Schoolondersteuningsprofiel

Transcriptie

1 Concept Schoolondersteuningsprofiel SO4 Eben-Haëzer Reformatorisch samenwerkingsverband Passend Onderwijs Regio Zeeland NAW-GEGEVENS School Bestuur Naam SO4 Eben-Haëzer Naam Stichting voor speciaal onderwijs op Gereformeerde Grondslag in Zeeland Brinnr. 26NE Bestuursnr Adres Coxstraat 9 Adres Coxstraat 9 Postcode 4421 DC Postcode 4421 DC Plaats KAPELLE Plaats KAPELLE Telnr Secretaris E.J. de Korte Directeur A.G.R. Jongeneel Telnr adres a.jongeneel@specialescholenkapelle.nl adres ejdekorte@ghkerstenschool.nl 1

2 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 Opbouw Onderwijsconcept 5 Het doel... 5 Missie van de school... 5 Klimaat van de school... 5 Veilige school... 5 Visie op opvoeding en onderwijs... 6 Aandachtspunten Kengetallen 8 A. Leerlingpopulatie... 8 B. Leerlingstromen... 8 C. Ondersteuningszwaarte... 8 D. Deskundigheid... 9 E. Fysieke voorzieningen F. Organisatorische voorzieningen G. Personeel H. Opbrengsten I. Financiën Basisondersteuning 12 a. Basiskwaliteit Opbrengsten 12 Leerlingenzorg 12 Onderwijsleerproces 12 Kwaliteitszorg 13 b. (Preventieve) ondersteuning Extra ondersteuning 16 Arrangementen Zorgarrangementen 16 Logopedie 16 Technisch lezen en spelling en dyslexie 16 Sociaal-emotionele ontwikkeling 17 Fysiotherapie 17 Geïntegreerde zorg 17 Conclusie en ambities Ondersteuning 18 De kracht van het Speciaal Onderwijs 18 Groeimogelijkheden voor SO4 Eben Haëzer voor wat betreft het schoolconcept: 19 Grenzen voor wat betreft het schoolconcept: 19 Ambitie opzetten leerlijn sociale vorming en werkhouding 20 Ambitie delen van expertise van verschillende onderwijsvormen (op gebied van leren en gedrag) van de Stichting 20 Extra ondersteuning Ambitie: het opzetten van een JRK-groep 20 3

4 1 Inleiding Dit document betreft het ondersteuningsprofiel van SO4 Eben Haëzer. Het schoolondersteuningsprofiel (SOP) is een instrument om de ondersteuning die de school biedt en de kwaliteit ervan op een eenvoudige manier in beeld te brengen. De mogelijkheden van de school voor het bieden van passend onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften worden in het SOP beschreven. Dat levert een beeld op van zowel de onderwijsinhoudelijke als de procesmatige en structurele kenmerken van de school op het niveau van basis- en extra ondersteuning. In het SOP beschrijft de school welke ondersteuning zij nu kan realiseren. Daarnaast wordt ook beschreven hoe de school zich wil ontwikkelen. Opbouw In de opbouw van het ondersteuningsprofiel beschrijft hoofdstuk 3 het onderwijsconcept van de school in relatie tot de ondersteuning voor leerlingen. Vervolgens worden in hoofdstuk 4 de kengetallen van onze school weergegeven. Deze kengetallen zijn belangrijke input voor de beleidsvoering van de school. Inzicht in de kwaliteit van de basisondersteuning die de school biedt, helpt om deze kengetallen te interpreteren en beslissingen te nemen over de beleidsontwikkeling van de school. De kwaliteit van onze basisondersteuning wordt beschreven in hoofdstuk 5. Hier wordt allereerst in kaart gebracht in hoeverre de school in het kader van de zorg, op de verschillende niveaus, planmatig werkt. Dit gebeurt aan de hand van de kwaliteitsaspecten uit het toezichtkader van de onderwijsinspectie. Dit deel van de basisondersteuning wordt basiskwaliteit genoemd. Het tweede deel van dit hoofdstuk geeft aan op welke manier de school deze verdiept naar preventieve en lichtcuratieve ondersteuning. Het hoofdstuk sluit af met de weergave van de ondersteuningsstructuur van de school. Hoofdstuk 6 geeft aan welke structurele mogelijkheden de school heeft om extra ondersteuning te bieden aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Die worden beschreven in de vorm van ondersteunings-arrangementen. De school heeft de gegevens uit de hoofdstukken 3 t/m 6 geanalyseerd, gewogen en doorgrond en vervolgens gerelateerd aan andere beleidsvoornemens binnen de school. Dit heeft geresulteerd in het trekken van conclusies, het formuleren van ambities en het aangeven van randvoorwaarden om die ambities te realiseren. Dit laatste heeft zijn weerslag gekregen in hoofdstuk 7. Deze ambities krijgen een plaats in het beleid van de school, zowel in het schoolplan als in het arplan. 4

5 2 Onderwijsconcept Het doel Het doel van ons onderwijs is: In afhankelijkheid van de zegen des Heeren bij te dragen tot de vorming van de leerling tot een zelfstandige, God naar Zijn Woord dienende persoonlijkheid, geschikt en bereid om de ontvangen gaven te besteden tot Zijn eer, tot heil van het schepsel en tot welzijn van kerk, gezin en alle maatschappelijke verbanden waarin God hem plaatst. (Citaat van dr. J. Waterink, enigszins geherformuleerd door ds. M. Golverdingen.) Missie van de school Met de missie van SO4 Eben-Haëzer willen we kernachtig samenvatten waar we als afdeling voor staan. Ons mission statement is: Gewoon Speciaal. Hiermee willen we aangeven te staan voor: onderwijs met Gods Woord als fundament van al het handelen; onderwijs dat recht doet aan de uniciteit van iedere leerling op onze school in een veilige en respectvolle omgeving; onderwijs dat leerlingen voorbereidt op het innemen van een plaats in de maatschappij als christen, maar ook op hun eeuwige toekomst; onderwijs dat speciaal is in haar zorg op maat en aandacht heeft voor iedere leerling en zijn/haar behoeften. In de Bijbel lezen wij dat we rentmeester zijn: Daarom zetten we ons als team in om respect- en liefdevol met de kinderen en hun ouders om te gaan. We leren de kinderen dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor Gods schepping en dat dit betekent dat we goed voor elkaar en voor onze (natuurlijke) omgeving zorgen. Elk kind is uniek, met zijn aantrekkelijke en minder aantrekkelijke eigenschappen. Toch willen we ieder kind in zijn totaliteit accepteren en respecteren. Daarom bieden we de kinderen onze zorg en aandacht en geven we ze de ruimte om zelfstandig met hun gaven om te leren gaan. Onze drive is leerlingen, die structureel te maken hebben met (zeer) ernstige sociaal-emotionele, gedrags- en persoonlijkheidsproblematiek, een leeromgeving te bieden waarin ze zich naar hun mogelijkheden kunnen ontwikkelen. Als persoon (sociaal-emotioneel en qua gedrag), maar ook als het gaat om kennis en vaardigheden die nodig zijn om binnen de samenleving te kunnen functioneren. De leeromgeving van onze cluster 4-setting sluit aan bij de specifieke hulpvragen, (onderwijs-) behoeften en mogelijkheden van de doelgroep. We vinden het belangrijk dat onze leerlingen ontwikkelen naar hun mogelijkheden. Klimaat van de school Bovenstaande zaken komen tot uitdrukking in het klimaat van de school. Het centraal stellen van de Bijbel doordrenkt het hele schoolgebeuren. De school heeft een opvoedende en onderwijzende taak en geeft hieraan vorm vanuit dezelfde grondslag als de ouders. Het opvoeden en leren, thuis en op school, liggen in elkaars verlengde. In de beschermende omgeving van de school, heeft onze school de taak om de kinderen christelijke waarden en normen bij te brengen en deze te leren gebruiken als toetsingskader voor alles wat in de maatschappij op hen afkomt, waarmee een positieve inbreng in de samenleving mogelijk wordt. Veilige school Wij willen een veilige school zijn. We hanteren hiervoor onder meer een protocol Veilige School. Uitgangspunt hiervan is een gezamenlijke inzet voor een veilig werkklimaat waarin grenzen zijn bepaald ter bescherming van mensen, materialen en gebouwen. Wij streven vooral naar het voorkómen van ontoelaatbaar gedrag, waaronder wij met name pestgedrag, gewelddadig gedrag en het plegen van vernielingen verstaan. Wij vinden ontoelaatbaar gedrag namelijk zeer schadelijk voor een evenwichtige ontwikkelingsgroei van de kinderen. 5

