AANBIEDINGSBRIEF (voorstel 034/2012)

Jaarstukken 2011

Jaarstukken 2011 1

AANBIEDINGSBRIEF (voorstel 034/2012) Aan de gemeenteraad, Hierbij bieden wij u de Jaarstukken 2011 (Programmaverantwoording en Jaarrekening 2011) aan. De Jaarstukken 2011 bestaan uit de Programmaverantwoording en de Paragrafen. Hierin wordt verantwoord op welke wijze en in welke mate het college de voornemens uit de Programmabegroting 2011 heeft gerealiseerd en op welke wijze de daarvoor beschikbare gestelde middelen zijn ingezet. De Jaarrekening 2011 informeert u op hoofdlijnen over de rekening van baten en lasten, het resultaat en de balans. U vindt hier de financiële analyse per programma (onder andere over- en onderschrijdingen van budgetten). Financiële afwijkingen worden toegelicht als de afwijking ten opzichte van de (bijgestelde) begroting 2011 tenminste 25.000 bedraagt. Wij bieden u hierbij de Jaarstukken 2011 (Programmaverantwoording 2011 en Jaarrekening 2011) aan en verzoeken u deze, gelet op het bepaalde in artikel 200 Gemeentewet, voor 15 juli 2012 vast te stellen. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Dit ontwerpbesluit (036/2012) is opgenomen op pagina 118. Papendrecht, 8 mei 2012, Burgemeester en wethouders van Papendrecht, de secretaris, de burgemeester, R.G. Beek C.J.M. de Bruin Jaarstukken 2011 2

Jaarstukken 2011 3

INHOUDSOPGAVE TERUGBLIK OP 2011... 6 1. PROGRAMMAVERANTWOORDING... 8 1.1 Programma Samenleving... 8 1.1.1 Sociale zaken en werkgelegenheid... 8 1.1.2 Onderwijs en jeugd... 13 1.1.3 Ouderen en volksgezondheid... 18 1.1.4 Sport, recreatie en cultuur... 20 1.2 Programma Ruimte... 28 1.2.1 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening... 28 1.2.2 Groen en milieu... 44 1.2.3 Verkeer en beheer... 49 1.2.4 Wijkgericht werken... 51 1.3 Programma Bestuur... 54 1.3.1 Organisatie bestuur, bestuursstijl, externe oriëntatie en communicatie... 54 1.3.2 De dienstverlenende gemeente... 54 1.4 Algemene dekkingsmiddelen... 62 2. PARAGRAFEN... 65 2.1 Weerstandsvermogen... 65 2.2 Onderhoud Kapitaalgoederen... 68 2.3 Financiering... 70 2.4 Woonlasten... 73 2.5 Grondbeleid... 75 2.6 Bedrijfsvoering... 77 2.7 Verbonden partijen... 79 3. PROGRAMMAREKENING... 82 3.1 Inleiding... 82 3.2 De financiële rekening... 83 3.3 Herkomst en bestemming resultaat 2011... 84 3.4 Analyse jaarresultaat 2011 ten opzichte van de prognose bij de Najaarsnota 2011... 87 3.5 Overzicht van de incidentele baten en lasten (BBV artikel 19 lid c)... 88 3.6 Overzicht algemene dekkingsmiddelen... 89 3.7 Rechtmatigheid... 90 BALANS PER 31 DECEMBER 2011... 94 SISA-BIJLAGE 2011... 110 CONTROLE VERKLARING... 114 ONTWERP-RAADSBESLUIT... 118 BIJLAGE Overzicht restantkredieten 2011... 120 Jaarstukken 2011 4

Jaarstukken 2011 5

TERUGBLIK OP 2011 In het jaar 2011 zijn veel actiepunten van het collegeprogramma in zichtbare documenten en beleid vertaald. Dit heeft naast de nieuwe actiepunten economie, onderwijs en arbeidsmarkt en duurzaamheid en projecten, die niet expliciet genoemd zijn in het collegeprogramma, geleid tot een stevige ambtelijke inzet, maar zeker ook tot bestuurlijke drukte. De gemeenteraad heeft veel geplande vergaderingen met een volle agenda gehouden, maar is daarnaast ook nog in commissies of voltallige gemeenteraad bijeen geweest in niet geplande vergaderingen over voor onze gemeente zwaarwegende thema s. Zo zijn in 2011 veel voor de toekomst belangrijke beslissingen genomen, of zijn trajecten om tot belangrijke beslissingen te komen in gang gezet. We denken dan bijvoorbeeld aan de samenwerking met Fokker in combinatie met het integraal ontwikkelingsplan voor Slobbengors. Maar ook de visie op intergemeentelijke samenwerking en het als eerste stap beschrijven van onze identiteit is een voor onze gemeente belangrijk traject dat veel inzet van maatschappelijke partners en gemeentebestuur heeft gevraagd en vraagt. Een laatste voorbeeld is het proces van heroverwegingen. De maatregelen die nodig zijn om de heroverwegingsvoorstellen om te zetten in actie vergen aandacht. Voor een groot deel is dit reeds gerealiseerd, voor een gering aantal heroverwegingsvoorstellen is uitvoering in 2011 gestart. Bestuursstijl Om een nadere positie te bepalen in het regionale krachtenveld is een traject om te komen tot een beschrijving van de eigen identiteit en een visie op intergemeentelijke samenwerking in 2011 gestart. Met behulp van een externe adviseur is met de gemeenteraad een traject gestart om met inbreng van maatschappelijke partners een en ander uit te werken. De oorspronkelijke planning, met afronding in 2011, is vanwege de complexiteit van de materie niet gehaald. Echter de zorgvuldigheid en kwaliteit zijn bij dit onderwerp belangrijke elementen. De verwachting is echter dat de bestuursstijl zoals in voorgaande jaren verwoord door de visie op intergemeentelijke samenwerking niet sterk zal veranderen. Zo is het lokale Papendrechtse belang nog steeds de belangrijkste drijfveer voor denken en handelen van het bestuur, maar worden intergemeentelijke samenwerkingsarrangementen omarmd daar waar producten en dienstverlening goedkoper kunnen worden gerealiseerd. Dit is in feite een belangrijke basisconditie waaronder in het collegeprogramma intergemeentelijke samenwerking is benaderd. Een andere belangrijke invalshoek van de bestuursstijl is dat wij ten aanzien van heel veel onderwerpen van mening zijn dat het initiatief bij ons ligt, maar dat vooral ook de eigen verantwoordelijkheid van burgers, bedrijven en instellingen tot actie zal moeten leiden. We zien dat op bepaalde terreinen, zoals het vinden van aansluiting tussen aanbod van onderwijs en vraag van bedrijven, maatschappelijke partners onder regie van de gemeente hun verantwoordelijkheid nemen. Dit is een wijze van werken die we ook voor andere belangrijke onderwerpen hanteren. Financiën Zoals bekend zal Nederland verder moeten bezuinigen om te voldoen aan de afspraken die in Europa zijn gemaakt ten aanzien van de maximaal toelaatbare begrotingstekorten. Dat heeft niet in de laatste plaats gevolgen voor de gemeenten die geconfronteerd worden met de doorvertaling van de rijksheroverwegingen. Wij wensen meerjarig gezien een stabiele financiële situatie te continueren, hetgeen naar verwachting niet zonder nieuwe heroverwegingen en bezuinigingen vorm zal kunnen krijgen. De jaarrekening 2011 sluit met een positief rekeningresultaat, een onverdeeld overschot van 395.000. Met name incidentele meevallers zorgen voor dit overschot, zodat we ons voor de structurele financiële situatie niet rijk moeten rekenen. In de laatste fase van afronding van de jaarstukken 2011 is bekend Jaarstukken 2011 6

