Dick Grooters Raadhuisstraat 296 5683 GM Best tel: 0499-392579 e-mail: d.grooters@home.nl Diverse Workshops Bestanden comprimeren/decomprimeren. (zippen/unzippen) Het branden van CD s Diverse vormen van geheugen 1
Bestanden comprimeren/decomprimeren. Er zijn diverse programma s waarmee bestanden kunnen worden gecomprimeerd en gedecomprimeerd. Ook komt u vaak de termen inpakken en uitpakken of zippen en unzippen tegen. Het comprimeren van een of meerdere bestanden kan nuttig zijn als het grote bestanden betreft en deze bestanden opgeslagen moeten worden op een opslagmedium met weinig capaciteit (ruimte) od als deze bestanden moeten worden verzonden via internet. Hoe groter een bestand hoe langer het verzenden duurt en hoe duurder dat is wanneer een internet-verbinding wordt gebruikt waarbij de kosten afhankelijk zijn van de duur van de verbinding. Er zijn verschillende programma s die dat comprimeren kunnen uitvoeren. Enkele voorbeelden van zulke programma s zijn: WinZip, WinRar en 7-Zip. De eerst twee zijn niet gratis, de derde wel.winzip is te downloaden van de internet site: www.winzip.com. WinRar is te downloaden van: www.rarlab.com en 7-zip is te downloaden van: www.7-zip.org. 7-zip is er ook in een Nederlandse versie. Na installatie klikt u in menu Tools op Options. Klik op tabblad Lanquage en kies Dutch. Klik op OK en het is geregeld. WinZip Als u WinZip hebt gedownload kiest u bij het installeren voor de optie Classic. Sluit na de installatie Winzip weer. Voordat u bestanden gaat inpakken maakt u eerst een nieuwe map aan waarin u de in te pakken bestanden plaatst. Hoe u een nieuwe map aanmaakt en daarin bestanden plaatst kunt u lezen in mijn boekje: Basiskennis computer. Als u na het plaatsen van de te comprimeren bestanden in de Verkenner naar de betreffende map gaat en alle bestanden selecteert en daarna met de rechtermuisknop kiest voor Eigenschappen ziet u hoe groot de geselecteerde bestanden tezamen zijn. Noteer dit getal en sluit het venster. We gaan nu een zip-bestand maken. Selecteer weer alle bestanden die u wilt zippen. 2
Klik met rechts op een van de bestanden en klik op AddToZip U ziet nu het volgende venster: Als het pad en de map waarin u het gecomprimeerde bestand wilt plaatsen wordt weergegeven kunt u op Add klikken; anders wijzigt u dit of klikt u op New en gaat u naar de gewenste map, en klikt u daarna op Add. Geef het gecomprimeerde bestand de gewenste naam (de extensie.zip wordt automatisch toegevoegd). Nadat u op Add heeft geklikt verschijnt het volgende scherm, dat weergeeft welke bestanden in het gecomprimeerde bestand zijn opgenomen. U kunt het scherm sluiten door op het rode kruis te klikken. Het gecomprimeerde bestand is gereed en staat op de door u aangegeven plaats. 3
Als u een gecomprimeerd bestand wilt uitpakken klikt u met de rechter muisknop op het bestand en kiest voor Extract to. U ziet dan het volgende venster: Vul onder Extract to het pad en de map in waar u de uitgepakte bestanden wilt plaatsen, manoeuvreer daar naartoe onder Folders/Drives: en klik op Extract. U ziet dan weer een soortgelijk venster als hierboven dat u kunt afsluiten. De uitgepakte bestanden staan in de door u gekozen map. Als u de WinZip Self-Extractor hebt gedownload en geïnstalleerd kunt u eenvoudig van een gecomprimeerd bestand een Zichzelf uitpakkend bestand maken en wel als volgt: Ga in de Verkenner naar de map waarin het gecomprimeerde bestand staat. Klik met de rechter muisknop op dat bestand en kies voor Make Self-Extracting version. Als u het programma niet geregistreerd hebt krijgt u een waarschuwing dat u geen Self- Extracting bestanden mag distribueren). U ziet dan het volgende scherm: 4
Daarin kiest u de map en het gecomprimeerde bestand. Het nieuwe bestand wordt in dezelfde map geplaatst met als extensie.exe als u de Default Unzip To map niet invult. Als u of degene die u het nieuwe bestand toestuurt dubbelklikt op het exe bestand wordt dat uitgepakt. 7-zip werkt nagenoeg op dezelfde manier. Kies voor de optie Add to Archive en kies voor het format Zip, anders kunnen anderen die 7-zip niet hebben het bestand niet uitpakken. Het branden van CD s Om zelf een CD of DVD te maken hebt u nodig: Een CD of DVD brander in uw computer ook wel CD-RW of DVD-RW genoemd. RW staat voor rewriter. U kunt zelf constateren of uw computer zo n apparaat aan boord heeft door te klikken op START-Deze Computer. Daar ziet u welke apparaten aanwezig zijn. 5