6 Als ontoelaatbaar gedrag desondanks toch optreedt, willen wij een passend antwoord vinden op het probleem en uitgaan van een zo goed mogelijke samenwerking tussen personeel, leerlingen en ouders. Visie op opvoeding en onderwijs De visie van SO4 Eben-Haëzer geeft weer waar we voor gaan. Op grond van onze grondslag en missie komen we tot visie-uitspraken die leidend zijn voor de keuzes die we maken, de streefbeelden die we de komende ren nastreven en het dagelijks bezig zijn met de leerlingen. We gaan voor: Godsdienstige vorming De grote taak is kinderen te wijzen op het leven met God. Belangrijk daarbij zijn verhalen uit de Bijbel en zendings- en kerkgeschiedenisverhalen, het bidden met elkaar, het zingen van psalmen en geestelijke liederen en het besteden van aandacht aan de christelijke feestdagen. Daarnaast gaat het om vormende momenten tijdens de gewone lessen en om de dagelijkse omgang met elkaar. Morele vorming Op school leren we de kinderen gehoorzaam te zijn aan het gezag, verantwoorde beslissingen te nemen en daar de consequenties van te dragen. Verstandelijke ontwikkeling Wij laten de kinderen kennis verwerven via waarnemen, begrijpen en onthouden van informatie. Hiervoor gebruiken we actuele lesmethoden. Wij begeleiden de leerprocessen en geven die vorm door te leren denken over en door kennis aan te bieden. Wij doen dit volgens de principes van verantwoord adaptief onderwijs. Dat is onderwijs waarbij competentie, zelfstandigheid en relatie kernbegrippen zijn. Kennis omwille van zichzelf is geen doel, we streven naar toepasbaarheid van de kennis. Naast het leren zelf ontdekken is het echter wel nodig dat onze kinderen bepaalde stof uit het hoofd leren. Sociaal-emotionele vorming Wij zijn op school op dit gebied bewust bezig vanuit het Bijbelse gebod: God lief te hebben boven alles en uw naaste als uzelf. Dit betekent enerzijds dat we het zelfvertrouwen en de sociale weerbaarheid van de kinderen bevorderen, alsmede het omgaan met eigen gevoelens, wensen en opvattingen. Anderzijds leren we de kinderen respect te tonen (ook in woord en gebaar) voor de meningen en gevoelens van anderen, samen te werken en verantwoord om te gaan met materiaal, gebouwen en de omgeving. Esthetische vorming Op school wekken wij bij leerlingen belangstelling op voor het mooie dat in de schepping en in de cultuur aanwezig is en we leren hen daarvan te genieten. Dit komt terug in diverse vormingsgebieden, waarbij ook veel aandacht is voor de creativiteitsontwikkeling. Deze heeft echter wel grenzen: de uiting blijft gebonden aan regels, genormeerd aan Gods Woord. Zintuigelijke en motorische ontwikkeling Via spel, beweging en omgang met ontwikkelingsmaterialen worden zintuigen en motoriek tot ontwikkeling gebracht. Deze ontwikkeling is ondersteunend voor onder meer de sociaalemotionele ontwikkeling. Vorming tot verantwoord burgerschap in een multiculturele samenleving We maken de leerlingen bewust van het feit dat ze burgers zijn van een maatschappij die vraagt om een actieve en principiële deelname. Het uitgangspunt van de school wordt daarbij niet naar de achtergrond gedrongen. Wij houden er rekening mee dat de leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving. Waar mogelijk brengen we de kinderen in situaties waarin ze hiermee ervaring kunnen opdoen. Dat betekent dat er kennis gemaakt wordt met andere culturen en dat er respectvol met en over andersdenkenden gesproken wordt. 6