geworden dat toch een CAO-akkoord is gesloten. Dat impliceerde dat het rekeningresultaat in positieve zin met 200.000 is veranderd, aangezien de reservering is komen te vervallen. Zeker met het oog op verdere verwachte rijksbezuinigingen, die op basis van de prognoses van het Centraal Planbureau boven de tien miljard euro uitkomen, komen de financiële positie en de resultaten van toekomstige jaarrekeningen onder druk te staan. De mate waarin is op dit moment nog niet vast te stellen. Op het moment dat de omvang van de extra taakstelling die de gemeenten gaan krijgen als gevolg van een nieuwe korting op de algemene uitkering bekend is, zal worden bezien welke route naar mogelijke maatregelen zal worden genomen. Wij kiezen op dit moment wederom voor een conservatief scenario ten aanzien van de ontwikkeling van de algemene uitkering. Wij stellen daarom voor evenals vorig jaar het overschot vooral te gebruiken voor verdere versterking van het weerstandsvermogen, juist met het oog op de toekomstige verwachte verdere druk op de financiële positie voor onze gemeente. Jaarstukken 2011 7

1. PROGRAMMAVERANTWOORDING 1.1 Programma Samenleving Ondanks de meer beperkte financiële middelen die ons als gemeente als gevolg van de heroverwegingen ter beschikking stonden om faciliterend en zorgzaam op te treden, zijn wij van mening dat wij hierin voor een groot deel geslaagd zijn. Bij de vermindering van de subsidies zijn de kleinere gesubsidieerde instellingen niet meegenomen en zijn het vooral de sterkste schouders die de zwaarste lasten moeten dragen. Op deze wijze wordt nog een groot deel van de oorspronkelijke gesubsidieerde activiteiten in stand gelaten. Ook hebben wij ons sterk gemaakt om de werkgelegenheid in Papendrecht op peil te houden en te verbeteren. Daartoe zijn we een intensieve samenwerking met Fokker aangegaan die eind van het jaar in een samenwerkingsovereenkomst heeft geresulteerd. Wij denken daarmee voor de langere termijn een belangrijk deel werkgelegenheid voor Papendrecht te kunnen behouden. Ook in het onderwijsveld zijn wij actief door te werken aan een nieuwe oplossing voor het LOC en een betere aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven. Met name voor die betere aansluiting zien wij voor ons een regierol weggelegd en verwachten vooral initiatieven van bedrijfsleven en onderwijs. 1.1.1 Sociale zaken en werkgelegenheid Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en minimabeleid SDD-Arbeidsmarkt De begroting 2011 van de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) heeft de titel keuze voor ambitie meegekregen. De SDD heeft ingezet op het zo veel mogelijk opvangen van de budgetkortingen die door het Rijk en de gemeenten zijn doorgevoerd. Ongewijzigde voortzetting van het beleid van de afgelopen jaren, zou hebben geleid tot een tekort van de beschikbare gemeentelijke budgetten van zo n 18,9 miljoen. De Drechtraad heeft in de begroting 2011 de SDD opgedragen om dit tekort, door het wijzigen van beleid en uitvoering, met ruim 11,1 miljoen structureel in 2011 terug te brengen. De ambities van 2011 zijn in de (Drechtsteden)begroting, naast de genoemde bezuinigingen, vertaald in de volgende doelstellingen waarop de inzet is gericht: 1. Het aantal mensen dat eind 2011 een bijstandsuitkering ontvangt is maximaal 4.700. 2. De programmakosten Wmo individuele voorzieningen dalen met 5% ten opzichte van 2010 (= 2 miljoen). In het begin van 2011 zag het financiële perspectief er niet rooskleurig uit, het aantal klanten was in maart fors toegenomen. De sindsdien geïntensiveerde inzet op instroombeperking en verhoging van de uitstroom heeft effect gehad. Een trendbreuk is zichtbaar geworden en het bijstandsbestand is uiteindelijk gedaald. De daling werd pas laat in het jaar een feit. Dit heeft ertoe geleid dat een nadeel van 3 á 4 miljoen ten opzichte van de begroting wordt verwacht (Drechtsteden totaal). Voor Papendrecht is in de najaarsnota rekening gehouden met een nadeel van 200.000. Jaarstukken 2011 8

Voor de Drechtsteden gezamenlijk is door de SDD een aanvraag voor 2010 in het kader van de Incidentele Aanvullende Uitkering gedaan. Deze heeft geresulteerd in een toekenning van zo n 2,5 miljoen euro extra. Deze gelden compenseren voor een belangrijk deel het nadeel over 2011. Ook bij de Wmo is, ondanks de daling van het aantal vervoers-, rolstoel- en woonvoorzieningen, het aantal klanten dat gebruik maakt van hulp bij de huishouding verder gestegen en zet hiermee doelstelling twee zwaar onder druk. Door de stijging van kosten hulp bij het huishouden verwachtte de SDD de doelstelling van 2 miljoen minder uitgaven niet geheel te halen.de prognose na acht maanden was dat ze in 2011 uit zullen komen op een besparing van 1 miljoen. Conform financieringsafspraken wordt bij de jaarrekening 2011 het definitieve resultaat op de baten en lasten ten laste van de reserve Wmo gebracht. Over de geleverde prestaties in 2011 legt de SDD via de jaarrekening van de GRD verantwoording af. Daarnaast is het gebruikelijk dat de SDD een eigen jaarverslag opstelt, waarin indicatoren zijn opgenomen. Wmo-beleidsplan Gemeenten dienen op grond van artikel 3, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) een plan op te stellen dat richting geeft aan de te nemen beslissingen betreffende maatschappelijke ondersteuning. Dit beleidsplan geldt voor een periode van maximaal vier jaar. Het vorige Wmo-beleidsplan genaamd Mensen doen Mee(r) liep eind 2011 af. Op 30 juni 2011 heeft de gemeenteraad derhalve de startnotitie Wmo-beleidsplan vastgesteld. Hiermee heeft de gemeenteraad opdracht gegeven tot de ontwikkeling van een nieuw en actueel beleid met betrekking tot maatschappelijke ondersteuning. Conform de planning heeft de gemeenteraad op 27 oktober 2011 de nota van uitgangspunten Wmobeleidsplan vastgesteld. Op basis van de nota van uitgangspunten is vervolgens een beleidsplan opgesteld. Dit beleidsplan zal naar verwachting in juni door de raad worden vastgesteld. Het Wmo-beleidsplan richt zich met name op het ondersteunen van de zelfredzaamheid en participatie van kwetsbare inwoners ongeacht leeftijd of beperking. Bij de realisatie van het Wmo-beleidsplan is voortdurend betrokkenheid gezocht (en gevonden) van inwoners van Papendrecht en een groot aantal maatschappelijke partners. De inbreng heeft plaatsgevonden door middel van bijeenkomsten en diverse huiskamergesprekken Wmo. Dit heeft geresulteerd in een Wmo-beleidsplan dat op basis van betrokkenheid en draagvlak tot stand is gekomen (in coproductie met de Wmo Adviesraad). Maatschappelijke participatie Subsidiebeleid Veel aandacht is eind 2010 uitgegaan naar de subsidieverlening 2011. Eind 2010 zijn met 44 instellingen gesprekken gevoerd om met hen de mogelijkheden voor en consequenties van een lager subsidiebedrag in kaart te brengen. Uiteindelijk heeft dit in december 2010 geleid tot besluitvorming waarbij over 2011 voor 150.000 minder aan subsidie is verstrekt dan het jaar ervoor. Dit heeft geleid tot een bezwaarschrift, waarbij het college door de commissie Bezwaarschriften in het gelijk is gesteld. In de Programmabegroting 2011 en in de Voorjaarsnota 2011 is bepaald dat in 2012 een bedrag van structureel 240.000 op de subsidies dient te zijn bezuinigd ten opzichte van de Programmabegroting 2010. Alle subsidies worden behandeld in de subsidiebundel. Gezien de afspraken bij de Voorjaarsnota 2011 dient het totaal van de Subsidiebundel 2012 240.000 lager te liggen dan het totaal van de Subsidiebundel 2010. Aan de voorkant van het proces is bepaald dat kleine instellingen (subsidiebedrag minder dan 10.000) hierbij worden ontzien. In 2011 is met de overige instellingen gezocht naar mogelijkheden voor bezuinigingen. Uiteindelijk is eind 2011 de subsidiebundel over 2012 ten opzichte van de subsidiebundel 2010 240.000 lager vastgesteld, waarmee de oorspronkelijk vastgestelde bezuinigingstaakstelling is gehaald. Tevens zijn bij de Voorjaarsnota 2011 uitgangspunten voor een nieuw subsidiebeleid vastgesteld. Aan de hand daarvan is begonnen met het ontwerpen van een nieuwe subsidieverordening waarbij conform de uitgangspunten veel nadruk zal liggen op administratieve lastenverlichting voor de gesubsidieerde instellingen. Jaarstukken 2011 9

