Het unieke Nederlandse pensioenstelsel: onhoudbaar of onverwoestbaar? Rob de Brouwer

Transcriptie

1 Het unieke Nederlandse pensioenstelsel: onhoudbaar of onverwoestbaar? Rob de Brouwer

2 Visie van de media en de politiek op de moraal van de ouderen

3 De werkelijkheid Infrastructuur is op orde en staatsschuld is laag; jongeren erven straks een prachtig ingericht land waar tegenover nauwelijks een schuld staat; een cadeau van de ouderen. Ouderen beschikken over woningen en spaargelden die door jongeren worden geërfd; het gaat om een cadeau van honderden miljarden. Jongeren erven bovendien een overvolle pensioenkas, een derde cadeau van grote omvang

4 Drie pijlers AOW Aanvullend pensioen Individueel spaar-, verzekerings- of beleggingsproduct

5 AOW De mythe van de vergrijzing AOW zou onbetaalbaar worden Mantra: eerst vier werkenden per gepensioneerde en straks twee werkenden per gepensioneerde Maar het gaat om draagvlak: in 1970 een werkende op twee niet-werkenden en nu een werkende op een niet-werkende

6 De manipulatie van het CPB Uitgaven AOW in % BBP CPB 65 5,4% 5,0% 5,3% 7,6% 7,3% CPB 71,5 5,4% 5,0% 4,8% 6,1% 5,3% Verbon 65 5,4% 5,0% 5,6% 6,1% 4,2%

7 V= (L-18,26) (P-65)

8 Het stelsel van aanvullende pensioenen Als voor u 40 jaar lang een kostendekkende premie is afgedragen En als over die premie een netto rendement is gemaakt dat tenminste gelijk is aan het in de premie ingebouwde rendement Dan is uw nominale uitkering gegarandeerd (nominale geldgarantie) Het overrendement zal dan worden gebruikt om de stijging van uw levensverwachting te dekken en uw pensioen te indexeren (koopkrachtgarantie)

9

10 Collectieve nominale en reële verplichtingen Verwachte kasstromen

11 Officiële problemen Volatiele financiële markten Toename levensverwachting Gebrek aan transparantie Veranderingen in de arbeidsmarkt Jongeren hebben geen vertrouwen meer (ouderen wel?) Jongeren betalen te veel (doorsneeproblematiek) De eeuw van het individu

12 Echte problemen Discontovoet Premiedekkingsgraad Buffers (bij Philips Pensioenfonds 20%) De deelnemer en pensioengerechtigde als crediteur Middelloon en indexatie Verschuiving vermogen van oud naar jong

13 Discontovoet: Rente daalt al sinds 1995

14 Aanvankelijk weinig aan de hand 8gQjK1Rc_XA/Tq3EZWzeSqI/AAAAAAAABv4/_- hmqh07fcs/s1600/dutch-interest-rate jpg

15 Super Mario

16 Rente De RTS 2014, 2015, 2016, Rentetermijnstructuur Looptijd in jaren

17 Discontovoeten kapitaalgedekt pensioen Nederland 1,2 Denemarken 1,4 Zweden 1,6 Slovenië 1,8 Portugal 2,0 Noorwegen 2,6 België 2,7 Cyprus 2,8 Finland 2,8 Ierland 3,0 Ver. Koninkrijk 3,1 Duitsland 3,3 Italië 3,4 Luxemburg 3,7 Spanje 4,2 Gemiddeld 2,1 Bron: EIOPA 2017

18

19 Waarom er niet werd gekort per ,000 1,500 1,000 0,500 5-jaars 20-jaars 40-jaars 0,000 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec -0,500

20 Effect van niet kostendekkende premie Premiedekkingsgraad 75% Dus 25% uit de reserves: 8 mld per jaar Dit loopt al sinds 2008 Er is al 50 mld betaald door gepensioneerden en slapers voor aanspraken actieve deelnemers

21 2009 aantal 2015 aantal vermogen vermogen actief pensioen

22 Pensioenvermogen in Nederland schoolvoorbeeld van exponentiële groei

23 Nederland Duitsland Frankrijk België Luxemburg Italië Spanje Portugal Oostenrijk Slovenië Griekenland Finland Ierland Slowakije Estland Gespaarde pensioenvermogens als % van het BBP in de eurozone ultimo 2016 NL: eind 2017 (excl. Verzekeringsmij.)

24 Pensioengeldstromen 2017 Waarde Pensioenpot 1400 miljard Wv in btl. Bron: De Nederlandsche Bank, Min. van Financiën en Lane, Clarke & Peacock Netherlands (kosten sector jaar 2016)

25 Pensioengeldstromen 2017 Pensioenpremies 33 miljard Waarde Pensioenpot 1400 miljard Wv in btl. Bron: De Nederlandsche Bank, Min. van Financiën en Lane, Clarke & Peacock Netherlands (kosten sector jaar 2016)

26 Pensioengeldstromen 2017 Pensioenpremies 33 miljard Waarde Pensioenpot 1400 miljard Wv in btl. Pensioenuitkeringen 30 miljard Bron: De Nederlandsche Bank, Min. van Financiën en Lane, Clarke & Peacock Netherlands (kosten sector jaar 2016)

27 Pensioengeldstromen 2017 Pensioenpremies 33 miljard Opbrengsten 90 miljard (6,4%) Waarde Pensioenpot 1400 miljard Wv in btl. Pensioenuitkeringen 30 miljard Bron: De Nederlandsche Bank, Min. van Financiën en Lane, Clarke & Peacock Netherlands (kosten sector jaar 2016)

28 Pensioengeldstromen 2017 Pensioenpremies 33 miljard Opbrengsten 91 miljard (6,4%) Waarde Pensioenpot 1400 miljard Wv in btl. Pensioenuitkeringen 30 miljard Kosten beheer: 8,4 miljard

29 Veronderstellingen Overgang naar nationaal omslagstelsel Onmiddellijk indexeren, geen kortingen, achterstallige indexatie onmiddellijk uitkeren Totaal vermogen beschikbaar voor tekorten We gaan uit van 2% netto rendement (direct) en 2% prijs- en 3% loonindexatie Cijfers bevolking/levensverwachting: CBS Pensioenpremie op huidige niveau (20%) Pensioenleeftijd 68 jaar, niet hoger

30 Wat blijkt? mld vermogen in 2018 Kasstroom mld in en 30 mld uit Kasstroom mld in en 58 mld uit Kasstroom mld in en 93 mld uit Vermogen in 2065 aangegroeid tot mld Het stelsel is dus onverwoestbaar Er is ruimte voor structurele extra bestedingen

31 vragen