Inzicht Het magazine voor Product Lifecycle Management Thema: Make the Connection juli 2010: editie 13 www.siemens.com/plm 12 Siemens PLM Connection dagen 2010 Make the Connection 20 Stork Turbo Blading CCM NX 7.5 Flamco Verstevigt wereldwijde positie met NX On-time en on-budget migratie Verhoog de productiviteit met NX 7.5 T-stuk van Flamco virtueel onder handen genomen 18 30 26
Voorwoord Make the Connection! Wanneer ik dit voorwoord schrijf, zijn de wereldwijde beurzen in rep en roer en is een Europees verdrag in de maak om, indien nodig, zo goedkoop mogelijk geld te lenen aan (Zuid-)Europese landen. De problemen ontstaan door de relatie tussen staatsschuld, begrotings- en financieringstekort. Toch is het deels ook de perceptie van de markt die bepaalt of een land zijn schulden kan terugbetalen. Die bepaalt onder andere de hoogte van de rente en dus de levensvatbaarheid van de lening voor het betreffende land. Edwin Severijn Vice President & Managing Director Siemens Industry Software Benelux en MEA In onze business is perceptie ook een belangrijk thema. Veel bedrijven zien de oplossingen van Siemens alleen als puntoplossingen, waarvoor jaren geleden al een beslissing is genomen en waarmee de doelstellingen van toen zijn bereikt. Niets is minder waar. De afgelopen jaren is veel gedaan aan het vervolmaken van producten, maar ook hoe de oplossingen in te zetten in verschillende industrieën. Veel te vaak komen wij met klanten eigenlijk te laat tot de conclusie dat bepaalde problemen oplosbaar zijn met onze technologie. Maar al te vaak heeft de klant die technologie al in huis Make the Connection is het thema van deze Inzicht. Wat bedoelen wij daar precies mee? Eigenlijk is het simpel: terug naar de basis. Elkaar wederzijds bereiken, begrijpen en echt verstaan, zoals toen u besloot voor producten van Siemens Software te kiezen. Destijds ging het er vaak om dat er een oplossing moest worden gevonden om zaken doeltreffender te automatiseren op gebied van CAx en mogelijk Product Data Management. Graag komen wij met u in contact om te kijken hoe we uw bedrijf kunnen helpen om efficiënter in te spelen op de veranderende, turbulente markt. Moge de praktijkverhalen van onder andere Ontex en CCM daarbij als inspiratiebron dienen. Organisatorisch is er ook veel gebeurd. Siemens heeft ons overgenomen met als doel de brug te slaan tussen de digitale wereld en de realiteit, bestaande uit niet alleen mechanische componenten, maar ook software en elektronica. Daarnaast zien we toegevoegde waarde in Plant Lifecycle Management (Comos) en Manufacturing Execution Systems (Simatic IT), zeker wanneer CAD gerelateerde of Product Lifecycle data kunnen worden gekoppeld aan deze systemen. Vanaf juli en oktober 2010 zullen in resp. Nederland en België bovenstaande software-oplossingen, samen met die van ons, deel uitmaken van Siemens Industry Software, een nieuwe juridische entiteit binnen Siemens Industry. Verder is vanaf 1 mei is Frank Van Puymbroeck aangesteld als operationeel directeur België/Luxemburg. Verderop in dit magazine stelt Frank zich aan u voor. Ik wens u veel leesplezier en hoop samen met u de Connection te maken. Make the Connection 2 Inzicht editie 13
Hoe zetten we meer ideeën om in succesvolle producten? Het antwoord van Siemens: PLM Software om niet alleen het juiste product, maar ook het product juist te produceren. De uitdaging om meer ideeën om te zetten in succesvolle producten is nog nooit zo groot geweest. Stijg tot grote hoogte door te ontwikkelen en te innoveren met een Product Lifecycle Management-oplossing die alle stappen van ontwerp tot productie en verder verbetert. Ontdek wat Siemens PLM Software voor uw organisatie kan betekenen. www.siemens.nl/plm / www.siemens.be/plm. Answers for Industry. 2010 Siemens Product Lifecycle Management Software Inc. All rights reserved. Siemens and the Siemens logo are registered trademarks of Siemens AG. All other logos, trademarks or service marks used herein are the property of their respective owners. Dutch_A5_Pilatus.indd 1 1/26/10 8:22:51 AM Tijd voor een upgrade Als u eraan denkt om te upgraden naar Windows 7 of een nieuwe versie van uw CAD software, is de compatibiliteit van uw 3D muis het laatste waar u zich zorgen om wilt maken. Windows upgrade CAD software upgrade 3D muis compatibiliteit 3 3 Daarom biedt 3Dconnexion aantrekkelijke upgrade* kortingen op de Windows 7 gecertificeerde SpacePilot PRO en SpaceExplorer. Neem contact op met één van de Siemens solution partners of vraag uw Siemens accountmanager om meer informatie.? * Deze aanbieding is alleen beschikbaar voor bestaande Spaceball, SpaceMouse, CadMan en SpaceNavigator gebruikers. Overige voorwaarden zijn van toepassing.
