Meer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017
|
|
- Laurens van der Zee
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Meer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017 Kees Broekhof Frank Schaafsma
2 Programma Effecten van vrij(etijds)lezen op de taalontwikkeling Vmbo: Globe College Utrecht Mbo: Deltion College Zwolle
3 Leesniveau leerlingen volgens vmbo-docenten (n=670)
4 Toeval? Onderzoek uit 2007: 24% van de vmbo-leerlingen is onvoldoende in staat de schoolboekteksten voor het eigen niveau met begrip te lezen. Hilde Hacquebord (2007), De leesvaardigheid van vmbo-leerlingen.
5 Mogelijke maatregelen op scholen Taalbeleid Taalonderwijs Lessen Nederlands Taal in andere lessen Steunlessen Leesbevordering In de lessen Nederlands In andere lessen Buiten de lessen
6 Effecten van lezen op de taalontwikkeling: 1. technisch lezen 2. woordenschat 3. begrijpend lezen
7 Zo groot zijn de effecten van lezen (Suzanne Mol en Adriana Bus, 2011)
8 1. Vrij lezen en technisch lezen Van de jongeren die veel lezen in de vrije tijd, scoort ca. 65 procent gemiddeld of hoog op basisvaardigheden voor lezen. Van de jongeren die weinig lezen in de vrije tijd is dat ca. 35 procent. Bron: Mol & Bus, 2011
9 2. Vrij lezen en woordenschat Bron: Cunningham & Stanovich (2001), What reading does for the mind, Journal of Direct Instruction, 1/2,
10 Opbrengst voor woordenschat Leerlingen die 1 miljoen woorden per jaar lezen, kunnen per jaar hun woordenschat uitbreiden met ca woorden. Dit komt overeen met ongeveer een kwartier per dag. Voorwaarden: teksten op niveau, leesvaardigheid in orde Bronnen: Nagy, W., R. Anderson & P. Herman (1987), Learning word meanings from context during normal reading. American Educational Research Journal, 24, ; Anderson, R., P. Wilson & L. Fielding (1988), Growth in reading and how children spend their time outside of school. Reading Research Quarterly, 23,
11 Hoe werkt dat? Wat is dat, een samoerai? Een Japanse ridder, een halve edelman. Patriot? Dat betekende iemand die van zijn vaderland hield. Sadisme, zei Diana, het beleven van plezier aan andermans pijn.
12 Woorden in context
13 Boeken Boeien: serie voor zwakke lezers
14 3. Vrij lezen en begrijpend lezen Wat weegt het zwaarst bij begrijpend lezen? Technisch lezen Woordenschat Verbanden leggen>
15 Verbanden binnen en buiten de tekst Bij succesvol begrijpen van een tekst heeft de lezer na afloop van het lezen een plaatje van de tekst in zijn of haar hoofd waarin de tekstdelen en relevante achtergrondkennis zijn verbonden door betekenisvolle relaties. Prof. Dr. Paul van den Broek Universiteit Leiden
16 Verbanden leggen
17 Binnen en buiten de tekst
18 Hoe maken we lezers van de leerlingen?
19 Een voorbeeld vmbo: Globe College Utrecht Leesbevordering op het Globe College
20 Wat betekent het in de lespraktijk? Een uur extra per week voor leesbevordering. Een programma met onderdelen uit LIST, DENK! en CPS-aanpak Voor alle leerlingen een e-reader! Activiteiten zoals: leesautobiografie interviews met andere lezers boekenpitch (reclamepraatje door leerling) een boek verstrippen boek en film vergelijken gedichtenposters
21
22
23
24
25 Vrij Lezen: het uitgangspunt Verboden boeken te lezen die je niet leuk vindt. Geen demotiverende opdrachten na het lezen.
26 Waarom Vrij Lezen?
27 Wat weten we uit de literatuur? Onvoldoende taalniveau: 25% van de mbo-studenten begrijpt de teksten in studieboeken niet (Fouarge, Houtkoop, Van der Velden, 2011; Gille et al., 2010, OECD, 2011; Buisman et al., 2013) 46% mbo-studenten niveau 1 en 2 scoort lager dan 1F (Heij, Haitjema & Lam, 2008). instromende mbo-studenten op niveau 1 en 2 ver verwijderd van norm 2F (Broos, 2012).
