Vergadering van De Subcommissie Bestuur en Middelen. Status verslag Concept

Transcriptie

1 Verslag Vergadering van De Subcommissie Bestuur en Middelen Vergaderdatum 27 november 2013 Kenmerk Status verslag Concept Verslaglegging door Telefoonnummer De heer L. Janssen (Notuleerservice Nederland) Verslag van de openbare vergadering van de Subcommissie Bestuur en Middelen, gehouden op 27 november 2013 in het provinciehuis te Den Haag AANWEZIG: Voorzitter: Commissiegriffier: VVD PvdA PVV CDA SP D66 GroenLinks ChristenUnie en SGP 50PLUS Partij voor de Dieren de heer Van Dongen mevrouw Van Mulligen de heer Overwater, de heer Schuringa mevrouw Branderhorst de heer Braam de heer Heemskerk de heer Snellink mevrouw Meurs de heer Potjer AFWEZIG MET KENNISGEVING: mevrouw Kleijweg AANWEZIGE GEDEPUTEERDEN: de heer Van der Sande VERDER AANWEZIG: de heren Gerritsma en Van Engelen (accountants PwC) AGENDA: 1. Opening 1a. Mededelingen 1b. Vaststelling agenda 1c. Spreekrecht 1d. Rondvraag 2. Bespreekstukken 2a. Boardletter Stukken ter kennisname 3a. Stukken in het kader van de actieve informatieplicht van GS 3b. Van derden ontvangen informatie 4. Verslag vorige vergadering Pagina 1/8

2 4a. Conceptverslag 8 mei Besluitenlijst vorige vergadering 5a. Concept besluitenlijst 8 mei Sluiting 1. Opening De VOORZITTER opent de vergadering om uur. 1a. Mededelingen Er is bericht van verhindering van: - mevrouw Kleijweg. 1b. Vaststellen van de agenda De vertrouwelijke brief van PwC d.d. 14 november over de methodiek van de waardebepaling BBL-nieuw-gronden. De brief mag in het openbaar worden besproken. De agenda wordt vastgesteld. 1c. Spreekrecht Er zijn geen insprekers. 1d. Rondvraag Van de rondvraag wordt geen gebruik gemaakt. 2. Bespreekstukken 2a. Boardletter 2013 De heer VAN ENGELEN merkt op dat de boardletter is opgesteld door de accountants. De boardletter is gemaakt naar aanleiding van de interimcontrole die de accountants hebben uitgevoerd over het eerste halfjaar van De interimcontrole heeft betrekking op de uitkomsten van de interne controle. De eindejaarscontrole volgt in maart Het oordeel van de accountants over de interne beheersing is goed. De samenwerking met interne controle verloopt erg goed. Een aandachtspunt is de financiële positie, gelet op de hoge ambities in de begroting. De provincie moet expliciete keuzes maken. De provincie maakt zich op voor veranderingen in wetgeving. Voorbeelden zijn SEPA (wordt actief opgepakt en is ingevoerd). De accountants hebben bij de jaarrekeningcontrole enkele aandachtsdossiers benoemd. Dat zijn ILG, waardering verbonden partijen, SiSa en naleving van de wet op de normering van de topinkomens (WNT). Er is volop overleg met de ambtelijke organisatie over het actief oppakken van die dossiers. Mevrouw MEURS is blij dat de reactie van GS bij de stukken zit. Wat vinden de accountants van deze reactie? Pagina 2/8