7 Kwalitatief goed onderwijs De prestaties van leerlingen gedurende de schoolperiode hebben ten minste het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. We stemmen het onderwijs af op de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling en richten het zodanig in dat hij een ononderbroken ontwikkelingsproces kan doorlopen. Het onderwijs op onze school is erop gericht leerlingen, waar mogelijk, tot het volgen van onderwijs in reguliere basisscholen of scholen voor voortgezet onderwijs te brengen. Op onze school gebruiken we eigentijdse methodes die voldoen aan de kerndoelen. De methodes worden bij de hoofdvakken integraal gebruikt door de leraren. Voor de toetsing van de leerstof maken we gebruik van methodeonafhankelijke en methodegebonden toetsen. Ten aanzien van leerstofaanbod hebben we de volgende richtinggevende uitspraken opgesteld: 1. Onze methodes voldoen aan de kerndoelen. 2. We gebruiken voor taal/spelling, begrijpend lezen en rekenen zowel methode-onafhankelijke als methodegebonden toetsen. Bij aanvankelijk en voortgezet technisch lezen gaat het voornamelijk om methode-onafhankelijke toetsen. 3. Het leerstofaanbod vertoont een doorgaande lijn. 4. Het leerstofaanbod komt tegemoet aan relevante verschillen. 5. Het leerstofaanbod voorziet in de ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling. 6. De school besteedt aandacht aan actief (goed) burgerschap. 7. Het leerstofaanbod voorziet in het gebruik leren maken van ICT. 8. Het leerstofaanbod voorziet in aandacht voor intercultureel onderwijs. 9. Het leerstofaanbod bereidt leerlingen voor op het vervolgonderwijs. Het onderwijs op onze SO4 school kenmerkt zich naast het genoemde door: leerstofaanbod groep 4 t/m 8 kleinschaligheid aandacht voor iedere leerling groepen van 10 tot 12 leerlingen per groep een vaste leerkracht en onderwijsassistente ondersteuning door het begeleidingsteam (met leden van CVB) een (kleine)groepsgewijze instructie bij waar mogelijk, een individuele aanpak waar nodig het werken vanuit de opvatting dat probleemgedrag eigenlijk een hulpvraag is Aandachtspunten Als school hebben we vooral te maken met leerlingen, ouders en personeel. Wat de leerlingen betreft letten we op: Welke hulpvraag stelt het kind? Hoe beantwoorden we die hulpvraag met ons onderwijs? Hoe combineren we deze hulpvraag met die van de andere leerlingen? Welke mogelijkheden zijn er binnen het team om dit te bereiken? Van het personeel op onze school mag u verwachten dat: het een pedagogisch klimaat biedt, waarin veiligheid, geborgenheid en structuur wezenlijke elementen zijn. het didactische en pedagogische antwoorden geeft op hulpvragen van de kinderen. Met de ouders onderhouden we regelmatig contact, waarbij de ontwikkeling van het kind en de hulpvragen aan de orde komen. Waar nodig kan vanuit de school ondersteuning gegeven worden bij de opvoeding. We werken daarbij nauw samen met organisaties/instellingen die gezinsbegeleiding bieden. 7

8 3 Kengetallen A. Leerlingpopulatie aantal Totaal aantal leerlingen (per 1 okt. huidig schoolar): 21 Gemiddelde groepsgrootte 11 B. Leerlingstromen De onderstaande kengetallen betreffen leerlingstromen binnen de school en naar andere of van andere scholen. Zowel het aantal als het percentage (afgezet tegen het totaal aantal leerlingen van de school) is vermeld. Het betreft kengetallen over het schoolar aantal % Doorstroom Verlengde kleuterperiode 0 doublures 1 5,3 versneller 1 5,3 Verwijzing verwijzing so cluster 1: 0 o slechtziend o blind verwijzing so cluster 2: 0 o ESM (taal-spraakproblemen o slechthorend o doof verwijzing so cluster 3: 0 o ZML (zeer moeilijk lerend) o LG (lichamelijke gehandicapt) o LZK (langdurig zieke kinderen) o MG (meervoudig gehandicapt) verwijzing naar andere so cluster 4 0 verwijzing naar SBO 0 Verwijzing naar BaO 0 Overplaatsing Vanuit SO cluster 1 naar SO4 0 Vanuit SO cluster 2 naar SO4 0 Vanuit SO cluster 3 naar SO4 0 Vanuit SO cluster 4 naar onze SO4 3 15,8 Vanuit BaO naar SO4 5 26,3 Vanuit SBO naar SO4 4 21,1 C. Ondersteuningszwaarte De onderstaande kengetallen betreffen de ondersteuningszwaarte. Het betreft door een externe professional vastgestelde beperkingen. De kengetallen betreffen schoolar We stemmen het onderwijsaanbod en de begeleiding af op de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Als we op school en/of thuis onvoldoende zicht hebben op de belemmerende en beschermende factoren van een leerling, vragen wij (in overleg met de ouders) of de ouders zelf een onderzoek aan. We doen dit alleen als wij of de ouders handelings- of opvoedingsverlegen zijn. Dit betekent dat we soms wel kenmerken van een bepaalde (leer)stoornis of juist hoogbegaafdheid zien, die geen handelings- of opvoedingsverlegenheid geven en daarom niet worden onderzocht. We werken handelingsgericht. type ondersteuningszwaarte onderwijs- of ondersteuningsbehoeften vanwege leren o dyslexie 1 / 5,3 o dyscalculie/ernstige rekenproblemen 0 o dysfatisch 0 Aantal/percentage 8

9 o anders, nl. leerstoornis NAO 0 onderwijs- of ondersteuningsbehoeften vanwege taalontwikkeling o spraaktaalproblemen 0 onderwijs- of ondersteuningsbehoeften vanwege lichamelijke beperkingen o chromosoomafwijking 0 o slechtziende 0 o epilepsie 0 o astma 0 o bronchitis 0 o langdurig ziek SLO (Smith Lemli Opitz)-syndroom 0 (stofwisselingsziekte) o langdurig ziek bloedstollingsziekte 0 onderwijs- of ondersteuningsbehoeften vanwege gedragsbeperkingen o PDD NOS 7 / 36,8 o Autisme 0 o Asperger 0 o NLD 1 / 5,3 o Autisme spectrumstoornis 4 / 21,1 o AD(H)D 12 / 63,2 o MCDD 0 o Gilles de la Tourette 1 / 5,3 o Reactieve hechtingsstoornis 6 / 31,6 o ODD 3 /.15,8 o Posttraumatische stressstoornis 1 / 5,3 o VP kloof (> 19) in intelligentieprofiel 2 / 10,5 o Pleeggezin of andere woonvorm ( heeft vaak invloed op onderwijsbehoeften) 5 / 26,3 o Stoornis op zuigelingenleeftijd, kinderleeftijd of in de adolescentie NAO multi onderwijs- of ondersteuningsbehoeften We hebben binnen onze school verschillende kinderen die een meervoudige beperking hebben. Bijv. dyslexie en adhd of bijv. twee DSM diagnoses. De onderwijs- of ondersteuningsbehoeften vanwege leeren/of gedragsbeperkingen van deze kinderen hebben we dan ook hierboven twee keer meegeteld. 11/12 12/13 Uitstroom schoolverlaters naar leerwegen Aantal lln. In % Aantal lln. in % naar PRO 1 /100 % Naar PRO cluster 4 1 / 100 % naar VMBO met LWOO naar VMBO met LWOO cluster 4 naar VMBO naar VMBO cluster 4 naar HAVO/VWO Naar HAVO/VWO cluster 4 D. Deskundigheid Onderstaande expertise is binnen de school beschikbaar en/of structureel aanwezig. Er wordt aangegeven óf de expertise aanwezig is en zo, of deze intern of extern beschikbaar is. Expertise op intern/ extern gedragsbeperkingen ASS, AD(H)D, reachtieve hechtingsstoornis, ODD intern lichamelijke beperkingen fysiotherapie extern ergotherapie verstandelijke beperkingen Ja intern slechtziend intern slechthorend en doof intern taal-/spraakbeperkingen Logopedie intern aanwezig school externen op door 9

