INRICHTEN, OPSTELLEN EN GEBRUIK VAN EEN BATTERIJ ACETYLEENFLESSEN EN ZUURSTOFFLESSEN 1) 1963 Blz. 1

Transcriptie

1 BATTERIJ ACETYLEENFLESSEN EN ZUURSTOFFLESSEN 1) 1963 Blz BATTERIJ VAN ACETYLEENFLESSEN 1.1 Definities Onder een batterij acetyleenflessen wordt verstaan: een aantal op een gemeenschappelijke leiding aangesloten acetyleenflessen die gezamenlijk meer dan 25 kg acetyleen kunnen bevatten. Deze grens is gesteld om de mogelijkheid open te laten, dat ten hoogste vier op een koppelstuk aangesloten flessen in een werklokaal of op een open terrein worden opgesteld en gebruikt Onder de hogedrukleiding wordt verstaan: het gedeelte van de leiding tussen de aansluiting van de flessen en het hoofdreduceertoestel Onder de distributieleiding wordt verstaan: het gedeelte van de leiding tussen het hoofdreduceertoestel en de aansluitingen voor de branderslangen. 1.2 De ruimte waarin de batterij is opgesteld 1.2.1* Een batterij mag niet zijn opgesteld in een werklokaal, noch in een ruimte die in directe verbinding staat met enig ander lokaal Een batterij moet zijn opgesteld: a*. hetzij in een uitsluitend daarvoor bestemde besloten ruimte, waarboven zich geen andere besloten ruimte mag bevinden; b*. hetzij in de open lucht onder een afdak van onbrandbaar materiaal Een ruimte als bedoeld onder a moet aan de volgende bepalingen voldoen: a. de ruimte moet goed zijn verlicht; b*. de ruimte moet goed zijn geventileerd; c. de ruimte moet afsluitbaar zijn; d*. de afmetingen en de indeling van de ruimte moeten zodanig zijn, dat de aangesloten flessen te allen tijde gemakkelijk bereikbaar zijn en dat bij brand deze flessen, alsmede eventuele losse reserveflessen, gemakkelijk en snel kunnen worden verwijderd; e*. de wanden en de zoldering moeten van onbrandbaar materiaal zijn; f*. de deur(en) en het (de) deurkozijn(en) moeten van een zodanig materiaal zijn samengesteld, dat bij het openen en sluiten van de deur geen vonkvorming kan optreden; ook het materiaal van de vloer mag geen mogelijkheid tot vonkvorming bieden; 1) De aanwijzingen voorzien van een * zijn gebaseerd op wettelijke

2 voorschriften. Zie hiervoor hoofdstuk 5 "Wettelijke bepalingen".

3 Blz. 2 g*. de scheidingswand tussen de ruimte en enig ander lokaal moet van een voldoende brandwerende constructie zijn en gasdicht; in deze wand mogen zich geen deuren of ramen bevinden; h. de constructie van een der buitenwanden of van het dak moet zodanig zijn, dat op elke 6 m3 inhoud van de ruimte ten minste 1 m² van de wand of van het dak geringe weerstand biedt aan de druk bij een explosie; i. de deur(en) moet(en) naar buiten draaiend zijn; j*. de doorvoering van leidingen door een wand, niet zijnde een buitenmuur, moet gasdicht zijn; k*. voor kunstverlichting mogen slechts worden gebruikt lamparmaturen, buiten de ruimte aangebracht achter gasdicht in de wand geplaatste vensters van spiegelglas van ten minste 7 mm dikte en met ten hoogste 12 dm² glasoppervlak per venster; l*. in de ruimte mogen geen schakelaars noch stopcontacten zijn aangebracht; m*. indien de ruimte wordt verwarmd, mag zulks slechts geschieden door middel van stoom of warm water, of op een andere wijze mits daarbij geen open vuur of een vlam in de ruimte aanwezig is: n*. in de ruimte moet, tegen de binnenzijde van een deur, een poederof koolzuursneeuwblusser met een vulling van ten minste 6 kg poeder of koolzuur zijn opgehangen; o*. op de deur(en) moet zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde duidelijk leesbaar zijn aangegeven: ACETYLEEN ONTPLOFFINGSGEVAAR NIET ROKEN NIET MET VUUR NADEREN Indien een batterij is opgesteld als onder b is aangegeven, moet aan de volgende bepalingen zijn voldaan: a*. de flessen moeten zijn beschermd tegen weerinsvloeden, vooral zonnestraling; b. de ruimte onder het afdak moet door een hekwerk van stevig draadvlechtwerk of op een andere, gelijkwaardige wijze zodanig zijn afgesloten, dat onbevoegden niet kunnen binnentreden; c*. de batterij moet ten minste 3 m van erfscheidingen en ten minste 5 m van een van licht ontvlambaar materiaal vervaardigde schutting en van een gebouw zijn verwijderd, tenzij de wand van het gebouw brandwerend is en daarin aan de zijde, waar de batterij is opgesteld, op een afstand horizontaal gemeten van 3 m en verticaal gemeten van 5 m geen openingen voorkomen; d*. de afmetingen en de indeling van de ruimte moeten zodanig zijn, dat de aangesloten flessen te allen tijde gemakkelijk bereikbaar zijn en dat bij brand deze flessen, alsmede eventuele losse reserveflessen, gemakkelijk en snel kunnen worden verwijderd; e. de deur(en) moet(en) naar buiten draaiend zijn;

