De dagelijkse dichtheid van het bestaan. Paul Schnabel Rotary s Gravenhage Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De dagelijkse dichtheid van het bestaan. Paul Schnabel Rotary s Gravenhage Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht"

Leona Hendriks
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De dagelijkse dichtheid van het bestaan Paul Schnabel Rotary s Gravenhage Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht

2 Iedereen aan het werk Meer mensen - M. 80% - V. 55% Meer jaren - 61/62 jr. -55/64-39% Meer uren - individueel niet (1400 uur) nationaal wel (11,5 miljard uur)

3 Terugloop/oploop banen in 2003 Landbouw - 3,5% Industrie - 3,5% Bouw - 5% Handel, horeca - 2% Vervoer, comm. - 2% Zak. dienstverlening - 3% Overheid +1,5% Zorg, onderwijs +4%

4 Modern werk in Nederland Meer hooggekwalificeerde banen? ( ) Wetenschappelijk niveau 5% 9% HBO Middelbaar Lager Elementair 7 7 Werkzame beroepsbevolking <5 miljoen >7 miljoen

(1985-2002) 1985 2002 Wetenschappelijk niveau 5% 9%

5 Meer betere banen? ( ) Vuil werk 29% 18% Zwaar werk Repeterende handelingen Zelfontplooiing Autonomie 63 73

6 Meer werkdruk? Hoog tempo aanhouden 41% Hoge tijdsdruk 29 Te veel werk 12 Burn-out klachten 10 Uitgeput door werk 8

7 Meer flexibiliteit en mobiliteit? 1970: 80% werkgelegenheid vast, 18% zelfstandigen 2002: 76% vast, flexibel 8/9%, rest zelfstandig 75% werknemers Ik ben multi-inzetbaar 60% van hen nooit of vrijwel nooit 2000: werknemers andere werkgever, 2003: Geen transitionele arbeidsmarkt, weinig ploegenwerk, geen 24-uurseconomie

rest zelfstandig 75% werknemers Ik ben multi-inzetbaar 60% van hen nooit of vrijwel

8 Vrouwen blijven werken Eerste kind steeds later (30 jaar) Voorkeur voor deeltijdwerk (70%) : 50% meer vrouwen aan het werk (15% meer mannen) Aandeel vrouwen in werkzame beroepsbevolking: 42%

1990-2005 : 50% meer vrouwen aan het werk (15%

9 Betaalde en onbetaalde arbeid, in uren per week (2000) M V Betaalde arbeid 29,8 12 Onbetaalde arbeid 20,0 35,5 - Huishouden 11,4 23,9 - Zorg voor kinderen 2,1 5,0 - Hulp aan familie 0,9 1,1 - Vrijwilligerswerk 1,4 0,9

35,5 - Huishouden 11,4 23,9 - Zorg voor kinderen 2,1

10 Arbeidspatroon na geboorte eerste kind (2003) M V Niet meer werken - 10% Minder uren werken 13% 56% Zelfde of meer uren 87% 34%

11 Kinderopvang oudste kind (2003), werkzame vrouwen Partner 48% Kinderopvang 92% (19 uur per week) - Opa/oma 47% (13 uur) - Kinderdagverblijf 43% (18 uur) - Oppas familie/vrienden 22% (11 uur) - Peuterspeelzaal 22% (6 uur) - Betaalde opvang thuis 10% (11 uur)

Kinderdagverblijf 43% (18 uur) - Oppas familie/vrienden 22% (11

12 Spitsuur in het leven jaar, middle class, paar met kinderen Werk/carrière Partner/gezinsvorming Huishouden/zorg/opvoeding Huis/auto/vakantie Vrije tijd/sport/sociale contacten Vrijwilligerswerk/cultuur

13 Bezit (huishoudens) Eigen huis 54% Tweede huis 5-6% Auto 70% Twee of meer auto s 18% TV-radio 95-99% Fietsen 200% Mobiele telefoon 200%