Nota vrijwilligersbeleid en maatschappelijke stages In 2009 is gestart met de voorbereidingen voor een nota Vrijwilligersbeleid. In het collegeprogramma zijn de volgende actiepunten opgenomen die de gemeentelijke visie op het vrijwilligerswerk weergeven: - Vrijwilligerswerk is een primair middel om sociale samenhang in de gemeente te behouden en te versterken, de maatschappelijke deelname te bevorderen en de leefbaarheid in de gemeente te stimuleren. - Het bieden van de mogelijkheid van vrijwilligerswerk is een kans om mensen te activeren, omdat daarna de stap naar betaald werk minder groot is. Op 16 december 2010 heeft de gemeenteraad het plan van aanpak nota vrijwilligersbeleid Papendrecht vastgesteld. Op 21 oktober 2011 is de kadernota vrijwilligersbeleid en maatschappelijke stages 2011-2015 door de gemeenteraad vastgesteld. Vanaf het schooljaar 2011-2012 is voor leerlingen in het voortgezet onderwijs een maatschappelijke stage verplicht. Gedurende de middelbare schooltijd zet een leerling zich 30 uur in voor een vrijwilligersorganisatie of een maatschappelijke project. Voor Papendrecht betekent dit jaarlijks circa 500 stageplaatsen. NL DOET NL DOET is een jaarlijks terugkerend groot landelijk evenement. Tijdens NL DOET doen tienduizenden mensen in Nederland vrijwilligerswerk. Iedereen kan meedoen: individuen, groepen, scholen, verenigingen, organisaties en bedrijven. NL DOET zet de schijnwerpers op vrijwillige inzet. Daarmee levert NL DOET een belangrijke bijdrage aan het imago van vrijwilligerswerk, bevordert het maatschappelijke inzet en kan het leiden tot een toename van het aantal vrijwilligers. In 2011 heeft dit in Papendrecht geresulteerd in ongeveer 20 activiteiten, die mogelijk zijn gemaakt dankzij de inzet van ruim 600 vaste en tijdelijke jonge en oudere vrijwilligers. Hoezo niet actief Op 8 november 2011 is voor de vierde keer de vrijwilligers informatiebijeenkomst Senioren voor Papendrecht georganiseerd, onder de naam Hoezo niet actief. Met 160 mensen was sprake van een goede opkomst. De zeer gevarieerde informatiebijeenkomst werd door de bezoekers en de 15 deelnemende vrijwilligersorganisaties zeer gewaardeerd en is georganiseerd in samenwerking met het steunpunt vrijwilligerswerk Papendrecht, de Wmo adviesraad Papendrecht en de Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht. Adviesraden: De leden van de Wmo adviesraad, de culturele raad en de sportadviesraad krijgen op grond van de Verordening rechtspositie wethouders, raads- en commissieleden een bijdrage per bijgewoonde vergadering en een onkostenvergoeding. Tevens wordt ambtelijke ondersteuning geboden. Uitgaande van een andere wijze van burgerparticipatie en inzet op basis van vrijwilligheid is bij Voorjaarsnota 2011 voor de adviesraden een taakstellende besparing opgelegd van 22.000 vanaf 2014, of mogelijk eerder. Dit houdt in dat de positie van de adviesraden wordt heroverwogen. Wmo adviesraad De Wmo adviesraad is in 2011 elf keer bijeen geweest. Er zijn zes gevraagde adviezen en één ongevraagd advies uitgebracht. Voor de eerste keer is sprake geweest van een coproductie (samenwerking tussen gemeente en Wmo adviesraad) bij het schrijven van een beleidsnotitie. De startnotitie Wmo, nota van uitgangspunten Wmo en conceptnota Wmo beleidsplan zijn op deze wijze tot stand gekomen. Verder is veel aandacht besteed aan de bezuinigingsvoorstellen van de SDD voor huishoudelijke hulp en individuele voorzieningen en aan twee hierna genoemde transitiedossiers: overheveling begeleiding vanuit de AWBZ naar de Wmo en het overhevelen van de Jeugdzorg naar de gemeente. Jaarstukken 2011 10

