VERSNELLINGSPLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT VERENIGING VAN UNIVERSITEITEN, VERENIGING HOGESCHOLEN, SURF

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VERSNELLINGSPLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT VERENIGING VAN UNIVERSITEITEN, VERENIGING HOGESCHOLEN, SURF"

Transcriptie

1 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT VERENIGING VAN UNIVERSITEITEN, VERENIGING HOGESCHOLEN, SURF MEI 2018

2 2 MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT

3 WAAROM NU EEN PLAN? WAT WILLEN WE MET HET PLAN BEREIKEN? Het gebruik van informatietechnologie dringt steeds dieper door in de maatschappij. Overal is een app voor en de mogelijkheden die ICT biedt zijn groot. Dat geldt ook voor het onderwijs. We weten niet precies wat de impact van digitalisering op het onderwijs zal zijn, maar wel dat die groot zal zijn. Hoewel instellingen en opleidingen al volop bezig zijn met onderwijsinnovatie met ICT is er alle reden om de ontwikkelingen te versnellen en technologie nog beter te benutten. Om dat te bereiken hebben de Vereniging van Universiteiten, de Vereniging Hogescholen en SURF een gezamenlijke Versnellingsagenda voor onderwijsinnovatie met ICT opgesteld. De versnellingsagenda is nu uitgewerkt in een vierjarig Versnellingsplan onderwijsinnovatie met ICT, dat ruimte biedt aan universiteiten en hogescholen om substantiële stappen te zetten, binnen hun eigen instelling én in samenwerking met andere instellingen. Thom de Graaf - voorzitter Vereniging Hogescholen ER IS EEN OVERTUIGING GEGROEID BIJ DE UNIVERSITEITEN EN HOGESCHOLEN DAT ER MEER DRIVE NODIG IS EN DAT WE MEER GEMEENSCHAPPELIJK KUNNEN AANPAK- KEN. LET WEL: HET IS EEN - AGENDA, GEEN DIGITALISERINGSAGENDA. HET IS NIET ALLEEN BEDOELD VOOR DE ICT-ERS BINNEN DE INSTELLINGEN: HET IS BEDOELD VOOR STUDENTEN, DOCENTEN EN ONDERZOEKERS. Binnen het Versnellingsplan werken universiteiten en hogescholen in acht zones aan versnelling van onderwijsinnovatie met ICT. Voor alle zones schetsen we hieronder de context en een toekomstperspectief. Deze tekst vormt een startpunt voor de instellingen die gaan werken in een zone, maar zij hebben nadrukkelijk de ruimte om voor de zone waarbinnen zij gaan samenwerken hun eigen ambitie te formuleren en een eigen aanpak te kiezen. Zone 1: Faciliteren en professionaliseren van docenten De docent is het startpunt van onderwijsinnovatie. Als de docent te weinig ruimte en/of ondersteuning heeft, is het onmogelijk de ambities van het versnellingsplan te realiseren. Binnen het versnellingsplan geven universiteiten en hogescholen ruimte aan docenten om zich verder te ontwikkelen. Digitalisering maakt van onderwijs nog meer teamwerk, waarbij docenten worden ondersteund door specialisten op gebieden als online didactiek, instructional design, video en social media. Voldoet het huidige professionaliseringsaanbod voor docenten op het gebied van onderwijsinnovatie, onder andere via de BKO en BDB? Op welke manier kunnen we docenten het beste ondersteunen? Hoe kunnen OCW, VSNU en VH helpen om binnen de huidige structuren ruimte voor docenten te creëren, of zijn er nieuwe structuren wenselijk of nodig? Hoe kunnen we instellingen op korte termijn helpen om binnen de bestaande situatie zo goed mogelijk vorm te geven aan het faciliteren van docenten en een professionaliseringsaanbod voor docenten? We stimuleren en ondersteunen instellingen bij het zorgen voor randvoorwaarden om docenten ruimte te bieden om hun onderwijs te vernieuwen. Dat gaat over tijd, ondersteuning en professionalisering. Vooral als het gaat over voldoende tijd voor docenten voeren we een landelijke discussie over hoe we daarvoor de randvoorwaarden kunnen bieden. MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT 3

4 De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om goede randvoorwaarden voor docenten binnen de eigen instellingen te creëren, en ontwikkelen gezamenlijke strategieën die behulpzaam en ondersteunend zijn voor het hele hoger onderwijs. Zone 2: Aansluiting op de arbeidsmarkt verbeteren De digitale vaardigheden van onze afgestudeerden kunnen beter. Het gaat daarbij om basis ICT-kennis, informatievaardigheid en computational skills, waarbij de precieze inhoud per opleiding zal verschillen. Dat kan alleen in gesprek met de arbeidsmarkt, onze docenten, onderwijsdirecteuren en decanen over welke digitale vaardigheden voor welke opleiding relevant zijn en hoe deze kunnen worden opgenomen in de curricula. Naast aandacht voor digitale vaardigheden is ook aandacht nodig voor digitale weerbaarheid van onze studenten en voor ethische kwesties rond digitalisering. Weten we al genoeg over de stand van zaken op dit gebied? En is het bijvoorbeeld mogelijk om vragen over digitale vaardigheden op te nemen in de Nationale Studenten Enquête (NSE) of de Nationale Alumni Enquête (NAE)/ HBO-monitor? Wat levert participatie in de internationale Student Digital Experience Tracker op, waarin ook vragen over digitale vaardigheden in het curriculum zijn opgenomen? Een sectoranalyse van de rol van digitale vaardigheden in de curricula van universiteiten en hogescholen kan behulpzaam zijn, net als een dialoog met maatschappelijke stakeholders, om tot een goed beeld van wensen en eisen vanuit de (toekomstige) arbeidsmarkt te komen. Daarbij kan ook gebruik gemaakt worden van de resultaten van het onderzoek van Topteam ICT over de arbeidsmarkt voor ICT-ers. En om tot werkzame strategieën voor het opnemen van digitale vaardigheden in curricula te komen is aansluiting bij bestaande programma s zoals Digital Skills and Jobs van het DG Communications Networks, Content and Technology (Connect) van de Europese Commissie en het Digital Education Action Plan nuttig. We stimuleren en faciliteren instellingen om ervoor te zorgen dat afgestudeerden met sterke digitale vaardigheden de arbeidsmarkt op gaan. Pieter Duisenberg - voorzitter Vereniging van Universiteiten DIGITALISERING IS DEEL VAN ONS HEDEN EN ONZE TOEKOMST. HET IS BELANGRIJK DAT ONZE STUDENTEN DIGITAAL VAARDIG ZIJN EN DAT WIJ IN ONS ONDERWIJS GEBRUIKMAKEN VAN DE MOGELIJKHEDEN VAN DIGITALISERING. DIE KANSEN ZIJN ZO GROOT, DIE MOETEN WE PAKKEN. De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om de curricula binnen de eigen instelling aan te passen, en ontwikkelen gezamenlijke strategieën die behulpzaam en ondersteunend zijn om voor diverse vakgebieden tot een betere match te komen tussen het opleidingsaanbod en de toekomstige (digitale) arbeidsmarkt. Zone 3: Flexibilisering van het onderwijs Instellingen verschillen in de manier waarop zij het begrip flexibilisering van het onderwijs interpreteren en invullen. Desalniettemin is, ook internationaal, flexibilisering van het onderwijs een trend: modularisering, microcredentialing, online afstandsonderwijs, mengvormen van face-to-face en online onderwijs (ook van andere dan de eigen instelling) komen steeds meer voor. Voor instellingen die willen flexibiliseren liggen er concrete vraagstukken. Eén van de uitdagingen daarbij is de noodzaak tot standaardisering om flexibilisering mogelijk te maken. 4 MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT

5 Standaardisering betekent vrijwel altijd eerst inleveren, voordat er profijt getrokken kan worden. Het gaat dus niet vanzelf. Hoe kunnen we regie voeren op het formuleren van gezamenlijke ambities ten aanzien van flexibilisering en bijbehorende noodzakelijke afspraken maken om de randvoorwaarden voor flexibel onderwijs te bieden? En wat kunnen we leren van succesvolle initiatieven van diverse instellingen rondom flexibilisering? Maken gezamenlijk randvoorwaarden op het gebied van onder andere identitymanagement en andere technische en onderwijslogistieke randvoorwaarden het eenvoudiger voor instellingen die dat willen om flexibilisering van het onderwijs mogelijk te maken? Welke infrastructurele en organisatorische zaken kan het hoger onderwijs gezamenlijk inrichten, zoals de unieke identificeerbaarheid van studenten, microcredentialing, het aanbieden van een gemeenschappelijke onderwijscatalogus, een studentgebonden portfolio? Welke wettelijke en bestuurlijke afspraken zijn, naast technische randvoorwaarden, nodig om dat soort zaken te realiseren? We zorgen voor (infrastructurele) randvoorwaarden, en stimuleren en ondersteunen instellingen om hun onderwijs flexibeler te kunnen aanbieden. De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om flexibel onderwijs te organiseren. Het versnellingsteam levert een bijdrage aan de (door)ontwikkeling van voorzieningen die ook voor andere instellingen nuttig zijn. Zone 4: Naar digitale (open) leermiddelen Beschikbaarheid van digitaal leermateriaal heeft een enorme impact op het flexibeler kunnen aanbieden van onderwijs. Als studenten altijd en overal de beschikking hebben over hun leermateriaal, is het makkelijker om tijden plaatsonafhankelijk te studeren. De beschikbaarheid van veel verschillend materiaal biedt studenten de mogelijkheid te kiezen voor materiaal dat aansluit bij hun eigen voorkeur. Als docenten samen leermateriaal ontwikkelen, zorgt dat voor een kwaliteitsverbetering van het beschikbare materiaal. Uitgeverijen investeren fors in de ontwikkeling van digitaal leermateriaal. Nederland wil niet alleen alle onderzoeksdata en resultaten onder een open licentie beschikbaar stellen, maar ook al het leermateriaal. Kunnen we in samenspraak met uitgeverijen een samenwerkingsvorm vinden die zorgt voor een optimale uitkomst voor alle partijen: studenten, docenten, bibliotheken, instellingen en uitgeverijen? Het werken met digitale open leermiddelen stimuleert innovatie. Het maakt het mogelijk content aan te passen, te delen, en te hergebruiken. In zijn rapport Open and connected higher education dat Rob Fastenau in opdracht van VSNU en Vereniging Hogescholen schreef, geeft hij een aantal adviezen over open leermateriaal, die inspirerend kunnen zijn voor het versnellingsteam. Een eerste stap is dat docenten hun eigen werk onder een open licentie aan gaan bieden. Daarnaast willen we ook de verplichte en aanbevolen literatuur die via uitgeverijen komt kunnen aanbieden. SURF is in gesprek met uitgeverijen om een abonnementsmodel te ontwikkelen dat studenten directe digitale toegang biedt tot verplichte literatuur. Idealiter zou het leermateriaal dat van uitgeverijen komt onder een open licentie beschikbaar moeten komen, wat overigens niet betekent dat het daarmee gratis is. Dit maakt dat remix en re-use mogelijk wordt. Nieuwe vormen van samenwerking tussen het onderwijs en uitgeverijen zijn daarvoor nodig. Daarnaast zoeken we verbinding met, en willen we leren van, de open access en open data beweging. Een belangrijke stap is dat docenten het leermateriaal, dat zij ontwikkelen, onder een open licentie publiceren. Hoe kunnen we docenten stimuleren samen te werken met vakgenoten van andere instellingen? Co-creëren en voortborduren op elkaars werk leidt tot kwaliteitsverbetering en schaalvoordelen voor het hoger onderwijs. Hierdoor kan digitaal studiemateriaal van hoge kwaliteit flexibel en betaalbaar aan studenten worden aangeboden. Biedt open content mogelijkheden voor het flexibiliseren van onderwijs? En hoe ondersteunen we docenten bij het publiceren van hun content? Idealiter is al het digitaal leermateriaal op één plek eenvoudig te vinden en te doorzoeken, of dat nu van uitgeverijen komt of van docenten. Innovatieve technologieën, zoals machine learning, en het ontwikkelen en toepassen van standaarden zullen een enorme driver zijn om dit voor elkaar te krijgen. Hoe kunnen we samen met EdTech leveranciers, uitgeverijen en hogeronderwijsinstellingen MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT 5

6 hier stappen in zetten, en aspecten rondom security en privacy hoog in het vaandel houden? We zorgen voor (infrastructurele) randvoorwaarden om digitaal leermateriaal ter beschikking te stellen aan studenten en docenten, en stimuleren en faciliteren instellingen om (open) leermateriaal digitaal en onder een open licentie aan te bieden. De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om hun leermateriaal digitaal (en open) beschikbaar te stellen, en werken gezamenlijk aan afspraken en voorzieningen die nodig zijn om de student op één plek toegang te bieden tot alle leermaterialen. Zone 5: Veilig en betrouwbaar benutten van studiedata Doordat studenten steeds meer online leren, zijn er steeds meer data beschikbaar. Die data kunnen inzicht bieden in studievoortgang, en behulpzaam zijn voor studenten en voor docenten. Leveranciers van bijvoorbeeld digitale leeromgevingen of uitgeverijen die leermethoden aanbieden, maken gebruik van die studiedata in hun producten. Maar studenten leren niet in één omgeving. Voor een goed inzicht in studievoortgang is het combineren van data uit verschillende bronnen nodig. Dat is nu vaak niet mogelijk. Daarnaast wil het onderwijs regie voeren op het eigenaarschap van de data, en de analyses die worden uitgevoerd. Hoe zorgen we ervoor dat zorgvuldig wordt omgegaan met privacy van studentengegevens? Welke afspraken moeten we hiervoor maken? En hoe kunnen we zorgen voor een veilige en betrouwbare infrastructuur voor studiedata waarin de privacy van studenten en databeveiliging voorop staan? Door data zelf te beheren kan het hoger onderwijs zelf regie voeren op het eigenaarschap van de data en de analyses die worden uitgevoerd. Wat is de meerwaarde van verschillende scenario s: van volledig centrale opslag (bijvoorbeeld bij SURF) tot volledig decentrale opslag van data (bij de instelling zelf)? Het eenvoudig kunnen koppelen van data uit verschillende systemen is in alle scenario s een voorwaarde. Uitwisselingsstandaarden en nationale afspraken over informatiebeveiliging spelen daarom een cruciale rol. En kan een experimenteeromgeving, die docenten de mogelijkheid biedt om op een laagdrempelige manier learning analytics toe te passen in het onderwijs, helpen om inzicht te krijgen in wat we als hoger onderwijs willen met het benutten van studiedata? We zorgen voor (infrastructurele) randvoorwaarden die het mogelijk maken dat instellingen regie kunnen voeren op het bewaren en analyseren van studiedata, met aandacht voor privacy en security. De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om studiedata te gebruiken om inzicht te krijgen in de kwaliteit van hun onderwijs, en in de studievoortgang van studenten, en leveren een bijdrage aan de (door)ontwikkeling van voorzieningen die ook voor andere instellingen nuttig zijn. Er bestaat een duidelijke link met de zone evidence-based onderwijsinnovatie met ICT, waarin onderzoek wordt gedaan naar de effectiviteit van het gebruik van studiedata. Zone 6: Evidence-based onderwijsinnovatie met ICT De inzet van technologie in het onderwijs is een middel, geen doel. Dat doel is onderwijs van hoge kwaliteit te bieden, dat zo veel mogelijk op maat wordt aangeboden en dat studenten voorbereidt op een technologie-intensieve arbeidsmarkt. De mogelijkheden die de technologie biedt om dat doel te bereiken zijn veelbelovend, maar om te weten hoe die precies benut kunnen worden is nog veel onderzoek nodig. Hoe kunnen we, samen met NRO, een impuls geven aan onderzoek naar onderwijsinnovatie met ICT in het hoger onderwijs? Kunnen we meer opbrengst halen uit de inspanningen op onderzoeksgebied, bijvoorbeeld door in te zetten op uitwisseling van uitkomsten van onderzoeken en netwerken van onderzoekers? En hoe kunnen stimuleringsregelingen, zoals bijvoorbeeld de Comeniusbeurzen, en projecten die door instellingen worden gefinancierd en uitgevoerd daar een rol in spelen? De ervaringen van deze projecten kunnen, waar relevant, onderwerp van onderzoek vormen, mogelijk binnen onderzoekslijnen van bijvoorbeeld NRO. Kunnen we samen met NRO een kennisinfrastructuur opzetten, die ervoor zorgt dat bestaande en nieuwe 6 MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT

7 onderzoeksresultaten op een laagdrempelige manier via één plek beschikbaar zijn? We leggen in deze zone de verbinding met de onderzoekslijn Learning & Education van de Digitale Samenleving van de VSNU en de agenda praktijkgericht ICT onderzoek. We sluiten aan bij deze bestaande netwerken, om zo gezamenlijk op te trekken in het onderzoek naar onderwijsinnovatie met ICT. Door deze bundeling van bestaande initiatieven, kunnen we stappen zetten om Nederland op dit onderzoeksgebied internationaal te profileren. Zo organiseren we bijvoorbeeld een internationale conferentie op dit thema. We organiseren bundeling van onderzoekscapaciteit en aandachtsgebieden naar de effectiviteit van onderwijsinnovatie met ICT en zorgen voor een vertaling van onderzoeksresultaten en een verbinding naar de onderwijspraktijk. We stimuleren en faciliteren instellingen om evidence-based onderwijsinnovatie met ICT toe te passen in hun eigen onderwijs. Daarnaast profileren we ons internationaal op het gebied van onderzoek naar onderwijsinnovatie met ICT. invloed kunnen uitoefenen op nieuwe ontwikkelingen, regie kunnen voeren richting de markt en eisen stellen aan applicaties? Kunnen we door deze samenwerking onderwijsinnovaties versnellen en de adoptie van deze onderwijsinnovatie binnen de instellingen vergroten? Een punt van aandacht hierbij zijn de Europese aanbestedingsregels. Deze regels staan innovatie in het hoger onderwijs vaak in de weg. Hoe kunnen we gezamenlijk optimaal opereren richting en samen met de markt, binnen de kaders van de Europese regelgeving? Wat levert het aansluiten bij bestaande (inter)nationale ecosystemen voor het ondersteunen van startups het Nederlands hoger onderwijs op, en kunnen we zorgen voor specifieke aandacht voor de EdTech sector? Hoe kunnen we vraag en aanbod beter bij elkaar brengen, bijvoorbeeld in greenhouses, waar we vragen van studenten en docenten koppelen aan oplossingen van leveranciers en startups, bijvoorbeeld in de vorm van Challenges? Hoe ziet een een makelaarsrol voor veelbelovende startups eruit, om ze te helpen om te voldoen aan voor het hoger onderwijs belangrijke randvoorwaarden? En hoe kunnen we ruimte bieden voor het experimenteren met nieuwe technologieën in het onderwijs? De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om evidence-based onderwijsinnovatie met ICT toe te passen in het onderwijs binnen de eigen instelling, en helpen Nederland internationaal te profileren op dit gebied. Zone 7: Samenwerking met EdTech Er worden miljarden geïnvesteerd in EdTech-bedrijven. In 2017 was dat na zes maanden al 1,8 miljard dollar. Leveranciers en startups bieden prachtige producten, maar lang niet altijd bieden ze waar het hoger onderwijs behoefte aan heeft. Ook maken leveranciers en startups lang niet altijd gebruik van standaarden die interoperabiliteit mogelijk maken. Kunnen doetanks helpen om meer gebruik te maken van de innovatiekracht van EdTech-bedrijven? Hoe kunnen we optimale randvoorwaarden creëren en faciliteiten beschikbaar stellen voor instellingen en bedrijven om gezamenlijk te experimenteren? Hoe zorgen we ervoor dat we door samen te werken Een flexibele leeromgeving Met een ICT-infrastructuur die open standaarden verplicht en die voorziet in diensten die flexibel in te kopen, integreerbaar en uitwisselbaar zijn wordt het voor een instelling of zelfs een docent mogelijk om op basis van eigen didactische keuzen zelf een leeromgeving samenstellen. Een modulair opgebouwde leeromgeving kent veel uitdagingen. Vooral leveranciers zullen gebruik moeten gaan maken van standaarden, die volwassen genoeg moeten zijn om een naadloze integratie van verschillende producten mogelijk te maken. Op dit moment zijn tools en applicaties nog niet (altijd) gericht op integratie en uitwisselbaarheid. Wat vraagt het van het (door)ontwikkelen en toepassen van standaarden en het toepassen van het HO-normenkader om een veilige en betrouwbare leeromgeving voor onze studenten en docenten te kunnen bieden? En kunnen we door het samenwerken met en regie voeren op de markt, het doel van een flexibele leeromgeving in vier jaar een flink stuk dichterbij laten komen? SURF organiseert in september 2018 een Challenge Day voor leveranciers. Tijdens die Conferentie is er ook ruimte MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT 7

