MCA 5 XBRL: het logische vervolg op IAS Drs. A.J. Biesheuvel RA RE Register Accountant en Register EDP Auditor, adviseur op het gebied van organisatorische en technische aspecten van het toepassen van informatietechnologie en -beveiliging en partner bij Duthler Associates In dit artikel worden de achtergronden beschreven van de standaard voor financiële informatie- uitwisseling en rapportage. Vervolgens worden, vanuit het perspectief van de controller, de bedrijfsprocessen benoemd waar deze standaard kan worden toegepast en de voordelen die standaarden voor de bedrijfsvoering kan hebben. Ten slotte spreek de auteur zijn verwachtingen uit over het toepassen van de standaarden in bedrijfsprocessen in het algemeen en in het bijzonder van het toepassen van standaarden voor financiële informatie-uitwisseling en rapportage. XBRL: waar komt het vandaan en wat doet het? XBRL is de afkorting voor extensible Business Reporting Language. XBRL is een standaard voor het uitwisselen van financiële informatie en maakt gebruik van XML. XML is de afkorting voor extensible Markup Language. Met behulp van deze taal kunnen standaarden voor informatie-uitwisseling worden gemaakt. De ontwikkelingen rond XML zijn stormachtig. Zelden heeft de industrie een taal zo snel en zo breed geaccepteerd en geïmplementeerd in allerlei informatiesystemen. Het is dan ook begrijpelijk dat velen de diepere achtergronden van XML nog niet kennen. In deze paragraaf beschrijf ik kort de belangrijkste aspecten van XML. Vervolgens ga ik in op de achtergronden 1 Het programma van de overheid inzake Open Standaarden en Open Source Software (zie www.ososs.nl) beschouwt een standaard open als aan de volgende criteria wordt voldaan: 1 de standaarden worden vastgesteld op basis van een open beslissingsprocedure (consensus of meerderheidsbeslissing, etc.); 2 het beheer van de standaard ligt bij een not-for-profitorganisatie die een volledig vrij toetredingsbeleid kent; 3 de standaarden zijn gepubliceerd; 4 de kosten voor het gebruik van de standaard zijn laag en vormen geen drempel voor toegang tot de standaard; eventueel aanwezig intellectueel eigendom dat aan een open standaard ten grondslag ligt, wordt royalty-free ter beschikking gesteld; 5 er zijn geen beperkende voorwaarden omtrent het hergebruik van een standaard. van XBRL. Ten slotte wordt de relatie gelegd tussen de International Accounting Standard (IAS) en XBRL. XML, een korte introductie extensible Markup Language (XML) is een taal en heeft als doel gegevens te structuren. Met behulp van XML worden zowel de structuur als de betekenis van gegevens- (elementen) beschreven. De omvang van de structuur is hierbij vrij te kiezen (oftewel: extensible ). XML is ontwikkeld en wordt beheerd door een onafhankelijke organisatie, het World Wide Web Consortium (W3C, www.w3c.org). Iedereen kan de door de W3C geproduceerde standaarden kosteloos gebruiken, is er zeker van dat het W3C de standaarden slechts zal wijzigen als hiervoor logische gronden bestaan en kan participeren binnen de werkgroepen van het W3C. Vrijwel alle (commerciële) organisaties passen de standaarden van het W3C toe in hun informatiesystemen of producten. De standaarden die het W3C produceert, worden wel open standaarden genoemd. 1 Wij kunnen stellen dat er thans in de internationale gemeenschap een enorm draagvlak bestaat voor het toepassen van de open standaarden van de W3C. Er bestaat een enorm draagvlak voor de open standaarden van de W3C Het fundament van XML wordt gevormd door de volgende drie-eenheid: 1. Structuren van gegevens (XML-documenten); 2. Vastleggen van afspraken over structuren (XMLschema s); 3. Manipulatie en conversie van gegevens en structuren (XML style sheets) XML-documenten hebben een hiërarchische structuur, vergelijkbaar met een boek met een verzameling hoofdstukken met daarbinnen een verzameling bladzijden. Er 30
MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 2003 worden in de XML-schema s duidelijke afspraken gemaakt over de structuur en de te gebruiken elementen en attributen. Hiermee kan de betekenis van gegevens (de semantiek) eenduidig en ondubbelzinnig worden vastgelegd. Een XML-schema is daarom niet alleen een gegevensmodelleermethode maar kan ook bij het verwerken van gegevens worden gebruikt om toe te zien op de basisvalidatieregels. Door correcte XML-schema s op te zetten worden de programmeerinspanningen beperkt tot het controleren van bedrijfsregels. Met behulp van XML style sheets kunnen de gegevens, die verzameld zijn met behulp van XML-documenten, zichtbaar worden gemaakt. Een XML-schema kan worden gebruikt om toe te zien op de basisvalidatieregels In de afgelopen tijd is er zeer veel geschreven over XML. Vele publicaties zijn complex en behandelen specifieke aspecten van het gebruik van XML. Andere publicaties gaan in op het toepassen van XML voor het ontwikkelen en beheren van branche specifieke standaarden. Al met al niet erg toegankelijk voor een gemiddeld geïnteresseerde in deze materie. Een overzichtelijk en aanbevelenswaardig boek dat een uitzondering hierop vormt, is het boek van Mark de Haas en Marcel Noordzij: XML integratie en standaardisatie, wat elke manager moet weten over XML. 2 extensible Business Reporting Language (XBRL) Voor het uitwisselen van financiële en zakelijke informatie is, met behulp van XML, door een internationale groep van gerespecteerde bedrijven en instellingen 3 de internationale open standaard extensible Business Reporting Language (hierna XBRL) ontwikkeld. Met behulp van XBRL kan gestructureerd, eenduidig en transparant bedrijfsinformatie door bedrijven en instellingen worden uitgewisseld. Werkmaatschappijen kunnen op basis van de XBRL aan de holding rapporteren. Als de gegevensuitwisseling op basis van XBRL plaatsvindt, is het voor de holding eenduidig wat de betekenis is van de gegevens. Immers de semantiek van de gegevens is gedefinieerd in de XML-schema s van XBRL. Veelal spreken wij niet over XML-schema s maar over de taxonomie, de rapportageregels of waarderingsgrondslagen. Met behulp van XBRL kan niet alleen binnen organisaties financiële informatie worden uitgewisseld. XBRL maakt het ook mogelijk financiële informatie uit te wisselen met bijvoorbeeld de Belastingdienst, het CBS, de banken, andere bedrijven en instelling en aandeelhouders, klanten, medewerkers of leveranciers. Als eenduidige rapportageregels (XBRL-taxonomie) worden gehanteerd is het voor de ontvangende partijen van de financiële gegevens volstrekt duidelijk welke betekenis de financiële gegevens hebben. De voordelen van het toepassen van de rapportageregels van XBRL zijn voor de verstrekkende en ontvangende partij evident. De verstrekkende partij kan onafhankelijk van de gewenste vorm informatie aanbieden en de ontvangende partij ontvangt transparante gegevens die vervolgens efficiënt verder kunnen worden verwerkt. IAS, de basis voor de rapportageregels De International Accounting Standards (IAS) worden vanaf 2005 verplicht voor alle beursgenoteerde bedrijven. Er bestaat de verwachting dat daarna ook de overige bedrijven hun jaarrekeningen op basis van IAS zullen moeten opstellen. De rapportageregels (taxonomie) van XBRL is mede gebaseerd op de IAS. Wij zouden kunnen zeggen dat als een organisatie XBRL adequaat toepast, de jaarrekening op basis van IAS kan worden opgesteld. Het is dan ook praktisch dat als IAS wordt toegepast ook XBRL wordt geïmplementeerd. Een en ander wordt schematisch weergegeven in figuur 1. 4 In figuur 1 worden de ruwe gegevens door het filter van de XBRL-taxonomie gehaald. De ruwe gegevens zijn veelal afkomstig uit de financiële en operationele infor- 2 Ten Hagen Stam Uitgevers, ISBN 9044005286. 3 Grote bedrijven en instellingen, beroepsverenigingen van accountants, vele accountantskantoren en leveranciers van met name financiële IT-systemen hebben gezamenlijk XBRL ontwikkeld. Zie voor meer informatie www.xbrl.org en www.xbrl-nederland.nl. 4 Wij hebben de figuur ontleend aan de publicaties van Semansys, een leverancier van XBRL software (www.semansys.com). Figuur 1. Toepassen van XBRL. 31
