Inleiding Wet Bestuur & Toezicht Rechtspersonen (WBTR) mr drs. J.J. Kramer

Transcriptie

1 Inleiding Wet Bestuur & Toezicht Rechtspersonen (WBTR) mr drs. J.J. Kramer

2

3 rechtsbeginselen rechtspraak Verdrag rechtsnormen INTERNE RECHTSORDE WET GEWOONTE 1. Burgerlijk Wetboek (BW2) 2. WFT, WTZi, WHW, WONINGWET, WOR 3. CODES 2.1 algemene bepalingen 2.2 vereniging 2.3 cooperatie en ow 2.4 NV 2.5 BV Alg Aandelen Vermogen AV Bestuur & toezicht Structuur onderwijs woningcorporaties cultuur kinderopvang Tabaksblat/Frijns 2.6 stichting Code Banken 2.7 fusie/splitsing et cetera Rechtspersonenrecht 2.8 geschillen en enquete 2.9 JR/bestuursverslag > statuten > reglementen > besluiten 4. statuten 5. reglementen 6. besluiten

4 Toezicht in Burgerlijk Wetboek RECHTSPERSOON TOEZICHT vereniging? coöperatie RvC onderlinge waarborg RvC N.V. RvC B.V. RvC stichting?

5 Doel Voorstel van Wet 1. Dit wetsvoorstel beoogt de regeling voor bestuur en toezicht bij de verschillende soorten rechtspersonen aan te vullen en te verduidelijken. 2. Het wetsvoorstel beoogt niet om wijziging te brengen in bestaande bestuurs-en toezichtstructuren bij de verschillende soorten rechtspersonen. 3. Het voorstel bevat vooral een verduidelijking van het reeds geldende juridische kader. 4. Zodoende kan er onderlinge kruisbestuiving plaatsvinden en worden onnodige verschillen tussen de rechtsvormen weggenomen. Hiermee wordt de rechtszekerheid bevorderd.

6 De rode draad van de WBTR. Rechtspersonenrecht (Boek 2 BW) 2.1 Algemene bepalingen 2.2 Vereniging 2.3 Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij 2.4 NV 2.5 BV Algemeen Aandelen Vermogen Algemene Vergadering Bestuur en toezicht Structuur 2.6 Stichting

7 RECHTSVORMEN IN HET BURGERLIJK WETBOEK (BW) THEMA NV/BV Commercieel VERENIGING STICHTING I. Grondslag en taak II. Ontslag III. Norm taakvervulling RVB RVT RVB n.v.t. n.v.t. n.v.t. RVT n.v.t. n.v.t. n.v.t. RVB RVT IV. Monistische bestuursmodel V.i. Interne aansprakelijkheid V.ii. Externe aansprakelijkheid V.iii. Misleidende jaarrekening VI. Tegenstrijdig belang RVB RVT RVB RVT RVB RVT RVB RVT aanwezig nieuw niet nieuw, maar wijziging

8

9 Taak & Norm Elke commissaris is jegens de rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke vervulling van zijn taak. 1. toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie. 2. bestuur met raad terzijde staan 3. statuten kunnen aanvullende bepalingen bevatten 4. (overige taken in de wet) Elke commissaris draagt verantwoordelijkheid voor het algemene toezicht op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie.

10 Taak & Norm NORM: De commissarissen richten zich bij de vervulling van hun taak naar het belang van de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie. Primaat bij instellingsbelang (inclusief doelstelling goed onderwijsetc.). Raad van toezicht niet gehouden toe te zien op publieke belangen. Niet de rechtspersonen, maar de overheid verantwoordelijk voor publieke belangen.

11 Ontslag door Rechtbank art. 2:298 BW(Ontwerp) Een bestuurder kan op verzoek van een belanghebbende of van het openbaar ministerie door de rechtbank worden ontslagen wegens verwaarlozing van zijn taak, wegens andere gewichtige redenen ( ), Een door de rechtbank ontslagen bestuurder kan gedurende vijf jaar na het ontslag geen bestuurder of commissaris van een stichting worden. Het in de voorgaande leden bepaalde is van overeenkomstige toepassing op commissarissen. * Een veroordeling tot herstel van de arbeidsovereenkomst tussen de rechtspersoon en de bestuurder kan door de rechter niet worden uitgesproken.

