20 economisch dossier 14

Transcriptie

1 economisch dossier 2014

2

3 ALGEMENE VERGADERING & PERSCONFERENTIE 20 juni 2014 economisch dossier 2014 SIGMA vzw, federatie van de algemeen vertegenwoordigers van materieel voor openbare en private werken, voor de bouw en voor goederenbehandeling 3

4 4

5 Inhoud # 1 P.6 DE ALGEMENE ECONOMISCHE CONJUNCTUUR IN 2013 # 2 P.14 DE BOUWSECTOR # 3 P.20 BURGERLIJKE BOUWKUNDE/BOUW # 4 P.30 INTERNE GOEDERENBEHANDELING # 5 P.34 BELANG EN ACTIVITEITEN VAN SIGMA # 6 P.40 SIGMACERT - DE BELGISCHE VEILIGHEIDSKEUR 5

6 # 1 DE ALGEMENE ECONOMISCHE CONJUNCTUUR IN 2013

7 Na een stagnatie van bijna 2 jaar, kende de Belgische economie een heropleving. Vanaf het tweede kwartaal 2013 tekenden we opnieuw een positieve groei op. Het reële bbp nam toe met 0,2 %, na met 0,1 % te zijn gedaald in De bescheiden opleving van de bedrijvigheid was voornamelijk te danken aan het herstel van bepaalde componenten van de binnenlandse vraag zoals de particuliere consumptie en de groei van de uitvoer. Deze laatste is vooral het gevolg van de opleving binnen het eurogebied. Wel drukten de aanhoudende onzekerheid over een aantal factoren (zoals werkgelegenheid, stijging van de inkomens van de particulieren of afzetmogelijkheden van de ondernemingen op middellange termijn) een sterkere opleving. Laatste gegevens Groei bbp (%) België 2013-IV 1 0,2-0,1 Eurogebied 2013-IV 0,5-0,7 Inflatie (%) België ,9 1,2 2,6 Eurogebied ,5 1,4 2,5 Werkloosheid (%) België ,5 8,4 7,6 Eurogebied , ,3 Wisselkoers Euro - US Dollar ,3826 1,3281 1,2848 Rentevoet ECB ,25 0,55 0,88 Rente Euribor 3 maanden ,345 0,22 0,574 Langetermijnrente ,15 2,42 3 Bron NBB - Laatste bijwerking :53:42 De zwakke toename van het bbp in en de tragere stijging ten opzichte van 2012, zijn grotendeels te verklaren door een negatief overloopeffect aan het begin van het jaar. Daarna trok de bedrijvigheid krachtiger aan. Nadat het bbp in het eerste kwartaal stabiel bleef, onder meer onder invloed van de traditionele daling van de overheidsinvesteringen na BBP in België, in het eurogebied en in de drie belangrijkste buurlanden. lokale verkiezingen, nam het gedurende de rest van het jaar toe. Parallel hiermee, merkten we een verbetering van het vertrouwen van huishoudens en bedrijfsleiders op. In België nam het bbp in het tweede kwartaal met 0,2 % toe en die groei steeg geleidelijk tot 0,4 % in het vierde kwartaal. Het in 2013 ingezet herstel stuwde de bedrijvigheid tot boven het niveau van begin Als we kijken naar de belangrijkste buurlanden, dan kwam enkel in Duitsland de bedrijvigheid boven het peil van vóór de crisis uit. Frankrijk en Nederland, blijven echter onder dit niveau. Het conjunctuurherstel had geleidelijk - en met een wisselende intensiteit - effect op alle belangrijke bedrijfstakken. De verwerkende nijverheid trok duidelijk profijt uit het herstel van de vraag en van de buitenlandse handel. Na een aanzienlijke achteruitgang in 2012 en in het begin van 2013, kon deze bedrijfstak vanaf het tweede kwartaal van 2013 opnieuw een positieve groei laten optekenen. 7

8 Kerncijfers voor de Belgische Economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Prognose 2014 Consumptieve bestedingen particulieren 2,8 0,2-0,3 0,6 1,1 Consumptieve bestedingen overheid 0,6 0,7 1,4 0,6 1,1 Bruto vaste kapitaalvorming -1,1 4,1-2 -2,4 1,4 Totaal van de nationale bestedingen 1,8 2-0,6-0,4 1,2 Uitvoer van goederen en diensten 8,1 6,4 1,8 2 3,1 Invoer van goederen en diensten 7,5 6,9 1,3 1,3 3,1 Netto-uitvoer (bijdrage tot de groei van het bbp) 0,6-0,2 0,4 0,6 0,2 Bruto binnelands product 2,3 1,8-0,1 0,2 1,1 Nationaal indexcijfer der consumptieprijzen 2,2 3,5 2,8 - - Gezondheidsindex 1,7 3,1 2,7 1,2 1,4 Reëel beschikbaar inkomen particulieren -1,2-0,9 1,2 0,5 1,5 Spaarquota particulieren (in % van het beschikbaar inkomen) 15,2 14,1 15,2 15,1 15,2 Binnenlandse werkgelegenheid (jaargemiddelde verandering, in duizendtallen) 30,2 63,4 9,4-11,4 13 Werkloosheidsgraad (Eurostatstandaard, jaargemiddelde) 8,3 7,2 7,6 8,4 8,4 Saldo lopende rekeningen (betalingsbalans in % van het bbp) 1,9-1,1-1,9-2,2-1,1 Wisselkoers van de euro naar US dollar (aantal US dollars voor 100 euro) -1,7-2,4-2 -1,1 1,9 Korte rente (Euribor, 3 maanden in %) 0,8 1,4 0,6 0,2 0,3 Lange rente (OLO, 10 jaar in %) 3,4 4,2 3 2,4 2,6 Bron : NBB Inflatie fors gedaald in 2013 Tijdens 2013 bedroeg de inflatie gemiddeld 1,2 %, ten opzichte van 2,6 % in Deze daling is voornamelijk toe te schrijven aan de prijsvermindering voor energiedragers. De vertraging van de totale inflatie was sterker in België dan in het eurogebied als geheel. Dit heeft te maken met het prijsverloop voor energiedragers, meer in het bijzonder voor gas en elektriciteit. Tegen de achtergrond van een weinig rooskleurige conjunctuur en een meer beheerste loonstijging, beliep de onderliggende inflatietendens 1,4 % in Ondanks die vermindering kwam de onderliggende inflatietendens, die hoofdzakelijk de transmissie van de in de economie gegenereerde kosten naar de consumptieprijzen weerspiegelt, in België opnieuw boven die in de buurlanden uit. Ondanks het opwaartse effect van een verhoging bleef ze in 2013 gemiddeld beperkt tot 1,1 %. 8