MCA 5 matiesystemen en worden aangevuld met overige gegevens. Het filter van de XBRL-taxonomie is gebaseerd op IAS, US GAAP en/of branche-specifieke vereisten. Uiteindelijk ontstaat er een XBRL-rapportage die door de verschillende belanghebbenden kan worden gebruikt. Als gevolg van de invoering van IAS en het publiceren van financiële gegevens met behulp van XBRL ontstaat een transparante situatie in de financiële wereld. Discussie over de betekenis van financiële informatie (de semantiek van financiële grootheden) kan worden beperkt tot een minimum. Het verwerken en analyseren van de financiële informatie kan direct plaatsvinden als de informatie wordt gepubliceerd. De informatie is immers elektronisch, gestandaardiseerd en eenduidig door iedereen te gebruiken. Binnen welke bedrijfsprocessen kan XBRL worden toegepast? Bij het rapporteren van (financiële) informatie ligt de nadruk op het efficiënt verzamelen, rangschikken en publiceren. De gegevens zijn voor een belangrijk deel afkomstig uit de operationele informatiesystemen van de organisatie De kosten van verzamelen, rangschikken en samenstellen van rapportages kunnen flink oplopen en de betrouwbaarheid van de gegevens wordt gegarandeerd door de getroffen beheersmaatregelen in de administratieve organisatie en interne controle. Nadat de gegevens zijn gerangschikt (veelal met behulp van een spreadsheetprogramma) wordt de rapportage samengesteld. Het rangschikken van financiële gegevens is vooral afhankelijk van de toe te passen waarderingsgrondslagen en de vormvereisten van de ontvangende partijen. Voor een organisatie kunnen de kosten van het verzamelen, rangschikken en samenstellen van rapportages flink oplopen. De met dit proces gepaard gaande kosten vormen een belangrijk deel van de administratieve lasten. 5 In de markt bestaan thans verschillende XBRL-programma s. Met behulp van deze programma s kunnen financiële gegevens eenduidig en gestructureerd worden vastgelegd, de vastgelegde informatie kan op willekeurig medium worden aangeboden en XBRL-informatie kan efficiënt worden ingelezen en geanalyseerd. De vast te leggen gegevens zijn afhankelijk van de toegepaste versie van XBRL (taxonomy of waarderingsgrondslag) en de beschikbare gegevens van de bedrijfshuishouding. In deze paragraaf gaan wij na waar wij effectief en efficiënt XBRL kunnen toepassen en welke voordelen een bedrijfshuishouding hierbij kan behalen. Verzamelen van financiële bedrijfsinformatie en samenstellen van rapportages Een onderneming met een beperkte bedrijfsomvang zal met een actuele administratie en de standaard rapportages uit het boekhoudpakket voldoende mogelijkheden hebben om te voorzien in de behoefte aan financiële informatie. Het proces van het samenstellen van de financiële informatie wordt complexer als niet alle gegevens afkomstig zijn uit het boekhoudpakket, maar ook uit andere systemen en andere bronnen. Veelal worden de gegevens uit het boekhoudpakket in een spreadsheetprogramma gestopt en de overige financiële gegevens hieraan toegevoegd. Naarmate er meer gegevens uit andere systemen nodig zijn, wordt het moeilijker de vereiste waarderingsgrondslagen te handhaven. Als financiële informatie in een tijdsperspectief wordt geplaatst of meerdere deelnemingen moeten worden verwerkt tot financiële informatie dan bestaat al snel de behoefte aan een hulpmiddel voor het gestructureerd en het gestandaardiseerd verzamelen en verwerken van financiële gegevens. Het toepassen van XBRL kan in deze situatie uitkomst bieden. Ik zal een aantal voorbeelden de revue laten passeren. Proces van geconsolideerde verslaglegging Periodiek rapporteert de leiding van deelnemingen de financiële stand van zaken aan de holding. Voor het uitvoeren van een effectieve en een efficiënte consolidatie is het essentieel dat de deelnemingen actuele informatie op basis van de afgesproken waarderingsgrondslagen samenstellen en aanbieden. De holding bepaalt de waarderingsgrondslagen en laat deze aansluiten op IAS. De controllers van de deelnemingen worden adequaat ondersteund met documentatie, trainingen en XBRL-programmatuur. Het ligt voor de hand dat de taxonomie van XBRL aansluit op de waarderingsgrondslagen. Het gebruik van XBRL in het rapportageproces biedt de controller van de deelneming vele voordelen zonder dat extra inspanningen nodig zijn. Wij kunnen een aantal voordelen noemen: Met behulp van een XBRL-programma kan de controller gestructureerd en eenduidig de verzamelde gegevens vastleggen, rangschikken en op een willekeurig medium presenteren. 