3 In de vertrouwelijke brief van 14 november doen de accountants een voorstel voor een andere manier van risicobeoordeling. Daarbij wordt per deelgebied beoordeeld in plaats van een algehele risicoafslag. Wat vinden GS hiervan? In de boardletter is het risicomanagement een punt van aandacht (bladzijde 2). Gaat het daarbij om risico s die niet in het weerstandsvermogen zijn verwerkt? Hoe werkt het btw-compensatiefonds? Stuurt Zuid-Holland afzonderlijk of sturen de provincies gezamenlijk daarop? De heer SNELLINK is blij dat er volgens de accountants geen onvoorziene risico s zijn en dat GS de aandachtspunten van de accountants serieus oppakken in hun schriftelijke reactie. Zijn er binnen de organisatie personen op wie de WNT toepasselijk is? Valt de verhuur van kantoorruimte aan het advocatenkantoor onder de aanstaande wetswijziging voor commerciële activiteiten door de overheid? Zo ja, wat zijn de gevolgen van de wetswijziging? De heer POTJER merkt op dat de (door de accountants) geconstateerde financiële wendbaarheid een zorgpunt is. Worden volgens de accountants geen keuzes gemaakt in de bestaande meerjarige programmering? GS schrijven in hun reactie dat zij aandacht hebben voor het (risico van het) EMU-saldo. Is dat voldoende? Wat zijn volgens de accountants de financiële risico s en begrotingsconsequenties van de indexering van het MPI, zoals voorgesteld in de herziene nota Investeringen, waarderingen, afschrijvingen (IWA)? Op papier creëert verlenging van afschrijftermijnen meer kapitaal. In hoeverre wordt dat gestaafd door de werkelijkheid? GroenLinks geeft EMU-saldo en Wet Hof mee als aandachtspunt. Mevrouw BRANDERHORST merkt op dat de PvdA het toezicht op de gemeentebegrotingen meegeeft als het eerste aandachtspunt (instrumentarium en inzicht van de provincie). De informatiestromen van gemeenteaccountant, provincie en provincieaccountant over de gemeentebegrotingen zijn gescheiden. Volgens de fractie moet die informatie bij elkaar komen. Dat is het tweede aandachtspunt dat de fractie meegeeft. Zijn de accountants betrokken bij de herziene nota IWA? Hebben zij zicht op de begrotingsconsequenties? De heer HEEMSKERK vraagt waarom de accountants nu pas de IT-beheersmaatregelen hebben onderzocht. Kunnen de accountants een concrete toelichting geven op de risico s van de combinatie van hoge ambities en beschikbare financiële ruimte? Is het risicomanagement nu onvoldoende? Zijn er volgens de accountants risico s die GS niet zien? Is de provincie klaar voor de aangescherpte aanbestedingseisen? Welk effect hebben die eisen op de kansen voor het MKB? Welke verbetering is mogelijk voor de betrouwbaarheid van de budgetten en de prognoses, in relatie tot het budgetrecht van PS? Pagina 3/8

4 De heer OVERWATER merkt op dat de VVD de volgende aandachtspunten meegeeft. Kijken de accountants ook naar de technische kwaliteit van de begroting? Wordt intern geregistreerd hoeveel subsidie (door Rijk en derden) is toegezegd, of daarover rente wordt toegerekend en of er voorwaarden worden gesteld aan de subsidie? De heer VAN ENGELEN (accountant) antwoordt dat de accountants in de afgelopen jaren zeventien aanbevelingen hebben gedaan. Daarvan zijn er twee afgerond, vijf opgevolgd en zes in ontwikkeling. Hij is daarom zeer te spreken over de reactie van GS en over de attitude van de ambtelijke organisatie. WNT (topinkomens) en wetswijziging in verband met commerciële activiteiten zijn in de boardletter opgenomen omdat het om nieuwe ontwikkelingen gaat. De wetswijziging in verband met commerciële activiteiten kan gevolgen hebben voor de regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROMs). Nader onderzoek is nodig. De heer OVERWATER vraagt of de accountants een lijstje kunnen maken van de gevolgen. De heer VAN ENGELEN zegt toe dat een lijstje met de stand van zaken wordt opgenomen in het accountantsverslag. Er zijn nog veel onduidelijkheden over deze wetswijziging en over de WNT. De accountants zien dat de provincie werkt aan het maken van keuzes, ook in het MPI. Het EMU-saldo is een graadmeter en aandachtspunt, vanwege het behoorlijke verschil tussen de norm van het ministerie en het in de begroting berekende EMU-saldo. De heer GERRITSMA (accountant) antwoordt dat de accountants geen toetsing van de begroting uitvoeren. Zuid-Holland is niet de rijkste provincie en moet daarom bewuste keuzes maken over investeringen en over de financiering daarvan. In de Begroting 2014 is aandacht voor financiering. De heer HEEMSKERK concludeert dat de heer Gerritsma met financiering liquide financiering bedoelt. De heer VAN ENGELEN (accountant) gaat verder met zijn antwoord. De nota IWA is getoetst aan het BBV, het Besluit Begroting (en Verantwoording). Het BBV geeft de verslaggevingregels waaraan provincies en gemeenten moeten voldoen, bijvoorbeeld de regels over afschrijving. De heer GERRITSMA (accountant) merkt op dat de accountants bekijken of de afschrijftermijnen gemiddeld realistisch zijn. Daarbij vindt een vergelijking plaats met andere provincies. Er wordt echter niet per afzonderlijk actief bekeken of de afschrijftermijn realistisch is. De heer VAN ENGELEN antwoordt dat de IT-beheersmaatregelen nog niet zijn getoetst, omdat er een verandering is in de werkwijze met de interne controle. In de voorafgaande jaren hebben de accountants de IT-controle uitgevoerd. Dit jaar heeft de interne controle van de provincie de IT-controle uitgevoerd. Pagina 4/8

