Rapport - V2 Kennis Verplichtingen en Detectiekans 2017

Transcriptie

1 Rapport - V2 Kennis Verplichtingen en Detectiekans 2017 Project: Datum: 19 januari 2018

2 Inhoudsopgave Samenvatting en conclusie p. 2 Achtergrond en onderzoeksopzet p. 11 Kennis van verplichtingen p AOW p AKW p Anw p AIO p WAO p WIA p Wajong p WW p ZW p Pw p. 57 Detectiekans p AOW p AKW p Anw p AIO p WAO p WIA p Wajong p WW p ZW p Pw p. 92 Bijlage 1: Houding en situatie p AOW p AKW p Anw p AIO p WAO p WIA p Wajong p WW p ZW p Pw p

3 Samenvatting en conclusie

4 Samenvatting en conclusie (1) Hierbij vindt u de samenvatting van het onderzoek Kennis van Verplichtingen en Detectiekans In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft onderzoeksbureau Ipsos onderzoek gedaan onder uitkeringsgerechtigden, van 10 verschillende wetten. Het ministerie gebruikt de resultaten van dit jaarlijkse onderzoek onder andere voor het jaarverslag, om te rapporteren over de activiteiten ter preventie van uitkeringsfraude en regelovertreding. Met behulp van enquêteonderzoek is vastgesteld wat het kennisniveau van uitkeringsgerechtigden is als het gaat om hun plichten. Daarnaast is vastgesteld hoe groot de uitkeringsgerechtigden de detectiekans percipiëren. De achterliggende gedachte is dat een hoog kennisniveau en een hoog ingeschatte detectiekans basisvoorwaarden zijn ter preventie van uitkeringsfraude. Het onderzoek wijst uit dat uitkeringsgerechtigden over het algemeen goed bekend zijn met hun verplichtingen. Ze weten goed over welke wijzigingen ze de uitkeringsinstantie dienen te informeren (de inlichtingenplicht) en welke acties er van hen verwacht worden (de inspanningsplichten). De gepercipieerde detectiekans varieert in 2017, afhankelijk van de wet, van 61 procent tot 86 procent. De gemiddelde bekendheid van de plichten ligt rond 87 procent. Op de volgende pagina s worden de resultaten verder toegelicht. Onbewust Kennisniveau Uitkeringsfraude en regelovertreding Basisvoorwaarden Bewust Perceptie detectiekans 3

5 Samenvatting en conclusie (2) De gemiddelde bekendheid van de plichten varieert per wet. Gemiddeld is een plicht bij circa 87 procent van de uitkeringsgerechtigden bekend. Gemiddelde bekendheid plichten WW: 97% ZW: 95% WAO: 92% Pw: 88% AOW: 84% AIO: 89% Wajong: 82% WIA: 85% Anw: 85% AKW: 71% Net als de afgelopen jaren zijn WW-gerechtigden het beste op de hoogte van de plichten die horen bij deze uitkering. Ook ZW-gerechtigden zijn zeer goed op de hoogte van hun plichten. Echter bij de AKW ligt de gemiddelde bekendheid wederom een stuk lager dan bij de andere wetten: 71 procent. Vorig jaar was dit nog 77 procent. De lagere bekendheid van plichten bij de AKW kan overigens ook te maken hebben met het beperkte aantal plichten voor de grootste groep (AKW-ontvangers met kinderen tot 16 jaar). Zij hoeven alleen wijzigingen in de samenstelling van hun huishouden door te geven, wat over het algemeen weinig verandert. Verder kost het aanvragen van AKW relatief weinig moeite. Op de volgende pagina s staat de bekendheid per individuele plicht. De meeste plichten komen (al dan niet ruim) boven de 80 procent bekendheid uit. De minst bekende plicht is de sollicitatieplicht bij de WIA (WGA-uitkering), net als vorig jaar. Dit heeft ermee te maken dat een deel van de WIA-ontvangers is vrijgesteld van deze plicht en deze plicht niet geldt voor de mensen die hun resterende verdiencapaciteit al volledig hebben benut. 4

6 Samenvatting en conclusie (3) In dit overzicht staat per inlichtingenplicht het percentage vermeld dat zegt bekend te zijn met deze plicht. Inlichtingenplicht Aanvang/einde gezamenlijke huishouding AOW: 86% AIO: 89% Anw: 87% Pw: 86% AKW: 65% Wijziging inkomen WW: 98% WAO: 94% WIA: 95% ZW: 94% Wajong : 87% AIO: 90% Pw: 89% Wijziging inkomen partner Pw samenwonend: 93% AIO gehuwd: 90% Wijziging aantal uur WW: 95% WIA: 89% ZW: 90% WAO: 89% Pw: 85% Wajong: 75% Wijziging eigen vermogen AIO: 89% Pw: 87% Wijziging vermogen buitenland AIO: 88% Pw: 87% Inkomsten zelfstandig beroep AOW met toeslag: 68% Anw: 87% Inkomsten uit het buitenland Anw: 82% AOW met toeslag: 68% Inkomsten partner uit zelfstandig beroep AOW met toeslag: Inkomsten partner uit het buitenland AOW met toeslag: 76% Wijziging vermogen partner AIO gehuwd: 88% Pw samenwonend: 91% Melden verbetering gezondheid ZW: 98% WIA: 91% WAO: 94% Wajong: 81% Opgeven verhuizing kind Pw: 77% AKW: 76% Melden inkomen kind AKW 16 jaar: 72% Verhuizing andere gemeente Pw: 93% Verblijf in buitenland (>13 weken) AIO: 91% Melden vakantie (>4 weken) WAO: 87% WIA: 89% Wajong: 67% Melden vakantie WW: 95% Pw: 91% ZW: 94% Melden huisgenoot Pw met huisgenoot: 67% AIO met huisgenoot: 63% ANW met huisgenoot: 78% 5

7 Samenvatting en conclusie (4) In dit overzicht staat per inspanningsplicht het percentage vermeld dat zegt bekend te zijn met deze plicht. Inspanningsplichten Sollicitatieplicht* WW: 99% Pw: 86% WIA: 60% Verschijnen bij afspraken WW: 98% ZW: 98% WIA: 96% WAO: 95% Pw: 93% Wajong: 89% AIO: 88% Uitvoeren taken Werkmap WW: 98% (Passend) Werk accepteren WW: 95% ZW: 93% Pw: 84% WIA: 84% nwajong: 83% Meewerken traject om kans op werk te vergroten Pw: 89% Zo snel mogelijk betaald werk vinden Pw: 89% * De plichten zijn aan iedereen voorgelegd, ongeacht of men (tijdelijk) vrijgesteld is. 6

8 Samenvatting en conclusie (5) Vergeleken met 2016 zien we alleen onder ZW-gerechtigden een positieve verandering in de kennis van plichten. De bekendheid van de plicht om vakantie door te geven is gestegen. Onder de AKW-, AOW- (met toeslag), Pw- en Wajong-gerechtigden is bij de kennis van de plichten een aantal dalingen zichtbaar in vergelijking met vorig jaar. AOW laat daarbij de grootste dalingen zien (meer dan 10 procent). Wat betreft de informatievoorziening over de plichten vanuit de uitkeringsinstantie, de duidelijkheid van informatie en het gemak van informatie vinden, zijn AKW ers het meest kritisch. AOW (met toeslag) Inkomsten zelfstandig beroep/onderneming: 84 68% Inkomsten uit buitenland: 81 68% AKW Aanvang/einde gezamenlijke huishouding: 74 65% ZW Melden vakantie: 87 94% Pw Werk accepteren: 87 84% Wajong Wijziging inkomen: 93 87% Wijziging aantal uur: 84 75% Melden verbetering gezondheid: 87 81% Over het algemeen vinden uitkeringsgerechtigden het gemakkelijk om zich aan hun plichten te houden, zo geeft de meerderheid aan bij alle wetten. Iets minder dan de helft houdt zichzelf op de hoogte van veranderingen in regels. In bovenstaand overzicht zijn alleen de wetten weergegeven waar zich een significante daling of stijging t.o.v heeft voorgedaan. Significant verschil 95% betrouwbaarheid 7

9 Samenvatting en conclusie (6) Naast het kennisniveau is ook een hoog ingeschatte detectiekans een belangrijke voorwaarde voor de preventie van fraude en regelovertreding. De veronderstelling is dat wanneer men de kans groot acht dat een overtreding opgemerkt (en bestraft) wordt, men minder snel geneigd zal zijn die overtreding te maken. De gepercipieerde detectiekans varieert in 2017 van 61 procent tot 86 procent. De gepercipieerde detectie- en strafkans per wet is als volgt: Detectiekans Strafkans Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie dit merkt? Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie dit merkt? WW: 79% Anw: 86% WAO: 78% WIA: Pw: 75% AIO: 77% Wajong: 68% ZW: AKW: 70% AOW: 61% WW: WAO: WIA: 81% ZW: 86% Anw: 86% Pw: 78% Wajong: 71% AIO: 72% AKW: 72% AOW: 67% Van alle wetten percipiëren de Anw ers de detectiekans het hoogst en zowel Anw ers als ZW ers de strafkans het hoogst: 86 procent van hen denkt dat de kans groot is dat overtredingen opgemerkt en bestraft worden. De AOW-, Wajong- en in mindere mate de AKW-gerechtigden blijven wat achter in vergelijking met andere wetten. Hoewel ook onder hen de meerderheid de kans groot acht dat overtredingen opgemerkt en bestraft worden, is dit wel opvallend lager dan bij de andere wetten. In vergelijking met 2016 is de gepercipieerde detectie- en strafkans gedaald onder Wajong-gerechtigden, resp. van 77 naar 68 procent en van 79 naar 71 procent. Beide zijn niet eerder zo laag geweest. Binnen de ZW en Anw zien we een stijging in de gepercipieerde strafkans. Voor beide wetten dacht 79 procent in 2016 dat de kans groot was dat overtredingen worden bestraft, nu is dat voor allebei 86 procent. 8

10 Samenvatting en conclusie (7) Naast de algehele detectiekans, hebben we onderscheid gemaakt naar type overtreding: Witte inkomensfraude Zwarte inkomensfraude Woonfraude Vermogensfraude (Zeer) grote kans dat de uitkeringsinstantie witte fraude ontdekt (Zeer) grote kans dat de uitkeringsinstantie zwarte fraude ontdekt (Zeer) grote kans dat de uitkeringsinstantie woonfraude ontdekt (Zeer) grote kans dat de uitkeringsinstantie vermogensfraude ontdekt WW: 84% ZW: 86% Anw: 88% WAO: 82% WIA: 82% Pw: 81% Wajong: 77% AKW >16: 82% Pw: 73% Anw: 70% WAO: 67% WIA: 68% ZW: 68% WW: 59% Wajong: 59% AKW >16: 43% Pw: 78% AIO: 78% Anw: AKW: 63% AOW: 58% Pw: 78% AIO: 76% De detectiekans bij witte inkomensfraude, waarbij aan de Belastingdienst andere gegevens worden doorgegeven dan aan de uitkeringsinstantie, wordt jaarlijks logischerwijs hoger ingeschat dan bij zwarte inkomensfraude (zwartwerken). Bij zwarte fraude denkt ook wel een duidelijke meerderheid dat dit door de uitkeringsinstantie opgemerkt wordt, behalve bij de AKW ers met kinderen ouder dan 16 jaar. Vooral Pw- en Anw ers schatten de detectiekans van zwartwerken vrij hoog in. Ook de detectiekans bij woonfraude schatten zij, samen met AIO-gerechtigden hoog in. Net als vorig jaar achten AOW ers het minder vaak waarschijnlijk dat woonfraude opgemerkt wordt. 9

11 Samenvatting en conclusie (8) Naast de gepercipieerde detectie- en strafkans, hebben we ook vastgesteld wat de gepercipieerde controlekans is. Bij elke wet is deze vrij hoog. De meerderheid van de uitkeringsgerechtigden, circa acht op de tien, gaat ervan uit dat hun gegevens gecontroleerd worden aan de hand van gegevens van de Belastingdienst. Hoeveel uitkeringsgerechtigden de kans groot inschatten dat controles op het werk of thuis plaatsvinden, varieert sterk per wet. De gepercipieerde controlekans is het hoogst onder Pw ers: zes op de tien achten de kans groot dat de uitkeringsinstantie bij hen thuis of op het werk komt controleren. Onder AOW- en AKW-gerechtigden verwachten maar weinigen dat dit gebeurt, net als vorig jaar. Slechts 14 procent van de AKW ers en 17 procent van de AOW ers acht de kans groot dat de uitkeringsinstantie fysiek langskomt om te controleren. 10