9 Algemene synthetische curve Verwerkende nijverheid Dienstverlening aan bedrijven Bouwnijverheid Handel Bron : NBB 9

10 Indicator van het consumentenvertrouwen Vooruitzichten voor de volgende 12 maanden Economische situatie in België Werkloosheid in België Financiële situatie van de gezinnen Spaarvermogen van de gezinnen Bron : NBB 10

11 Werkgelegenheid De arbeidsmarkt reageerde met enige vertraging op het verloop van de economische bedrijvigheid. Daardoor bleef de daling van het bbp in 2012 de werkgelegenheid in 2013 negatief beïnvloeden. Met als gevolg dat de werkgelegenheid met 0,2% daalde na drie opeenvolgende jaren te zijn gestegen. Vanaf het eerste kwartaal 2013 nam de arbeidsproductiviteit toe en maakte zo een einde aan zeven opeenvolgende kwartalen met een daling. In totaal liep de binnenlandse werkgelegenheid met personen terug ten opzichte van Deze daling was voornamelijk te wijten aan het verloop van het aantal werknemers in de conjunctuurgevoelige bedrijfstakken. In deze branches werden vanaf 2012 nettoverliezen opgetekend, die tijdens 2013 verder toenamen tot gemiddeld De banenvernietiging was echter minder krachtig tijdens de tweede helft van het jaar. Dit weerspiegelt de vertraagde reactie op het verloop van de bedrijvigheid. Tijdens de eerste drie kwartalen van 2013 ging de werkgelegenheid het sterkst achteruit in de industrie. De Belgische werkloosheidsgraad lag einde 2013 op 3,7 procentpunt onder die van het eurogebied, terwijl ze vóór de grote recessie ongeveer even hoog waren. De gewestelijke werkloosheidsgraden lopen significant uiteen. Uitgedrukt in procenten van de beroepsbevolking van 15 tot 64 jaar, beliep de werkloosheidsgraad, gemiddeld over de eerste drie kwartalen van ,4% in Brussel, 11,4% in Wallonië en slechts 5% in Vlaanderen. Niet-werkende werkzoekenden in België en in de drie gewesten (veranderingen in duizenden personen t.o.v. de overeenstemmende maand van het voorgaande jaar) Bronnen : EC, RVA De stijging van de werkloosheid verschilt van het ene gewest tot het andere. Zowel in absolute termen als verhoudingsgewijs nam het aantal werkzoekenden in Vlaanderen het sterkst toe, omdat dit gewest gevoeliger is voor conjuncturele schommelingen van de bedrijvigheid. Gemiddeld over 2013 trof de werkloosheid er personen meer dan in 2012, tegen in Wallonië en in Brussel. Tot midden 2013 was het de werkloosheid van jongeren onder de 25 jaar die verhoudingsgewijs het sterkst toenam. 11

12 Niet-werkende werkzoekenden naar leeftijdscategorie (veranderingen in % t.o.v. de overeenstemmende maand van het voorgaande jaar) Geharmoniseerde werkloosheidgraad in België en in het Eurogebied (seizoengezuiverde maandgegevens, in % van de beroepsbevolking van 15 jaar en ouder) Bronnen : EC, RVA Ook de Eurozone kent een nieuwe verslechtering van de arbeidsmarkt. In de loop van 2013 werden echter tekenen van stabilisering zichtbaar. Zo steeg de werkloosheidsgraad in april en bleef deze vervolgens tot het einde van het jaar stabiel op 12,1% van de beroepsbevolking. Tegelijkertijd vertraagde het banenverlies op kwartaalbasis geleidelijk. Het herstel van de bedrijvigheid in 2013 was echter nog Arbeidsmarkt in het Eurogebied (veranderingspercentages t.o.v. het overeenstemmende kwartaal van het voorgaande jaar, tenzij anders vermeld) te broos om ondernemingen ertoe aan te zetten hun personeelsbestand uit te breiden. In 2013 waren er wel grote verschillen tussen de lidstaten. De werkgelegenheid liep opnieuw sterk terug in meerdere perifere economieën zoals Cyprus, Griekenland, Portugal en Spanje. Op het einde van 2013 liep de werkloosheidsgraad uiteen van zowat 5% in Oostenrijk, Duitsland en Luxemburg tot meer dan 26% in Griekenland en Spanje. Hoewel de verslechtering van de arbeidsmarkt tot uiting kwam in alle leeftijdsgroepen van de beroepsbevolking, bleef vooral de jongerenwerkloosheid problematisch in In november bedroeg de werkloosheidsgraad bij jongeren onder de 25 gemiddeld 24,2% in het eurogebied, terwijl dit in 2008 nog 18% was. In Duitsland en Oostenrijk was de jongerenwerkloosheid het laagst (respectievelijk 7,5% en 8,6%) terwijl de meest zorgwekkende cijfers, rond de 60%, werden genoteerd in Griekenland en Spanje. Ook op Europees niveau werden maatregelen genomen om de jongerenwerkloosheid te bestrijden. Tijdens de Europese Raad van 28 juni 2013, keurden de staatshoofden en regeringsleiders een plan goed dat dat de versnelde tenuitvoerlegging omvat van het Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren. Bronnen : EC, ECB. (1) Verhouding tussen het aantal werklozen en de beroepsbevolking in %. 12

13 Youth unemployement rate - % of active population in the same age group Bron: Eurostat Change in the number of unemployed persons (compared to previous month, in thousands), seasonally adjusted, January February 2014) Bron: Eurostat 13