5 De kosten en inspanningen zijn beperkt. Veelal komt het er voor de controller op neer dat het spreadsheetprogramma wordt vervangen door het XBRL-programma. Ofschoon het gebruik een XBRL-programma eenvoudig kan worden aangeleerd mogen wij verwachten dat leveranciers van (financiële) bedrijfssystemen rapportagemogelijkheden met behulp van XBRL zullen integreren in de in de standaard financiële informatiesystemen. Het kan geen kwaad bij de leverancier te 32
MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 2003 informeren wanneer de rapportagemogelijkheden met behulp van XBRL beschikbaar zullen zijn. Als de juiste XBRL-taxonomie is gekozen en de controller XBRL juist heeft toegepast zullen de verzamelde gegevens in overeenstemming zijn met IAS. Als eenmaal de financiële gegevens met behulp van XBRL elektronisch zijn vastgelegd kunnen er vele verschillende financiële rapportages worden vervaardigd. De controller dient hiervoor te beschikken over de gewenste style sheets (zie de korte introductie over XML voor een beknopte uitleg). Het is ook mogelijk dat de ontvangende partijen zoals banken, de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, het CBS of derden zelf, op basis van een style sheet, de gewenst rapportages samenstellen. Het is dan niet meer nodig dat de controller wordt belast met het in de juiste vorm uitwerken van de rapportages. Na verloop van tijd heeft de controller de beschikking over eenduidige, gestandaardiseerde, elektronische en met behulp van XBRL samengestelde financiële informatie. Het uitvoeren van bedrijfseconomische analyses, cijferbeoordelingen of zelfs het uitvoeren van bedrijfseconomische simulaties kan effectief en efficiënt worden uitgevoerd. Als andere bedrijfshuishoudingen ook financiële informatie met behulp van XBRL samenstellen kan de controller deze informatie betrekken bij de bedrijfseconomische analyse. Een efficiënte en effectieve bedrijfsvergelijking wordt hiermee mogelijk. Voor de controller van de deelneming ontstaat tijdwinst, meer betrouwbare informatie en betere financiële informatie als het rapportageproces met behulp van XBRL wordt ondersteund. Wij zouden kunnen zeggen dat de Er blijft meer tijd over voor het uitvoeren van bedrijfseconomische analyses inspanningen voor het verzamelen van de juiste gegevens zal afnemen. Er blijft meer tijd over voor het uitvoeren van bedrijfseconomische analyses. Gezien de open standaarden van XML en XBRL, de beperkte gebruikskosten voor XBRL-programmatuur en de verwachting dat leveranciers van financiële informatiesystemen XBRL zullen integreren in hun oplossingen, zullen de kosten voor een bedrijfshuishouding voor het toepassen van XBRL beheersbaar zijn. Wat biedt het gebruik van XBRL de controller van de holding? Wij zullen een aantal voordelen noemen: De controller van de holding kan, zonder zich druk te maken over de interpretatie van de grootheden en de vorm van de verslaglegging, de met behulp van XBRL vastgelegde financiële informatie van de deelnemingen inlezen in de eigen XBRL-toepassing, efficiënte cijferanalyses uitvoeren en interne controle uitoefenen. De controller zal minder tijd besteden aan het verzamelen en valideren van de aangeleverde gegevens en meer nadruk leggen op analyse en samenstellen van de financiële informatie. Ook hier geldt dat als de juiste XBRL-taxonomie is gekozen en door de controller juist is toegepast, de verzamelde gegevens (uiteindelijke de geconsolideerde gegevens) in overeenstemming zijn met IAS. Consolidatiesystemen functioneren optimaal als de definitie van de grootheden eenduidig wordt toegepast. Wij verwachten