Nederlands: ver weg en dichtbij Vijf jaar Taaluniecentrum NVT
|
|
- Frederik de Vries
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nederlands: ver weg en dichtbij Vijf jaar Taaluniecentrum NVT Taaluniecentrum NVT Gebouw Kaaitheater (7de verdieping) Sainctelettesquare Brussel België tel: fax: secretariaat@taaluniecentrum-nvt.org BRONKS Varkensmarkt Brussel telefoon info@bronks.be Vrijdag 22 november - Locatie: Taaluniecentrum NVT + Bronks uur: vrije inloop (bezoek aan Taaluniecentrum NVT en bibliotheek), inchecken in hotel uur: officiële aanmelding en inschrijving voor conferentie (Bronks) koffie en thee 18 uur: welkomstwoord door Mieke Smits (directeur Taaluniecentrum NVT) uur: diner met warm en koud buffet (kleine zaal) uur: officiële opening van het feestweekend door Pascal Smet, voorzitter van het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie (grote zaal) uur: culturele avond (grote zaal) - Presentatie: VRT-nieuwsanker Martine Tanghe Muzikale begeleiding: Andries Boone en Chris Carlier - Optredens van: Ester Naomi Perquin, Nederlandse dichteres Theatergroep Fast Forward, met poëzie van o.a. Paul van Ostaijen en Annie M.G. Schmidt Alida Neslo, actrice uit Suriname Lennaert Maes, Vlaamse cabaretier en zanger
2
3 Bereikbaarheid en parkeren In de buurt van het Taaluniecentrum NVT en jeugdtheater BRONKS is het moeilijk een parkeerplaats te vinden. U kunt het best met het openbaar vervoer komen. Vanuit Brussel-Noord kunt u lopen, of u gaat naar het Rogierplein om de metro te nemen. Vanaf het Rogierplein of vanuit de stations Brussel-Zuid of Brussel-Centraal neemt u de metro naar: - halte IJzer / Yser voor het Taaluniecentrum NVT - halte Sint-Katelijne / Sainte-Cathérine voor BRONKS Wie met de auto komt, kan het best parkeren in één van de volgende parkeergarages: - Parking Lepage, Léon Lepagestraat 23-31, 1000 Brussel - Parking Dansaert, Nieuwe Graanmarkt 2, 1000 Brussel
4 Zaterdag 23 november - Locatie: Bronks uur: Aanmelding Ontvangst door verhalenvertelster Mia Verbeelen, samen met Zus & Zo Koffie en thee (Bronkscafé) uur: Vijf jaar Taaluniecentrum NVT door Mieke Smits, directeur (grote zaal) uur: Lezing door Piet Van de Craen Hoe meertalig onderwijs slimmere leerlingen produceert (grote zaal) uur: eerste uitwisselingsmoment, Ontmoeting in taal en cultuur 1. Nederlands oefenen in een meertalige context K. Stals en R. Callewaert (grote zaal) 2. Toetsing en evaluatie: CNaVT K. Van Gorp (kleine zaal 1) 3. Interculturaliteit in het vreemdetalenonderwijs A. De Jonghe en I. Degraeve (kleine zaal 2) 4. Van hier naar daar, intercultureel spel B. Versteeg en P. Schoenaerts (vergaderzaal) Materialenmarkt van uitgevers (balkon) uur: lunch (Bronkscafé) + materialenmarkt van uitgevers (balkon)! uur: extra vertelmoment door Mia Verbeelen en Zus & Zo (grote zaal) uur: tweede uitwisselingsmoment, NVT: theorie en praktijk 5. Kinderboeken in de klas M. Winckel en B. Versteeg (grote zaal) 6. Communicatief woordenschatonderwijs H. Van Loo en A. Decavele (kleine zaal 1) 7. werken met het ERK S. Vanhooren (kleine zaal 2) 8. Het hulpwerkwoord C. Van Baalen (vergaderzaal) uur: pauze (Bronkscafé) uur: derde uitwisselingsmoment, NVT: theorie en praktijk 9. Dramatische expressie in de taalklas P. Schoenaerts (grote zaal) 10. (Inter)actief lezen: spreekvaardigheid stimuleren J. Potargent, L. Verrote (kleine zaal 1) 11. Woordenschatonderwijs: hoe pak je dat aan? G. Dijkman (kleine zaal 2) 12. Taalverwerving in het kwadraat: (literatuur) vertalen I. Degraeve (vergaderzaal) Posterpresentaties (balkon) uur: slotmoment (grote zaal) uur: borrel (Bronkscafé) + posterpresentaties (balkon)
5 Beschrijving lezingen en workshops zaterdag 23 november Openingslezing, uur: Hoe meertalig onderwijs slimmere leerlingen produceert. Meertalig onderwijs heeft vanaf het begin van de 21ste eeuw een hoge vlucht genomen in Europa. Het gaat dan meerbepaald om Content and Language Integrated Learning (CLIL), waarbij een deel van het curriculum in een andere taal dan de schooltaal wordt aangeboden. In deze bijdrage wordt verslag uitgebracht van CLIL-onderzoek in België waarbij het Nederlands ofwel de schooltaal ofwel de doeltaal is. De tweede taal was onveranderlijk het Frans. De resultaten laten de voordelen van deze vorm van taalonderwijs zien, waarbij bovendien ook extratalige aspecten naar voren komen. De verklaring hiervoor ligt in het impliciete karakter van dit leerproces dat een andere status heeft dan expliciet leren. Ook wordt een uitstapje naar de breinwerking gemaakt. (Taal)onderwijs, leren en het brein worden m.a.w. naadloos bij elkaar gebracht. Piet Van De Craen studeerde Germaanse talen en neurolinguïstiek. Hij is voltijds hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel, waar hij Nederlandse taalkunde en algemene taalkunde doceert. Sinds 1997 is hij secretaris van de European Language Council, en in 2003 werd hij vice-voorzitter van de Association belge de Linguistique Appliquée. Hij is lid van het Comité Taalkunde van het (Nationaal) Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. 1. Nederlands oefenen in een meertalige context: spelmethodieken Vaak vinden anderstaligen niet de weg om wat ze in de klas leren ook in de praktijk om te zetten. En een taal leer je pas echt door ze te spreken. Tegelijk weten organisaties, instellingen en individuele burgers niet altijd hoe ze het best kunnen omgaan met anderstaligen. Soms schakelen ze onnodig over naar een andere taal. Soms spreken ze gebroken Nederlands omdat dat makkelijker lijkt. Maar in beide gevallen ontzeggen ze de anderstalige de kans om zijn nieuwe taal te oefenen. We moeten leren omgaan met die meertalige context en voldoende oefenkansen bieden aan anderstaligen die Nederlands willen leren. Tal van organisaties werken met lokale, regionale of Europese middelen taalpromotieprojecten uit. Tijdens deze workshop willen we je laten proeven van verschillende spelmethodieken, waarmee iedereen nadien zelf aan de slag kan om te spelen met en rond taal. Vzw de Rand en het Regionaal Integratiecentrum Foyer stellen de spelen voor die ze hebben ontwikkeld om een positieve houding tegenover andere talen en culturen te stimuleren, talig te spelen en spreekdurf aan te wakkeren. Rein Callewaert werkt voor vzw Foyer, een Brusselse vereniging die zich bezighoudt met de globale problematiek van de integratie van allochtone bevolkingsgroepen ( en Karen Stals is medewerker taalpromotie bij vzw de Rand, een organisatie die het Nederlandstalig karakter van 19 gemeenten in de Vlaamse rand rond Brussel ondersteunt via sociaal-culturele activiteiten, dienstverlening en informatie, en het stimuleren van maatschappelijke participatie. 