Ten aanzien van de samenstelling van de Wmo adviesraad kan gemeld worden dat in 2011 één bestuurslid is afgetreden en twee bestuursleden zijn herbenoemd. Culturele adviesraad De leden van de culturele adviesraad zijn in 2011 vier keer bijeen geweest. Het belangrijkste gespreksonderwerp was de totstandkoming van de cultuurnota. Daarnaast heeft de adviesraad een ongevraagd advies uitgebracht aan het college over kunstwerken in publieke ruimten in Papendrecht. De adviesraad acht het vanuit haar verantwoordelijkheid noodzakelijk dat het huidige aanbod niet alleen goed geconserveerd, maar ook beter toegankelijk gemaakt wordt. Kunst in de publieke ruimte is in haar visie een buitengewoon attractieve, en bovenal zichtbare, vorm om de kwaliteit van het woon- en leefklimaat te verhogen. Sportadviesraad De officiële benoemingstermijn van de leden van de sportadviesraad is februari 2011 verlopen. Er heeft geen werving van nieuwe leden voor de sportadviesraad plaatsgevonden in het licht van de heroverwegingen, zoals die in de Voorjaarsnota 2011 zijn vastgesteld. Gelet op het bovenstaande is de leden van de sportadviesraad verzocht een benoeming voor een vierde zittingstermijn te aanvaarden, in afwachting van het van kracht worden van een nieuwe regeling. Drechtwerk In 2010 zijn voorbereidingen getroffen tot het wijzigen van de bestuursstructuur van Drechtwerk. Het bedrijf Drechtwerk zou omgevormd worden tot een NV, met een raad van commissarissen voor professioneel toezicht. De sociaal-inhoudelijke sturing (ook wel genoemd regietaken die bij de recente wetswijziging aan de gemeenten zijn toebedeeld) werd gescheiden van de sturing op het bedrijf als zodanig, ondergebracht bij de GR Drechtsteden (meer in het bijzonder bij de SDD). de en Aan het eind van 2010 is vanuit Drechtwerk geconcludeerd dat er toch onvoldoende tijd was om alle voorbereidingen voor de overgang naar een NV te treffen. Daarom is besloten de formele NV-vorming een jaar uit te stellen, maar in 2011 wel te gaan werken alsof er al een NV is. Vanaf 1 januari 2011 wordt gewerkt alsof sprake is van een NV, inclusief toezicht door een deskundige raad van commissarissen en een (algemeen bestuur dat zich opstelt als ava). De bedoeling was om de NV-vorming per 1 januari 2012 te formaliseren. Door de inmiddels bekend geworden plannen voor de Wet werken naar vermogen (Wwnv) achtte het bestuur van Drechtwerk het niet raadzaam om de formele NV-vorming per 1 januari 2012 door te zetten. Daarom is besloten deze in afwachting van de plannen voor de Wwnv uit te stellen. Hierover is aan de gemeenten in oktober 2011 een raadsinformatiebrief gezonden. Financieel gezien heeft Drechtwerk minder gepresteerd. Bij de managementrapportage over het derde kwartaal 2011 werd voor het eind van het jaar een licht negatief resultaat ten opzichte van de begroting verwacht. Wegens blijvend tegenvallende resultaten is eind 2011 besloten het metaalbedrijf te sluiten (voor een deel zijn de activiteiten door de markt overgenomen, 17 medewerkers zijn overgegaan). Al eerder was besloten de kassen te sluiten. Eind 2011 is besloten om tegen de vaststelling van het Wsw-budget 2012 bezwaar in te dienen, op advies van Cedris, de brancheorganisatie van SW-bedrijven. In totaal 118 gemeenten hebben hun bezwaren gebundeld (waaronder de Drechtstedengemeenten). Jaarstukken 2011 11

Werkgelegenheid en Economie Op het gebied van wonen, milieu, werkgelegenheid, economie en vrijetijdseconomie, is de verbondenheid met de Drechtsteden het grootst. Vraagstukken op deze gebieden worden daarom in principe op het niveau van de Drechtsteden aangepakt. De gemeente streeft samen met de andere Drechtstedengemeenten naar bevordering van de economische ontwikkeling. Doel is dat Papendrecht een sterke gemeente is en blijft in een economisch sterke regio. Er is een concept Uitvoeringsprogramma Bedrijventerreinen Drechtsteden opgesteld, waarin twee Papendrechtse bedrijventerreinen Oosteind en Nieuwland opgenomen zijn. Het concept Uitvoeringsprogramma is twee maal in het ondernemersoverleg met het Papendrechts bedrijfsleven behandeld. Op bestaande bedrijventerreinen binnen Papendrecht streven we ernaar om - binnen de wettelijke kaders van de milieuwetgeving - ondernemers mogelijkheden te bieden hun bedrijfsactiviteiten uit te voeren en verder te ontwikkelen. De uitbreidings- of concentratieplannen van een aantal zeer grote wereldwijd opererende Papendrechtse bedrijven hebben ook dit jaar alle aandacht en medewerking van de gemeente gekregen. Onze subsidieaanvraag voor herstructurering van het bedrijventerrein Oosteind, is door de provincie Zuid-Holland gehonoreerd met een co-financiering van 1,1 miljoen euro voor de tweede fase van de revitalisering. Daarnaast heeft de provincie Zuid-Holland ook een planvormingssubsidie toegekend van 50.000. Op basis hiervan is in 2011 de revitalisering van bedrijventerrein Oosteind voortgezet. Het doel van de revitalisering Oosteind is in samenwerking met ondernemers werken aan kwaliteitsverbetering, zodat Oosteind een aantrekkelijke vestigingsplaats blijft voor (primair) bedrijven met een industrieel en watergebonden karakter. In 2011 is gestart met het in beeld brengen van de wensen van de ondernemers. Deze wensen worden met de uitgangspunten van Papendrecht meegenomen bij het opstellen van het ontwerp van de openbare ruimte. Naast het proces van revitalisering vindt intern centrale coördinatie plaats in het afstemmingsoverleg Oosteind. Hier worden lopende dossiers op Oosteind op elkaar afgestemd. Beleidsmatig richten we ons op behoud en uitbreiding van werkgelegenheid. Winkelcentrum De Meent biedt ondernemers eigentijdse voorzieningen, waarbij tegelijkertijd werkgelegenheid ontstaat. Papendrecht nam deel aan het Randstad Koopstromenonderzoek 2011 (www.kso2011.nl). Ten opzichte van de rest van Nederland kennen wij een opmerkelijk laag percentage leegstand en scoren we in de top van de ranglijst. De detailhandel zet alle zeilen bij om deze positieve positie te continueren. Het voorzichtig economisch herstel in 2010 zette niet door in 2011. Nederland is teruggezakt in een laagconjunctuur. Dat uit zich in een daling van het aantal openstaande vacatures en een toename van het aantal werklozen. Papendrecht deed het in 2011 in vergelijking met de Drechtsteden en de referentiegemeenten (30.000 50.000 inwoners) echter niet slecht. Wel is sprake van hoger aanbod aan te koop of te huur staande winkel- en bedrijfsruimten in Papendrecht. Het Papendrechts ondernemersoverleg en het centrumoverleg is ook dit jaar voortgezet. Het detailhandelsoverleg werd nieuw leven ingeblazen. Fokker en Slobbengors Na ondertekening van de intentieovereenkomst op 7 juli 2011 hebben Papendrecht en Fokker uitwerking gegeven aan de samenwerking tussen partijen. De intentieovereenkomst is uitgewerkt in de Samenwerkingsovereenkomst Fokker-Papendrecht (SOK) en het Integraal Ontwikkelingsplan Slobbengors (IOP). Zowel de SOK als het IOP zijn op 8 december 2011 in de gemeenteraad vastgesteld. Op 13 december 2011 hebben Fokker en de gemeente Papendrecht de SOK ondertekend. Op 22 december 2011 heeft de grondaankoop van het Fokkerterrein door de gemeente plaatsgevonden, is deze grond in erfpacht aan Fokker teruggeleverd en zijn de fabriekshallen 37/38 verworven door de opgerichte samenwerkingsentiteit. Jaarstukken 2011 12

