BEKNOPT OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE OPENBARE WERKEN IN 1921, DOOR IR. L.W.H.VAN DIJK.

Transcriptie

1 BEKNOPT OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE OPENBARE WERKEN IN 1921, DOOR IR. L.W.H.VAN DIJK. De voorziening in den steeds toenemenden woningnood bleet ook dit jaar het groote vraagstuk, dat de volle zorg en aandacht van het stadsbestuur vorderde. Om verschillende redenen moest de in het vorig verslag besproken verleening van steun aan de particuliere bouwnijverheid op den voet der gemeentelijke schema's plaats maken voor een op het Kon. besluit van 8 November 1920 gegronde regeling van den Minister van Arbeid, die het geheele land omvat en waarvan de uitvoering door tu6schenkomst van de gemeentebesturen plaats heeft. Bij deze regeling stelt het Rijk voor den bouw van woningen met geen grooteren inhoud dan 450 M^. premies van maximaal ƒ2000, per woning beschikbaar, onder voorwaarde van goedkeuring der plannen en met verplichting om de woning gedurende 15 jaar als zoodanig te gebruiken. Naast deze premies, welke het Rijk geheel voor zijne rekening neemt, worden echter door het Rijk aan de Gemeente ook hypothecaire credieten beschikbaar gesteld ter verstrekking aan hen, die voor premieverleening in aanmerking komen. De hypotheken, die voor 15 jaar worden verleend, kunnen gaan tot 100 % van de waarde van den grond en 90 % van de met de premie verminderde stichtingskosten. Na 1 Mei werd het maximum der premie per woning echter tot ƒ 1700, teruggebracht en hypotheek alleen verstrekt voor woningen, waarvan de stichtingskosten niet meer dan ƒ8700, bedragen. Verschillende woningcomplexen in Tusschendijken, in Spangen en Crooswijk en op den Linker Maasoever kwamen volgens bovenvermelden opzet hetzij van gemeentewege, hetzij door particulieren tot uitvoering. Intusschen werd aan het einde van het jaar de hiervoor omschreven regeling door het Rijk ingrijpend gewijzigd door verdere terugbrenging van de premie tot maximaal ƒ 1200,' en door bepaling, dat hypotheekverstrekking noch plaats heeft, indien de stichtingskosten ƒ4000, te boven gaan, noch, indien de inhoud van de woning meer bedraagt dan 300 M^. De Gemeente nam met Rijkssteun op den voet van de woning- LI

2 wet een proef met den bouw van betonwoningen, waarvan ten zuiden van den Lange-Hilleweg 93 stuks gereed kwamen en benoorden dezen weg 238 woningen in aanbouw zijn. In totaal werden in 1921 gesticht 3618 woningen, waarvan 625 woningen door de Gemeente werden gebouwd. Ten behoeve van de voortschrijdende bebouwing had op verschillende plaatsen nieuwe straataanleg plaats. Voor aanleg op de ten vorige jare van de Maatschappij Tusschendijken aangekochte gronden werd een crediet van ƒ gevoteerd. In verband met de uitbreiding van de bebouwing in den voormaligen Reserveboezem werd een collecteurriool in de Rusthoflaan gelegd; een nieuw hoofdriool in de Sandelingstraat was noodig voor de bemaling van den verderen aanleg van het Ie Rotterdamsche Tuindorp. Met den bouw van de Mathenesserbrug werd geregeld voortgegaan. De landhoofden en de twee oostelijke overspanningen kwamen grootendeels gereed. De oostelijke oever van de Delfshavensche Schie werd door uitbaggering ter weerszijden van de brug aanzienlijk teruggebracht en van kaaimuur voorzien. De omstandigheid, dat na de openstelling van de Mathenesserbrug en de bebouwing van de terreinen bewesten de Delfshavensche Schie deze geheele omgeving in het geregeld verkeer zal zijn opgenomen, was aanleiding, dat niet langer kon worden berust in den zeer vervallen en onoogelijken toestand langs de Spangensche kade, zoodat een voorstel tot onteigening van de langs deze kade nog in particulier bezit zijnde perceelen werd aangenomen. In verband met het toenemend verkeer naar het westen der stad werd besloten tot verbreeding van de bruggen tusschen Kruiskade en West Kruiskade en tusschen Oude- en Nieuwe Binnenweg. Het eerstgenoemde werk kwam gereed. Mede werd een aanvang gemaakt met de verruiming van de Koningsbrug, waarbij de breedte van het rijvlakop 5 M., die van de trottoirs op 1.50 M. wordt gebracht. Hoewel reeds in 1912 het plan tot doortrekking van de Admiraliteitskade van Infirmeriestraat tot Bosland was aangenomen en de daarvoor benoodigde perceelen sedert door onteigening in het bezit der Gemeente waren gekomen, was de uitvoering van het LII

