VLAKBANKBEVEILIGING MET PARALLELGELEIDING 1972 Blz. 1

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VLAKBANKBEVEILIGING MET PARALLELGELEIDING 1972 Blz. 1"

Leopold de Valk
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Blz INLEIDING Bij het werken aan niet of onvoldoend beveiligde vlakbanken vinden in Nederland jaarlijks vele ongevallen plaats door het in aanraking komen met de sneldraaiende beitels. Dit kan zich voordoen wanneer bij het leiden van een werkstuk over de beitelas een hand van het werkstuk afschiet, wanneer een of meer vingers over het tafelblad slepen en in de spleet tussen de tafelbladen geraken, of wanneer het werkstuk wordt teruggeslagen of breekt. De Arbeidsinspectie heeft voor deze machines een beveiliging ontworpen, de zgn. vlakbankbeveiliging met parallelgeleiding, die een goede beschutting biedt en geen belemmering bij het werken oplevert. Door toepassing van deze beveiliging voldoet men naar het oordeel van de Arbeidsinspectie op de meest doeltreffende wijze aan artikel 118 van het "Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 1938", ingevolge welk artikel vlakbanken van een doelmatige beveiliging moeten zijn voorzien. 2. BESCHRIJVING VAN DE BEVEILIGING De beveiliging bestaat uit een metalen klep, die aan de zijde van de geleider eindigt in een verbreed en opgebogen stuk, het oploopstuk, waarvan het hoogste punt ongeveer 8 cm boven het tafelblad ligt, op een afstand van ongeveer 11 cm van de geleider. Aan de voorzijde is de klep voorzien van twee tappen, waaromheen de stangen kunnen draaien. Op de plaat bevinden zich de beide andere draaipunten van de stangen. De stangen en de draaipunten vormen een parallelgeleiding. Verschuift men de klep zijwaarts (van de leider af), dan verplaatst deze zich door de parallelgeleiding nagenoeg evenwijdig aan de beitelas. De klep dekt dus in elke stand bij het verschuiven het niet vrijgegeven gedeelte van de spleet tussen de beide tafelbladen geheel af. De plaat met de daaraan bevestigde stangen en klep is draaibaar om een horizontale as, bevestigd aan een hoekstaal dat met behulp van bouten tegen de achterzijde van het tafelblad is bevestigd. Deze as is voorzien van twee platte kanten, waardoor de beveiliging met behulp van de bout op twee standen kan worden ingesteld, nl. een stand waarbij de beveiliging de beitels afdekt en een stand waarbij de beveiliging vertikaal kan worden geplaatst voor het schaven van sponningen en het verwisselen van beitels. Het ene einde van de torsieveer vindt steun in een van de gaten van de plaat, die aan de onderzijde van het hoekstaal is bevestigd; het andere einde rust in het haakvormige deel dat een geheel vormt met de plaat. Deze zware veer, waarvan de druk regelbaar is, oefent op de klep een naar boven gerichte kracht uit. De veerspanning moet zodanig zijn ingesteld dat de klep slechts met een geringe druk op het tafelblad rust, zodat een zeer lichte druk tegen het oploopstuk voldoende is om de klep op te lichten. Om het achterste draaipunt van stang is een tweede, lichte torsieveer aangebracht, die aan het ene einde steun vindt in een aanslag op de plaat en met het andere, lange haakvormige einde om de stang grijpt. Deze veer, waarvan de druk instelbaar is, oefent op de klep enige druk uit, waardoor de klep steeds tegen de geleider of, wanneer zich een werkstuk tussen de klep en de geleider bevindt, tegen het

tafelbladen geraken, of wanneer het werkstuk wordt teruggeslagen of breekt. De Arbeidsinspectie heeft voor deze machines een beveiliging ontworpen, de zgn.

2 werkstuk wordt gedrukt.

