 in deze gemeente werden voltooid, er 1568 uit publieke middelen zijn gesticht, terwijl van de 1283 woningen op het einde van het jaar in aanbouw er 1143 tot die categorie behooren. De in 1916 getroffen steunregeling ter bevordering van de particuliere bouwnijverheid werd in dier voege gewijzigd, dat de voor den bouw van woningen voor den arbeiders- en kleinen middenstand, door de Gemeente toegekende premie werd ver- LX

2 hoogd tot 30 % van een vooraf te bepalen bouwsom, mits de huurprijs der woningen een bedrag van ƒ 6,- per week niet overschrijdt en niet meer beloopt dan 8 V4 % van de gezamenlijke kosten van den grond en van den bouw, na aftrek van vorengenoemde premie. Van de toegekende premie neemt het Rijk 75 % voor zijne rekening. De rente van de door de Gemeente eventueel op deze panden te verstrekken hypotheek werd van 4% gebracht op 4 V/ Werd met den gemeentelijken woningbouw op den steun aan bouwvereenigingen en particulieren reeds veel gedaan, om de door het voortduren van den oorlog nog steeds groote werkeloosheid tegen te gaan, ook door het aanvatten van meer bijzondere werken werd getracht dit euvel te bestrijden. Aldus kwamen tot uitvoering verschillende grondwerken, rondom de nieuwe Waalhaven, de grondwerken voor straataanleg op het terrein tusschen Vierambachtsstraat en den spoorweg naar Schiedam, waaromtrent ten vorige jare met den heer Zaaijer een overeenkomst werd getroffen, alsmede de fundeeringput ten behoeve van het te bouwen scholencomplex aan den Hillevliet hoek Polderlaan. Met de verlaging door gedeeltelijke afgraving van den Groenen Hilledijk, waartoe in dit verband mede werd besloten, werd intusschen nog niet aangevangen. In het belang van de stadsuitbreiding werden enkele besluiten genomen, waarvan de vermelding niet achterwege mag blijven. Ten behoeve van den aanleg van den hoofdtoegangsweg naar de Algemeene begraafplaats Crooswijk, welke weg eerlang den Achterweg zal vervangen, werd door den Gemeenteraad tot een onteigening besloten van terreinen incrooswijk. De door de wet gevorderde eerste ter-visie-legging had plaats. Eveneens werd goedgekeurd, verderen voortgang te maken met de reeds eerder aangenomen onteigening van perceelen noodig voor de verbreeding van de Aelbrechtskade. Met het R. K. Kerkbestuur van de parochie St. Antonius-Abt te Oud-Delfshaven werd, tegelijk met den verkoop van grond aan de Noordschans voor de stichting van een kerk met pastorie en school, een regeling getroffen ten aanzien van de, aan deze parochie behoorende begraafplaats aan den Westzeedijk, welke LXI

3 eerlang, bij uitvoering van het uitbreidingsplan in dencoolpolder moet worden opgeheven en met de omliggende terreinen opgehoogd. Op een nader overeen te komen tijdstip zal de Gemeente de tegenwoordige en dan buiten gebruik testellen begraafplaats overnemen in ruil voor een terrein voor een nieuwe begraafplaats ter dubbele grootte, gelegen in den polder Oud- Mathenesse of Spangen. De juiste plaats zal later worden vastgesteld. Voor den nieuwen aanleg van het achter het raadhuis en postkantoor gelegen complex werd een schikking aangegaan met de heeren Kuypers en Margry, die door successievelijke aankoopen een belangrijk deel van deze terreinen in handen hadden gekregen. Door ruiling van verschillende perceelen werd een eigendomstoestand verkregen, welke beter aanpast bij den nieuwen aanleg. De breedte van de Raamstraat werd voorloopig op 20 Meter bepaald, terwijl achter het postkantoor een pleintje zal worden gevormd. Tegelijkertijd is ter verzekering van dezen straataanleg tot de onteigening van enkele in die omgeving gelegen perceelen besloten. Met de gezamenlijke eigenaren van de benoorden den Varken^ oordschedijk gelegen terreinen werd een regeling getroffen tot aanleg van een nieuwen verkeersweg vanaf het Mallegat door den Varkenoordschen polder tot bij de Kreeksche haven, op ongeveer 70 M. zuidelijk van den tegenwoordigen dijk en ter vervanging daarvan. De noodige grondwerken voor den nieuwen 30 M. breeden weg zullen door genoemde eigenaren worden uitgevoerd. Nadat de weg kosteloos aan de Gemeente zal zijn afgestaan, zal de bestrating, in welker kosten betrokkenen bijdragen, door de Gemeente worden aangelegd. Mede worden aan de Gemeente overgedragen enkele strooken grond voor verbindingswegen naar de rivier. In aansluiting aan den door de Mij. tot Exploitatie van Staatsspoorwegen te maken dam, welke de over het Mallegat gelegen spoorbrug zal vervangen, zal de westelijke helft van het Mallegat van gemeentewege worden gedempt; de verbinding tusschen Rosestraat en 2e Rosestraat zal daardoor aanmerkelijk worden verbeterd. De Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij verbond zich in ver- LXII