dan ook dat leveranciers van consolidatiesystemen meer en meer XBRL zullen omarmen door deze standaard te integreren in de informatiesystemen. Een consolidatieproces kan dan nog efficiënter en effectiever worden georganiseerd. Met behulp van style sheets kan de controller de gewenste rapportages weergeven. Het is ook mogelijk dat de (beoogde) ontvangers zelf, met behulp van hun eigen style sheets, de financiële rapportages samenstellen. De controller van de holding zal zich derhalve steeds minder bezig houden met het op verschillende manieren de financiële informatie weer te geven. De controller van de holding krijgt net als de controller van de deelneming met het toepassen van XBRL de beschikking over uitgebreide analysemogelijkheden. Wij kunnen stellen: hoe beter het consolidatieproces is georganiseerd en hoe meer door de deelnemingen aan de rapportageregels wordt vastgehouden, hoe sneller de financiële cijfers beschikbaar zijn voor een breed publiek. Acquisitie, samenvoegen en samenwerken Niet alleen ten behoeve van de interne bedrijfshuishouding worden financiële gegevens verzameld en vastgelegd. Ook wordt tussen bedrijfshuishoudingen onderling financiële gegevens uitgewisseld. Voor een succesvolle acquisitie, samenvoeging of samenwerking van bedrijfshuishoudingen is het hanteren van de zelfde waarderingsgrondslagen van essentieel belang. Het spreekt tot de verbeelding dat als samenwerkende bedrijfshuishoudingen financiële gegevens vastleggen met behulp van dezelfde versie van XBRL (die gebaseerd is op IAS), de inspanningen en kosten voor het uitwisselen van financiële gegevens substantieel beperkt kunnen worden en de betrouwbaarheid van het uitwisselen van financiële gegevens wordt verhoogd. Verantwoording en Auditing Met het toepassen van XBRL zullen de werkzaamheden in het kader van een audit van de financiële verantwoording wijzigen. Nu staat de verantwoording centraal en zijn de werkzaamheden vooral gericht op het vaststellen van de goede werking van de getroffen beheersmaatregelen in de administratieve organisatie en interne controle alsmede het juiste toepassen van rapportageregels. Als 33
MCA 5 Credit Risk Management Deutsche Bank 6 Ten behoeve van een adequaat credit risk management beschikt de bank over 1.500.000 jaarrekeningen en elk jaar worden daar 100.000 aan toegevoegd. Door de clienten van de bank worden verschillende waarderingsgrondslagen gebruikt. De financiële informatie uit de jaarrekeningen wordt handmatig ingevoerd in systemen en aan deze informatie wordt externe informatie toegevoegd. De vastgelegde informatie wordt verwerkt in balansen, verlies & winstrekeningen, liquiditeitsbegrotingen, radioanalyses en creditscores. De grootste bottlenecks voor de bank zijn: geen eenduidige waarderingsgrondslag van de overlegde rapportages, enorme kosten en inspanningen voor het verzamelen van de juiste gegevens (ongeveer 80% van de totale kosten van deze activiteit gaat op aan het verzamelen en invoeren van gegevens) en gebrekkige informatievoorziening ten behoeve van een adequaat credit risk management. De geschetste situatie is meer precair geworden door de wens van de bank de bedrijfsprocessen efficiënter te maken, het aantal medewerkers af te bouwen en de noodzaak te beschikken over actuele en eenduidige bedrijfsinformatie over de financiële positie van cliënten. De Deutsche Bank biedt aan bovenstaande situatie het hoofd door onder andere de inzet van XBRL. Er is, op basis van IAS en German AP, een XBRL-taxonomie opgesteld. De bank distribueert aan haar cliënten een XBRL-programma en vraagt een periodiek elektronische rapportage. De elektronische rapportages worden door de bank ingelezen, vastgelegd en geanalyseerd. De cliënt drukt de financiële informatie af en stuurt een getekend exemplaar aan de bank. Voor het einde van 2003 dienen de systemen onder de cliënten van de bank operationeel te zijn. De voordelen voor de bank zijn evident. De aangeboden financiële informatie is gestructureerd, eenduidig, actueel en onmiddellijk beschikbaar voor analyse. De operationele