Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel

Vergelijkbare documenten
Samenwerking HUISAPOTHEKER - HUISARTS

De studie had betrekking op een groep van. Therapietrouw bevorderen van bij het begin. Studie. Tabel 1

Therapietrouw bij diabetes. Apr. Silas Rydant KAVA bestuurslid

Samenwerken rond medicatieschema

Eén patiënt = 1 medicatieschema Een uitdaging voor het federale België? Apr. Lieven Zwaenepoel

Een geïnformatiseerde tool om individuele behandeling beter te kunnen analyseren en aan te passen (STRIP Assistent) Paul Jansen, Geriater klinisch

Medicatiebeleid in WZC

Apr. Lieven Zwaenepoel, Ondervoorzitter Brussel

Debat: 'Apothekers aan het woord

Geneesmiddelen Informatieoverdracht in psychiatrie

ESOP. European Society of Oncology Pharmacy

Rationeel geneesmiddelengebruik met behulp van de GheOP³S-tool DR. APR. ELINE TOMMELEIN

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis

Wat weten we over medicatie(on)veiligheid?

in de apotheek is er geen plaats voor persoonlijke vragen

)3= SULMV,PSOHPHQWHUHQ YDQ PHGLFDWLRQ UHFRQFLOLDWLRQ 6W /XFDV $QGUHDV =LHNHQKXLV

Verbetering van therapietrouw. Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht

CADRE PLURIANNUEL POUR LE PATIENT AVEC LES PHARMACIENS D OFFICINE MEERJARENKADER VOOR DE PATIËNT MET DE OFFICINA-APOTHEKERS

Mogelijkheden voor ondersteuning van zorgverleners bij het begeleiden van patiënten op orale oncolytica

Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment

Nurse Specialist in Hartfalen: What s in a name

Iedereen op éénlijn(.be) voor de patiënt

Medicatieveiligheid in verpleeg- en verzorgingshuizen. Patricia van den Bemt

MFO rond medicatieschema

Inleiding. Inleiding. Inleiding 10/03/19. Waarom stilstaan bij correct medicatiegebruik? Waarom tijdens opname hier zeker tijd aan besteden?

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

Medisch farmaceutisch overleg voor de

Medisch Farmaceutisch Overleg

Medicatie gerelateerde heropnames <30 dagen. Elien Uitvlugt AIOS Ziekenhuisfarmacie, promovendus

Medicatie gerelateerde heropnames <30 dagen

VIDIS. Virtual Integrated Drug Information System

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

Polyfarmacie. Definities en situatieschets in het ziekenhuis. Apr. Lore Switten ZOL Genk

Het Vlaams Apothekers Netwerk maakt de balans op na zijn eerste Top van de Vlaamse Apotheker!

Van Elektronisch medicatie voorschrijven naar een geïntegreerd beheer van medicatie voorschriften

Lean innovation met de zorgsector. Katline Cauwels, bpost Dieter Stas, Kempische Farmaceutische Kring

Hartfalensymposium

GENEESMIDDELEN nemen ZONDER ZORGEN

Zelfevaluatie hoofdstuk Huisapotheker

Medicatiebeoordeling 2014 IS DE MEDICATIEBEOORDELING NOG WEL NODIG? Farmacotherapeutische zorg. Simpele model. Hypertensie geneesmiddel

Interesting discussion points. Take home messages. Session 1

Gezamelijke visie voor NW Vlaanderen. Dr lut Depoorter huisarts HABO

Transmurale zorg: Casus geriatrie 1/02/2018. Achtergrond. Thuismedicatie. Casus. Andreas Capiau, ZAIO3 Apotheek UZ Gent

Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is!

WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025

Projecten op een chirurgische afdeling

Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema?

Polyfarmacie bij ouderen

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker

An Beernaert Hartfalenverpleegkundige

Flash: chemotherapie en allergie

Conflict van belangen

NOAC en coronairlijden. Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016

Gedeeld Farmaceutisch Dossier. Symposium De E- huisarts 22/03/2014

University of Groningen. Integrated pharmaceutical care Geurts, Marlies Margaretha Eliza

GGG educatie therapietrouw

WZC EN APOTHEKER, DE PUNTJES OP DE I. Symposium Van pil tot patiënt in WZC 18 mei Provinciehuis Leuven

PILLEN IN HET WZC ROL VAN DE APOTHEKER

Terminaal hartfalen, palliatie en thuisbegeleiding. Louise Bellersen cardioloog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen

MEERJARENKADER VOOR DE PATIËNT MET DE OFFICINA-APOTHEKERS

Medicatie overdracht, klopt er iets van?

