LANGZAAM LOPENDE METAALCIRKELZAAGMACHINES 1972

Transcriptie

1 P Low-speed metal circular sawing machines do not seem to be dangerous on account of the comparatively small number of revolutions per minute. However, the accident risk appears to be considerable, if these machines are not guarded properly. This paper contains the necessary instructions for this purpose. Dit blad geeft aanwijzingen voor de beveiling van langzaam lopende metaalcirkelzaagmachines waarbij de zaag, door middel van een hefboom, met de hand op het werkstuk wordt gedrukt c.q. door het te zagen materiaal wordt geleid. Deze machines zijn bestemd voor het zagen van ferro- en nonferro metalen en kunststoffen. De omtreksnelneid van de zaag varieert van 30 tot 60 meter per minuut. Afhankelijk van de zaagdiameter kan het aantal omwentelingen 70 tot 200 per rninuue bedrager. Door dit betrekkelijk lage toerental lijkt de machine ongevaariijk en wordt de bediening ervan veelal aan minder geschoolde en jonge krachten overgelaten. Indien deze machines niet deugdelijk zijn beschut is de kans op een ongeval echter groot, waarbij men zéér zwaar letsel kan oplopen. Niet behandeld worden de snellopende metaalcirkelzaagmachines (500 omw/min en hoger) omdat zich daarbij andere gevaren voordoen en de in dit blad beschreven beveiligingen niet alle kunnen worden toegepast. De in dit blad gegeven aanwijzingen houden tevens verband met de naleving van artikel 8 van het Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 938, waarin is bepaald dat werktuigen waarvan de onderdelen door snijden, knellen, pletten, door hun grote snelheid of op andere wijze gevaar kunnen veroorzaken, zodanig moeten zijn opgesteld en ingericht en van zodanige toestelien of beschermingen moeten zijn voorzien dat het gevaar zoveel mogelijk is voorkomen. Eveneens zij erop gewezen dat ingevolge het bepaalde bij art. 3, eerste lid onder J van het Arbeidsbesluit jeugdige personen (beneden 8jaar) niet mogen werken aan cirkelzaagmachines, tenzij het districtshoofd van de Arbeidsinspectie als zijn oordeel heeft te kennen gegeven dat die arbeid in een bepaald geval geen gevaar oplevert. Zelfs mogen ingevolge artike l25 van dat besluit jeugdige personen en vrouwen niet werken in ruimten waar cirkelzaagmachines zijn opgesteld die niet doelmatig zijn

2 P Bij het verwisselen van het werkstuk wordt het materiaal met de rechter- of met de linkerhand verplaatst, waarbij de arm vlak bij de zaag komt (zie de afbeelding op de voorpagina). Indien een kledingstuk -bijvoorbeeld een mouw- door de draaiende zaag wordt gegrepen, beslaat de kans dat de zaag de kleding niet stuk snijdt omdat hiervoor de omtreksnelheid van de zaag te gering is. De arm wordt dan door de kleding tegen de zaag getrokken, waardoor veelal blijvend letsel ontslaat. Reeds meermalen is het voorgekomen dat op deze wijze een handof arm werd in- resp. afgezaagd) dezelfde situatie kan zich voordoen bij het schoonmaken van een machine waarvan de zaag draait. Met klem wordt erop gewezen dat reinigen of poetsen van gevaar opleverende plaatsen of het verrichten van herstelwerkzaamheden op of nabij deze plaatsen slechts mag plaatsvinden bij stilstand van de machines (art. 9 Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 938). Opmerking Het aanbrengen van een eindschakelaar, die de machine in bovenste stand stopt, geeft geen afdoende beveiliging daar reeds bij het onverhoeds en ongewild bewegen van de machine deze kan gaan lopen. Dit kan plaatsvinden bij het verwisselen van de zaag indien daarbij de hoofdschakelaar niet wordt uitgeschakeld, hetgeen niet denkbeeldig is daar de machine in de bovenste standstilstaat. Ook bij het aandraaien van de bevestigingsmoer van de zaag kan het machinegestel even bewegen waardoor de zaag plotseling gaat Een metaalcirkelzaagmachine kan worden beveiligd door een vast scherm, een beweegbaar scherm of een blokkering van de zaag in geheven Een doeltreffend geconstrueerd en stevig bevestigd vast scherm beveiligt de gevaarlijke inloopplaatsen; de zaag kan op eenvoudige wijze worden verwisseld. Deze beveiliging verdient de voorkeur omdat deze het meest betrouwbaar is (zie afbeelding Een beweegbaar scherm, waarbij de zaag ononderbroken doordraait en in de ruststand geheel wordt afgeschermd. De zaag is daarbij in de bovenste stand door een scherm afgedekt. Door het omlaag halen van de hefboom draait het scherm automatisch voor de zaag vandaan. Een goede beweegbare afscherming is weergegeven in afbeelding 2 waarbij de zaag aan beide zijden goed is afgeschermd. Door het omlaag halen