8 voor interactie met leveranciers en startups, om verdere samenwerking te bespreken. We zorgen voor (infrastructurele) randvoorwaarden voor het samenwerken met leveranciers en startups, zodat instellingen de innovatiekracht van EdTech-bedrijven beter kunnen benutten. profiteren van de mogelijkheden van ICT in het onderwijs en voor internationale profilering. Ook organiseren we bestuurlijke afstemming over het versnellingsplan. We blijven als hoger onderwijs gezamenlijk optrekken op dit thema en zetten daarmee Nederland (internationaal) op de kaart op het gebied van onderwijsinnovatie met ICT. De leden van het versnellingsteam helpen en inspireren elkaar om (nog meer) samen te werken met leveranciers en startups, en leveren een bijdrage aan de (door) ontwikkeling van voorzieningen die ook voor andere instellingen nuttig zijn om beter samen te werken met de EdTech-sector. De leden van het versnellingsteam zijn bestuurders van universiteiten en hogescholen. Zij dragen en sturen de transitie van het hoger onderwijs, inspireren collega s en zorgen voor een internationale profilering van het Nederlands hoger onderwijs op het gebied van onderwijsinnovatie met ICT. Zone 8: Gezamenlijk koersen op versnelling Versnelling van onderwijsinnovatie met ICT staat of valt met een duidelijke visie hierop. Iedere instelling bepaalt zijn eigen visie op onderwijsinnovatie met ICT en zijn eigen strategie om daar te komen. Maar er is veel te leren van ervaringen en visies van anderen. Welke bouwstenen voor visie en beleid zijn inspirerend en praktisch toepasbaar voor instellingen die eigen beleid ontwikkelen of herzien? Hoe organiseren we de bestuurlijke dialoog over de doelstellingen die instellingen nastreven met onderwijsinnovatie met ICT? De initiatieven van het versnellingsplan dragen bij aan de transitie van het Nederlands hoger onderwijs naar een hoger onderwijs dat de kansen van de digitalisering benut. Deze transitie vraagt een dialoog van bestuurders, ministerie van OCW, NVAO, NWO, KNAW, NRO en andere stakeholders in het hoger onderwijs over de consequenties voor instellingen, regelgeving en samenwerking. Het gezamenlijke doel is om als Nederland te profiteren van de mogelijkheden van onderwijsinnovatie met ICT, en internationaal een voortrekkersrol te vervullen. Binnen deze zone faciliteert het programmateam bestuurlijke ontmoetingen over ontwikkelingen rondom de thema s van het versnellingsplan om de bestuurlijke slagkracht te organiseren die nodig is om de transitie te realiseren. We ontwikkelen strategieën om beter te Erwin Bleumink - Bestuurder SURF WE GAAN VERSNELLEN OP VERSCHILLENDE ASPECTEN. DOORDAT INSTELLINGEN NIET STEEDS OPNIEUW HET WIEL HOEVEN UIT TE VINDEN, IS ER MEER TIJD BESCHIKBAAR OM SAMEN VERDER TE KOMEN. EN ALS WE GEZAMENLIJKE AFSPRAKEN MAKEN, WORDT HET MAKKELIJKER OM FLEXIBILISERING TE ORGANISEREN. WE LEGGEN SAMEN EEN FUNDAMENT WAAROP WE SNELLER KUNNEN INNOVEREN. DAT IS OOK DE UITDAGING VAN DEZE AGENDA: WAT IS HET GEMEENSCHAPPELIJK FUNDAMENT? WAAR INNOVEER JE JUIST INDIVIDUEEL? EN WAAR ZOEK JE DE INTERACTIE MET ANDEREN? 8 MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT

9 FACILITEREN EN PROFESSIONALISEREN VAN DOCENTEN GEZAMENLIJK KOERSEN OP VERSNELLING AANSLUITING OP DE ARBEIDSMARKT VERBETEREN SAMENWERKEN MET EDTECH ONDER STEUNINGS FLEXIBILISERING VAN HET ONDERWIJS EVIDENCE BASED ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT NAAR DIGITALE (OPEN) LEERMIDDELEN VEILIG EN BETROUWBAAR BENUTTEN VAN STUDIEDATA HOE WORDT HET PLAN GEREALISEERD? Elke versnellingszone heeft één of als nodig meer versnellingsteams. Deze versnellingsteams vormen de kern van het Versnellingsplan. Een versnellingsteam bestaat uit een aanvoerder en 5 tot 8 teamleden. Aanvoerders en teamleden zijn in dienst van de universiteit of hogeschool die zij vertegenwoordigen. Zij hebben, naast het werk in het versnellingsteam, een belangrijke taak in hun eigen instelling om de innovatie op het gebied van de versnellingszone in hun instelling verder te brengen. Daarnaast werken de teamleden aan gemeenschappelijke ambities. De versnellingsteams bepalen zelf, in de context van bestaande (nationale) ontwikkelingen, welke vraagstukken zij willen adresseren, welke planning ze volgen en welke aanpak ze kiezen om tot concrete, schaalbare resultaten te komen. Om hun ambities te realiseren kunnen versnellingsteams een beroep doen op een ondersteuningsteam. Het ondersteuningsteam beschikt over technische, beleidsmatige en juridische expertise en zet deze flexibel en vraaggestuurd in om de versnellingsteams te ondersteunen. Het ondersteuningsteam helpt om de resultaten en ervaringen van een versnellingsteam ten goede te laten komen aan alle instellingen. Daarnaast legt het ondersteuningsteam verbanden tussen alle vragen die zij ontvangen om de versnellingsteams zo efficiënt mogelijk te ondersteunen. MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT 9

10 WIE VOERT REGIE OVER DE UITVOERING VAN HET PROGRAMMA? HOE WORDT HET PLAN GEFINANCIERD? Het team dat de komende vier jaar de regie voert over het Versnellingsplan onderwijsinnovatie bestaat uit een programmateam en een stuurgroep. Het budget van het Versnellingsplan bestaat uit de investeringen die instellingen doen, investeringen die VSNU, VH en SURF doen en een bijdrage van OCW. Het programmateam bestaat uit medewerkers van de Vereniging Hogescholen, Vereniging van Universiteiten en SURF. Zij faciliteren de versnellingsteams, het ondersteuningsteam en de stuurgroep. De stuurgroep is verantwoordelijk voor het bepalen van de overkoepelende ambitie en borgt dat deze wordt gehaald. De stuurgroep bestaat uit: Hans Nederlof en Anka Mulder namens de Vereniging Hogescholen Arthur Mol en Anja Oskamp namens de Vereniging van Universiteiten Erwin Bleumink namens SURF Jakob van der Waarden van OCW is toehorend lid van de stuurgroep. Elke instelling die deelneemt aan het Versnellingsplan, investeert jaarlijks een substantieel bedrag op het thema van de versnellingszone waar de instelling aan meedoet. Voor een grote instelling is dit minimaal per jaar per zone, voor kleinere instellingen gelden andere minimumbedragen afhankelijk van de omvang van de instelling. Deze investering kan de vorm hebben van al lopende programma s of projecten en deze middelen blijven binnen de eigen instelling. Als een instelling in verschillende zones wil participeren wordt de totale eigen investering daarmee hoger. Daarnaast investeren instellingen in de samenwerking in de versnellingsteams, door medewerkers daarvoor vrij te maken. Er is geen rapportage- of verantwoordingsplicht over de geïnvesteerde middelen in de eigen instelling richting het Versnellingsplan, een jaarlijkse beknopte onderbouwing van de minimale investering en inhoudelijke voortgang volstaat. Vanuit het programmabudget, dat wordt opgebracht door SURF, VSNU, VH en OCW, worden de aanvoerders van de versnellingsteams, het ondersteuningsteam en het programmamanagement gefinancierd. Ook is programmabudget beschikbaar voor de disseminatie van de resultaten van de acht versnellingszones naar alle universiteiten en hogescholen. Ingrid van Engelshoven - Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap IK BEN VERHEUGD DAT ALLE NEDERLANDSE HOGER ONDERWIJSINSTELLINGEN AAN DE SLAG GAAN MET HET VERSNELLEN VAN ONDERWIJSINNOVATIE. NOG NOOIT WAS HET DRAAGVLAK OM ÉCHT HET VERSCHIL TE MAKEN ZO GROOT. IK ONDERSTEUN DIT PLAN DAN OOK GRAAG. 10 MEI 2018 PLAN ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT

11

12 Fotografie Omslag: Pixabay Binnenwerk: Harry Meijer en Ivar Pel Ontwerp en opmaak Studio Koelewijn Brüggenwirth, Den Haag Mei 2018 Vereniging van Universiteiten Vereniging Hogescholen SURF Deze uitgave is beschikbaar onder de Creative Commons licentie 4.0 internationaal

ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT

ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT ONDERWIJSINNOVATIE MET ICT SAMENVATTING SURF STUDIEREIS ONDERWIJS OP MAAT 1. Inleiding Van 2 tot 6 april 2017 heeft een groep van 10 bestuurders van hogescholen en universiteiten, samen met vertegenwoordigers

Nadere informatie

Plan van aanpak Zone Evidenceinformed Onderwijsvernieuwing met ICT in het hoger onderwijs

Plan van aanpak Zone Evidenceinformed Onderwijsvernieuwing met ICT in het hoger onderwijs Plan van aanpak Zone Evidenceinformed Onderwijsvernieuwing met ICT in het hoger onderwijs Aanvoerder: Fleur Prinsen Het is onze overtuiging dat versnelling bereikt kan worden door: Meer aandacht en ondersteuning

Nadere informatie

Ria Jacobi 30 maart 2017

Ria Jacobi 30 maart 2017 Ria Jacobi 30 maart 2017 Open onderwijs 1 Open beweging - Open access> Open Science - Open source - Open leermaterialen - Open onderzoeksdata - Open standaarden Bron: https://www.yearofopen.org/; https://openeducationweek.org/;

Nadere informatie

Trots, vertrouwen, lef en digitalisering

Trots, vertrouwen, lef en digitalisering Trots, vertrouwen, lef en digitalisering Strategische agenda digitalisering mbo 2018-2022 1 Waarom een strategische agenda digitalisering mbo? Het bestuursakkoord tussen OCW - MBO-Raad 2018-2022 heeft

Nadere informatie

Open & Online. De (mogelijke) rollen van bibliotheken. Onderwijs

Open & Online. De (mogelijke) rollen van bibliotheken. Onderwijs Open & Online De (mogelijke) rollen van bibliotheken Onderwijs Enthousiasme om mee te werken aan het onderzoek De opkomst hier vandaag Vragen en nieuwsgierigheid Leidraad met vragen opgesteld Telefonische

Nadere informatie

Trots, vertrouwen, lef en digitalisering

Trots, vertrouwen, lef en digitalisering Trots, vertrouwen, lef en digitalisering Strategische agenda digitalisering mbo 2018-2022 1 Waarom een strategische agenda digitalisering mbo? Het bestuursakkoord tussen OCW - MBO-Raad 2018-2022 heeft

Nadere informatie

Avans visie Onderwijs & ICT

Avans visie Onderwijs & ICT Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie

Nadere informatie

Digitaliseringsstrategie in de praktijk

Digitaliseringsstrategie in de praktijk Digitaliseringsstrategie in de praktijk Schriftelijke bijdrage rondetafelgesprek 13-09-2018 Aan: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat Digitalisering verandert onze economie, onze democratie

Nadere informatie

Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP

Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie!! " # "# $ -. #, '& ( )*(+ % & /%01 0.%2

Nadere informatie

INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: PROEFTUIN

INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: PROEFTUIN INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: PROEFTUIN ACTIVITEITENPLAN 2015 WWW.SURF.NL/ONDERWIJS Innovatieprogramma Onderwijs op Maat Project: Proeftuin 2 INHOUD 1. Proeftuin 3 1.1 Doelen 3 2. Werkwijze

Nadere informatie

STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS

STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS Netwerk SIG Open Education 9 oktober 2015 1 SPEERPUNTEN 1. Kleinschalige leergemeenschappen 2. Rijke leeromgeving 3. Kwalitatief goede en inspirerende

Nadere informatie

INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: COMMUNITY MANAGEMENT

INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: COMMUNITY MANAGEMENT INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: COMMUNITY MANAGEMENT ACTIVITEITENPLAN 2015 WWW.SURF.NL/ONDERWIJS Innovatieprogramma Onderwijs op Maat Project: Communitymanagement 2 INHOUD 1. Community management

Nadere informatie

Stichting Innovatief Onderwijs Nederland

Stichting Innovatief Onderwijs Nederland Stichting Innovatief Onderwijs Nederland ONTZORGT SCHOLEN OP ICT De ION QuickScan heeft als primair doel om scholen voor te bereiden op digitalisering van het onderwijs binnen. U kunt direct met de resultaten

Nadere informatie

Learning analytics bij SURF. Nynke de Boer

Learning analytics bij SURF. Nynke de Boer Learning analytics bij SURF Nynke de Boer Learning Analytics Learning analytics is het verzamelen, analyseren en rapporteren van data van studenten en hun omgeving om zo het onderwijs en de omgeving waarin

Nadere informatie

Special interest group Blended learning KICK-OFF BIJEENKOMST

Special interest group Blended learning KICK-OFF BIJEENKOMST Special interest group Blended learning KICK-OFF BIJEENKOMST 18 april 2016 Welkom en inleiding Wat is een SIG? Special interest groups (SIG's) van SURF zijn kennisgemeenschappen (communities) rondom specifieke

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

2e editie18 mei 2017 de DAG van de

2e editie18 mei 2017 de DAG van de 2e editie18 mei 2017 de DAG van de Stichting 1.000 ambtenaren op één dag verbonden rond het thema Future Work Skills Over de Stichting Digitale Overheid De Stichting Digitale Overheid (2013) wil als niet-gouvernementele

Nadere informatie

Trots, vertrouwen, lef en digitalisering Strategische agenda digitalisering mbo

Trots, vertrouwen, lef en digitalisering Strategische agenda digitalisering mbo Strategische agenda digitalisering mbo 2018-2022 1 Waarom een strategische agenda digitalisering mbo? Het bestuursakkoord tussen OCW - MBO-Raad 2018-2022 heeft als titel: Trots, vertrouwen en lef. Het

Nadere informatie

Informatiepakket Leerlabs

Informatiepakket Leerlabs Informatiepakket Leerlabs Informatiepakket Leerlabs De vraag naar gepersonaliseerd onderwijs en het gebruik van ict in de klas groeit. Veel scholen werken aan initiatieven gericht op gepersonaliseerd leren

Nadere informatie

Visieworkshop Zuyd Hogeschool

Visieworkshop Zuyd Hogeschool Visieworkshop Zuyd Hogeschool VANUIT ONDERWIJSVISIE NAAR EEN VISIE OP DLWO Harry Renting Lianne van Elk Aanleidingen programma Mogelijkheden van SURFconext Web2.0 applicatie vrij beschikbaar Ontwikkelingen

Nadere informatie

2013D50407 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2013D50407 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2013D50407 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Binnen de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben enkele fracties de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen over de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 32 034 Digitale leermiddelen Nr. 22 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Stichting Ieder mbo een practoraat

Stichting Ieder mbo een practoraat Jaarverslag 2016 Verslag van de realisatie van de activiteiten Stichting Ieder mbo een practoraat Voor u ligt het jaarverslag 2016 van de Stichting Ieder mbo een practoraat. In dit jaarverslag staat wie

Nadere informatie

Controlling Document 2017

Controlling Document 2017 Controlling Document 2017 Programma: Onderwijsinnovatie met ICT Indiener: SURFnet Versie 1.0 6 december 2016 Inhoudsopgave Management samenvatting 3 1. Inleiding 5 2. Programmabeschrijving op hoofdlijnen

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

TROTS, vertrouwen, LEF & digitalisering. Strategische agenda digitalisering mbo

TROTS, vertrouwen, LEF & digitalisering. Strategische agenda digitalisering mbo TROTS, vertrouwen, LEF & digitalisering Strategische agenda digitalisering mbo 2018-2022 1 Inhoud Strategische agenda digitalisering mbo 2018-2022 4 Welke ontwikkelingen zijn van belang? 6 Wat willen we

Nadere informatie

de pilotstarter Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening deelnemersbrochure

de pilotstarter Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening deelnemersbrochure de pilotstarter Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening deelnemersbrochure de pilotstarter werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening te optimaliseren?