14 # 2 DE BOUWSECTOR

15 Op het vlak van toegevoegde waarde handhaaft de Belgische bouwsector zich, samen met Duitsland, in de internationale kopgroep. Op kwartaalbasis vertoonde de bouwnijverheid een negatieve groei. De eerste tekenen van herstel werden pas zichtbaar in het derde kwartaal van Na 6 opeenvolgende kwartalen achteruitgang was er eindelijk weer een lichte groei van 0,8%. Voor 2014 verwacht de bouw een kleine groei van 0,5%. en voor 2014 verwachten we nog steeds een negatieve evolutie. Met andere woorden: in 2014 zullen de burgerlijke bouwkunde en de niet-woongebouwen nog niet uit de rode cijfers geraken. In 2013 gingen er 2065 bouwbedrijven failliet, in 2012 waren er dit nog maar Dit is een stijging van 14,6% in één jaar tijd. Tijdens het laatste kwartaal daalde het aantal faillissementen met 10,1%. Bouwbarometer Evolutie van de productie (K/K-4) Bron: Confederatie Bouw De bouwbarometer van de Confederatie Bouw toont aan dat er in het laatste kwartaal van 2013 meer bouwvergunningen voor nieuwe woningen werden afgeleverd, maar minder voor de renovatie van woningen en de bouw en renovatie van niet-woongebouwen. Globaal genomen ging het aantal vergunningen voor woningen in 2013 er op vooruit en werden er nieuwe woningen toegestaan. Dit kwam enkel door een stijging in het aantal vergunde appartementen. Het valt echter af te wachten of deze vergunningen zullen resulteren in effectieve bouwstarts. Het volume toegestane niet-woongebouwen ging er in 2013 fors op achteruit. De burgerlijke bouwkunde is in sterke mate afhankelijk van overheidsopdrachten en in het bijzonder van de gemeentelijke overheden. In 2013 gingen de investeringen sterk achteruit (een gevolg van de verkiezingscyclus ) In de woningbouw merken we een stijging van het aantal vergunningen op, namelijk vergunningen of een stijging van 3% ten opzichte van Deze groei is hoofdzakelijk te wijten aan een stijging van 9% bij de appartementen tegenover een daling van 5% % bij de woningen. We stellen echter vast dat deze globale groei zich enkel in Vlaanderen en Brussel voordoet. In Wallonië daalde het totale aantal bouwvergunningen voor woningen en appartementen met 3% in

16 Afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen voor nieuwe woningen (België) Bron: Bouwunie-studiedienst op basis van cijfers FOD Economie Alg. directie Statistiek en Economische Informatie d.d. 27/03/2014 Afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen woningen (België) Bron: Bouwunie-studiedienst op basis van cijfers FOD Economie Alg. directie Statistiek en Economische Informatie d.d. 27/03/2014 Door het afschaffen van de meeste voordelen voor energiebesparende ingrepen, bevindt de renovatiesector zich sinds 2012 in een overgangsperiode. Met als gevolg dat het aantal renovaties terugviel. Ook in 2013 tekenden we nog een daling van 1,8% op, maar de indicatoren suggereren dat dit marksegment in 2014 weer een groei zou kennen. Indien de regeringen in België geen nefaste beslissingen nemen, dan is een groei van meer dan 3% mogelijk. In 2013 groeide de productie van niet-woongebouwen met ongeveer 2%. Dit komt door het hoger aantal vergunningen in 2012 ten opzichte van Nu stellen we echter het tegenovergestelde vast. De cijfers voor de vergunningen in 2013 zijn nog niet volledig gekend, maar het staat vast dat dit lager zal liggen dan in Volgens ramingen zou de daling kunnen oplopen tot 9%. 16

17 Afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen niet-woongebouwen (België) Bron: Bouwunie-studiedienst op basis van cijfers FOD Economie Alg. directie Statistiek en Economische Informatie d.d. 27/03/2014 In 2014 zullen er dus minder en kleinere niet-woongebouwen opgetrokken worden. Gelukkig wordt deze daling deels gecompenseerd door een stijging bij de handelsgebouwen. Deze laatste genereren meer activiteit per kubieke meter volume. Daardoor zou de totale daling van de activiteit van de niet-woongebouwen beperkt moeten blijven tot 1 à 2%. Zoals eerder vermeld hangt de activiteit in de burgerlijke bouwkunde af van de overheidsinvesteringen. Deze daalden sterk in de eerste helft van Alle gegevens zijn nog niet binnen, maar we verwachten voor 2013 een terugval van ongeveer 12% was inderdaad een verkiezingsjaar en dan volgt er altijd een daling, maar in dit geval is ze ongeveer 2 maal zo groot als wat experts verwacht hadden. De reden hiervoor is, op basis van de nu bekende gegevens, nog niet achterhaald. Bij gebrek aan harde gegevens over 2013 is het moeilijk om een voorspelling te doen voor Wel weten we dat de orderboeken gekrompen zijn en dat deze krimp duurde tot eind Dat maakt de vooruitzichten voor de burgerlijke bouw voor 2014 negatief zijn. Een terugval van 1% ten opzichte van 2013 lijkt een realistische inschatting. De werkgelegenheid in de bouw is nu 2,5% lager dan op het hoogtepunt in 2011, maar in het derde kwartaal 2013 kwam er (tijdelijk) een einde aan de daling. Wel stellen we vast dat de evolutie van de werkgelegenheid in de bouw sinds 2011 veel negatiever is dan in de hele economie. Samengevat kunnen we stellen dat 2013 een slecht jaar was voor de bouw. Terwijl het BBP met 0,2% steeg, incasseerde de bouwsector een verlies van 1,5%. Hiervoor zijn heel wat verklaringen: de burgerlijke bouw presteerde slecht, de woningbouw kreeg klappen en de strenge winter legde de activiteit lam met achtendertig erkende verletdagen. Voor 2014 zijn alle voorwaarden aanwezig voor een beperkt herstel. Dat heeft de sector voornamelijk te danken aan de woningbouw en de gunstige vooruitzichten voor de renovaties. Indien de bouwvergunningen inderdaad omgezet worden naar bouwstarts, dan kunnen de woningbouw en de renovaties samen met 2,5% groeien. Dit compenseert de minder goede vooruitzichten bij de niet-woongebouwen en de burgerlijke bouwkunde, want deze twee segmenten zullen in 2014 waarschijnlijk achteruitgaan. 17