28 Resultaten Deltion NL instroom lezen ,0 Instroomniveau leesvaardigheid mbo 2-3, per college 90,0 80,0 35,2 36,2 42,5 25,6 42,2 33,8 29,2 33,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 64,8 63,8 57,5 74,4 57,8 66,2 70,8 67,0 20,0 10,0 0,0 Percentage onder 2F Percentage 2F of hoger
29 visie op taal Deltion College examinering basisvaardigh eden taalregels, spelling, grammatica, voorbereiding toetsen taal in context taal in de context van het beroep, burgerschap, stage, taalbewust lesgeven ervarings- en taalbasis rijk taalaanbod, frequent lezen en schrijven Deltion College Zwolle
30 Leer- en ontwikkelingsprocessen expliciete instructie (leerproces) -leeshandeling -spelling en grammatica -metacognitieve begrippen (signaalwoorden, hoofdgedachte ) frequentie (ontwikkelingsproces) -vloeiend lezen -schrijven -woordenschat -spreken en gesprekken voeren -begrijpend lezen
31
32 Vrij Lezen bij START.Deltion: WAT? Start september 2011 Twee keer per week lezen alle studenten en leraren tegelijkertijd een half uur Plezier in lezen staat voorop Een enthousiast team dat de meerwaarde ziet Steun mediacentrum en management
33 Wat we hebben geleerd?
34 Twee films Film door Deltion-studenten: Film leraar24:
35 Verwerkingsopdracht: een voorbeeld
36 Huidige stand van zaken Vrij Lezen binnen Deltion College: -meer dan 60 leraren -meer dan 30 verschillende opleidingen -alle niveaus -op veel verschillende manieren ingevuld -pilot met vijf opleidingen: Burgerschap-Nederlands-Lezen als vak: werken vanuit een thema
37 Tandartsassistent niveau 4
38 Verwerkingsopdracht: voorbeeld
39 Niveau 2 - Metaal
40 Resultaten Vrij lezen (Techniek & Gebouwde Omgeving metaal) testgroep Klas: WMV1A (niv. 2 en 3) Klas: OCA1A (niv.2) leestoets september 2016 Niv. 2: 29 % op 2F Niv. 3: leestoets maart 2017 Niv. 2: 45 % op 2F Niv. 3: controlegroep KLAS: OMC1A (niv. 2) 60 % op 2F 100% op 2F 17% op 2F 30% op 2F KLAS: IME1A (niv. 2) leestoets september 2016 leestoets maart % op 2F 15% op 2F 20% op 2F 21% op 2F