2. Toetsing en evaluatie: CnaVT Meten is weten, is een vaak gehoorde uitspraak in het onderwijs. Vandaag de dag is er een grote voorkeur voor toetsen. Toetsen moet zo lijkt het wel. De resultaten op toetsen hebben vaak een grote impact op het (onderwijs)leven van degene die een toets heeft afgelegd; ze bepalen bijvoorbeeld of een student aan een opleiding hoger onderwijs mag beginnen. Het is dus belangrijk dat we goed meten en zorgvuldig omgaan met toetsresultaten. Dit geldt voor alle toetsen, maar in het bijzonder voor internationale toetsen Nederlands als vreemde taal, zoals de examens van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). In deze workshop stel ik de CnaVT-examens voor, sta ik stil bij de kenmerken van goede toetsen en bij de mogelijkheden en grenzen van toetsen. We verkennen begrippen als validiteit, betrouwbaarheid en authenticiteit. Deze soms bedrieglijk eenvoudige termen stellen de toetsontwikkelaar en de toetsgebruiker voor grote uitdagingen. De deelnemer ontdekt verschillende soorten toetsen: een snel in elkaar geknutselde woordenschattoets versus een taakgerichte taalvaardigheidstoets. Wat vertelt de ene toets je dat de andere je niet vertelt? We werken rond toetsafname en rond beoordeling. De deelnemer krijgt zo een kijkje achter
6 de schermen van de toetswereld. Hij of zij krijgt zicht op de uitdagingen waarvoor ieder van ons met een hart voor toetsen staat. Het huidige en het toekomstige CNaVT vormen daarbij de leidraad. Koen Van Gorp is verbonden aan het Centrum voor Taal en Onderwijs van de KU Leuven, dat samen met Fontys Lerarenopleiding Tilburg de CnaVT-examens organiseert. 3. Interculturaliteit in het vreemdetalenonderwijs Taal en cultuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze workshop is gebaseerd op de zogenaamde integratieve benadering van taal- en cultuuronderwijs. We analyseren interculturele botsingen en succesverhalen van taalleerders. We gaan aan de slag met lesmateriaal (rond foto s, filmpjes, cartoons, teksten) die de interculturele vaardigheid van leerlingen en studenten bevorderen. Ook de docent heeft nood aan reflectie. We bieden de docent handvatten aan om de interculturele dimensie van taalonderwijs te doorgronden en om te zetten in concrete taaltaken. Annelies De Jonghe is neerlandicus en germanist. Ze doceert Nederlands en Duits in Duitsland. Ze is de cursusleider van het jaarlijkse Seminarium voor docenten die Nederlands doceren aan buitenlandse universiteiten, in opdracht van de Nederlandse Taalunie en het Taaluniecentrum NVT. Haar specialismen zijn blendend learning, creatief schrijven en de integratieve aanpak van cultuurkunde en taalverwerving. Samen met Britta Bendieck (UvA) richtte ze het internationale programma FAM (Freiburg-Amsterdam-model) op, dat intussen in het studiecurriculum van vijf universiteiten werd opgenomen. Ze is auteur bij uitgeverij Langenscheidt in München. Ingrid Degraeve studeerde vertaalkunde en vergelijkende literatuurwetenschap. In 1999 zette ze in Tbilisi (Georgië) een docentschap Nederlands op aan de Ilia State University. Ze publiceert vertalingen van Georgische literatuur bij Vlaamse en Nederlandse uitgeverijen. Sinds 2008 werkt ze als projectleider bij het Taaluniecentrum NVT. In dat kader stelt ze samen met Annelies de Jonghe het programma voor het Seminarium voor NVT-docenten samen. Ze geven dan workshops op het gebied van integratief taalonderwijs, interculturaliteit en reflectie op de eigen lespraktijk. 4. Van hier naar daar, intercultureel spel Van hier naar daar is een spel voor Nederlands- en anderstaligen, dat werd ontwikkeld door het Centrum voor Informatieve Spelen in Leuven, in opdracht van het Taaluniecentrum NVT en vzw de Rand. Het spel brengt mensen van een verschillende (taal)achtergrond samen en stimuleert wederzijds respect. De spelers ervaren de moeilijkheden en frustraties die je ook ervaart als je in een nieuwe cultuur terechtkomt. Van hier naar daar bestaat uit twee verschillende kaartspelen. De spelers moeten zo veel mogelijk kwartetten vormen. Ze ondervinden in verschillende stappen hoe moeilijk het is om nieuwe regels te leren. Aan de hand van tussenbesprekingen komen ervaringen, gevoelens en frustraties van de spelers aan bod. We gaan het spel (kort) spelen en bespreken, en reiken tips aan om het spel met anderstaligen te spelen in de klas. Wie deze workshop volgt, krijgt de speldoos Van hier naar daar ter waarde van 25 euro cadeau. Bianca Versteeg is projectleider bij het Taaluniecentrum NVT, waar ze zich vooral bezighoudt met de Franstalige gebieden. Ze organiseert samen met o.a. de onderwijsinspecties studiedagen en nascholingen voor leraren uit het basis- en voortgezet onderwijs, coördineert de A2-evaluaties van leerlingen in Wallonië en Noord-Frankrijk, helpt schooluitwisselingen opzetten en geeft workshops over diverse onderwerpen. Daarnaast geeft ze zelf Nederlandse les aan Franstalige basisschoolkinderen. Peter Schoenaerts is projectleider bij het Taaluniecentrum NVT. Eerder was hij docent NT2 aan het Instituut voor Levende Talen in Leuven, en gaf hij Nederlandse les in New York en Indonesië. In 2001 was hij een van de oprichters van de educatieve theatergroep Fast Forward ( waarmee hij nog steeds theater voor anderstaligen maakt. Hij werkte mee aan bekende NT2/NVT-publicaties (o.a. Vanzelfsprekend, Thematische Woordenschat Nederlands voor Anderstaligen, Het Grote Puzzel- en Doeboek voor Anderstaligen en Goed gezegd ) en is ook eindredacteur bij het weekblad Humo. 5. Kinderboeken in de klas Het leren van een vreemde taal en cultuur wordt nog leuker als je er kinderboeken bij gebruikt. Tijdens deze workshop bespreken we diverse werkvormen, spelletjes en materialen om de communicatieve vaardigheden van leerlingen te verbeteren met behulp van kinderboeken. Deze
