AANWIJZINGEN VOOR OPSLAG, VERVOER, OPSTELLING EN GEBRUIK VAN ACETYLEENFLESSEN 1971 Blz. 1

Transcriptie

1 Blz AANWIJZINGEN VOOR OPSLAG, VERVOER EN OPSTELLING 1.1* Acetyleenflessen moeten worden bewaard hetzij in een goed geventileerde, van onbrandbaar materiaal opgetrokken bergplaats, hetzij op een afgesloten gedeelte van het terrein, dat is omgeven door een stevig hekwerk of door gaas en behoorlijk is afgedekt tegen weersinvloeden (vooral directe zonnestraling). In de opslagruimte mogen geen andere voorwerpen of stoffen zijn opgeslagen en zij moet zodanig zijn ingericht, dat in geval van brand de flessen gemakkelijk kunnen worden verwijderd. Het gezamenlijk opslaan van acetyleen- en zuurstofflessen levert in geval van brand extra gevaar op en is derhalve niet toegestaan. 1.2 Houd volle en ledige flessen gescheiden. Voorzie de ledige flessen van een merkteken. Om verwarring te voorkomen verdient het aanbeveling, de ledige flessen van een merkteken of een opschrift te voorzien. Dit kan met krijt op de fles worden aangebracht. 1.3* Bij het vervoer en de opslag van flessen moeten losse beschermkappen steeds op de flessen zijn geschroefd. 1.4* Flessen die zichtbare beschadigingen vertonen, bijv. aan de voet, een niet goed passende kap, een slecht vierkant aan de spindel van de afsluiter of een beschadigde aansluiting voor het reduceertoestel, mogen niet in gebruik worden genomen. Weiger daarom beschadigde flessen alsmede flessen waarvan de afsluiter lekt; merk deze flessen met het woord, "defect". 1.5 Neem geen flessen in gebruik waarin een te hoge druk heerst. Een overdruk van 15 kgf/cm² bij 15 C is normaal. Als uiterste toelaatbare grens zijn om praktische redenen afwijkingen toegestaan tot 18 kgf/cm² overdruk bij 15 C. Bij hogere drukken neemt het explosiegevaar sterk toe. Bij stijging (daling) van de temperatuur stijgt (daalt) de druk met ongeveer 0,4 kgf/cm² per graad C. In de onder punten 1.4 en 1.5 bedoelde gevallen moeten de flessen onverwijld aan de leverancier worden teruggezonden, onder mededeling van het waargenomene. Vermelding van een en ander kan geschieden op een label, die men met een touw aan de kop van de fles bindt.