Nadere informatie

waarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering

waarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering waarom? externe drivers 1 Technologie Digitalisering Globalisering Wat zijn de dominante factoren die leren en werken veranderen in de 21ste eeuw? externe drivers Voortgaande digitalisering veroorzaakt

Nadere informatie

Een Persoonlijke & Flexibele Leer en Werkomgeving voor Hogeschool Leiden

Een Persoonlijke & Flexibele Leer en Werkomgeving voor Hogeschool Leiden Een Persoonlijke & Flexibele Leer en Werkomgeving voor Hogeschool Leiden Nico Juist, IM, B&S, Hogeschool Leiden voor Challengeday, project FPLO, SURFnet, 7 maart 2017 Hogeschool Leiden 12000 studenten

Nadere informatie

Regionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren

Regionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren Werkplaatsen Sociaal Domein Regionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren www.werkplaatsensociaaldomein.nl Verbinden en versterken De transitie en vooral de daaruit voortvloeiende transformaties

Nadere informatie

Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving?

Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving? Hoe geven we zorg en gezondheid vorm in de informatiesamenleving? ECP en de zorg E-healthweek Gemeenten en digitale zorg Platform zorg en ICT ECP ZORG Digivaardig in de zorg Zorg en privacy Data en zorg

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Kennis Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Kernwaarden + Een stip aan de horizon

Kernwaarden + Een stip aan de horizon Kernwaarden + Een stip aan de horizon Samenwerkende Mediatheken Fontys Hogescholen Versie 1.0, 19 januari 2016 Inleiding Fontys Mediatheken ondersteunen en faciliteren het onderwijs en het onderzoek bij

Nadere informatie

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag

Nadere informatie

IK WIL DE MOGELIJKHEDEN VAN ONLINE ONDERWIJS VERKENNEN WAAR BEGIN IK?

IK WIL DE MOGELIJKHEDEN VAN ONLINE ONDERWIJS VERKENNEN WAAR BEGIN IK? IK WIL DE MOGELIJKHEDEN VAN ONLINE ONDERWIJS VERKENNEN WAAR BEGIN IK? Dit stappenplan neemt je mee langs vragen die relevant zijn als je online onderwijs wilt ontwikkelen: waarom wil je inzetten op online

Nadere informatie

PROJECT E-STUDYBOOKS ACTIVITEITEN EN RESULTATEN VOOR 2016 IN 2016 WERKEN WE AAN: INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT

PROJECT E-STUDYBOOKS ACTIVITEITEN EN RESULTATEN VOOR 2016 IN 2016 WERKEN WE AAN: INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT E-STUDYBOOKS We willen student, docent, instelling en uitgevers een aantrekkelijke propositie bieden voor het gebruik van digitale studieboeken. We doen eerst onderzoek naar de randvoorwaarden

Nadere informatie

Plan van aanpak Zone Flexibilisering van het onderwijs

Plan van aanpak Zone Flexibilisering van het onderwijs Plan van aanpak Zone Flexibilisering van het onderwijs Aanvoerders: Ulrike Wild en Paul den Hertog Startpositie zone Flexibilisering Een gesprek over flexibilisering van het onderwijs leidt niet zelden

Nadere informatie

De kracht van sociale media in het onderwijs

De kracht van sociale media in het onderwijs De kracht van sociale media in het onderwijs Maak onderwijs effectiever met sociale media Tweedaagse leergang en eendaagse workshop Uw studenten maken volop gebruik van sociale media. Ze ontmoeten er hun

Nadere informatie

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening Realisatie Indienersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening

Nadere informatie

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2)

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) 1 ENKELE TRENDS (LEARNING TOMORROW) 1. De gestage groei van e-learning. Met name blended learning wordt de default manier

Nadere informatie

31 mei 2018 de DAG van de DIGITALE. Stichting. Overheid ambtenaren op één dag verbonden rond het thema Future Work Skills

31 mei 2018 de DAG van de DIGITALE. Stichting. Overheid ambtenaren op één dag verbonden rond het thema Future Work Skills 3e editie Stichting 31 mei 2018 de DAG van de DIGITALE Overheid 1.000 ambtenaren op één dag verbonden rond het thema Future Work Skills Over de Stichting Digitale Overheid De stichting Digitale Overheid

Nadere informatie

Onderwijsvisie en digitaal toetsen

Onderwijsvisie en digitaal toetsen Onderwijsvisie en digitaal toetsen 14 juni 2016 Pieter Cornelissen Twitter: @pmacornelissen en @HU_onderwijs www.onderwijsinnovatie.hu.nl HU Brede hogeschool Alle sectoren met uitzondering van kunst en

Nadere informatie

Hogescholen en Open Science: Naar meer impact van praktijkgericht. onderzoek, speech Thom de Graaf bij Seminar Verder bouwen aan open

Hogescholen en Open Science: Naar meer impact van praktijkgericht. onderzoek, speech Thom de Graaf bij Seminar Verder bouwen aan open Hogescholen en Open Science: Naar meer impact van praktijkgericht onderzoek, speech Thom de Graaf bij Seminar Verder bouwen aan open science op donderdag 26 oktober 2017 Dames en Heren, Ik ben verheugd

Nadere informatie

De waarde(n) van weten

De waarde(n) van weten De waarde(n) van weten STRATEGISCHE AGENDA HOGER ONDERWIJS 2015-2025 9 oktober 2015 De HO tour Waarom veranderen? Leven en werken in een in toenemende mate onvoorspelbare, complexe en geglobaliseerde wereld.

Nadere informatie

STRATAEGOS CONSULTING

STRATAEGOS CONSULTING STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.

Nadere informatie

Community of Practice Leren en ict van start

Community of Practice Leren en ict van start Community of Practice Leren en ict van start De Community of Practice Leren en ict (CoP Leren en ict) biedt komend schooljaar een leer- en werkgemeenschap voor mbo-docenten en teammanagers die in hun onderwijs

Nadere informatie

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers)

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers) Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers) Maurice van den Akker 22 november 2017 Doel van vandaag: starten van samenwerking Wat willen we (vandaag) bereiken? Visie en scope delen over draadvrije

Nadere informatie

De beleidsartikelen (artikel 10)

De beleidsartikelen (artikel 10) 10. INFORMATIE- EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE 10.1 Algemene beleidsdoelstelling De minister is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. Informatie- en communicatietechnologie (ict) kan hierbij

Nadere informatie

Realisatie. Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening

Realisatie. Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening Realisatie Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening

Nadere informatie

Strategische agenda. Auteur Datum. Jan Bartling

Strategische agenda. Auteur Datum. Jan Bartling Strategische agenda Auteur Datum Jan Bartling 13-09-2018 Strategische agenda digitalisering mbo 2 Strategische agenda digitalisering mbo Bronnen onderzoek Interviews 16 april: conferentie Consultatie Concretiseren

Nadere informatie

Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X

Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X Inleiding School X is een talentschool (mensgericht) vanuit de invalshoek dat leerlingen die hun talent benutten beter presteren

Nadere informatie

Professionele Masters. Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters

Professionele Masters. Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Inhoud 5 Voorwoord 7 Inleiding 8 Professionele

Nadere informatie

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid Van visie naar praktijk Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid De Koninklijke Bibliotheek en Cubiss

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Van keten naar samenwerking

Van keten naar samenwerking Symposium leermiddelen en schoolkosten in het mbo Van keten naar samenwerking Leermiddelen eenvoudig bereikbaar voor een faire prijs Jos Brouwer 31 mei 2017 Programma Waar doen we het voor? Wat is jouw

Nadere informatie

1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering?

