Beleid Coöperatie VGZ Praktijkondersteuning Huisartsen GGZ (POH-GGZ) 2016 D0085-201511
Inhoudsopgave: 1. Inleiding 3 2. Contract module POH GGZ 4 3. Voorwaarden voor een overeenkomst praktijkondersteuning GGZ 4 4. Berekening tarief 6 5. Huisartsen die starten met POH GGZ: aanmelding, toetsing en contractering 7 6. Wijzigingen doorgeven 7 7. Contactgegevens voor vragen 8 2
1. Inleiding In deze notitie treft u het beleid en de voorwaarden aan van Coöperatie VGZ (verder te noemen VGZ) voor de deelname aan POH GGZ in 2016. Zorgverzekeraars investeren in een sterke eerste lijn. Voor een sterke toekomstgerichte eerste lijn is het noodzakelijk dat de huidige medewerkers in de eerste lijn innoveren. Taakverdeling en taakherschikking zijn hierbij kernbegrippen. Praktijkondersteuners GGZ spelen een grote rol bij de taakherschikking en taakverdeling van huisartsen. Doel van deze ondersteuning is om de zorg die in de huisartsenpraktijk kan worden geboden, ook daar aan te bieden. Doel is ook om de zorg die niet tot het domein van de huisartsenpraktijk behoort, adequaat en voorzien van een goed onderbouwde verwijzing, te verwijzen naar de juiste zorgverlener in de Generalistische Basis GGZ of gespecialiseerde GGZ. Hierbij maakt de huisarts bij voorkeur gebruik van een digitaal verwijs ondersteunend triage-instrument. In het Bestuurlijk Akkoord Toekomst GGZ 2013-2014 staan afspraken over de inzet van de POH GGZ bij de huisarts. Het is van belang dat een huisarts patiënten met psychische problematiek goed herkent, meer patiënten zelf gaat behandelen en/of patiënten gefundeerd en gericht verwijst naar de Generalistische Basis GGZ (voorheen: eerstelijns psychologische zorg) of de gespecialiseerde GGZ. Door een adequate ondersteuningsfunctie (POH-GGZ) bij de huisarts krijgen huisartsen de mogelijkheid om patiënten te stimuleren tot meer zelfzorg (e-health), de screeningsfunctie te verbeteren, consultatie van een specialist aan te vragen of de patiënt zelf te behandelen. Als blijkt dat er geen indicatie is voor verwijzing (geen psychische stoornis), wordt bekeken of de huisarts/poh GGZ zelf kan interveniëren of dat oplossingen mogelijk zijn binnen het eigen netwerk van de patiënt. Tot slot zijn verwijzingen naar andere hulpverleners mogelijk, zoals algemeen maatschappelijk werk (AMW). Om bovenstaande ontwikkeling te ondersteunen is in 2014 en 2015 de beleidsregel en tariefbeschikking huisartsenzorg aangepast. De module POH GGZ is uitgebreid en er zijn afspraken gemaakt over de inzet van een verwijsmodel voor huisartsen. Uitbreiding module POH GGZ Flexibilisering module POH GGZ: om de huisarts goed in staat te stellen de toeloop van mensen met psychische klachten te organiseren, te begeleiden en te verwijzen, is de module POH GGZ per 2014 geflexibiliseerd. Hierdoor heeft de huisarts de mogelijkheid: een psychiater, psychotherapeut, klinisch psycholoog en/of (eerstelijns) GZ-psycholoog te consulteren, een verwijs ondersteunend digitaal diagnostisch instrument in te zetten waardoor het inzicht in de ernst van de problematiek verbeterd wordt, de patiënt een e-mental health programma aan te bieden. Functionaliseren module POH GGZ: in het Bestuurlijk Akkoord GGZ en in het Huisartsenakkoord zijn ook afspraken gemaakt over de functionalisering van de module POH-GGZ. Met het functioneel maken van deze module is het mogelijk dat ook andere zorgaanbieders (in brede zin) deze module POH-GGZ contracteren en organiseren, mits deze zorg in de huisartsenpraktijk als (ondersteuning van de) huisartsenzorg blijft aangeboden. Uitbreiding module POH GGZ: de NZa geeft per 1 januari 2016 onder voorwaarde van afspraken hierover met VGZ de mogelijkheid om de inzet POH GGZ uit te breiden van 12 uur POH GGZ naar 36 uur POH GGZ per 2350 patiënten (voor personele inzet én het faciliteren van consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning). Vooralsnog maakt VGZ alleen in specifieke situaties afspraken over een hogere inzet (zie ook hoofdstuk 4). Verwijsmodel huisartsen Van de huisarts mag worden verwacht dat hij of