kosten worden teruggedrongen en de kwaliteit van de informatievoorziening voor het adequaat ondersteunen van de bedrijfsprocessen rond credit risk management is sterk toegenomen. nu door een style sheet de papieren verantwoording van de met behulp van XBRL vastgelegde financiële gegevens wordt gemaakt dienen wij zekerheid te verkrijgen over de betrouwbaarheid van de vastgelegde financiële gegevens en de betrouwbaarheid van de gebruikte style sheet. De betrouwbaarheid van de vastgelegde gegevens is afhankelijk van de gehanteerde XBRL-taxonomie (waarderingsregels) en betrouwbaarheid van de aangeleverde gegevens uit operationele systemen. Het auditproces kan efficiënt georganiseerd worden als bedrijfshuishoudingen gebruik maakt van een gecertificeerde XBRL-taxonomie (en wel een XBRL-taxonomie die in overeenstemming is met IAS). De auditwerkzaamheden kunnen dan beperkt blijven tot het vaststellen van de juiste werking van de getroffen beheersmaatregelen in de administratieve organisatie en interne controle, het door de bedrijfshuishouding hanteren van de juiste XBRL-taxonomie en het juist vastleggen van de financiële gegevens met behulp van XBRL. Een papieren verantwoording kan door een style sheet worden weergegeven. De programmering van een style sheet kan (financiële) gegevens weglaten of samenvoegen en kan een andere bladspiegel laten zien. De bedragen (waardering) van de grootheden blijven hierbij steeds onveranderd. Om ervoor te zorgen dat de rapportage adequaat is, zou het voor een verantwoording te hanteren style sheet gecertificeerd moeten worden. De auditor dient dan uitsluitend erop toe te zien dat de juiste style sheet wordt gehanteerd. 6 De beschrijving is ontleend aan de presentatie van Thomas Liesegang (Deutsche Bank, Frankfurt) d.d. 21 mei 2003. Het NIVRA is de meest voor de hand liggende organisatie die zowel de taxonomie als style sheets van de XBRL zou kunnen certificeren. Het is zeer toe te juichen dat het NIVRA zeer betrokken is bij het ontwikkelen van XBRL in Nederland en een prominente rol speelt bij de internationale ontwikkeling. Een kwestie van vertouwen Hoe weten de gebruikers voor wie de verantwoording is bedoeld dat de leiding van de bedrijfshuishouding de financiële informatie heeft opgesteld en dat de auditor instemt met het geschetste beeld? XML, en hiermee ook XBRL, kan voorzien in deze behoefte aan elektronisch vertrouwen. Het is mogelijk dat een gerespecteerde organisatie de XBRL taxonomie en te gebruiken style sheet voor het samenstellen van een verantwoording voorziet van een elektronische handtekening. Het is vervolgens mogelijk dat de leiding van de bedrijfshuishouding de met behulp van XBRL vastgelegde financiële informatie voorziet van een elektronische handtekening en dat de auditor na de uitgevoerde werkzaamheden de verantwoording ook voorziet van een elektronische handtekening. De gebruiker kan de elektronische handtekeningen valideren bij een certificatieserviceprovider (CSP). Hiermee stelt de gebruiker de identiteit van de ondertekenaar en de integriteit van de verantwoording vast. Uitwisselen van financiële bedrijfsinformatie Gestandaardiseerde, eenduidige en betrouwbare informatie vormt de voorwaarde voor efficiënte en effectieve uitwisseling van financiële bedrijfsinformatie. In het voorgaande hebben wij deze stelling onderbouwd op basis 34
MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 2003 van onze ervaringen bij met name grotere bedrijfshuishoudingen. De stelling kunnen wij ook onderbouwen met ervaringen van organisaties die hierover hebben gesproken op de 7 th XBRL International Conference Business Reporting Online (Amsterdam, 19-22 mei 2003). Zonder volledig te willen zijn zal ik een aantal ervaringen van deze organisaties bespreken in de kaders Credit Risk Management Deutsche Bank en Uitwisselen van gegevens met de publieke sector. Wat levert het de bedrijfshuishouding op? De voordelen van het gebruik van XBRL voor bijvoorbeeld kredietverstrekkers en dienstonderdelen in de publieke sector zijn evident. Wat zijn de voordelen voor