Taal uitlokken werken aan onderwijskwaliteit. Elke docent taalbewust! S4Y Jan Halin

Transcriptie

1 Taal uitlokken werken aan onderwijskwaliteit Elke docent taalbewust! S4Y Jan Halin Zin in (taal) LEREN Een rijke en uitdagende leeromgeving voor leerlingen, leraren en de schoolleiding.

2 Leer-kracht / leer-team inspirator docent - coach Hij is nieuwsgierig naar de richting van de wind, het afval bij de vuilnisbakken, de blues, hij heeft plectrums, stukken kwarts, een kompas, vuursteen en adressen van ballonvaarders in zijn zakken. En hun verbazing over dit bestaan -zij gaan naar school als gaan ze emigreren wil wegens hem niet overgaan: van wat hij leeft willen ze als voor het eerst geestdriftig leven leren. Ed Leeflang

3 Uitgangspunten bijeenkomsten Vraag: Op welke manier kunnen wij als (vak)docenten de leeropbrengsten van leerlingen (voor vakgebieden/taaldomeinen) vergroten? Vraagt om: Deskundigheid vakinhoud Deskundigheid (moderne) didactiek van (interactief )(taal)onderwijs Evt. Deskundigheid technologisch vlak Evt. Deskundigheid opzetten, uitvoeren en evalueren van (taalvisie/) taalbeleid Kennis en inzichten van bewezen effectieve professionaliseringsaanpakken Ervaringen opdoen kennis delen Werken aan een professionele leercultuur!

4 Doelen Informatie over het ontwikkelen van een leescultuur (leesgeweten, leesbewustzijn) (meer lezen = beter in taal). Taalbeleid en leesbevordering. Voorbeelden van inzetten van literatuur. Leraar als rolmodel. Elke docent (taal) bewst pedagogisch didactisch repertoire. Informatie over Wat werkt? Effectieve didactische strategieën / oefenstrategieën uit de geheugenpsychologie / effectief leerkrachtengedrag leren van en met elkaar. Opbrengstgericht werken bij begrijpend lezen (in het voorgezet onderwijs) wat weten we? Didactiek begrijpend lezen en Tools (T-pack). Handvatten voor didactische ondersteuning

5 Leesplezier Gideon Samson, Overspoeld Slashreeks: jezelf en de wereld ontdekken Dichter draagt voor Ramsey Nasr gtvo 8idDw Melopee Edward van de Vendel

6 Context van het bevorderen van leren Leren van en met elkaar. Onderzoek naar de professionele leercultuur in het voortgezet onderwijs (2014). Utrecht: VO-raad Talenten ontwikkelen voor de toekomst. Opbrengsten en inzichten uit de praktijkgerichte onderzoeksprojecten van de VO-raad (2014). Utrecht: VO-raad. Opbrengstgericht werken en het vakmanschap van de leraar. OGW in het VO (2013). Vermaas, J. R. Marzano (Wat werkt?) J. Hattie (Visible learning)

7 Lerende cultuur Taal- en rekenvaardigheid is de verantwoordelijkheid van het hele team, en niet alleen van de vaksecties ofwel kies voor een schoolbrede aanpak. Opbrengstgericht werken = samen leren / samenwerken aan vakmanschap! Docenten/secties buigen zich regelmatig over de vraag wat de resultaten zeggen over de leerlingen en over het onderwijs en gebruiken de conclusies om hun aanpak gericht te verbeteren. Vraagt om onderzoekende vaardigheden: vooraf formuleren van doelen verzamelen van informatie cyclische/planmatige aanpak

8 Zes bouwstenen van OGW

9 Lezen in het vmbo Taalprestaties tussen leerlingen (basisschool en voortgezet onderwijs) die veel / weinig lezen in de vrije tijd Ook zwakke lezers profiteren. Zwakke lezers gaan meer vooruit dan vaardige lezers Leesduur en leesvolume Laagfrequente woorden. Zie hand-out voor gegevens Bron: Meer lezen, beter in taal vmbo. Effecten van lezen op taalontwikkeling. (2013) Stichting Lezen.

10 Werken aan een leescultuur boeken boeien toch? Wat betekent dit voor jou als (vak)docent? Noteer en bespreek doelen en aanpak. Wat betekent dit voor de school? Noteer en bespreek Plezier in de leeslijst Landelijke dagbladen: interviews, boekbesprekingen, artikelen, wetenschapspagina s. Interactief voorlezen in het vmbo Leesbevordering in het vmbo Leeskr.8

11 Leesbevordering wat werkt? Leesplezier Elke dag een leesboek in de tas Hoe kan je jeugdliteratuur inzetten in de diverse vakken? Vrij lezen op het rooster Breed aantrekkelijk gevarieerd aanbod (minder duwen, meer trekken) Laat leerlingen zelf kiezen Praat met leerlingen over zelf gelezen boeken en wat ze gelezen hebben Wees het goede voorbeeld o.a. lees zelf ook tijdens leesmomenten / lees voor Werk niet met beloningssysteem Vraag niet om boekverslag Toets de leerlingen niet op wat ze gelezen hebben Doe mee aan/met leesbevordingsactiviteiten Schoolmediatheek en bibliotheek Taalbeleid

12 Opbrengstgericht werken bij begrijpend lezen wat weten we? Leeshouding, motivatie en de mate waarin kinderen thuis lezen Woordenschat Leesstrategieën Tekstkenmerken Praktische implicaties Een positieve leeshouding Veel lezen Een grote woordenschat Het op maat gebruiken van lees- en woordenschatstrategieën

13 Opbrengstgericht werken bij begrijpen lezen wat weten we? Een brede benadering: Aandacht voor leeshouding Niet alleen bij het schoolvak Nederlands Persoonlijke benadering Expliciete aandacht voor woordenschat ook bij andere vakken Met een actieve rol voor de leerling zelf Met een verbinding met buitenschools lezen

14 Uitdaging Bevorderen van leren op alle niveaus: Leerling Docent / vakgroep / team Schoolleiding

15 Verdwaald in door taal. niet meer met een integrale aanpak!