7 activiteiten worden allemaal gelinkt aan het Europees Referentiekader. Daarnaast gaat u ook zelf aan de slag aan de hand van een paar praktijkgerichte opdrachten. Tip: Neem uw favoriete prentenof kinderboek mee! Monique Winckel is werkzaam als pedagogisch begeleider bij het Bureau des Langues-Section Néerlandais op de Regionale Onderwijsinspectie in Lille. Ze organiseert en geeft bijscholingen en helpt bij het zoeken naar partnerscholen en het opzetten van diverse schoolprojecten. Bianca Versteeg is projectleider bij het Taaluniecentrum NVT, waar ze zich vooral bezighoudt met de Franstalige gebieden. Ze organiseert samen met o.a. de onderwijsinspecties studiedagen en nascholingen voor leraren uit het basis- en voortgezet onderwijs, coördineert de A2-evaluaties van leerlingen in Wallonië en Noord-Frankrijk, helpt schooluitwisselingen opzetten en geeft workshops over diverse onderwerpen. Daarnaast geeft ze zelf Nederlandse les aan Franstalige basisschoolkinderen. 6. Communicatief woordenschatonderwijs Plezier maken, emoties uiten, communiceren En dat alles in een nieuwe taal. In deze workshop gaan we een heleboel communicatieve en interactieve oefeningen en spelletjes exploreren die de woordenschatverwerving stimuleren. We gebruiken tal van werkvormen met filmpjes, liedjes en gedichten, om zowel op een receptieve als op een productieve manier met woorden aan de slag te gaan in de klas. We besteden bewust geen aandacht aan klassieke woordenschatoefeningen. (Die kunnen natuurlijk ook van belang zijn, maar we gaan ervan uit dat oefeningen met opdrachten als associeer, schrap wat niet in het rijtje past en zoek een synoniem algemeen bekend zijn en bovendien vaak individueel gemaakt worden.) Door de interactieve tools uit deze workshop zijn leerders zich niet bewust van het feit dat ze aan het leren zijn. We stellen een waaier van alternatieven voor traditionele oefeningen voor, en testen ze samen uit. Annemie Decavele studeerde Germaanse talen aan de KU Leuven en volgde een bijkomende opleiding 'Nederlands aan anderstaligen' (Universiteit van Antwerpen). In 2004 volgde ze een aanvullende studie sociale en culturele antropologie. Ze legt zich toe op de interculturele component binnen het taalverwervingsproces. Haar passie voor theater leidde tot verscheidene theaterprojecten, ook voor anderstaligen. Ze publiceerde samen met Helga Van Loo en Peter Schoenaerts Als ik jou, poëzie voor anderstaligen. Momenteel is Annemie docente aan het Instituut voor Levende Talen van de KU Leuven. Helga Van Loo studeerde Germaanse talen aan de KU Leuven en volgde een bijkomende opleiding 'Nederlands aan anderstaligen' (Universiteit van Antwerpen). Ze werkt als NT2-docent aan het Instituut voor Levende Talen van de KU Leuven. Ze publiceerde samen met Peter Schoenaerts de leergang Niet Vanzelfsprekend, bracht een oefenboek met liedjes op cd uit ( Anders nog iets? ), samen met Janjaap de Vries, en vormde samen met Rita Devos en Evelien Versyck het auteursteam van Nederlands voor Anderstaligen: van theorie naar praktijk. Docentenboek bij basiscursussen werken met het Europees Referentiekader in het NVT-onderwijs Het taalniveau inschatten van anderstalige cursisten die Nederlands leren - aan de hand van het Europees Referentiekader (ERK) - is niet eenvoudig. Want wat kan een leerder allemaal op het niveau A1, A2, B1, B2 of C1? Toch is het een vraag waar veel docenten mee geconfronteerd worden in hun onderwijspraktijk. Om de taalniveaus van het ERK inzichtelijker te maken, lanceerde de Nederlandse Taalunie, in samenwerking met het Taaluniecentrum NVT, de website In deze workshop wordt de website kort voorgesteld en gaan de deelnemers aan de slag met het ERK: ze beoordelen en bespreken een aantal schrijf- en spreekprestaties van NVT-leerders. Hun beoordelingen worden vergeleken met de beoordeling van toetsexperts. Steven Vanhooren werkt voor de Nederlandse Taalunie. Hij houdt zich voornamelijk bezig met het onderwijs Nederlands binnen het taalgebied. 8. Modale werkwoorden In deze workshop richten we ons op een speciaal soort hulpwerkwoorden: de modale hulpwerkwoorden. We gaan na hoe die op een wat speelsere manier in de lessen taalverwerving verwerkt kunnen worden dan normaal gesproken het geval is. Modale werkwoorden worden vaak
8 gebruikt in routines en idiomatische uitdrukkingen. We zullen nagaan welke dat zijn. Een deel daarvan kunnen al op een beginnersniveau aangeboden worden, bijvoorbeeld met taalriedels. Ook is het zinvol om op een contrastieve manier naar modale werkwoorden te kijken, bijvoorbeeld door gedichten of liedjes waarin modale werkwoorden voorkomen, in de moedertaal te vertalen. Christine van Baalen was als NT2/NVT-docent verbonden aan de Universiteit Leiden, de Universität Wien, de Universiteit van Amsterdam, het Steunpunt Nederlands als vreemde taal en werkt momenteel aan het INTT van de UvA. Daarnaast was ze gastdocent in o.m. Slowakije, Tsjechië en Indonesië. Ze heeft haar eigen taaltrainingsbureau Sjibbolet. Sinds 1 september is ze de directeur van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN). Haar belangstelling gaat uit naar zakelijke communicatie ( Taal in zaken ), de relatie tussen taal en cultuur ( Cultuur in taal ), Nederlands als bronnentaal ( Dutch for Reading Knowledge ) en naar taalkunde. Dit jaar rondt ze een proefschrift af over modale werkwoorden in gesproken Nederlands. 