4

5 Blz. 3 f*. in de ruimte moet, tegen de binnenzijde van een deur, een poederof koolzuursneeuwblusser met een vulling van ten minste 6 kg poeder of koolzuur zijn opgehangen; g*. op de deur(en) moet zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde duidelijk leesbaar zijn aangegeven: Toelichting ACETYLEEN ONTPLOFFINGSGEVAAR NIET ROKEN NIET MET VUUR NADEREN Ad 1.2.2a Plaatsing van een batterij in een ruimte, gelegen bijv. onder een woonhuis, een werklokaal, een magazijn of een schaftlokaal is dus niet toelaatbaar. Ad 1.2.2b Het verdient echter voorkeur de flessen, vooral ter bescherming tegen weersinvloeden, in een besloten ruimte op te stellen. Ad 1.2.3b Voor het verkrijgen van een doelmatige ventilatie kan worden volstaan met het aanbrengen van twee gegoten ijzeren luchtroosters van elk 33 bij 22 cm, en het plaatsen van een luchtkoker met een middellijn van ten minste 12 cm in het dak. Ad 1.2.3c Aanbevolen wordt de ruimte af te sluiten met slot en sleutel. Ad 1.2.3e De wanden en de zoldering moeten van onbrandbaar materiaal zijn vervaardigd om uitbreiding van een brand en ontbranding van acetyleen door uitwendige oorzaken zoveel mogelijk te voorkomen. Ad 1.2.3f De vloer kan bestaan uit bijv. asfalt, asfalt-betontegels of een ander materiaal dat geen aanleiding geeft tot vonkvorming. Ad 1.2.3g Een gemetselde muur, ten minste een steen dik, wordt als voldoende brandwerend en gasdicht beschouwd. Ad 1.2.3h Het extra licht construeren van een der wanden in plaats van het dak is alleen toelaatbaar, als zulks door de ligging van de ruimte bij een eventuele ontploffing minder risico oplevert. Ad 1.2.3j Een doelmatige constructie van een gasdichte doorvoering van een leiding door een wand is aangegeven in afbeelding 3. Ad 1.2.3n Ontsnappend acetyleen dat in brand is geraakt kan op de snelste en doeltreffendste wijze worden geblust met behulp van een poeder- of een koolzuursneeuwblusser. Om het toestel steeds gemakkelijk bij de hand te hebben is het noodzakelijk, het tegen de binnenzijde van een deur te bevestigen. Bij het openen van de deur kan men dan zonder de ruimte te betreden het toestel bereiken. 1.3 De opstelling van de flessen 1.3.1* De flessen moeten staande zijn opgesteld; zij moeten zijn vastgezet teneinde omvallen te voorkomen, doch zodanig dat zij gemakkelijk kunnen

6 worden verwijderd.