41 Leraar is rolmodel, zeker de vakleraar
42 En
43 Queen Latifa Echte verhalen
44 Hogeschool Windesheim-studenten interviewen Deltion-Entree-studenten
45 Mei 2018: tweede boek met levensverhalen
46 Vragen?
47
Meer lezen, beter in taal in het mbo Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 2 november 2018
Meer lezen, beter in taal in het mbo Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 2 november 2018 Kees Broekhof m.m.v. Frank Schaafsma Programma Taalvaardigheid MBO-studenten Effecten van
Nadere informatieMonitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid. Kees Broekhof Sardes
+ Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid Kees Broekhof Sardes + Onderwerpen Vrij lezen en vrijetijdslezen als onderwerp van beleid De Monitor de Bibliotheek op school De monitor
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal SLO netwerkdag taalcoördinatoren 14 april 2016
Meer lezen, beter in taal SLO netwerkdag taalcoördinatoren 14 april 2016 Kees Broekhof, Sardes Lezen loont een leven lang S. Mol & A. Bus (2011) 4 Omvang van de woordenschat 18000 16000 14000 12000 10000
Nadere informatieKunst van Lezen school, bibliotheek, lezen en taalontwikkeling. Kees Broekhof Sardes, KCBL, School aan Zet
+ Kunst van Lezen school, bibliotheek, lezen en taalontwikkeling Kees Broekhof Sardes, KCBL, School aan Zet + Centrale onderwerpen Taalachterstanden een zorg voor veel scholen (Vrij) lezen en taalontwikkeling
Nadere informatiePlezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid
Plezier in lezen meer lezen beter in taal Leesplezier Agenda 1. Waarom lezen en leesplezier zo belangrijk is 2. Voorlezen en boeken lezen thuis 3. Samen praten over boeken 4. Boekentips vinden Het belang
Nadere informatieLezen en taalontwikkeling: effecten meten in de samenwerking tussen school en bibliotheek. Kees Broekhof Sardes
+ Lezen en taalontwikkeling: effecten meten in de samenwerking tussen school en bibliotheek Kees Broekhof Sardes + Centrale vragen Wat is de context in het onderwijs waarbinnen scholen en bibliotheken
Nadere informatieSamen sterk in lezen en mediawijsheid
Samen sterk in lezen en mediawijsheid De cijfers 1,5 miljoen volwassen Nederlanders zijn laaggeletterd Dat is bijna 1 op de 10 Nederlanders Veel kinderen hebben bij binnenkomst op de basisschool een achterstand
Nadere informatieWelkom in groep 5 en 6
Welkom in groep 5 en 6 1 Woensdag 23 september 2015 19.30-20.30 2 Programma van deze avond Informatie over het reilen en zeilen in groep 5 en 6 Rond kijken in de Sleepboot Leerkrachten groepsleerkrachten:
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden
Nadere informatieNadenken over betekenisvol contextgericht taalonderwijs. Frank Schaafsma November 2018
Nadenken over betekenisvol contextgericht taalonderwijs Frank Schaafsma November 2018 Uitgangspunt missie: *Wij hebben studenten die hun weg vinden:.naar hun diploma (kwalificatie).naar hun plek in de
Nadere informatieInformatieavond groep 3/4. donderdag 25 september 2014
Informatieavond groep 3/4 donderdag 25 september 2014 Een dag in groep 3/4 Rooster Taken in de klas Leerkrachten Maandag, donderdag : Elaine Dinsdag, woensdag, vrijdag : Elvira Stagiaire Cynthia, pabo
Nadere informatieWelkom in groep 5 en 6
Welkom in groep 5 en 6 1 Maandag 15 september 2014 19.30-20.30 2 Programma van deze avond Informatie over het reilen en zeilen in groep 5 en 6 Leerkrachten groepsleerkrachten: Juf Milou: maandag, dinsdag
Nadere informatieBibliotheek op School verbetert leesprestaties
Bibliotheek op School verbetert leesprestaties Kees Broekhof is Senior adviseur bij Sardes. E-mail: k.broekhof@sardes.nl Vrij lezen en vrijetijdslezen hebben een positieve invloed op de taalontwikkeling
Nadere informatieLeren begint bij lezen,
Leren begint bij lezen, 1 Het voorkomen van taalachterstanden: een maatschappelijke uitdaging voor Gemeente, Onderwijs en Bibliotheek. 2014_debieb_notitie_v01.indd 1 09-10-14 14:48 Inhoud 2 03 05 06 07
Nadere informatieAmbitie team Paschalisschool
De onderwerpen Ambitie Paschalisschool Informatie over de cito opbrengsten Woordenschat en begrijpend lezen Het belang van de cito toetsen De Vreedzame School; leef-en leergemeenschap. Opvoeden en verwachtingen.
Nadere informatieWelkom op de informatieavond van groep 2/3
Welkom op de informatieavond van groep 2/3 9 september 2014 Deze avond Activiteitenplan Groep 2: schatkist Taal lezen en rekenen in groep 3 Zorg Het jaar door Wat doen we op een dag? groep 2 groep 3 gezamenlijke
Nadere informatieNederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%
Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden
Nadere informatieLezen hoort erbij. Bouwstenen voor leesbevordering
Lezen hoort erbij Aanvulling Competent in leesbevordering Docentengids voor opleidingen Pedagogisch Werk en Onderwijsassistent Auteur: Margriet Chorus Bouwstenen voor leesbevordering Colofon Auteur: Margriet
Nadere informatieTaal uitlokken werken aan onderwijskwaliteit. Elke docent taalbewust! S4Y Jan Halin
Taal uitlokken werken aan onderwijskwaliteit Elke docent taalbewust! S4Y Jan Halin Zin in (taal) LEREN Een rijke en uitdagende leeromgeving voor leerlingen, leraren en de schoolleiding. Leer-kracht / leer-team
Nadere informatieUtrechts Kunst van Lezen / de bibliotheek op de basisschool. Isolde Vega/ Nicolien de Pater. 10 april 2012
Utrechts Kunst van Lezen / de bibliotheek op de basisschool Isolde Vega/ Nicolien de Pater 10 april 2012 Uitgangspunt voor leesbevordering Plezier en interesse in kinderboeken zorgen voor de motivatie
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen
Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.