3 Blz. 2 Door middel van de stelbout kan de afstand tussen de metalen klep met oploopstuk en de leider worden vergroot. Dit is noodzakelijk zowel voor het strijken van werkstukken, die breder zijn dan de ruimte tussen de punt van het oploopstuk en de geleider, als ter voorkoming van het omhoog kruipen van de klep tegen een werkstuk waaraan een schuine kant wordt geschaafd en waarvoor de geleider schuin is gesteld. Bij sommige machines, o.m. bij gecombineerde vlak- en vandiktebanken, is het niet altijd mogelijk de beveiliging aan de achterzijde van de tafel te bevestigen. Voor deze gevallen is een constructie ontworpen waarbij de beveiliging aan de zijkant van de tafel wordt bevestigd. De bevestiging aan de achterzijde van het tafelblad heeft evenwel het voordeel dat de stangen langer worden, waardoor de weg die de klep beschrijft gunstiger wordt en bovendien de beveiliging lichter beweegt. 3. HET GEBRUIK VAN DE BEVEILIGING 3.1 Het vlakken van grote werkstukken Bij het vlakken schuift men het werkstuk onder het oploopstuk. Een geringe druk is voldoende om de klep op te lichten. Men schuift het werkstuk onder de klep en oefent daarbij met de vlakke linkerhand druk op het werkstuk uit. Zodra het hout 10 a 15 cm achter de klep uitsteekt, schuift men terwijl men het werkstuk blijft aanvoeren de linkerhand over de klep, waarbij men druk op het werkstuk blijft uitoefenen. Bij het verder doorvoeren van het werkstuk blijft men met de linkerhand achter de klep druk uitoefenen op het werkstuk. Bij de hiervoren genoemde werkzaamheden kan men in plaats van met de vlakke linkerhand ook druk op het werkstuk uitoefenen met de gestrekte vingers van de linkerhand. Beide werkmethoden zijn veilig; aan de houtbewerker wordt overgelaten welke methode hij wil toepassen. Is het werkstuk onder de klep doorgevoerd, dan valt de klep op de tafel en dekt hij de beitelas geheel af. Het terughalen van het hout geschiedt door dit over de klep terug te trekken. Elke houtbewerker kan zich na enige oefening deze werkwijze gemakkelijk eigen maken. 3.2 Het strijken van grote werkstukken Bij het strijken van een werkstuk wordt tijdens de aanvoer de klep automatisch zijwaarts geschoven, hetgeen mogelijk is door de schuine vorm van de zijkant van het oploopstuk. Tijdens het doorvoeren van het hout wordt met de linkerhand druk op het hout uitgeoefend. Zodra het hout de beitelas is gepasseerd, sluit de klep de gevaarlijke zone geheel af. 3.3 Het vlakken van korte werkstukken Het vlakken van korte werkstukken geschiedt met behulp van een duwhout, bestaande uit een stuk vurehout lang 30 cm, breed 8 cm en dik 2 cm, dat aan de voorzijde van een sponning van 0,5 cm vierkant is voorzien en aan de bovenzijde rond moet zijn bijgewerkt. Voor de voor het vlakken van korte werkstukken te volgen werkwijze kan, na hetgeen onder 3.1 is

tegen een werkstuk waaraan een schuine kant wordt geschaafd en waarvoor de geleider schuin is gesteld. Bij somm

4 gezegd volstaan.

5 Blz Het strijken van smalle werkstukken Bij het strijken van smalle werkstukken is in vele gevallen de ruimte tussen de geleider en de beveiliging niet voldoende om de handen te kunnen plaatsen. Het verdient aanbeveling dan gebruik te maken van een houten hulpgeleider, die aan de geleider kan worden bevestigd. De afmetingen van deze hulpgeleider, die van hard hout moet zijn vervaardigd, zijn aangegeven in afbeelding 13; De lengte moet worden aangepast aan de afmetingen van de bank, met dien verstande dat de voorzijde van de hulpgeleider ten minste 50 mm voorbij het hart van de beitelas moet uitsteken. De vorm en de afmetingen van de haak moeten worden aangepast aan de geleider van de bank. De dikte van de hulpgeleider moet enige mm minder zijn dan de dikte van het werkstuk, doch mag niet minder dan 12 mm bedragen. Het aanvoeren van smalle werkstukken geschiedt nu geheel als beschreven is voor grote werkstukken. De rechterhand vindt daarbij steun op de hulpgeleider, waartoe voldoende ruimte is. Het doorvoeren van het laatste gedeelte van het werkstuk geschiedt door het met de linkerhand vlak achter de klep beet te pakken en over de beitelas te trekken. De duim van de gesloten rechterhand oefent daarbij een lichte druk op het achterste gedeelte van het rechte stuk uit. Het plaatsen van de duim van de rechterhand achter het werkstuk, teneinde het op deze wijze over de beitelas te duwen, is gevaarlijk. 4. AFDEKKING ACHTERZIJDE BEITEL Het gedeelte van de beitelas dat zich achter de geleider bevindt moet bij elke stand van de geleider geheel afgedekt zijn.

Het verdient aanbeveling dan gebruik te maken van een houten hulpgeleider, die aan de geleider kan worden bevestigd.

Vergelijkbare documenten

BEVEILIGING VAN STEMPELS EN METAALPERSEN September 1981 Blz. 1

BEVEILIGING VAN STEMPELS EN METAALPERSEN September 1981 Blz. 1 Blz. 1 1. INLEIDING Bij het gebruik van metaalpersen kan het gevaar zich voordoen van knellen tussen stempeldelen of tussen stempels en andere machinedelen. In deze publikatie worden aanwijzingen gegeven