Uitdagingen ADHD op de werkvloer Nans De Greef 7 e ADHD-dag 2013 Landschaps-kantoor Volwassenen en ADHD Volwassene met ADHD Basiskenmerken ADHD: Aandachtstekort/Organisatieproblemen Hyperactiviteit / Impulsiviteit Volwassene met ADHD de persoonlijke manager werkt soms niet goed Hoe maakt je je huidige job meer op maat? Of Hoe vind je de baan die bij jou past? 1
Persoonlijke profielschets Waar ben ik goed in én doe ik graag? Wat doe ik beter niet? In welke situaties lukt het me best? Waarbij heb ik hulp nodig? Je sterke kanten inzetten1 Vastberaden Uitdagingen aangaan Enthousiast: trekt collega s over de drempel Spontaan en openhartig Een kei in het vinden van oplossingen Storten zich helemaal op iets (hyperfocus) Rechtvaardigheid hoog in t vaandel Je sterke kanten inzetten2 Veel overtuigingskracht Voortdurend de omgeving scannen Resultaatgericht Zelfstandig werken Energiek Humoristisch Plichtsbewust! Situatie: zéér belangrijk weinig ADHD-gedrag (A,H,I) bij Gestructureerde situatie Nieuwe omgeving Interessante activiteit 1-1 contact Regelmatig positieve feedback Doe-activiteit Wat kan je zelf doen? Binnen je huidige werksituatie leren omgaan met je valkuilen Of een andere functie vragen Of ander werk zoeken Binnen je huidige job 1 Aandachtsproblemen: Apart kantoor / stille plaats? Thuiswerk? Bureau opruimen Notitieschrift /tablet: voor briljante ideeën 2
Binnen je huidige job 2 Binnen je huidige job 3 Organisatieproblemen: Te doen-lijsten Doe het nu of schrijf het op Alarm/gsm /agenda Prioriteiten toekennen Hyperactiviteit: Korte pauzes Noteren tijdens vergaderingen Productieve bewegingen inlassen (koffiepauze, wandeling, ) Trainen of wandelen tijdens lunchpauze Je regelmatig fysiek uitleven Binnen je huidige job 4 Impulsiviteit: leren remmen Handeling die je helpt remmen Vb diep inademen, parafraseren Vb daarover moet ik eens nadenken Je commentaren noteren >< eruit gooien Selftalk: overleggen met jezelf Risicosituaties voorzien en strategie inoefenen Je doel visualiseren: foto, symbool,... Zit ik nog op spoor? Binnen je huidige job 5 Geheugen: extern geheugen Nota nemen/vragen in een notitieschrift/smartphone/tablet Reminders: Pc/smartphone/keukenwekker Aan een routine iets nieuws vastkoppelen Visualiseren: mindmaps, schema s Lanceerplatform : om dingen mee te nemen Checklist Binnen je huidige job 6 Jezelf motiveren: positieve toekomst Emoties leiden meestal tot acties Vb vreugde en genot: verder doen >< angst: vechten/vluchten Het positieve eindresultaat in je verbeelding zien En de positieve emotie die je daarbij wil voelen Vb: Trots / tevreden over jezelfaken Een beloning voor jezelf voorzien Verveling Binnen je huidige job 7 Lange saaie taken in stukjes opdelen Onderbrekingen nemen, water drinken, even rondstappen Timer zetten om je bij de taak te houden Opgewekte muziek opzetten Deuntje in jezelf zingen Leuke toekomstplannen als beloning 3
Uitstel Binnen je huidige job 8 Tijdslimiet met jezelf/anderen afspreken Samen met iemand aan een project werken Jezelf motiveren: welk doel voor ogen? Je laten steunen door een bemoedigend persoon Begin, al is het voor slechts tien minuten (wie weet vergeet je de tijd en werk je door ) Plan je dag/week vooraf Snel geïrriteerd zijn Een time-out voor jezelf nemen om af te koelen En dan in de helicopter : kijken van op afstand Leer hoe je je kan ontspannen Zoek fysieke uitlaatkleppen buiten het werk... Binnen je huidige job 9 Mensen aanspreken Bondgenoten, je maatje Peter/meter/mentor Bedrijfsarts / bedrijfspsycholoog Je baas Binnen je huidige job 10 Andere functie binnen het bedrijf? Aandacht voor sociale relaties Als je een fout hebt gemaakt: 1. Vermoedelijke reden erkennen: Oeps daar gaat mijn ADHD 2. Je fout toegeven: Mijn fout 3. Je excuses aanbieden, schuld niet afschuiven: Excuses daarvoor = herstellen 4. Belofte best doen volgende keer anders te doen: Ik ga uitzoeken hoe ik hier volgende keer anders kan mee omgaan Ander werk zoeken 1 Wat trekt mij aan in een job? veel zelfstandigheid? veel mobiliteit? in team werken of alleen? 9 to 5 of wisselende uren? Jobs selecteren Ander werk zoeken 2 functieprofiel goed doorlezen en herlezen advies vragen aan vrienden/familie meer info zoeken van het bedrijf op internet of door te bellen voor- en nadelen afwegen een nachtje over slapen 4
Sollicitatiegesprek Ander werk zoeken 3 goede voorbereiding! gerichte vragen stellen mbt ADHD heb ik een privé-werkruimte? hoeveel collega s? zijn er glijdende uren? is er ruimte om autonoom te werken? vraag eventueel naar een rondleiding bedenktijd vragen en nemen Als je vastloopt: hulp zoeken 1 Hulp thuis Poetsen, strijken, klusjes, kinderopvang LETs: ruilsysteem Afspreken met buren voor vervoer kinderen Minder druk op de ketel thuis, meer ontspanning, je draagvlak vergroten. Als je vastloopt: hulp zoeken 2 Coaching/trainingen: hulp bij praktische vragen Samen zoeken naar strategieën die jou helpen Aanmoediging / Echt begrepen worden Loopbaan- of trajectbegeleiding Medestanders in deelnemersgroep De meeste topsporters worden gesteund door coaches/trainers, jij verdient het des te meer. Als je vastloopt: hulp zoeken 3 Therapie: werken op diepere lagen Verwerken van schuldgevoelens en schaamte Negatief zelfbeeld veranderen in positiever Depressie aanpakken Leren omgaan met angsten Problemen in je relaties aanpakken Als je tandpijn hebt ga je naar de tandarts, als je emotionele pijn hebt. Humor Verlies je gevoel voor humor niet ADHD is best ernstig, maar je hoeft er niet altijd een serieus gezicht bij te trekken (Barkley, 2011) Hebt u nog vragen? Maak nu een afspraak voor een speeddate Spreek onze medewerkers of vrijwilligers aan tijdens de pauze of de receptie! 5
Centrum ZitStil U kan er altijd terecht Individuele hulpverlening ADHD-consultatielijn Informatie Workshops ouders op 11 plaatsen in Vlaanderen Trainingen voor ouders en voor volwassenen Trainingen voor jongeren Magazine ZitStil En nog Publicaties Documentatiecentrum Website www.zitstil.be Dank voor uw aandacht! www.zitstil.be 6