12 Achtergrond en onderzoeksopzet

13 Achtergrond en doelstelling (1) Handhaving en fraudebestrijding zijn belangrijke voorwaarden om het sociale zekerheidstelsel in Nederland in stand te kunnen houden. Fraude en regelovertreding kosten immers geld. Daarnaast brengt fraude het draagvlak voor de sociale zekerheid in gevaar. In dat geval gaat het niet zozeer om daadwerkelijk gepleegde overtredingen, maar om de perceptie: als er in de perceptie van Nederlanders veel gefraudeerd wordt, zal hun vertrouwen in de uitvoering van het beleid afnemen. Uitkeringsfraude houdt in dat iemand een uitkering krijgt waar hij/zij geen recht op heeft of dat iemand een hogere uitkering ontvangt dan waar hij/zij recht op heeft. Het komt voor dat mensen bewust, met voorbedachten rade, de regels overtreden. Het komt echter ook voor dat overtredingen veroorzaakt worden door nalatigheid of een gebrek aan kennis. De overtreding is in dat geval minder verwijtbaar. Wanneer men niet voldoet aan de inlichtingenplicht is er sprake van fraude. Voor veel wetten geldt daarnaast een inspanningsplicht. Wanneer men daar niet aan voldoet, is er sprake van regelovertreding. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft doelstellingen als het gaat om de gehele handhavingsketen, te weten preventie, opsporing en afdoening. In de Begroting en het Jaarverslag rapporteren de bewindslieden over de resultaten van het handhavingsbeleid. Doel van het ministerie: het mogelijk maken van het efficiënt en effectief opereren van de uitvoering in het domein werk en inkomen én het bevorderen van het naleven van de verplichtingen die de SZW-regelgeving oplegt aan burgers en bedrijven. Om de preventie te kunnen monitoren, maakt het ministerie onder meer gebruik van gegevens die gebaseerd zijn op enquêteonderzoek onder uitkeringsgerechtigden. Het rapport dat u nu onder ogen heeft, betreft het enquêteonderzoek Kennis Verplichtingen en Detectiekans Sinds 2012 wordt het onderzoek in deze vorm uitgevoerd, waarbij de verschillende individuele regelingen op eenduidige wijze worden beschouwd. Daarvoor hadden de uitvoeringsinstanties elk hun eigen onderzoek. 12

14 Achtergrond en doelstelling (2) Omdat fraude en regelovertreding zich per definitie lastig laten meten, heeft het ministerie ervoor gekozen om gebruik te maken van twee afgeleiden die wel goed vast te stellen zijn. De gedachte is dat beide afgeleiden belangrijke voorwaarden zijn ter preventie van uitkeringsfraude. 1. De kennis die mensen hebben over de verplichtingen waaraan zij moeten voldoen De gedachte hierachter is dat wanneer mensen goed op de hoogte zijn van hun verplichtingen, zij minder geneigd zijn tot het overtreden van de regels. De preventieve werking die hier vanuit gaat, raakt met name de minder verwijtbare overtredingen. 2. De perceptie van de detectiekans Onder detectiekans verstaan we: de kans dat de uitkeringsinstantie het merkt als een persoon zijn/haar verplichtingen niet nakomt. De gedachte hierbij is dat wanneer mensen deze kans hoog inschatten, zij minder geneigd zijn om de regels te overtreden. De preventieve werking die hier vanuit gaat, raakt met name de bewust gepleegde fraude. Op basis van het onderzoek en de resultaten in dit rapport, kan het ministerie periodiek rapporteren over haar activiteiten met betrekking tot preventie. Het onderzoek levert onder andere per wet één kengetal voor het kennisniveau van de verplichtingen en één kengetal voor de detectiekans. Onbewust Uitkeringsfraude en regelovertreding Bewust Kennisniveau Perceptie detectiekans Basisvoorwaarden 13

15 Achtergrond en doelstelling (3) Het ministerie rapporteert in 2017 over 10 individuele wetten: De wetten die UWV uitvoert: Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) Wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). We beperken ons hierbij tot mensen die vallen onder de regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten, oftewel: de WGA. Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten (Wajong). We maken hierbij onderscheid naar de oude en nieuwe Wajong. Als we over de Wajong spreken gaat het alleen over de Wajong die UWV uitvoert, niet het deel dat opgegaan is in de Pw. Werkloosheidswet (WW) Ziektewet (ZW). Hierbij hebben we de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) buiten beschouwing gelaten. In 2012 was de ZW nog niet opgenomen in het onderzoek. De wetten die SVB uitvoert: Algemene Kinderbijslagwet (AKW) Algemene Nabestaandenwet (Anw). Hierbij beperken we ons tot de inkomensafhankelijke Anw. Algemene Ouderdomswet (AOW) Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO) Wet Omvang populatie AOW AKW WW Pw (tot AOW-leeftijd) WAO Wajong WIA (WGA) ZW Anw AIO Bron UWV-wetten: UWV, 12 september 2017 Bron Pw: CBS Statline, juni 2017 Bron SVB-wetten: SVB, september 2017 De Participatiewet (Pw), voorheen de Wet Werk en Bijstand (WWB), die uitgevoerd wordt door de gemeenten. 14

16 Onderzoeksopzet (1) Steekproef SVB-wetten De steekproef voor de SVB-wetten is verzorgd door SVB. De steekproef bestaat uit mensen die op 26 september 2017 een uitkering ontvingen. De AOW steekproef is gestratificeerd naar AOW ers met een ongehuwdenpensioen, AOW ers met een gehuwdenpensioen die een toeslag ontvangen en AOW ers met een gehuwdenpensioen die geen toeslag ontvangen. De AKW steekproef is gestratificeerd naar AKW ers waarvan het oudste kind jonger dan 16 jaar is en AKW ers waarvan het oudste kind ouder dan 16 jaar is. Bij de AIO steekproef is gestratificeerd naar ongehuwde en gehuwde AIO ers. Steekproef UWV-wetten De steekproef voor de UWV-wetten is getrokken door UWV afdeling Handhaving. De steekproef is getrokken uit iedereen die in juli 2017 een lopend uitkeringsrecht had en een betaling had ontvangen. Bij de WIA is alleen de WGA meegenomen, bij de nwajong zijn klanten uit de werkregeling en de studieregeling meegenomen, de WW is inclusief de IOWW en de ZW is exclusief de WAZO. Steekproef Pw Voor de steekproef voor de Pw hebben we allereerst zeven gemeenten geselecteerd uit alle gemeenten met meer dan Pw-gerechtigden. Tezamen vormen zij een goede vertegenwoordiging voor de meeste Pw ers in Nederland. De gemeenten hebben vervolgens een steekproef getrokken uit alle Pw-gerechtigden binnen hun gemeente. De zeven geselecteerde gemeenten waren: Almere, Den Haag, Enschede, Groningen, Haarlem, Zwolle, Rotterdam. De steekproef bestond uit mensen die in augustus 2017 Pw ontvingen. De gemeenten hebben op ons verzoek de steekproef gestratificeerd naar leefvorm, waarbij 75 procent van de steekproef bestond uit alleenstaanden en 25 procent uit paren. 15

17 Onderzoeksopzet (2) Methode We hebben de uitkeringsgerechtigden een brief gestuurd uit naam van het ministerie (en gedrukt op briefpapier van het ministerie). De gemeenten Den Haag en Zwolle hebben de brieven uit eigen naam verstuurd. De vragenlijst is bijgevoegd aan de brief. Respondenten konden zelf kiezen om de vragenlijst per post te retourneren ofwel de vragenlijst online in te vullen. De brief bevatte een persoonlijke link naar de online vragenlijst. Het invullen van de - online - vragenlijst heeft de respondent gemiddeld negen minuten gekost. Op 19 oktober 2017 zijn de eerste brieven verstuurd. Op 7 november 2017 is een herinneringsbrief gestuurd naar de Wajong-, WIA-, Pw-, Anw-, AIO- en AKW-gerechtigden met kinderen jonger dan 16 jaar. Deze groepen bleven namelijk iets achter in de respons. Daarnaast zijn extra brieven verstuurd naar AKW-, nwajong- en Pwgerechtigden die nog niet eerder aangeschreven waren, om de netto respons te verhogen. Op 29 november 2017 zijn de definitieve aantallen van ontvangen ingevulde vragenlijsten opgemaakt. Vergelijking door de tijd In het rapport vergelijken we de resultaten van 2017 met die van voorgaande jaren: 2016, 2015, 2014 en De vergelijking kan uiteraard alleen gemaakt worden wanneer een vraag zowel in 2012 als in is gesteld en wanneer de formulering van de vraag niet is aangepast. Voor de ZW kunnen we geen vergelijking maken met 2012, de ZW is in 2014 voor het eerst meegenomen in het onderzoek. In 2012 hebben we voor de SVB-wetten een andere onderzoeksmethode gehanteerd (telefonisch onderzoek). Hierdoor kunnen we de huidige resultaten niet vergelijken met de resultaten die in 2012 voor de SVB-wetten gerapporteerd zijn. Destijds hebben we bij wijze van pilot echter ook een schriftelijk/online onderzoek gedaan voor de SVB-wetten. Deze validatiestudie laat zich wél goed vergelijken met het huidige onderzoek. Wanneer we bij de SVB-wetten een vergelijking maken door de tijd, dan betreft het een vergelijking met de resultaten van de validatiestudie. De cijfers over 2012 in dit rapport wijken daardoor af van de cijfers die destijds voor de SVBwetten gerapporteerd zijn. 16

18 Onderzoeksopzet (3) Samen invullen Belangrijk om in het achterhoofd te houden is dat diverse respondenten de vragenlijst samen met iemand anders hebben ingevuld, of dat iemand anders de vragenlijst voor hen heeft ingevuld. Dit is met name het geval bij de AIO, Wajong en Pw. Vragenlijst is door iemand anders ingevuld (voogd / begeleider e.d.) Vragenlijst is door respondent ingevuld, maar wel samen met een ander AOW - Ongehuwdenpensioen 2% 6% AOW - Gehuwdenpensioen met toeslag 7% 11% AOW - Gehuwdenpensioen zonder toeslag 2% 14% AKW - Oudste kind < 16 jaar - 4% AKW - Oudste kind 16 jaar of ouder 1% 7% Anw 3% 14% AIO - Ongehuwd 13% 39% AIO - Gehuwd 14% 42% WAO 4% 14% WIA 1% 18% Wajong - oud 14% 27% Wajong - nieuw 12% 35% WW 1% 4% ZW 1% 9% Pw met partner 7% 49% Pw zonder partner 3% 26% 17

19 Onderzoeksopzet (4) Respons De gemiddelde respons op de vragenlijst lag tussen 20 en 51 procent. Wet Verstuurd Terug per post Online ingevuld Totaal terug Niet volledig ingevuld Volledig ingevuld (meer dan 75%) Respons AOW % AKW < 16 jaar % AKW > 16 jaar % Anw % AIO % WAO % WIA % Wajong oud % Wajong nieuw % WW % ZW % Pw % 18

20 Onderzoeksopzet (5) Weging Om voldoende waarnemingen voor bepaalde kleinere deelgroepen te realiseren, hebben we voor deze deelgroepen relatief veel mensen uitgenodigd. Echter, wanneer zij anders over bepaalde dingen denken dan de anderen, kan dat het totaalbeeld vertekenen. Daarom passen we een weging toe om deze deelgroepen in het totaal weer terug te wegen naar hun werkelijke verhouding. We hebben een weging toegepast bij de AOW, AKW, AIO, Wajong en Pw*. Deze weging is gebaseerd op cijfers aangeleverd door UWV en SVB. Wet Aantal in onderzoek Aandeel in onderzoek Aandeel in werkelijke populatie AOW - ongehuwd % 29% AOW gehuwd met toeslag % 4% AOW gehuwd zonder toeslag % 67% AOW - totaal % 100% AKW jonger dan 16 jaar % 87% AKW 16 jaar of ouder % 13% AKW - totaal % 100% AIO ongehuwd % 56% AIO gehuwd % 44% AIO - totaal % 100% Wajong oud % 70% nwajong % 30% Wajong - totaal % 100% Pw* alleenstaand % 85% Pw paar % 15% Pw -totaal % 100% * Bron Pw populatiegegevens: CBS Statline, aantal Pw ers naar grondslag tot de AOW-leeftijd, per gemeente, juni Voor elk van de zeven gemeenten is een afzonderlijke weging toegepast (de verhouding alleenstaand-paar is in elke gemeente net anders). 19

21 Onderzoeksopzet (6) Kengetal kennis Om de kennis van de verschillende verplichtingen uit te kunnen drukken in één cijfer, hebben we een gemiddelde berekend. In dit gemiddelde nemen we alle uitgevraagde plichten mee. Het gemiddelde is de som van de bekendheid van alle uitgevraagde plichten, gedeeld door het aantal uitgevraagde plichten. Bij de berekening hebben we er rekening mee gehouden dat sommige plichten alleen gelden bij een specifieke huishoudsamenstelling: indien men samenwoont of kinderen heeft. Plichten die niet voor ieder huishouden gelden, tellen naar verhouding minder zwaar mee. Bij de AOW gelden veel plichten alleen voor een kleine groep: degenen die toeslag ontvangen. Ook deze tellen minder zwaar mee. En bij de Wajong hebben we er rekening mee gehouden dat het accepteren van passend werk alleen geldt voor degenen die onder de nwajong vallen. In het overzicht staat per wet welke plichten uitgevraagd zijn en wat hun gewicht is wanneer we rekening houden met hoe groot de populatie is die deze plicht daadwerkelijk heeft. Wanneer er een 1 staat, betekent dit dat 100 procent van de populatie deze plicht heeft. Wanneer er bijvoorbeeld 0.04 staat, betekent dit dat de plicht slechts geldt voor 4 procent van de populatie. Plichten Gewicht AOW Aanvang/einde huishouding 1 Plichten voor AOW ers die toeslag ontvangen: Inkomsten uit zelfstandig beroep/onderneming; inkomsten uit 0.04 het buitenland; inkomsten partner uit zelfstandig beroep/ onderneming; inkomsten partner uit het buitenland AKW Aanvang/einde huishouding; 1 opgeven verhuizen kind Plicht indien kind ouder dan 16 jaar: 0.13 Melden inkomen kind Anw Aanvang/einde huishouding; Inkomsten uit zelfstandig 1 beroep/onderneming; inkomsten uit het buitenland (zie ook volgende pagina) 20