18 Europa De economische druk op de Europese bouwindustrie bleef ook in 2013 verder duren. De bouw output kromp met 3% vergeleken met Deze daling is hoofdzakelijk te wijten aan besparingsmaatregelen vanuit de overheden die minder openbare werken laten uitvoeren, maar ook de invloed van de algemene zwakke economische situatie, de hoge werkloosheidsgraad en het lage consumentenvertrouwen zorgden voor een daling in de huizenbouw en nietwoongebouwen. De Europese bouwsector kende de laatste jaren sterke dalingen. Dit was het gevolg van de verschillende crisissen, maar bovenal door de overheidsbesparingen en de marktomwentelingen door de crisis en de onzekere economische toekomst. In West-Europa daalde de productie in 2013 met 2,7%, Oost-Europa kende een daling van 7,7%. De vooruitzichten in de bouwsector verschillen sterk van land tot land. De bouwactiviteit ging het sterkst achteruit in die landen die het hardst getroffen werden door de economische en vastgoedcrisis. In 2013 konden slechts enkele landen een stijging van de bouwsector laten optekenen. Deze was voornamelijk te vinden in de Scandinavische landen (Noorwegen en Denemarken) en Centraal-Europese landen zoals Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. Construction activity and economic growth in Europe (EC-19) at 2012 prices Bron: Euroconstruct De toekomst ziet er echter rooskleuriger uit: gelijklopend met de algemene economische heropleving, zou de bouwsector in 2014 een bescheiden groei van 0.9% kennen. Indien de economie stabiel blijft, zal deze tendens zich ook voor de periode verderzetten. Alle sectoren (woningbouw, niet-woongebouwen en burgerlijke bouwkunde) zouden een groei moeten kennen. We mogen echter niet vergeten dat deze groei vanop een laag niveau start. In de residentiële sector, lijken alle Euroconstruct landen in 2014 de woelige, afgelopen jaren te boven te komen. De niet-residentiële sector zal pas vanaf 2015 profiteren van het positievere economische klimaat. De burgerlijke bouwkunde zou dan weer voordeel halen uit de noodzakelijke en vaak uitgestelde investeringen in infrastructuur en dit kan als tegengewicht dienen tegen de voortdurende besparingen van de overheden. 18

19 19

20 # 3 BURGERLIJKE BOUWKUNDE/BOUW

21 BURGERLIJKE BOUWKUNDE/BOUW Als we even terug kijken naar ons dossier van vorig jaar, en meer bepaald naar onze presentatie van het dossier in juni 2012, dan kunnen we enkel stellen dat onze glazen bol correct was. Alle indicatoren wezen op een daling van de markt en dit werd dan ook de realiteit. Algemeen kunnen we spreken van een daling rond de 15 % bij de -8 Ton groep en iets meer -20% bij de +8 Ton Walsen Mini-hydraulische graafmachines Hydraulische graafmachines op rupsen Hydraulische graafmachines op banden Graaflaadcombinaties Wegschaven Bulldozers op rupsen Kabelkranen op rupsen Hijskranen, zelfrijdend of gemonteerd op vrachtwagens Verreikers Alle terreinen heftrucks a Wielladers 0-80 pk b Wielladers > 80 pk Schrankladers op banden Schrankladers op rupsen Knikdumpers (*) Starre dumptrucks Asfaltafwerkmachines Glijbekistingsmachines TOTAAL Hydraulische breekhamers Scharen, verbrijzelaars, multiprocessoren Sloopsorteergrijpers TOTAAL Trilplaten vooruit alleen Trilplaten vooruit & achteruit Trilstampers TOTAAL Mobiele brekers Mobiele zeven TOTAAL Generatoren Productiegroepen Generatoren Noodstroom TOTAAL (*) Knikdumpers Cijfers 2001 t.e.m incl. Starre Dumptrucks 21

22 Tijdens de tweede helft van het jaar, stelden we een verbetering vast, waardoor de cijfers in december beter waren dan deze van eind april. Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van alle machines januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Als we de cijfers per subgroep bekijken,, kunnen we het volgende besluiten: Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van trilmaterieel januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van de machines zonder trilmaterieel januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december 22

23 Stijgers en dalers Stijgers Bulldozers op rupsen zijn één van de weinige groepen die een stijging kende van +23%. Desondanks lag dit aantal nog onder het lange-termijn-gemiddelde van 45. Dumpers Knikdumpers Starre dumptrucks (Dumpers en dumptrucks) Telescoopkranen, zelfrijdend of gemonteerd op vrachtwagens Bulldozers op rupsen % 24 Knikdumpers ,0 25 Starre dumptrucks (Dumpers en dumptrucks) ,0 18 Telescoopkranen, zelfrijdend of gemonteerd op vrachtwagens ,3 16 Bulldozers op rupsen ,3 Dalers -10 tot -20% Ondanks een daling van 12% blijven minigravers de grootste groep met stuks, zijnde 50% van de -8T klasse. Walsen dalen met -16%, hydraulische graafmachines op rupsen met -15%. Verreikers, de tweede grootste groep met 878 verkochte stuks in 2013, kenden ook een daling van -15% Schrankladers op banden Graaf-laadcombinaties Verreikers Wielladers Wielladers Verreikers Graaflaadcombinaties Schrankladers op banden