2 Blz * Behandel de flessen zorgvuldig; voorkom stoten en vallen. Hijs de flessen niet op aan een magneet, touw, ketting of staaldraadstrop, doch gebruik een flessenbak of een korf. Gebruik de flessen noch de kappen voor een ander doel dan waarvoor zij zijn bestemd, dus bijv. niet als rol, als onderstopping of om een in gebruik zijnde fles schuin te leggen. 1.7* Voorkom onder alle omstandigheden verhitting van de flessen. Stel ze dus niet bloot aan directe zonnestraling, plaats ze niet nabij vuur, nabij verwarmingstoestellen, of nabij leidingen waarin zich hete gassen of vloeistoffen bevinden. 1.8* Voorkom plaatselijke verhitting van de flessen. Hang de slangen niet gebundeld over de kop van de fles of aan het reduceertoestel. Indien de slangen in brand geraken wordt de fles te sterk verhit, hetgeen grote gevaren medebrengt. Houd bij het aansteken van de brander het mondstuk niet op de fles gericht; hang geen brandende brander aan het reduceertoestel en gebruik de fles nimmer voor het trekken van een vonk bij het booglassen. Bij vaste opstelling dient een afstand van 1 m tussen, de zuurstof- en de acetyleenfles in acht te worden genomen of een deugdelijk stalen scherm tussen de flessen te worden aangebracht. Indien de flessen op een laswagen zijn opgesteld, dient zowel tussen de flessen als tussen de handvatten en de flessen een stalen scherm te zijn aangebracht dat voorkomt, dat bij eventueel in brand geraken van de slangen de flessen worden verhit, of dat, indien bij de flesafsluiter of bij de aansluiting van het reduceertoestel ontsnappend gas in brand raakt, de slangen vlamvatten. Elke fles moet op dusdanige wijze worden vastgezet, dat bij het plaatsen of verwijderen van een fles de andere fles niet kan omvallen. Het is zeer wenselijk dat zich op elke laswagen een draagbaar blustoestel bevindt, bij voorkeur een koolzuurof poederblusser, alsmede asbesthandschoenen. 1.9* Plaats de flessen zodanig, dat ze onder alle omstandigheden gemakkelijk bereikbaar zijn en zonodig snel kunnen worden verwijderd. 1.10* Plaats een reservefles niet in de onmiddellijke nabijheid van een in gebruik zijnde fles; zorg ervoor, dat tijdens het lassen en snijden zowel de reservefles als de in gebruik zijnde fles niet kunnen worden getroffen door wegspattende vonken. Zonodig moeten de flessen worden afgeschermd met een stalen plaat. Bij een in gebruik zijnde fles dient bijzondere aandacht te worden besteed aan een veilige opstelling van het reduceertoestel en de aansluitingen.

3 Blz * De flessen moeten, waar mogelijk, staande worden gebruikt. Een liggende fles moet in ieder geval schuin met de kop omhoog gericht, onder een hoek van ten minste 30, worden neergelegd. Bij het gebruik van horizontaal liggende flessen bestaat het gevaar, dat met het gas te veel aceton aan de fles wordt onttrokken. 1.12* Iedere fles moet zodanig zijn opgesteld, dat omvallen wordt voorkomen. Het plaatsen van een fles op een laswagen of achter een gemakkelijk los te maken beugel of ketting, die aan een vast voorwerp (brandvrije muur of kolom) is bevestigd, voorkomt het omvallen. 2. AANWIJZINGEN VOOR HET GEBRUIK 2.1* De sleutel voor het openen en sluiten van een in gebruik zijnde fles moet steeds op de flesafsluiter zijn geplaatst. Om de sleutel steeds bij de hand te hebben moet deze met een kettinkje aan de bout van de beugel zijn bevestigd. Bij gebruik van een tang in plaats van de sleutel beschadigt men het vierkant van de spindel van de flesafsluiter, waardoor men deze niet goed meer met behulp van de sleutel kan open- en dichtdraaien. 2.2 Blaas nimmer acetyleengas af voor gebruik, daar dit een explosief gasmengsel kan vormen. 2.3* Controleer alvorens het reduceertoestel te plaatsen het aansluitstuk van het reduceertoestel en de kamer van de flesafsluiter, alsmede de pakkingring. De ervaring heeft geleerd, dat een niet goed passende aansluiting van het reduceertoestel op de afsluiter de oorzaak kan zijn van lekkage en in brand geraken van uitstromend gas (zie hoofdstuk 3). Gebruik bij het plaatsen van het reduceertoestel een goed passende pakkingring van tegen aceton bestand zijnd rubber. Let er op dat de oude pakkingring is verwijderd. 2.4* Gebruik voor acetyleen uitsluitend reduceertoestellen met manometers waarvan de bourdonveer is vervaardigd van een materiaal dat niet met acetyleen reageert. Dit materiaal mag ten hoogste 63% koper bevatten. Voor hogedrukmanometers verdienen bourdonveren van staal, roestvast staal of nikkel de voorkeur. Bij gebruik van bourdonveren van messing met een kopergehalte van meer dan 63% bestaat het gevaar, dat het koper met het acetyleen een explosieve stof vormt. Verscheidene explosies van acetyleenflessen waren het gevolg van het gebruik van manometers met een veer met een te hoog kopergehalte.