Nadere informatie(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid
(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid Sprekers Erik Reuvers Suzanne Mol Marijke van Huijstee Deelsessies Wensspel op weg naar je visie Leesclub Speeddaten 29 januari 2019 Onderzoek
Nadere informatieOpbrengstgericht taalonderwijs
Opbrengstgericht taalonderwijs De leergang Opbrengstgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs
Nadere informatieEen goed boek is de beste interventie
35 Een goed boek is de beste interventie Auteur: Kees Broekhof Luisteren naar prentenboeken en lezen voor het plezier kunnen een sterke impuls geven aan de ontwikkeling van begrijpend lezen. Dit artikel
Nadere informatieLEZEN IN HET MBO IN DE PRAKTIJK. Deltion College en Stadkamer (Zwolle)
LEZEN IN HET MBO IN DE PRAKTIJK Deltion College en Stadkamer (Zwolle) LEZEN IN HET MBO Of een jongere nu leert voor kapper, administratief medewerker, veiligheidsassistent of kraamverzorger, Nederlandse
Nadere informatieEffectieve maatregelen
Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie
Nadere informatieMaastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers
Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice
Nadere informatieOntkavelen van taalonderwijs Presentatie titel
Ontkavelen van taalonderwijs Presentatie titel Amos van Gelderen Lectoraat Taalverwerving en Taalontwikkeling, Kenniscentrum Talentontwikkeling, Hogeschool Rotterdam Kohnstamm Instituut, Universiteit van
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school wil doelgericht samenwerken met de bibliotheek om de taalontwikkeling van de leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt
Nadere informatieMaastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers
Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice
Nadere informatieLezen in het PRO en BBL. Wat is PRO? Wat lezen leerlingen in PRO? Wat helpt hen om het lezen te verbeteren? Wat kunnen bibliotheken nog meer doen?
Lezen in het PRO en BBL Wat is PRO? Wat lezen leerlingen in PRO? Wat helpt hen om het lezen te verbeteren? Wat kunnen bibliotheken nog meer doen? Stand van zaken 1. Wat is succesvol in contact met de scholen?
Nadere informatieTaalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek 1
9. Taalbeleid en -screening Ronde 4 Tiba Bolle & Inge van Meelis ITTA Contact: Tiba.bolle@itta.uva.nl Inge.vanmeelis@itta.uva.nl Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek
Nadere informatieWeerzin tegen lezen of weer zin in lezen?
Weerzin tegen lezen of weer zin in lezen? Hoe krijgen we onze leerlingen aan het lezen? Roel van Steensel Vrije Universiteit Amsterdam en Erasmus Universiteit Rotterdam Heeft fictie lezen nut? Harde bewijzen?
Nadere informatieTaalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren. Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013
Taalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013 Programma Mbo ers met dyslexie Goed taalonderwijs Specifieke begeleiding
Nadere informatieM E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L
M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L Effecten van lezen op taalontwikkeling Eerste druk: april 2011 C O L O F O N OPDRACHTGEVER Kunst van Lezen TEKST Sardes: Kees Broekhof EINDREDACTIE Anette Heideman
Nadere informatieWeerzin tegen lezen of weer zin om te lezen?