22 Onderzoeksopzet (7) Kengetal kennis (vervolg) Plichten AIO Aanvang/einde huishouding; wijziging inkomen; wijziging vermogen; wijziging vermogen buitenland; verschijnen bij afspraken; verblijf in buitenland Plicht indien partner: Wijziging inkomen partner; wijziging vermogen partner WAO Wijziging inkomen; wijziging aantal uur; melden verbetering gezondheid; verschijnen bij afspraken; melden vakantie WIA Wijziging inkomen; wijziging aantal uur; melden verbetering gezondheid; sollicitatieplicht; verschijnen bij afspraken; passend werk accepteren; melden vakantie Wajong Wijziging inkomen; wijziging aantal uur; melden verbetering gezondheid; verschijnen bij afspraken; melden vakantie Plicht indien nwajong: Passend werk accepteren Gewicht Plichten WW Wijziging inkomen; wijziging aantal uur; sollicitatieplicht; verschijnen bij afspraken; uitvoeren taken werkmap; passend werk accepteren; meewerken aan traject; melden vakantie ZW Wijziging inkomen; wijziging aantal uur; melden verbetering gezondheid; verschijnen bij afspraken; passend werk accepteren; melden vakantie Pw Aanvang/einde huishouding; wijziging inkomen; wijziging aantal uur; wijziging vermogen; wijziging vermogen buitenland; sollicitatieplicht; verschijnen bij afspraken; zo snel mogelijk betaald werk vinden; werk accepteren; meewerken aan traject; melden verhuizing andere gemeente; melden vakantie Plicht indien partner: Wijziging inkomen partner; wijziging vermogen partner Gewicht Bij de WIA (WGA) en de Pw kan men vrijgesteld zijn van de sollicitatieplicht. Omdat de vrijstelling in principe tijdelijk is, telt deze plicht wel voor 100% mee in het kengetal. 21

23 Kennis van verplichtingen Achtereenvolgens komen aan de orde: AOW AKW Anw AIO WAO WIA Wajong WW ZW Pw

24 Significant verschil 95% betrouwbaarheid AOW Kennis verplichtingen AOW Van alle AOW ers is 86 procent ervan op de hoogte dat zij het moeten melden wanneer zij een gezamenlijke huishouding starten of beëindigen. AOW ers die ook een toeslag ontvangen zijn verplicht om het SVB te informeren wanneer zij inkomsten uit een zelfstandig beroep of uit het buitenland ontvangen. Hiervan is 68 procent op de hoogte, dalingen ten opzichte van 2016 (van resp. 84 en 81 procent). Het aandeel AOW ers bekend met het doorgeven van inkomsten van hun partner uit een zelfstandig beroep of het buitenland is resp. 80 en 76 procent. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 84% 100% 90% 88% 91% 91% 89% 86% Aanvang/einde gezamenlijke huishouding AOW totaal: 86% AOW ongehuwd: 86% AOW gehuwd toeslag: 89% AOW gehuwd geen toeslag: 86% 70% 60% 50% 78% 75% 68% Aanvang/einde huishouding 65% Inkomsten zelfstandig beroep Inkomsten uit buitenland Inkomsten partner zelfstandig beroep Inkomsten partner buitenland 84% 81% 84% 78% 76% % 68% Inkomsten uit zelfstandig beroep/onderneming AOW gehuwd toeslag: 68% Inkomsten uit het buitenland AOW gehuwd toeslag: 68% Inkomsten partner uit zelfstandig beroep/onderneming AOW gehuwd toeslag: Inkomsten partner ontvangt uit het buitenland AOW gehuwd toeslag: 76% 23

25 AOW Wijze van informeren AOW Net als vorig jaar zijn AOW-gerechtigden voornamelijk via brieven, folders en brochures van SVB over hun plichten geïnformeerd. Circa de helft benoemt dit kanaal. Onder gehuwde AOW ers met toeslag is dit nog vaker dan onder gehuwden zonder toeslag of ongehuwde AOW ers, 57 procent versus 49 en 46 procent. Ruim een kwart weet niet meer hoe hij/zij geïnformeerd is over de plichten. Eén op tien geeft aan helemaal niet te zijn geïnformeerd. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders of brochures van de uitkeringsinstantie 49% Via de website van de uitkeringsinstantie Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier 17% 11% 6% 3% 2% Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten 28% Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 9% 24

26 AOW Oordeel over informatievoorziening AOW Het oordeel over de informatievoorziening is onder AOW ers vrijwel gelijk aan vorig jaar. Een ruime meerderheid van de AOWgerechtigden vindt het gemakkelijk om zich aan hun plichten te houden (77 procent in 2017 en 75 procent in 2016). Slechts 3 procent is het daar niet mee eens. Bijna de helft van de AOW ers vindt dat de SVB hen goed heeft geïnformeerd, terwijl 15 procent hier minder over te spreken is. volledig mee oneens mee oneens Bottom-2 De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten 15% 7% 9% mee eens volledig mee eens Top-2 Neutraal 35% 13% 47% 34% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 3% 1% 2% 50% 27% 77% 18% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 12% 3% 8% 33% 12% 45% 41% De informatie over plichten is duidelijk 10% 2% 7% 39% 11% 50% 36% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 13% 4% 9% 34% 10% 44% 40% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 10% 3% 8% 35% 12% 47% 40% 25

27 Significant verschil 95% betrouwbaarheid AKW Kennis verplichtingen AKW De bekendheid van plichten is iets minder goed onder AKW ers (het laagst van alle wetten). Nog minder AKW ers zijn bekend met de plicht om het te melden wanneer zij gaan samenwonen of scheiden, slechts 65 procent kent deze plicht tegenover 74 tot 84 procent in eerdere jaren. Dit percentage is net als vorig jaar ook het laagst vergeleken met andere wetten die deze plicht hebben. Van de AKW ers met oudere kinderen is 72 procent op de hoogte dat zij het moeten doorgeven wanneer hun kind meer dan euro verdient - ook minder dan voorgaande jaren. De plicht om te melden wanneer hun kind het ouderlijk huis verlaat is bekend onder drie kwart van alle AKW ers. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 71% 100% 90% 70% 60% 84% 84% 84% 84% 78% 76% 77% 65% 78% 76% 74% 74% 72% aanvang/einde huishouding verhuizing kind inkomen kind Aanvang/einde gezamenlijke huishouding AKW totaal: 65% AKW < 16 jaar: 65% AKW 16 jaar: 72% Opgeven verhuizing kind AKW totaal: 76% AKW < 16 jaar: 76% AKW 16 jaar: 81% Melden inkomen kind euro AKW 16 jaar: 72% 50%

28 AKW Wijze van informeren AKW Bijna de helft van de AKW ers weet niet meer op welke manier te zijn geïnformeerd over hun plichten. Dit is significant meer dan in 2016 (toen wist 36 procent het niet meer) en ook het meest vergeleken met de andere wetten. Degenen die het nog wel weten, benoemen met name via brieven, folders en brochures van de SVB te zijn geïnformeerd over hun plichten. Vergeleken met de andere wetten geven AKW ers ook het vaakst aan helemaal niet te zijn geïnformeerd over hun plichten, liefst één op vijf heeft dit aangegeven. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Via de website van de uitkeringsinstantie Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) 10% 20% 16% Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier 3% 2% 0% Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten 48% Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 20% 27

29 AKW Oordeel over informatievoorziening AKW AKW ers zijn ook dit jaar het minst positief in hun oordeel over de informatievoorziening in vergelijking met de andere wetten. Van alle uitkeringsgerechtigden zijn AKW ers het minst te spreken over de duidelijkheid van de informatie: 15 procent vindt de informatie over plichten niet duidelijk. Daarnaast vindt een derde dat de SVB hen niet goed geïnformeerd heeft over hun plichten. AKW ers met kinderen jonger dan 16 jaar zijn er het meest kritisch over: 23 procent van hen is tevreden met hoe het SVB hen heeft geïnformeerd, tegenover 30 procent onder AKW ers met kinderen van 16 en ouder. Net als de afgelopen jaren is het opmerkelijk dat weinig AKW-gerechtigden zichzelf op de hoogte houden van veranderingen in de regels: vier op de tien doen dit niet. volledig mee oneens mee oneens Bottom-2 De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten 33% 12% 21% mee eens 20% 3% volledig mee eens Top-2 Neutraal 24% 42% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 7% 2% 4% 45% 21% 66% 26% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 14% 4% 10% 32% 8% 41% 45% De informatie over plichten is duidelijk 14% 1% 4% 37% 7% 44% 41% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 40% 12% 28% 24% 4% 28% 31% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 12% 3% 9% 35% 8% 43% 43% 28

30 Anw Kennis verplichtingen Anw Net als vorig jaar is de plicht om het te melden wanneer men een gezamenlijke huishouding start of juist beëindigt bekend bij 87 procent van de Anw-gerechtigden. Anw-gerechtigden zijn ook verplicht om de SVB te informeren wanneer zij inkomsten uit een zelfstandig beroep of uit het buitenland ontvangen. Hiervan is resp. 87 en 82 procent op de hoogte. De plicht om door te geven wanneer de woning wordt gedeeld met een volwassene kent 78 procent. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 85% 100% 90% 70% 60% 50% 93% 89% 87% 77% 88% Aanvang/einde huishouding Inkomsten zelfstandig beroep Inkomsten buitenland Woning delen met volwassenen 70% 87% 87% 87% 83% 82% % Aanvang/einde gezamenlijke huishouding Anw: 87% Inkomsten uit zelfstandig beroep/onderneming Anw: 87% Inkomsten uit het buitenland Anw: 82% Woning delen met andere volwassenen 21 jaar of ouder Anw: 78% 29

31 Anw Wijze van informeren Anw Meer dan de helft van de Anw-ontvangers is via de brieven, folders en brochures van de SVB geïnformeerd over de plichten die bij de uitkering horen. Een kwart is geïnformeerd via de website, het hoogste aandeel vergeleken met andere SVBwetten. Daarnaast is een grotere groep Anw ers persoonlijk geïnformeerd, 22 procent ten opzichte van 14 procent in Eén op de zes kan zich niet meer herinneren op welke manier te zijn geïnformeerd over hun plichten. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie 57% Via de website van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) 25% 22% Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier 2% 6% 6% Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten 16% Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 5% 30

32 Anw Oordeel over informatievoorziening Anw Anw ers zijn over het algemeen redelijk positief over de informatievoorziening over hun plichten, vergelijkbaar met vorig jaar. Een ruime meerderheid van de Anw ers (81 procent) vindt het gemakkelijk om zich aan hun plichten te houden. Daarnaast vinden zes op de tien dat de SVB hen goed heeft geïnformeerd. Anw ers houden zich iets minder goed zelf op de hoogte van veranderingen in de regels dan in eerdere jaren, hoewel de daling ten opzichte van vorig jaar niet significant is (resp. 46, 51 en 55 procent houdt zich op de hoogte in 2017, 2016 en 2015). volledig mee oneens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 11% mee oneens 2% 10% mee eens 42% volledig mee eens Top-2 Neutraal 20% 62% 25% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 2% 1% 1% 48% 33% 81% 14% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 11% 1% 9% 40% 14% 53% 35% De informatie over plichten is duidelijk 9% 2% 7% 47% 17% 64% 25% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 14% 3% 12% 34% 12% 46% 37% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 6% 1% 6% 43% 16% 59% 32% 31

33 AIO Kennis verplichtingen (1) AIO AIO-ontvangers zijn vrij goed bekend met hun plichten. De plicht om samenwonen of scheiden te melden is bekend onder 89 procent. AIO-ontvangers zijn ook verplicht om wijzigingen in het inkomen en het eigen vermogen te melden, hiervan is resp. 90 en 89 procent op de hoogte. Dit is vergelijkbaar met vorig jaar. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 89% 100% 90% 88% 85% 88% 82% 87% 89% 88% 85% 90% 89% 89% 88% 89% 87% Aanvang/einde gezamenlijke huishouding AIO totaal: 89% AIO ongehuwd: 86% AIO gehuwd: 91% Wijziging inkomen AIO totaal: 90% AIO ongehuwd: 88% AIO gehuwd: 91% 70% 60% 50% Aanvang/einde huishouding Wijziging inkomen Melden vermogen Melden/wijziging eigen vermogen AIO totaal: 89% AIO ongehuwd: 88% AIO gehuwd: 91% 32

34 AIO Kennis verplichtingen (2) AIO AIO-ontvangers zijn ook goed op de hoogte van de plicht om vermogen uit het buitenland te melden, 88 procent weet hiervan. Kennis over de plichten om wijzigingen in het inkomen en vermogen van de partner te melden, is er bij resp. 90 en 88 procent van de gehuwde AIO-ontvangers. De plicht om een verblijf in het buitenland langer dan 13 weken te melden scoort ook hoog, net als de afgelopen jaren is dit ook bekend bij negen op de tien AIO ers. De plicht om door te geven wanneer de woning wordt gedeeld met een volwassene is bekend bij 63 procent. 100% 90% 70% 60% 50% 87% 84% 82% 85% 90% 82% 87% Melden vermogen buitenland Verblijf in buitenland Wijzigingen inkomen partner Wijzigingen vermogen partner Woning delen met volwassenen 89% 90% 91% 91% 90% 90% 88% 88% 86% 87% 86% 84% 71% % Inlichtingenplicht Melden vermogen buitenland AIO totaal: 88% AIO ongehuwd: 85% AIO gehuwd: 91% Verblijf in buitenland (>13 weken) AIO totaal: 91% AIO ongehuwd: 90% AIO gehuwd: 91% Wijziging inkomen partner AIO gehuwd: 90% Wijziging vermogen partner AIO gehuwd: 88% Woning delen met andere volwassenen 21 jaar of ouder AIO totaal: 63% AIO ongehuwd: 54% AIO gehuwd: 69% 33