zij adequaat (geobjectiveerd en specifiek) verwijst. Om adequaat te verwijzen, ontwikkelde bureau HHM in opdracht van het ministerie van VWS een verwijsmodel. In bijeenkomsten met experts zijn objectieve criteria opgesteld voor een verwijsmodel voor de huisarts. Deze criteria hebben als basis gediend voor de vormgeving van de Generalistische Basis GGZ. Het gaat om de volgende criteria: 1. Er is een vermoeden van een DSM benoemde stoornis 2. Ernst problematiek: de impact op het dagelijks functioneren 3. Complexiteit van de problematiek: wel of geen co- morbiditeit 4. Het risico: is er sprake van zelfverwaarlozing, verwaarlozing van naasten, suïcideneigingen, kindermishandeling 5. Het beloop van de klachten: wat is de duur van de klachten VGZ verwacht van de huisarts dat, naast de klinische beoordeling door de huisarts, de huisarts bij de verwijsprocedure een digitaal verwijs ondersteunend instrument inzet dat gevalideerd is (of zich in de validatiefase bevindt). 3 terug naar inhoudsopgave
2. Contract module POH GGZ Individuele huisartsen Individuele huisartsen die voldoen aan de gestelde voorwaarden, kunnen worden gecontracteerd voor de module en consulten POH GGZ. De betreffende huisartsen ontvangen een addendum POH GGZ dat onderdeel uitmaakt van de zorgovereenkomst huisartsgeneeskundige zorg 2016. Samenwerkingsverbanden Samenwerkingsverbanden van huisartsen die voldoen aan de gestelde voorwaarden, kunnen worden gecontracteerd voor de module en consulten POH GGZ. Alle deelnemende huisartsen ontvangen een addendum POH GGZ dat onderdeel uitmaakt van de zorgovereenkomst huisartsgeneeskundige zorg 2016. De tarieven POH GGZ worden uniform op niveau van het samenwerkingsverband vastgesteld. Eventuele mutaties worden via het daarvoor ontwikkelde aanvraag-wijzigingsformulier door de coördinator van het samenwerkingsverband aan VGZ doorgegeven. Rechtspersonen Zorggroepen, instellingen en zorgaanbieders die POH GGZ grootschalig (regionaal) organiseren/detacheren kunnen rechtstreeks door VGZ worden gecontracteerd. De aanbieder is een rechtspersoon (hieronder vallen niet natuurlijke personen zoals een eenmanszaak), heeft versterking eerste lijn als doelstelling in de statuten opgenomen en organiseert de POH GGZ voor minimaal 20 huisartsen die hier expliciet toestemming voor geven. De GGZ-zorg wordt altijd feitelijk in de huisartsenpraktijk aangeboden als (ondersteuning van de) huisartsenzorg. Dit betekent dat de huisarts de organisatie van deze zorg aan andere aanbieders kan overlaten, maar wel zorginhoudelijk verantwoordelijk blijft voor deze ondersteuningsfunctie. Daarmee blijft de zorg in samenhang met de huisartsenzorg (c.q. in de huisartsenpraktijk) en onder verantwoordelijkheid van de huisarts staan. De gecontracteerde rechtspersoon kan de tarieven POH GGZ rechtstreeks declareren bij VGZ. Hierbij kan het gaan om de moduletarieven en consulten of om alleen de moduletarieven (de huisarts declareert dan zelf de consulten). De aangesloten huisartsen hebben de overeenkomst verzekeraar-huisarts 2016 getekend. Alle hierboven genoemde zorgverleners/contractanten voldoen aan alle voorwaarden zoals verwoord in dit beleidsdocument POH GGZ. 3. Voorwaarden voor een overeenkomst praktijkondersteuning GGZ Voorwaarden verbonden aan de overeenkomst POH GGZ: A. Eén aanspreekpunt/contactpersoon Bij contractering van een individuele huisarts, is deze ook de contactpersoon. Bij contractering van een samenwerkingsverband wordt een van de deelnemende huisartsen als coördinator benoemd die voor VGZ aanspreekpunt is in alle communicatie over POH GGZ met het samenwerkingsverband. Bij contractering van een rechtspersoon, is de tekenbevoegde persoon die de overeenkomst tekent formeel de contactpersoon. Deze persoon kan met VGZ overeenkomen dat communicatie met betrekking tot uitvoering van de overeenkomst gedelegeerd wordt. B. Werkruimte Voor de POH GGZ is een goed uitgeruste werkruimte binnen de huisartsenpraktijk beschikbaar gedurende de uren dat de praktijkondersteuner werkt. De praktijkondersteuner heeft toegang