Bernard Leemans Eerste Sociaal Bemiddelaar

Transcriptie

1

2 Bernard Leemans Eerste Sociaal Bemiddelaar

3 Het voorkomen en managen van sociale conflicten Bernard Leemans Eerste sociaal bemiddelaar Docent arbeidsverhoudingen HUBrussel LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

4 Inhoud Zijn de Belgen echte stakers? 1. Succesfactor om sociale conflicten te vermijden = sociaal overleg. 2. Oorzaken van sociale conflicten 3. Sociale vrede: een waarborg om conflicten te vermijden?? 4. Het Belgisch preventief conflict hanteringsmodel Verzoening en bemiddeling 5. Wat als verzoening niet helpt? De sociaal bemiddelaar 6. Hiërarchie bij conflict behandeling 7. Juridisering van conflicten: eenzijdig Verzoekschrift een oplossing??????? 8. Enkele beschouwingen bij sociale conflicten 9. Aandachtspunten bij sociale conflicten 10. En wat na het sociaal conflict? 11. Vraag???? LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

5 LEEMANS BERNARD Antwerp Management School - 10/05/2011 5

6 1. Succesfactor om sociale conflicten te vermijden = sociaal overleg. Sociaal overleg is een permanent proces van: - meegedeeld krijgen (communiceer op assertieve manier) - meepraten (aandacht voor ideeën, percepties van vakbonden) -meedenken meeluisteren (ontwikkel emotionele intelligentie) -medebetrokkenheid bij beslissingen (goede afspraken=goede vrienden) -of openheid, gelijkwaardigheid en communicatiebereidheid vermijden in belangrijke mate sociale conflicten LEEMANS BERNARD Antwerp Management School - 10/05/2011 6

7 2. Oorzaken van sociale conflicten 1. Het gegeven woord 2. De hiërarchie der rechtsbronnen 3. Respect voor de tegenstrever, zijn waarheid, zijn achterban 4. Dossierkennis A tot Z van Z tot A 5. Eigen achterban = Kroonjuweel 6. Informeel versus Formeel overleg GEEN andere boodschap 7. Solidariteit tussen werknemers, ondernemingen van de sector, ondernemingen onderling 8. Juiste inschatting van de machtsbalans LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

8 2. Oorzaken van sociale conflicten 9. Gebrek aan respect van de leiding voor de rol van de vakbonden 10. Vertrouwensbreuk door slechte communicatie 11. Niet naleven van wetten, reglementen inzake arbeidsduur ed; 12. Hanig gedrag aan beide zijden - emoties 13. De onwetende lijnmanager 14. Communicatie met alle werknemers 15. Media 16. Gebrek aan afspraken bij mogelijke conflicten.. LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

9 Syndicale aanwezigheid / druk 2. Oorzaken van sociale conflicten Onderneming A Normaal Onderneming B Sterk tot zeer sterk Overlegorganen Samenwerking / positieve invloed Misbruikt / eisend platform. Macht en concurrentie vakbonden Communicatie Lijnmanagement / gezag Permanent op niveau van het probleem Verliest minimum aan tijd aan arbeidsverhoudingen Veel tot overdreven Veel tijd in verdediging gezag Overeenkomsten akkoorden Medezeggenschap / beslissingsproces Worden nageleefd en niet in vraag gesteld Bij lijnmanagement Vaak betwist en anders geïnterpreteerd Centralisatie Omvang onderneming Middelgroot tot groot Grote onderneming (industrieel, overheidsbedrijven, zorgsector) 9

10 3. Sociale vrede: een waarborg om conflicten te vermijden?? Normatieve/obligatoire bepalingen wat is de waarde van deze obligatoire bepalingen? de tijd besteed aan dit thema is op alle onderhandelingsniveaus niet groot de sancties omtrent niet-naleving zijn in het algemeen zeer beperkt LEEMANS BERNARD Antwerp Management School - 10/05/

11 BELGISCH PREVENTIEF MODEL VAN CONFLICTHANTERING Cao onderhandelingen Verzoening CAO wet Paritaire Comités Bemiddeling De sociaal bemiddelaar Conflict (Staking ed..) Arbitrage Angelsaksisch model LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