35 AIO Kennis verplichtingen (3) AIO Net als voorgaande jaren zijn AIO-ontvangers het minst bekend met de plicht om bij afspraken te verschijnen in vergelijking met andere wetten, 88 procent weet hiervan. Inspanningsplichten 100% Verschijnen bij afspraken AIO totaal: 88% AIO ongehuwd: 88% AIO gehuwd: 89% 90% 83% 88% 88% 87% 70% 60% Verschijnen bij afspraken 50%

36 AIO Wijze van informeren AIO 72 procent van de AIO-gerechtigden is via brieven, folders en brochures van de SVB over hun verplichtingen geïnformeerd, het hoogste aandeel vergeleken met andere wetten. Hierna is het persoonlijke kanaal, via een medewerker, het meest genoemd (door één op de vijf). De website is door 14 procent benoemd, meer dan vorig jaar (toen door 9 procent). Voor circa één op de tien AIO-gerechtigden is het niet meer duidelijk hoe zij meer te weten zijn gekomen over hun plichten. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via de website van de uitkeringsinstantie Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 21% 14% 7% 6% 3% 12% 5% 72% 35

37 AIO Oordeel over informatievoorziening AIO Drie kwart van de AIO-gerechtigden vindt het gemakkelijk om zich aan hun plichten te houden (gelijk aan vorig jaar). Daarnaast vindt twee derde het gemakkelijk om wijzigingen door te geven en vindt dat de SVB hen goed heeft geïnformeerd. Hierbij zijn gehuwde AIO-gerechtigden (nog) positiever dan ongehuwde AIO-gerechtigden (resp. 70 en 67 procent gehuwden versus 62 en 62 procent ongehuwden is het hiermee eens). De helft van de AIO-gerechtigden houdt zichzelf op de hoogte van veranderingen in de regels. volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 9% 3% 6% 43% 21% Top-2 Neutraal 64% 25% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 4% 1% 3% 45% 32% 77% 15% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 10% 2% 8% 41% 14% 55% 29% De informatie over plichten is duidelijk 8% 2% 6% 49% 19% 67% 23% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 11% 3% 8% 37% 13% 50% 36% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 9% 2% 8% 47% 18% 66% 23% 36

38 WAO Kennis verplichtingen (1) WAO WAO-ontvangers zijn goed op de hoogte van hun plichten, vergelijkbaar met vorig jaar. De plicht wijzigingen in inkomen te melden is wederom bekend onder 94 procent van de WAO ers. WAO ers hebben ook de plicht om wijzigingen in het aantal uur (vrijwilligers)werk door te geven, wat nog steeds bekend is bij negen op de tien. Ook de bekendheid met de plichten verbetering in gezondheid en het melden van vakantie langer dan 4 weken gaan gelijk op met 2016; hier is resp. 94 en 87 van op de hoogte (tegenover 93 en 88 procent in 2016). Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 92% 100% 90% 98% 93% 93% 91% 87% 86% 95% 96% 92% 90% 94% 93% 88% 87% 94% 94% 89% 87% Wijziging inkomen WAO totaal: 94% Wijziging aantal uur WAO totaal: 89% Melden verbetering gezondheid WAO totaal: 94% 70% Melden vakantie (>4 weken) WAO totaal: 87% 60% 50% Wijziging inkomen Wijziging aantal uur Verbetering gezondheid Melden vakantie

39 Significant verschil 95% betrouwbaarheid WAO Kennis verplichtingen (2) WAO De bekendheid van de plicht om te verschijnen bij afspraken met het UWV is al jaren vrij stabiel en ligt dit jaar op 95 procent. Inspanningsplichten Verschijnen bij afspraken WAO totaal: 95% 100% 93% 93% 97% 94% 95% 90% 70% 60% Verschijnen bij afspraken 50%

40 WAO Wijze van informeren WAO Van de WAO-gerechtigden is 71 procent geïnformeerd over hun plichten via brieven, folders en brochures van UWV. Dit is minder dan in 2016, toen werd dit kanaal nog door 78 procent benoemd. Het persoonlijke kanaal is voor 27 procent de informatiebron geweest, op de voet gevolgd door de website van UWV (door 23 procent genoemd). Circa één op de tien van de WAO-gerechtigden kan zich de informatiebron van hun plichten niet (meer) herinneren. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via de website van de uitkeringsinstantie 27% 23% 71% Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie 10% Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier 2% 2% Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten 12% Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 1% 39

41 WAO Oordeel over informatievoorziening WAO WAO ers zijn vrij positief over de informatievoorziening van UWV. Een ruime meerderheid vindt het gemakkelijk om zich aan de plichten te houden, vindt dat het UWV hen goed heeft ingelicht en vindt dat de informatie duidelijk is (resp. 83, 72 en 70 procent). Van alle wetten scoort WAO het beste wat betreft het gemak van zich aan de plichten te houden. Circa de helft van de WAO-gerechtigden houdt zichzelf op de hoogte van veranderingen in de regels. volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 5% 5% 47% 25% Top-2 Neutraal 72% 20% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 2% 1% 2% 47% 36% 83% 13% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 6% 2% 4% 44% 14% 58% 35% De informatie over plichten is duidelijk 5% 1% 4% 49% 21% 70% 24% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 11% 2% 9% 35% 14% 49% 39% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 7% 1% 6% 42% 19% 60% 32% 40

42 WIA Kennis verplichtingen (1) WIA Onder WIA ers is de bekendheid van de plichten om wijzigingen in inkomen en aantal werkzame uren door te geven al jaren stabiel (dit jaar is resp. 95 en 89 procent hiervan op de hoogte). Ook de bekendheid van de plichten om verbetering in gezondheid te melden (91 procent) en het melden van een vakantie langer dan vier weken (89 procent) is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 86% 100% 90% 97% 95% 96% 92% 90% 89% 95% 94% 95% 89% 89% 93% 94% 91% 89% 87% 88% 89% Wijziging inkomen WIA totaal: 95% Wijziging aantal uur WIA totaal: 89% Melden verbetering gezondheid WIA totaal: 91% 70% Melden vakantie (>4 weken) WIA totaal: 89% 60% 50% Wijziging inkomen Wijziging aantal uur Verbetering gezondheid Melden vakantie De gemiddelde bekendheid is relatief laag omdat de sollicitatieplicht relatief onbekend is.. Een verklaring hiervoor is dat een deel van de WIA-ontvangers vrijgesteld is van de sollicitatieplicht, omdat zij wel volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikt zijn of omdat zij hun resterende verdiencapaciteit al volledig hebben benut. 41

43 WIA Kennis verplichtingen (2) WIA De sollicitatieplicht is bekend onder 60 procent van de WIA-ontvangers, het laagst vergeleken met andere wetten die deze plicht hebben. Dit heeft te maken met het feit dat WIA-ontvangers vrijgesteld kunnen zijn van de sollicitatieplicht, bijvoorbeeld wanneer iemand volledig, maar niet duurzaam arbeidsongeschikt is. WIA ers zijn daarentegen wel goed op de hoogte van de plicht om te verschijnen bij afspraken met het UWV, net als vorig jaar is 96 procent ermee bekend. Ook is de bekendheid van de plicht om passend werk te accepteren groot, 84 weet hiervan. Inspanningsplichten Sollicitatieplicht WIA totaal: 60% 100% 95% 95% 97% 96% 96% Verschijnen bij afspraken WIA totaal: 96% 90% 87% 85% 81% 84% Passend werk accepteren WIA totaal: 84% 70% Sollicitatieplicht Verschijnen bij afspraken Passend werk accepteren 60% 61% 60% 60% 56% 60% 50%

44 WIA Wijze van informeren WIA WIA-gerechtigden zijn vooral via brieven, folders en brochures van UWV en/of persoonlijk via een UWVmedewerker ingelicht over hun plichten (resp. 54 en 53 procent). Daarnaast heeft bijna een derde de website van UWV geraadpleegd. Circa één op de tien van de WIA-gerechtigden kan zich niet meer herinneren hoe te zijn geïnformeerd. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) 54% 53% Via de website van de uitkeringsinstantie 31% Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie 14% Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 6% 2% 12% 2% 43

45 WIA Oordeel over informatievoorziening WIA Net als voorgaande jaren vinden WIA-gerechtigden het gemakkelijk om aan de plichten te voldoen en zijn ze redelijk tevreden over de informatievoorziening van het UWV. Circa zes op de tien vinden dat het UWV hen goed heeft geïnformeerd over hun plichten en dat de informatie duidelijk is. Vier op de tien WIA-gerechtigden houden zichzelf op de hoogte van veranderingen in de regels. volledig mee oneens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 9% mee oneens 2% 6% mee eens 46% volledig mee eens Top-2 Neutraal 17% 63% 27% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 5% 1% 4% 54% 23% 77% 16% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 11% 2% 9% 40% 14% 53% 34% De informatie over plichten is duidelijk 9% 1% 7% 49% 13% 62% 28% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 16% 3% 12% 34% 9% 43% 40% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 13% 4% 9% 43% 12% 56% 31% 44

46 Significant verschil 95% betrouwbaarheid Wajong Kennis verplichtingen (1) Wajong De bekendheid van de inlichtingplichten onder Wajongers is afgenomen. Resp. 87 en 75 procent van de Wajongers is op de hoogte van de plichten wijzigingen in inkomen en aantal werkuren door te geven, ten opzichte van resp. 93 en 84 procent in Ook het moeten melden wanneer hun gezondheid is verbeterd is bekend onder minder Wajongers, namelijk 81 procent tegenover 87 procent in Het minst goed op de hoogte zijn Wajongers over het feit dat zij een vakantie van meer dan 4 weken dienen te melden, hiervan is twee derde zich bewust. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 82% 100% 93% 94% 93% 93% Wijziging inkomen Wajong totaal: 87% Oude Wajong: 85% nwajong: 90% 90% 87% 83% 85% 81% 86% 87% 84% 87% 81% Wijziging aantal uur Wajong totaal: 75% Oude Wajong: 73% nwajong: 79% 70% 60% 50% 74% 75% 74% 72% Wijziging inkomen 67% Wijziging aantal uur Verbetering gezondheid Melden vakantie Melden verbetering gezondheid Wajong totaal: 81% Oude Wajong: 78% nwajong: 86% Melden vakantie (>4 weken) Wajong totaal: 67% Oude Wajong: 68% nwajong: 64% 45

47 Wajong Kennis verplichtingen (2) Wajong De bekendheid van de plicht om te verschijnen bij afspraken met het UWV is al jaren stabiel en hoog: negen op de tien Wajongers zijn hier bekend mee. Ook de bekendheid van de plicht passend werk te accepteren is al jaren stabiel, 83 procent van de nieuwe Wajongers is hiervan op de hoogte. Inspanningsplichten 100% Verschijnen bij afspraken Wajong totaal: 89% Oude Wajong: 87% nwajong: 92% 90% 90% 91% 83% 94% 93% 85% 82% 89% 83% Passend werk accepteren** nwajong: 83% **Deze plicht is aan alle nwajongers voorgelegd ongeacht of zij (tijdelijk) vrijgesteld zijn van deze plicht. 70% 60% Verschijnen bij afspraken Passend werk accepteren 50%

48 Wajong Wijze van informeren Wajong De meerderheid van de Wajong-gerechtigden is geïnformeerd via brieven, folders en brochures van UWV. Bijna de helft heeft dit kanaal benoemd, waarbij oud Wajong-gerechtigden vaker dan nieuw Wajong-gerechtigden (49 versus 40 procent). Hierna zijn Wajong-gerechtigden vooral persoonlijk ingelicht en/of via de website, waarbij nieuw Wajong-gerechtigden meer dan oud Wajong-gerechtigden (resp. 45 versus 27 procent, en 27 versus 19 procent). Circa een kwart van de Wajong-gerechtigden kan zich niet meer herinneren hoe hij/zij over hun plichten te weten is gekomen, meer dan in 2016 (toen wist 18 procent het niet meer). Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie 46% Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via de website van de uitkeringsinstantie 22% 32% Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier 9% 6% 4% Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten 24% Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 7% 47

49 Wajong Oordeel over informatievoorziening Wajong Wajongers zijn wat kritischer in hun oordeel over de informatievoorziening vanuit UWV. Eén op de zes vindt de informatie over plichten niet makkelijk vindbaar en één op de vijf vindt dat het doorgeven van wijzigingen niet gemakkelijk gaat. Wajongers zijn hierover het meest kritisch vergeleken met andere andere wetten. Een ruime meerderheid vindt het wel gemakkelijk zich aan de plichten te houden. Ook vindt meer dan de helft van de Wajongers de informatie over plichten duidelijk. Nieuwe Wajong-gerechtigden vinden de informatie vaker onduidelijk vergeleken met oud Wajong-gerechtigden (18 tegenover 11 procent). Circa een kwart Wajongers geeft aan zichzelf niet op de hoogte te houden van veranderingen in de regels. volledig mee oneens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 14% mee oneens 4% 10% mee eens 40% volledig mee eens Top-2 Neutraal 16% 56% 28% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 6% 2% 4% 48% 24% 72% 19% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 16% 3% 13% 34% 10% 44% 39% De informatie over plichten is duidelijk 13% 2% 2% 43% 12% 55% 31% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 24% 8% 16% 27% 8% 35% 41% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 19% 5% 14% 34% 11% 45% 35% 48