De samenwerking tussen Fokker en Papendrecht is gericht op versterking van de langjarige relatie tussen Fokker en Papendrecht. De bouw van het internationale hoofdkantoor op Slobbengors biedt de kans om de kwaliteiten van dit bijzondere gebied te versterken door kwaliteitsverbetering van het groen, een verbeterde toegankelijkheid en Slobbengors de centrale groene huiskamer te laten zijn voor de inwoners van Papendrecht. De samenwerking met Fokker levert een aantal unieke combinaties op met speerpunten uit het collegeprogramma, waaronder: Werkgelegenheid en economie: behoud bestaande bedrijven en arbeidsplaatsen Onderwijs: een goede aansluiting tussen onderwijs- en arbeidsmarkt Recreatie en sport: versterking van de recreatieve mogelijkheden Groen en milieu: toepassen duurzame, klimaatvriendelijke en energiebesparende gebouwen Bedrijfsleven: impuls aan de plaatselijke economie en werkgelegenheid Het Integraal Ontwikkelingsplan (Re)Creatie op het Slobbengors is in de gemeenteraad vastgesteld. Vooruitlopend daarop zijn de verenigingen evenals de gemeenteraad over de plannen geïnformeerd. De direct betrokkenen zijn daarmee geïnformeerd. Voor de toelichting op het Integraal Ontwikkelingsplan Slobbengors wordt verwezen naar de desbetreffende paragraaf in dit jaarverslag. Samenhang en binding in de samenleving Inzet op samenhang en binding in de Papendrechtse samenleving vindt voornamelijk plaats op de beleidsvelden Wmo, vrijwilligerswerk en projecten wijkgericht werken. Maar ook met het vormgeven van diverse projecten is de inzet geweest om te verbinden. Met name bij de activiteiten NL Doet!, het Wereldfeest en de Kerstmarkt is de inzet geweest om de organisatie zoveel mogelijk van onderop te laten plaatsvinden (nadat het initiatief top-down was ingezet), waardoor meer evenementen ontstaan voor en door Papendrechters. 1.1.2 Onderwijs en jeugd Onderwijs Kadernota onderwijs In vervolg op de startnotitie Kadernota Onderwijs die de gemeenteraad op 30 september 2010 heeft vastgesteld, is in 2011 gewerkt aan een nieuwe kadernota onderwijs. Op 30 juni 2011 heeft de gemeenteraad de nota van uitgangspunten vastgesteld. Om input te verzamelen voor deze nota zijn in maart en oktober bijeenkomsten voor maatschappelijke partners georganiseerd. Op 13 december 2011 heeft het college de conceptnota Focus op talentontwikkeling vastgesteld. In de nota worden vier programma s Jaarstukken 2011 13

onderscheiden: voorschoolse voorzieningen, zorg in en om de school, de school in de wijk, en onderwijs en arbeidsmarkt. Ook de conceptnota is in samenwerking met de maatschappelijke partners tot stand gekomen. Hiertoe is in september en oktober een aantal bijeenkomsten georganiseerd. De uitgangspunten die de gemeenteraad op 30 juni 2011 heeft vastgesteld voor de (reguliere en VVE) voorschoolse voorzieningen zijn met het oog op de subsidieverlening voor 2012 in een versneld traject uitgewerkt en op 8 december 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. Op basis van de notitie is de samenwerkingsovereenkomst Kansen voor Kinderen II opgesteld. Hierin zijn afspraken gemaakt over het signaleren, toeleiden, subsidiëren en overdragen van reguliere en risicokinderen (zie ook de paragraaf jeugd). Lokale Educatieve Agenda (LEA) / Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) Het wettelijk verplichte bestuurlijk overleg met het peuterspeelzaalwerk, de kinderopvang en het onderwijs heeft in 2011 vier keer plaatsgevonden. Er is tweemaal gesproken over onderwijsinhoudelijke thema s en tweemaal over de onderwijshuisvesting. Onderwijsmonitor Het Onderzoekscentrum Drechtsteden heeft in opdracht van de gemeente de jaarlijkse Onderwijsmonitor uitgebracht. Deze monitor biedt cijfermatige informatie over het lokale en regionale onderwijsbeleid. Taalontwikkelingsachterstanden Om taalontwikkelingsachterstanden te bestrijden en te stimuleren dat alle kinderen de school verlaten met een startkwalificatie is uitvoering geven aan het voor- en vroegschoolse educatiebeleid (VVE). In 2011 is op drie peuterspeelzalen voor in totaal 42 risicokinderen een VVE-aanbod gerealiseerd. Schoolzwemmen De bekostiging van het schoolzwemmen wordt beëindigd. De gemeenteraad heeft via een motie gevraagd in gesprek te gaan over de mogelijkheden om een breed flankerend beleid in te richten, zodat elk kind de basisschool verlaat met een zwemdiploma. In 2011 zijn de gesprekken hierover met betrokkenen en deskundigen gestart. Evaluatie verordening subsidiering godsdienstonderwijs en humanistisch vormingsonderwijs Er is een landelijke subsidieregeling voor godsdienstonderwijs en humanistisch vormingsonderwijs. Er is sinds 1 augustus 2009 een aanvullende subsidieregeling voor het godsdienstig vormingsonderwijs en het humanistisch vormingsonderwijs op openbare basisscholen. Uit een in 2011 uitgevoerde evaluatie is gebleken dat het openbaar onderwijs geen beroep heeft gedaan op de aanvullende lokale regeling en dat de landelijke subsidieregeling toereikend is. Daarom is besloten de lokale aanvullende regeling en de verordening met ingang van het schooljaar 2011-2012 in te trekken. Leerlingenvervoer Er is uitvoering gegeven aan de verordening leerlingenvervoer Papendrecht. In 2011 zijn 105 aanvragen ontvangen en verwerkt. De uitvoering van het leerlingenvervoer is in 2011 opnieuw aanbesteed. Tevens is in samenwerking met de gemeente Sliedrecht gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden van een stelselwijziging. Openbaar onderwijs Voor de stichting Openbaar Primair Onderwijs Papendrecht en Sliedrecht en de stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Willem de Zwijger College zijn de ontwerpjaarrekening over het jaar 2010 en de ontwerpbegroting voor het jaar 2011 goedgekeurd. Integraal Huisvestingsplan (IHP) en Uitvoeringsplan Brede Scholen In 2011 is het huidige Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor het onderwijs afgelopen. Op 30 juni 2011 heeft de gemeenteraad de uitgangspunten voor een nieuw IHP voor de periode 2012-2022 vastgesteld. Deze uitgangspunten zijn in overleg met het onderwijsveld tot stand gekomen. Hierbij is rekening gehouden met een bezuinigingstaakstelling van 200.000 per 2014 en 400.000 per 2015. Van belang is dat we geen reserves vormen of hebben gevormd voor het IHP, maar de benodigde gelden uit de gewone dienst halen. Alle geplande uitbreidingen van schoolgebouwen zijn uitgesteld in afwachting van het IHP. Jaarstukken 2011 14