tot het HIS van de huisarts voor wie de werkzaamheden worden verricht. C. Opleiding De praktijkondersteuner GGZ die start op of na 1 januari 2016 is in het bezit van een diploma van een van de volgende opleidingen op minimaal HBO Bachelor niveau: Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige Universitaire masteropleiding psychologie met differentiatie klinische psychologie of differentiatie klinische kinderen jeugdpsychologie of differentiatie medische psychologie of scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool of RINO Zuid* *: aangepaste opleiding RINO Zuid, gestart najaar 2015. 4 terug naar inhoudsopgave
Gezondheidskunde (Master of Science) met richting GGZ Verpleegkundig specialist GGZ HBO-V met differentiatie GGZ (of post HBO opleiding gedragstherapeutisch medewerker of GGZ agoog) én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool of RINO Zuid* B-Verpleegkundige én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool of RINO Zuid* Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (Bachelor Social Work) met differentiatie GGZ agoog (of post HBO opleiding gedragstherapeutisch medewerker) én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool of RINO Zuid* Sociaal Pedagogische Hulpverlening (Bachelor Social Work) met differentiatie GGZ agoog (of post HBO opleiding gedragstherapeutisch medewerker) én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool of RINO Zuid* Verpleegkundige maatschappelijke gezondheidszorg met specialisatie GGZ én scholing POH GGZ bij een Nederlandse Hogeschool of RINO Zuid*. Gelet op de zwaarte van de functie is naast opleiding ook relevante werkervaring gewenst. Om de taken goed uit te kunnen voeren heeft de POH GGZ competenties (kennis, houding en vaardigheden) op het gebied van: psychische, psychosociale en psychiatrische problemen/aandoeningen, psychopathologie; ontwikkeling op het terrein van de generalistische eerstelijns GGZ; bekend zijn met de (organisatie van de) eerstelijns- en tweedelijnszorg op het gebied van GGZ; bekend zijn met en het inzicht hebben in de (organisatie van) aanpalende voorzieningen op het gebied van preventie; kwaliteitsontwikkelingen in de GGZ en deze in de praktijk te kunnen implementeren; ICT (monitoring en aanleveren beleidsinformatie); adviserende en coördinerende kwaliteiten; netwerken en samenwerkingsvaardigheden. Het is van belang dat de POH GGZ de competenties onderhoudt. Deelname aan regionale (netwerk)bijeenkomsten voor de POH GGZ en andere eerstelijnshulpverleners die GGZ problematiek behandelen wordt derhalve zeer aanbevolen. D. Overeenkomst huisartsenzorg Om in aanmerking te komen voor POH GGZ financiering hebben de huisartsen (individueel, aangesloten bij samenwerkingsverbanden POH GGZ, huisartsen die afspraken hebben met een rechtspersoon) de overeenkomst huisartsenzorg 2016 ondertekend. E. Samenwerkings- en verwijsafspraken Er is uiterlijk een jaar na de start van de door VGZ gefinancierde POH GGZ een structurele samenwerking tussen de huisartsenpraktijk en minimaal algemeen maatschappelijk werk en eerstelijnspsycholoog. Er is regulier casuïstiekoverleg. Deze samenwerking leidt er onder meer toe dat continue wordt gewerkt aan verbetering van de kwaliteit van de eerstelijns keten (GGZ) zorg. Er zijn uiterlijk in het 2e jaar van de aanstelling van de POH GGZ functionaris, werk- en verwijsafspraken met de gespecialiseerde GGZ gemaakt. De huisarts verwijst onderbouwd en specifiek naar één van de vier producten van de generalistische basis GGZ of naar de specialistische GGZ. Om de verwijzing te objectiveren en te komen tot matched care (ofwel een gerichte verwijzing naar het correcte echelon) zijn diverse digitale verwijsondersteuners beschikbaar, zoals bijvoorbeeld Telepsy, Transparant Next en Mirro. De inzet hiervan is met name wenselijk als de huisarts gaat verwijzen, of overweegt te verwijzen naar de generalistische basis GGZ of gespecialiseerde GGZ. Daarnaast kan een verwijsondersteuner (nog niet onderkende) problematiek verhelderen indien de behandeling in de