Als u het besturingssysteem Windows XP heeft dan gaat het maken van een CD of DVD met bijvoorbeeld een copie van uw map Mijn Documenten (en alle sub-mappen die daaronder hangen) als volgt. - Plaats een lege beschrijfbare CD in de CD-recorder (brander) - Klik op START-Deze Computer - Dubbelklik op C:\ - Selecteer de mappen of bestanden die u op de CD wilt zetten, in dit geval de map Mijn Documenten. U kunt meerdere mappen selecteren door de Ctrl toets ingedrukt te houden bij het klikken. - Klik op Mijn Documenten onder Andere lokaties - Kies links in het venster voor Deze map kopiëren, Dit bestand kopiëren, onder Bestands- en maptaken. - Klik in het venster Items kopiëren op het station voor de opname en klik vervolgens op Kopiëren. - Sluit het venster en open daarna START-Deze Computer - Dubbelklik op het station voor CD-opname in Deze Computer U ziet nu rechts in het venster Bestanden die klaar zijn om op CD te worden gezet. Controleer of dat is wat u wilt. - Klik onder CD-r-taken op Deze bestanden op CD zetten en volg de instructies van de Wizard.. NERO Een van de bekendste speciale brandprogramma s is Nero. De versies vanaf 6.6 zijn geschikt voor zowel CD s als DVD s. Het gebruik van deze programma s is zeer gebruikersvriendelijk. De handelingen die men moet verrichten zijn de volgende. Na het starten van het programma kiest u welk soort schijf u wilt maken. Dat kan een Data-CD of DVD zijn, een muziek CD of een DVD. Onderstaand ziet u enkele mogelijkheden. We werken het maken van een data-cd verder uit. 6
7
Nadat u op Data CD maken hebt geklikt ziet u onderstaand scherm. Als u de Nederlandse versie hebt ziet u i.p.v. Add staan Toevoegen. Als u op Toevoegen klikt kunt u de bestanden of mappen selecteren in onderstaand venster. Nadat u een of meerdere bestanden hebt geselecteerd klikt u op Add/Toevoegen En u ziet u deze mappen en bestanden in bovenstaand venster verschijnen. U 8
kunt dat herhalen tot u alle gewenste mappen en bestanden hebt toegevoegd. U klikt dan het selectievenster weg door op Finished/Sluiten te klikken. Vervolgens klikt u op Next/Volgende. Daarna kunt u de CD/DVD brander kiezen als deze nog niet wordt weergegeven en kunt u een naam invullen voor de te maken CD/DVD. Als u daarna op Burn/Branden klikt wordt de CD/DVD gebrand. Als u hebt ingesteld dat de gemaakte CD/DVD gecontroleerd moet worden zal dit worden uitgevoerd nadat het branden is voltooid. Als het venstertje met de tekst dat het brandproces met succes is voltooid kunt u alle vensters sluiten. Als het brandproces eenmalig is hoeft u niet op te slaan. Als u b.v. een backup van een aantal bestanden en u wilt daar later meer bestanden aan toevoegen is het handig om het proces op te laten slaan, dan wordt daar later weer gebruik van gemaakt. Diverse vormen van geheugen. In en aan de computer onderscheiden we verschillende soorten en vormen van geheugen. In de eerste plaats kennen we het zogenaamde werkgeheugen dat is geplaatst in een of meerdere sleuven op het moederbord. Dit werkgeheugen bestaat uit een printplaatje met een of meerdere geheugenchips en ziet er als onderstaand uit. 9
Zo;n geheugenplaatje is ca. 11 x 3 cm. In moderne computers is meestal 512 MB of 1024 MB werkgeheugen aanwezig. Voor Windows XP is minimaal 128 MB werkgeheugen vereist. In dit werkgeheugen worden de benodigde delen van Windows (het besturingssysteem) en de toepassingsprogramma s die in gebruik zijn opgeslagen zodra deze worden gestart. Deze programma s blijven in het werkgeheugen zolang ze in gebruik zijn. Als het werkgeheugen onvoldoende is op alle gebruikte programma s op te slaan wordt door Windows gebruik gemaakt van de harde schijf (zie verderop) om tijdelijk delen hiervan op te slaan. Dit heet het swap geheugen. Als de computer wordt uitgezet wordt het werkgeheugen leeg gemaakt doordat de spanning die nodig is om gegevens vast te houden dan wegvalt. Naast het werkgeheugen kennen we een grote diversiteit van geheugens om programma s documenten, foto s etc etc. op te slaan. Dit zijn dus allerhande vormen van geheugen die gegevens voor lange tijd kunnen vasthouden. - De oudste vorm van een dergelijk geheugen is de diskette, ook wel floppydisk genoemd. In een behuizing van kunststof is een schijfje geplaatst dat door het te magnetiseren gegevens kan vasthouden. De laatste generatie diskettes kunnen ca. 1,4 MB aan