10 dysfasie intern nee dyslexie intern rekenspecialist (didactische/organisatorische expertise voor extra intern ondersteuning) taalspecialist (didactische/organisatorische expertise voor extra ondersteuning) intern gedragsspecialist pedagogische/organisatorische expertise voor extra intern ondersteuning) School Video Interactie Begeleider E. Fysieke voorzieningen De school beschikt over de volgende fysieke voorzieningen Type voorziening rolstoeltoegankelijkheid time-out ruimte aan lokaal (altijd beschikbaar) time-out ruimte op afstand afgeschermde werkplekken in lokaal grotere lokalen (in relatie tot aantal leerlingen) flexruimten (waar met groepje kinderen gewerkt kan worden) bredere gangen (in relatie tot aantal leerlingen) verzorgingsruimte revalidatieruimte speellokaal plus rustruimte keuken (voor leerlingen) zwembad lift (j)/nee (n) nee nee nee nee n.v.t. F. Organisatorische voorzieningen De school beschikt over de volgende organisatorische voorzieningen Type voorziening Hoeveelheid aandacht/handen in de groep RT-werkplek JRK-groep Onderwijsmaterialen Ruimtelijke omgeving Korte toelichting De gemiddelde groepsgrootte is over de hele school gerekend 11 en is maximaal 12. Door de inzet van onder andere onderwijsassistenten en stagiaires onderwijsassistenten is de leerkracht-leerling ratio beduidend lager. In elke groep is er de hele dag een onderwijsassistente. Zorg bieden we op drie niveaus: de vormen licht en midden wordt in de groep gegeven onder verantwoordelijkheid van de leerkracht en wordt regelmatig praktisch uitgevoerd samen met OA-er of stagiaire. 4 uur in de week is de logopedist aanwezig die nauw samenwerkt met leerkrachten. Een groot gedeelte van de logopedie wordt in de groep gegeven. Dit geldt ook voor de verschillende vormen van zorg op didactisch gebied. Alleen zorgniveau zwaar wordt buiten de groep gegeven door de RT-er. Dit ar start een pilot in samenwerking met Auris en de logopedisten om het taalprofiel van het SBO, waarop SO4 meelift, sterker te maken. De school vindt het belangrijk dat de kennis van collega s met expertise (ergo, logo, fysio) het kind volgt. Zorg zwaar wordt door de RT-er gegeven in de RT-kamer of in een flexruimte. Er wordt zowel individueel als met groepen gewerkt. Dit schoolar onderzoeken we samen met het samenwerkingsverband of een jrk-groep in onze regio bestaansrecht heeft. In die groep kunnen dan ook eventueel kinderen opgevangen worden die erna uitstromen naar groep 4 van SO4. Wat onderwijsmaterialen betreft beschikt de school over de nodige middelen om voor alle leerlingen passend onderwijs te kunnen bieden. Voor leerlingen met speciale behoeften op gedrag zijn er afgeschermde werkplekken en time-outruimtes waarin gewerkt kan worden. We maken veelvuldig gebruik van gehoorbeschermers. Veel regels en routines worden gevisualiseerd. Er is een uitgebreide orthotheek. De school is rolstoeltoegankelijk. Er zijn diverse time-out ruimtes en het speelplein heeft extra kwaliteiten voor leerlingen met speciale bewegingsbehoeften, zoals een 10

11 Teamexpertise Dienst ambulante begeleiding voetbalplein. Het plein is gestructureerd opgezet en ingedeeld in bepaalde zones. Ook is duidelijke wanneer welke groep van welke zone gebruik kan maken. Op het plein hebben we drie vluchtplekken, waar kinderen die rustig willen worden heen kunnen. Op school is een verzorgingsruimte en een fysioruimte. Verder is er een inpandig speel- /gymlokaal. We werken handelingsgericht. Er wordt gewerkt vanuit onderwijsbehoeften van leerlingen. Zowel didactisch als pedagogisch wordt er afgestemd op de hulpvragen van de leerlingen. Je ziet dit ook terug in de organisatievorm. We werken in elke groep met niveaustromen die goed aansluiten op het startniveau van het voortgezet onderwijs. In het kader van HGW en OGW zijn de ontwikkelingsperspectieven en didactische groepshandelingsplannen cruciaal. Daarnaast hebben we ook voor alle kinderen een gedragshandelingsplan en als het kind logopedie heeft ook een handelingsplan communicatie. We vinden het vanzelfsprekend dat we ook met ouders, deskundigen en de kinderen vanaf groep 6 spreken over de belemmerende en beschermende factoren van de kinderen en de daaruit voortvloeiende onderwijsbehoeften. In het kader van opbrengstgericht werken hebben we twee keer per ar een resultatenbespreking. Hierbij zijn leerkrachten, IB-er, teamleider, orthopedagoog en RTer betrokken. De (pleeg) ouders worden uitgenodigd om bij dit overleg aanwezig te zijn. Binnen zes weken na binnenkomst van een kind stellen we een ontwikkelingsperspectief vast, dat bij een DL van 20 of als het oudere leerlingen betreft na een half ar definitief wordt. Op de RB wordt onder meer aan de hand van de LVSresultaten bekeken of het kind zich volgens het OP ontwikkeld. Als de verwachting niet gerealiseerd wordt, denken we samen na over mogelijkheden waardoor het wel gerealiseerd kan worden. Tijdens de RB s worden de leeropbrengsten op groepsniveau bekeken. Na de RB s op schoolniveau. We trekken conclusies en formuleren actiepunten. Wij werken met concreet materiaal en visuele ondersteuning en met moderne methoden. We geven van ambulante begeleiding aan de scholen van ons samenwerkingsverband. Er zijn meerdere ambulant begeleiders met S(B)O expertise. G. Personeel De onderstaande kengetallen betreffen de inzet van functies van belang voor de ondersteuning binnen de school. functie Aantal dagdelen per week leerkracht 18 interne begeleiding 2 onderwijsassistent(e) 18 stagiaires OA 4 remedial teaching 4 extern orthopedagoog 1 schoolmaatschappelijk werk 0,25 logopedist 1 fysiotherapeut 1 ergotherapeut 0,5 H. Opbrengsten Toetsresultaten De school heeft vanwege de recente start nog geen opbrengsten moeten rapporteren aan de onderwijsinspectie. Tot nu zijn er slechts twee schoolverlaters die beide naar het PRO zijn uitgestroomd. Dit kwam overeen met het ontwikkelingsperspectief en hun gegevens over intelligentie. I. Financiën De basisscholen van het samenwerkingsverband hebben verantwoordingsplicht voor de zorgmiddelen die ze van het samenwerkingsverband ontvangen. Onze school ontvangt de basis- en zorgbekostiging van DUO. Op ons rust niet de plicht om de zorgmiddelen te verantwoorden. 11