7 Blz * Op de afsluiter van elke op de hogedrukleiding aangesloten fles moet een sleutel aanwezig zijn. 1.4 De aansluiting van de flessen aan de hogedrukleiding 1.4.1* Voor aansluitingen, leidingen, afsluiters, reduceertoestellen, enz. mag geen koper worden gebruikt, noch legeringen die meer dan 63% koper bevatten * De verbinding van een fles aan de buigzame hogedrukleiding moet plaatsvinden door middel van de z.g. beugelaansluiting van zodanige vorm en afmeting, dat uitsluitend acetyleenflessen op deze leiding kunnen worden aangesloten Het verdient aanbeveling, alleen acetyleenflessen met vrijwel gelijke druk en van ongeveer gelijke grootte met elkaar te koppelen * Tussen het buigzame en het vaste gedeelte van de hogedrukleiding moet een afsluiter zijn geplaatst * De vaste hogedrukleiding moet zo kort mogelijk zijn. De inwendige middellijn van deze leiding mag ten hoogste 10 mm bedragen en die van de buigzame aansluitleiding ten hoogste 4 mm. De wanddikte van beide leidingen moet zodanig zijn, dat zij een inwendige druk van 180 atm kunnen weerstaan. De hogedrukleiding vormt een uitbreiding van de gevaarlijke holle ruimte van de fles; in verband hiermede dient de inhoud zo klein mogelijk te worden gehouden. Tevens is de middellijn begrensd gehouden omdat een explosie zich in nauwe leidingen minder gemakkelijk voortplant dan in wijde. Het hoofdreduceertoestel dient dus te zijn geplaatst zoals op afbeelding 1 is aangegeven * In de ruimte waar de batterij is opgesteld, moet in de hogedrukleiding een reduceertoestel zijn aangebracht dat de gasdruk in de distributieleiding op een constante waarde houdt, die 1 kgf/cm² overdruk niet mag overschrijden. Hoewel acetyleen bij een overdruk van 0,5 kgf/cm² explosief is, heeft de praktijk uitgewezen dat in nauwe leidingen tot een overdruk van 1 kgf/cm² het gevaar voor explosie zeer gering is * In de ruimte waar de batterij is opgesteld, moet op het reduceertoestel zowel voor de druk in de hogedrukleiding als voor de druk in de distributieleiding een manometer zijn aangesloten.

8

9 Blz. 5 De Bourdonveer van de manometer die de flesdruk aangeeft moet zijn vervaardigd van staal, roestvast staal of nikkel. De manometers moeten zijn uitgevoerd overeenkomstig norm NEN De distributieleiding 1.5.1* In de werklokalen moet in de distributieleiding, zo dicht mogelijk bij de plaats waar de leiding van de batterij het werklokaal binnenkomt, een afsluiter zijn geplaatst * De leiding moet stevig aan vaste delen van het gebouw zijn bevestigd * Onmiddellijk voor iedere aansluiting van een branderslang moeten zich in de distributieleiding in de onderstaande volgorde bevinden. a. een afsluiter; b. een reduceertoestel; c. een vlamdover die het doordringen van een vlam in de acetyleenleiding voorkomt * De inwendige middellijn van de distributieleiding mag ten hoogste 30 mm bedragen. Men gebruike uitsluitend stalen leidingen. Indien een distributieleiding met een middellijn van 30 mm een onvoldoende capaciteit heeft, kan men deze opvoeren door het leggen van een ringleiding. Een dergelijke uitvoering heeft bovendien het voordeel, dat bij herstelwerkzaamheden een gedeelte van de leiding in gebruik kan blijven Het verdient aanbeveling, dat: a. in lange distributieleidingen op afstanden van circa 150 m een afsluiter wordt geplaatst; b. in sterk vertakte leidingen bij elke vertakking een afsluiter wordt geplaatst. 1.6 Bediening Het is zeer aan te bevelen, de bediening en het onderhoud van de batterij uitsluitend te doen geschieden door een voldoende deskundig persoon van 18 jaar of ouder. 2. BATTERIJ VAN ZUURSTOFFLESSEN 2.1 De opstelling van de flessen 2.1.1* De flessen moeten zodanig zijn opgesteld, dat zij niet kunnen omvallen

10 of wegrollen; zij moeten echter gemakkelijk kunnen worden verwijderd.