4 band met de besparing van het voor haar rekening komende brugonderhoud voorshands ƒ200, 's jaars aan de Gemeente te betalen. De bouw van het nieuwe raadhuis aan den Coolsingel maakte ook dit jaar groote vordering. Het gebouw kwam geheel onder de kap, terwijl de buitenafwerking voor een groot deel werd voltooid. Op 15 Juni werden in het achtergebouw de eerste vertrekken in gebruik genomen door den Woningdienst; de voor den Burgerlijken Stand bestemde ruimten kwamen zoover gereed, dat in-gebruik-neming van deze lokalen in den aanvang van 1919 zal kunnen plaats hebben. De reeds belangrijke rij van schenkingen, van particuliere zijde aan de Gemeente, ten behoeve van het nieuwe raadhuis aangeboden, werd dit jaar zoozeer uitgebreid, dat het totaal aantal op 31 December tot 94 toezeggingen was geklommen. Vele daarvan hebben betrekking op de meubileering van de groote Burgerzaal: met name en met groote erkentelijkheid moet worden genoemd de schenking van Hare Majesteit de Koningin, waarbij door Hoogstdezelve de marmeren schouw in de Burgerzaal werd aangeboden. De werken voor het bosch- en parkplan rondom den Kralingscheplas werden, voor zooveel dit onder de moeilijke tijdsomstandigheden mogelijk was, voortgezet. De aarden baan voor den nieuwen weg, welke den op te heffen Spiegelnisserweg en Veenweg zal vervangen, kwam geheel gereed. Op de westelijke helft werd de bestrating reeds aangebracht. Aan het einde van het jaar had de besteding plaats van de langs de oostzijde van het boschplan te maken waterscheiding. Ter vervanging van de oude ophaalbrug over den Hoogen Boezem, toegang gevende tot den Nieuw-Terbregscheweg, werd, even ten zuiden daarvan, een vaste brug gebouwd met hooggelegen rijvlak. Met de verhuring van een oeverterrein aan de Kralingsche Piaslaan, aan de Rotterdamsche Zeilvereeniging, werd een eerste stap gedaan ter bereiking van het steeds voor oogen gehouden denkbeeld, om het aspect van den Plas levendig te maken door de bevordering daarop van de roei- en zeilsport. LXIII

5 De ondervinding, opgedaan met de in vorige jaren gebouwde electrische bemalingsinrichtingen, gepaard met de groote bezwaren, verbonden aan de kolenvoorziening, waren aanleiding, dat werd besloten tot electrificatie van het oostelijk stoomgemaal aan den Boezemsingel. De werken zijn in uitvoering. Intusschen werden voor de gewone bemaling aan het westelijk-, het oostelijk- en het zuidwestelijk gemaal reeds als tijdelijke inrichting electrisch gedreven pompen opgesteld; bij zwaren regenval wordt de capaciteit van de gemalen door het in werking stellen van de oude stoomwerktuigen vergroot. De werkzaamheden langs de rivier en in de havens bepaalden zich, in verband met de tijdsomstandigheden, tot de allernoodzakelijkste onderhoudswerken. Voor de onteigening van perceelen ten behoeve van de havenuitbreiding op den Linker-Maasoever en gelegen tusschen het Waalhavengebied en de Noordgeul had de tweede ter-visielegging plaats. Bij de wet van 22 Nov werd het algemeen nut verklaard van de onteigening van de terreinen, benoodigd voor den aanleg van de havenspoor op den Linker-Maasoever. Bij besluit van den Gemeenteraad van 27 December werd tegenover het Rijk de verbintenis aanvaard, om een derde deel bij te dragen in de kosten van uitvoering der werken tot voortzetting van de verbetering van den Waterweg van Rotterdam naar zee, welke werken in totaal op 5 millioen gulden zijn begroot. Tevens werd besloten gebruik te maken van de uit handelskringen door tusschenkomst van de Kamer van Koophandel gedane aanbieding om in de voor de Gemeente komende kosten een derde gedeelte bij te dragen. Aan de Rotterdamsche Droogdok-Maatschappij werd verkocht een langs de oostzijde van haar fabrieksterrein gelegen terrein, ter grootte van ongeveer M.; met dezelfde Maatschappij werd een regeling getroffen voor een later uit te voeren omlegging van den mond van de Heysche haven, zoodat zij een oppervlak gelegen ten westen van haar terrein, dat zij van het Rijk in erfpacht heeft verkregen, bij haar werf kan aansluiten. In beginsel werd besloten aan het bestuur van de afdeeling Rotterdam van de Vereeniging van facultatieve lijkverbranding een terrein, gelegen tusschen de Algemeene begraafplaats Croos- LXIV