de controller van de bedrijfshuishouding? De controller van de bedrijfshuishouding is verlost van de vele in te vullen formulieren en rapportages die periodiek moeten worden opgesteld en tijdig moeten worden verstrekt. Door de met behulp van XBRL verzamelde financiële gegevens aan te bieden kunnen de verschillende instanties zelf de gewenste rapportages opstellen. De controller bespaart tijd en kosten. Er zou ook sprake kunnen zijn van een indirect voordeel voor de bedrijfshuishouding. Als gevolg van een efficiëntere boekhouding zouden de bankkosten en de kosten voor het innen van belastingen kunnen worden verlaagd. De sprekers op het symposium hebben zich hierover niet uitgelaten. Verwachtingen voor de toekomst Hieronder schets ik de verwachtingen aan de hand van een aantal stellingen. Het gebruik van open standaarden zoals XML leidt tot beter beheersbare bedrijfsprocessen en lagere operationele kosten. Er zijn geen aanwijzingen dat het gebruik van XBRL tot andere resultaten zal leiden. XBRL wordt reeds met succes door gerenommeerde bedrijven toegepast. De kosten voor het implementeren van XBRL zijn betrekkelijk laag. Belangrijke leveranciers van bedrijfssystemen zijn ertoe overgegaan de mogelijkheden van XBRL in de standaardpakketten in te bouwen. Wij verwachten dat meer en meer leveranciers van standaardpakketten dit voorbeeld zullen volgen. Er bestaat een internationaal en zeer professioneel XBRL-netwerk van toonaangevende bedrijven en instellingen. Voor bedrijfshuishoudingen ligt het voor de hand dat als onder IAS gerapporteerd moet worden dit rapportageproces adequaat met XBRL te ondersteunen. 7 De beschrijving is ontleend aan de presentatie van Richard van Breukelen (ministerie van Financien) d.d. 20 mei 2003 en Wim van Nunspeet (CBS) d.d. 20 mei 2003. Uitwisselen van gegevens met de publieke sector 7 De dienstonderdelen in de publieke sector vragen veel en zeer regelmatig financiële informatie van bedrijfshuishoudingen. Het is hierbij geen uitzondering dat door verschillende dienstonderdelen aan één bedrijfshuishouding dezelfde informatie in een andere samenstelling wordt gevraagd. Tevens wordt aan de bedrijfshuishoudingen meer en meer de keus gelaten de vereiste informatie zowel schriftelijk als elektronisch aanleveren. De dienstonderdelen bieden de bedrijfshuishouding hiervoor verschillende formulieren en ondersteunende systemen aan. Kort en goed beschikt de publieke sector over een ineffectieve, inefficiënte en zeer dure administratie. Hiernaast worstelt de publieke sector met het vraagstuk van het betrouwbaar houden van de verzamelde informatie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat onder leiding van de Minister van Financiën het kabinet zich als doel heeft gesteld de boekhouding van de overheid beter en goedkoper te laten plaatsvinden. De volgende doelen worden nagestreefd: minder (dubbele) informatie aan bedrijfshuishoudingen vragen, meer hergebruik van informatie, zorgen dat binnen de publieke sector informatie beschikbaar komt voor verschillende dienstonderdelen, efficiënter inrichten van bedrijfsprocessen en meer elektronische uitwisseling van financiële informatie. Afgezien van het inrichten en op orde brengen van één digitaal loket voor de bedrijfshuishoudingen kunnen deze doelstellingen van beleid uitsluitend succesvol worden gerealiseerd als er sprake is van gestandaardiseerde, eenduidige en eenvoudig door bedrijfshuishoudingen toe te passen gegevensuitwisseling van financiële informatie. Het is dan ook zeer toe te juichen dat het ministerie van Financiën zich sterk maakt voor het ontwikkelen en gebruik van de XBRL-taxonomie op basis van IAS. Ook het CBS is voornemens de met behulp van XBRL verzamelde financiële gegevens te gebruiken binnen zijn bedrijfsprocessen ofschoon additionele informatie voor verantwoorde statistieke nodig is. Het is gerechtvaardigd te stellen dat het gebruik door bedrijfshuishoudingen van XBRL een belangrijke voorwaarde kan zijn voor een effectievere, efficiëntere en meer betrouwbare boekhouding van de publieke sector. MCA 35