3 P van de hefboom draait eerst het achterste gedeelte van de afscherming weg (zie afbeelding 3). In deze stand kan reeds gezaagd worden, terwijl de voorkant van de zaag nog afgeschermd is. Naarmate de zaag zich verder in of door het werkstuk beweegt, draait de bescherming aan de voorzijde van de zaag meer weg (zie afbeelding 4). Een voorwaarde voor het toepassen van beweegbare schermen is dat de machine zodanig is ingericht, dat deze bij het loslaten van de bedieningshefboom automatisch in de bovenste stand terugkomt of wel door een pal in de bovenste stand wordt geblokkeerd. Beweegbare schermen kunnen goed worden toegepast bij hoge uurprodukties en bij werkstukken van verschillende afmetingen. Voor bedrijven met ruw werk zijn zij echter minder geschikt. Opmerking Op vele machines wordt door de fabrikant reeds een beweegbaar scherm gemonteerd. Deze schermen zijn veelal van zeer lichte constructie en de beweging ervan is afhankelijk van een licht veertje of staaldraadje waardoor de schermen gemakkelijk kunnen worden ontregeld en niet als een afdoende beveiliging kunnen worden beschouwd. Tijdens het verwisselen van het werkstuk staat de zaag stil, zodat de bedienende persoon niet door de draaiende zaag kan worden gegrepen. Deze beveiliging is zeer geschikt voor constructiebedrijven waar werk van grote verscheidenheid moet worden verricht waarbij de zaagmachine dikwijls opnieuw moet worden ingesteld. Dit systeem voldoet ook goed bij het vervaardigen van een enkel werkstuk dat met de meetlat wordt afgemeten en waarbij de stilstaande zaag tijdens het meten op het werkstuk wordt verplaatst. Daar bij deze methode de motor veelvuldig wordt in- en uitgeschakeld moet de motor een groot aantal schakelingen per uur kunnen verwerken. Bij toepassing van dit principe doen zich de volgende mogelijkheden voor: aeen microschakelaar in de hefboom (zei afbeelding 5). Deze inrichting is in afbeelding 6 schematisch weergegeven. Indien grote aantallen werkstukken per uur worden gezaagd kan hierbij echter vermoeidheid in de duim optreden. been schakelhandgreep zoals weergegeven in afbeelding 7. Deze inrichting vraagt voor het in- en uitschakelen van de motor geen extra kracht en is meer geschikt voor een grote uurproduktie. ceen schakelhefboom zoals weergegeven in afbeelding 8. Hierbij wordt de hefboom tijdens de zaagbeweging naar links geduwd waardoor de zaag gaat draaien. Het is gebleken dat hierbij geen extra krachtsinspanning is vereist. Een dergelijke beveiliging

4 P is in afbeeling 9 weergegeven. Tevens is hierbij een extra schakelaar aangebracht die de elektrische stroom onderbreekt als de zaag in de bovenste stand staat, waardoor de zaag niet kan gaan draaien door een ongewilde aanraking van de schakelhefboom.

5 P Afbeelding 6

6 P Afbeelding 7

7 P Afbeelding 9