50 WW Kennis verplichtingen (1) WW Al jaren op rij is de kennis van verplichtingen onder WW ers het beste, ook dit jaar. Vergeleken met andere wetten doen WW ers het namelijk uitmuntend met een gemiddelde bekendheid van de plichten van 97 procent. Zowel de plicht wijzigingen in inkomen als de plicht wijzigingen in aantal werkuren te melden heeft een hoge bekendheid; resp. 98 en 95 procent is bekend met deze plichten. Daarnaast is 95 procent zich ervan bewust dat zij vakantie dienen door te geven. Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 97% 100% 98% 97% 99% 98% 98% Wijziging inkomen WW totaal: 98% 90% 96% 95% 96% 92% 97% 96% 93% 95% Wijziging aantal uur WW totaal: 95% Melden vakantie WW totaal: 95% 70% Wijziging inkomen 60% Wijziging aantal uur 50% Melden vakantie

51 Significant verschil 95% betrouwbaarheid WW Kennis verplichtingen (2) WW Ook de bekendheid van de sollicitatieplicht, de plicht om te verschijnen bij afspraken en de plicht om taken uit te voeren in de Werkmap is zeer hoog. Bijna alle WW ers zijn bekend met deze plichten. De bekendheid van de plicht taken uit te voeren in de Werkmap is dit jaar zelfs significant gestegen, van 94 naar 98 procent. Hiernaast is 95 procent van de WW ers zich ervan bewust dat zij passend werk horen te accepteren. Inspanningsplichten Sollicitatieplicht WW totaal: 99% 100% 90% 70% 99% 99% 99% 98% 99% 99% 98% 97% 97% 98% 96% 99% 96% 94% 95% 90% 96% 94% Verschijnen bij afspraken WW totaal: 98% Uitvoeren taken Werkmap WW totaal: 98% Passend werk accepteren WW totaal: 95% 60% 50% Sollicitatieplicht Verschijnen bij afspraken Uitvoeren taken werkmap Passend werk accepteren

52 WW Wijze van informeren WW WW-gerechtigden dienen sinds 2012 alles via E-dienstverlening te regelen. Onder hen is de meest genoemde informatiebron dan ook de UWV website: 75 procent van de WW-gerechtigden is via dit kanaal geïnformeerd over hun plichten. Dit is meer dan in 2016, toen was dit nog 69 procent. In vergelijking met de andere wetten maken WW-gerechtigden het meest gebruik van de website. Meer dan de helft van de WW-gerechtigden gebruikt zijn/haar persoonlijke pagina of wordt persoonlijk via een medewerker geïnformeerd. Slechts een procent weet niet meer op welke manier te zijn geïnformeerd over de plichten die bij de uitkering horen. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via de website van de uitkeringsinstantie 75% Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie 32% 56% 52% Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 11% 5% 3% 1% 51

53 WW Oordeel over informatievoorziening WW WW-gerechtigden zijn erg positief over de informatievoorziening met betrekking tot hun plichten. Vergeleken met de andere wetten zijn zij over het algemeen het meest tevreden. Ruim drie kwart van de WW ers vindt dat het UWV hen goed heeft geïnformeerd (slechts 5 procent vindt van niet) en zeven op de tien vinden de informatie duidelijk. Ook over de vindbaarheid van de informatie zijn WW-gerechtigden zeer te spreken, drie kwart vindt dit gemakkelijk (het meest vergeleken met andere uitkeringsgerechtigden). Meest kritisch zijn WW-gerechtigden over het gemak van wijzigingen doorgeven, 13 procent geeft aan dit niet gemakkelijk te vinden. volledig mee oneens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 5% mee oneens 2% 3% mee eens 51% volledig mee eens Top-2 Neutraal 26% 77% 17% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 8% 1% 7% 49% 18% 67% 24% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 9% 2% 7% 50% 17% 67% 23% De informatie over plichten is duidelijk 7% 1% 5% 55% 17% 72% 20% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 11% 2% 9% 45% 12% 57% 31% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 13% 2% 11% 51% 16% 66% 20% 52

54 Significant verschil 95% betrouwbaarheid ZW Kennis verplichtingen (1) ZW Net als voorgaande jaren zijn ZW ers erg goed bekend met hun plichten (na WW ers scoren zij het beste). De plichten zijn gemiddeld bij 95 procent bekend. Circa negen op de tien ZW ers zijn op de hoogte van de plicht om wijzigingen in inkomen en aantal werkzame uren door te geven, en de plicht om vakantie te melden. De bekendheid van de plicht om vakantie te melden is ten opzichte van 2016 gestegen van 87 naar 94 procent. Bijna alle ZW ers zijn zich ervan bewust dat zij verplicht zijn om het te melden wanneer hun gezondheid verbeterd is (net als vorig jaar 98 procent). Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 95% 100% 90% 98% 98% 97% 98% 95% 94% 94% 94% 91% 94% 91% 91% 90% 89% 88% 87% Wijziging inkomen ZW totaal: 94% Wijziging aantal uur ZW totaal: 90% Melden verbetering gezondheid ZW totaal: 98% 70% 60% 50% Wijziging inkomen Wijziging aantal uur Verbetering gezondheid Melden vakantie Melden vakantie ZW totaal: 94% 53

55 ZW Kennis verplichtingen (2) ZW Ook de bekendheid van de plicht om te verschijnen bij afspraken met het UWV en de plicht passend werk te accepteren onder ZW ers is erg goed (resp. 98 en 93 procent) en nagenoeg stabiel door de jaren heen. Inspanningsplichten Verschijnen bij afspraken ZW totaal: 98% 100% 99% 97% 98% 98% Passend werk accepteren ZW totaal: 93% 90% 91% 93% 90% 93% 70% 60% Verschijnen bij afspraken 50% Passend werk accepteren

56 ZW Wijze van informeren ZW ZW-gerechtigden zijn via diverse kanalen geïnformeerd over hun plichten. Voornamelijk via de website van UWV (56 procent), maar ook via brieven, folders en brochures (44 procent), via een UWV-medewerker (40 procent) en/of hun eigen persoonlijke UWV-pagina (36 procent). De UWV-website en persoonlijke UWV-pagina zijn beide dit jaar vaker geraadpleegd dan vorig jaar (in 2016 resp. 48 en 28 procent). Het aantal ZW-gerechtigden dat zich niet meer weet te herinneren hoe te zijn geïnformeerd is gedaald: 3 procent geeft aan dat het onduidelijk is, tegenover 8 procent in Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via de website van de uitkeringsinstantie 56% Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie 44% 40% 36% Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 5% 3% 3% 3% 55

57 ZW Oordeel over informatievoorziening ZW Drie kwart van de ZW-gerechtigden vindt het gemakkelijk om aan hun plichten te voldoen. ZW-gerechtigden zijn daarnaast positiever dan vorig jaar als het gaat om de informatievoorziening vanuit UWV: 59 procent vindt de informatie over plichten gemakkelijk te vinden, ten opzichte van 51 procent in Ook het doorgeven van wijzigingen wordt positiever beoordeeld: vorig jaar vond 53 procent van de ZW ers dit gemakkelijk om te doen, nu is dat gestegen naar 63 procent. Verder houden meer ZW-gerechtigden zichzelf op de hoogte van veranderingen in de regels ten opzichte van vorig jaar, dit is toegenomen van 43 procent naar 51 procent. volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 13% 3% 10% 48% 17% Top-2 Neutraal 65% 20% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 7% 2% 5% 49% 25% 73% 18% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 13% 2% 11% 45% 15% 59% 26% De informatie over plichten is duidelijk 10% 2% 8% 53% 14% 67% 22% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 14% 3% 11% 40% 11% 51% 34% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 13% 3% 10% 49% 15% 63% 23% 56

58 Pw Kennis verplichtingen (1) Pw Pw ers moeten zich aan diverse inlichting- en inspanningsplichten houden. De bekendheid van deze plichten is goed, gemiddeld 88 procent (net als in 2016). Circa negen op de tien van de Pw ers zijn ervan op de hoogte dat zij wijzigingen in de huishoudsamenstelling, het inkomen en het eigen vermogen dienen te melden bij hun gemeente. De plicht om te melden wanneer hun kind het ouderlijk huis verlaat is iets minder bekend: 77 procent van de Pw ers kent deze plicht. 100% 90% 70% 60% 50% 93% 91% 90% 89% 87% 83% 87% Aanvang/einde huishouden Wijziging inkomen Wijziging aantal uur Wijziging vermogen Verhuizing kind 92% 89% 88% 89% 89% 86% 87% 86% 86% 86% 85% 85% 81% 77% Inlichtingenplicht Gemiddelde bekendheid plichten: 88% Aanvang/einde gezamenlijke huishouding Pw totaal: 86% Pw alleenstaand: 86% Pw samenwonend: 91% Wijziging inkomen Pw totaal: 89% Pw alleenstaand: 89% Pw samenwonend: 88% Wijziging aantal uur Pw totaal: 85% Pw alleenstaand: 85% Pw samenwonend: 85% Wijziging eigen vermogen Pw totaal: 87% Pw alleenstaand: 87% Pw samenwonend: 85% Opgeven verhuizing kind Pw totaal: 77% Pw alleenstaand: 77% Pw samenwonend: 78% 57

59 Pw Kennis verplichtingen (2) Pw Circa negen op de tien Pw ers kennen de plicht om wijzigingen in vermogen uit het buitenland, van henzelf en hun partner, en wijzigingen in inkomen van hun partner door te geven. Ook zijn negen op de tien bekend met de plicht verhuizing naar een andere gemeente of vakantie door te geven. Dit is vergelijkbaar met vorig jaar. De plicht om te melden wanneer de woning wordt gedeeld met andere volwassenen is minder bekend, twee derde van de Pw ers weet dit. 100% 90% 70% 60% 50% 92% 94% 93% 94% 91% 93% 89% 91% 93% 87% 91% 91% 89% 91% 87% 84% 88% 91% 85% 85% 87% 84% 86% 85% Wijziging vermogen buitenland Verhuizing andere gemeente Melden vakantie Wijziging inkomen partner Wijziging vermogen partner Woning delen met volwassenen 75% % Inlichtingenplicht Wijziging vermogen buitenland Pw totaal: 87% Pw alleenstaand: 87% Pw samenwonend: 85% Verhuizing andere gemeente Pw totaal: 93% Pw alleenstaand: 93% Pw samenwonend: 93% Melden vakantie Pw totaal: 91% Pw alleenstaand: 91% Pw samenwonend: 92% Wijziging inkomen partner Pw samenwonend: 93% Wijziging vermogen partner Pw samenwonend: 91% Woning delen met andere volwassenen 21 jaar of ouder Pw totaal: 67% Pw alleenstaand: 66% Pw samenwonend: 75% 58

60 Significant verschil 95% betrouwbaarheid Pw Kennis verplichtingen (3) Pw De kennis over de inspanningsplichten onder Pw ers is ieder jaar vrij goed en varieert dit jaar van procent. Net als in 2016 zijn Pw ers het meest bekend met de plicht om te verschijnen bij afspraken met de gemeente. Hoewel nog steeds hoog, is de bekendheid van de plicht om werk te accepteren licht gedaald van 87 naar 84 procent, vergeleken met vorig jaar. 100% 90% 70% 60% 50% 94% 90% 96% 91% 88% 89% 87% 88% Sollicitatieplicht Verschijnen bij afspraken Snel betaald werk vinden Meewerken kans vergroten Werk accepteren 95% 87% 87% 93% 90% 89% 88% 89% 84% 86% Inspanningsplichten Sollicitatieplicht Pw totaal: 86% Pw alleenstaand: 86% Pw samenwonend: 85% Verschijnen bij afspraken Pw totaal: 93% Pw alleenstaand: 93% Pw samenwonend: 93% Zo snel mogelijk betaald werk vinden Pw totaal: 89% Pw alleenstaand: 89% Pw samenwonend: 89% Meewerken traject om kans op werk te vergroten Pw totaal: 89% Pw alleenstaand: 90% Pw samenwonend: 88% Werk accepteren Pw totaal: 84% Pw alleenstaand: 84% Pw samenwonend: 85% 59

61 Pw Wijze van informeren Pw De meeste Pw-gerechtigden (60 procent) zijn via de brieven, folders en brochures van hun gemeente geïnformeerd over hun plichten (net als in 2016). Daarnaast is ruim de helft persoonlijk via een medewerker geïnformeerd en één op vijf Pwgerechtigden via de website. Eén op de tien Pw-gerechtigden kan niet meer achterhalen hoe zij over hun plichten te weten zijn gekomen. Slechts 3 procent geeft aan niet te zijn geïnformeerd. Hoe bent u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) 52% 60% Via de website van de uitkeringsinstantie 22% Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Ik weet niet meer hoe ik geïnformeerd ben over mijn plichten Ik ben niet geïnformeerd over mijn plichten 10% 9% 8% 9% 3% 60