gegevens bevatten. De eerste PC s kenden slechts een of twee diskettestations waarin de diskettes voor zowel het besturingssysteem als de toepassingsprogramma s werden geplaatst. In de nieuwste PC s vindt u vaak geen diskettestation meer. - De belangrijkste geheugenvorm is momenteel de harde of vaste schijf (in het Engels harddisk genoemd). Deze harde schijf bestaat uit een metalen behuizing met daarin een of meerdere schijven van duurzaam materiaal waarop gegevens kunnen worden gezet wederom door magnetiseren. Doordat per schijfkant een leesschrijfkop aanwezig is kunnen zeer snel gegevens worden geschreven op of gelezen van de schijven. Soms is er meer dan 1 harde schijf geplaatst. Het besturingssysteem staat bijna altijd op de harde schijf die met de letter C: is aangeduid. Als meerdere 10
harde schijven aanwezig zijn kunnen toepassingsprogramma s of documenten op andere schijven worden gezet. Vaak wordt een harde schijf opgedeeld in meerdere delen, partities genoemd. Dat kan voordelen hebben bij opnieuw installeren van het besturingssysteem. De veiligste methode voor het opslaan van gegevens is het gebruik van een aparte fysieke harde schijf voor de gegevens, niet behorend tot het besturingssysteem of programma s. De nieuwste harde schijven kunnen ca. 1000 gigabytes aan gegevens bevatten. - Een andere vorm van geheugen is de CD en de DVD. Dit zijn kunststof schijfjes waarop door het maken van putjes in het oppervlak gegevens kunnen worden gezet. Dit kan eenmalig, maar ook zodanig dat de gegevens weer te verwijderen en te vervangen zijn. Deze laatste heten dan rewritable ofwel herschrijfbaar. Voor het lezen van CD s of DVD s is een CD respectievelijk DVD lezer nodig. Voor het maken van CD s of DVD s is een zogenaamde brander nodig. Deze zijn voor CD en DVD verschillend. De nieuwste DVD s zijn de z.g. dual layer exemplaren die een capaciteit hebben van ca. 8,4 gigabyte. Een normale CD kan ca. 700 MB aan gegevens bevatten en een DVD 4,7 GB. U kunt zien welk soort apparaat u hebt door op START te klikken en te kiezen voor Deze Computer. Bij de CD en DVD stations staat vermeld welk soort apparaat het is, - Sinds de komst van de USB-poorten, die een veel snellere communicatie mogelijk hebben gemaakt kan een harde schijf ook in een behuizing worden geplaatst en met een USB-kabel op de computer worden aangesloten. Deze zijn er in twee soorten n.l. die met een harde schijf die eigenlijk voor notebooks is gemaakt (2,5 inch) en die voor de normale 3,5 inch schijven, die groter zijn van afmeting, maar ook meer gegevens kunnen bevatten. Deze z.g. externe harde schijven zijn bijzonder geschikt voor opslag van grote hoeveelheden gegevens, die op meerdere plaatsen moeten worden gebruikt. Voor gebruik met Windows 98 en ouder is installatie van de bijgeleverde driver nodig. Voor Windows ME en XP niet. De opslagcapaciteit is zo groot als de standaard harde schijf die in de behuizing is gezet, Tegenwoordig is een harde 11
schijf van 10 GB een zeer klein exemplaar. Enkele honderden GB s is vrij normaal.. - Nieuwere vormen van geheugen zijn: de USB memorysticks. Dit zijn kleine staafvormige apparaatjes waarin een geheugenchip is geplaatst. De capaciteit van dergelijke media varieert van 32 MB tot meer dan 4 GB. Deze apparaatjes zijn erg handig voor het opslaan van muziek, foto s en documenten die men graag meeneemt voor gebruik op andere dan de eigen computer. - De nieuwste vorm van geheugen is een variatie van diverse soorten geheugenkaartjes die vaak worden toegepast in digitale camera s, PDA s e.d. Feitelijk zijn dit ook geheugenchips in een kunststof omhulsel. De afmetingen zijn echter heel gering (enkele cm lang en breed en ruim 1 mm dik. De opslagcapaciteit varieert van128 MB tot enkele GB s. De memorysticks kunnen eenvoudig worden aangesloten aan de computer door deze in een USB slot te steken. Vanaf besturingssysteem Windows ME en later is geen speciale software nodig. Voor Windows 98 en ouder moet een meestal bijgeleverde CD met daarop een driver worden geïnstalleerd. De geheugenkaartjes kunnen soms direct op de computer worden aangesloten als deze voorzien is van de benodigde kaartlezer. Ander kan voor minder dan 10 euro een multikaartlezer worden aangeschaft die op een USB poort kan worden aangesloten. Bij al deze geheugenvormen kent Windows elk soort kaart een schijfletter toe die met de Windows Verkenner aanspreekbaar is. 12