1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering? 1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering? 2. Waarom zijn standaard basisprocessen Meerdere redenen, de belangrijkste: - Juist door digitalisering

Nadere informatie

Onderwijsinvesteringsdoelen Hogeschool Utrecht: hier kiezen wij voor

Onderwijsinvesteringsdoelen Hogeschool Utrecht: hier kiezen wij voor Kwaliteitsafspraken 2019-2024 Hogeschool Utrecht Mei 2018 Versterken kwaliteit hoger onderwijs Op 9 april 2018 heeft de minister van OCW in het Sectorakkoord hoger beroepsonderwijs 2018 afspraken gemaakt

Nadere informatie

Peter de Haas peter.dehaas@breinwave.nl +31655776574

Peter de Haas peter.dehaas@breinwave.nl +31655776574 Peter de Haas peter.dehaas@breinwave.nl +31655776574 business context Innovatie Platform Klantinteractie Klantinzicht Mobiel Social Analytics Productiviteit Processen Integratie Apps Architectuur Wat is

Nadere informatie

Flexibel onderwijs in het Hoornbeeck College

Flexibel onderwijs in het Hoornbeeck College Flexibel onderwijs in het Hoornbeeck College minder moeilijk dan het lijkt 11-02-2010 Kees den Bok, Hoornbeeck College Jef van den Hurk, M&I/Partners Introductie Context Workshop FlexCollege (MBO2010/Kennisnet)

Nadere informatie

Professionaliseren loont! Jacob Poortstra, Cesar Trijselaar en Mieke van Keulen

Professionaliseren loont! Jacob Poortstra, Cesar Trijselaar en Mieke van Keulen Professionaliseren loont! Jacob Poortstra, Cesar Trijselaar en Mieke van Keulen Digitalisering van de maatschappij Gevolgen voor het onderwijs: Studenten voorbereiden op onze gedigitaliseerde samenleving.

Nadere informatie

Intermezzo Learning analytics

Intermezzo Learning analytics Intermezzo Learning analytics CHALLENGE DAY 2017 Lianne van Elk Project Flexibele en Persoonlijke Leeromgeving Learning analytics in het onderwijs Kunnen we data ook voor de verbetering van het onderwijs

Nadere informatie

STRATEGISCH PLAN 2018+

STRATEGISCH PLAN 2018+ STRATEGISCH PLAN 2018+ EEN CO-CREATIE ONZE AMBITIES VOOR DE KOMENDE JAREN IEDEREEN BETROKKEN Het Strategisch plan 2018+ is een creatie van de leden van het KNKV. Eerst werd door het bondsbestuur in samenwerking

Nadere informatie

Duurzame Ontwikkeling

Duurzame Ontwikkeling Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..

Nadere informatie

Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015

Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015 Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015 Bernard Teunis & Nienke van der Steeg b.teunis@poraad.nl n.vandersteeg@poraad.nl Opzet workshop 1. Voorstellen 2. Answergarden

Nadere informatie

Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more

Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Multi Enterprise Social Network Platform 10 redenen om mee te doen Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Intranet, Extranet, Social Organiseer mensen en informatie op natuurlijke wijze TransportLAB

Nadere informatie

Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats

Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats Studiedag De toekomst van het platteland Nijmegen, 21 november 2018 Loek FM Nieuwenhuis Lectoraat beroepspedagogiek Lectoraat Beroepspedagogiek

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business Masterclass Value of Information Waarde creëren voor de business Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe business ideeën. Met informatie kunnen nieuwe innovatieve

Nadere informatie

Position Paper. Samenwerking Noord. Samenwerken door Samen te Doen!

Position Paper. Samenwerking Noord. Samenwerken door Samen te Doen! Position Paper Samenwerking Noord Samenwerken door Samen te Doen! Mei 2015 Samenwerking Noord is een netwerkorganisatie van (semi)overheidsorganisaties gericht op een duurzame ontwikkeling van de ICT functie

Nadere informatie

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop?

Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop? Flipped classroom: hoger onderwijs op zijn kop? Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com LEARNING LAB 1 Sessieleider: Wilfred Rubens 14.15 17.15 uur / zaal E-1.20 http://www.slideshare.net/wrubens http://www.wilfredrubens.com

Nadere informatie

Basisdienstverlening LIC

Basisdienstverlening LIC Basisdienstverlening LIC 2019-2020 2019 2020 Het LIC opgebouwd uit vier inhoudelijke teams. De aandachtsgebieden van deze teams zijn de volgende: team ICTO (ICT In Onderwijs): Versterking op het gebied

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

Scenario s voor Leren op Afstand in het MBO

Scenario s voor Leren op Afstand in het MBO Scenario s voor Leren op Afstand in het MBO 1 / 14 Scenario s voor Leren op Afstand in het MBO 2010 Kennisnet.nl Scenario s voor Leren op Afstand in het MBO 2 / 14 Samenvatting Scenario s voor Leren op

Nadere informatie

Het NHL InnovationLab : Learning outcomes, Design Thinking, UDL en Blended Learning in samenhangend perspectief. (draft version)

Het NHL InnovationLab : Learning outcomes, Design Thinking, UDL en Blended Learning in samenhangend perspectief. (draft version) Het NHL InnovationLab : Learning outcomes, Design Thinking, UDL en Blended Learning in samenhangend perspectief. (draft version) Roelien Wierda & Ron Barendsen NHL Hogeschool Inhoud Inleiding... 1 Firm

Nadere informatie

LAB21. Een Werkplaats voor Onderwijsinnovatie

LAB21. Een Werkplaats voor Onderwijsinnovatie LAB21 Een Werkplaats voor Onderwijsinnovatie Workshop Landelijke PO-conferentie Verbind de school met de toekomst Hart van Holland, Nijkerk 10 oktober 2018 Wim Trooster Dick Bosch Lerarenopleidingen Hogeschool

Nadere informatie

Digitale cultuur als continuüm

Digitale cultuur als continuüm Digitale cultuur als continuüm Samenvatting Activiteitenplan 2017-2020 Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Den Haag, 31 januari 2016 1/5 1. Vooraf Deze samenvatting is gebaseerd op de subsidieaanvraag

Nadere informatie

Innovatie in Eersel. Eersel onderweg naar Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016

Innovatie in Eersel. Eersel onderweg naar Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016 Innovatie in Eersel Eersel onderweg naar 2030 Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016 Programma Het begrip Innovatie Eerselse innovatiestrategie Strategie in