62 Pw Voorkeur van informeren Pw Hoe willen Pw-gerechtigden het liefst geïnformeerd worden over hun plichten? Dit jaar zijn de Pw-gerechtigden ook gevraagd naar hun voorkeurskanaal. Het meest gebruikte kanaal blijkt ook de voorkeur te hebben: met 68 procent is via de brieven, folders en brochures van de gemeente het meest genoemd. Daarnaast geeft 41 procent de voorkeur aan persoonlijk, via een medewerker. Eén op de tien Pw-gerechtigden heeft geen voorkeur wat betreft informatiekanalen. Hoe wilt u geïnformeerd over de plichten die bij uw uitkering, pensioen of toelage horen? Via brieven, folders en brochures van de uitkeringsinstantie Persoonlijk, via een medewerker van de uitkeringsinstantie (bijvoorbeeld telefonisch of tijdens een afspraak) 41% 68% Via de website van de uitkeringsinstantie Via mijn persoonlijke pagina van de uitkeringsinstantie Via de uitkeringsinstantie, maar op een andere manier Via een ander informatiekanaal (niet via de uitkeringsinstantie) Geen voorkeur Ik wil niet geïnformeerd worden over mijn plichten 17% 10% 6% 3% 9% 2% 61

63 Pw Oordeel over informatievoorziening Pw Pw-gerechtigden zijn vrijwel op elk gebied van de informatievoorziening iets minder te spreken dan in voorgaande jaren. Zo zijn zij het er minder vaak mee eens dat zij goed zijn geïnformeerd (gedaald van resp. 70 en 67 procent in 2015 en 2016 naar 64 procent in 2017). Daarnaast geven minder Pw ers aan dat zij het makkelijk vinden om zich aan de plichten te houden ten opzichte van vorig jaar, dit is gedaald van 69 naar 65 procent. Ook al hebben Pw ers de meeste verplichtingen van alle wetten, er zijn er nog steeds maar weinig die het echt niet gemakkelijk vinden zich aan de plichten te houden (slechts 7 procent). Iets minder dan de helft van de Pw ers houdt zichzelf op de hoogte van veranderingen in de regels. Dit is ook afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren (53 procent in 2016 en 55 procent in 2015). volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens De uitkeringsinstantie heeft mij goed geïnformeerd over mijn plichten Bottom-2 9% 2% 6% 44% 20% Top-2 Neutraal 64% 25% Ik vind het gemakkelijk om me aan mijn plichten te houden 7% 2% 6% 45% 20% 65% 25% De informatie over plichten is gemakkelijk te vinden 12% 3% 9% 38% 14% 52% 34% De informatie over plichten is duidelijk 9% 2% 7% 46% 16% 62% 27% Ik houd mezelf op de hoogte van veranderingen in de regels 14% 3% 11% 35% 13% 48% 36% Ik vind het gemakkelijk om wijzigingen door te geven 10% 2% 8% 44% 19% 63% 25% 62

64 Detectiekans

65 Perceptie of men reeds gecontroleerd is Hoeveel mensen denken dat zij zelf in het verleden al eens gecontroleerd zijn of zij zich aan hun plichten houden? Deze perceptie verschilt per wet. De Pw staat bovenaan, net als in Zeven op de tien Pw ers zeggen dat zij in het verleden wel eens gecontroleerd zijn. Na de Pw geven met name AIO-, WAO- en ANWgerechtigden aan dat zij al eens gecontroleerd zijn, bij alle drie wetten ruim de helft van de mensen. De AKW en AOW staan onderaan. Bij de AOW denkt 9 procent wel eens gecontroleerd te zijn, bij de AKW 14 procent. Dat is vergelijkbaar met Dat AOW- en AKW-gerechtigden minder vaak controles hebben opgemerkt is te herleiden naar hun beperkte set van verplichtingen. Controle: percentage dat zegt wel eens gecontroleerd te zijn of ze zich aan de plichten houden PW AIO WAO ANW Wajong WW 55% 51% 50% 48% 45% 71% WIA ZW 45% 42% AKW AOW 9% 14% 64

66 AOW Detectie- en strafkans AOW Zes op de tien AOW ers denken dat, wanneer zij hun plichten niet nakomen, er een grote kans is dat de SVB dit merkt. Dit is iets minder dan in 2016 (hoewel geen significant verschil). Als het gaat om de strafkans, dan denkt twee derde dat wanneer een overtreding opgemerkt wordt, zij ook daadwerkelijk worden bestraft. Zeven procent acht de kans op bestraffing klein. Gehuwde AOW ers met een toeslag percipiëren een hogere detectie- en strafkans dan de andere AOW ers. Van hen denkt 77 procent dat de kans (zeer) groot is dat overtredingen opgemerkt worden en 77 procent denkt dat de kans op straf (zeer) groot is. 100% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat 75% 70% 71% 67% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 70% 66% 67% 61% de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 14% 3% 11% 45% 16% Top 2 Weet niet 61% 25% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 7% 2% 6% 48% 19% 67% 26% 65

67 AOW Controlekans AOW Van de AOW ers met toeslag schat 81 procent de kans (zeer) groot in dat hun gegevens gecontroleerd worden aan de hand van gegevens van de Belastingdienst. Dit is vergelijkbaar met vorig jaar. Ook vergelijkbaar met 2016: 17 procent van de AOW ers denkt dat de uitkeringsinstantie ter controle een huisbezoek doet. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 20% 0% 83% 81% 78% 72% 30% 23% 15% 17% Belastingdienst huisbezoek zeer kleine kans Bottom 2 De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. 8% gegevens van de Belastingdienst op te vragen De uitkeringsinstantie bij u thuis langskomt om u te controleren 53% 20% kleine kans 3% 5% 32% grote kans 52% 14% 3% zeer grote kans Top 2 Weet niet 29% 81% 11% 17% 30% 66

68 AOW Woonfraude AOW AOW ers dienen het door te geven wanneer zij een gezamenlijk huishouden starten of beëindigen. Alleenstaanden ontvangen een hogere uitkering. Net als in 2016 denkt 58 procent van de AOW ers dat het wordt opgemerkt als zij het niet melden dat er wijzigingen in hun huishouden zijn geweest, en acht 17 procent de kans klein. Van de gehuwde AOW ers met toeslag denkt 74 procent dat de kans groot is dat het opgemerkt wordt, vaker dan andere AOW ers (ongehuwden en gehuwden zonder toeslag resp. 54 en 59 procent). 100% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 68% 63% 58% 58% wanneer u niet meldt wanneer u een gezamenlijke huishouding begint of eindigt Bottom 2 Top 2 Weet niet 17% 4% 14% 44% 14% 58% 25% 20% 0% woonfraude

69 AKW Detectie- en strafkans AKW Van de AKW ers denken zeven op de tien dat de kans groot is dat de AKW het merkt als iemand zijn/haar plichten niet nakomt. Ook zeven op de tien denken dat er dan een sanctie volgt. Eén op de tien AKW ers denkt dat de kans klein is, voor zowel de detectie- en strafkans. AKW ers met kinderen ouder dan 16 jaar schatten de detectiekans iets hoger in: van hen denkt 30 procent dat de detectiekans zéér groot is. Bij de AKW ers met jongere kinderen is dit 22 procent. 100% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat 72% 75% 75% 72% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 71% 74% 71% 70% de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 11% 4% 8% 47% 23% Top 2 Weet niet 70% 19% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie 72% 11% het merkt 17% 2% 9% 46% 25% 72% 18% 68

70 AKW Controlekans AKW Voor de AKW wordt de controlekans sinds 2015 vastgesteld. Controle via de Belastingdienst is relevant voor de AKW ers met kinderen ouder dan 16 jaar. Controle door middel van huisbezoek is van toepassing op alle AKW ers. Van de AKW ers met kinderen ouder dan 16 jaar acht 80 procent de kans groot dat hun gegevens gecontroleerd worden aan de hand van gegevens van de Belastingdienst. Dit is gelijk aan Net als in 2016 acht slechts 14 procent van alle AKW ers de kans groot dat zij thuis gecontroleerd worden. De meerderheid, bijna drie kwart, acht deze kans (zeer) klein. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 23% 72% zeer kleine kans De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen Bottom 2 9% kleine kans 2% 7% grote kans 47% zeer grote kans Top 2 Weet niet 33% 12% 20% 0% 14% 14% Belastingdienst Huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis langskomt om u te controleren 64% 30% 34% 11% 3% 14% 22% 69

71 AKW Woonfraude, witte en zwarte fraude AKW Witte en zwarte fraude is van toepassing op AKW ers met kinderen ouder dan 16 jaar. Net als in 2016 denken acht op de tien dat het wordt opgemerkt als het inkomen alleen aan de Belastingdienst wordt gemeld (witte fraude) en vier op de tien dat het wordt opgemerkt als het inkomen geheel niet wordt gemeld (zwarte fraude). De detectiekans met betrekking tot woonfraude, relevant voor alle AKW ers, is ook vergelijkbaar met vorig jaar. 100% 60% 40% 20% 0% 82% 68% 65% 65% 63% 63% 43% 40% witte fraude zwarte fraude woonfraude Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans wanneer u niet meldt wanneer u een gezamenlijke huishouding begint of eindigt wanneer u het inkomen van uw kind wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie wanneer u het inkomen van uw kind niet meldt aan Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie Bottom 2 13% 6% 43% kleine kans 5% 9% 1% 6% grote kans 45% 48% 20% 23% 24% 19% 19% 34% zeer grote kans Top 2 Weet niet 63% 23% 82% 12% 43% 15% 70

72 Significant verschil 95% betrouwbaarheid Anw Detectie- en strafkans Anw In 2017 acht 86 procent van de Anw ers de detectie- en strafkans groot. Voor de strafkans is dit significant meer dan in 2016, toen achtte 79 procent deze kans groot. Slechts 3 tot 4 procent van de Anw ers acht de kans (zeer) klein dat men betrapt en bestraft worden als zij zich niet aan de plichten houden. 100% 60% 40% 83% 83% 83% 83% 79% 86% 86% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat zeer kleine kans de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 3% kleine kans 2% 1% grote kans 48% zeer grote kans 38% Top 2 Weet niet 86% 11% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 4% 2% 2% 46% 40% 86% 10% 71

73 Anw Controlekans Anw Net als in 2016 acht 85 procent van de Anw ers de kans groot dat de uitkeringsinstantie hun gegevens controleert door bijvoorbeeld gegevens bij de Belastingdienst op te vragen. De kans dat de uitkeringsinstantie controleert door middel van huisbezoek achten Anw ers minder waarschijnlijk: 48 procent denkt dat de kans groot is dat een thuiscontrole plaatsvindt, in lijn met voorgaande jaren. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 86% 85% 44% 42% 44% 85% 48% zeer kleine kans Bottom 2 De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de 4% Belastingdienst op te vragen kleine kans 1% 3% grote kans zeer grote kans Top 2 Weet niet 38% 47% 85% 10% 20% 0% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis langskomt om u te controleren 34% 8% 26% 29% 19% 48% 18% 72

74 Anw Woonfraude, witte en zwarte fraude Anw Vergelijkbaar met voorgaande jaren acht 88 procent van de Anw ers de kans groot dat de uitkeringsinstantie witte fraude opmerkt. Slechts 3 procent acht de kans hierop (zeer) klein. Ruim twee derde denkt dat de kans groot is dat zwarte fraude wordt opgemerkt. Hier wordt vaker dan bij witte fraude gedacht dat de kans klein is: 15 procent denkt dat het niet (snel) wordt opgemerkt als inkomsten niet worden doorgegeven aan de Belastingdienst en niet aan de uitkeringsinstantie. Als het gaat om woonfraude, dan verwachten acht op de tien Anw ers dat dit wordt opgemerkt. 100% 91% 88% 84% 88% 75% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 20% 0% 68% 71% 70% 66% witte fraude zwarte fraude woonfraude wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie wanneer u inkomsten niet meldt aan Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie wanneer u niet meldt wanneer u een gezamenlijke huishouding begint of eindigt Bottom 2 3% 15% 8% 2% 2% 42% 3% 12% 37% 2% 7% 45% 32% 46% 35% Top 2 Weet niet 88% 9% 70% 16% 12% 73

75 AIO Detectie- en strafkans AIO Zowel de detectie- als de strafkans wordt al jaren vrijwel gelijk ingeschat onder AIO-gerechtigden. Ruim drie kwart van de AIO-gerechtigden schat de kans groot in dat het opgemerkt wordt als zij hun plichten niet nakomen en dat dit bestraft wordt. Een derde schat de kans zelfs zéér hoog. Dit beeld is vergelijkbaar met eerdere jaren. 100% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat 74% 78% 76% 77% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 73% 75% 77% 77% de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 6% 5% 1% 44% 32% Top 2 Weet niet 77% 17% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 4% 3% 1% 44% 34% 77% 19% 74

76 AIO Controlekans AIO Net als de afgelopen jaren, verwachten AIO-gerechtigden, ná de Pw ers, het meest van alle uitkeringsgroepen dat zij thuis gecontroleerd worden of zij zich aan hun plichten houden. 52 procent acht de kans groot dat de uitkeringsinstantie dit doet. Acht op de tien AIO-gerechtigden denken dat hun gegevens ter controle naast die van de Belastingdienst gelegd worden. Ook dit is vrijwel gelijk aan voorgaande jaren. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 75% 78% 78% 79% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 54% 51% 52% 52% De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen Bottom 2 4% 15% 1% 43% 36% Top 2 Weet niet 79% 17% 20% 0% Belastingdienst Huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis langskomt om u te controleren 19% 5% 15% 35% 17% 52% 29% 75