24 Dalers -20 tot -30% In het zog van de walsen daalden asfaltafwerkmachines met -20% naar 19 stuks. Hier vinden we ook de graaflaadcombinaties met -27%, een daling die enerzijds de historische trend bevestigt (waar is de tijd dat er bijna 200 over de toog gingen), anderzijds ongetwijfeld het gevolg van gemeenten - waar dit product nog enigszins populair was - die krap bij kas zaten. Evolutie van de verkoopcijfers asfaltafwerkmachines, glijbekistingsmachines en wegschaven Glijbekistingsmachines Wegschaven Asfaltafwerkmachines Asfaltafwerkmachines Wegschaven Glijbekistingsmachines Schrankladers (op banden en rupsen ), kenden een spectaculaire daling van -25% tot slechts 150 eenheden. Ook hier zet een historische daling zich verder door en zien we een vervanging door de kleine wielladers van minder dan 60PK. Deze zijn met +8%, meer dan 200 stuks, een van de weinige stijgers in Hydraulische graafmachines op banden kenden een daling van -22%, meer dus dan deze op rupsen. Evolutie van de verkoopcijfers van hydraulische graafmachines Minigravers Op banden Op rupsen Op rupsen Op banden Minigravers

25 Dalers -30 tot -40% Wielladers: Hier dienen we een onderscheid te maken tussen de wielladers <60PK, die zoals eerder vermeld stijgen, en de grote wielladers > 60Pk die een daling van -30% kennen. Hierdoor komt deze groep met 272 stuks op een historisch minimum. Evolutie van de verkoop van grote machines (12.hydraulische graafmachines op rupsen, 13. op banden en 21.b wielladers) Gemiddelde Grote machines Grote machines Gemiddeld Evolutie van de verkoop van machines < 8 T excl trilplaten & - stampers (*) Gemiddeld < 8 Ton excl trilpl & - stampers (*) 1993 t.e.m < 10 Ton excl trilplaten & - stampers (*) 2011 en 2012 < 8 Ton excl trilplaten & -stampers < 8Ton excl trilpl & - stampers Gemiddeld

26 Dalers -40% en meer Voor de knikdumpers was het annus horribilis: een daling van -50%, naar een historisch minimum van 24 stuks, enkel 2009 deed slechter. Evolutie van de verkoop van knipdumpers, bulldozers op rupsen en telescoopkranen Bulldozers op rupsen Telescoopkranen Knikdumpers en Starre dumptrucks Knikdumpers en Starre dumptrucks Telescoopkranen Bulldozers op rupsen Bij de accessoires zien we eerder een stijging van de markt +11%. Deze stijging vinden we vooral terug bij de duurdere accessoires zoals scharen en verbrijzelaars, de hamers echter daalden met -8%. Evolutie van de verkoopcijfers hydraulische breekhamers Hydraulische breekhamers Hydr. breekhamers Trilplaten en trilstampers kenden voornamelijk in de tweede helft van het jaar een zeer sterke stijging van 50% 26

27 Evolutie van de verkoopcijfers van trilplaten, trilstampers en walsen Walsen Trilstampers Trilplaten Trilplaten Trilstampers Walsen

28 Generatoren Voor het tweede jaar op rij vergaderen de importeurs van stroomaggregaten onder leiding van Carl Vandaele. Sinds 2011 worden de cijfers gerapporteerd en dit laat toe om enkele tendensen waar te nemen. Wanneer we de laatste 3 jaren bekijken, dan merken we dat 2012 een topjaar was dat een belangrijke stijging van noodstroomaggregaten met zich meebracht was dan weer een jaar waar we een algemene daling van 10 % moesten vaststellen en dit voor zowel productie- als noodstroomaggregaten. Ook is er een verschuiving in de verschillende vermogens-klassen. Noodstroom aggregaten. 90 % van onze leden hebben ook noodaggregaten in hun gamma, maar dit is niet hun core business. Wij schatten dat op de Belgische markt een even groot aantal noodaggregaten verkocht wordt door niet-leden (outsiders). Noodaggregaten maken ongeveer 15 % uit van de markt van onze leden. Filteren we echter de kleine aggregaten hieruit (<7.5 kva) dan loopt dit cijfer op tot 25 %. De noodaggregaten zullen in de toekomst lichtjes blijven stijgen. Door steeds meer reglementering in openbare gebouwen die in noodverlichting en noodstroom moeten voorzien is er in feite een nieuwe markt ontstaan. Ook dekken steeds meer bedrijven zich in tegen mogelijke black outs van het net. Onze federatie werd ook kenbaar gemaakt bij de provincies en onderhoudt met hen de nodige contacten. Provincies zijn nog altijd verantwoordelijk voor rampenplannen. Ook gemeentediensten nemen steeds meer contact met onze leden voor het installeren van een noodaggregaat. Productie-aggregaten. De leden rapporteren ongeveer 50 % van de generatoren <7.5 kva. Dit zijn de kleine werfaggregaten, vooral aangedreven op benzine. In de > 7.5 kva groepen zien wij een stijgende tendens in de vermogens van meer dan 30 kva. Dit zijn vooral de groepen die gekocht worden door verhuurbedrijven en bouwbedrijven. Ook de klasse van meer dan 375 kva stijgt significant van 8 naar 30 units. Hier gaat het veelal over aggregaten voor grote breekwerven en centrales. Beneden de 30 kva is een forse daling op te merken wat de algemene daling van de productie-aggregaten verklaart. Naar de toekomst toe, verwachten we een stagnatie van de verkoopcijfers van de productie-aggregaten. De grote uitdaging wordt echter het navolgen van de wettelijke verplichtingen voor het gebruik van Stage IIIA motoren. Deze verplichting wordt door de klanten en sommige leveranciers van aggregaten genegeerd. Er mogen nog steeds Stage II aggregaten geleverd worden voor vaste installaties en noodstroom applicaties. En de grens tussen vast en mobiel is soms dun. Deze problematiek zal in 2014 verder opgevolgd en besproken worden met de bevoegde instanties 2014 en wat nu? Eind maart zien we enerzijds een sterke stijging van de gefactureerde machines -8T met +35%, tegenover het eerste kwartaal De verkoop van trilplaten stijgt met meer dan +35%. Ondanks een daling van de facturatie in het eerste kwartaal 2014, stellen we een stijging van meer dan +15% vast van de orderintake bij zowel +8T als -8T. Dit doet ons dus eerder geloven in een stijging van de markt in 2014 versus Evolutie van de verkoop van de generatoren Generatoren Productiegroepen Generatoren Noodstroom 28