5 Het appel op risicomanagement is ingegeven door de toenemende aandacht voor risicomanagement in de sector. De landelijke Commissie BBV heeft voor 2014 nadrukkelijke aandacht voor risicomanagement gevraagd in de paragraaf over weerstandsvermogen. Volgens deze landelijke commissie moet daarbij meer met scenario s worden gewerkt. Volgens de accountants is het risicomanagement bij de provincie overigens wel op orde. Vanuit de procesmatige kant is er zicht op de subsidiebaten. De accountants letten er bij de jaareindecontrole nadrukkelijk op dat die baten op de balans staan, in combinatie met SiSa. Hij zal dit punt meenemen als aandachtspunt in het accountantsverslag. De heer GERRITSMA (accountant) antwoordt dat de provincieaccountants twee keer van gedachten hebben gewisseld met gemeenteaccountants van PwC. De gedachtewisseling ging over de gemeentebegrotingen en over de wijze waarop de provincie beter inzicht kan krijgen in de risico s die gemeenten lopen. Er is bijvoorbeeld gesproken over de informatie die de provincie daarvoor het beste bij de gemeente kan opvragen. Met die informatie zou de provincie over een beter toezichtinstrument gaan beschikken. In februari volgt een vervolggesprek. De accountants kijken niet nadrukkelijk naar de prognoses, maar wel naar het budgetrecht van PS. In het accountantsverslag zal verslag worden gedaan van de belangrijke verschillen tussen wat is begroot en wat is gerealiseerd. Gedeputeerde VAN DER SANDE antwoordt dat GS het advies van de accountants over de BBL-gronden hebben overgenomen. Nieuwe aanbestedingsregelgeving leidt tot herijking van de interne processen. Er is een nieuwe borging nodig in de organisatie. Over de sturing van het btw-compensatiefonds zijn afspraken gemaakt tussen enerzijds IPO en de andere decentrale overheden en anderzijds het Rijk. In de Begroting 2013 is daarvoor een financieel pad opgenomen. De sturing gebeurt door te werken aan betere liquiditeitsprognoses. Dat is trouwens ook nodig voor het EMU-saldo. Sturing per provincie is moeilijk, omdat de gemaakte afspraken gelden voor alle provincies en alle gemeenten gezamenlijk. IPO en VNG overleggen met het ministerie over een gezamenlijk instrumentarium om de financiën beter te kunnen volgen. De nadelen van het EMU-saldo voor de decentrale overheden hebben ook te maken met het verschil in boekhoudkundige regels. In deze kabinetsperiode worden geen boetes opgelegd. Het tweede onderdeel van de wijzigingen Nota IWA is een verbetering van het sturingsinstrumentarium voor GS en PS. De provincie is klaar voor de aangescherpte aanbestedingsregels. De ruimte voor (aanbesteding aan) het MKB blijft zeker bestaan. De hele Nederlandse overheid heeft hiervoor aandacht. Tweede termijn Mevrouw MEURS merkt op dat doel van de gesprekken tussen provincieaccountants en gemeenteaccountants ook is om de gemeenteaccountants meer houvast te geven bij de waardering van grondposities. Wat is hiervan de stand van zaken? Pagina 5/8

6 De heer OVERWATER vraagt of het een goed idee zou zijn als de provincieaccountant de begroting gaat beoordelen. De VOORZITTER merkt op dat de subcommissie beslist welke opdracht aan de accountant wordt gegeven. De heer OVERWATER merkt naar aanleiding van de vertrouwelijke brief van de accountant op dat een risicoafslag van 20% na een taxatie merkwaardig is. Dat is des te merkwaardiger, omdat dit wordt gemotiveerd met een beroep op de marktomstandigheden. De taxateur voert zijn waardering toch juist uit op basis van marktomstandigheden? Bij de waardering van BBL-gronden moet volgens de VVD rekening worden gehouden met de jarenlange verpachting van de gronden. De ervaring leert namelijk dat veel pachters die gronden uitwonen. Dat werd onlangs nog eens bevestigd bij de verkoop van pachtgrond in de Haarlemmermeer. Door de uitwoning leverde die grond per hectare euro minder op. De heer SNELLINK vraagt of er medewerkers zijn op wie de WNT van toepassing is. De heer POTJER vraagt of de indexeringen in de Nota IWA een verbetering zijn en/of de beperking van de indexeringen tot het MPI terecht is. De heer HEEMSKERK vraagt waarom de financiële ruimte een probleem is, gelet op de financiering. De heer GERRITSMA (accountant) antwoordt dat de landelijke Commissie BBV in de afgelopen periode notities heeft geschreven over de verantwoording van de gemeentelijke grondexploitaties. Bij die verantwoording gaat het gedeeltelijk om toekomstgerichte informatie. De gemeenteaccountants van PwC toetsen die informatie op basis van specialistische kennis die in eigen huis is. Bovendien geeft de provincie tegenwoordig meer informatie over de gewenste woningbouw. Dat maakt voor de gemeenteaccountants een betere toetsing mogelijk van de gemeentelijke prognoses. De provincieaccountants toetsen nu aan de provinciebegroting. Zij zouden daarnaast de begroting zelf kunnen toetsen. Het is echter wel zo dat in de begroting veel (politieke) keuzes worden gemaakt. De accountant zou kunnen toetsen of de begroting een goede financiële vertaalslag is van de gemaakte keuzes. Dat is ook wel eens gebeurd, maar dan niet voor de hele begroting maar voor een groot project. Het gebeurt dan op basis van een specifieke opdracht. Gedeputeerde VAN DER SANDE antwoordt op de laatste alinea dat de opdracht van de accountant nu is om de afrekening te valideren. In het recente verleden zijn vanwege de zuiverheid juist Chinese muren opgetrokken tussen de controletak en de adviestak van een accountantsfirma. Dat is een belangrijke verworvenheid. Waar het volgens gedeputeerde om gaat is dat elke stap in de P&C-cyclus voldoende is geborgd met vreemde ogen. Een borging door een niet-accountant is bijvoorbeeld een onderzoeksopdracht aan de Randstedelijke Rekenkamer. Pagina 6/8