De directies van de betrokken schoolbesturen hebben op het laatste moment grotendeels afgezien van de deelname aan de rijksregeling voor subsidie ter verbetering van het binnenklimaat van scholen in het primair onderwijs. De aan te schaffen installaties hebben een (te) hoog energieverbruik, de jaarlijkse kosten voor onderhoud zijn hoog en het brengt hoge reserveringskosten voor toekomstige vervanging van de installaties met zich mee. De aanpak van de bouwkundige knelpunten van het gebouwencomplex aan de Zuidkil heeft meer werk opgeleverd dan was voorzien. Na sloop van de buitengevel bleken vele problemen door slechte uitvoering van oorspronkelijke bouw. Tevens is inzichtelijk geworden dat de houten dakliggers ernstig zijn aangetast door houtrot. Hierdoor was het beschikbare investeringskrediet onvoldoende, waarvoor door de raad extra krediet beschikbaar is gesteld. Het college stelt jaarlijks een programma met goedgekeurde onderwijsvoorzieningen en een overzicht van niet gehonoreerde voorzieningen vast. Het programma 2011 bevat elf voorzieningen (bedrag van 40.700). Het overzicht 2011 bevat acht voorzieningen (bedrag van 593.666). De uitvoering van de goedgekeurde voorzieningen ligt bij de schoolbesturen. In 2011 zijn door de schoolbesturen geen voorzieningen afgerond. Dit betekent dat de elf posten/verplichtingen nog openstaan. Er zijn wel twee andere voorzieningen afgehandeld (een uit het programma 2006 en een uit het programma 2008). De kosten hiervan ( 8.596) zijn verantwoord ten laste van de gemeentelijke voorziening planmatig onderhoud buitenkant schoolgebouwen. Onderwijs en arbeidsmarkt In de Voorjaarsnota 2011 zijn drie speerpunten van nieuw beleid opgenomen: Economie, Onderwijs en Arbeidsmarkt en Duurzaamheid. In de tweede helft van 2011 is gestart met het inventariseren van mogelijkheden voor invulling van het beleid rondom de speerpunten. Bij het onderdeel Onderwijs en Arbeidsmarkt heeft dit tot specifieke voorstellen geleid, waardoor eerste aanzetten tot vernieuwende initiatieven uiteindelijk tot constructieve voorstellen hebben geleid. Voor de uitvoering en nadere uitwerking van deze speerpunten is in totaal tot 2014 600.000 gereserveerd, respectievelijk in 2011 100.000, 2012 200.000 en 2013 300.000. De laatste maanden van 2011 zijn benut om een beeld te krijgen van hetgeen nu gebeurt in het LOC en andere initiatieven welke van betekenis zijn voor het thema Onderwijs en Arbeidsmarkt, mede gezien de dreigende tekorten die gaan ontstaan op de arbeidsmarkt voor goed geschoold technisch personeel en personeel in de zorg. Daarnaast heeft het OCD een arbeidsmarktanalyse voor de West Alblasserwaard opgesteld, waarin in beeld is gebracht welke bedrijven hier zijn gevestigd, welke beroepen en banen beschikbaar zijn en de bezetting ervan. Dit afgezet tegen het opleidingsniveau van de werknemers uit de regio en elders. De betrokkenheid van bedrijven bij het thema Onderwijs en Arbeidsmarkt is een belangrijk uitgangspunt en randvoorwaarde voor een succesvolle aanpak. Waar is behoefte aan vanuit het bedrijfsleven in de West Alblasserwaard? In 2011 is in samenwerking met enkele grote bedrijven een bijeenkomst gepland voor alle grote bedrijven uit dit gebied ( met een focus op luchtvaart en maritiem) om in beeld te brengen waar de komende jaren op kan worden ingezet. De bijeenkomst vindt plaats in 2012. Daarnaast is het onderwijsveld sinds eind 2011 in gesprek om in het kader van het Masterplan beroepsonderwijs met elkaar af te spreken welke opleidingen prioriteit hebben en waar ze het beste kunnen worden aangeboden. De uitgaven in 2011 zijn beperkt gebleven tot ambtelijke uren en de kosten voor de arbeidsmarktanalyse. Jaarstukken 2011 15

Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (BLVS) heeft uitvoering gegeven aan de leerplicht en wetgeving in het kader van de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie. Het Jaarverslag Leerplicht 2010-2011 is eind 2011 aan de gemeente toegezonden. Er is deelgenomen aan Route 27, een samenwerkingsverband van gemeenten, werkgevers en professionals om voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid in de Drechtsteden te bestrijden. Jeugd Kadernota jeugd Er is uitvoering gegeven aan de kadernota jeugd. In dit kader zijn twee uitvoeringsnotities opgesteld: de notitie Meedoen! over het kinden jongerenwerk en het Plan van aanpak Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Er is gestart met het opstellen van een tussenevaluatie. Deze evaluatie wordt in de loop van 2012 afgerond, zodat de conclusies en aanbevelingen uit het Rekenkameronderzoek naar het Papendrechtse jeugdbeleid dat in het najaar van 2011 is gestart, kunnen worden meegenomen. Het Rekenkameronderzoek wordt in het voorjaar van 2012 afgerond. Centrum voor Jeugd en Gezin Op 29 november 2011 is aan de Seringenstraat het Centrum voor Jeugd en Gezin geopend. In voorbereiding hierop heeft de gemeenteraad op 31 maart 2011 een nota van uitgangspunten en op 30 juni 2011 een plan van aanpak vastgesteld. Daarnaast hebben de gemeente, Rivas, de GGD, Bureau Jeugdzorg en het onderwijs een convenant ondertekend waarin een eerste aanzet tot samenwerkingsafspraken is gedaan. Om uitvoering te geven aan het plan van aanpak is een stuurgroep ingesteld, waarin vertegenwoordigers van deze partners participeren. Bij de ontwikkeling van het CJG is voortgebouwd op de bestaande goed werkende structuren. Het CJG vormt de toegang tot de jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. Naast het fysieke inlooppunt is er een Digitaal Opvoedplein. Kinderopvang De werkwijze voor de invoering van het Landelijk Register Kinderopvang is vastgesteld en geïmplementeerd. Naast de reguliere inspecties in de kinderopvang zijn in 2011 alle gastouders die op het eigen woonadres kinderen opvangen geïnspecteerd tijdens een huisbezoek. Daarnaast is naar aanleiding van de invoering van de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie een nieuw handhavingsbeleid kinderopvang vastgesteld. De gemeente heeft tot tweemaal toe een handhavingstraject ingezet naar aanleiding van overtredingen. Dit traject heeft geleid tot actie, waarna de situatie in orde is bevonden. Verder is het gemeentelijk jaarverslag kinderopvang 2010 opgesteld. Tot slot heeft de gemeente in 2011 van de Inspectie van het Onderwijs de zogenaamde A-status gekregen. Dit betekent dat de gemeente voldoet aan de wettelijke minimumeisen bij de uitvoering van het toezicht op en de handhaving van kinderopvang. Kind- en jongerenwerk In 2011 heeft het kind- en jongerenwerk op basis van de notitie Meedoen! een concreet activiteitenprogramma opgesteld. In dit kader heeft Interval bijvoorbeeld samen met de scholen en Wasko kinderopvang in de wijk Kraaihoek/Middenpolder het initiatief genomen tot het opzetten van een gezamenlijk Brede School activiteitenaanbod. Ten behoeve van de huisvesting van onder andere het jongerenwerk is in 2011 een traject rondom de huisvesting van maatschappelijke organisaties gestart. In ieder geval krijgt het kind- en jongerenwerk binnen dit traject uiterlijke 2014 nieuwe huisvesting. Jaarstukken 2011 16