11 Blz * Met nadruk wordt erop gewezen, dat een batterij zuurstofflessen niet in een ruimte met een batterij acetyleenflessen of flessen met andere brandbare gassen mag zijn opgesteld Het aansluiten van de flessen aan de hogedrukleiding Aan de hogedrukleiding mogen uitsluitend zuurstofflessen met gelijke nominale druk en van vrijwel gelijke grootte worden aangesloten. Indien op een hogedrukleiding zowel zuurstofflessen met een vuldruk van 200 atm als met een vuldruk van 150 atm worden aangesloten, zal bij het openen van de flessen de druk in een fles die tot 150 atm is gevuld toenemen, hetgeen niet toelaatbaar is De verbinding van een fles aan de hogedrukleiding moet zodanig zijn, dat geen andere flessen dan die bestemd voor zuurstof op deze leiding kunnen worden aangesloten Voor de verbinding van een fles met de hogedrukleiding moet buigzame roodkoperen leiding zijn gebruikt. Deze leiding moet een proefdruk van 300 atm kunnen weerstaan. Daar roodkoper door koud vervormen bros kan worden, is het noodzakelijk deze leidingen van tijd tot tijd uit te gloeien. Het gebruik van andere materialen, zoals rubber, nylon, e.d., levert gevaar voor brand op De pakkingtussen de afsluiter van een fles en de hogedrukleiding dient bij voorkeur te bestaan uit een goed passende roodkoperen of loden pakkingring. Roodkoperen en loden pakkingringen verzekeren een goede afdichting, ook indien de ringen meermalen worden gebruikt. Fiberringen zijn voor dit doel minder geschikt, daar zij te spoedig hard worden In de leiding moet een reduceertoestel zijn aangebracht dat de flesdruk reduceert tot ten hoogste 20 atm overdruk Op het reduceertoestel moeten zijn aangesloten: a. een manometer met een duidelijke schaalverdeling van kgf/cm², die de druk aangeeft in de hogedrukleiding; b. een manometer met een duidelijke schaalverdeling van 0-30 kgf/cm², die de druk aangeeft in de distributieleiding. De manometers moeten zijn uitgevoerd overeenkomstig norm NEN Leidingen, afsluiters en andere toestellen waarin bij normaal bedrijf een druk voorkomt van meer dan 30 kgf/cm², moeten bij voorkeur van ko-

12 per of koperlegeringen zijn vervaardigd.

13 Blz. 8 b. in sterk vertakte leidingen bij elke vertakking een afsluiter wordt geplaatst. 3. HET IN BEDRIJF STELLEN VAN EEN BATTERIJ ACETYLEENFLESSEN EN ZUURSTOFFLESSEN Voordat de batterij in bedrijf wordt gesteld, moeten: a. de zuurstofleidingen voor de montage worden ontvet; b. de leidingen voor zuurstof en acetyleen worden doorgeblazen en op dichtheid worden beproefd. Zulks dient te geschieden met een inert gas, bijv. stikstof of koolzuur. 4. DE KLEUR DER LEIDINGEN Het verdient aanbeveling, de leidingen voor zuurstof en acetyleen te kleuren overeenkomstig het vermelde in norm NEN Dit houdt in hoofdzaak in, dat de leidingen op plaatsen waar een identificatie nodig is (bijv. bij het binnenkomen en/of het verlaten van een ruimte, bij aftakkingen en bij afsluiters) van kleurbanden worden voorzien. Voor acetyleenleidingen zijn dit twee okergele banden, elk breed ten minste 75 mm, met daartussen een oranje band, breed ten minste 50 mm. Ter onderscheiding van de kleuren okergeel en oranje kunnen deze kleuren desgewenst van elkaar worden gescheiden door een smal bandje in de kleur wit of zwart. Zuurstofleidingen dienen op de bovenbedoelde plaatsen te worden voorzien van twee okergele banden, elk breed ten minste 75 mm, met een tussenruimte van 50 mm. Tussen deze banden komt geen band van een andere kleur. Een nadere aanduiding van de soort gas kan geschieden door vermelding van de naam van het gas of door een code. Deze code kan elk bedrijf afzonderlijk vaststellen. Vermeld de naam of de code op de linker gele band bij horizontale leidingen en in de bovenste gele band bij verticale leidingen. 5. WETTELIJKE BEPALINGEN De in deze publikatie gegeven aanwijzingen voorzien van een * zijn gebaseerd op een of meer van de hieronder vermelde, op het inrichten, het opstellen en het gebruik van batterijen acetyleen- en zuurstofflessen van toepassing zijnde artikelen van het "Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 1938", en hebben mede betrekking op de naleving van die artikelen. Met het in acht nemen van die aanwijzingen voldoet men naar het oordeel van de Arbeidsinspectie op de meest doeltreffende wijze aan bedoelde wettelijke voorschriften. De overige aanwijzingen zijn voor het veilig werken met batterijen acetyleen- en zuurstofflessen echter zeker van even groot belang.