7 De heer VAN ENGELEN (accountant) is het eens met de heer Overwater dat een generieke afslag op de gronden geen goed idee is. Het is beter om per perceel naar de marktrisico s te kijken. Overigens kijkt de taxateur alleen naar de actuele waarde op enig moment en hij doet dat op basis van recente transacties. De heer OVERWATER vraagt wat de precieze opdracht is aan de taxateur. De heer VAN ENGELEN antwoordt dat het volgens de opdracht een geveltaxatie is, dat wil zeggen op basis van referentietransacties in de markt op dat moment. Een afslag wegens mogelijke toekomstige marktrisico s moet voor elk perceel afzonderlijk worden beoordeeld. De heer OVERWATER merkt op dat de gemiddelde waarde van BBL-gronden lager is door uitwoning van die gronden. Dat aspect moet bij de waardering worden meegenomen. De heer VAN ENGELEN antwoordt dat de accountants deze opmerking zullen meenemen bij de grondwaardering (in de jaarrekening). Volgens de WNT zijn de provinciesecretaris en statengriffier topfunctionarissen. Hun bezoldiging moet in de jaarrekening worden toegelicht. Er is verder een inventarisatie nodig of de provincie medewerkers in dienst heeft met een inkomen boven de norm. De derde categorie bestaat uit externen (inhuur) die boven de norm uitkomen ( euro). Onduidelijk is nog hoe dat voor deze categorie bepaald moet worden. De vraag van de heer Potjer over de indexeringen in het MPI wordt schriftelijk beantwoord. De accountants hebben de financiële positie van de provincie als aandachtspunt benoemd op basis van een vergelijking met andere provincies (benchmark). Dat geldt vooral voor de MPI-projecten, want zij hebben een financiering voor een langere termijn nodig. De VOORZITTER geeft de volgende samenvatting van de aandachtspunten die vanuit de subcommissie worden meegegeven: - EMU-saldo en Wet hof - mate van betrouwbaarheid van budgetten en prognoses - methodiek van taxaties van de BBL-gronden - toezichthoudende functie van provincie op de financiën van de gemeenten - wetswijziging commerciële activiteiten meenemen in het accountantsverslag (het lijstje) - verschil tussen papieren werkelijkheid en materiële werkelijkheid. De volgende toezeggingen zijn gedaan: - De provincieaccountants geven schriftelijk antwoord op de vraag over indexeringen in het MPI (de herziene Nota IWA). - De provincieaccountants geven schriftelijk extra informatie over het aandachtspunt in de boardletter over de toekomstige financiering van MPI-projecten. - De provincieaccountants geven bij het maken van de jaarrekening extra aandacht aan de subsidiebaten. Pagina 7/8

8 De heer GERRITSMA (accountant) zegt toe dat hij naar aanleiding van het verslag van deze vergadering van de subcommissie een reactie geeft. 3. Stukken ter kennisname 3a. Stukken in het kader van de actieve informatieplicht van GS Er zijn geen opmerkingen. 3b. Van derden ontvangen stukken Er zijn geen opmerkingen. 4. Verslag vorige vergadering 4a. Conceptverslag van 8 mei 2013 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 5. Besluitenlijst vorige vergadering 5a. Concept besluitenlijst van 8 mei 2013 De besluitenlijst wordt ongewijzigd vastgesteld. 6. Sluiting De VOORZITTER sluit de vergadering om uur. Pagina 8/8