77 AIO Woon- en vermogensfraude AIO De kans dat woon- en vermogensfraude wordt opgemerkt wordt al jaren vrijwel hetzelfde ingeschat onder AIOgerechtigden. Acht op de tien AIO-gerechtigden denken dat het opgemerkt wordt wanneer zij niet de juiste informatie doorgeven over hun huishouden. En ook acht op de tien achten de kans groot dat vermogensfraude opgemerkt wordt. Gehuwde AIO-gerechtigden schatten de detectiekans van vermogensfraude vaker groot in dan ongehuwde AIOgerechtigden, resp. 81 procent vergeleken met 69 procent. 100% 74% 79% 79% 76% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 73% 79% 78% 78% Bottom 2..wanneer u niet meldt wanneer u een 4% gezamenlijke huishouding begint of eindigt 3% 1% 42% 37% Top 2 Weet niet 78% 18% 20% 0% woonfraude vermogensfraude wanneer u vermogen of wijzigingen in uw vermogen niet meldt 4% 3% 2% 40% 36% 76% 20% 76

78 WAO Detectie- en strafkans WAO De gepercipieerde detectie- en strafkans onder WAO ers is gelijk aan eerdere jaren. Acht op de tien denken dat de kans groot is dat het wordt opgemerkt wanneer zij hun plichten niet nakomen. Acht procent denkt dat deze kans klein is. Ook acht op de tien WAO ers denken dat de kans groot is dat zij ook daadwerkelijk bestraft worden wanneer wordt opgemerkt dat zij hun plichten niet nakomen. Vier procent schat deze kans klein in. 100% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat 81% 85% 83% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 78% 81% 78% de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 8% 3% 4% 47% 31% Top 2 Weet niet 78% 14% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 4% 1% 2% 45% 35% 16% 77

79 WAO Controlekans WAO Net als de afgelopen jaren denken acht op de tien WAO ers dat de uitkeringsinstantie hun gegevens controleert door het opvragen van gegevens van de Belastingdienst. De kans op controle aan huis of op het werk wordt door vier op de tien WAO ers reëel geacht. Ook dit is vergelijkbaar met eerdere jaren. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 20% 0% 81% 44% 41% 41% 42% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen De uitkeringsinstantie bij u thuis of op uw werkplek langskomt om u te controleren zeer kleine kans Bottom 2 3% 31% 10% kleine kans 1% 2% 22% grote kans 43% 29% 14% 37% zeer grote kans Top 2 Weet niet 17% 42% 26% 78

80 WAO Witte en zwarte fraude WAO Het beeld van witte en zwarte fraude is onder WAO ers ook al jaren gelijk. Van de WAO ers denkt 82 procent dat de kans groot is dat witte fraude ontdekt wordt. Slechts twee procent is van mening dat deze kans klein is. Twee derde van de WAO ers denkt dat zwartwerken ontdekt wordt, terwijl 13 procent denkt dat deze kans klein is. 100% 84% 84% 84% 82% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 69% 68% 66% 67% wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie Bottom 2 2% 1% 1% 39% 44% Top 2 Weet niet 82% 16% 20% 0% witte fraude zwarte fraude wanneer u inkomsten niet meldt aan de Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie 13% 4% 9% 38% 29% 67% 20% 79

81 WIA Detectie- en strafkans WIA Van de WIA-gerechtigden schat 80 procent de kans groot in dat het niet nakomen van plichten opgemerkt wordt, vergelijkbaar met vorig jaar. Eén op de twintig denkt dat er een kleine kans is dat de uitkeringsinstantie het niet nakomen van plichten opmerkt. Ook acht op de tien WIA ers verwachten een grote kans dat zij bestraft worden wanneer de uitkeringsinstantie het merkt dat zij bepaalde plichten niet nakomen. Slechts twee procent denkt dat de strafkans klein is. 100% 60% 40% 82% 78% 85% 84% 82% 81% 78% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat zeer kleine kans de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 5% kleine kans 2% 3% grote kans 44% 36% zeer grote kans Top 2 Weet niet 15% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 2% 1% 2% 43% 39% 81% 16% 80

82 WIA Controlekans WIA Acht op de tien WIA ers schatten ook dat de controlekans aan de hand van gegevens van de Belastingdienst groot is, net als vorig jaar. Ook gelijk aan vorig jaar, denken vier op de tien dat de kans op controle door middel van een huisbezoek groot is. Een derde verwacht dat deze kans klein is. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 45% 86% 49% 78% 43% 42% De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen zeer kleine kans Bottom 2 5% kleine kans grote kans zeer grote kans Top 2 Weet niet 1% 4% 37% 41% 78% 17% 20% 0% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis of op uw werkplek langskomt om u te controleren 33% 11% 22% 27% 16% 42% 25% 81

83 WIA Witte en zwarte fraude WIA Net als in 2016 denken acht op de tien WIA ers dat er een grote kans is dat witte fraude wordt ontdekt. De kans dat zwarte fraude wordt opgemerkt achten WIA ers minder groot, hiervan verwacht twee derde dat er een grote kans is dat het wordt opgemerkt. 100% 82% 87% 83% 82% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 69% 71% 65% 67% wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie Bottom 2 5% 1% 4% 36% 47% Top 2 Weet niet 82% 13% 20% 0% witte fraude zwarte fraude wanneer u inkomsten niet meldt aan de Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie 15% 5% 10% 37% 30% 67% 19% 82

84 Significant verschil 95% betrouwbaarheid Wajong Detectie- en strafkans Wajong De perceptie van de detectie- en strafkans is onder mensen die Wajong ontvangen veranderd ten opzichte van vorig jaar. Van de Wajong-gerechtigden acht 71 procent de kans groot dat de uitkeringsinstantie het merkt als iemand zijn/haar plichten niet nakomt; in 2016 was dit nog 79 procent. Daarnaast acht nu 68 procent de kans groot dat overtredingen daadwerkelijk bestraft worden, terwijl dit in 2016 nog 77 procent was. Degenen met een nwajong schatten de detectie- en strafkans hoger in dan degenen die onder de oude Wajongregeling vallen: resp. 75 en 65 procent (detectie), en 78 en 68 procent (straf) schatten deze kansen groot in. Deze verschillen tussen nwajongen owajong-gerechtigden waren ook vorig jaar zichtbaar. 100% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat 79% 79% 79% 71% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 77% 73% 77% 68% de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 12% 4% 7% 43% 25% Top 2 Weet niet 68% 21% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 7% 2% 5% 41% 29% 71% 22% 83

85 Significant verschil 95% betrouwbaarheid Wajong Controlekans Wajong Bij de Wajong denken zeven op de tien dat de kans groot is dat zij gecontroleerd worden aan de hand van gegevens van de Belastingdienst. Dit is minder dan vorig jaar, toen dachten nog acht op de tien dat deze kans groot was. Controle door middel van thuisbezoek vinden Wajonggerechtigden minder waarschijnlijk. Een kleine meerderheid, 38 procent, schat deze kans klein. Vergelijkbaar met vorig jaar acht 35 procent de kans groot dat er thuis of op de werkplek wordt gecontroleerd. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 79% 79% 75% 70% 40% 39% 37% 35% De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen zeer kleine kans Bottom 2 8% kleine kans 3% 5% grote kans zeer grote kans Top 2 Weet niet 39% 31% 70% 22% 20% 0% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis of op uw werkplek langskomt om u te controleren 38% 13% 25% 23% 12% 35% 27% 84

86 Wajong Witte en zwarte fraude Wajong Ruim drie kwart van de Wajong-gerechtigden denkt dat er een grote kans is dat de uitkeringsinstantie witte fraude ontdekt. Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. De kans dat zwartwerken wordt opgemerkt wordt zoals gewoonlijk minder hoog ingeschat: 59 procent denkt dat er een grote kans is. Ook dit is vergelijkbaar met eerdere jaren. Eén op de zes Wajong-gerechtigden verwacht een kleine kans dat zwartwerken wordt ontdekt. 100% 77% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 62% 64% 61% 59% wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie Bottom 2 4% 2% 3% 40% 37% Top 2 Weet niet 77% 19% 20% 0% witte fraude zwarte fraude wanneer u inkomsten niet meldt aan de Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie 16% 5% 11% 34% 25% 59% 25% 85

87 WW Detectie- en strafkans WW Net als in 2016 schatten acht op de tien WW ers de kans groot dat de uitkeringsinstantie het merkt als zij hun verplichtingen niet nakomen. Eén op de tien WW ers acht deze kans klein. De strafkans wordt ook door acht op de tien WW ers als groot ingeschat, door een derde zelfs als zéér groot. Er lijkt een dalende lijn zichtbaar wat betreft de strafkans, hoewel de daling van dit jaar ten opzichte van 2016 niet significant is. 100% 60% 40% 89% 86% 84% 84% 84% 81% 79% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat zeer kleine kans de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 10% kleine kans 2% 8% grote kans 51% zeer grote kans 28% Top 2 Weet niet 79% 11% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 8% 2% 6% 47% 32% 12% 86

88 Significant verschil 95% betrouwbaarheid WW Controlekans WW Acht op de tien WW ers schatten de kans groot in dat hun gegevens op afstand gecontroleerd worden, in lijn met eerdere jaren. Dat er ook thuis of op het werk gecontroleerd wordt achten WW ers minder waarschijnlijk, zelfs nog minder dan vorig jaar. De helft van de WW ers denkt dat de kans klein is dat een dergelijke controle plaatsvindt, in 2016 was dit 44 procent. Slechts een kwart acht de kans wél groot dat huis- of werkbezoeken plaatsvinden, in 2016 nog één op de drie. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 79% 38% 76% 79% 33% 32% 26% De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen zeer kleine kans Bottom 2 7% kleine kans grote kans 1% 6% 49% zeer grote kans Top 2 Weet niet 31% 14% 20% 0% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis of op uw werkplek langskomt om u te controleren 51% 33% 18% 7% 26% 24% 87

89 WW Witte en zwarte fraude WW De meerderheid van de WW ers, 84 procent, verwacht dat witte fraude opgemerkt wordt. Als het gaat om zwartwerken, dan denken zes op de tien dat de kans groot is dat dit wordt opgemerkt. Bijna een kwart is echter van mening dat de kans klein is dat dit gebeurt. Al deze cijfers liggen in lijn met eerdere jaren. 100% 60% 40% 88% 86% 88% 84% 67% 65% 62% 60% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie Bottom 2 3% kleine kans 3% grote kans 43% 41% zeer grote kans Top 2 Weet niet 84% 13% 20% 0% witte fraude zwarte fraude wanneer u inkomsten niet meldt aan de Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie 23% 9% 14% 35% 25% 60% 18% 88

90 Significant verschil 95% betrouwbaarheid ZW Detectie- en strafkans ZW Van de mensen die ZW ontvangen denkt 80 procent dat de kans groot is dat overtredingen opgemerkt worden. Eén op de tien schat deze kans klein in. Net als voorgaande jaren schatten ZW ers de strafkans hoger in dan de detectiekans. De strafkans wordt door 86 procent als groot ingeschat. Dit is meer dan vorig jaar; toen dacht 79 procent dat er een grote kans is te worden bestraft. Het is wel vergelijkbaar met de jaren daarvoor (87 procent in 2016, 85 procent in 2015). 100% 60% 40% 85% 87% 79% 81% 79% 76% 86% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie dit merkt zeer kleine kans Bottom 2 9% kleine kans 4% 5% grote kans 51% zeer grote kans 28% Top 2 Weet niet 12% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 3% 1% 2% 50% 36% 86% 11% 89

91 Significant verschil 95% betrouwbaarheid ZW Controlekans ZW Drie kwart van de ZW ers denkt dat er op afstand controles plaatsvinden, bijvoorbeeld door gegevens te vergelijken met die van de Belastingdienst. Dit is minder dan vorig jaar, toen werd dit nog verwacht door acht op de tien ZW ers. Gelijk aan eerdere jaren, acht iets minder dan de helft van de ZW ers (46 procent) het waarschijnlijk dat er ook huis- of werkplekbezoeken plaatsvinden ter controle. Een derde denkt dat het onwaarschijnlijk is dat zij thuis bezocht worden. 100% Hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 78% 77% 74% 48% 46% 46% 46% De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen zeer kleine kans Bottom 2 6% kleine kans 1% 5% grote kans zeer grote kans Top 2 Weet niet 40% 34% 74% 20% 20% 0% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis of op uw werkplek langskomt om u te controleren 32% 8% 23% 31% 14% 45% 23% 90

92 ZW Witte en zwarte fraude ZW Een ruime meerderheid van 86 procent van de ZW ers denkt dat witte fraude opgemerkt wordt. Dit is gelijk aan voorgaande jaren. Wat betreft zwartwerken denkt 68 procent van de ZW ers dat dat de kans groot is dat dit opgemerkt wordt. Ook hier zijn de cijfers vergelijkbaar met eerdere jaren (geen significante verschillen). 100% 60% 40% 86% 85% 85% 86% 71% 68% 64% 64% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie zeer kleine kans Bottom 2 2% kleine kans 1% 2% grote kans 47% 39% zeer grote kans Top 2 Weet niet 86% 11% 20% 0% witte fraude zwarte fraude wanneer u inkomsten niet meldt aan de Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie 15% 4% 11% 41% 28% 68% 16% 91