12 4 Basisondersteuning De basisondersteuning is het niveau van ondersteuning dat op de school geboden kan worden. Het bestaat uit de basiskwaliteit die van een SO cluster 4 school verwacht mag worden. Uitgangspunt bij het bepalen bij het niveau van basisondersteuning is het referentiekader van de onderwijsinspectie. a. Basiskwaliteit. Voor het beschrijven van de kwaliteit wordt gebruik gemaakt van het waarderingskader speciaal onderwijs Omdat er voor het speciaal onderwijs nog geen opbrengstennorm is vastgesteld. leest u soms in de laatste kolom niet te beoordelen (NTB). In het onderstaande waarderingskader geeft de school aan hoe ze de kwaliteit op de verschillende onderdelen waardeert. Opbrengsten Kwaliteitsaspect 1 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.1 Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de V landelijke standaarden voor leerresultaten. 1.2 Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de NTB landelijke standaarden voor sociale opbrengsten. 1.3 De gerealiseerde uitstroombestemmingen van de leerlingen liggen ten minste op het niveau NTB van de landelijke standaarden voor opbrengsten. 1.4 De school voldoet aan de landelijke standaard voor bestendiging. NTB Leerlingenzorg Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen. 2.1* De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling binnen zes weken een ontwikkelingsperspectief vast. 2.2* De school gebruikt een samenhangend systeem van (waar mogelijk genormeerde) G instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 2.3* De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en G maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. 2.4* De school voert het onderwijs en de ondersteuning planmatig uit. G 2.5 De school kent structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies V op leerlingenniveau haar eigen kerntaak overschrijden. Onderwijsleerproces Kwaliteitsaspect 3 De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. 3.1* De school hanteert een leerstofaanbod voor de kernvakken van het uitstroomprofiel. G 3.2 Bij de aangeboden leerinhouden op de leergebiedoverstijgende vormingsgebieden biedt de G school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.3* Het leerstofaanbod van de leerroute sluit aan op de uitstroombestemming. G 3.4 De leerinhouden voorzien in een doorgaande lijn. G Kwaliteitsaspect 4 De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 4.1 De school maakt per leerroute een beredeneerde keuze voor de inzet van de beschikbare onderwijstijd. 4.2* De leraren zetten de geplande onderwijstijd doelgericht in. G 4.3 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. G Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 5.1 De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe V G V 12

13 onderneemt. 5.2* De school heeft een veilige leer- en werksituatie voor zowel de leerlingen als het personeel. G 5.3 De leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaar en anderen om. V 5.4 De leraren gaan op een respectvolle manier om met de leerlingen. G 5.5 De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een veilige en inspirerende leer- V en werkomgeving. Kwaliteitsaspect 6 De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken. 6.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. G 6.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. G 6.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. V Kwaliteitsaspect 7 De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking, onderwijstijd en aanpak af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 7.1 De leraren stemmen binnen de leerroute de aangeboden leerinhouden af op de G onderwijsbehoeften van leerlingen. 7.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in instructiebehoeften van leerlingen. G 7.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op de verschillen in verwerkingsbehoeften G van leerlingen. 7.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in behoefte aan leertijd van leerlingen. G 7.5* De leraren stemmen hun (ortho-)pedagogisch handelen af op (problematisch) gedrag van G leerlingen. Kwaliteitszorg Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 8.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. G 8.2* De school evalueert arlijks de leerresultaten van de leerlingen. G 8.3 De school evalueert arlijks de resultaten van de leerlingen op de leergebiedoverstijgende V ontwikkelingsgebieden. 8.4 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. G 8.5 De school evalueert regelmatig de onderwijsondersteuning. G 8.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. G 8.7 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. G 8.8 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. G 8.9 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief V burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Kwaliteitsaspect 9 De voorwaarden voor zorg voor de kwaliteit zijn aanwezig. 9.1 De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan. V 9.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen en de leerlingenzorg zoals V geformuleerd in het schoolplan. 9.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele cultuur. G 9.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders en bestuur betrokken. V b. (Preventieve) ondersteuning. In deze paragraaf wordt beschreven hoe de school tegemoet komt aan onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Onder preventie verstaan we in dit geval de basisondersteuning voor alle leerlingen die er op is gericht om tijdig leerproblemen en opgroei- en opvoedproblemen te signaleren. Vroegtijdige signalering vereist de aanwezigheid van diagnostische expertise en kan al dan niet in samenwerking met ketenpartners worden georganiseerd. Ook de zorg 13

14 voor een veilig schoolklimaat (zowel voor leerlingen als medewerkers) maakt deel uit van de basisondersteuning. Herkenning problematiek 1 G De school is in staat vroegtijdig leer- en opvoedproblemen te signaleren. Zorgteam / ketenpartners G De school beschikt over (of participeert binnen) een zorgteam, dat over voldoende expertise beschikt om op een adequate wijze handelingsgericht te (laten) handelen in de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen en gezinnen. De school werkt daarbij samen met de relevante ketenpartners: orthopedagogen, psycholoog, (school)maatschappelijk werk en GGD. Dyslexie G De school hanteert een sluitende ondersteunings- en zorgaanpak voor leerlingen met dyslexie. (tijdige signalering, op leerling afgestemde aanpak, hanteren van het dyslexieprotocol). Rekenproblematiek V De school hanteert een sluitende ondersteunings- en zorgaanpak voor leerlingen met ernstige rekenproblemen (tijdige signalering, op leerling afgestemde aanpak) Aanpak voor minder begaafden G De school hanteert onderwijsprogramma s en leerlijnen die goed zijn afgestemd op leerlingen met minder dan gemiddelde intelligentie. Aanpak voor meerbegaafden V De school hanteert onderwijsprogramma s en leerlijnen die goed zijn afgestemd op leerlingen met meer dan gemiddelde intelligentie. Sociale veiligheid en gedragsproblemen V De school hanteert een sluitende aanpak op sociale veiligheid en gedragsproblemen. (ortho)pedagogische en/of orthodidactische programma s en methodieken die gericht zijn op sociale veiligheid en het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen. Medische handelingen V De school heeft een voor alle medewerkers bekend en toegankelijk protocol voor medische handelingen (wat te doen bij.?, ongelukjes, medicijnen verstrekken, uitvoering van medische handelingen). Als basisondersteuning werken we bij de leergebieden Rekenen en Wiskunde, lezen en spelling adaptief met niveaustromen binnen de stamgroep. De stamgroep is ingedeeld op didactische leeftijd. Aan de hand van het ontwikkelingsperspectief krijgt een kind de leerstof aangeboden in een bepaalde stroom. Dit kan per leergebied verschillen. We werken voornamelijk met de zogeheten PRO-stroom, LWOOstroom, VMBO-stroom en HAVO/VWO-stroom. Elke stroom heeft een behoorlijke bandbreedte. De normen qua leerrendementen zijn afgestemd op de normen van het voortgezet onderwijs. Instructies geven we op het niveau van het bovenkant van de stroom om zo uitdagend mogelijk bezig te zijn, waarbij veel aandacht is voor samenwerken Rekenen en wiskunde: We gebruiken de methode Wis en Reken. Dit schoolar nemen we een besluit voor implementatie van een andere rekenmethode omdat de huidige verouderd is en niet meer na te leveren is. Ter aanvulling van het rekenonderwijs maken we gebruik Ambrasoft en Hoofdwerk. Ook wordt stelselmatig geoefend met CITO-achtige opgaven waarbij kinderen geleerd wordt de transfer van een context naar een kale rekensom te maken. De kinderen in de PRO-stroom krijgen instructie op 50 % van DL, die in de LWOO-stroom op 75 % en in de VMBO-stroom en HAVO/VWO op 100 %. Voor Begrijpend lezen gebruiken we de methode Overal Tekst! De kinderen in de verschillende stromen hebben per stroom, net als bij rekenen, een apart leerstofaanbod met de genoemde instructieniveaus. 1 G=goed, V=voldoende, A= aandachtspunt/ontwikkelpunt. 14