12 De verschillende onderwijswetten kennen geen tegenstrijdig belangregeling. Coöperatie BV Stichting Tegenstrijdig belang Direct/Indirect NV Vereniging

13 CODE-VO: Het interne toezicht beslist of sprake is van een tegenstrijdig belang en hoe daarmee wordt omgegaan, en maakt hiervan melding in het jaarverslag. NV BV Vereniging Coöperatie Stichting Oud Vertegw. regeling Vertegw. regeling Vertegw. regeling Vertegw. regeling Geenwettelijke regeling/ Hof Leeuwarden 2008 Huidig (na WBT) Besluitvormingsregeling Besluitvormingsregeling Vertegw. regeling Vertegw. regeling Geenwettelijke regeling/ Hof Leeuwarden 2008 Toekomstig (na WBTR) Besluitvormingsregeling Besluitvormingsregeling Besluitvormingsregeling Besluitvormingsregeling Besluitvormingsregeling

14 Onbehoorlijk bestuur? Meerdere vindplaatsen Verschillende terminologie Onbehoorlijk bestuur Toerekenbare tekortkoming Onrechtmatige daad Wanbeleid Wanbeheer Open normen Convergentie van normen Cumulatie van normen O.D. Tekortkoming Onbehoorlijk Cumulatie van normen: Onbehoorlijk Bestuur HR: Er is sprake van onbehoorlijk bestuur als geen redelijk denkend bestuurder onder dezelfde omstandigheden- zo gehandeld zou hebben.

15 Wanneer aansprakelijk? Van bestuurders kan niet worden verwacht dat zij uitsluitend handelen in die situaties waarin de te nemen stap al op alle mogelijke manieren is onderzocht, doorgerekend, van accountantsverklaringen voorzien en in schema s gevat. Er moet ruimte blijven voor creativiteit, vernuft en durf. De samenleving is niet gediend met regelgeving die ondernemers stimuleert om telkens de voorkeur te geven aan risicomijdende beslissingen met weinig economisch voordeel. (Kamerstukken II 2008 /09, , nr.3 p.9) Niet voor alledaagse fouten, alleen bij ernstige verwijten. Dit betekent: het dient te gaan om meer dan alledaagse fouten en er dient sprake te zijn van opzet, bewuste roekeloosheid of grove onachtzaamheid van de kant van de bestuurder. (De Groot)

16 derde 2b 2a 3 1 FB derde curator 4b schuldeis ers 4a

17 voorbeeld Artikel 10 Het bestuur is verplicht van de vermogenstoestand van de rechtspersoon en van alles betreffende de werkzaamheden van de rechtspersoon, naar de eisen die voortvloeien uit deze werkzaamheden, op zodanige wijze een administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers op zodanige wijze te bewaren, dat te allen tijde de rechten en verplichtingen van de rechtspersoon kunnen worden gekend. Artikel 248 Indien het bestuur niet heeft voldaan aan zijn verplichtingen uit artikel 10, heeft het zijn taak onbehoorlijk vervuld en wordt vermoed dat onbehoorlijke taakvervulling een belangrijke oorzaak is van het faillissement.

18 Conclusie & Aanbevelingen Maak juridischkader/ interne rechtsorde voldoende onderdeel toezichtsvisie. Breng statuten & reglementen in overeenstemming met de gewenste bestuursstructuur. Zorg voor voldoende waarborgen tegen tegenstrijdige belangen & aansprakelijkheid.

19 Goed bestuur en toezicht vraagt af en toe een blik in de achteruitkijkspiegel. Wie er te lang in blijft turen, maakt brokken. JJK. adviseert en ondersteunt: * RvBs, RvCs en RvTs, * alsmede individuele bestuurders en commissarissen, bij vraagstukken van goed bestuur/toezicht, corporate governance. joost.kramer@jjk.nu