9. Dramatische expressie in de taalklas In deze workshop komen een aantal taal- en toneelspelletjes aan bod die elke enthousiaste taaldocent zelf kan spelen in de klas. Deze fantasievolle en creatieve activiteiten bevorderen de groepssfeer, zijn handig om woordenschat te herhalen of om beter te leren communiceren en zorgen bovenal voor plezier in de klas. We staan even stil bij de educatieve waarde en de 'regels' van een goed spel, en er worden uiteraard verschillende spelletjes gespeeld. Ook het dramatiseren van gedichten krijgt aandacht. We bekijken bovendien de verschillende mogelijkheden van dramatisch tekstmateriaal, en aan de hand van een scène uit het toneelstuk Romeo en Julia leren we waarop je moet letten als je zelf korte scènes of hele toneelstukken wilt gaan spelen met anderstalige studenten Nederlands. Peter Schoenaerts is projectleider bij het Taaluniecentrum NVT. Eerder was hij docent NT2 aan het Instituut voor Levende Talen in Leuven, en gaf hij Nederlandse les in New York en Indonesië. In 2001 was hij een van de oprichters van de educatieve theatergroep Fast Forward ( waarmee hij nog steeds theater voor anderstaligen maakt. Hij werkte mee aan bekende NT2/NVT-publicaties (o.a. Vanzelfsprekend, Thematische Woordenschat Nederlands voor Anderstaligen, Het Grote Puzzel- en Doeboek voor Anderstaligen en Goed gezegd ) en is ook eindredacteur bij het weekblad Humo. 10. (Inter)actief lezen: spreekvaardigheid stimuleren met behulp van tekstmateriaal Veel leeskilometers afleggen is voor (beginnende) taalleerders belangrijk om sneller en gemakkelijker te gaan lezen in de vreemde taal. Voor velen is lezen echter een lastig karwei. Hoe kun je cursisten die leeskilometers laten afleggen zonder er al te veel nadruk op te leggen? In deze workshop verkennen we een aantal mogelijkheden om in de klas interactief met tekstmateriaal aan de slag te gaan en de cursisten te laten lezen zonder dat ze het beseffen. Concrete voorbeelden van leestaken laten zien hoe de leesvaardigheid van cursisten gestimuleerd kan worden en hoe tegelijkertijd ook andere vaardigheden, zoals spreken en luisteren, aan bod kunnen komen. Verder spelen we een aantal taalspelletjes waarbij tekstmateriaal centraal staat. In de workshop bespreken we ook hoe je de getoonde werkvormen kunt aanpassen aan je eigen doelgroep en aan hun niveau. Leen Verrote behaalde haar diploma Germaanse talen aan de KU Leuven. Na haar studie was ze een jaar talenassistente in het Ostendorfgymnasium in Lippstadt (Duitsland) waar ze o.a. NVT doceerde. Daarna volgde ze een aanvullende opleiding Internationale Relaties aan de KU Leuven en een bijkomende opleiding NT2- didactiek aan de Universiteit Antwerpen. Sinds 2001 werkt ze als docente Nederlands voor anderstaligen aan het Instituut voor Levende Talen van de KU Leuven. Naast NT2-lessen aan volwassenen is ze daar ook bezig met de Interuniversitaire Taaltest Nederlands voor Anderstaligen. In 2010 publiceerde ze samen met o.a. Johanna Potargent Taal@hogeronderwijs. Johanna Potargent is licentiate Germaanse talen (KU Leuven). Ze volgde een aanvullende opleiding Media- en Informatiekunde aan de KU Leuven en werkte een aantal jaren als vertaler. Sinds 1991 is ze als docente Nederlands voor anderstaligen verbonden aan het Instituut voor Levende Talen van de KU Leuven. In 2009 publiceerde ze samen met enkele collega s Nu versta ik je! Uitspraak Nederlands voor Anderstaligen. Ze werkte ook mee aan Taal@hogeronderwijs. 11. Woordenschatonderwijs: hoe pak je dat aan?
9 Semantiseren en nieuwe woordjes leren, is meer dan het vocabulaire uitleggen. Welke criteria zijn er om woordenschat uit te leggen? Er zijn meer criteria dan frequentie en relevantie die bepalen hoe de docent hiermee omgaat. En wie legt de woorden uit, de docent of de cursist? Aspecten over talige en niet-talige uitleg, vormaspecten, diepere woordkennis, verbanden leggen komen in deze workshop onder meer aan bod. En ook: weet u wat een 'woordkast' is? Of een 'woordtrap'? Godi Dijkman is een gecertificeerd docent NT2 die geruime tijd in het buitenland heeft gewerkt. Na zijn studie vertaler Engels/Italiaans in Antwerpen heeft hij als docent Engels (VSO) gewerkt. In Jakarta was hij aan het Erasmus Taalcentrum werkzaam als docent NVT. Hij specialiseert zich in het Nederlands op ERK-niveaus B1-C1, waarbij het werken rond schrijfvaardigheid hem het meest inspireert. 12. Taalverwerving in het kwadraat: (literatuur) vertalen in de taalles In deze workshop gaan we op basis van praktijkvoorbeelden na wat het vertalen van literatuur kan betekenen voor de taalverwerving. Niemand kijkt nog op van het gebruik van liedjes, drama, authentiek materiaal of interactieve taken in de taalles. De inzet van dit soort materiaal maakt deel uit van een hedendaagse, eclectische benadering. Die benadering gaat ervan uit dat elke reguliere methode eigenlijk tekortschiet. Daarom combineert de eclectische benadering het beste uit die reguliere leermethodes om een zo goed mogelijk resultaat te bereiken. De vragen die we tijdens deze workshop samen zullen onderzoeken: Wat heeft literair vertalen te maken met eclectisch taalonderwijs? Kan vertalen taalvaardigheid bevorderen? Welke zijn de specifieke kenmerken van literair vertalen? Welke troeven biedt de integratie van literair vertalen en taalverwerving? Ingrid Degraeve studeerde vertaalkunde Frans en Duits, en behaalde een postacademisch diploma in de vergelijkende literatuurwetenschap. In 1999 zette ze in Tbilisi, de hoofdstad van Georgië, een docentschap Nederlands op aan de Ilia State University. Sinds 2003 verschijnen haar vertalingen van Georgische literatuur bij Vlaamse en Nederlandse uitgeverijen. Sinds 2008 werkt ze als projectleider bij het Taaluniecentrum NVT.