Weerzin tegen lezen of weer zin om te lezen? Roel van Steensel Vrije Universiteit Amsterdam Erasmus Universiteit Rotterdam Deze lezing Waar komt de motivatie om te lezen vandaan? Hoe hangt motivatie samen
Nadere informatieM E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L
M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O Effecten van lezen op taalontwikkeling M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O Effecten van lezen op taalontwikkeling Januari 2013 C O L O F O
Nadere informatieBetrokken lezers in het vmbo
Betrokken lezers in het vmbo Over leesmotivatie, leesweerstand, woordenschat en strategisch lezen Roel van Steensel Vrije Universiteit/Stichting Lezen Erasmus Universiteit JONGEREN LEZEN STEEDS MINDER
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school wil doelgericht samenwerken met de bibliotheek om de taalontwikkeling van de leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt
Nadere informatieTaalzwakke studenten? Stimuleer taalontwikkeling óók in de vaklessen
Taalzwakke studenten? Stimuleer taalontwikkeling óók in de vaklessen Ellis Eerdmans CINOP Juni 2012 Programma Welkom + intro Wat doe je in je lessen? Taalproblemen alleen bij dyslectische studenten? Hoe
Nadere informatieEen taalbeleid op maat van
Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding Een onderzoeksproject van het expertisenetwerk voor lerarenopleidingen van de Associatie K.U.Leuven School of Education 2009-2011 Guido Cajot Partners HUBrussel
Nadere informatieSuccesvolle lezers zijn betrokken lezers
Succesvolle lezers zijn betrokken lezers Over leesmotivatie,woordenschat en leesstrategieën Roel van Steensel Vrije Universiteit/Stichting Lezen Erasmus Universiteit JONGEREN LEZEN STEEDS MINDER BOEKEN
Nadere informatieMeten = weten. Het vaststellen van het beginniveau Nederlands is nodig om effecten te meten
. Beroepsgericht secundair onderwijs Te vinden op: http://www.taalinmbo.nl. 4 Taal in het mbo heeft hiervoor een profiel opgesteld. Zie: http://www.taalinmbo.nl. Ronde Trinette Hovens Strategisch Beleidscentrum,
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal
Meer lezen, beter in taal Feiten en cijfers als basis voor strategische samenwerking 1. Lezen is belangrijk Wat doet lezen met de taalontwikkeling van kinderen? Wetenschappelijk onderzoek laat het volgende
Nadere informatieModel om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren
1 Bijlage 1: Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren Als een leraar op zoek is naar een mogelijk instrument om schoolse taalvaardigheid bij zijn leerlingen te observeren, dan
Nadere informatieTaalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer
Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen
Nadere informatieSchets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl
Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal
Meer lezen, beter in taal Feiten en cijfers als basis voor strategische samenwerking 1. Lezen is belangrijk Wat doet lezen met de taalontwikkeling van kinderen? Wetenschappelijk onderzoek laat het volgende
Nadere informatieRTI: een prachtig instrument om zicht te krijgen op het effect van je instructie. Beurs Beter begeleiden, 17 april 2012, 15.15-16.
RTI: een prachtig instrument om zicht te krijgen op het effect van je instructie Beurs Beter begeleiden, 17 april 2012, 15.15-16.00 uur Vragen die beantwoord worden: Wat is RTI, wat zijn het doel en de
Nadere informatieCLIL in het basisonderwijs
Marion Ooijevaar, 3 januari 2019 Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten
Nadere informatieM E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O. Effecten van lezen op taalontwikkeling
MEER LEZEN, BETER IN TAAL VMBO E f f e c t e n v a n l e z e n o p t a a l o n t w i k ke l i n g M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O Effecten van lezen op taalontwikkeling September 2015
Nadere informatieTaalontwikkelend Lesgeven
Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs
Nadere informatieLezen, taalontwikkeling en de bibliotheek. Kees Broekhof Sardes
+ Lezen, taalontwikkeling en de bibliotheek Kees Broekhof Sardes New York Times April 10, 2013 The quiet subtleties of Gould s Goldberg Variations just blow me away. I could listen to Bach all day, couldn
Nadere informatiePieter Zandt Kampen laat VMBO-ers lezen
Pieter Zandt Kampen laat VMBO-ers lezen Visiedocument: Inzet van Vrij Lezen als onderwijstijd in het VMBO van de Pieter Zandt, locatie Kampen Inhoud 1. Wat is Vrij Lezen? p. 1 2. Waarom laten we leerlingen
Nadere informatieTijdschrift en doelgroep
Tijdschrift en doelgroep Jeugd in School en Wereld (JSW) is een onafhankelijk vakblad dat zich richt zich op leerkrachten in het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs en pabostudenten. Doel van het
Nadere informatieDe Taalbrug: 2F van vmbo naar mbo. De doorlopende leerlijn Nederlands
Hoe motiveer je docenten om mee te doen? Hoe beoordeel je de vaardigheden? Hoe maak je de beschrijvingen van het rapport Over de drempels met taal werkbaar? Hoe zorg je ervoor dat leerlingen betrokken
Nadere informatieEffectief leesonderwijs
Effectief leesonderwijs Het CPS heeft in de afgelopen jaren een aantal projecten op het gebied van lezen ontwikkeld en uitgevoerd. Deze projecten zijn in te zetten in de schakelklassen en met name bij
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatiebeheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden
Checklist vakdidactisch Kennisbasis Biologie Voor het begin van de 3 e jaars stage vullen de studenten deze checklist in. De studenten formuleren leerdoelen die aansluiten op de uitkomst van deze list.