29 29

30 # 4 INTERNE GOEDERENBEHANDELING 30

31 De interne goederenbehandeling in 2013 COMMENTAAR BIJ DE SIGMA-cijfers 2013 EN VOORUITZICHTEN 2014 Microklimaat? België heeft een relatief lange periode doorgemaakt waarin de economie, kwartaal na kwartaal, nauwelijks is gegroeid of zelfs is gekrompen. De recentere ramingen van de Nationale Bank van België wijzen erop dat die zwakke conjunctuur vanaf het voorjaar van 2013 plaats zou maken voor een geleidelijk herstel. De op dit ogenblik beschikbare economische statistieken lijken dat beeld in elk geval te bevestigen: volgens de eerste ramingen van het INR is de bedrijvigheid er zowel in het tweede als in het derde kwartaal van 2013 duidelijk op vooruitgegaan. Dat is vooral te danken aan de particuliere consumptie, de bedrijfsinvesteringen en de uitvoer, die in 2013 zelfs iets sterker of vroeger lijken op te veren dan eerder geraamd Elektrische vorkheftrucks 5,90% 12,60% 6,10% -1,30% -48,00% 16,00% 39,20% 10,10% Thermische vorkheftrucks 1,90% 1,40% 14,20% -19,20% -43,30% 15,40% 53,10% -29,50% Magazijntrucks 6,40% 10,30% -1,80% 3,90% -35,90% 33,30% 2,00% 4,30% Totale markt 5,30% 8,70% 3,10% -2,60% -39,80% 26,90% 16,60% -2,00% De heropleving van de Belgische economie lijkt dus nu pas van start te zijn gegaan. Onze sector heeft deze stijging echter al in 2010 en 2011 gevoeld met respectievelijk 26.9% en 16.6% terwijl wij in 2012 en 2013 alweer een stabilisatie van de markt zien. LICHTE STIJGING VAN 0.5% De Belgische markt heeft zich sinds 2011 dus duidelijk gestabiliseerd. Totale markt Totale Markt De grafiek toont duidelijk de heropleving van de verkoop van materiaal voor intern transport in 2010 en Sinds 2012 zien we opnieuw een stabilisering van de markt. Met verkochte trucks in 2013 doen we 2% of zo n 160 trucks beter dan het jaargemiddelde sinds We kunnen hier de markt van 2013 dus zeker beschouwen als een normale en stabiele markt. 31

32 Er dient wel te worden genoteerd dat het aandeel van magazijntrucks in de totale markt steeds groter wordt. Dit impliceert dus ook dat het aandeel van heftrucks steeds kleiner wordt. In 2013 bestond 36% van de markt uit heftrucks. Het spreekt voor zich dat dit omzetmatig een negatieve trend is. Heftrucks Na een daling van 10.8% in de heftruck markt van 2012 zien we deze trend jammer genoeg verder worden gezet in We kunnen in 2013 immers opnieuw een daling opmeten van 3.9%. In 2013 werden er heftrucks verkocht op de Belgische markt. Wanneer we naar het gemiddelde kijken vanaf 2000 kunnen we concluderen dat we hier sterk onder het gemiddelde scoren. De Belgische heftruckmarkt presteert hier 11.3% onder het jaargemiddelde. Het aantal thermische vorkheftrucks bleef in 2013 stabiel met 1361 vorkheftrucks in 2013 vs thermische vorkheftrucks in De daling binnen de heftruckmarkt zit dus in het segment van de elektrische vorkheftrucks. De verkoop van elektrische vorkheftrucks is met 9.1% gedaald ten opzichte van Net zoals in 2012 zien we verhoudingsgewijs weer meer elektrische heftrucks dan thermische heftrucks. De verdeling was in % elektrische versus 55% thermische heftrucks. De verhouding is echter wel opnieuw afgezwakt tegenover Het is dus nog steeds te voorbarig om van een bewust groener investeringsbeleid te spreken binnen de Belgische markt. Deze verhouding dient men echter wel van naderbij te blijven volgen. Marktevolutie heftrucks Totaal Thermisch Elektrisch Elektrish Thermisch Totaal Magazijntrucks Magazijntrucks Binnen de markt van de magazijntoestellen werden we in 2013 niet verrast. We zijn opnieuw een stabiele markt. Een stijging van 3.1% ten overstaan van vorig jaar resulteert in een totaal volume van Vanaf 2010 valt er dus wel ieder jaar een geleidelijke stijging op te meten. Wanneer we weer naar het gemiddelde kijken sinds 2000 zien we dat we met deze trucks toch 11.70% hoger scoren. De magazijntrucks gaan dus steeds een groter deel van de totale intern transportmarkt gaan uitmaken, wat logisch lijkt in een typisch distributeursland als België. 32

33 Evolutie omzet goederenbehandeling in Euro De afgelopen jaren melden onze leden echter problemen met betrekking tot de verslechterende betalingstermijnen en de verslechterende betalingsmoraliteit binnen de sector. Dit was in 2013 niet anders. Debiteurenbeheer blijft een cruciale rol spelen binnen de organisaties van onze leden en een uitstaand vervallen debiteurensaldo van 10% van de omzet is nog altijd geen uitzondering. Outlook 2014 In maart 2014 heeft de Wereldbank zijn logistieke performance index (LPI) opnieuw kenbaar gemaakt. Deze index meet hoe efficiënt handelsstromen in verschillende landen verlopen en bestaat uit zes parameters, namelijk douane, infrastructuur, competitieve prijszetting, logistieke kwaliteit en knowhow, tracking & tracing en betrouwbaarheid. In 2010 stond België nog op de 9de plaats. In 2012 wisten we al omhoog te klauteren naar een 7de plaats om in 2014 een bronzen medaille te kunnen veroveren. Laat ons hopen dat deze podiumplaats een voorbode mag zijn van een schitterend Wanneer we naar het eerste kwartaal kijken dan lijkt dit alleszins al zo te mogen zijn heeft zijn start immers niet gemist. Onze leden verwachten dan ook een intern transport markt die minstens op hetzelfde niveau dan 2013 zal finishen. 33