4

5 Blz. 4 Met ingang van 1 januari 1968 moeten reduceertoestellen voor acetyleen en zuurstof voldoen aan de desbetreffende bepalingen van het "Besluit acetyleenontwikkelaars" en moeten zij voorzien zijn van een merk van goedkeuring. Dit geldt niet voor reduceertoestellen, die voor genoemde datum in bedrijf zijn gesteld. 2.5* Draai de regelschroef van het reduceertoestel geheel terug voordat de flesafsluiter wordt geopend. Dit voorkomt beschadiging van het reduceertoestel, omdat dan geen grote drukstoot in het lage drukgedeelte van het reduceertoestel kan komen. 2.6* Draai de flesafsluiter langzaam geheel open en controleer deze op lekkage bij de spindel en de aansluiting van het reduceertoestel. Een afsluiter waarbij de afdichting van de spindel plaatsvindt door middel van pakking zal, indien de afsluiter niet geheel is geopend of gesloten, kunnen lekken. Draait men de afsluiter geheel open, dan drukt de klep tegen de pakking en wordt indien de pakking in goede staat verkeert, een voldoende afdichting verkregen. Dit type afsluiter is verouderd. Een zgn. membraanafsluiter, waarborgt in elke stand van de klep een goede afdichting. Het verdient derhalve aanbeveling zoveel mogelijk dit type afsluiter te gebruiken. 2.7 Gebruik nimmer een vlam bij het opsporen van lekken. Bij het gebruiken van een vlam voor het opsporen van een lek zal het ontsnappende gas in brand geraken. Gebruik dus een bellenvormende vloeistof, bijv. zeepsop. 2.8* Om te voorkomen dat bij terugslag de vlam in het reduceertoestel van de acetyleenfles of zelfs in de fles doordringt, moet tussen reduceertoestel en brander een goede vlamdover zijn aangebracht Niet alle in de handel zijnde vlamdovers zijn betrouwbaar. Indien men bij aanschaffing van een vlamdover twijfelt aan de goede werking ervan, vrage men inlichtingen aan de Arbeidsinspectie. Een vlamdover kan aan of bij het reduceertoestel worden geplaatst. Er zijn ook vlamdovers die direct met een wartel aan de brander kunnen worden bevestigd. Deze vlamdovers zijn voorzien van een terugstroomklep en kunnen niet direct aan het reduceertoestel bevestigd worden gebruikt. In dat geval vindt er geen doorstroming van gas plaats. Bij aanschaffing overwege men welke vlamdover men verkiest.