Nadere informatieWat is begrijpend lezen?
Waarom moet ik die saaie opdracht maken? Over het nut van verwerkingsopdrachten bij informatieve teksten Linda de Leeuw Dr. E. Segers Prof. dr. L. Verhoeven Wat is begrijpend lezen? Behavioral Science
Nadere informatieLeerjaar 4 K Nieuw Nederlands
Leerjaar 4 K Nieuw Nederlands 01-10-2016 Periode 1 (begin schooljaar tot rapport 1) Hoofdstuk 1; Samen leven Leesvaardig Doel en inhoud 1 SO Persoonlijk of zakelijk schrijven Je werk controleren 1 zakelijke
Nadere informatieLeerjaar 4 G-T Nieuw Nederlands
Leerjaar 4 G-T Nieuw Nederlands 01-10-2016 Periode 1 (begin schooljaar tot rapport 1) Hoofdstuk 1; Samen leven Leesvaardig Doel en inhoud 1 SO (weging 1*) Persoonlijk of zakelijk schrijven Je werk controleren
Nadere informatieBrochure Begrijpend lezen VMBO 1
Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde van
Nadere informatieItem RTL4 journaal 3 oktober 2015 over Deltion afstandsleren
Voorstellen M. Kiewiet MLI, Deltion College, Opleiding Verzorgenden H. Otten MSc, Deltion College, Opleiding Bouw-Infra Dr. W. J. Trooster, Windesheim Lectoraat Onderwijsinnovatie & ICT Item RTL4 journaal
Nadere informatie(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid
(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid Sprekers Erik Reuvers Suzanne Mol Marijke van Huijstee Deelsessies Wensspel op weg naar je visie Leesclub Speeddaten 29 januari 2019 Het
Nadere informatiePORTFOLIO NEDERLANDS NAAM: OPLEIDING: KLAS: Portfolio Nederlandse taal, deel 1 Versie 11-07-13 Pagina 1
PORTFOLIO NEDERLANDS NAAM: OPLEIDING: KLAS: Portfolio Nederlandse taal, deel 1 Versie 11-07-13 Pagina 1 Het portfolio voor de Nederlandse taal bestaat uit de volgende onderdelen: - Inleiding - Algemeen
Nadere informatieLezen in het curriculum Nederlands. Expert-meeting Stichting Lezen 31 oktober 2018 Floor van Renssen, Windesheim
Lezen in het curriculum Nederlands Expert-meeting Stichting Lezen 31 oktober 2018 Floor van Renssen, Windesheim Enkele dilemma s Taal en identiteit versus Taal en cultuur? Leestijd/leesroutine versus
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing
Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp werkwoordelijk gezegde
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing
Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp
Nadere informatieGenres als uitgangspunt voor lezen en schrijven in de onderbouw
Ronde 3 José van der Hoeven (a), Amos van Gelderen (b) & Kris Verbeeck (a) (a) KPC Groep (b) Kohnstamm Instituut; Hogeschool Rotterdam Contact: j.vdhoeven@kpcgroep.nl Genres als uitgangspunt voor lezen
Nadere informatieBack to Basics. 1. Taalbeleid 2. Taalgebruik 3. Taalverwerving
Back to Basics 1. Taalbeleid 2. Taalgebruik 3. Taalverwerving Wat is taalbeleid? Taalbeleid is een manier waarop het gebruik van het Nederlands als instructietaal voor alle vakken zodanig wordt aangewend
Nadere informatieLeeskr8!: leesbevordering voor de onderbouw van het vmbo
. Literatuur Ronde 3 Carolien Krikhaar Bibliotheek Utrecht Contact: c.krikhaar@bibliotheekutrecht.nl Leeskr8!: leesbevordering voor de onderbouw van het vmbo Onderwijs en openbare bibliotheek hebben een
Nadere informatieOverzicht. Onderzoekstaal. TOHBO Inholland. Taalbeleid Inholland 5-3-2013