34 # 5 BELANG EN ACTIVITEITEN VAN SIGMA 34

35 Belang Sigma is al vele jaren dé referentie in de sector van de machines voor de burgerlijke bouwkunde, de bouw en de goederenbehandeling. In 2013 telde onze vereniging 77 leden. De representativiteit voor de importeurs van machines in onze beroepsdomeinen is bijzonder hoog. In vrijwel alle machinecategorieën zijn alle spelers die van enig belang zijn op de Belgische markt lid van de vereniging. De totale omzet van onze leden bedroeg in MIO. Dit is een daling met bijna 8% ten opzichte van In de tabel met omzetcijfers kunnen we zien dat dit voornamelijk te wijten is aan de omzetdaling in de subsectie Burgerlijke Bouwkunde/Bouw Verschil in % Burgerlijke Bouwkunde/Bouw ,80% Bekisting ,00% Goederenbehandeling ,80% Totaal ,83% Als we de grafiek bekijken van de omzetcijfers van de subsectie Burgerlijke Bouwkunde/Bouw, Dan zien we dat deze een stevige duik nemen na het herstel van de voorbije 2 jaren. De daling bedraagt meer dan 10% zodat we eindigen op 687 MIO. Dit is dus een nieuwe opdoffer voor de branche. We zitten wel nog niet op het dieptepunt van 2009 en 2010 maar komen toch onder het niveau van 2011 uit. Evolutie Omzet Burgerlijke Bouwkunde in De grafiek van de subsectie Goederenbehandeling toont wel een gelijkaardige tendens maar veel gematigder. De sector van de goederenbehandelingsmachines is dus duidelijk minder conjunctuurgevoelig dan de bouwmachines. Het feit dat deze machines in een veel breder spectrum van economische sectoren worden ingezet zal hier wel niet vreemd aan zijn. In 2013 was de omzet 464 MIO of een kleine 4% minder dan in

36 Evolutie Omzet Goederenbehandeling in Onze leden stelden in personeelsleden tewerk. Hier stellen we een daling vast van meer dan 5% ten opzichte van Uiteraard volgt deze grafiek ook de algemene tendensen van de omzetcijfers. Jaar Omzet in de sector Burgerlijke Bouwkunde en Bouw Omzet in de sector Goederenbehandeling Tewerkstelling SIGMA Index der comsumptieprijzen in Jaarlijkse evolutie in % in Jaarlijkse evolutie in % Nombre Jaarlijkse evolutie in % Basis 74/75 Jaarlijkse evolutie in % ,4% ,4% ,10% 194,11 5,3% ,0% ,6% ,0% 201,92 4,0% ,4% ,7% ,1% 203,11 0,6% ,3% ,5% ,2% 206,05 1,4% ,3% ,6% ,2% 210,01 1,9% ,5% ,8% ,5% 217,59 3,6% ,1% ,6% ,7% 225,18 3,5% ,6% ,7% ,4% 231,45 2,8% ,9% ,9% ,8% 237,01 2,4% ,1% ,2% ,7% 243,53 2,8% ,0% ,4% ,7% 247,90 1,8% ,0% ,2% ,1% 251,55 1,5% ,7% ,0% ,3% 257,90 2,5% ,0% ,5% ,0% 260,86 1,1% ,0% ,3% ,6% 262,38 0,6% ,7% ,4% ,3% 267,48 1,9% ,6% ,5% ,9% 274,16 2,5% ,9% ,5% ,7% 280,14 2,2% ,0% ,8% ,4% 283,98 1,4% ,8% ,4% ,1% 288,92 1,7% ,0% ,1% ,6% 295,49 2,3% ,0% ,0% ,8% 304,03 2,9% ,2% ,1% ,0% 309,01 1,6% ,7% ,8% ,8% 318,57 3,1% ,0% ,8% ,8% 326,94 5,8% ,5% ,3% ,2% 327,79 0,3% ,98% ,32% ,3% 337,00 2,8% ,85% ,62% ,8% 349,75 3,8% ,00% ,80% ,2% 357,53 2,2% ,80% ,80% ,4% 359,71 0,6% 36

37 Evolutie tewerkstelling Sigma-Leden De volgende tabel geeft de evolutie van de personeelsleden weer, maar ditmaal opgesplitst tussen arbeiders en bedienden Verschil in % Arbeiders ,41% Bedienden ,61% Totaal ,42% 37

