JAARVERSLAG 2011
2 Jaarverslag OPSO 2011
Inhoud Aanbieding... 6 Voorwoord... 7 Bestuursverslag 1. De organisatie...12 2. De missie en visie...17 3. Onderwijs en ICT...19 4. Personeel en formatie...23 5. Huisvesting...27 6. Financiën...30 7. Risicoparagraaf...32 8. Vooruitblik...32 Jaarrekening 2011 9.1 Grondslagen...36 9.2 Financiële kengetallen...39 9.3 Balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming)...40 9.4 Staat van baten en lasten 2011...42 9.5 Kasstroomoverzicht 2011...43 9.6 Toelichting op balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming)...44 9.7 Toelichting op staat van baten en lasten 2011...51 9.8 Voorstel bestemming van het saldo van baten en lasten...57 9.9 Treasury verslag...58 9.10 Verantwoording bruidsschat...59 Controleverklaring... 62 Overige gegevens 10.1 Overzicht verbonden partijen...66 10.2 Gebeurtenissen na balansdatum...66 10.3 Bezoldiging bestuurders...66 10.4 Kosten accountantscontrole...67 10.5 Gegevens over de rechtspersoon...67 Bijlagen 1. Overzicht geledingen OPSO...70 2. Overzicht scholen...72 3. Werkgroepen...73 4. Personele ontwikkelingen...75 5. Verklaring gebruikte afkortingen...76 Jaarverslag OPSO 2011 3
4
School: OBS t Pierement in Purmerend Naam: Raoul Nunes Vas Groep: 7 Beroep later: Piloot Vraag: Stel, je bent later directeur van je school, wat zou je anders doen? Antwoord: Als ik directeur was? Ik zou een beroemde voetballer uitnodigen. Uit Brazilië. Om bij gym een voetbalclinic te geven. En voor de meisjes vragen we dan K3. Jaarverslag OPSO 2011 5
Aanbieding Met plezier presenteren wij u het jaarverslag 2011 van de stichting Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Purmerend (OPSO). Het College van Bestuur van de stichting OPSO legt met dit jaarverslag publiekelijk verantwoording af over de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2011 binnen de stichting hebben voorgedaan, welke keuzes zijn gemaakt en welke resultaten zijn behaald. Dit jaarverslag is het verantwoordingsdocument van het bevoegd gezag aan de gemeente raad van Purmerend, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, onze partners en overige stakeholders. Binnen de filosofie van de stichting neemt de verantwoordingsplicht over het wel of niet behalen van de doelstellingen met de ons ter beschikking staande publieke middelen een belangrijke plaats in. Omdat wij als OPSO serieus willen omgaan met onze publieke verantwoordingsplicht en transparantie willen bieden, is dit jaarverslag ook te lezen op onze website, www.opso-purmerend.nl. Wij leggen deze verantwoording eveneens in verkorte vorm af aan het personeel en de ouders van leerlingen op onze scholen. Dit jaarverslag omvat het bestuursverslag met betrekking tot het instellingsbeleid en het financieel beleid en de jaarrekening over het boekjaar 2011. De jaarrekening bestaat uit een balans per 31 december 2011 en een staat van baten en lasten 2011, die beide zijn voorzien van specificaties en toelichtingen. 6 Jaarverslag OPSO 2011
Voorwoord Transparantie en het afleggen van verantwoording door maatschappelijke organisaties is een maatschappelijke noodzakelijkheid. Dit geldt in versterkte mate voor organisaties die met publieke middelen worden gefinancierd. Wij zien het als een voorrecht ons publiekelijk te verantwoorden over het wel of niet behalen van de doelstellingen met de ons beschikbaar gestelde publieke middelen. We zitten met het primair onderwijs in een spannende tijd. De sector moet, onder druk van de bezuinigingen, de stelselwijziging Passend Onderwijs invoeren. Dat is een zware klus. Het jaar 2011 was, als het zesde OPSO-jaar en eerste als stichting, een turbulent jaar. Het kenmerkte zich niet alleen door de gebruikelijke beleidsontwikkeling, maar ook door een aantal bezuinigingsmaatregelen van overheidswege en de aangekondigde bezuinigingen bij de stelselwijziging Passend Onderwijs. Daarnaast lopen de vergoedingen voor energie en schoonmaak al jaren niet in de pas met de kosten. Samen met de van rijkswege verplichte reserveringen en het teruglopend aantal leerlingen in Purmerend en de gehele regio, vormen deze gegevens de basis voor de taakstelling waarvoor de stichting zich de komende jaren geplaatst ziet om de inkomsten in evenwicht te brengen met de uitgaven op zowel personeels- als materieel gebied. Wij zijn tevreden over de inzet van zowel de bovenschoolse organisatie als de schooldirecties waar het gaat om de benodigde inspanningen die hiervoor geleverd moeten worden. Alle medewerkers en directeuren hebben uitstekend hun best gedaan om onze leerlingen, binnen hun eigen mogelijkheden, maximale ontwikkelingskansen te bieden. Als bestuur zijn we er trots op aan deze enthousiaste medewerkers leiding te geven. Het jaar 2011 stond in het teken van veel ontwikkelingen op alle beleidsterreinen en de verdere samenwerking met SPOOR (Stichting Primair Openbaar Onderwijs in de Regio Waterland en Oostzaan). Per 31 december 2010 is OPSO Purmerend verzelfstandigd naar een stichting met een Raad van Toezicht en een College van Bestuur. Jaarverslag OPSO 2011 7
De besturen van beide organisaties hebben een onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijkheden, de meerwaarde en aandachtspunten voor een intensivering van de samenwerking tussen de twee stichtingen. Met de besturen, gemeenschappelijke medezeggenschapsraden en schooldirecties van beide organisaties zijn besprekingen gestart over de uitkomsten van deze onderzoeksvragen. Naar verwachting zal in 2012, wanneer ook de scheiding van bestuur en toezicht binnen SPOOR is afgerond, de samenwerking op alle niveaus geformaliseerd worden. De beide ondersteuningsbureaus zijn begin 2011 al fysiek samengevoegd in een samenwerkingstraject. De GMR en hebben eind 2011 de contouren van hun samenwerkingsmogelijkheden gepresenteerd op basis waarvan in 2012 gewerkt zal worden. Tijdens de overleggen van de beide directies is in principe een aantal mogelijkheden benoemd om de samenwerking op het niveau van de schooldirecties verder vorm te geven. Alle voorgenomen besluiten zijn via de daartoe geëigende organen uitvoerig besproken. Door de invoering van de lumpsumregeling is de verantwoordelijkheid voor schoolorganisaties enorm toegenomen. Net zoals bij andere bedrijfstakken in Nederland is de kwalitatieve ontwikkeling van ons personeel en het ontwikkelen van competenties een wezenlijk onderdeel van het lerende element binnen de totale organisatie. Investeren in ons menselijk kapitaal is een krachtig middel om personeel niet alleen te boeien en te binden aan OPSO, maar ook om onze ambities van kwalitatief goed onderwijs voor