De complexiteit van medicatietherapie(on)trouw en de uitdagingen voor de zorgverlener. Door: E. Zwagemaker, Verpleegkundig Specialist

Laaggeletterden in de apotheek. Utrecht Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker

Medicatiebegeleiding met individuele medicatievoorbereiding bij gepolymediceerde ouderen in de thuissituatie

Dagboek hartfalenunit. Naam

VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?

Cardio-oncologie Hartschade bij/na borstkanker

MEDICATIESCHEMA, EEN VERSNELLING HOGER Wim Van Slambrouck, Senior Projectleider ICT, Agentschap Zorg en Gezondheid

Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1

Begeleiding Nieuwe Medicatie

huisapothekers Verslag MFO 23/11 11/201 apothekers-az Groeninge Kortrijk

TOC mhealth. Geïntegreerd medicatiemanagement voor een optimale therapietrouw

Casus geriatrie. Symposium klinische farmacie 06 oktober Veerle Grootaert

Polyfarmacie bij Ouderen STRIP:Less is or more? Thijs Vinks, apotheker Ralf Vingerhoets, geriater

INTERACT-in-HF. Improving knowldege To Efficaciously RAise level of Contemporary Treatment in Heart Failure. A European Heart Failure Network

Optimale farmaceutische zorg voor patienten met M.Parkinson. Wereld Parkinsondag 2015 Nieuwegein

Persdossier. De apotheek in gevaar Apothekers voeren actie. Algemene Pharmaceutische Bond. De meerwaarde van de zelfstandige apotheker

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

Zorginnovatie volgens het cappucinomodel en de farmaceutische zorg

VIDIS Virtual Integrated Drug Information System

personen in Suriname weten niet dat hun bloeddruk verhoogd is

Chapter 8. Samenvatting

LTA Hartfalen, perspectief vanuit de huisarts

Co morbiditeit en multimorbiditeit bij ouderen. Frank Buntinx KU Leuven en U Maastricht Klimop project Ouderen en Kanker

Gestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht

Health Advisory Services

De DREAMeR-studie. Drug use Reconsidered in the Elderly using goal Attainment scales. during Medication Review

STRIP. Gemiddeld geneesmiddelengebruik. Medicatie review: STRIP. Optimaliseren van farmacotherapie Even STRIPPEN

Thuismedicatie en transmurale zorg in het AZ Herentals. apr. Sofie Peeters

TRANSMURALE SAMENWERKING

TRANSMURALE SAMENWERKING

HARTFALEN BEHANDELRICHTLIJNEN

Harm 2 studie: Medicatieveiligheid en communicatie. Prof. dr. Miriam CJM Sturkenboom Erasmus MC, afdeling Medische Informatica

Symptomen in de Palliatieve Fase

11 e Post O.N.S. Meeting

* Deze brochure is enkel bedoeld voor de behandeling van pijn en koorts bij volwassenen. Dafalgan is een geneesmiddel, geen langdurig gebruik zonder

Pijnmedicatie bij dagopname

VIDIS Virtual Integrated Drug Information System

Transcriptie:

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel

APB MISSIE Het stimuleren, ontwikkelen en promoten van de meerwaarde van de OFFICINA-APOTHEKER waarbij GEZONDHEID en de belangen van de PATIËNT centraal staan, om bij te dragen tot een betere VOLKSGEZONDHEID; Het waarborgen en verder ontwikkelen van de vrije beroepsuitoefening in de OFFICINA-APOTHEEK

Hartfalen is complex Hoge leeftijdsgebonden prevalentie 1 op 35 tussen 65 en 74 jaar 1 op 15 tussen 75 en 84 jaar 1 op 7 vanaf 85 jaar Hoge (re)hospitalisatiegraad 1 op 4 wordt heropgenomen binnen het jaar Lee DS, Johansen H, Gong Y, et al. Regional outcomes of heart failure in Canada. Can J Cardiol 2004;20(6):599-607 Hoge impact op levenskwaliteit Voortschrijdend ziektebeeld met onregelmatig verloop