10 Mia Verbeelen - Zus & Zo Ontvangst op zaterdagochtend 23 november Een warm welkom wordt u verzorgd door verhalenverteller Mia Verbeelen en het muzikale duo Zus & Zo. Met een speelse noot, wat wiebelwoorden en heel veel zin(nen) openen ze deze feestelijke dag. Lunch op zaterdag 23 november Tijdens de lunchpauze serveert Mia Verbeelen voor de liefhebbers, samen met de muzikale zussen van Zus & Zo, enkele korte verhalen vol fantasie, humor en een vleugje wijsheid. Laat uw zinnen verzetten en misschien smaakt het naar meer! Mia Verbeelen, woorddanser in het circus van de Verbeelding Mia is al meer dan 20 jaar actief als verteller in binnen-en buitenland, onder de vlag van haar eigen bedrijf Verbeelden door Verhalen. Halftijds werkzaam in het Sprookjeshuis in Deurne (Antwerpen) en als docente verbonden aan de Vertelacademie in Utrecht. Voor het Taaluniecentrum NVT vertelde ze reeds diverse malen Nederlandse verhalen in Noord-Frankrijk, Wallonië en de grensstreek met Duitsland, zowel op immersiescholen als voor studenten en volwassenen. Ook haar workshops voor leerkrachten Nederlands werden met veel belangstelling gevolgd. Website: Zus & Zo Veva en Nele Gerard, twee creatieve zussen, bundelen hun talenten en passies om het publiek mee te nemen naar andere werelden. Veva als woordkunstenares, actrice en zangeres, Nele op diatonisch accordeon. Samen met Mia Verbeelen maakten ze het programma Moeder van (m)elk. Website:
11 Zondag 24 november Rondleiding door Brussel 10-13u: voor de liefhebbers Plaats van afspraak: het Koningsplein voor de Coudenbergkerk om 9.55 uur. (zie de volgende pagina voor een plattegrond) Rondleiding 1: De uitvinding van het verleden van Brussel (Roel Jacobs) In 1830 wordt Brussel de hoofdstad van België, een nieuw land dat geen geschiedenis heeft. Maar dat is niet mogelijk in de 19de eeuw, wanneer nationalisme en romantisme de toon zetten: het is in die tijd ondenkbaar dat een land en zijn hoofdstad geen groot verleden meedragen. Wie geen geschiedenis heeft, moet er dus een creëren. Hoe doe je dat? Van voren naar achteren: je vertrekt in het heden en gaat terug in de tijd. En wie je tegenkomt die er min of meer Belg uitziet, daar maak je Belgen van. Blijkt bovendien dat die mensen aanhangers en verdedigers zijn van de waarden en ideeën waarvoor men zelf opkomt, dan worden het helden. Dat is de manier waarop het antiklerikale en liberale Brussel zijn geschiedenis schrijft. We vertrekken op het Koningsplein voor de Coudenbergkerk en lopen via de Zavel en de Kunstberg naar de Grote Markt. Roel Jacobs werd in 1953 in Brussel geboren. Van opleiding is hij jurist. Zijn belangstelling voor geschiedenis, een uit de hand gelopen tijdverdrijf, is zijn beroepsbezigheid geworden. Vooral het verleden van Brussel boeit hem. Naast publicaties verzorgt hij ook voordrachten en stadsbezoeken. Rondleiding 2: De historische ontwikkeling van het uiterlijk vertoon in Brussel (Arlette Clauwers) Brussel is een typische negentiende-eeuwse stad die zich ontwikkeld heeft vanuit de asstructuren van het achttiende-eeuwse Koningsplein in de bovenstad en door nieuwe stedenbouwkundige ingrepen in de benedenstad: de overwelving van de Zenne, de aanleg van een overdekte winkelgalerij, pleinen en wandelpromenades Wandelen in de stad, zich voor het plezier verplaatsen in de stedelijke ruimte, lijkt vandaag iets vanzelfsprekends. Zien en gezien worden in de stad is een typische vrijetijdsbesteding die ontstond in de loop van de zeventiende eeuw. Tijdens de wandeling staan we stil bij de diversiteit van de architectuur en de stedenbouw en kijken we binnen in de wereld van de opdrachtgevers doorheen de geschiedenis. De wandeling eindigt aan de Nieuwe Graanmarkt. Arlette Clauwers studeerde kunstgeschiedenis en sociologie. Achttien jaar geleden richtte ze vzw Korei op om de geschiedenis van de stad te begrijpen, vertrekkend vanuit de 18 de eeuw tot vandaag door een interdisciplinaire benadering van stedenbouw, architectuur, beeldende en toegepast kunst, mode, eetcultuur, literatuur, muziek Korei heeft een team van twintig professionele gidsen.
12
13 Notities
14
15
16 etc. etc.
PROGRAMMA CURSUS Aan het werk! Cultuur en literatuur in het taalonderwijs 2012
PROGRAMMA CURSUS Aan het werk! Cultuur en literatuur in het taalonderwijs 2012 ORGANISATIE Op verzoek van de Nederlandse Taalunie organiseert DE SCHOLINGSWINKEL van 19 tot 25 augustus 2012 een cursus voor
Nadere informatieUitnodiging Studiedag VHS-Docenten Nederlands
Uitnodiging Studiedag VHS-Docenten Nederlands 21 februari 2015, Beste docenten, De Taalunie in Den Haag, het Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in Düsseldorf en de Algemene Afvaardiging
Nadere informatieRonde 3. Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding. 2. Context
. Nederlands als tweede taal Ronde 3 Hellmuth Van Berlo Taaluniecentrum NVT, Brussel Contact: hvanberlo@taaluniecentrum-nvt.org Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding Is de hele discussie over de vermeende
Nadere informatieVoor kinderen tot 6 jaar
Voor kinderen tot 6 jaar Prentenboek: Keteltje - Prinses met Praatjes Auteurs: Jeska Verstegen Uitgeverij: Uitgeverij Leopold Leeftijd: 2-6 jaar Aantal pagina's: 96, geïllustreerd Prijs: 12.50 ISBN10:
Nadere informatieKennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis
Kennisbasis Duits 8 juli 2009 Thema Categorie/kernconcept Omschrijving van de categorie / het kernconcept De student 1. Taalvaardigheden 1.1 De vaardigheden 1.1.1 beheerst de kijkvaardigheid en de luistervaardigheid
Nadere informatieMeertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven
Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie Lies Sercu KU Leuven Overzicht Meertaligheid als kerncompetentie van internationale competentie Meertaligheid in het Hoger Onderwijs Welke
Nadere informatieEen open geest start hier GO! atheneum Tienen
Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk
Nadere informatieAANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN
AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN ATHENEUM EN GYMNASIUM OP HET RIJSWIJKS LYCEUM MET AANDACHT VOOR HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN Onze school is een afspiegeling van de bevolking
Nadere informatieAABOD VORMING
NIEUWE SESSIES muzische vorming frans zorg ict AABOD VORMING 2009-2010 NIEUW AANBOD BASISSCHOOL!! CREATIEVE MUZISCHE VORMING!!! WIJ SPREKEN FRANS!!!! WERKEN MET FRANSE VERTELBOEKEN!! CREATIVITEIT IN FORMEEL!