Het jongerenwerk is in 2011 gestart met een flexibele variant van de Open Inloop die in het verleden in het jongerencentrum is georganiseerd. De resultaten van deze Chill-inn zijn zeer positief en deze nieuwe werkwijze is opgenomen in het reguliere aanbod van het jongerenwerk. In 2011 is extra aandacht geweest voor jongerenparticipatie. De jury van de Jong Lokaal Bokaal, waar de gemeente in 2011 voor is genomineerd, heeft de jongerenparticipatie in Papendrecht beoordeeld en eind 2011 voorstellen gedaan voor de verdere ontwikkeling hiervan. Deze voorstellen worden momenteel beoordeeld. Het torentjes overleg met verschillende jongeren heeft onder andere geleid tot de organisatie van het oud en nieuw feest 2010-2011 en 2011-2012. De subsidie aan de regionale jongerenwebsite Cilio is stopgezet wegens het zeer beperkte bereik van deze website. In 2011 liep de procedure voor de vergunningsaanvraag voor de Jongerenontmoetingsplek naast de N3. Tijdens de inspraakprocedure zijn enkele reacties ontvangen. Besloten is door te gaan met de procedure tot verlenen van de vergunning. Bijzondere aandacht voor jongeren met beperkingen in hun ontwikkeling In 2011 is uitvoering gegeven aan het Voor- en Vroegschoolse Educatiebeleid (VVE). Er is op drie peuterspeelzalen voor in totaal 42 risicokinderen een VVE-aanbod gerealiseerd. Daarnaast is in 2011 de samenwerkingsovereenkomst Kansen voor Kinderen II opgesteld (zie ook de paragraaf onderwijs). De scholen voor primair en voortgezet onderwijs ontvangen een subsidie voor het in standhouden van hun interne zorgstructuur. Wanneer een ondersteuningsbehoefte groter wordt dan waar in kan worden voorzien vanuit de scholen, bood de gemeente in 2011 een vangnet in de vorm van casuïstieknetwerken en de landelijke verwijsindex Zorg voor Jeugd. Ten opzichte van 2010 is in 2011 het aantal registraties van zorgmeldingen in Zorg voor Jeugd verdubbeld en het aantal zorgcoördinatie trajecten naar aanleiding van zorgmeldingen bijna verdrievoudigd. Rivas ontving in 2011 subsidie voor het aanbieden van maatschappelijk- en schoolmaatschappelijk werk. In totaal ontvangt Rivas subsidie voor het leveren van 296 trajecten en die zijn ook allemaal ingezet. Maandelijks vindt het Jongerenoverleg Papendrecht plaats. Tijdens dit overleg worden overlastsituaties en de aanpak hiervan besproken. Daarnaast heeft in 2011 drie maal een bespreking plaatsgevonden over jongeren uit Papendrecht in het Veiligheidshuis. Dit trajectberaad is een overleg om te bespreken welke ondersteuning nodig is als jongeren vrijkomen uit het justitieel kader. In regionaal verband zijn de eerste voorbereidingen getroffen voor de decentralisatie van de jeugdzorg. Dit moet leiden tot een bestuursopdracht op Zuid-Holland Zuid niveau wordt vastgesteld. Daarnaast wordt in regionaal verband de invoering van passend onderwijs voorbereid. In dit kader is een regionaal plan van aanpak opgesteld. Stimuleren sociale infrastructuur en maatschappelijke participatie In 2011 is de subsidie voor het reguliere peuterspeelzaalwerk uitgebreid met maximaal 45 plekken. Vanuit jeugdcentrum Interval zijn stageplaatsen aangeboden voor de invulling van de maatschappelijke stage. Daarnaast is in 2011 door Interval uitvoering gegeven aan het Doe-Geld voor het ondersteunen van initiatieven van jongeren. Speelruimtebeleid In het jaar 2010 heeft een doorlichting van de kadernota speelruimtebeleid plaatsgevonden. De doorlichting van de kadernota speelruimtebeleid en het gestelde in de kadernota jeugd heeft geleid tot een uitvoeringprogramma speelruimtebeleid dat op 31 maart 2011 door de gemeenteraad is vastgesteld. Hierna is een begin gemaakt met de bewoners- en kinderparticipatie voor de wijken Kraaihoek en Middenpolder. Interval Ook dit jaar zijn (naast het reguliere activiteiten en cursusaanbod voor de doelgroep 4-24 jaar) weer een aantal opmerkelijke zaken te noemen die opgezet en uitgevoerd zijn door het gemeentelijk jeugdcentrum, te weten: - Het PowerPark Festival, gehouden op 25 juni, had s middags te maken met slecht weer waardoor de Jaarstukken 2011 17

bezoekersaantallen erg tegen vielen (niet meer dan een paar honderd). s Avonds was het weer veel beter en kwamen zo n 5000 bezoekers naar het Vondelpark. - De ZomerPretdagen, gehouden van 8 tot en met 12 augustus, was dit jaar weer succesvol te noemen. Ruim 1000 kids, in de leeftijd 6-12 jaar, kwamen af op deze kinder-doe-week. - Interval lanceerde op 1 september een nieuwe website waar veel respons op gekomen is. - Door het hele jaar heen heeft het Ambulant Jongerenwerk van Interval twee geslaagde Chill-inns opgezet (de Spil en sporthal de Laaght). Beide voorzieningen hebben bijgedragen tot een substantiële afname van jongerenoverlast in de wijken Molenvliet en Westpolder. - Begin augustus 2011 heeft Interval een werkplan Meedoen gepresenteerd (vanuit de notitie Meedoen opgesteld) waarin een nieuwe accenttoekenning/methodiek omschreven wordt. - Interval heeft in samenwerking met Wasko en de basisscholen Anne Frank, Oranje Nassau en de Wielen een pilot opgezet om de Brede School in de wijk Kraaihoek/Middenpolder een extra injectie te geven. Vanuit de praktijk is vanaf september 2011 gewerkt aan een activiteitenkalender die de Brede School extra aantrekkelijk moet maken. 1.1.3 Ouderen en volksgezondheid Ouderen Al sinds enige jaren wordt gesproken over een mogelijke verbreding van de Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht (SWOP). Deze verbreding wordt noodzakelijk geacht, omdat het huidige aanbod van de SWOP in toenemende mate wringt met de uitgangspunten van de Wmo: het ondersteunen van kwetsbare burgers. Kortom: het bestaande aanbod van de SWOP dient te worden herijkt, waarbij de SWOP haar werkterrein dient te verleggen van ondersteuning van ouderen naar ondersteuning kwetsbare burgers, versterken sociale samenhang en stimuleren van maatschappelijke participatie. Tweede helft 2011 zijn hierover zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau met de SWOP een aantal gesprekken gevoerd. Het resultaat van deze gesprekken is een door de SWOP geschreven plan van aanpak. Volksgezondheid Jeugdgezondheidszorg De jeugdgezondheidszorg is overgedragen aan de regio ZHZ. In 2010 heeft het traject om de jeugdgezondheidszorg bij één uitvoerder onder te brengen geleid tot een principekeuze voor een uitvoerder (consortium Rivas/Careijn). Vanwege o.a. de consequenties voor de GGD ZHZ heeft pas definitieve besluitvorming hierover in de tweede helft van 2011 plaatsgevonden. Daadwerkelijke overdracht vindt in 2012 plaats. Elektronisch Kind Dossier / Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg (EKD / DD JGZ) Invoering van een digitaal dossier jeugdgezondheidszorg is per 1 juli 2010 verplicht. Jaarstukken 2011 18

Vanwege de onlosmakelijke samenhang met de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg en de ontwikkelingen hierbij (uitvoering hele JGZ door een uitvoerder), heeft de bestuurscommissie volksgezondheid besloten de invoering uit te stellen. De afspraak is dat de nieuwe uitvoerder van de JGZ tevens de invoering van het DD JGZ direct ter hand neemt. Nu de overdracht van de jeugdgezondheidszorg vertraging heeft opgelopen, geldt dit ook voor de invoering van een digitaal dossier jeugdgezondheidszorg. Lokaal gezondheidsbeleid In 2011 zijn door GGD en gemeenten samen voorbereidingen getroffen voor een in 2012 vast te stellen nieuwe nota lokaal gezondheidsbeleid. De nota van uitgangspunten is in mei 2011 door de raad vastgesteld. De regionale nota is eind 2011 opgeleverd. Lokale vaststelling volgt. In het kader van de huidige nota lokaal gezondheidsbeleid, zorgt de GGD voor de deelnemende gemeenten voor de uitvoering van de diverse regionale uitvoeringsprogramma s. De programma s lopen inmiddels voor het vierde jaar (Verzuip jij je toekomst?! voor het derde jaar). Hieronder wordt heel kort beschreven wat op dit gebied in 2011 heeft plaatsgevonden. Binnenmilieu Er wordt voor gezorgd dat basisscholen uit zoveel mogelijk gemeenten in Zuid-Holland Zuid worden bezocht, de doelstelling is minimaal 20 scholen per jaar. Er wordt gebruik gemaakt van de GGDeendagsmethode. Ook in Papendrecht zijn in 2011 twee basisscholen en een school voor voortgezet onderwijs bezocht. Depressiepreventie In het uitvoeringsprogramma depressiepreventie van de GGD ZHZ staan twee zaken centraal. Ten eerste een betere samenwerking tussen alle regionale partijen die zich bezighouden met het onderwerp depressiepreventie. Maar een betere samenwerking in de preventieketen is natuurlijk geen doel op zich. Bovenal beoogt de GGD ZHZ met het programma depressiepreventie mensen in de regio Zuid-Holland Zuid te helpen bij het omgaan met moeilijke levensgebeurtenissen en ze te beschermen tegen depressie. Dit gebeurt primair door het aanleren van vaardigheden die de zelfredzaamheid en controle van mensen vergroten. In het bijzonder richten de GGD en haar partners zich op de doelgroepen, jeugdigen, ouderen en allochtonen. Voorbeelden van aangeboden programma s in 2011 zijn: training m.b.t. vroegsignalering van depressiepreventie (aan jeugdwerkleiders en ouderlingen van kerken, aan thuiszorgmedewerkers), cursus Plezier op School, cursus Kies (ondersteuning kinderen bij verwerking scheiding) en cursus Rouw in Beweging, Terugdringen overgewicht In het kader van dit uitvoeringsprogramma is de workshop Eetplezier en Beweegkriebels voor ouders georganiseerd. Deze sluit aan op de cursus Beweegkriebels voor leidsters van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Op de scholen wordt het lespakket Lekker Fit! vanuit sportstimulering ingezet. GGD ZHZ is in 2011 in Papendrecht betrokken geweest bij de wedstrijd Broodje Gezond op 21 april 2011 op CSG de Lage Waard. Deze wedstrijd was georganiseerd in het kader van de Gezonde Schoolkantine en de lessen biologie waarin aandacht werd besteed aan gezond eten. Het minicongres Eetplezier en Beweegkriebels dat op 30 september 2011 in Sliedrecht werd georganiseerd door GGD ZHZ voor pedagogisch medewerkers van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven werd bijgewoond door tien medewerkers uit Papendrecht. Jaarstukken 2011 19

Verzuip jij je toekomst?! Dit regionale uitvoeringsprogramma, gericht op alcoholpreventie voor jongeren, opereert zowel vanuit de invalshoek openbare orde als vanuit gezondheid. In 2010 is een werkplan 2010-2012 vastgesteld, waarin meer focus in het project is aangebracht door tien samenhangende speerpunten te benoemen verdeeld over de drie pijlers van het project (Beleid & Regelgeving, Handhaving en Preventie & Educatie) en meer in te zetten op communicatie om de zichtbaarheid van het project te vergroten bij de externe doelgroepen en partners in het programma. De resultaten van deze versterkte focus zijn vanaf 2011 zichtbaar. De acties die vanuit dit uitvoeringsprogramma zijn ondernomen zijn in een afzonderlijk jaarverslag van het project verantwoord. Logopedische Dienst In het kader van de heroverwegingen is de vraag aan de orde gekomen of deelname aan de Logopedische Dienst Kring Sliedrecht wel gecontinueerd zou moeten worden. Geconcludeerd werd dat de werkzaamheden van de LDKS op zich waardevol worden geacht, maar geen gemeentelijke kerntaak zijn en voor een belangrijk deel onderdeel uitmaken van de reguliere zorg. Daarbij is in principe de keus gemaakt om uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling Logopedische Dienst Kring Sliedrecht. Vervolgens is eind 2011 daadwerkelijk besloten om uit te treden en het bestuur van de Logopedische Dienst Kring Sliedrecht hiervan in kennis te stellen. De eerst mogelijke uittreeddatum volgens de regeling is 1 januari 2016. 1.1.4 Sport, recreatie en cultuur Sport Beleidsnota Sport op Koers De gemeenteraad van Papendrecht heeft in 2007 het initiatief genomen om de sportnota Papendrecht in beweging; uitgangspunten sportbeleid 2000-2015 te actualiseren. Men was er zich van bewust dat sport van belang is voor onder andere de sociale samenhang en de gezondheid. Bij de gemeenteraad bestond de behoefte om voor wat betreft de koers voor het nieuwe sportbeleid in gesprek te komen met burgers en vertegenwoordigers van maatschappelijke instellingen. In 2007 en 2008 zijn thema avonden georganiseerd. Bij de uitwerking is primair uitgegaan van de oogst zoals die door de gemeenteraad tijdens de themaavonden Sport op Koers is opgehaald. Daarnaast is rekening gehouden met de omstandigheid dat het landelijk sportbeleid vooral gericht is op gezondheidsbevordering. Bovendien is getracht een relatie te leggen met regionale plannen, zoals het programmaplan Verzuip jij je toekomst?! en de rol die sportverenigingen bij de uitvoering van deze plannen zouden kunnen spelen. De gemeenteraad heeft op 11 februari 2010 de beleidsnota Sport op Koers; sportbeleid van de gemeente Papendrecht 2010-2016 vastgesteld. Jaarstukken 2011 20