Overzicht Onderzoekstaal Dorian de Haan Lectoraat Ontwikkelingsgericht Onderwijs Studiedag Domein Onderwijs, leren en levensbeschouwing 12 april 2012 Taal: Taalbeleid Inholland Onderzoek: Onderzoek Domein
Nadere informatie27 November 2018 ONDERWIJSADVIES EN TRAINING. De taal van rekenen. Vincent Jonker & Monica Wijers
ONDERWIJSADVIES EN TRAINING 27 November 2018 De taal van rekenen Vincent Jonker & Monica Wijers Starter Wat zie je hier? Kennismaken MBO of VO? Docent of anders? Rekenen, taal of een ander vak? Bespreek
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatieMet verhalen stevig superdivers in de wereld komen staan
Met verhalen stevig superdivers in de wereld komen staan Yvonne Leeman, Erna van Koeven, Willine Sonnenberg, Floor van Renssen, Karin Haar, Fedor de Beer VELON/VELOV, 2016 Vrij lezen in het entree-onderwijs
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen taal
31 Doorlopende leerlijnen taal Doorlopende leerlijnen taal Concretisering van de referentieniveaus In januari 2008 bood de Expertgroep Doorlopende leerlijnen taal en rekenen haar rapport Over de drempels
Nadere informatieONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT?
ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan september 2011 Wat is er nodig om van elk kind een goede
Nadere informatieWAT LEREN WE VAN EFFECTIEVE INTERVENTIES IN HET ONDERWIJS?
WAT LEREN WE VAN EFFECTIEVE INTERVENTIES IN HET ONDERWIJS? Zwakke lezers aan het lezen krijgen Dr. Kees Vernooy Utrecht 7 juni 2018 Vooraf - Binnen welke context functioneren we? - Wat kunnen we betekenen
Nadere informatieMeer context kan de verkeerd geraden betekenis bijstellen Dit is echter niet altijd het geval Verkeerde associatie kan blijven hangen Intertaaltransparantie Maand, mois, month, Monat Garandeert geen directe
Nadere informatieNieuwsbrief Onderwijsbibliotheekdienst Voortgezet Onderwijs september 2014
Nieuwsbrief Onderwijsbibliotheekdienst Voortgezet Onderwijs september 2014 Inhoud Leesbevordering... 2 De Bibliotheek op school VO... 4 Congres Mediatheek & Bibliotheek, sleutel tot succes... 5 Monitor
Nadere informatieOnderdeel: Spelling Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: Spelling week 1 t/m week 3 1 & 2 Digitale methode 1F Spelling: verdubbeling en verenkeling. 1F Spelling: vorming van het bijvoeglijk naamwoord. 1F Werkwoordspelling waarvan een deel zuiver morfologisch
Nadere informatieniveau C Toets 2 versie 2 (februari)
pagina 1 van 9 pagina 1 van 9 Inleiding De Toetsen informatieve en andere teksten bij Nieuwsbegrip hebben als doel om te meten of een leerling teksten op een bepaald niveau kan begrijpen. Deze toetsen
Nadere informatieniveau C Toets 1 versie 1 (november)
pagina 1 van 9 pagina 1 van 9 Inleiding De Toetsen informatieve en andere teksten bij Nieuwsbegrip hebben als doel om te meten of een leerling teksten op een bepaald niveau kan begrijpen. Deze toetsen
Nadere informatieSchets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, jaar vmbo kader/gl/tl
Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde
Nadere informatieen 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1
en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde
Nadere informatieProfessionaliseer als docent beroepsonderwijs: expliciteer je persoonlijke professionele theorie
Professionaliseer als docent beroepsonderwijs: expliciteer je persoonlijke professionele theorie Dr. Monique Ridder Opleidingscoördinator MEB mam.ridder@windesheim.nl Drs. Marjanne Hagedoorn Onderwijsadviseur/docent