Nadere informatieJunior College EEN INITIATIEF VAN
Junior College EEN INITIATIEF VAN Junior College is een initiatief van de KU Leuven en KU Leuven Kulak om wetenschap op hoog niveau tot in de klas te brengen. Modules rond wiskunde, geschiedenis en taal
Nadere informatieLeer bij de Alliance. frans. La Haye. September -> December 2017
September -> December 2017 frans Leer bij de Alliance La Haye Over ons E-learning CURSUS MET CERTIFICAAT De Alliance Française Den Haag De Alliance Française Den Haag is een onafhankelijke stichting zonder
Nadere informatieErkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC
Taalexpert De post-hbo opleiding Taalexpert heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs op expertniveau. Alle
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieStudieaanbod eerste jaar Heilig Graf
Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.
Nadere informatiefacebook.com/fritsphilips voor brugklassers twitter.com/fritsphilips
Frits! facebook.com/fritsphilips voor brugklassers twitter.com/fritsphilips over meneer Frits! Meneer Frits, ofwel Frits Philips, werd geboren in 1905 en studeerde af aan de TU van Delft als werktuigbouwkundig
Nadere informatieJanuari -> Maart 2019 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE. La Haye
Januari -> Maart 2019 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE La Haye About us Salut ALLIANCE FRANÇAISE DEN HAAG De Alliance Française Den Haag is een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk gericht op taal en
Nadere informatieBRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren
BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een
Nadere informatieOpbrengstgericht taalonderwijs
Opbrengstgericht taalonderwijs De leergang Opbrengstgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs
Nadere informatieVormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015
Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan
Nadere informatieHOE NEEM IK OP EEN GOEDE MANIER EEN TOETS AF?
67 HOE NEEM IK OP EEN GOEDE MANIER EEN TOETS AF? 68 Doorheen deze handleiding geven we regelmatig tips over hoe u een toets op een goede manier kan afnemen. Voor de duidelijkheid zetten we hier de belangrijkste
Nadere informatieIVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom
IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,
Nadere informatiebrugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat Brugge
brugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat 3-8000 Brugge OVERAL TAAL Brugge is een diverse stad. Dit hoor je
Nadere informatieLEER BIJ DE ALLIANCE FRANS. La Haye. September -> December 2018
September -> December 2018 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE La Haye About us Salut ALLIANCE FRANÇAISE DEN HAAG De Alliance Française Den Haag is een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk gericht op taal
Nadere informatieBELVUE MUSEUM. Jongeren eerst!
BELVUE MUSEUM Jongeren eerst! HET BELvue Beheerd door de Koning Boudewijnstichting Geopend in 2005 als centrum voor democratie en geschiedenis Belangrijkste doelgroep: jongeren 2 Democratische waarden
Nadere informatieVoorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord
Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven
Nadere informatieAccelerative Integrated methodiek een doe -methode van elkaar leren
AIM staat voor Accelerative Integrated Method. Deze methodiek is in de jaren negentig in Canada ontwikkeld door Wendy Maxwell als antwoord op de neerwaartse spiraal waarin het onderwijs in de Franse taal
Nadere informatieJONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren
Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!
Nadere informatieOPLEIDING DOCENT NT2
OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE VU-NT2 PROFESSIONAL CURSUSJAAR 2016/2017 De opleiding Docent NT2 in de volwasseneneducatie is een gezamenlijke opleiding van de Vrije Universiteit Amsterdam
Nadere informatiecosmolingua Taaltrainingen Nederlands Individueel Groepen op maat Open trainingen Taalbad
cosmolingua Taaltrainingen Nederlands Individueel Groepen op maat Open trainingen Taalbad 2014 1 Inhoudsopgave Inhoud Pagina Inleiding 3 Trainingsaanbod 4 Trainingsmethode... 5 Tarieven en voorwaarden
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Moderne Talen (3de graad ASO) Leerlingprofiel Wat krijg je als je in Frankrijk un pistolet vraagt? Wist je dat het Franse woord mannequin van het Nederlandse manneken
Nadere informatieIn gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en
Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht
Nadere informatieNascholing voor docenten Nederlands in het buitenland
Nascholing voor docenten Nederlands in het buitenland ALLES OVER HET VAK NEDERLANDS: VAN DIDACTIEK TOT TOETSING Leuven, 21 augustus - 27 augustus 2011 Inhoudsopgave 1. ORGANISATIE, INHOUD EN DOELGROEP
Nadere informatieATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE!
ATHENEUM BRUSSEL, EEN SCHOOL MET EEN MISSIE EN VEEL PASSIE! In Atheneum Brussel gaat een heel specifieke onderwijswereld voor je open. Met lessen die het klaslokaal overstijgen, kleine leerlingengroepen,
Nadere informatieDeze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren.
Keuzes eerste leerjaar A 2018-2019 Keuze 1: Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Basis: Je haalt voldoende tot behoorlijke cijfers in de basisschool. Je kiest om de basisleerstof
Nadere informatieCriteria bij ERK methodes
SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft
Nadere informatieVerleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO
Brochure MBO Toetsing Figuur 4, toetsing Door de nieuwe aanpak en de goede mix van digitaal lesmateriaal en boeken geeft Taalblokken Engels mij de ruimte om les te geven zoals ik wil. Verleg je grenzen!
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieWoordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven
Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN
Nadere informatieKerndoelen - ERK. Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ERK) 2. Library en ERK 6
Kerndoelen - ERK Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ERK) 2 en ERK 6 1 2 Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ook wel ERK) In de kerndoelen die door de overheid zijn
Nadere informatieDE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training
DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN Intensieve training De la Salle Centrum, Brussel-Dilbeek, 6-8 mei 2016 Waarom een training in vragen stellen? In het gesprek met een cliënt, collega, student of patiënt
Nadere informatieIn de meeste gevallen moet uw kind een taaltest afleggen. Een vrijstelling hiervan is in sommige gevallen mogelijk, wanneer:
Diplomawaardering Met een diploma dat niet-nederlands is, krijgt uw kind soms moeilijk toegang tot het hoger onderwijs in Nederland. Daarvoor verschillen de onderwijssystemen van de diverse landen te veel.