14 Blz. 9 Artikel 18 Ingevolge dit artikel mag in een lokaal waar zich batterijen acetyleenflessen bevinden geen vuur aanwezig zijn, noch werktuigen, toestellen of voorwerpen die tot vonkvorming aanleiding kunnen geven. Artikel 20 Op grond van dit artikel moeten in of nabij een lokaal waar acetyleenflessen aanwezig zijn, doelmatige brandblusmiddelen beschikbaar zijn. Artikel 10 Krachtens dit artikel moeten flessen en toestellen waarin zich gassen bevinden die ontploffingsgevaar kunnen opleveren zodanig zijn geplaatst en ingericht, dat een ontploffing zoveel mogelijk wordt voorkomen. Artikel 163 Op grond van dit artikel moeten acetyleen- en zuurstofflessen tegen onnodige verwarming zijn gevrijwaard en zodanig zijn opgesteld, dat zij niet kunnen omvallen. Verder schrijft dit artikel voor, dat zolang een acetyleenfles in gebruik is een sleutel op de afsluiter van die fles moet zijn geplaatst, of aan de afsluiter of de fles moet zijn opgehangen.

15 Blz. 8 b. in sterk vertakte leidingen bij elke vertakking een afsluiter wordt geplaatst. 3. HET IN BEDRIJF STELLEN VAN EEN BATTERIJ ACETYLEENFLESSEN EN ZUURSTOFFLESSEN Voordat de batterij in bedrijf wordt gesteld, moeten: a. de zuurstofleidingen voor de montage worden ontvet; b. de leidingen voor zuurstof en acetyleen worden doorgeblazen en op dichtheid worden beproefd. Zulks dient te geschieden met een inert gas, bijv. stikstof of koolzuur. 4. DE KLEUR DER LEIDINGEN Het verdient aanbeveling, de leidingen voor zuurstof en acetyleen te kleuren overeenkomstig het vermelde in norm NEN Dit houdt in hoofdzaak in, dat de leidingen op plaatsen waar een identificatie nodig is (bijv. bij het binnenkomen en/of het verlaten van een ruimte, bij aftakkingen en bij afsluiters) van kleurbanden worden voorzien. Voor acetyleenleidingen zijn dit twee okergele banden, elk breed ten minste 75 mm, met daartussen een oranje band, breed ten minste 50 mm. Ter onderscheiding van de kleuren okergeel en oranje kunnen deze kleuren desgewenst van elkaar worden gescheiden door een smal bandje in de kleur wit of zwart. Zuurstofleidingen dienen op de bovenbedoelde plaatsen te worden voorzien van twee okergele banden, elk breed ten minste 75 mm, met een tussenruimte van 50 mm. Tussen deze banden komt geen band van een andere kleur. Een nadere aanduiding van de soort gas kan geschieden door vermelding van de naam van het gas of door een code. Deze code kan elk bedrijf afzonderlijk vaststellen. Vermeld de naam of de code op de linker gele band bij horizontale leidingen en in de bovenste gele band bij verticale leidingen. 5. WETTELIJKE BEPALINGEN De in deze publikatie gegeven aanwijzingen voorzien van een * zijn gebaseerd op een of meer van de hieronder vermelde, op het inrichten, het opstellen en het gebruik van batterijen acetyleen- en zuurstofflessen van toepassing zijnde artikelen van het "Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 1938", en hebben mede betrekking op de naleving van die artikelen. Met het in acht nemen van die aanwijzingen voldoet men naar het oordeel van de Arbeidsinspectie op de meest doeltreffende wijze aan bedoelde wettelijke voorschriften. De overige aanwijzingen zijn voor het veilig werken met batterijen acetyleen- en zuurstofflessen echter zeker van even groot belang.

16 Blz. 9 Artikel 18 Ingevolge dit artikel mag in een lokaal waar zich batterijen acetyleenflessen bevinden geen vuur aanwezig zijn, noch werktuigen, toestellen of voorwerpen die tot vonkvorming aanleiding kunnen geven. Artikel 20 Op grond van dit artikel moeten in of nabij een lokaal waar acetyleenflessen aanwezig zijn, doelmatige brandblusmiddelen beschikbaar zijn. Artikel 10 Krachtens dit artikel moeten flessen en toestellen waarin zich gassen bevinden die ontploffingsgevaar kunnen opleveren zodanig zijn geplaatst en ingericht, dat een ontploffing zoveel mogelijk wordt voorkomen. Artikel 163 Op grond van dit artikel moeten acetyleen- en zuurstofflessen tegen onnodige verwarming zijn gevrijwaard en zodanig zijn opgesteld, dat zij niet kunnen omvallen. Verder schrijft dit artikel voor, dat zolang een acetyleenfles in gebruik is een sleutel op de afsluiter van die fles moet zijn geplaatst, of aan de afsluiter of de fles moet zijn opgehangen.