6 Blz Stel de gereduceerde druk niet hoger in dan voor het werk noodzakelijk is. Bij gebruik van een lagedrukbrander voor normaal las- en snijwerk is een werkdruk van 0,2 kgf/cm² overdruk meestal voldoende. Voor bijzondere gevallen kan de werkdruk worden verhoogd, doch deze mag nimmer meer dan 1,4 kgf/cm² overdruk bedragen, i v.m. de kans op dissociatie bij hogere drukken De grootste hoeveelheid gas die per uur aan een fles mag worden onttrokken, bedraagt 25 liter per liter flesinhoud Bij te grote gasonttrekking bestaat de mogelijkheid, dat met het gas te veel aceton wordt medegevoerd. Aan een fles met een inhoud van 40 liter, waarin zich bij de gebruikelijke flesdruk ongeveer 6000 liter gas in opgeloste toestand bevindt, mag dus maximaal 1000 (40 x 25) liter gas per uur worden onttrokken. Bij een groter verbruik dient men twee of meer flessen tegelijk te gebruiken. 2.11* Draai de flesafsluiter na gebruik van de fles of bij tijdelijke onderbreking van de werkzaamheden dicht. Ook als de fles leeg is moet de afsluiter worden gesloten. Indien men na beeindiging of bij tijdelijke onderbreking van de werkzaamheden alleen de afsluiter van de brander sluit of de regelschroef van het reduceertoestel terugdraait, bestaat het gevaar dat bij het afspringen of stukgaan van de slang, of ten gevolge van een lekke afsluiter van de brander of van beschadiging van het reduceertoestel, gas uitstroomt. Draai dus steeds de flesafsluiter dicht. Bij lege flessen wordt dan voorkomen, dat aceton of resten acetyleen uitstromen en dat vuil en vocht in de fles dringen. 3. AANWIJZINGEN VOOR DE BEHANDELING VAN EEN IN BRAND GERAAKTE FLES OF VAN EEN FLES DIE TIJDENS HET GEBRUIK WARM WORDT. 3.1 De oorzaken van het in brand geraken of warm worden van flessen kunnen verschillend zijn. Rondvliegende vonken, hete voorwerpen of vlamterugslag kunnen lekgas bij de afsluiter of bij de aansluiting van het reduceertoestel tot ontsteking brengen. Een ontstekingstemperatuur van ± 300 C is bij een bepaalde verhouding van acetyleen en lucht reeds voldoende. Door vlamterugslag of door plaatselijke verhitting van een fles kan het zich daarin bevindende acetyleengas tot ontleding geraken, waarna een zeer snelle drukopbouw in de fles plaatsvindt, die tot het exploderen van de fles kan leiden. 3.2 Geraakt een fles in brand of wordt deze warm, dan moet men naar gelang van de omstandigheden zeer snel als volgt handelen.

7 Blz Een fles die in brand is geraakt Indien men bij het in brand geraken van een fles terstond handelt, is het gevaar voor uiteenspringen van de fles gering. Loop dus niet onmiddellijk weg, doch tracht de vlam zo snel mogelijk te doven. a. Is de vlam klein, dan draait men de flesafsluiter direct dicht. Men gaat na wat de oorzaak is geweest en herstelt eventuele gebreken. Gedurende de eerste vijf minuten na het dichtdraaien van de afsluiter controlere men echter zonder onderbreking of de fles ergens warm wordt. Is geen temperatuurverhoging merkbaar, dan controlere men verder om de tien minuten gedurende een uur. Is de fles na 24 uren nog koel, dan kan men haar zonder gevaar weer in gebruik nemen. Bespeurt men dat de fles warmer wordt, sluit dan onmiddellijk de flesafsluiter en handel verder volgens de onder gegeven aanwijzingen. b. Is de vlam groot, dan moet men trachten de flesafsluiter dicht te draaien, waarbij men zo nodig de hand met een handschoen beschermt. Is de vlam zo groot, dat men de afsluiter niet kan dichtdraaien, dan moet men trachten de vlam te doven met behulp van een natte deken of doek. Heeft men de beschikking over een draagbaar blustoestel, gebruik dan uitsluitend dat toestel voor het doven van de vlam. Voor het doven van brandend acetyleengas is koolzuur of bluspoeder het meest geschikt. c. Het doven van de vlam kan, ofschoon minder gemakkelijk, ook geschieden met een krachtige waterstraal. Blijft na het doven van de vlam de temperatuur van de fleswand abnormaal hoog, bespuit dan de fles met water en controleer van tijd tot tijd of de temperatuur van de fleswand weer snel normaal wordt. d. Blijft de fles warm, handel dan verder volgens de aanwijzingen onder In geen geval mag een fles die "flink gebrand" heeft verder worden gebruikt. Men merke de fles en raadplege dan de leverancier Een fles die warm wordt Wordt een fles plaatselijk warmer, dan moet men de afsluiter gesloten houden of dichtdraaien en onmiddellijk de hulp van de brandweer inroepen. Indien de plaatselijke omstandigheden en de toestand waarin de fles verkeert het mogelijk maken, kunnen bovendien nog de volgende veiligheidsmaatregelen worden genomen: a. de fles snel in het vrije veld brengen en zo mogelijk rechtop neerzetten; b. de fles 24 uren geheel onder water gedompeld houden, zo mogelijk in verticale stand; c. de fles overvloedig met water bespuiten vanaf een plaats waar men bij een explosie geen gevaar loopt; dit afkoelen van de fles moet zeer langdurig geschieden, ongeveer 4 a 5 uren; daarna de fles nog 24 uren, zo mogelijk rechtop, onder water gedompeld houden. Indien deze veiligheidsmaatregelen niet meer kunnen worden genomen, dient men de omgeving zo snel mogelijk te ontruimen. Als een fles gevuld met acetyleen uitwendig is verhit, of als er een vlam in is doorgedrongen, kan het gas in de fles gaan ontleden, waardoor de temperatuur en de druk snel oplopen.