Nadere informatieVan 20/11/2014 t/m 04/01/2015
E X P O 1 1 8 3 O V E R 1 1 4 T A A L 2 1 1 3 Van 20/11/2014 t/m 04/01/2015 De Warande - Warandestraat 42-2300 Turnhout Overal Taal leidt je door de wereld van de Nederlandse taal. Je krijgt een beeld
Nadere informatieInhoudsopgave curriculum drama op de basisschool. 1. Definitie. 2. Visie. 3. Doelen. 4. Werkvormen. 5. Leerlijnen. 6. Materialen. 7.
Inhoudsopgave curriculum drama op de basisschool 1. Definitie 2. Visie 3. Doelen 4. Werkvormen 5. Leerlijnen 6. Materialen 7. Rapportage 8. Budget 9. Evaluatie en bijstelling 10. Leerlijn drama Voorwoord
Nadere informatieGymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!
Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,
Nadere informatieOpeningsuren en bereikbaarheid: Ma Di Wo Do Vrij ZA
PEDAGOGISCHE FICHE Laatst gewijzigd op: 27/Mar/09 ORGANISATIE: ECUADORGALLERY METHODIEK: CREATIEVE SCHILDEREN 1. Algemene info Adres: Bretagnestraat 25, 17 1200 Brussel Tel: 027704310-0494486164 Fax: /
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieContact Nederlands Voor Anderstaligen
Contact Nederlands Voor Anderstaligen 1 / 6 2 / 6 3 / 6 Contact Nederlands Voor Anderstaligen De Interuniversitaire Taaltest Nederlands voor Anderstaligen (ITNA) wordt aangeboden aan de volgende partneruniversiteiten:
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom
Nadere informatieNEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 -
www.linguapolis.be nederlands@linguapolis.be tel.: +32 3 265 48 03 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 - TAALBAD 90 uur 1 maand voltijds Stadscampus ma, di, wo, do en vr: 9-12.30
Nadere informatieNEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 -
www.linguapolis.be nederlands@linguapolis.be tel.: +32 3 265 48 03 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 - TAALBAD 90 uur 1 maand voltijds Inschrijven kan via www.linguapolis.be. 1.
Nadere informatieJAARVERSLAG 1999 STEUNPUNT NEDERLANDS ALS VREEMDE TAAL
JAARVERSLAG 1999 STEUNPUNT NEDERLANDS ALS VREEMDE TAAL Steunpunt Nederlands als vreemde taal Faculteit der Geesteswetenschappen Universiteit van Amsterdam Spuistraat 210 1012 VT Amsterdam Tel +31 20 525
Nadere informatieIngrid Degraeve. Literair vertalen en creatieve taalverwerving
Ingrid Degraeve Literair vertalen en creatieve taalverwerving Dit artikel is een bewerking van de lezing die ik op 18 november 2011 gaf op een studiedag van de afdeling neerlandistiek aan de Eötvös Loránd
Nadere informatieU gaat luisteren naar verschillende teksten: twee radio-interviews en twee afleveringen van het ETV programma Taal + beroep = werk.
Hoofdstuk 2 oefening 9 Extra luisteroefeningen U gaat luisteren naar verschillende teksten: twee radio-interviews en twee afleveringen van het ETV programma Taal + beroep = werk. Opgave 1 Kijk bij oefening
Nadere informatieOver leerlingen, tovenaars en leerling-tovenaars. Koen Jaspaert
Over leerlingen, tovenaars en leerling-tovenaars Koen Jaspaert Die eet en die eet niet De voedingsdriehoek Die eet en die eet niet De voedingsdriehoek versus... Die eet en die eet niet... de voedselzandloper
Nadere informatieVroeg vreemd (buur)taalonderwijs
Vroeg vreemd (buur)taalonderwijs in het basisonderwijs met ELENA Ellen Rusman & Stefaan Ternier Welten instituut, Open Universiteit 7 november 2014 Evoluon, Eindhoven http://www.elena learning.eu/ Programma
Nadere informatieHet verhaal van mijn leven. Biografische cursus waarin buurtgenoten zich verbinden
Het verhaal van mijn leven Biografische cursus waarin buurtgenoten zich verbinden Cursus voor Fact-cliënten en andere buurtbewoners door Ria Velema, Ann Evers-Schillhorn van Veen, casemanagers Fact Lentis
Nadere informatiein de klas Opzet lesbrief
in de klas lesbrief Opzet lesbrief De lesbrief Alleen op de wereld sluit aan bij de voorstelling van Maas theater en dans en nummer #92 van het BoekieBoekietijdschrift. Alle lessen zijn ook geschikt voor
Nadere informatieSchets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl
Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde
Nadere informatieDe kracht van sociale media in het onderwijs
De kracht van sociale media in het onderwijs Maak onderwijs effectiever met sociale media Tweedaagse leergang en eendaagse workshop Uw studenten maken volop gebruik van sociale media. Ze ontmoeten er hun
Nadere informatieMaster in de meertalige communicatie
BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als
Nadere informatieEEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS
EEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS Onze school is een afspiegeling van de bevolking in een grootstedelijk gebied en daar zijn we trots op. Wij gaan ervan uit dat we goed zijn dankzij onze verschillen.
Nadere informatieHoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten
Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer
Nadere informatieKunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie
Kunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht Een stevige basis voor cultuurparticipatie Inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Schoolabonnement 7 2 Kunstprojecten voor VMBO/HAVO/VWO 9 2.1 Kies je Kunst 9
Nadere informatieKunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie
Kunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht Een stevige basis voor cultuurparticipatie Inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Schoolabonnement 7 2 Kunstprojecten voor alle klassen 9 3 Kunstproject voor VMBO
Nadere informatieLuisteren. Bij deze hand-out hoort ook een presentatie document om te gebruiken in de klas. U kunt het hier downloaden.