15 Technisch Lezen: voor technisch lezen gebruiken we Leesfontein. We gebruiken deze methode met een basisaanpak voor alle leerlingen op instructieniveau 100 %, waarna de kinderen in de verschillende stromen met een bepaalde aanpak tegemoet gekomen worden aan hun onderwijsbehoeften. Er wordt daarbij gedifferentieerd in instructie, in hoeveelheid en moeilijkheidsgraad. Spelling: Voor spelling werken we nu met Spelling op Maat (in groep 3 met Leeslijn) volgens de werkwijze qua instructie als bij technisch lezen. PRO-stroom 50 % Instructienorm percentage van DL (voor TL en SP 100 % met speciale aanpak: differentiatie in hoeveelheid en verlengde instructies) LWOO-stroom 75 % VMBO-stroom LWOO) (zonder in normlijn in leerrendement Parnassys LVS 42 % Bovengrens: 49 % Ondergrens: 34 % 63 % Bovengrens: 75 % Ondergrens: 50 % (voor TL en SP 100 % met speciale aanpak: differentiatie in hoeveelheid en verlengde instructies) 100 % 88 % Bovengrens: 100 % Ondergrens: 76 % HAVO/VWO-stroom 100 % 110 % Bovengrens: nvt Ondergrens: 100% 15

16 5 Extra ondersteuning Arrangementen Alles wat boven de basisondersteuning uitgaat, is extra ondersteuning. In deze paragraaf beschrijven we de extra (specifieke) ondersteuningsmogelijkheden die de school kan bieden. We doen dat in de vorm van arrangementen die al dan niet structureel onderdeel uitmaken van het onderwijsaanbod van de school. Een arrangement bestaat altijd uit meerdere onderdelen, die, waar van toepassing, beschreven worden. Zorgarrangementen Welke expertise is op welke wijze beschikbaar Elk zorgarrangement komt tot stand in overleg met IB-er, RT-er en leerkracht. Ook is de teamleider hiervan op de hoogte. Op de halfarlijkse resultatenbesprekingen wordt besloten of een kind zorg krijgt op didactisch gebied en zo welke zorg. Hiervoor hebben we normen ontwikkeld waarbij in één oogopslag te zien is welke zorgzwaarte een kind dat in zijn niveaustroom onder de signaallijn presteert in principe recht heeft. Uiteraard wordt daarbij ook eventuele voorgaande zorg, maar vooral ook het functioneren in de groep betrokken. Welke aandacht en tijd wordt besteed aan de leerling met dit arrangement? Kinderen met lichte zorg en zorg midden krijgen hulp in de groep. Dat gebeurt bij lichte zorg minimaal twee keer per week 20 minuten en bij zorg midden drie keer per week aan de hand van een handelingsplan. Zware zorg vindt plaats onder leiding van de RT-er en is minimaal 60 minuten per week. Welke protocollen, aanpakken en methodieken worden gehanteerd? Na toets analyse, diagnostiek wordt aan de hand van handelingsplan gewerkt. Hierbij wordt zowel gebruik gemaakt van methodieken van de methode, maar juist ook van andere (ortho)didactische methoden.. Hoe draagt de fysieke omgeving bij aan de begeleiding van een leerling? De lokalen hebben een eigen time-outruimte waar ook zorg verleend wordt, de RT-er heeft eigen kamer of maakt gebruik van een flexruimte. Met name de RT-er beschikt over een groot assortiment aan materialen. Welke samenwerkingsrelaties zijn er om de begeleiding van een leerling vorm te geven? Er is een nauwe samenwerking van de IB-er en de leerkracht, maar bij zware zorg ook tussen RT-er en leerkracht en de ouders. Logopedie Welke expertise is op welke wijze beschikbaar? We hebben twee logopedisten in dienst voor samen 3 dagdelen. Zij bieden screening en begeleiding op het gebied van taal-/spraakontwikkeling. Ook worden onderwijsassistenten ingezet om logopedie activiteiten uit te voeren bij individuele kinderen in het geval dat kinderen in de thuissituatie te weinig mogelijkheden hebben om te oefenen voor logopedie. Alle kinderen worden na instroom gescreend. Welke aandacht en tijd wordt besteed aan de leerling met dit arrangement? Kinderen die, op basis van de screening, logopedische hulp nodig hebben, krijgen deze individueel. Een kind met logopedie heeft gemiddeld 30 minuten per week ondersteuning. Welke protocollen, aanpakken en methodieken worden gehanteerd? Logopedisten maken onder meer gebruik van Denkstimulerende GespreksMethodiek (DGM), Hoe draagt de fysieke omgeving bij aan de begeleiding van een leerling? De logopedisten hebben een eigen werkruimte en beschikken over een groot assortiment aan materialen. Welke samenwerkingsrelaties zijn er om de begeleiding van een leerling vorm te geven? Er is een nauwe samenwerking van de logopedisten met de leerkrachten, de intern begeleider en de ouders. De slag is gemaakt dat logopedie bij voorkeur in de groep gegeven wordt. Technisch lezen en spelling en dyslexie Welke expertise is op welke wijze beschikbaar? We hebben een RT-er die met name gespecialiseerd is in technisch lezen en spelling. Zij is 6 dagdelen per week aanwezig. Welke aandacht en tijd wordt besteed aan de leerling met dit arrangement? Zorg zwaar geeft recht op minimaal 60 minuten zorg. Voor technisch lezen kan dat ook in een leesgroepje en daarnaast in een Ralfi-groep gebeuren. Er is naast individuele zorg ook een spellinggroepje on leiding van de RT-er en op de dagen als ze er niet is onder leiding van een onderwijsassistent. Dat laatste geldt ook voor het 16