12 4. Verzoening en bemiddeling Bemiddelende, verzoenende instanties in België De syndicale afvaardiging (CAO nr. 5 NAR) De sociale inspectie (Wet op de arbeidsreglementen) De Paritaire comités en Paritaire subcomités (CAO wet) en de verzoeningsbureaus (K.B. 6 november 1969) De sociaal bemiddelaar (K.B. 23 juli 1969) De sociaal bemiddelaar als voorzitter van de tewerkstellingscel Herstructureringsdienst: (Relancewet 2009) IAB:aspect collectief ontslag WEA: aspect werkloosheid COA aspect brugpensioen- Ervaringsfonds LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

13 4. Verzoening en bemiddeling Het verzoeningsbureau van het Paritair (sub)comité: paritair samengesteld uit vakbonds-en werkgeversafgevaardigden + voorzitter (sociaal bemiddelaar) Procedure: Vraag van werknemers- of werkgeversorganisatie 1ste Fase: Plenaire hoorzitting (conflictpartijen + verzoeningsbureau) 2de Fase: Gesloten zitting (verzoeningsbureau) Besluit:Eenparige aanbeveling van het verzoeningsbureau of PV van NIET verzoening. 3de Fase: Plenaire hoorzitting LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

14 Het verzoeningsbureau van het Paritair (sub)comité: Conflict of dreigend conflict op ondernemingsniveau WN/SA + WN organisatie+ leden Verzoeningsbureau WN WG + WG organisatie + leden Verzoeningsbureau WG Voorzitter PC Hoorzitting in VZB LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

15 Het verzoeningsbureau van het Paritair (sub)comité: Schorsing en deliberatie in het verzoeningsbureau Eenparig standpunt = aanbeveling PV van nietverzoening Consensusbesluitvorming Sociaal bemiddelaar LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

16 5. Wat als verzoening niet helpt? De sociaal bemiddelaar Bemiddelt rechtstreeks tussen de conflicterende partijen; In opdracht van het verzoeningsbureau van het PC PsC In opdracht van de Federale Minister van Werk Besluit zijn werkzaamheden met een aanbeveling op welke wijze een einde kan worden gesteld aan het conflict LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

17 Wie is de sociaal bemiddelaar Hij / Zij is ambtenaar van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg; Maakt deel uit van de directie van de Collectieve arbeidsbetrekkingen (DCAB); Is verantwoording verschuldigd aan de Federale Minister van Werk en de Directeur-generaal van de DCAB; Zijn klanten zijn: de werkgeversorganisaties, de vakbonden, de vertegenwoordigers van de werknemers en de werkgever. LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

18 De opdrachten van de sociaal bemiddelaar (artikel 1 K.B ) Voorkomt sociale geschillen, volgt sociale geschillen op, het verloop en de beëindiging ervan; Vervult alle sociale bemiddelingsopdrachten; Bestendig in contact met beroepsorganisaties van werkgevers, vakbonden en sociale inspecteurs Voorzitter en ondervoorzitter van paritaire comités en subcomités Verslagen opstellen betreffende sociale betrekkingen in sector of onderneming LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

19 6. Hiërarchie bij conflict behandeling 0. Plaats waar het conflict zich voordoet (werknemer chef) 1. Chef + syndicaal afgevaardigde (SA) 2. Directie HRm+ SA 3. Directie + SA + vakbondsecretaris 4. Verzoeningsbureau van het paritair comité 5. Sociaal bemiddelaar OPLOSSINGEN ZONDER HULP VAN DERDEN (0) WORDEN HET BEST GEDRAGEN EN HEBBEN EEN LANGE HOUDBAARHEIDSFACTOR LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