14 Niet meer werken (2004) AOW ( ) WAO WAJONG WW Bijstand

15 Vergrijzing Meer ouderen % /19% Meer ouderen in zorg 75+ Meer ouderen per werkende : :2

16 Pensioengerechtigde leeftijd in 2020? Nog steeds 65 jaar 28,5% (42%) Hoger dan 65 jaar 66% ( 9%) Sociale Zekerheid Wordt minder 73% Blijft op het huidige peil 15 Zal worden uitgebreid 3 Verschil tussen uitkeringen en loon in 2020 Groter dan nu 77% (29%) Ongeveer gelijk aan nu 18 (50) Kleiner dan nu 4 (20)

Wordt minder 73% Blijft op het huidige peil 15 Zal worden uitgebreid 3

17 Toekomstverwachtingen voor 2020, ook wenselijk? Meer uren per week werken 43% Minder uren per week werken 18% Meer mensen werken in een goede werksfeer 13% Meer mensen werken in een slechte werksfeer 33% Meer mensen tevreden met loon 6% Minder mensen tevreden 47% Meer mensen ontevreden over de leiding 35% Minder mensen ontevreden 6%

een goede werksfeer 13% Meer mensen werken in een slechte werksfeer 33% Meer mensen

18 Toekomstverwachtingen voor 2020, ook wenselijk Gemakkelijker ontslag krijgen 61% (6%) Moeilijker ontslag 7% (73) Gemakkelijker combineren werk-zorg 69% (57%) Moeilijker 7 (11) Tijdelijk stoppen/zorg ziek familielid 46% Zullen minder mensen doen 17

Gemakkelijker combineren werk-zorg 69% (57%) Moeilijker 7

19 Leuk Arbeidsoriëntatie werkenden 1997 Nederland EU Werk is alleen geld verdienen 17% 27% Genoeg geld, toch blijven werken 60% 65% Privé-leven gaat voor 69% 49%

20 Liefst ook leuk Individualisering Informalisering Intensivering Werk: - Bevredigend en zinvol - Beloond en belonend - Autonomie en zelfontplooiing - Egalitair en sociaal - Afwisselend en stabiel - Balans met persoon en persoonlijk leven Individu als toetssteen

en zelfontplooiing - Egalitair en sociaal - Afwisselend en

21 Internationale vergelijking Nederland op niveau individuele werknemer Goede arbeidsbeloning Goede arbeidsomstandigheden Goede arbeidsverhoudingen Goede arbeidsvoorwaarden En toch: niet tevreden, angstig over de toekomst Nederland als geheel heeft nodig Meer arbeidsproductiviteit Meer arbeidsparticipatie Meer arbeidslust

22 Toekomstbeelden samenleving Prestatiemaatschappij (4) Besloten, veilige en leefbare samenleving (3) Internationale en nationale gemeenschappelijke welzijn (2) Samenleving met gevoel voor gemeenschapszin (1)

23 Nederlandse samenleving in rapportcijfers 7 of meer 5 of minder 76% 7% 19% 50% % 46% % 44%

24 Nederlandse verzorgingsstaat nieuwe stijl - Skandinavisch: streven hoge arbeidsparticipatie (soc. democratisch) - Angelsaksisch: lagere en tijdelijke uitkeringen (liberaal) - Rijnlands: hoog niveau onderwijs en zorg (corporatistisch)

25 Vijf grote maatschappelijke trends Individualisering 7 miljoen hh.; 2,5 miljoen 1-persoon Informalisering minder verenigingen, meer netwerken Informatisering % PC; % internet Internationalisering 12 miljoen buitenl. vakanties; 4 miljoen per vliegtuig Intensivering Het gelijk van het gevoel; veel beleven

26 Tevredenheid met het eigen leven nu, 2004 (16+) Buitengewoon 3% Zeer 28% Tevreden 50% Tamelijk 14% Niet zo 4%

Vergelijkbare documenten

Feiten voor koplopers

Feiten voor koplopers 1 e MBO Koplopersoverleg Amsterdam, 25-10-2011 Paul Schnabel Universiteit Utrecht Feiten 2020 Bevolking 17 miljoen (plus 0,5 miljoen) Jonger dan 20 jaar 3,7 miljoen (min 0,2 miljoen)