De behandeling van hartfalen is ook complex Hygiënische maatregelen = gedrag Water- en zoutrestrictie Lichaamsbeweging Laattijdige diagnose 40% overlijden binnen 2 jaar na opname (FR) European Society of Cardiology, Congres in Athene, mei 2014 Complexe farmacotherapie ACE inhibitor of sartaan Laaggedoseerde β-blokker Diuretica Digitalisglycosiden, nitraten,

Therapietrouw?

Therapietrouw bij hartfalen? 1 patiënt op 3 neemt minder dan 80% van de voorgeschreven dosis Therapietrouw kan verschillend zijn voor verschillende geneesmiddelen MedicaOon Adherence to Specific Drug Classes in Chronic Heart Failure Journal of Managed Care & Specialty Pharmacy JMCP October 2014Vol. 20, No. 10 Interventies op maat van de patiënt Approaches to improving heart failure medication adherence may be most effective when focused on medication adherence alone Meta-analyse European Journal of Cardiovascular Nursing 2015, Vol. 14(5) 395 404

Wat kunnen apothekers doen? Voortgezette farmaceutische zorg gedurende 3 maanden leidt tot: 93% therapietrouw in de interventiegroep t.o.v. 51% in de controlegroep (P < 0.01) Verbetering van de kennis over de medicatie in de interventiegroep (P < 0.001) Minder oedeem: 81% t.o.v. 49% (P < 0.05) Encouraging good compliance improve paoents clinical condioon in heart failure? Goodyer and all Br J Clin Pract. 1995;49(4):173-76. Multidisciplinaire en persoonlijke aanpak op basis van een duurzame relatie The Pharmacist Role in PredicOng and Improving MedicaOon Adherence in Heart Failure PaOents meta-analyse J Manag Care Pharm. 2014;20(7):741-55

Kosteffeciviteit van farmaceutische zorg Interventies van apothekers kunnen therapietrouw bij hartfalen verhogen en gezondheidskosten beperken Murray MD, Young J, Hoke S, et al. Pharmacist intervenoon to improve medicaoon adherence in heart failure. Ann Intern Med 2007;146:714-725 Studie van 9 + 3 maanden (N=314) 19,4% Medicatienazicht minder exacerbaties Persoonlijke instructie + documentatie Primaire en secundaire resultaten die leiden tot een ziekenhuisopname of beroep op de spoeddienst 2960 $ besparing per patiënt per jaar

Zelfzorgeneesmiddelen bij hartfalen NSAID s vermijden Bruistabletten vermijden Paracetamol Na + Eq. NaCl Algostase mono 500 mg 316 mg (806 mg) Algostase mono 1 g 330 mg (842 mg) Dafalgan 500 mg 412 mg (1 g) Dafalgan 1 g 565 mg (1,4 g) Paracetamol Sandoz 1g 469 mg (1,2 g)

3 assen voor de apotheker X. (Voortgezette) farmaceutische zorg Y. De apotheek als oriëntatiecentrum Z. Preventie op maat

1000 adults exposed to some health problem in the month 750 report one or more illnesses or injuries per month 250 consult the GP in the month

1000 750 250 9 hospitalised asadmissions 5 referred to another doctor 1 to UMC 1

MEERJARENKADER VOOR DE PATIËNT MET DE OFFICINA-APOTHEKERS

De huisapotheker Aanspreekpunt voor het zorgteam over medicatie: naar geïntegreerde zorg Duurzame relatie, niet exclusief Vrije keuze van de patiënt Voortgezette farmaceutische zorg Medicatieschema Volledig, correct en up to date Multidisciplinair en gedeeld zodra het kan

Besluit De huisapotheker kan bijdragen aan therapietrouw: partner in het zorgteam Interventies op maat! Het meerjarenkader biedt hefbomen voor therapietrouwondersteuning Multidisciplinaire samenwerking en overleg is noodzakelijk Stap 1 = medicatieschema

Bedankt voor uw aandacht!