17 leesgroepje. Als kinderen 3x een E-score op de DMT-toets hebben behaald, worden leerlingen in het dyslexietraject geplaatst. Dit protocol wordt uitgevoerd door de RT er. Indien wordt voldaan aan de voorwaarden voor dyslexiebehandeling, wordt deze aangeboden door externe dyslexiebehandelaars. Welke protocollen, aanpakken en methodieken worden gehanteerd? In het leesprotocol staat beschreven hoe het leesonderwijs wordt vormgegeven. Bij RT maken we gebruik van onder meer Connect Lezen en Ralfi lezen.. Als kinderen volgens de normen zware zorg nodig hebben en vanwege het IQ niet in aanmerking komen voor het protocol dyslexie, wordt hen minimaal drie keer in de week individuele leesbegeleiding aangeboden door stagiaires. Hoe draagt de fysieke omgeving bij aan de begeleiding van een leerling? De RT er heeft een eigen werkruimte beschikbaar, waar leerlingen individueel of in tweetallen worden begeleid. Ook wordt er met een leesgroepje gewerkt in een flexruimte. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt van computerprogramma s. Welke samenwerkingsrelaties zijn er om de begeleiding van een leerling vorm te geven? Er is overleg tussen de RT er en de leerkrachten. Verder werken we samen met de dyslexiebehandelaars van Driestar Educatief. Rond de dyslexiebehandelingen is er contact tussen ouders en de behandelaars. De IBer hen RT-er hebben een centrale taak in het coördineren van alle betrokkenen. Sociaal-emotionele ontwikkeling Welke expertise is op welke wijze beschikbaar? Leerkrachten zijn primair gericht op (de bevordering van) het welbevinden en de betrokkenheid van elk kind, zodat een kind tot leren, ontplooiing en ontwikkeling kan komen. Namens de commissie van begeleiding kan de expertise van de orthopedagoog worden geraadpleegd. Welke aandacht en tijd wordt besteed aan de leerling met dit arrangement? De leerkracht besteedt aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen aan de hand van observatie-instrument ZIEN! Welke protocollen, aanpakken en methodieken worden gehanteerd? Tijdens de leerlingbesprekingen wordt de sociaal-emotionele ontwikkeling van elk kind besproken aan de hand van het observatie-instrument ZIEN! en heeft de leerkracht voor ieder kind een gedragshandelingplan. In de groep wordt gebruik gemaakt van de methode kinderen en hun sociale talenten. Als blijkt dat een kind sociale vaardigheden mist en behandeling nodig heeft, wijzen we de ouders op de mogelijkheden bij de hulpverlening. Hoe draagt de fysieke omgeving bij aan de begeleiding van een leerling? De hele school en plein wordt als oefenomgeving gebruikt. Welke samenwerkingsrelaties zijn er om de begeleiding van een leerling vorm te geven? Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling is nauwe samenwerking met ouders essentieel. Verder werken we samen met orthopedagoog/psycholoog.. Fysiotherapie Welke expertise is op welke wijze beschikbaar? School maakt gebruik van een fysiotherapeut van een erkende fysiopraktijk uit Kapelle. Welke aandacht en tijd wordt besteed aan de leerling met dit arrangement? Nadat een kind een verwijzing voor fysiotherapie heeft, geeft de IB-er een signaal aan de fysiotherapeut, die het betreffende kind vervolgens inplant voor behandeling. De behandeling richt zich op grove en fijne motoriek en duurt 30 minuten per week. Welke protocollen, aanpakken en methodieken worden gehanteerd? De fysiotherapeuten gebruiken deze van de eigen praktijk. Hoe draagt de fysieke omgeving bij aan de begeleiding van een leerling? De fysiotherapie wordt bewust op school gegeven in een aparte fysioruimte. Welke samenwerkingsrelaties zijn er om de begeleiding van een leerling vorm te geven? Zowel de jeugdarts als het leerkrachten en IB-er signaleren problemen met de motoriek en geven dit door aan de (pleeg)ouder(s). Geïntegreerde zorg Welke expertise is op welke wijze beschikbaar? Binnen de Commissie van Begeleiding (CVB) zijn de volgende disciplines aanwezig: Algemeen directeur speciale scholen Kapelle (voorzitter) intern begeleiders van SBO, SO4 en ZML 17

18 schoolmaatschappelijk werk(st)er orthopedagoog ZML orthopedagoog/psycholoog SBO/SO4 jeugdarts Welke aandacht en tijd wordt besteed aan de leerling met dit arrangement? De CVB vergadert 5x per schoolar. Hierbij worden per groep alle leerlingen en hun gezinnen van herkomst besproken waarover leerkracht/ib-er en orthopedagoog zich zorgen maakt. Welke protocollen, aanpakken en methodieken worden gehanteerd? Leden van de CVB (na overleg met leerkracht) leveren te bespreken zorgen aan. Uit de bespreking volgen acties voor één of meerdere CVB-leden. Na bespreking praat de IB-er de leerkrachten bij. Hoe draagt de fysieke omgeving bij aan de begeleiding van een leerling? De thuissituatie maakt nadrukkelijk deel uit van de fysieke omgeving. IB-er en orthopedagoog/psycholoog hebben intensief contact met de (pleeg)ouder(s). Door bezoeken aan huis neemt de schoolmaatschappelijk werk(st)er hier kennis van. De schoolarts is elke maand in de school aanwezig om kinderen te zien. Welke samenwerkingsrelaties zijn er om de begeleiding van een leerling vorm te geven? De orthopedagoog/psycholoog en IB-er hebben contact met de leerkrachten en (pleeg)ouder(s) over de leerlingen. De schoolarts en de maatschappelijk werker zijn nauw bij school betrokken. Conclusie en ambities Nadat directie en team de gegevens uit de hoofdstukken 3 t/m 6 geanalyseerd, gewogen, begrepen en besproken hebben, zijn er conclusies getrokken. Deze conclusies hebben geleid tot gezamenlijke ambities. De daarvoor benodigde randvoorwaarden zijn in kaart gebracht. Ondersteuning SO4 Eben Haëzer is een school die in staat is om vrijwel alle kinderen met een cluster 4 indicatie op te vangen. In principe worden er vanaf SO4 Eben Haëzer geen leerlingen verwezen naar andere cluster 4 scholen, maar wordt het uiterste gedaan de leerling binnen de eigen school passend onderwijs te geven. Wanneer een kind behandeling binnen een psychiatrische instelling nodig heeft omdat het in de thuissituatie en/of op school niet meer gaat, bezoekt zo n kind in de meeste gevallen de school, die aan die instelling verbonden is omdat dit de behandeling het meest krachtig maakt. Dan gaat het meestal om de kliniekschool Odyzee in Goes. De lesmethodes nemen een belangrijke plaats in het onderwijs in. Het stellen van doelen gebeurt waar mogelijk groepsgewijs en waar nodig individueel op basis van de behoefte van de leerling. Daardoor weten we in te spelen op de grote diversiteit van de populatie. Door het bieden van een duidelijke structuur en heldere regels lukt het om het onderwijs gestalte te geven en kunnen kinderen van elkaar leren. Dankzij de ondersteuning en inzet van onderwijsassistentes en verschillende deskundigen, kunnen de leerkrachten flexibel verschillende strategieën en werkvormen toepassen. Kinderen met een cluster 4 indicatie krijgen onderwijs in een omgeving die de nodige voorwaarden schept en daardoor voldoet aan de behoeftes van de kinderen. Binnen deze vorm van onderwijs is er wel minder mogelijkheid om van elkaar te leren omdat alle leerlingen een gedragsmatige beperking hebben. De leerlingen worden adequaat gevolgd in hun ontwikkeling en we proberen doelgericht het maximale uit de leerlingen te halen, zowel cognitief als sociaal-emotioneel. De kracht van het Speciaal Onderwijs Kleine groepen ( maximaal 12 lln.) Hierdoor krijgen kinderen minder prikkels en is er meer ondersteuning mogelijk. We kunnen optimaal afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Omgaan met verschillen Kinderen ervaren dat ze niet de enige zijn met beperkingen We vieren verschillen en zetten de sterke kanten van kinderen bewust in Openheid over beperkingen De leerstof per vakgebied optimaal afgestemd is op het leervermogen van de kinderen zonder dat ze zich een uitzondering voelen 18