alle leerlingen en daarin onderscheidend willen zijn, waar te kunnen maken. Daarmee is OPSO zoveel meer dan een goede basis. Dat betekent dat er niet alleen voor alle medewerkers uitdagingen liggen. Ook de directies zijn in 2011 verder geschoold in verandermanagement en schoolontwikkeling. Medio 2011 zijn de directies van OPSO en SPOOR in een tweedaagse training in aanraking gekomen met het Rijnlands denken. Kern van deze benadering is de verantwoordelijkheden daadwerkelijk laag in de organisatie, bij de leerkrachten, te leggen. Het verder werken aan het eigenaarschap van de gewenste ontwikkelingen, bij leerkrachten, maar ook bij leerlingen. Ook het onderzoeken welke leidinggevende en onderwijsgevende stijl daarbij hoort, vormen belangrijke aandachtspunten voor de komende jaren. Kwalitatief goed onderwijs is meer dan leerresultaten alleen. De OPSO-scholen bieden de leerlingen steeds meer brede ontwikkelingsmogelijkheden. Naast het stimuleren om goede leerresultaten te behalen, worden leerlingen ook uitgedaagd om met techniek, drama, muzikale en creatieve vorming bezig te zijn. Daarnaast worden leerlingen actief betrokken bij het creëren van een veilig schoolklimaat en het goed leren omgaan met elkaar. Het tegengaan van pesten en het leren oplossen van onderlinge ruzies. In toenemende mate wordt met de leerlingen gesproken over de verschillende culturen en levensbeschouwingen die onze maatschappij kenmerken. De scholen zoeken hierbij naar de balans tussen opbrengstgericht werken, een primaire taak van het onderwijs en de brede ontwikkeling van alle leerlingen. Naast het inspelen op de stelselwijziging Passend Onderwijs geeft dit niet alleen een heel breed scala aan verantwoordelijkheden, maar het vergt ook een bovenmatige inzet van alle medewerkers. OPSO is trots op het elan waarmee deze doelstellingen aangepakt worden en er tegen de bezuinigingsstroom in, gewerkt wordt aan een goede toekomst voor alle leerlingen, zodat ieder het onderwijs krijgt dat haar of hem past. Zo leveren de OPSO-scholen een wezenlijke bijdrage aan de vorming van de toekomstige deelnemers aan de maatschappij. Binnen de organisatie proberen we op alle niveaus medewerkers en leerlingen buiten de geëigende kaders te denken om de ruimte te bieden vanuit veranderende perspectieven naar de huidige werkelijkheid, maar ook te toekomst, te kijken. 8 Jaarverslag OPSO 2011
Als voorbeeld stellen we leerlingen de vraag: Wat zou jij doen als je directeur van de school zou zijn? Voorbeelden van spraakmakende reacties van de kinderen leest u in dit jaarverslag. In dit jaarverslag 2011 wil OPSO inzicht geven in de genoemde aspecten van kwalitatief goed onderwijs. Hierbij wordt de focus gericht op de ontwikkelingen die op ons afkomen. Wat betekent dit voor de leerlingen, leerkrachten en directies? Wat moet de meerwaarde zijn van de samenwerking tussen de beide organisaties? Op welke wijze kunnen de beide ondersteunende bureaus een kwaliteitsimpuls geven? Wat doen we op de verschillende beleidsterreinen, zoals onderwijs, personeel, ICT, huisvesting en financiën om klaar te zijn voor de toekomst? Zijn we in staat de resultaten verder te verbeteren, de leerlingen een brede ontwikkeling te bieden en passend onderwijs te realiseren? Kortom het onderwijs staat aan de vooravond van een van de grootste onderwijskundige veranderingen sinds de invoering van de Mammoetwet. Dat geeft veel dynamiek en uitdaging, maar ook onrust en een zoektocht naar de juiste antwoorden. Dat vergt tijd. Tijd die de beleidsmakers niet altijd goed ingecalculeerd hebben. Het is aan alle medewerkers van OPSO om daar op een juiste wijze, passend in onze traditie, mee om te gaan en de ontwikkeling gaande te houden. De afgelopen jaren overziend, kunnen we dat met vertrouwen tegemoet zien. Niet afwachtend, maar proactief zoals we gewend zijn. Uiteraard komen onze leerlingen, want om hen gaat het, ook aan het woord, zodat alle niveaus van de organisatie betrokken zijn bij het tot stand komen van dit jaarverslag. Jelte de Graaf College van Bestuur Jaarverslag OPSO 2011 9
10 Jaarverslag OPSO 2011
School: OBS De Dijk in Purmerend Naam: Danielle Thijsse Groep: 7 Beroep later: Dokter Vraag: Op een dag ben jij directeur van je school, wat zou jij veranderen? Antwoord: Het plein zou ik veel leuker maken. Meer speeltoestellen. Een trampoline, bijvoorbeeld. Jaarverslag OPSO 2011 11
BESTUURSVERSLAG 1 De organisatie Algemeen De stichting OPSO is het bevoegd gezag van dertien openbare basisscholen, één speciale basisschool en één school voor (voortgezet) speciaal onderwijs in de gemeente Purmerend. De schooldirecteuren hebben integrale verantwoordelijkheid voor de school en geven leiding aan de professionals op de aangesloten scholen. OPSO ondersteunt en stuurt, daar waar nodig, de directeuren van de betrokken basisscholen aan en geeft hen tegelijkertijd de vrijheid om de eigen naam en het eigen gezicht (identiteit) van de individuele school te behouden en een eigen verantwoordelijkheid te nemen in de dagelijkse gang van zaken. OPSO is er in de eerste plaats voor de leerlingen, de medewerkers en de directies en hecht veel waarde aan het contact met ouders. OPSO streeft naar kwaliteitsverbetering, continuïteit en professionalisering van het primair openbaar onderwijs in de gehele regio. Door te zorgen voor een bundeling van kennis en ervaring en door bewaking en regulering van financiën. Duidelijke en korte communicatielijnen tussen het bestuur en de directeuren zijn cruciaal bij het realiseren van de genoemde doelstellingen, evenals gerichte scholingsactiviteiten met een ontwikkelend karakter. OPSO heeft in 2011 onderzocht of het realiseren van deze doelstellingen door een intensieve samenwerking met SPOOR een extra, kwalitatieve, impuls zal krijgen. De leidende gedachte daarbij is dat bundeling van kennis, deskundigheid en menskracht op ondersteuningsniveau, naast een nog sterkere profilering van het openbaar onderwijs in de gehele regio, voor alle medewerkers, maar ook voor de leerlingen en de ouders een meerwaarde oplevert. Het onderzoek richtte zich op de samenwerking op het niveau van de besturen, het toezicht, de medezeggenschapsraden en de ondersteunende bureaus. Dit heeft ertoe geleid dat de samenwerking tussen de (toekomstige) bestuurders uitvoerig aan de orde is geweest, evenals de samenwerking tussen de GMR en en de directieoverleggen van beide organisaties. Een en ander heeft een aantal samenwerkingsvormen voortgebracht die in 2012 geformaliseerd worden. Het uitgangspunt voor de samenwerking is dat beide organisaties juridisch als zelfstandige entiteiten blijven voortbestaan en samenwerken waar dit mogelijk is en dit een meerwaarde oplevert. Onverminderd blijven de kernwaarden van de stichting van kracht. Ook binnen de stichting blijven uitgangspunten als, grote verantwoordelijkheid voor de integraal verantwoordelijk schoolleider, korte lijnen met de bestuurder en werken binnen heldere beleidskaders, gehandhaafd. 12 Jaarverslag OPSO 2011
Juridische structuur Het openbaar primair en speciaal onderwijs in Purmerend is op 1 augustus 2005 door de raad van Purmerend op afstand gezet door de verzelfstandiging van de afdeling openbaar onderwijs in de vorm van een bestuurscommissie (ex artikel 83 Gemeentewet). Deze verzelfstandiging werd noodzakelijk geacht in verband met de dubbele pettenproblematiek. In directe zin was de gemeente niet langer verantwoordelijk voor het openbaar onderwijs en kon zich zonder de schijn van belangenverstrengeling richten op het lokaal onderwijsbeleid. Sinds 31 december 2010 is het openbaar primair onderwijs in Purmerend verder verzelfstandigd naar de stichting Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Purmerend. Er is onder andere voor deze constructie gekozen om te kunnen voldoen aan de steeds maar stijgende kwaliteitseisen. Bovendien werd daarmee een einde gemaakt aan de bestuurlijke spagaat van de gemeente. Sinds de komst van de stichting OPSO Purmerend resteert voor het gemeentebestuur de verantwoordelijkheid voor de continuering van openbaar onderwijs en de verplichtingen ten aanzien van de onderwijshuisvesting. Organigram De organisatie van OPSO wordt gekenmerkt door een eenvoudige en efficiënte structuur. Dankzij korte communicatielijnen kan, adequaat en snel, beleid worden ontwikkeld en waar gewenst, gereageerd worden op externe ontwikkelingen. De organisatiestructuur van OPSO is zichtbaar gemaakt in het volgende organigram: Organigram Raad van Purmerend Raad van Toezicht College van bestuur Directie bedrijfsvoering Best. Man. Bov. ICT GMR Werkgroepen Directeur School MZR Directeur School MZR 25 x MZR Jaarverslag OPSO 2011 13
Raad van Toezicht De stichting OPSO Purmerend is op grond van de wet Goed onderwijs, goed bestuur (2010) zo ingericht dat er sprake is van een functionele scheiding tussen toezicht en bestuur. De functie van het intern toezicht wordt uitgeoefend door de Raad van Toezicht. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd door de gemeenteraad van Purmerend. De Raad van Toezicht bestaat uit drie leden (zie bezetting bijlage 1). De Raad van Toezicht is in het verslagjaar zes keer bij elkaar gekomen. De volgende beleidsstukken zijn aan de orde geweest: Bestuurlijk traject OPSO SPOOR Bestuursformatieplan 2011-2012 Regeling vacatiegelden Jaarverslag 2010 Financiële kwartaalrapportages Presentatie Integraal Kindcentrum Keuzetraject accountant OPSO SPOOR Managementletter Begroting 2012 De leden van de Raad van Toezicht hebben een belangstellingsbezoek gebracht aan: Integraal Kindcentrum de Sterrenschool in Apeldoorn Aan de school OBS De Koempoelan (in het kader van het Excellentie-project), OBS Oeboentoe en OBS t Pierement In het kader van de overgang van Bestuur naar Raad van Toezicht hebben de leden van de Raad van Toezicht de volgende cursussen/bijeenkomsten bezocht: VTOI cursus van Bestuur naar Raad van Toezicht VTOI bijeenkomst Toezicht houden in de Toekomst VTOI bijeenkomst Verandering in besturing VTOI bijeenkomst Juridische aspecten VTOI bijeenkomst De rol van de toezichthouder bij samenwerking in het onderwijs College van Bestuur Het College van Bestuur (CvB) draagt de verantwoordelijkheid voor de stichting en de afzonderlijke scholen die onder het bevoegd gezag van het CvB staan. Het college acht het dan ook de verantwoordelijkheid van het CvB om ten behoeve van de leerlingen, ouders, personeelsleden en andere belanghebbenden de doelstellingen van de organisatie te bepalen, erop toe te zien dat die bereikt worden en dat dit op een verantwoorde wijze gebeurt. Het CvB hanteert als leidraad voor het handelen de code Goed Bestuur in het primair onderwijs (PO raad 2010) en de Bestuursfilosofie OPSO. Het College van Bestuur is het bevoegd gezag van de openbare scholen voor primair onderwijs in de gemeente Purmerend en stuurt de totale organisatie aan. Het CvB bepaalt na advisering van het directieberaad en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad het strategisch beleid van de organisatie. Het CvB is eindverantwoordelijk voor de bewaking van de identiteit van de scholen, de vaststelling van het strategisch beleid en de financiële verantwoording op bestuurlijk niveau. Aan de hand van managementrapportages wordt de voortgang op de beleidsterreinen financiën, huisvesting, onderwijs, ICT, personeel en Brede School gemonitord. 14 Jaarverslag OPSO 2011
Het CvB wordt direct ondersteund door de beleidsmedewerkers van het Bureau Managementondersteuning (BMO) en de directies van de scholen. Het CvB volgt, toetst en beoordeelt de resultaten van uitvoering van het beleid. Waar nodig biedt het CvB ondersteuning. De beleidsvoorbereiding wordt in overleg met en ondersteund door BMO gedaan door werkgroepen. Wanneer een voorstel is vastgesteld, wordt het aan alle directeuren voorgelegd en vervolgens tijdens het directieoverleg besproken. Afhankelijk van de aard van het stuk wordt het ook door het bestuur vastgesteld en zo nodig ingebracht in een bijeenkomst van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. Wanneer het volledige traject is doorlopen, wordt het definitieve beleidsstuk verspreid onder de belanghebbenden. Uiteraard zijn veel beheersmatige zaken aan de orde geweest, daarnaast zijn ook beleidsaanzetten gedaan op verschillende terreinen, zoals kwaliteitszorg, de zorgstructuur en buitenschoolse opvang. Naast deze ontwikkelingen is ook een aantal onderwerpen in de sfeer van voorwaarden gerealiseerd. De volgende beleidsstukken zijn door het College van Bestuur vastgesteld: Regeling Lief & Leed 1 maart 2011 Notitie afschrijvingstermijnen 18 april 2011 Beleid RI&E 3 oktober 2011 Notitie Verklaring omtrent Gedrag 18 juli 2011 Notitie keuzetraject accountant 18 juli 2011 Schatkistbankieren 26 september 2011 Notitie keuze arbodienst 24 oktober 2011 Salderingsregeling 31 oktober 2011 Spaarloonregeling 31 oktober 2011 Verzuim beleidsplan 18 november 2011 Begroting 2012 12 november 2011 Outsourcing ICT naar QLICT 1 januari 2011 Convenant Kinderopvang 23 december 2010 Begeleiding Excellentieproject Weidevenne/SZW 3 oktober 2011 Loyalis eigen-risicodragerschap 9 mei 2011 Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) vertegenwoordigt de ouders en leerkrachten van vijftien scholen. Elke medezeggenschapsraad vaardigt twee leden af: een oudervertegenwoordiger en een personeelsvertegenwoordiger. De GMR heeft adviesbevoegdheid of instemmingsrecht op beleid. Dit is afhankelijk van het beleidsterrein en soms ook van de geleding die daarover een besluit neemt. Dit alles wordt geregeld in het GMR-reglement. De GMR kwam in 2011 negen keer bijeen. Als vertegenwoordigers van het bestuur waren zowel het College van Bestuur als het hoofd personeelszaken bij vrijwel alle vergaderingen aanwezig. Tevens kunnen beleidsmedewerkers van het BMO worden uitgenodigd om voorstellen toe te lichten of nadere informatie te verstrekken (samenstelling bijlage 1). Jaarverslag OPSO 2011 15
In 2011 zijn de volgende beleidsstukken voor instemming, advies of ter informatie aan de GMR aangeboden: Begroting 2011 17 februari 2011 Vakantierooster 2011-2012 5 april 2011 Zorgplan SWV Waterland 19 mei 2011 Samenwerking GMR OPSO-SPOOR 19 mei 2011 RI&E-beleid 10 november 2011 VOG-beleid 10 november 2011 Verzuimbeleid 20 december 2011 (Meerjaren) begroting 2012 20 december 2011 Bureau Managementondersteuning Het Bureau Managementondersteuning van OPSO (BMO) heeft als taak het terzijde staan van het College van Bestuur en de schooldirecteuren bij de uitoefening van hun taken en hun bevoegdheden op het terrein van onderwijskwaliteit & innovatie, personeel en organisatie, ICT, huisvesting en financiën. Het bureau werkt samen met stichting SPOOR als één ondersteunend bureau voor beide organisaties. Hiermee worden de volgende doelen nagestreefd: Hogere kwaliteit van dienstverlening Hogere efficiency Een grotere doorzettingsmacht Een grotere draagkracht Het gezamenlijk bureau wordt aangestuurd door een directeur bedrijfsvoering/ controller. Die stuurt aan op de realisatie van de doelstellingen, de ontwikkeling van de kwaliteit van de onderscheiden scholen en draagt zorg voor een goede samenwerking binnen het BMO. Hij onderhoudt hiervoor intensief contact met de directies van de scholen in de vorm van schoolbezoeken en gestructureerd overleg. Medewerkers van het Bureau Managementondersteuning zijn het College van Bestuur behulpzaam bij de beleidsvorming en -uitvoering. OPSO heeft niet altijd alle deskundigheid in huis daarom wordt, indien nodig, expertise ingehuurd. Scholen OPSO is verantwoordelijk voor vijftien scholen voor primair openbaar onderwijs, waaronder dertien basisscholen, één school voor speciaal basisonderwijs en één school voor speciaal (voortgezet) onderwijs. De leerlingen wonen in de gemeente Purmerend. De schooldirectie heeft integrale verantwoordelijkheid en is belast met de algehele leiding van de school en de medewerkers. Zij legt met betrekking tot het totale functioneren van de school verantwoording af aan het College van Bestuur. De schooldirecties adviseren het College van Bestuur bij de totstandkoming en uitvoering van het strategisch beleid. 16 Jaarverslag OPSO 2011
2 Missie en visie Kernwaarden, missie, visie en doelstellingen Het openbaar basis- en speciaal onderwijs in Purmerend staat voor ontmoetingsonderwijs met ruimte voor verschillen. Het ontmoetingskarakter komt tot uiting in de uitwerking op onze scholen. Daarmee onderschrijft het OPSO de kernwaarden van het openbaar onderwijs in het algemeen (Bos & Huigsloot 2008). Onze inspiratie is het verschil te maken door samen het beste onderwijs te bieden voor de leerlingen. Afstemming, samenwerking en resultaten bereik je eerder als je dezelfde waarden deelt. OPSO laat deze waarden dagelijks zien in de manier waarop we met elkaar en met anderen omgaan. Onze kernwaarden zijn: 1. Betrokkenheid - Alle medewerkers van onze organisatie zijn enthousiast en betrokken bij de ontwikkeling van de kinderen die ons zijn toevertrouwd 2. Innovatief en dynamisch - Alle medewerkers van onze organisatie leveren een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van de scholen en zijn op de hoogte van nieuwe inzichten 3. Vakmanschap, meesterschap, professionaliteit - Omdat het gaat om vakmensen die echt iets kunnen. Onze medewerkers zijn kritisch op hun eigen handelen en kunnen een professionele en kritische dialoog met elkaar voeren, waar verschillen gewaardeerd worden 4. Toegankelijk, open houding - Iedereen op onze scholen heeft een open houding naar ieder mens. Hij/zij is nieuwsgierig naar die ander en geeft de ander het gevoel dat hij/zij welkom is 5. Samenwerken - Ons motto hierbij is niemand is zo knap als wij samen. Kern hiervan is dat iedereen van de OPSO-scholengroep ervan overtuigd is dat bij het uitvoeren van je taak je met elkaar moet samenwerken. Alleen ben je sneller, samen kom je verder. Onze missie De missie van de stichting OPSO is een solide en betrouwbare onderwijsorganisatie te zijn van waaruit openbare kwaliteitsscholen met een herkenbaar eigen gezicht, onderwijs verzorgen voor kinderen van de basisschoolleeftijd. Als maatstaf voor onze kwaliteit hanteren we het volgend kader: Onze scholen worden door alle betrokkenen en de inspectie als goede scholen beoordeeld Ouders/verzorgers en leerlingen vinden ons deskundig en toegankelijk Ieder kind tussen 4 en 12 jaar bieden wij een passend onderwijs/zorgarrangement De kwaliteit van het bestuurskantoor wordt door de afnemers en partners als goed beoordeeld We werken resultaatgericht. We maken afspraken, leggen verantwoording af en borgen resultaten. In onze visie is het onderwijs onlosmakelijk verbonden met onze maatschappij, ons land, gemeente en de buurt waarin wij werken. Wij bieden voor ieder kind van 0 12 jaar in Purmerend e.o. een passend en kwalitatief goede (onderwijs)plek aan. Dit doen wij in (voortdurende) dialoog met de ouders/verzorgers van de kinderen. Het (school)gebouw is veilig en uitdagend voor kinderen en volwassenen. Het personeel van de OPSO-scholengroep geeft in een dialoog met ouders verder Jaarverslag OPSO 2011 17
vorm aan de ontwikkeling van het kind en de scholen. We nodigen ouders en kinderen uit om mee te praten, te denken en te doen. Dit is voor ons onontbeerlijk voor de verdere ontwikkeling van de scholen. De stichting OPSO staat bekend als een goede en betrouwbare werkgever, waar mensen zich verder kunnen ontwikkelen en professionaliseren. Een organisatie waar het prettig werken is, omdat jij als medewerker er toe doet en waar je gestimuleerd wordt je talenten verder te ontplooien. OPSO is een betrouwbare, innovatieve onderwijspartner die samen met andere partners een (pro)actieve rol speelt op de volgende gebieden: Onderwijskundig: onze scholen hebben een duidelijk profiel en staan midden in de buurt en samenleving Sociaal: onze mensen zijn actief in het uitdragen van normen en waarden Maatschappelijk: onze scholen maken verbinding met partners in de omgeving. De strategische doelen Voor de beleidsperiode van 2008-2012 heeft de organisatie de volgende strategische hoofddoelstellingen geformuleerd: Ieder kind kan in de eigen woonplaats Purmerend onderwijs volgen dat bij hem of haar past. We zorgen voor een passende infrastructuur (logistiek, netwerk, opvang, dagarrangement en het samenwerkingsverband) Onze scholen gaan de komende jaren de zorgbreedte/begeleiding van goed naar BEST brengen We zorgen voor een veilige en goed uitgeruste leer- en werkomgeving. We geven in dialoog met ouders vorm aan de ontwikkeling van kinderen en van de scholen We investeren in scholing en training van onze medewerkers op het gebied van communicatie en zorgen ervoor dat onze medewerkers goed (empatisch en duidelijk) communiceren met ouders/verzorgers We zorgen ervoor dat kinderen, ouders/verzorgers zich welkom voelen in onze scholen We zorgen ervoor dat er naast zeggenschap een goed functionerende medezeggenschapsraad staat. Onze scholen zijn kwaliteitsscholen: innovatief met enthousiaste en betrokken medewerkers die hun vak kennen We zijn gericht op ontwikkeling, betrekken succesvolle innovaties bij het onderwijs en geven zelf vorm aan vernieuwingen Onze scholen hebben een sterk onderwijsprofiel en staan midden in wijk en samenleving In aanvulling op de inspectie meten wij jaarlijks de kwaliteit van ons onderwijs en leggen daar verticaal en horizontaal verantwoording over af (ouder- en leerlingenenquêtes, medewerkerstevredenheidsonderzoek). We staan als goed werkgever bekend bij ons eigen personeel en op de arbeidsmarkt We realiseren een professionele cultuur met oog voor professional en mens Onze medewerkers zijn meester in hun vak en meester in samenwerken om van daaruit doelen te realiseren We investeren structureel en substantieel in de ontwikkeling van ons personeel We zijn verantwoordelijk voor het openbaar onderwijs in Purmerend en behartigen actief de belangen van onze scholen en ons onderwijs We zijn gesprekspartner op landelijk en regionaal niveau en reageren adequaat op maatschappelijke ontwikkelingen Daar waar het ons onderwijs ten goede komt gaan wij samenwerking aan met anderen We zetten ons actief in voor de verkeersveiligheid rondom onze scholen. 18 Jaarverslag OPSO 2011
3 Onderwijs en ICT Schoolontwikkeling De schoolontwikkeling binnen de OPSO-scholen loopt redelijk overzichtelijk langs vier hoofdlijnen: 1. Opbrengstgericht werken 2. Passend Onderwijs 3. Kwaliteitsbeleid 4. Competentiemanagement/professionalisering Voor de komende jaren heeft het ministerie voor deze vier hoofdlijnen middelen beschikbaar gesteld in de zogenoemde prestatiebox. Opbrengstgericht werken OPSO hanteerde in 2011 het beleid dat middelen uit de prestatiebox taal en rekenen worden toegekend aan de scholen. Onder integrale verantwoordelijkheid van de schoolleiding worden deze ingezet voor onder andere scholing en/of begeleiding van leerkrachtcompetenties en voor de aanschaf van middelen. Voor cultuureducatie is als gezamenlijk beleid afgesproken dat elke school de middelen zelf inzet, een cultuurcoördinator aanwijst en activiteiten inpland vanuit de beschikbare cultuurmiddelen, aansluitend bij het onderwijs van de school. De gesubsidieerde VVE-projecten (onderwijsachterstandenbeleid) zijn beëindigd. De vijf projectscholen hebben de verworvenheden ingevoerd. Het bestuur stelt als doel dat na 2011 alle basisscholen de onderwijskwaliteit in de onderbouw gaan versterken. Hiertoe worden de gewichten- en stimuleringsmiddelen planmatig ingezet. De directiewerkgroep Onderwijs heeft in het najaar 2011 een planvoorstel gedaan voor woordenschat-versterking. Dit is door het directieoverleg aangenomen. Uitwerking volgt in 2012. Jaarlijks wordt elke school minimaal eenmaal door het bestuur bezocht voor een onderhoud over onderwijskwaliteit, specifieke schoolontwikkelingen, zorgbeleid en kwaliteitscyclus. Focus ligt op actuele en meerjarige analyse van eind- en tussenopbrengsten afgezet tegen de minimumeisen die de inspectie stelt. Bij het SBAO en SO ligt de focus vooral op kwaliteit en mate van realisatie van ontwikkelingsperspectieven. Elke school is gevraagd eigen schoolnormen te formuleren passend bij schoolpopulatie en ambities. Het bestuur stelt vooralsnog geen bestuursnormen op. Vanaf 2011 maakt elke OPSO-school een jaarverslag volgens een vast format waarin kengetallen worden weergegeven in een meerjarig beeld. Dit verslag is leidraad tijdens het schoolbezoek. Sinds september 2011 verricht het bestuur ook een kort startbezoek direct aan het begin van het schooljaar. Ook hierin worden de meest recente opbrengstgegevens besproken. Door deze benaderingswijze stimuleert het bestuur nadrukkelijk de schoolleiding tot een proactieve houding bij het stellen van hoge doelen, het monitoren van alle opbrengstgegevens en waar nodig tot verbeteractiviteiten. In alle basisscholen worden inmiddels analyses en zelfevaluatieonderdelen van het Cito-leerlingvolgsysteem gebruikt. Bestuurlijk is van belang dat de groep intern begeleiders kwalitatief en kwantitatief op peil blijft. Er is actief scholingsbeleid door middel van een opleidingstraject binnen het samenwerkingsverband. Jaarverslag OPSO 2011 19
De inspectie onderzocht ook in 2011 de onderwijskwaliteit van alle scholen. Resultaten zijn besproken in het jaarlijkse bestuursgesprek met de coördinerend inspecteur waarin opbrengsten en mogelijke risico s zijn benoemd. In het kader van kwaliteitsonderzoek werden vier basisscholen bezocht. De SBAO- en de VSO-school werden onderzocht in het kader van beide lopende verbeterplannen. Eind 2011 hadden 10 basisscholen en de (V)SO-school een basisarrangement (= lichtste vorm van toezicht). Twee basisscholen hadden een basisarrangement met attendering (= de opbrengsten liggen het laatste schooljaar op één of meer vak gebieden onder de ondergrens van de inspectie, aandacht is gewenst). Eén basis school is bestempeld als zwak. De SBAO school staat nog onder intensief toezicht. Op de laatst genoemde scholen zijn verbeterplannen in uitvoering om binnen twee jaar tijd weer te voldoen aan de noodzakelijke kwaliteitseisen en de normen van de inspectie. Passend Onderwijs OPSO streeft ernaar voor elke leerling een passend onderwijsaanbod te realiseren. Dit vraagt van de scholen actief beleid gericht op gedifferentieerde werkwijzen en het ontwikkelen van een ondersteuningsprofiel. Op veel scholen is inmiddels aan de hand van een meetinstrument een dergelijk ondersteuningsprofiel vastgesteld op basis waarvan een verdere invoering van meer Passend Onderwijs voor alle leerlingen vorm kan krijgen. Er zal nog een verdiepte analyse van alle profielen plaatsvinden waardoor er een nog scherper beeld van de mogelijkheden op elke school ontstaat. In de scholen bestaat ook duidelijk het bewustzijn dat ook onderwijsaanpassingen voor meer- en hoogbegaafde leerlingen nodig zijn. Opvallend is dat de vraag om hulp bij het omgaan met gedragsproblematiek en specifieke ondersteuning, door bijvoorbeeld meer handen in de klas of ambulante begeleiding van buiten, blijft bestaan. Dit staat in schril contrast met de aangekondigde bezuinigingen op Passend Onderwijs en verklaart de onvrede daarover binnen de scholen. Handelingsgerichte Proces Diagnostiek (HGPD) en klassenmanagement zijn in het kader van Passend Onderwijs ook belangrijke pijlers waar alle scholen aan werken. Het uitgangspunt is, dat het binnen Passend Onderwijs gaat om de handelingsbekwaamheid van de leerkracht. Daarom wordt er op alle OPSO-scholen, in samenwerking met de schoolbegeleiding Zaanstreek-Waterland en vanuit het Samenwerkingsverband Waterland, een implementatietraject uitgevoerd. De focus ligt hierbij op het meer handelingsgericht werken. De onderwijsbehoefte van elk kind staat daarbij centraal, gekoppeld aan het werken met groepsplannen. Elk team volgt een tweejarige scholing waarna borging en uitbouw van de leerkrachtvaardigheden in het team doorgaan. In het schooljaar 2011-2012 is de laatste groep scholen van start gegaan. Om zoveel mogelijk kinderen een ononderbroken ontwikkelingsproces te laten doorlopen is een hechte samenwerking tussen het regulier basisonderwijs en speciale scholen noodzakelijk. In het kader van Weer Samen Naar School (WSNS) heeft OPSO zitting in het bestuur van het Samenwerkingsverband Waterland en draagt op deze wijze bij aan de ondersteuning van scholen. Daaronder valt ook de ambulante begeleiding die vanuit het speciaal onderwijs van OPSO wordt verzorgd en door het samenwerkingsverband wordt bekostigd. Het verwijzingspercentage naar het SBO laat de afgelopen jaren een dalende tendens zien. In 2011 nam het aantal leerlingen met leerlinggebonden financiering ( rugzak ) licht af van 66 in 2010 naar 63 leerlingen in 2011. Deze vorm van speciale zorgfacilitering staat onder druk als gevolg van de naderende wetgeving Passend Onderwijs: de leerlinggebonden financiering gaat verdwijnen en komt terug als deel van het 20 Jaarverslag OPSO 2011
zorgbudget van de schoolbesturen. Tegelijk wordt het budget bevroren op het niveau van enkele jaren terug. Deze bezuiniging zal leiden tot problemen op gebied van de zorgcapaciteit van de scholen. Het Excellentieproject is het laatste projectjaar ingegaan (1-8-2012). De vier projectscholen werkten vooral aan uitwerking en invoering van nieuwe werkwijzen. Deze worden ondersteund door scholings- en begeleidingsactiviteiten en richten zich op het signaleren, ontwikkelen en invoeren van groepsplannen inclusief meer- en hoogbegaafde leerlingen. Evenals het ontwikkelen en invoeren van een structurele(re) werkwijze met meer- en hoogbegaafde leerlingen. Hiertoe worden ook planmatig leermiddelen ingevoerd. Tussen de basisscholen en het gymnasium van de PSG zijn gesprekken over de overdracht van leerlingen en de uitwisseling van werkwijzen. In de plusgroep Vostok loopt het aanbod zoals gepland. Inhoudelijk wordt bij het opstarten van thema s samengewerkt met gymnasiumdocenten en -leerlingen. Er is geconstateerd dat er, ondanks een strikte en zorgvuldige toelatingsprocedure, meer leerlingen (55) geplaatst zijn dan op theoretische gronden werd verwacht. De aanmeldingsprocedure wordt aangescherpt. Zowel projectscholen als bestuur streven naar continuïteit en borging in de hele scholengroep en in de regio Waterland. In diverse geledingen wordt toegewerkt naar besluitvorming over voortgang. OPSO participeert in de Schakelklas Nieuwkomers in Purmerend in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid. Vanuit de 13 basisscholen kunnen doelgroepleerlingen verwezen worden. De klas biedt één jaar fulltime-onderwijs aan niet-nederlandstalige leerlingen van 6-12 jaar die nog géén jaar in Nederland wonen. De Schakelklas biedt plaats aan maximaal 30 leerlingen. Voor elke leerling wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Na circa één jaar wordt de leerling doorgeplaatst naar de oorspronkelijke school van aanmelding of indien nodig naar ander onderwijs. Uitvoering ligt organisatorisch, inhoudelijk en financieel bij het bestuur CPOW. OPSO loopt hierbij geen financieel risico. Bij vacatureruimte wordt geworven binnen beide besturen. De verantwoording van de Schakelklas gebeurt in een eigen jaarverslag. Inhoudelijk en bestuurlijk neemt OPSO deel aan het stedelijk overleg. In 2011 zijn vanuit OPSO-scholen zeven leerlingen geplaatst en stroomden vier leerlingen terug. Met andere besturen is in 2011 gestart met het ontwikkelen van een visie en vormgeving van de organisatie binnen de (nieuwe) samenwerkingsverbanden. Alle ideeën en uitwerkingen worden vastgelegd in een ondersteuningsplan. Dit plan moet in mei 2013 klaar zijn. Tussen- en naschoolse opvang Vanaf augustus 2006 zijn schoolbesturen verantwoordelijk voor tussen- en naschoolse opvang. Omdat schoolgebouwen primair ingericht zijn voor het geven van onderwijs, heeft het management sinds 2006 veel tijd en energie gestoken in de organisatie van de tussen- en naschoolse opvang en heeft het personeel (vooral bij de start) in enkele gevallen een grote werkdruk ervaren vanwege de organisatie van de opvang. OPSO en SPOOR hebben besloten dat de scholen de organisatie van de tussenschoolse opvang (TSO) in eigen beheer moeten vormgeven. Om de uniformiteit binnen de organisatie op het gebied van TSO te bevorderen, is een kaderstellend beleidsplan vastgesteld en worden TSO-medewerkers centraal opgeleid. Ook dit verslagjaar hebben veel vrijwilligers zich bereid getoond de basistraining Liefdevol grenzen stellen te volgen. Deze cursus is door SPOOR en OPSO georganiseerd en wordt afgesloten met een certificaat. Inmiddels hebben ruim tweehonderd overblijfkrachten en ongeveer twintig coördinatoren de trainingen gevolgd. Aan de eis van het Ministerie, dat in 2011 minstens de helft van het aantal overblijfkrachten een scholing op het gebied van overblijven moet hebben gevolgd, Jaarverslag OPSO 2011 21
wordt door beide besturen ruimschoots voldaan. Om de TSO nog professioneler te maken is er in 2011 aan de vrijwilligers een op maat gemaakte EHBO-cursus aangeboden. Het doel van deze training is dat op elke locatie en op elke dag een vrijwilliger aanwezig is die deze cursus heeft gevolgd. Op een enkele school is door de ouders een stichting opgericht om de TSO te organiseren. Op enkele scholen wordt de TSO verzorgd door een professionele instelling voor kinderopvang. Het vinden van voldoende vrijwilligers blijkt soms nog een probleem. Op scholen waar dit zo is, eten de kinderen samen met de leerkrachten, waardoor de onderwijsgevenden een groot deel van hun nietgebonden lesuren aan de TSO besteden. De opzet van de buitenschoolse opvang (BSO) sluit aan bij de infrastructuur, zoals die reeds in Purmerend en in de kernen aanwezig is. Dit houdt in dat voor de voor- en naschoolse opvang veelal een convenant is gesloten. Het streven is om, door een gezamenlijke inspanning, de wachtlijsten voor deze vorm van opvang zo spoedig mogelijk te laten verdwijnen. De verlaging van de rijksbijdrage aan de ouders helpt ons daarbij. Brede School OPSO en de gemeente Purmerend hechten veel waarde aan de ontwikkeling van brede scholen. Dit is het gevolg van de behoefte aan Passend Onderwijs, de zorgplicht van besturen en de ontwikkelingen die vanuit de Wet Maatschappelijke Ontwikkeling worden gestimuleerd. In de Weidevenne participeert OPSO met OBS Oeboentoe in de stichting Brede School De Kraal en met OBS De Weidevogels in de stichting Brede School De Weide. Daarnaast zijn er in 2010 brede scholen in de Purmer-Noord van start gegaan met de volgende scholen: OBS De Dijk/OBS De Smidse en OBS De Boemerang/OBS De Ploegschaar. Beide brede scholen bevinden zich in de fase van de ontwikkeling van het inhoudelijk concept. Tevens loopt er een onderzoek naar de bestuurlijke vormgeving van de diverse brede scholen in Purmerend. Dit onderzoek vindt plaats in samenwerking met de gemeente Purmerend en een collega-bestuur. ICT Alle scholen beschikken over een goed draaiend netwerk. De laatste school is in 2011 overgegaan naar het beheer van QLICT. De scholen zijn tevreden met het werk van QLICT. De helpdesk werkt vlot en biedt goede ondersteuning. We mogen stellen dat er op schoolniveau minder tijd aan beheer en meer tijd aan onderwijs wordt besteed. Alle voorwaarden zijn aanwezig om het gebruik van ICT in de klas verder te ontwikkelen. Het gebruik van computers en digitale schoolborden in de klas hangt nog steeds sterk af van de leerkracht. Op administratief gebied zijn er vaak afspraken gemaakt en vastgelegd over het invoeren van gespreksverslagen en toets- en verzuimgegevens, maar wanneer het over lesgeven gaat, is het nog altijd de leerkracht zelf die de keuze maakt tussen het werken met digitale hulpmiddelen of het werken met werkboekjes. Klachten, Schorsingen en Verwijderingen In het kader van de klachtenregeling onderwijs is de externe vertrouwenspersoon in 2011 bij twee klachten betrokken, waarvan een klacht uit 2010 is afgehandeld in januari 2011. Bij de eerste klacht voelt de ouder zich gehoord en tevreden gesteld. Bij de tweede klacht heeft dat onafhankelijk onderzoek geen duidelijk resultaat opgeleverd. Verder is een advies verleend bij een klacht van een grootouder en dochter over vermeend onprofessioneel handelen van een intern begeleider. 22 Jaarverslag OPSO 2011
Verder is door de vertrouwenspersoon in januari 2011 op het directieoverleg een inleiding gehouden over de klachtenregeling onderwijs en de rol van de contactpersoon. Om de professionalisering van de werkpraktijk te ontwikkelen zijn in maart en november netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor contactpersonen. De bijeenkomst in november heeft plaatsgevonden met de contactpersonen van OPSO en Stichting SPOOR. Hiervoor was de vertrouwensinspecteur uitgenodigd voor een inleiding. In oktober 2011 hebben twee nieuw aangestelde contactpersonen deelgenomen aan de basistraining. In 2011 is dertien maal gebruikgemaakt van de helpdesk voor advies en informatie door leden van de schoolorganisatie. 4 Personeel en Formatie Algemeen Goed personeel en goed leiderschap is cruciaal voor goed onderwijs. Een goede organisatie valt of staat met goed personeel in alle geledingen. Dat vergt een hoogwaardig personeelsbeleid. OPSO heeft het begrip goed werkgeverschap hoog in het vaandel staan. OPSO hanteert voor alle werknemers in vaste dienst het principe van werkgelegenheids beleid. OPSO wil zich op de arbeidsmarkt profileren als een aantrekkelijke werkgever die het personeel kansen biedt en stimuleert in een prettige werkomgeving te werken aan de eigen ontwikkeling en die van de organisatie. De werkzaamheden van de afdeling personeelszaken richten zich vooral op de personeelszorg, personeelsplanning, mobiliteit, integraal personeelsbeleid en de ontwikkeling van strategisch personeelsbeleid. Ziekteverzuim In 2011 is het ziekteverzuim ten opzichte van 2010 gestegen van 6,9% naar 8% (landelijk 6,7%). De meldingsfrequentie bedraagt 1,53. Er is sprake van een dubbel verzuimprobleem, zowel een hoge meldingsfrequentie als een hoog verzuimpercentage. Percentage ziekteverzuim Jaar Percentage Landelijk 2009 6,90% 6,10% 2010 6,90% 6,70% 2011 8,00% 6,70% Het verzuimpercentage is voor een groot deel te verklaren vanuit medische factoren. Slechts een klein gedeelte is werkgerelateerd. Per 1 januari 2012 is besloten over te stappen naar een andere arbodienst, namelijk Tredin. Hiermee wordt het pad van medicalisering verlaten en ingestoken op de benadering van ziekteverzuim vanuit de arbeidsdeskundige. Tredin gaat uit van verzuim is een keuze. Directies zijn getraind en gecoacht in het voeren van verzuimgesprekken. Het streven is om het ziekteverzuim terug te dringen naar 5%. Jaarverslag OPSO 2011 23
Formatie Het primair onderwijs heeft al enige jaren te maken met krimp. Ook dit verslagjaar is er sprake van daling van het aantal leerlingen op de scholen van OPSO. Op de reguliere teldatum (1-10-2011) daalde het aantal leerlingen op de reguliere basisscholen met 132 leerlingen naar 3809 leerlingen ten opzichte van 2010. Dit is een daling van 3,35%. Vooral de daling van 64 leerlingen van 4 t/m 7 jaar baart zorgen. Het speciaal basisonderwijs gaat van 156 leerlingen in 2010 naar 164 leerlingen in 2011 (-5,13%) Het speciaal onderwijs daalde in 2011 ten opzichte van 2010 met 3 leerlingen naar 66 leerlingen (-4,35%) Het voortgezet speciaal onderwijs is in leerlingaantal gelijk gebleven (75). Naast een daling van het absolute aantal leerlingen is er ook sprake van een daling van het aantal gewichtenleerlingen. Waren er op 1 oktober 2010 nog 454 gewichtenleerlingen, op 1 oktober 2011 waren dat 407 leerlingen. Dit is een daling van 47 leerlingen (10,35%). Per saldo heeft dit geleid tot een forse daling van de inkomsten. Aantal leerlingen per 1 oktober en de jaren daarna (prognose) School 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Willem Eggert 279 271 290 280 266 261 253 242 t Carrousel 226 224 217 218 229 225 225 223 De Wheermolen 404 389 383 377 350 349 347 339 De Ranonkel 436 410 393 347 325 318 304 293 De Dijk 282 260 230 198 182 177 172 169 De Akker 203 202 200 196 191 185 181 178 De Boemerang 240 231 200 210 206 201 196 193 De Delta 223 223 215 210 196 191 189 190 t Pierement 452 420 362 339 309 187 223 257 De Koempoelan 535 518 492 462 447 284 265 252 De Nieuwe Wereld 512 543 572 577 539 409 373 349 Oeboentoe 371 402 407 406 399 512 491 464 De Weidevogels 43 77 102 121 170 394 386 373 Totaal 4.206 4.170 4.063 3.941 3.809 3.693 3.605 3.522 School 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 SBO Het Tangram 210 204 188 156 164 M.L. Kingschool SO 80 74 74 69 66 Geen gegevens bekend M.L. Kingschool VSO 74 84 77 75 75 Totaal 364 362 339 300 305 Personele ontwikkelingen Op 1 augustus 2011 waren er 444 personeelsleden in dienst met een totale omvang in fte s van 342,3560. Ten opzichte van 1 augustus 2010 is er een daling van 20 personeelsleden en een daling in fte s van 17,8622. Dit is een daling van 4,96%. Deze uitstroom is tot stand gekomen door het niet verlengen van tijdelijke aanstellingen, afkeuringen, ontslag op eigen verzoek en ontslag i.v.m. FPU (Flexibel Pensioen en Uittreden) of het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De komende schooljaren verwachten we een verdere pensioenuitstroom. Tevens moeten er in de organisatie inspanningen verricht worden om het personeelsbestand in overeenstemming te brengen met de teruglopende inkomsten. In de bijlage zijn alle overzichten ten aanzien van de personele ontwikkelingen terug te vinden. 24 Jaarverslag OPSO 2011
Personele ontwikkelingen Functiegebouw per fte 2010 2011 Functieschaal Dir OOP OP Totaal Dir OOP OP Totaal 1 - - - - - - - - 2-0,54-0,54-0,54-0,54 3-7,66-7,66-6,86-6,86 4-31,78-31,78-28,96-28,96 5-1,10-1,10-1,10-1,10 6-1,00-1,00-1,63-1,63 7-15,14-15,14-13,13-13,13 8-1,70-1,70-3,37-3,37 9-1,68-1,68-1,68-1,68 10-0,33-0,33-2,22-2,22 11 - - - - - - - - 12 - - - - - 1,00-1,00 AA - - - - - - - - AB 13,86 - - 13,86 12,96 - - 12,96 AC 1,00 - - 1,00 1,00 - - 1,00 DA - - - - - - - - DB 6,78 - - 6,78 6,78 - - 6,78 DB C - - - - - - - - DC 7,46 - - 7,46 7,26 - - 7,26 DC U 1,00 - - 1,00 1,00 - - 1,00 DE 1,20 - - 1,20 1,00 - - 1,00 LA - - 215,66 215,66 - - 196,77 196,77 LB - - 52,32 52,32 - - 55,10 55,10 Totaal 31,30 60,94 267,98 360,22 30,00 60,49 251,87 342,36 De verschillende functies binnen OPSO over 2010 en 2011 Binnen het OOP heeft een verschuiving plaatsgevonden en een daling van het aantal fte s van ruim 1,0. Het aantal leerkrachten in schaal LA is gedaald wegens leerlingendaling en de plaatsing in LB-functies in het kader van de functiemix. Functiemix De functiemix is een afspraak vanuit de CAO-PO en verplicht elk schoolbestuur vanaf 2010 tot 2014 functies uit te reiken aan personeelsleden gekoppeld aan een LB-schaal. Alle besturen dienen in 2014 aan het doelpercentage van 40% LB te voldoen. De invoering van de functiemix moet nog doordringen op de werkvloer. De leidinggevenden moeten zorgen voor een gedeelde visie met het team over welke functies binnen de school van belang zijn voor de lange termijn. Voor een zorgvuldige planning en nadere scholing van de leidinggevenden moet tijd worden geboden tot uiterlijk 1 augustus 2014 om de functiemix binnen school te implementeren. De directies moeten uiteindelijk beoordelen wie in aanmerking komt voor een nieuwe leraarsfunctie op basis van geformuleerde functie-eisen en promotiecriteria. Jaarverslag OPSO 2011 25
OPSO heeft beleid ontwikkeld om de invoering van de functiemix ondersteunend te laten zijn aan de schoolorganisatie die gereed is voor de veranderingen die op ons afkomen. Scholen moeten samen met hun medewerkers vormgeven aan de onderwijsontwikkeling en die laten aansluiten bij de maatschappelijke ontwikkelingen. Men moet zich ervan bewust zijn dat verandering van de organisatie nodig is om de leerlingen optimaal onderwijs te bieden met de beschikbare middelen. Functiemix OPSO Basisonderwijs WTF op 1 augustus 2011 waarvan LB op 1 augustus 2011 19 % te realiseren LB per 1 augustus 2011 nog te realiseren per 1 augustus 2011 Totaal 197,1099 13,7715 37,4509 23,6794 Speciaal onderwijs WTF op waarvan LB op 1 augustus 2011 1 augustus 2011 19 % te realiseren LB per 1 augustus 2011 Totaal 36,2063 1 2,1724 1,1724 nog te realiseren per 1 augustus 2011 Het te behalen percentage voor 2011 is gebaseerd op het bezettingsoverzicht d.d. 20-03-12. Dit is exclusief personeelsleden ten laste van het vervangingsfonds. Scholing In het kader van de gesprekkencyclus vinden POP-gesprekken plaats met de directeur. Op basis van het convenant leerkracht ontstaat meer ruimte voor loopbaan mogelijkheden in het onderwijs (de zgn. functiemix). Er zijn minimale eisen gesteld aan de nieuwe functies. Een belangrijke is de opleidingseis. Personeelsleden kunnen een studie volgen die overeenkomt met de doelstellingen van de eigen school of kiezen voor opleidingen die nieuwe loopbaanmogelijkheden scheppen. De lerarenbeurs vanuit de overheid biedt al een aantal jaren faciliteiten voor studie. Deze lerarenbeurs maakt deel uit van het convenant Leerkracht van Nederland. In dit convenant zijn onder andere afspraken opgenomen over verbetering van de beloning, de loopbaanmogelijkheden en de verdere professionalisering van leraren. Naast deze lerarenbeurs kunnen faciliteiten worden geboden vanuit de eigen school. Totaal is aan de scholen 148.501,- toegekend op basis van het scholingsplan voor het jaar 2011 en is 194.935,- uitgegeven. De directeur bepaalt uiteindelijk hoe deze schoolgelden worden ingezet op team- of individueel niveau. Binnen OPSO worden specifieke doelgroepen intern geschoold om de kwaliteit binnen bepaalde taken in de functie-uitoefening te waarborgen. Voorbeelden zijn de schoolcontactpersonen, de BHV ers en de preventiemedewerkers. Ontwikkelingen personeelsbeleid In 2011 is een nieuw verzuimverlofbeleid opgesteld om de huidige wetgeving en de aangescherpte rol van de schooldirectie als spil in het verzuimbeleid te kunnen realiseren. Het beleidsplan Verzuimverlof is gericht op het voorkomen en verminderen van verzuim van personeel. Het beleid verzuimverlof wordt uitgevoerd aan de hand van de regels en maatregelen ter bevordering van de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers. Met andere woorden, het beleid verzuimverlof draagt bij 26 Jaarverslag OPSO 2011