Luisteren Bij deze hand-out hoort ook een presentatie document om te gebruiken in de klas. U kunt het hier downloaden. Voor meer informatie Vida Niazian Karakteroloog, HeartMath Resilient Educator 06 215
Nadere informatieSeminarium Nederlands als vreemde taal
Seminarium Nederlands als vreemde taal didactiek, taal en cultuur 28 augustus - 10 september 2011 Cursusleider: Locaties: Annelies de Jonghe Hotel Casa 400 Eerste Ringdijkstraat 4 1097 BC Amsterdam, Nederland
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieDe olifant die woord hield
De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte
Nadere informatieSNIF!' is een productie van theatergroep Fast Forward met de steun van vzw de Rand en het Taaluniecentrum NVT
info@fast-forward.be Leuvensesteenweg 102 1800 Vilvoorde Beste leerkracht Met dit lesmateriaal kunt u uw leerlingen voorbereiden op het toneelstuk SNIF!'. Deze voorstelling is bedoeld voor Nederlands-
Nadere informatieGEMENGDE LEERWEG (GL) MAVO (TL) MAVO/HAVO
GEMENGDE LEERWEG (GL) MAVO (TL) MAVO/HAVO Wat is jouw kracht? Waar wil jij goed in zijn? Wat wil jij leren, ervaren en doen? Dat gaan we samen ontdekken op het Amsfort. Positief en uitdagend Vakken op
Nadere informatieGEMENGDE LEERWEG (GL) MAVO (TL) MAVO/HAVO
GEMENGDE LEERWEG (GL) MAVO (TL) MAVO/HAVO Wat is jouw kracht? Waar wil jij goed in zijn? Wat wil jij leren, ervaren en doen? Dat gaan we samen ontdekken op het Amsfort. Positief en uitdagend Vakken op
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieklaar voor morgen www.sintjozefhumaniora.be HALLO Je zit nu in het zesde leerjaar en binnenkort kies je een nieuwe school. Misschien is onze school wel precies wat je zoekt. Daarom stellen we ons graag
Nadere informatieTOETSTIP 1 JANUARI 2006 TIP 1: HOE ONTWIKKEL IK EEN VALIDE TOETS?
TOETSTIP 1 JANUARI 2006 Bepaling wat en waarom je wilt meten Toetsopzet Materiaal Betrouwbaarheid Beoordeling Interpretatie resultaten TIP 1: HOE ONTWIKKEL IK EEN VALIDE TOETS? Bij het ontwikkelen van
Nadere informatieUitgeverij Intertaal Adressen Uitgeverij Intertaal Informatie voor docenten Klantenservice en bestelinformatie
Inhoud IntertaaL Voor u ligt de catalogus van uitgeverij Intertaal. geeft taalstudie- producten uit voor het Nederlands taalgebied. Deze uitgaven kunnen worden gebruikt in het voortgezet onderwijs, middelbaar
Nadere informatieINFO - Alternatieve stage - Over de grenzen. 3 BaKO 2015-2016
INFO - Alternatieve stage - Over de grenzen 3 BaKO 2015-2016 Overzicht 1. Alternatieve stage/ Over de grenzen Wat is dit? Het competentieprofiel Mogelijkheden alternatieve stage Mogelijkheden over de grenzen
Nadere informatieVoorwoord. Aan de slag met job craften
Aan de slag met job craften Voorwoord Over job craften wordt steeds meer geschreven. Er is een scala aan wetenschappelijke artikelen en in Nederland zijn inmiddels ook enkele promotieonderzoeken gepubliceerd.
Nadere informatieLetterenhuis. Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE. Workshop voor 3de graad TSO/BSO. Info voor de leerkracht
Letterenhuis Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE Workshop voor 3de graad TSO/BSO Info voor de leerkracht Het Letterenhuis Het Letterenhuis bewaart de archieven van schrijvers
Nadere informatieENGELS. Zijn er nog vragen?
ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.
Nadere informatieBreed evalueren kan je leren Zes vragen om over te reflecteren. Competenties Nederlands breed evalueren in het secundair onderwijs 1
2. Evaluatie en toetsing Koen Van Gorp (a), Iris Philips (a) & Fauve De Backer (b) (a) CTO, KU Leuven (b) Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent Contact: Koen.VanGorp@arts.kuleuven.be Iris.Philips@arts.kuleuven.be
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection
Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom je
Nadere informatieHet taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen
. Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 8 Sibo Kanobana Universiteit Gent Contact: sibo.kanobana@ugent.be Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen 1. Inleiding In deze bijdrage
Nadere informatieLekkere Lezing - met Amuses & Wijn
Lekkere Lezing - met Amuses & Wijn Korte interactieve lezing over een boeiend onderwerp. Lekker Luisteren! Locatie: Het Kook College Wijchen, Nieuwe weg 303(Woondrôme Wijchen) Datum: Dinsdag 30 augustus
Nadere informatieBIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8
Zoals u wellicht weet wordt er ieder jaar in oktober de KINDERBOEKENWEEK georganiseerd. Op de meeste scholen worden er dan ook Voorleeswedstrijden gehouden, en gaat de aandacht speciaal uit naar de PROMOTIE
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving
Inhoudsopgave Inleiding 1 Taal en taalonderwijs 1.1 Achtergrondkennis: wat is taal? 1.1.1 Functies van taal 1.1.2 Betekenis van taal 1.1.3 Systeem van taal 1.1.4 Componenten van de kennis over taal 1.2
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieWorkshops en lezingen
Workshops en lezingen Donderdag 16 maart 2017 van 19:00 tot 21:45 uur Workshop Inhoud Doelgroep Voor Voor wie? 1. Ervaringscircuit Een interactieve workshop waarin je beleeft hoe het is om een te hebben.
Nadere informatieDe mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling!
De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling! Vandaag: Eerste kennismaking met DISK 1 augustus: Aan de slag met DISK! OPBOUW PRESENTATIE Deel
Nadere informatieTAALCURSUSSEN (& EXAMENS) JANUARI APRIL 2019
NL TAALCURSUSSEN (& EXAMENS) JANUARI APRIL 2019 Goethe-Institut Brüssel Sprache. Kultur. Deutschland. FLEXIBILITEIT Ruim aanbod standaardcursussen in 90 landen KWALITEIT Wereldwijd erkende cursussen en
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieVakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist
Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze
Nadere informatieJAARVERSLAG 2000 STEUNPUNT NEDERLANDS ALS VREEMDE TAAL
JAARVERSLAG 2000 STEUNPUNT NEDERLANDS ALS VREEMDE TAAL Steunpunt Nederlands als vreemde taal Faculteit der Geesteswetenschappen Universiteit van Amsterdam Spuistraat 210 1012 VT Amsterdam Tel +31 20 525
Nadere informatieWelkom. op onze OPEN DAG Za. 08.02.2014 10.00-14.00
Welkom op onze OPEN DAG Za. 08.02.2014 10.00-14.00 Zelf vinden we onze school gewoon, omdat je bij ons een diploma kunt halen dat past bij jouw inzet en capaciteiten. Maar wij denken dat je op Markenhage
Nadere informatieWat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:
Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat
Nadere informatie