38 Activiteiten In 2013 bleven wij uiteraard trouw aan onze kerntaken als beroepsvereniging. In eerste instantie zijn de vergaderingen een trefpunt en overlegplatform waar de leden elkaar kunnen ontmoeten en gezamenlijke problematieken kunnen aankaarten. Het belangrijkste aspect daarvan is ongetwijfeld het opstellen van verkoopsstatistieken van door onze leden verkochte machines. In 2013 werden deze verder verfijnd en aangepast om beter in lijn gebracht te kunnen worden met de CECE cijfers voor bouwmachines. Dit was eerder al was gebeurd met de WITS en FEM cijfers voor goederenbehandelingsmachines. De neerslag en de analyse hiervan kan u trouwens uitgebreid lezen in dit dossier. Verder zijn we hebben we het SigmaCert project verder uitgerold. Verder in dit dossier komt dit project uitgebreid aan bod. De beurzen ProLogistics en Matexpo worden actief ondersteund door Sigma. Ook daarover verder meer. Onze HR-werkgroep was zeer actief in Eerst werden de resultaten van onze ledenenquête met betrekking tot tewerkstelling en uitstroom van service-techniekers geanalyseerd. Vervolgens werden deze resultaten gebruikt om onze standpunten te bepalen voor de caoonderhandelingen. Als lid van de overkoepelende organisatie Federauto, nemen Sigma-onderhandelaars immers steeds deel aan deze onderhandelingen. Met het oog op het nationaal akkoord voor arbeiders in de metaalhandel, had Sigma tijdens het sociaal overleg de kans om haar enquête in verband met de problematiek rond service-techniekers toe te lichten aan de vakbonden. De nieuwe nationale cao voor de metaalhandel is evenwichtig en gebaseerd op een aantal toegiften gekoppeld aan de pijnpunten rond service-techniekers ( tijdskrediet, flexibiliteit, mobiliteitsvergoeding) en het weglaten van de syndicale eis voor na-bescherming. Concreet werd het volgende bereikt: - er is een toezegging voor + 0,1% voor januari 2015 voor wat het pensioenfonds betreft (SEFOCAM) voor de metaalhandel - een injectie per werknemer in 2014 van FBZ in ruil voor het wegvallen, verscherpen procedure installatie SD en na-bescherming - oprichting van een werkgroep die, samen met de vakbonden, de problematiek van de oudere werknemers zal bekijken. Gezien er ditmaal door de regeringsmaatregel geen loonsverhogingen voorzien werden, kon Sigma hiermee akkoord gaan. - de voorziene optrekking van de kredieturen tot 91 uren werd algemeen opgenomen in het nationaal akkoord. Een bovengrens van 143 kredieturen kan als flexibiliteit weerhouden worden mits er een CAO op bedrijfsniveau is. - de bepalingen tijdskrediet werden, zo opgesteld dat de regeling voor de arbeiders (50-jarigen met 28 jaar anciënniteit) op bedrijfsniveau onderhandeld moeten worden. In september eerstkomende wordt een conferentie met de vakbonden gehouden op vraag van SIGMA rond het thema service techniekers om al de uitdagingen (tijdskrediet, leeftijdspiramide, instroom-uitstroom, opleiding, enz.) te bespreken met het oog op de komende sociale onderhandelingen in De onderhandelingen verliepen zeer moeizaam in 2013, maar uiteindelijk werd begin 2014 toch een overeenstemming bereikt. De bijdrage van Sigma was hierin niet onbelangrijk, vooral met betrekking tot het deel over de servicetechniekers. In januari 2015 starten de onderhandelingen voor Federauto en Sigma danken dan ook de vertegenwoordigers die hun steentje hebben bijgedragen voor het welslagen van deze sociale onderhandelingen. Tot slot hebben we dit jaar ook aparte meetings georganiseerd voor de preventie-adviseurs en de bedrijfsjuristen van verschillende leden om gezamenlijke problematieken te behandelen. 38

39 39

40 # 5 SIGMACert DE BELGISCHE VEILIGHEIDSKEUR 40

41 In 2011 creëerde SIGMA, in samenwerking met KIWA Belgium, het Belgische Veiligheidskeurreferentieel SIGMACert voor zowel lifftrucks (machines goederenbehandeling) als voor de bouwmachines (burgerlijke bouwkunde/bouw). Veiligheid van materiaal De veiligheidskeur ondersteunt de verplichting van de werkgever in het kader van de Arbeidsmiddelenrichtlijn. Deze richtlijn verplicht een onderneming om zorg te dragen voor alle arbeidsmiddelen waar een risico aan is verbonden. In naleving van deze richtlijn, moeten arbeidsmiddelen jaarlijks onderworpen worden aan een controle die wettelijk is voor arbeidsmiddelen (andere dan hijsmiddelen). De werkgever dient aan te tonen dat al het mogelijke werd gedaan om de veiligheid van het aanwezige materiaal te waarborgen. Dit wordt niet alleen gevraagd vanuit de arbeidsinspectie, maar ook vanuit het VCA. Een officieel keuringsrapport van een SIGMACert keuringsbedrijf is in dit kader de beste vrijwaring. SIGMACert helpt bedrijven om deze controles zo vlot mogelijk te doorlopen. SIGMACert biedt bovendien een meerwaarde aan de klant/afnemer doordat de gebruiksveligheid en de operationaliteit van de gekeurde machines door deze jaarlijkse veiligheidskeur gemaximaliseerd worden. Opgelet: SIGMACert is geen indienststellingskeuring, maar een veiligheidskeuring. SIGMACert vandaag Het systeem is inmiddels ruim 2 jaar operationeel. Eind 2013: - werden er in totaal 360 keurmeesters en 70 backoffice medewerkers opgeleid door Educam - werden er keuringsstickers afgenomen - werden keuringen uitgevoerd Zoals onderstaande grafiek aantoont, betekent dit een stijging van 25% ten opzichte van SIGMACert vandaag Wanneer we deze cijfers in detail bekijken, dan merken we dat het gros van de keuringen plaatsvinden op lifttrucks. De burgerlijke bouwkunde neemt een kleiner aandeel voor zijn rekening, maar het platform werd wel uitgebreid naar de betonpompen. Volgende grafiek geeft duidelijk de voortrekkersrol van de lifttrucks weer. Split per productgroep (2013) Betonpompen Wielladers Graafmachines Voorzetapparatuur Heftrucks 41

42 Split per productgroep (2014) Betonpompen Wielladers Graafmachines Voorzetapparatuur Heftrucks Onafhankelijke veligheidskeur Een SIGMACert-overeenkomst gesloten tussen KIWA Belgium NV en SIGMA liet toe de ontwikkelde platformen Normatief + Software te lanceren. Ontwikkelings- en gerelateerde recurrente kosten werden / worden gedragen door SIGMA zelf. Optimalisatie van het SIGMACertkeuringssysteem wordt op termijn gegarandeerd (keurmeesters zowel als de backoffice organisatie worden systematisch professioneel geauditeerd) door een neutrale, onafhankelijke certificatie-deskundige: KIWA Belgium NV. College van Deskundigen Zoals elk goed uitgewerkt referentieel, wordt deze het best beheerd en bijgestuurd door een representatief College van Deskundigen. Dit College s samengesteld uit de diverse betrokken actoren, inclusief de gebruikers. Het College van Deskundigen komt twee maal per jaar samen en heeft vertegenwoordigers uit leveranciers, gebruikers, opleidingsorganisaties, verzekeringsmaatschappijen, veiligheidsexperten en de overheid. Ook werknemersorganisaties zetelen in het College van Deskundigen. Het doel van het College is om over het keursysteem te waken en het permanent bij te sturen. Vanuit zijn expertise staat het College mee in voor de verdere ontwikkeling van SIGMACert 42