20 7. Juridisering van conflicten: eenzijdig Verzoekschrift een oplossing??????? Voorzitter 1 Aanleg Spoedeisend, Volstrekt Noodzakelijk, Niet ten gronde Feitelijkheden Meestal Dwangsom Problemen: geen tegenspraak, beroep of derden verzet niet effectief Comité Sociale Rechten ESH (collectieve klacht) (Uitspraak februari 2012: salomonsoordeel omtrent preventief optreden van rechters) Voorstel Onkelinx 2001 Bij staking Stakingspiket= OK maar GEEN GEWELD REGELS VOLGEN (aanzegging, ) EERST VERZOENING ANTWOORD: LOST HET PROBLEEM NIET OP, ENKEL DE RANDFENOMENEN LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

21 8. Enkele beschouwingen bij sociale conflicten stakingsacties hebben voor de vakbonden weinig gevolgen; de gevolgen voor de werkgevers worden steeds groter; de procedures om tot staking over te gaan zijn onvoldoende uitgewerkt; wilde stakingen worden dikwijls erkend; wilde stakingen ontstaan zelden onder impuls van de werknemers zelf; gebrek aan ondernemingsaangepaste informatie-en overlegsysteem in de onderneming de kost van een staking is berekenbaar, de duur voorspelbaar. Echter de socio- emo-schade NIET LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

22 9. Aandachtspunten bij sociale conflicten Pijnpunten voor de onderneming: Wilde stakingen Misbruik van het stakingsrecht Conflicten in sectoren van algemeen belang (Post, Elektriciteit, spoor ) verbod van uitzendarbeid; verantwoordelijkheid voor medewerkers die blijven werken; visie en beleid bij staking; (Wie doet wat? Conflict scenario) geen last minute voor HR; communicatie personeel klanten / leveranciers publieke opinie media (= er expertise in huis?) na het sociaal conflict?? LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

23 10. En wat na het sociaal conflict Maak afspraken met vakbonden over de werkhervatting Verzorg de communicatie naar alle medewerkers Communicatie naar klanten, leveranciers, media Gedragingen van stakers en niet stakers De rol van de lijnmanagers en leidinggevende Uitvoering van gemaakte afspraken Sociaal klimaat herstellen (informele gesprekken) Maak afspraken met vakbonden omtrent procedures bij mogelijke conflict ontsporing in de toekomst Indien het er nog niet is: visie en beleid bij staking; (Wie doet wat? Conflict scenario) geen last minute voor HR.. maar een preventief conflicthantering scenario; LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

24 Vraag Sociale conflicten ten allen tijde vermijden.. of te vermijden? LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

25 Marc Huygelen Chief Human Resources Officer - Vinçotte

26 Case Study Pro-Supply Marc Huygelen Chief Human Resources Officer Vinçotte International NV Marc Huygelen SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

27 Case study Pro-Supply Jan Peeters, Algemeen Directeur van Pro-Supply Marc Huygelen SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

28 Case study Pro-Supply Toeleveringsbedrijf aan een automobielfabriek Verziekte sociale relaties Kostendruk van HQ Heronderhandeling toeleveringscontract Sociaal conflict >> Jullie, als team van experten, adviseren Jan Peeters in het nemen van de juiste beslissingen Marc Huygelen SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

29 Praktische details VOORBEREIDING : Alle 3 teams (A-B-C) krijgen 45 min om De case te bestuderen Elk van de 3 vragen mondeling voor te bereiden Een presentatie op te maken (vorm vrij te bepalen) met een gestructureerd antwoord op TEAM A: Vraag 1 TEAM B: Vraag 2 TEAM C: Vraag 3 PRESENTATIE: Per vraag krijgt elk team krijgt 10 min presentatietijd + 10 min groepsdiscussie Marc Huygelen SOCIAL RELATIONS EVERY DAY

30 Wat hebben we vandaag geleerd ;-) Aanvaarding van vakbond als sociale partner.sociale relaties bouw je niet op wanneer je ze nodig hebt, je bouwt ze op... Every day. Investeer in breed intern overleg en proactieve, externe communicatie Gebruik de hefboomwerking van externe middelaars en vakbondssecretarissen optimaal. Werk aan win-win combinaties Het werkgeversgezag blijft fundamenteel Marc Huygelen SOCIAL RELATIONS EVERY DAY