3 werk zelve door de tijdsomstandigheden nog opgeschorst gebleven. Wegens het nijpend gebrek aan ligplaats voor de binnenvaart is thans de uitvoering ter hand genomen. De bagger- en grondwerken kwamen gereed. Over het reeds vele jaren hangende vraagstuk tot verbetering en ombouw van het Hofplein werd in de zittingen van den Gemeenteraad van 3 en 18 Februari uitvoerig beraadslaagd. Resultaat van de gedachtenwisseling was, dat werd aangenomen het voorstel tot verdere demping van het nog overgebleven deel van den Coolsingel en tot rooilijnbepaling van de Coolvest benoorden het Doelencomplex, terwijl voorts besloten werd Dr. Berlage uit te noodigen, om in samenwerking met den Directeur der Gemeentewerken inzake het Hofpleinvraagstuk een ontwerp te willen indienen. In December kwam het nieuwe plan gereed. Dit ontwerp beoogt een ellipsvormigen pleinaanleg met aslengten van 100 M. en 300 M., bezuiden de Delftschepoort. De korte as is daarbij gesitueerd tusschen de Delftschepoort, welke als zoodanig behouden blijft, en de Delftschevaart, welke ten deele overbrugd, door een in den zuidelijken pleinwand opgenomen overbouwing wordt afgesloten. Het stationsgebouw van de Z. H. E. S. M. komt hierbij niet meer te staan aan het nieuwe Hofplein, doch aan een plein van kleiner afmeting, dat is gedacht benoorden de Delftschepoort. De demping van het laatst overgebleven deel van het voormalig Coolsingelwater kwam nagenoeg gereed. Bij deze demping werd evenals voor het overige deel vooraf een onderheide betonvloer aangebracht. Van de grootere bouwwerken, waarmede dit jaar werd voortgegaan, verdienen met de reeds genoemde Mathenesserbrug vermelding de Centrale Bibliotheek aan de Gedempte Botersloot en de tweede Hoogere Burgerschool voor meisjes aan de Mecklenburglaan. De tweede Centrale voor het telefoonbedrijf aan de Korenaarstraat werd voltooid. Aangevangen werd met den bouw van de derde Hoogere Burgerschool voor jongens aan de Bergschelaan en met een autogarage voor 11 standplaatsen en bovenwoningen aan den Boezemsingel op het door de electrificatie van het oostelijk gemaal vrijgekomen terrein. Een voorstel tot vervanging van het noordelijk gemaal door een electrisch gemaal met nieuwe wijdere persbuis naar de rivier werd goedgekeurd. LUI

4 Met den aanleg van de persbuis in den Heemraadssingel ten behoeve van het in Blijdorp te stichten rioolgemaal werd een begin gemaakt. De voormalige directiekeet voor den raadhuisbouw werd verplaatst naar de Maashaven o.z. en zal worden ingericht tot centraalpost voor eerste hulpverleening bij ongevallen aan den Linker Maasoever. Ten einde tegemoet te komen aan de tot nu toe vrij beperkte bad- en zwemgelegenheid werd, als onderdeel van het bij raadsbesluit van 23 December 1920 goedgekeurde algemeene plan ter vervanging van het oude bad in de Maashaven, een drijvend zwembad aangekocht, bevattende in totaal 60 kleedcellen en een bassinoppervlakte van 29 bij 6 Meter. Daarnaast werd eveneens als deel van het groote plan besloten tot den bouw van een geheel nieuw drijvend bad, dat ligplaats zal krijgen aan het Mallegat en tot inrichting van kleinere badgelegenheden bij de scholen aan de Delfgauwstraat, de Hildegardisstraat en de Tamboerstraat. De aanbesteding van het drijvend bad, waarvan de drie bassins een gezamenlijk oppervlak van 650 M* zullen krijgen en het aantal kleedkamers op 131 is gesteld, heeft reeds plaats gehad. Nog zij aangeteekend, dat van het Departement Rotterdam van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen overgenomen werd de badinrichting aan de Van Spaanstraat, waarvan door eenige verbouwing het aantal badcellen van 22 op 34 zal worden gebracht, terwijl de Gemeente voortaan ook de exploitatie daarvan op zich neemt. Belangrijke aankoopen van grond kwamen in het afgeloopen jaar tot stand. In het Oosten werden in totaal ruim 103 H.A., vallende in het ontwerp-uitbreidingsplan Oost, door onderhandschen aankoop eigendom der Gemeente; op den Linker Maasoever werden aangekocht 35 H.A. grond bewesten den Dordtschestraatweg. Voor den aanleg van een algemeene begraafplaats op den Linker Maasoever zal een gedeelte van de landerijen tusschen den Charloissche-Lagedijk en de zuidgrens der Gemeente even bewesten het punt van samenkomst van den zooeven genoemden dijk met den Dordtschestraatweg worden onteigend. Op den lsten November werd lijn 13 van de R.E.T.M., welke LIV