6 wijk en de Linker Rottekade, in erfpacht uit te geven voor de stichting van een crematorium. De resultaten, welke in 1917 door particulieren waren verkregen met het kweeken van voedingsgewassen in de zoogenaamde gemeentelijke volkstuintjes, waren van dien aard, dat ook dit jaar tot uitgifte van tuintjes werd overgaan. Door beschikbaarstelling van meer terrein kon het aantal tuintjes tot 1750 worden uitgebreid. In verband met den buitengewonen voedselnood werd echter daarnaast nog een gemeentelijk landbouwbedrijf ingericht. Door dezen dienst werden ongeveer 83 H.A. bebouwd met bruine boonen en aardappelen. In deze oppervlakte zijn begrepen meerdere gazons langs singels en in parken, alsmede 10 H.A. terrein gelegen in de gemeente Vlaardingen. Een tweede gemeentelijk bedrijf, voortgevloeid uit den nood der tijden, is de turfwinning, welke werd ter hand genomen wegens de toenemende kolenschaarschte. Intusschen moest, om een beteekenende productie te verkrijgen, naast het uit de hand steken, toegepast bij een in 1917 genomen proef, worden overgaan tot machinale turf bereiding, waarbij de machines de opgebaggerde turf in den gewenschten vorm persen en op juiste afmetingen afsnijden. Aldus werden in 1918 op gemeentelijke terreinen in den Bergpolder, den Hoog-Oudendijkschen polder en in den polder Blijdorp te zamen 12,6 millioen turven gewonnen. De aan de R. E. T. M. verleende concessie voor de exploitatie van een tram naar Overschie, welke 31 December eindigde, werd tot uiterlijk 15 October 1927 verlengd, met dien verstande evenwel, dat beide partijen thans het recht hebben tot tusschentijdsche beëindiging tegen het einde van elk kalenderjaar. De Schielandsche Tramweg-Maatschappij, exploitante van de paardentram naar Hillegersberg, was niet bereid de haar in 1882 verleende en eveneens op 31 December eindigende concessie opnieuw te verlengen. De gemeente Hillegersberg heeft daarop contact gezocht met de R. E. T. M., welke Maatschappij zich onder bepaalde voorwaarden tot een overname en voortzetting van dezen tramdienst bereid verklaarde. In verband daarmede werd door de gemeente Rotterdam aan de R. E.T. M. de noodige LXV

7 concessie verleend, voorshands uiterlijk tot 15 October Overeengekomen werd, dat de exploitatie voorloopig op den bestaanden voet zal worden voortgezet, doch dat zoo spoedig als zulks naar het gemeenschappelijk oordeel van de Gemeente en de Maatschappij met het oog op de tijdsomstandigheden mogelijk is, tot electrificatie van deze lijn zal worden overgegaan. Ten einde een kortere verbinding te verkrijgen tusschen het nieuwe en het oude deel van Hoek van Holland, werd vanaf de Rietdijkstraat bij de Prins Hendrikstraat naar den 's Gravenzandscheweg een nieuwe weg aangelegd, bestaande uit een klinkerrijstraat met schelpenpaden ter weerszijden. Voor het in erfpacht verkrijgen van de daarvoor noodige en van de naastgelegen rijksterreinen worden nog onderhandelingen gevoerd; intusschen werd goedgevonden in afwachting daarvan reeds tot den aanleg van den weg zelve over te gaan. Om het verblijf te Hoek van Holland op den duur meer aantrekkelijk te doen zijn, werd besloten een aanvang te maken met duinbeplanting met tweejarige dennen op het ten vorige jare aangekochte terrein, voorloopig over een oppervlakte van 5.5 H.A. Tevoren waren maatregelen genomen ter verbetering van de afwatering van deze, nu te beplanten gronden. LXVI