19 Er voldoende tijd is om aan de instructiebehoefte van ieder kind te voldoen. Leerlingen alleen speciaal onderwijs krijgen als het nodig is. Door veel instemmend te benoemen voelt ieder kind zich gewaardeerd in zijn eigenheid Expertise Kennis van kinderen met verschillende problematiek en onderwijsbehoeften Attitude van de leerkrachten: Élk stapje in de ontwikkeling van een kind is bijzonder Didactisch afstemmen op de (on)mogelijkheden van de leerling Pedagogisch afstemmen op de (on)mogelijkheden van de leerling Het inzetten van verschillende organisatievormen Faciliteiten Meer handen in de klas, Samenwerking met interne en externe deskundigen Invalidentoilet en liftstoel Minimaal 8 individuele werkplekken per groep Twee time-outruimtes Sociaal- emotioneel Werken vanuit een duidelijke visie met als kernwoorden: Rust, ruimte en regelmaat, relatie, respect en reflectie Het bieden van structuur in tijd, ruimte en taak met waar mogelijke een visuele ondersteuning Aandacht voor bewustwording van de sterke en zwakke kanten van de leerling Aandacht voor emotie (woorden) Voor- en nabespreken van de pauze; ruimte om te acclimatiseren tijdens de inloop Teambreed een consequente hantering van regels en afspraken vanuit een gezamenlijke visie Kennis volgt kind: Nauwe samenwerking met logopedistes ( intern) De kennis van de ergotherapeuten en de fysiotherapeuten volgt het kind in de klas Veel samenwerking met externe deskundigen, die betrokken zijn bij de leerling. Oudercontacten Intensief contact om school en thuis op elkaar af te stemmen. Groeimogelijkheden voor SO4 Eben Haëzer voor wat betreft het schoolconcept: De school is bereidwillig om leerlingen met speciale zorg op te vangen en staat daarbij open voor onderwijsvernieuwingen. We willen denken in kansen en niet in onmogelijkheden. We zoeken steeds naar passende perspectieven. Grenzen voor wat betreft het schoolconcept: Het leidende principe is: regulier waar het kan, speciaal waar het moet. Het is fijn als een kind thuisnabij onderwijs kan ontvangen. Wanneer dit niet meer lukt omdat op school en/of thuis wordt gezien dat het welbevinden van het kind achteruit gaat, komt het speciaal ( basis) onderwijs in zicht. SO4 is een voorziening van het samenwerkingsverband voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. We kijken bij ieder kind dat aangemeld wordt of we het onderwijsaanbod voldoende af kunnen stemmen op de onderwijsbehoefte van de leerling. Indien we dit niet kunnen, bekijken we of we die expertise extern binnen kunnen halen en/of zelf verwerven. Daarbij is het belangrijk of we de nodige faciliteiten hebben of kunnen realiseren. Het is belangrijk dat ook de samenstelling van de groep aansluit bij de onderwijsbehoefte van de leerling. Wij zijn met twee groepen een zeer kleine school. Hierdoor kan het gebeuren dat er voor een aangemelde leerling toch geen goede onderwijsplek is binnen de school. Wanneer we (samen met externen) de kwaliteit kunnen bieden, die het kind nodig heeft, is het toelaatbaar. 19

20 Ambitie opzetten leerlijn sociale vorming en werkhouding Deskundigheid Uitbreiden van de kennis en vaardigheden om kinderen te leren werken aan meer eigen verantwoordelijkheid op het gebied van sociale vorming en werkhouding. De kinderen leren reflecteren op hun sterke en zwakke kanten en werken gericht aan hun doelen. Daarbij kan steeds meer verantwoordelijkheden verdiend worden. Hierbij zetten ze waar mogelijk hun sterke kanten in. Hiervoor is een positief en veilig klassenklimaat nodig. Aandacht en tijd Dagelijks worden aan de doelen gewerkt, gekoppeld aan een beloningsysteem. Elke dag bespreken we minimaal een keer de doelen van de kinderen. Daarbij wordt zowel preventief, curatief en evaluerend gewerkt. Voorzieningen De doelen komen in samenspraak met kinderen, ouders en personeel tot stand en staan ook in het gedragshandelingsplan beschreven. Ambitie delen van expertise van verschillende onderwijsvormen (op gebied van leren en gedrag) van de Stichting Deskundigheid De expertise die er bij de verschillende onderwijsvormen is, kan vaak ook goed onderling ingezet worden. Hierbij denken we aan de kennis die er is op de ZML. Het is mooi als deze kennis gedeeld wordt en we er beiden optimaal van kunnen profiteren en omgekeerd. Dit geldt ook voor het SBO. Aandacht en tijd De ib ers van de verschillende onderwijsvormen gaan met elkaar in gesprek en delen het daarna met het team. Collega s gaan bij elkaar op collegiale consultatie. Het gesprek is heel wezenlijk voor het leren van en met elkaar. Voorzieningen Samenwerking vindt plaats in hetzelfde en terrein. Extra ondersteuning Ambitie: het opzetten van een JRK-groep Deskundigheid Diverse kinderen hebben als voortraject een behandelcentrum. Vervolgens worden ze als ze 6 ar zijn op onze school aangemeld. Terwijl wij pas starten met groep 4. Onder meer om dat hiaat op te vullen willen we onderzoeken of er binnen onze regio van het samenwerkingsverband een JRKgroep gevormd kan worden waar ook cluster 4 terecht kunnen. In die groep willen we kinderen opvangen in de leeftijd van 4 tot en met maximaal 7 ar, die niet (meer), ook niet met inzet van JRK-middelen, terecht kunnen op de reguliere basisschool. Tevens is de groep geschikt voor kinderen vanuit behandelinstellingen die aan onderwijs toe zijn en nog niet naar groep 3 kunnen. Aandacht en tijd Dit plan vraagt tijd en aandacht. De verschillende fases van dit proces moeten opgezet en uitgevoerd worden. Dit vraagt kennis, communicatie en tijd. De onderstaande fases zijn globaal weergegeven en moeten nog verder uitgewerkt worden. 20