Nadere informatieTAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN
TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats
Nadere informatieISED Denk- & leervaardighedensymposium, februari 2011 Rijksuniversiteit Groningen 2
Samenvattende posters van leerkrachten over Britse L2L' projecten 10 februari 2011 Titel Poster 1 Exploring cooperative learning strategies and social interaction. De lollipop methode (elke week een andere
Nadere informatieCompetenter lesgeven door Lesson Study (#27)
Competenter lesgeven door Lesson Study (#27) Pabo Domstad Utrecht 9 th May, 2017 Competentiebeleving - In hoeverre lukt het u om. - In hoeverre lukt het u om uw leerlingen kritisch te leren denken? Competenter
Nadere informatieLeerlijn Leeslink niveau 2 (groep 5-6) Schooljaar
Startles 35 Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? de 1 36 De leerling kan: - vertellen waarom hij een tekst leest - een leesdoel kiezen 1 37 De leerling
Nadere informatieLezen en literatuur in curriculum.nu. Stichting Lezen en SLO Dr. Inouk Boerma, Hogeschool ipabo 31 oktober 2018
Lezen en literatuur in curriculum.nu Stichting Lezen en SLO Dr. Inouk Boerma, Hogeschool ipabo 31 oktober 2018 Een vroeg begin Voorlezen aan peuters en kleuters (2-6 jaar) Mol & Bus (2011) Our data,
Nadere informatieWorkshop 7. Aanvankelijk lezen stimuleren met ICT. Karin Rietjens en Fedor Baarslag Studenten Master Sen en MLI aan Windesheim Zwolle
Workshop 7 Aanvankelijk lezen stimuleren met ICT Karin Rietjens en Fedor Baarslag Studenten Master Sen en MLI aan Windesheim Zwolle Welkom! Welke activiteiten doet de leerkracht om de ouder te betrekken
Nadere informatieProduct Informatie Blad - Taaltoets
Product Informatie Blad - Taaltoets PIB150-2010-Taaltoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de Commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord... 6. Inleiding... 8. 1 Introductie leesaanpak Vrij lezen... 10
Inhoudsopgave Voorwoord........................................................ 6 Inleiding.......................................................... 8 1 Introductie leesaanpak Vrij lezen..............................
Nadere informatieLezen? Lekker belangrijk!
Lezen? Lekker belangrijk! Veel lezen verbetert het leerproces enorm. Jammer dat veel kinderen niet met plezier een boek pakken. Hoe kunnen we kinderen weer plezier in het lezen geven en waarom is dat zo
Nadere informatieLeescoaches in het voortgezet onderwijs
Femke Scheltinga (a) & Lies Alons (b) (a) Expertisecentrum Nederlands, Nijmegen (b) ITTA, Amsterdam Contact: F.Scheltinga@expertisecentrumnederlands.nl Lies.Alons@itta.uva.nl Leescoaches in het voortgezet
Nadere informatieSchets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016
Schets van het onderwijsprogramma De leerlingen in route 2 uitstroomprofiel entreeopleiding worden voorbereid op instroom in de entreeopleiding in het mbo. De entreeopleiding is drempelloos en duurt een
Nadere informatieBevordering van tekstbegrip door visualisering van tekststructuren
Ronde 8 Maaike Pulles (a) & Dianne Bekker (b) (a) Etoc, Groningen (b) Kentalis Guyotschool voor VSO, Haren Contact: m.pulles@rug.nl d.bekkers@kentalis.nl Bevordering van tekstbegrip door visualisering
Nadere informatie