8 Blz. 7 Aan de buitenkant van de fles is dit merkbaar door een plaatselijke stijging van de temperatuur van de fleswand, die in de regel aan de kop begint. De flesafsluiter moet dan worden dichtgedraaid en mag niet meer worden geopend. Het is niet juist de afsluiter te openen en daardoor de druk te verminderen, omdat bij het openen van de afsluiter de ontleding met zekerheid snel voortschrijdt. Afsluiten en sterk afkoelen van de fles kunnen de ontleding nog remmen. d. Daarom moet onder alle omstandigheden worden getracht de afsluiter te sluiten en de fles te koelen en rechtop te plaatsen. Een fles die warm is geweest en daarna is afgekoeld, mag niet meer worden gebruikt. Men merke de fles en raadplege dan de leverancier. 3.3* Zorg ervoor in de nabijheid van de fles een draagbaar blustoestel (type poeder- of koolzuursneeuwblusser) bij de hand te hebben en een aansluiting op de waterleiding met een slang en een straalpijp. Een tuinslang kan voor direct ingrijpen reeds voldoende zijn. 4. WETTELIJKE BEPALINGEN De in deze publikatie gegeven aanwijzingen voorzien van een * zijn gebaseerd op een of meer van de hieronder vermelde, op de behandeling van acetyleenflessen van toepassing zijnde artikelen van het "Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 1938" (V.B F.) en het "Landbouwveiligheidsbesluit" (L.V.B.) en hebben mede betrekking op de naleving van die artikelen. Met het in acht nemen van die aanwijzingen voldoet men naar het oordeel van de Arbeidsinspectie op de meest doeltreffende wijze aan bedoelde wettelijke voorschriften. De overige aanwijzingen zijn voor een veilige behandeling van acetyleenflessen echter zeker van even groot belang. Artikel 20 V.B.F. Ingevolge dit artikel moeten in of nabij een lokaal waar acetyleenflessen aanwezig zijn doelmatige brandblusmiddelen beschikbaar zijn. Artikelen 123 V.B.F. en 24 L.V.B. Krachtens deze artikelen moeten acetyleenflessen in zodanige staat van onderhoud verkeren, dat zij daardoor geen gevaar kunnen veroorzaken. Artikelen 162 V.B.F. en 56 L.V.B. Op grond van deze artikelen moeten acetyleenflessen enz. zodanig zijn geplaatst en ingericht, dat een ontploffing zoveel mogelijk wordt voorkomen.

9 Blz. 8 Artikelen 163 V.B.F. en 57 L.V.B. Krachtens deze artikelen moet een acetyleenfles: a. van onnodige verwarming zijn gevrijwaard; b. zodanig worden vervoerd of verplaatst, dat vallen of stoten tegen harde voorwerpen zoveel mogelijk wordt voorkomen; c. zodanig zijn opgesteld, dat zij niet kan omvallen; d. worden gesloten zodra er geen gas meer aan wordt onttrokken en gesloten worden bewaard (ook een lege fles); e. zolang zij in gebruik is van de sleutel voor het openen en sluiten ervan zijn voorzien.