93 Pw Detectie- en strafkans Pw Drie kwart van de Pw-gerechtigden verwacht dat het wordt opgemerkt als zij hun plichten niet nakomen, vergelijkbaar met voorgaande jaren. Eén op de tien denkt dat deze kans klein is. Acht op de tien denken dat wanneer overtredingen worden opgemerkt, deze ook daadwerkelijk bestraft worden. Dit ligt in lijn met vorig jaar. Er zijn nagenoeg geen verschillen in de perceptie van de detectie- en strafkans tussen alleenstaande en samenwonende Pw ers. 100% Stel u komt uw plichten niet na, hoe groot schat u de kans in dat 60% 40% 82% 83% 82% 79% 78% 77% 75% zeer kleine kans de uitkeringsinstantie dit merkt Bottom 2 11% kleine kans 4% 7% grote kans 42% 33% zeer grote kans Top 2 Weet niet 75% 14% 20% 0% detectiekans strafkans u wordt bestraft als de uitkeringsinstantie het merkt 6% 2% 4% 41% 37% 78% 15% 92

94 Significant verschil 95% betrouwbaarheid Pw Controlekans Pw Controle door middel van het opvragen van gegevens bij de Belastingdienst beschouwt 75 procent van de Pw ers als waarschijnlijk, minder dan vorig jaar (79 procent). Net als de afgelopen jaren schatten Pw ers de kans dat zij ter controle thuis of op hun werk bezocht worden relatief hoog in, in vergelijking met de andere wetten: circa zes op de tien achten de kans groot dat dit gebeurt. Samenwonenden schatten deze kans vaker groot in (65 procent) dan alleenstaanden (56 procent). 100% Hoe groot schat u de kans in dat 79% 79% 75% zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 61% 60% 59% 57% De uitkeringsinstantie u controleert door bijv. gegevens van de Belastingdienst op te vragen Bottom 2 6% 2% 4% 39% 36% Top 2 Weet niet 75% 19% 20% 0% Belastingdienst huisbezoek De uitkeringsinstantie bij u thuis of op uw werkplek langskomt om u te controleren 19% 5% 14% 35% 22% 57% 24% 93

95 Pw Witte en zwarte fraude Pw Acht op de tien Pw ers achten de kans groot dat het wordt opgemerkt als zij iets anders aan het UWV melden dan aan de Belastingdienst, net als in Vergeleken met andere wetten, schatten Pw ers de kans relatief vaak hoog in dat ook zwartwerken opgemerkt wordt: drie kwart denkt dat de kans groot is dat dit ontdekt wordt. Hierbij schatten samenwonenden deze kans vaker groter in (78 procent) dan alleenstaande Pw ers (72 procent). 100% 81% 85% 81% 81% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans kleine kans grote kans zeer grote kans 60% 40% 75% 77% 74% 73% wanneer u inkomen of wijzigingen in uw inkomen wel meldt aan de Belastingdienst, maar niet aan de uitkeringsinstantie Bottom 2 5% 2% 3% 40% 41% Top 2 Weet niet 81% 14% 20% 0% witte fraude zwarte fraude wanneer u inkomsten niet meldt aan de Belastingdienst én niet aan de uitkeringsinstantie 10% 4% 7% 39% 33% 73% 17% 94

96 Pw Woon- en vermogensfraude Pw Voor het vierde jaar op rij gaat de perceptie van de detectiekans van woonfraude exact gelijk op met de perceptie van de detectiekans van vermogensfraude. 78 procent van de Pw ers acht de kans groot dat de uitkeringsinstantie het merkt wanneer zij woonfraude dan wel vermogensfraude plegen. Dit is in lijn met eerdere jaren. 100% 60% 40% 82% 82% 79% 78% 79% 78% Stel u komt uw plichten niet na. Hoe groot schat u de kans in dat de uitkeringsinstantie het merkt. zeer kleine kans wanneer u niet meldt wanneer u een gezamenlijke huishouding begint of eindigt Bottom 2 7% kleine kans 3% 4% grote kans 43% 35% zeer grote kans Top 2 Weet niet 78% 15% 20% 0% woonfraude vermogensfraude wanneer u vermogen of wijzigingen in uw vermogen niet meldt 7% 3% 4% 41% 37% 78% 15% 95

97 Perceptie van de hoogte van de boete De maximale boete bij overtreding is terugbetaling plus 100 procent van het te veel ontvangen bedrag. De boete van 100 procent kan alleen opgelegd worden als iemand met opzet heeft gefraudeerd. Bij grove schuld volgt een boete van 75 procent. In de overige gevallen is de boete 50 procent van het gefraudeerde bedrag. Bij verminderde verwijtbaarheid is de boete 25 procent van dit bedrag. Uitkeringsgerechtigden zijn gevraagd wat volgens hen de maximale boete bij overtreding is, met keuze uit: - geen boete - een boete van 10 procent - een boete van 50 procent - een boete van 100 procent - weet niet Kennis hoogte maximale boete: percentage dat het juiste antwoord geeft terugbetaling plus 100% van het te veel ontvangen bedrag WIA PW WAO Juist antwoord 13% 12% 11% Weet niet Verkeerd antwoord 67% 20% 57% 31% 67% 22% Er is nog steeds veel onbekendheid onder alle uitkeringsgerechtigden als het gaat om de maximale boete. Bij alle wetten wist slechts een kleine minderheid het juiste antwoord te geven. WW Wajong ZW 8% 8% 7% 60% 31% 59% 32% 60% 33% Terwijl vorig jaar WAO ers bovenaan stonden met 16 procent goede antwoorden, is de hoogst scorende groep dit jaar WIA met 13 procent. Hierna volgen Pw-gerechtigden en WAOgerechtigden, met resp. 12 en 11 procent goede antwoorden. Het minst goed op de hoogte zijn de AKW ers: van hen weet 3 procent het juiste boetebedrag te noemen. ANW AOW AIO AKW 7% 6% 6% 3% 65% 28% 70% 24% 65% 28% 51% 45% 96

98 Bijlage 1 Houding en situatie

99 AOW Houding en situatie AOW Circa de helft van de AOW-gerechtigden is ervan overtuigd dat mensen de regels overtreden om er zelf beter van te worden. Dit is het grootste aandeel vergeleken met andere wetten. Vier op de tien denken overigens dat er niet met opzet fraude wordt gepleegd, maar dat deze mensen de regels niet goed genoeg kennen. AOW-gerechtigden vinden het prima als ze zelf gecontroleerd zouden worden. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 9% 2% 7% 36% 18% Top 2 Neutraal 53% 34% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 18% 4% 14% 33% 7% 40% 39% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 1% 1% 54% 28% 82% 14% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle AOW-gerechtigden (n=516) 98

100 AKW Houding en situatie AKW De meningen van AKW ers over de stelling dat mensen de regels overtreden om er zelf beter van te worden, zijn verdeeld. Circa een derde is het hiermee eens en drie op de tien zijn dat niet. De rest is neutraal. De meerderheid van de AKW ers is van mening dat mensen niet met opzet fraude plegen, maar dat dit komt door gebrek aan kennis van de regels. AKW ers hebben er verder geen problemen mee als ze zelf gecontroleerd zouden worden. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 30% 5% 25% 28% 7% Top 2 Neutraal 35% 34% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 23% 5% 18% 36% 8% 44% 32% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 1% 1% 48% 37% 85% 12% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle AKW-gerechtigden (n=403) 99

101 Anw Houding en situatie Anw Ook Anw-gerechtigden hebben er geen problemen mee als ze gecontroleerd zouden worden (81 procent). Circa vier op de tien Anw-gerechtigden zijn van mening dat mensen die de regels overtreden dit doen om er zelf beter van te worden. Echter ook circa vier op de tien denken dat fraude wordt gepleegd doordat mensen de regels niet goed kennen. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 19% 8% 11% 29% 9% Top 2 Neutraal 38% 40% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 19% 5% 14% 32% 6% 38% 41% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 2% 2% 46% 35% 81% 14% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle Anw-gerechtigden (n=308) 100

102 AIO Houding en situatie AIO Net als vorig jaar vinden drie op de tien AIO-gerechtigden dat mensen die de regels overtreden dit doen om er zelf beter van te worden. Van alle uitkeringsgerechtigden geven AIO ers het meest stellig aan het hier helemaal niet mee eens te zijn (13 procent). Ook net als in 2016 denken vier op de tien AIO ers dat er fraude wordt gepleegd doordat mensen de regels niet goed genoeg kennen. Circa drie kwart van de AIO-gerechtigden vindt het prima om zelf gecontroleerd te worden. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 28% 13% 14% 20% 11% Top 2 Neutraal 31% 39% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 17% 5% 12% 33% 7% 40% 39% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 3% 2% 1% 44% 30% 73% 21% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle AIO-gerechtigden (n=308) 101

103 WAO Houding en situatie WAO Het aandeel WAO-gerechtigden dat van mening is dat mensen niet met opzet fraude plegen is vrijwel gelijk aan vorig jaar (34 procent tegenover 35 procent in 2016). De meerderheid is overigens neutraal. In tegenstelling tot vorig jaar is de meerderheid van WAO-gerechtigden het eens met de stelling dat mensen de regels overtreden om er zelf beter van te worden (vorig jaar stond de meerderheid hier neutraal tegenover). Verder vinden acht op de tien WAO-gerechtigden het geen probleem als zij zelf gecontroleerd zouden worden. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 12% 4% 8% 31% 14% Top 2 Neutraal 45% 41% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 18% 5% 13% 28% 6% 34% 46% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 2% 1% 48% 30% 78% 19% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle WAO-gerechtigden (n=445) 102

104 WIA Houding en situatie WIA Ruim een derde van de WIA-gerechtigden is ervan overtuigd dat mensen die de regels overtreden dit doen om er zelf beter van te worden. Ook bijna een derde is van mening dat mensen niet met opzet fraude plegen maar de regels niet goed genoeg kennen. De meeste WIA-gerechtigden hebben er zelf geen problemen mee als ze zelf gecontroleerd worden (79 procent). Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 19% 8% 11% 27% 9% Top 2 Neutraal 36% 44% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 21% 7% 14% 27% 4% 31% 47% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 2% 1% 1% 50% 29% 79% 18% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle WIA-gerechtigden (n=405) 103

105 Wajong Houding en situatie Wajong Circa een kwart van de Wajong-gerechtigden vindt dat mensen regels overtreden om er zelf beter van te worden. Dit is het laagste aandeel vergeleken met de andere wetten. Een derde van de Wajongers denkt dat mensen per ongeluk fraude plegen omdat ze de regels niet kennen. Nieuwe Wajong-gerechtigden vinden dat vaker dan oud Wajong-gerechtigden (resp. 39 versus 31 procent). Net als vorig jaar vinden zeven op de tien Wajong-gerechtigden het prima om zelf gecontroleerd te worden. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 24% 7% 17% 21% 6% Top 2 Neutraal 27% 46% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 18% 5% 13% 28% 5% 34% 47% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 5% 2% 3% 44% 24% 69% 25% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle Wajong-gerechtigden (n=528) 104

106 WW Houding en situatie WW De meerderheid van de WW-gerechtigden (45 procent) staat neutraal tegenover de stelling dat mensen regels overtreden om er zelf beter van te worden. Circa een derde is het wel eens met deze stelling. Ook staat de helft van de WW-gerechtigden neutraal tegenover de stelling dat mensen die fraude plegen dat niet met opzet doen. Ruim drie kwart van de WW-gerechtigden heeft er zelf geen problemen mee als ze gecontroleerd zouden worden. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 19% 5% 14% 28% 7% Top 2 Neutraal 35% 45% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 24% 5% 19% 22% 3% 25% 50% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 2% 1% 1% 50% 27% 78% 20% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle WW-gerechtigden (n=411) 105

107 ZW Houding en situatie ZW Hoewel ruim een derde van de ZW-gerechtigden vindt dat mensen die de regels overtreden dit doen om er beter van worden, staat de meerderheid er neutraal tegenover (40 procent). Ook staat een kleine meerderheid neutraal tegenover de stelling dat mensen per abuis fraude plegen, omdat zij de regels niet goed genoeg kennen. Net als bij de andere UWV-wetten, vinden de meeste ZW-gerechtigden (84 procent) het prima als zij zelf worden gecontroleerd. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 22% 7% 15% 27% 9% Top 2 Neutraal 36% 40% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 23% 5% 18% 31% 5% 36% 39% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 1% 1% 51% 33% 84% 15% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle ZW-gerechtigden (n=376) 106

108 Pw Houding en situatie Pw Net als vorig jaar vinden drie op de tien Pw ers dat mensen de regels overtreden om er zelf beter van te worden. Samenwonende Pw-gerechtigden zijn het hier vaker mee oneens dan de alleenstaanden (resp. 38 en 28 procent). Een derde van de Pw-gerechtigden denkt dat men niet altijd met opzet fraude pleegt, maar dat dit komt door onbekendheid met de regels. De meerderheid staat hier neutraal tegenover. Twee derde van de Pw-gerechtigden vindt het prima als zij zelf zouden worden gecontroleerd. Vergeleken met de andere wetten is dit het laagste aandeel. Mensen die de regels overtreden, doen dat omdat ze er beter van worden Bottom 2 29% 11% 18% 21% 7% Top 2 Neutraal 29% 39% Mensen plegen niet met opzet fraude, maar kennen de regels niet goed genoeg 21% 6% 15% 25% 8% 33% 43% Ik vind het prima als ik zelf gecontroleerd zou worden 4% 1% 3% 43% 24% 67% 26% volledig mee oneens mee oneens mee eens volledig mee eens Basis: alle Pw-gerechtigden (n=1.758) 107

109 Dank u