huisartsenpraktijk niet de gewenste voortgang laat zien. De huisarts is vrij om zelf te bepalen welke van de gevalideerde screeningslijsten gebruikt wordt. De huisarts stemt bij voorkeur wel af met de generalistische basis GGZ en de gespecialiseerde GGZ af welke screeningslijsten afgenomen worden. De verzekerde heeft de mogelijkheid om, ondanks de verwijsafspraken die gemaakt zijn met een bepaalde zorgverlener, een zorgverlener te kiezen van zijn/haar keuze. De huisarts informeert de verzekerde over het feit dat volledige vergoeding van de behandeling afhankelijk is van contractering van de desbetreffende hulpverlener door VGZ. *: aangepaste opleiding RINO Zuid, gestart najaar 2015. 5 terug naar inhoudsopgave
In verband met het streven om de kwaliteit van de GGZ hulpverlening in de eerstelijn transparanter te maken en financiering te realiseren op basis van uitkomsten, is het noodzakelijk dat adequaat geregistreerd wordt: juiste registratie in het KIS/HIS, verwijzen vanuit het HIS/KIS, etc. F. Takenpakket POH GGZ Probleemverheldering en uitvoeren van screeningsdiagnostiek Opstellen en bespreken van een vervolgstappenplan Geven van psycho-educatie Begeleiden/ondersteunen van zelfmanagement/e-health programma s Interventies gericht op verbetering in functioneren van de patiënt met psychische klachten Geïndiceerde preventie Zorg gerelateerde preventie Terugvalpreventie consulteren GBGGZ, gespecialiseerde GGZ Indirect patiëntgebonden activiteiten (bijv. overleg met een school). De POH GGZ besteedt tijd aan niet-patiëntgebonden activiteiten: Implementatie van zorgprogramma s en/of richtlijnen Opbouw en onderhouden netwerk eerstelijns GGZ (minimaal HA-AMW-GBGGZ). Om goed te kunnen functioneren en competenties te onderhouden is nascholing en intervisie voor de POH GGZ een randvoorwaarde. G. Consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning Vanaf 2014 is het mogelijk binnen de POH module financiering te krijgen voor consultatie, e-health en gebruik van een digitaal verwijs ondersteuningsinstrument. Consultatie: er worden afspraken gemaakt met een of meerdere zorgverleners binnen de GGZ (GZ psycholoog, eerstelijnspsycholoog, orthopedagoog, Kind- en Jeugdpsycholoog, psychotherapeut, psychiater) over welke vormen van consultatie u afneemt (intercollegiaal of eenmalig consult voor patiënt), tegen welke prijs en het verwachte volume. E-health: er wordt een keuze gemaakt voor de in te zetten e-health programma s, afspraken over de prijs en het verwachte volume. De e-health programma s zijn gebaseerd op cognitieve gedragstherapie. De huisarts (via POH GGZ) blijft behandelaar bij het internet behandeltraject verantwoordelijk voor het behandelproces en het monitoren van de behandelresultaten. Digitale verwijsondersteuning: er wordt een keuze gemaakt voor een digitale verwijsondersteuner inclusief afspraken over verslaglegging, communicatie bij verwijzing en criteria voor gebruik. 4. Berekening tarief Algemeen De maximale inzet POH GGZ (inclusief consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning) is door de NZa per 1 januari 2016 verhoogd van 12 naar 36 uur per week per 2350 patiënten. Personele inzet POH GGZ Aangezien het budgettaire kader 2016 voor huisartsenzorg niet is aangepast voor deze uitbreiding, contracteert VGZ in 2016 in principe maximaal 9 uur per 2350 patiënten voor personele inzet POH GGZ en maximaal 3 uur ten behoeve van consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning. Indien minder POH GGZ wordt ingezet, wordt het tarief POH GGZ evenredig verlaagd. Indien de huisarts meer POH GGZ of consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning in wenst te zetten, kan de huisarts dit voorleggen aan de regionale inkoper. Voorwaarden hiervoor zijn dat de POH GGZ onderdeel is van een integraal georganiseerde keten inclusief afspraken over het gebruik van een digitaal triage instrument en er aantoonbare substitutie afspraken zijn gemaakt. De aanvraag hiervoor kan ingediend worden via het wijzigingsformulier POH GGZ. Afspraken hierover worden altijd schriftelijk vastgelegd en bevestigd door de Zorgverzekeraar. 6 terug naar inhoudsopgave
Consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning Voor consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning is een maximaal bedrag beschikbaar dat overeenkomt met 3 uur per week per 2350 patiënten via het moduletarief POH GGZ. Om hiervoor in aanmerking te komen, kan het aanvraag-wijzigingsformulier POH GGZ op de site van VGZ ingevuld worden. Op basis van de aangeleverde gegevens wordt het tarief vastgesteld. Indien de daadwerkelijke kosten voor consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning lager zijn dan het via het moduletarief gedeclareerde bedrag, zal via nacalculatie terugvordering plaatsvinden. Tarief POH GGZ 2016 voor huisartsen die in 2015 ook al POH GGZ inzetten In augustus 2015 vraagt VGZ de gegevens op voor het jaar 2016. Dit gebeurt via een format waarin de gegevens van 2015 zijn ingevuld en indien van toepassing kunnen worden aangepast. Op basis hiervan zal het tarief 2016 worden opgenomen in de overeenkomst huisartsgeneeskundige zorg 2016. 5. Huisartsen die starten met POH GGZ: aanmelding, toetsing en contractering Om in aanmerking te komen voor de module POH GGZ wordt het aanmeldingsformulier en het aanvraagwijzigingsformulier op de site van VGZ ingevuld. Alle aanvragen voor praktijkondersteuning GGZ worden getoetst. Na goedkeuring zal VGZ overgaan tot contractering. Bij een positieve beslissing van VGZ en als alle huisartsen van het samenwerkingsverband de overeenkomst huisartsenzorg 2016 hebben getekend zullen de individuele overeenkomsten van de huisartsen aangepast/uitgebreid worden met de module POH GGZ. De betreffende huisartsen ontvangen hiervoor een toekenningsbrief waarin de ingangsdatum en het moduletarief POH GGZ vermeld worden voor het betreffende kalenderjaar. Voor rechtspersonen (zoals zorggroepen) zal een aparte overeenkomst worden opgesteld. Als onderdeel van deze overeenkomst zal een lijst met deelnemende huisartsen worden opgenomen. Ingangsdatum contract: De overeenkomst praktijkondersteuning POH GGZ kan alleen ingaan op de eerste dag van een kwartaal (peildatum 1 januari, 1 april, 1 juli, 1 oktober). Uit de toekenningsbrief blijkt met ingang van welke kwartaal de POH GGZ van toepassing is. Aanvragen contract: De aanvraag wordt minimaal één maand voor de peildatum ingediend. Verre zorgverzekeraars: De toekenningsbrief met daarin de ingangsdatum en het tarief voor het betreffende kalenderjaar, kan eveneens door de huisarts toegezonden worden aan de verre zorgverzekeraars. 6. Wijzigingen doorgeven Indien huisartsen in 2016 meer of minder uren POH GGZ willen inzetten en/of in aanmerking willen komen voor een vergoeding of een wijziging van gemaakte kosten op het gebied van consultatie, e-health en digitale verwijsondersteuning willen doorgeven, kunnen zij daarvoor het aanvraag-wijzigingsformulier (zie website verzekeraars) invullen en insturen. Een wijziging van het modulebedrag kan ingaan per kwartaal, na goedkeuring door VGZ. Het aanvraag-wijzigingsformulier wordt een maand voor de ingang van het kwartaal ingediend (uiterlijk 1 december 2015, 1 maart 2016, 1 juni 2016, 1 september 2016). Voor de volgende wijzigingen gedurende de looptijd van het contract of mutaties in de samenstelling van het samenwerkingsverband of deelnemende huisartsen via een rechtspersoon wordt het aanvraag-wijzigingsformulier op de site van VGZ ingevuld: Wijzigingen in het aantal uren dat de POH GGZ in dienst is (vooraf doorgeven) Wijzigingen in de samenstelling van het samenwerkingsverband door praktijkopvolging Aanhakers (tevens aanmeldingsformulier invullen) Splitsers 7 terug naar inhoudsopgave
Samenvoegingen Inhoudelijke wijzigingen waardoor niet langer aan de instroomvoorwaarden wordt voldaan. 7. Contactgegevens voor vragen Heeft u vragen? Neem dan contact op met uw regionale zorginkoper of via e-mail met: Regio Noord: Regio Zuidwest: Regio Zuidoost: integralezorgnoord@vgz.nl integralezorgzuidwest@vgz.nl integralezorgzuidoost@vgz.nl 8 terug naar inhoudsopgave