5 de Wilhelminakade langs de in het vorig verslag genoemde wegen met het Eerste Rotterdamsche Tuindorp (Groene Hilledijk) verbindt, in gebruik genomen. Gelijkertijd werd de auto-omnibusdienst der Gemeente, welke tijdelijk in de verbinding voorzag, opgeheven. Aan het plan van de R.E.T.M. tot doortrekking van de lijnen 3 en 6 over den Bergweg tot het gemeentelijk ziekenhuis werd goedkeuring gehecht. De aan te leggen sporen zullen tevens bestemd worden om dienst te doen voor de te electrificeeren tramlijn naar Hillegersberg. De algemeene malaise deed uitteraard haar invloed ook gelden in de havenbeweging, zoodat dientengevolge verschillende onderhandelingen over verhuur van de aan de Waalhaven o.z. in aanbouw zijnde pieren afsprongen. In verband hiermede werd de voorgenomen steigerbouw langs deze pieren, hoezeer het grondwerk van de eerste pier gereed kwam, voorloopig nog uitgesteld. Het oostelijk deel van de Waalhaven werd uitgebaggerd tot een diepte van 10 M. onder Rottepeil. Aan het einde van het jaar waren voor het Waalhavenbassin in totaal ruim 20 millioen M^ grond verwijderd. De kaaimuur langs de Waalhaven noordzijde werd over een lengte van 1200 M. voltooid. De wegaanleg rondom de verdere uitbreiding van de Waalhaven, welke aan het opheffen van de thans op de tijdelijke bedijking aanwezige straat moest voorafgaan, kwam geheel gereed. Verwacht mag dan ook worden, dat bij het begin van 1922 tot het doorsteken van deze tijdelijke bedijking en dus tot het verder uitbaggeren van de Waalhaven zal kunnen worden overgegaan. Bij Kon. besluit van 18 Augustus had de eindaanwijzing plaats van de te onteigenen perceelen, noodig voor den aanleg vanden havenspoorweg op den Linker Maasoever- In verband met den toenemenden diepgang der schepen werd, met gebruikmaking van de betrekkelijke slapte in het havenbedrijf, de eerste helft van de Maashaven uitgebaggerd tot een bodemdiepte van 10 Meter onder Rottepeil. Enkele gedeelten van de oevers werden in verband met de verhuring van de achtergelegen terreinen van kademuur voorzien. De totale lengte hiervan bedroeg 300 M. Geheel in samenhang met de in de havens ondernomen baggerwerken werd voortgegaan met de opspuiting van den loswal LV

6 oostelijk van den Kralingscheplas. Het zuidelijk deel hiervan werd grootendeels gevuld. Ten einde zooveel mogelijk den noodigen reserve-loswal ter beschikking te hebben, om, bij eventueele stagnatie in de opspuiting van den eenen loswal direct over te kunnen gaan tot opspuiting van den reserve-loswal, werd besloten tot het in gereedheid brengen van den loswal benoorden den Kralingscheplas en van het noordelijk deel van den oostelijken loswal. Aldus wordt vermeden, dat een stagnatie bij de opspuiting stopzetting van de baggerwerken in de havens tengevolge zou moeten hebben. Ook de Beneden Heyplaat werd met uit de Waalhaven gebaggerde specie opgespoten. De gebouwen en de verdere outillage van het vliegveld Waalhaven kwamen gereed en werden in gebruik genomen. Met de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën werd ten aanzien van het gebruik van het vliegveld een overeenkomst gesloten in dier voege, dat tegenover het kosteloos gebruik van het veld en den grooten hangar, alsmede van enkele kantoorlokalen, gesteld werd de verplichting der Maatschappij, om zonder vergoeding haar personeel op het vliegveld Waalhaven mede ten dienste te stellen voor de aan andere vliegtuigen te verleenen hulp. De voor de Gemeente komende exploitatiekosten werden aldus zooveel mogelijk beperkt. Deze overeenkomst, welke eerst voor het tijdvak van 15 April 1921 tot 15 April 1922 werd afgesloten is later verlengd tot eind Volgens het advies van de zoogenaamde Strandcommissie, in 1914 ingesteld om voorlichting te geven omtrent de maatregelen, die tot verhooging der aantrekkelijkheid van Hoek van Holland als zeebadplaats zouden kunnen strekken, werd besloten, om, in afwijking van de verpachte exploitatie, zooals deze de laatste jaren plaats had, de badexploitatie aldaar voorloopig in eigen beheer te nemen. De noodige badkoetsjes, stoelen en kleedruimten werden aangeschaft. Op het in het ontwerp uitbreidingsplan ten noorden van de Prins Hendrikstraat ontworpen pleintje werd een muziektent gebouwd. Ten behoeve van de bewoners van Poortershaven werd met de eigenaren van ten noorden van Poortershaven gelegen perceelen een regeling omtrent aanleg van een voetpad naar den Maasdijk verkregen. LVI

7 HET VLIEGVELD AAN DE WAALHAVEN MET DE GEBOUWEN Naar een luchtfoto van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij