Onderhandelingen door bestuurders en andere overheidsfunctionarissen Mr M.E. Gelpke 1
Privaatrechtelijke rechtshandelingen Vb: sluiten van privaatrechtelijke overeenkomsten (aan- en verkoop, huur en verhuur, verlenen van opdrachten enz.) door gemeente/provincie 2
Gw/Pw Besluit door College (College kan collegelid machtigen) Vertegenwoordiging door B/C 3
Awb College kan besluit mandateren B/C kunnen ondertekening mandateren 4
BW Bij gebrek in besluit of vertegenwoordiging: in beginsel geen overeenkomst Gerechtvaardigd vertrouwen bij wederpartij: tóch overeenkomst Echter: wederpartij kan overeenkomst ongeldig verklaren Bekrachtiging: alsnog overeenkomst Na bekrachtiging: wederpartij kan de overeenkomst niet meer ongeldig verklaren 5
BW (II) Felix/Aruba Wanneer gerechtvaardigd vertrouwen? Gedragingen van bevoegde organen/functionarissen Positie handelende organen/functionarissen Helderheid/onhelderheid bevoegdheidsverdeling 6
BW (III) Aansprakelijkheid gemeente/provincie voor schade? Indien overeenkomst tot stand gekomen, en gemeente/provincie in gebreke is gebleven: aansprakelijkheid voor schade door wanprestatie Indien overeenkomst niet tot stand is gekomen, en gemeente/provincie onrechtmatig hebben gehandeld: aansprakelijkheid voor schade door onrechtmatige daad Vb: Indien functionarissen gemeente/provincie misverstanden hebben laten ontstaan/voortbestaan over (gebreken in) besluitvorming en vertegenwoordiging 7
BW (IV) Aansprakelijkheid functionarissen gemeente/provincie jegens wederpartij of derde, voor schade? Onbevoegde vertegenwoordiger staat in voor zijn volmacht: aansprakelijkheid voor schade door ontbreken volmacht Algemene o.d. aansprakelijkheid 8
Conclusie Gemeente/Provincie gebonden bij gerechtvaardigd vertrouwen wederpartij in bevoegd genomen besluit/vertegenwoordiging 9
Onderhandelen onder voorwaarde Collegeleden en ambtenaren kunnen onderhandelen onder voorwaarde van goedkeuring door College Onderhandelen onder voorwaarde van goedkeuring (tevens) door Raad/Staten is eveneens mogelijk, ook al is het college wettelijk bevoegd (contractsvrijheid) Resultaat: overeenkomst onder voorwaarde Gebondenheid aan beide zijden Opschortende voorwaarde ligt het meest voor de hand (ontbindende voorwaarde impliceert namelijk dat betrokkene bevoegd is) 10
Art. 6:23 1. Wanneer de partij die bij de niet-vervulling belang had, de vervulling heeft belet, geldt de voorwaarde als vervuld, indien redelijkheid en billijkheid dit verlangen. 2. Wanneer de partij die bij de vervulling belang had, deze heeft teweeggebracht, geldt de voorwaarde als niet vervuld, indien redelijkheid en billijkheid dit verlangen. Onthouding van goedkeuring kan dus doel missen 11
Bevoegdhedenovereenkomsten Contracteren over publiekrechtelijke bevoegdheden Extra complicatie: publiekrechtelijke bevoegdheidsverdelingen in bestuursrechtelijke wet- en regelgeving Vb: contracteren over bevoegdheden van de Raad (r.o.) of van de Burgemeester (o.o.) Publiekrechtelijke bevoegdheden kunnen niet worden weggecontracteerd Eventueel: informatieplicht Bij niet-nakoming van informatieplicht gemeente/provincie mogelijk aansprakelijk 12
Casuïstiek Heesch / Reijs Toezegging van College om overeenkomst ter goedkeuring aan Raad/PS voor te leggen: geen gebondenheid gemeente/provincie aan overeenkomst College moet toezegging echter wel nakomen Bij wijziging van inzicht bij College: wederpartij in formeren zodat deze de overeenkomst zelf ter goedkeuring aan Raad kan voorleggen 13
Casuïstiek WGO/Koma Uitvoering van overeenkomst zonder bevoegd genomen besluit : gemeente/provincie gebonden aan overeenkomst 14
Casuïstiek (II) Van Dalen/Aarle-Rixtel Toezegging van College(leden) dat verlening goedkeuring zal worden bevorderd: geen gebondenheid gemeente/provincie aan overeenkomst College(leden) moet(en) toezegging echter wel nakomen 15
Casuïstiek (III) Den Dulk/Curaçao Besluit van het College meegedeeld door Collegelid: gemeente/provincie gebonden aan overeenkomst 16
Casuïstiek (IV) Beliën/Noord-Brabant Overeenkomst niet ter goedkeuring voorgelegd: kan leiden tot aansprakelijkheid met overeenkomstige toepassing van maatstaven onrechtmatig afbreken van onderhandelingen 17
Casuïstiek (V) Regiopolitie/Hovax Voorbehoud pas gemaakt nadat al gerechtvaardigd vertrouwen was gewekt: overheidslichaam gebonden aan overeenkomst 18
Casuïstiek (VI) Gelderland/Vitesse Indien Collegeleden op grond van omstandigheden hadden moeten waarschuwen voor hun onbevoegdheid: gemeente/provincie aansprakelijk voor schade door niet-nakomen waarschuwingsplicht 19
Casuïstiek (VII) Erven Roosberg/Sint Eustatius Indien Collegeleden een onbevoegde toezegging hebben gedaan: overheidslichaam kan aansprakelijk zijn voor schade als gevolg van niet-nakoming 20
Casuïstiek (VIII) Almere/Weernekers Opschortende voorwaarde van goedkeuring door het College: indien de wederpartij meende en mocht menen dat het College op de hoogte was van de overeenkomst en daarmee akkoord was, kan de voorwaarde op grond van redelijkheid en billijkheid als vervuld gelden, waardoor de overeenkomst onvoorwaardelijk is geworden en het College geen aanvullende eisen meer kan stellen 21
Zijn er nog vragen? Martin Gelpke gelpke@feltz.nl www.feltz.nl 22
23
24
25