Nadere informatie

ter ondersteuning van een leven lang leren, onderzoeken en daarbij samenwerken

ter ondersteuning van een leven lang leren, onderzoeken en daarbij samenwerken ter ondersteuning van een leven lang leren, onderzoeken en daarbij samenwerken Aanloop naar eduid 2016 2017 2018 2019 Project status eduid LCPM exploratie fase SURF MJA 2019-2022 SURF 2JP 2019-2020 Waarom

Nadere informatie

Volgspot 1: Zorgpact KAM

Volgspot 1: Zorgpact KAM Volgspot 1: Zorgpact KAM Bestuurlijk Overleg Arbeidsmarkt 10 mei 2017 Waar werkt de regio aan? Regionale Zorgpactagenda Bestuurlijk Overleg Arbeidsmarkt (BO AM): In 2008 is regio Kennemerland, Amstelland

Nadere informatie

SIG Research Information & SURF programma Open Access OPTIMAAL BENUTTEN DOOR AFSTEMMING

SIG Research Information & SURF programma Open Access OPTIMAAL BENUTTEN DOOR AFSTEMMING SIG Research Information & SURF programma Open Access OPTIMAAL BENUTTEN DOOR AFSTEMMING Samenwerken, Open Access en Data voor onderzoek 23 maart 2015 SIG Research Information: stand van zaken De SIG-RI

Nadere informatie

Stimuleringsregeling Open en Online Onderwijs 2015 VOORLICHTINGSBIJEENKOMST 16 OKTOBER 2015

Stimuleringsregeling Open en Online Onderwijs 2015 VOORLICHTINGSBIJEENKOMST 16 OKTOBER 2015 Stimuleringsregeling Open en Online Onderwijs 2015 VOORLICHTINGSBIJEENKOMST 16 OKTOBER 2015 Livestream https://blog.surf.nl/open-online/ Programma 10.00 Achtergrond en doelstellingen Janina van Hees, SURFnet

Nadere informatie

CIV SMART TECHNOLOGY

CIV SMART TECHNOLOGY CIV SMART TECHNOLOGY Uitgebreide managementsamenvatting Plan van Aanpak Centrum voor Innovatief Vakmanschap Smart Technology Ten behoeve van subsidie aanvraag Regionaal Investeringsfonds door de partners

Nadere informatie

ICT als aanjager van de onderwijstransformatie

ICT als aanjager van de onderwijstransformatie ICT als aanjager van de onderwijstransformatie ICT als aanjager van de onderwijstransformatie Technologische innovatie biedt het onderwijs talloze mogelijkheden. Maar als we die mogelijkheden echt willen

Nadere informatie

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland

Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland VERBINDT VERSTERKT VERTEGENWOORDIGT BRABANT ZEELAND IS HET STERKSTE ONDERNEMINGSNETWERK VAN UW REGIO. We hebben een voortrekkersrol in vernieuwing en innovatie,

Nadere informatie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie Verbinden van wetenschap en samenleving NWO-strategie 2019-2022 Verbinden van wetenschap en samenleving Dit strategisch plan beschrijft de koers van NWO voor de jaren 2019 tot en met 2022. NWO legt hierin

Nadere informatie

NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING. CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING

NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING. CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING Versterking van de wetenschap en een betere benutting van de resultaten zijn een onmisbare basis, als Nederland

Nadere informatie

Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat

Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat NEXT LEARNING 2016 Jocelyn Manderveld Den Bosch, 19 april 2016 Van en voor het onderwijs en onderzoek In SURF werken instellingen samen

Nadere informatie

Onderwijs van de 21ste eeuw:

Onderwijs van de 21ste eeuw: Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie 2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo Onderwijs van de 21 ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod

Nadere informatie

> 2 INTRODUCTIES > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE

> 2 INTRODUCTIES > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE > 2 INTRODUCTIES 29 STE SAMBO-ICT CONFERENTIE - 16 JANUARI 2014 - DOETINCHEM > HENK DUBBELMAN > ICT DIRECTEUR > GRAFISCH LYCEUM ROTTERDAM > DUBBELMAN@GLR.NL > JOHN ONION > PRINCIPAL ASSOCIATE > ARLANDE

Nadere informatie

Gemeente Delft RZONDEN 27 MAUI Geachte leden van de gemeenteraad,

Gemeente Delft RZONDEN 27 MAUI Geachte leden van de gemeenteraad, Bestuur Besturing Strategie Gemeente Delft bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de leden van de gemeenteraad

Nadere informatie

Project Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS

Project Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS De geaccrediteerde Stichting Kompas Nederland en ROC Leeuwenborgh Opleidingen hebben samen het initiatief genbomen om te komen tot een gemeenschappelijk leerwerkbedrijf concept. Dit leerwerkbedrijf wil

Nadere informatie

Welkom in het Horizon College

Welkom in het Horizon College Welkom in het Horizon College Bij het Horizon College maken we onze naam waar: we geven middelbaar beroepsonderwijs dat bij jou past en jouw horizon groter maakt. We leren je niet alleen een vak met toekomst,

Nadere informatie

Theo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder

Theo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever

Nadere informatie

INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: LEARNING ANALYTICS

INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: LEARNING ANALYTICS INNOVATIEPROGRAMMA ONDERWIJS OP MAAT PROJECT: LEARNING ANALYTICS ACTIVITEITENPLAN 2015 WWW.SURF.NL/ONDERWIJS Innovatieprogramma Onderwijs op Maat Project: Learning Analytics 2 INHOUD 1. Learning Analytics

Nadere informatie

SAMEN AANJAGEN VAN VERNIEUWING SURF MEERJARENAGENDA

SAMEN AANJAGEN VAN VERNIEUWING SURF MEERJARENAGENDA SAMEN AANJAGEN VAN VERNIEUWING SURF MEERJARENAGENDA 2019-2022 SURF MEERJARENAGENDA 2019 2022 3 Inhoud voorwoord 4 samenvatting 5 1 Klaar voor de toekomst 8 2 Ontwikkelingen en visie 10 2.1 Digitalisering

Nadere informatie

onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden

onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden 6 De wereld verandert: om ons heen zien we langzaam systemen en instituties omvallen. Wat daarvoor in de plaats komt? Hbo-onderzoek

Nadere informatie

Professionalisering door. Bruggen Bouwen

Professionalisering door. Bruggen Bouwen Professionalisering door Bruggen Bouwen Wij presenteren: innoveren onderwijs persoonlijk talent leven lang ontwikkelen Najaar 2018: meerdere nieuwe meerjarenagenda s Strategische agenda digitalisering

Nadere informatie

Functiebeschrijving manager Bedrijfsvoering

Functiebeschrijving manager Bedrijfsvoering Functiebeschrijving manager Bedrijfsvoering Doel Is verantwoordelijk voor de afdeling Bedrijfsvoering, waartoe behoren datakwaliteit, informatisering en analyse, registratie en boekhouding, compliance

Nadere informatie

04 Support staff training

04 Support staff training Het introduceren van referentiekaders voor kwaliteitsborging op het gebied van beroepsonderwijs en training (VET) is de afgelopen jaren tot een prioriteit uitgegroeid. Tijdens de vroege stadia van de ontwikkeling

Nadere informatie

doorpakken en bestendigen Stimuleringsregeling Professionele ruimte arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo

doorpakken en bestendigen Stimuleringsregeling Professionele ruimte arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo doorpakken en bestendigen Stimuleringsregeling Professionele ruimte arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo Zestor is opgericht door sociale partners in het hbo: inleiding Werkgevers- en werknemersorganisaties

Nadere informatie