Inhoud inzicht 20 Stork Turbo Blading verstevigt positie met NX 22 VDL Steelweld ontwikkelt met Tecnomatix 14 Solid Edge en ERP 30 Verhoog de productiviteit met NX 7.5 Aktueel 6 Nieuws 8 Column Richard van der Linden 12 Siemens PLM Connection Benelux 2010: een terugblik... 15 Trainingsactiviteiten CADIMP naar Siemens PLM Software Achtergrond 14 Solid Edge en ERP 16 Siemens PLM Connection Benelux 2010: Wie waren uw netwerkpartners en hoe beleven zij PLM? 33 NX en Teamcenter in de praktijk: de Usergroup Praktijk 17 In t kort 18 On-time en on-budget migratie maakt Teamcenter bij CCM toekomstvast en schaalbaar 20 Stork Turbo Blading verstevigt wereldwijde positie met NX 22 Ontwikkeling gerobotiseerde productieautomatisering bij VDL Steelweld niet meer denkbaar zonder Tecnomatix 24 PLM visie Ontex wordt beloond met PLM Excellence Award 2010 26 Simulaties van Femto Engineering leiden tot beter, lichter en goedkoper product 34 Meyer Scheepswerf optimaliseert productieprocessen met Tecnomatix Plant Simulation 29 In t kort 46 In t kort Bron coverfoto: VDL Steelweld 18 CCM: On-time en on-budget migratie
Inhoud 34 Meyer Scheepswerf optimaliseert productieprocessen Producten 30 Verhoog de productiviteit met NX 7.5 36 Teamcenter en samenwerking met suppliers en partners 38 Solid Edge, het wijzigen van geïmporteerde modellen Training & Evenementen 41 Live Online Coaching met 42 Agenda Trainingen 45 Info Trainingscentra 46 Agenda, evenementen, workshops en beurzen 40 Teamcenter Express What s new in version 5? Make the Connection 26 Simulaties van Femto Engineering leiden tot beter, lichter en goedkoper product Thema: Make the Connection
Aktueel Nieuws Siemens PLM Software introduceert HD-PLM Technologie High Definition Product Lifecycle Management (HD-PLM) Technologie stelt teams in staat om data in kennis om te zetten, sneller juiste beslissingen te nemen en innovatiever te werk te gaan, door visualisatie van data. Siemens PLM Software heeft tijdens de World Exposition Shanghai China 2010 (Expo 2010) de High Definition PLM (HD-PLM) technologie geïntroduceerd. Hiermee zijn beslissers gedurende de volledige productlevenscyclus beter geïnformeerd en in staat om efficiëntere en meer betrouwbare beslissingen te nemen. Een sterk concurrerende en globale markt heeft de druk om met innovatieve en kwalitatieve producten op de markt te komen, alleen maar vergroot. Dit vraagt om vele cruciale beslissingen die gemaakt moeten worden door verschillende betrokkenen uit alle disciplines tijdens de volledige levenscyclus van het product. De kwaliteit van deze beslissingen en de snelheid waarmee die gemaakt worden kunnen een grote impact hebben op het succes van een product. Iedere beslissing zal gebaseerd zijn op een constant groeiend universum van digitale data, in verschillende formats en afkomstig uit verschillende bronnen. De uitdaging is om deze gegevens beschikbaar te maken voor alle betrokkenen tijdens de levenscyclus van het product. Voor meer informatie over dit onderwerp zie: www.siemens.nl/plm Siemens PLM Software staat op nummer één in onafhankelijk marktonderzoek Teamcenter for Simulation scoort het hoogst bij de uitvoerige leveranciersevaluatie van analistenbureau CPDA Siemens PLM Software scoort met het programma Simulation Process Management uit haar Teamcenter -software portfolio hoger dan haar concurrenten. Dat blijkt uit onafhankelijk onderzoek van de design- en simulatieafdeling van analistenbureau Collaborative Product Development Associates (CPDA). De resultaten werden eind januari bekendgemaakt en zijn gepubliceerd in het CPDArapport Simulation Data & Process Management Vendor Scorecard. Het rapport beschrijft een uitgebreide evaluatie van de vijf grootste leveranciers van ontwerp- en simulatiesoftware. De evaluatie is uitgevoerd aan de hand van zestig criteria binnen vier hoofdcategorieën. Deze categorieën werden verder onderverdeeld in een totaal van 27 subcategorieën, waarin iedere leverancier een score van 0 tot 5 kreeg toegewezen, waarbij 5 de maximale score was. Teamcenter stak in het rapport ver boven de concurrentie uit met een aantal opvallende resultaten: Teamcenter scoorde beter dan alle andere leveranciers in alle vier de hoofdcategorieën. Geen enkele andere oplossing scoorde hoger dan Teamcenter in 24 van de 27 subcategorieën. Teamcenter scoorde een perfecte 5 in 21 van de 27 subcategorieën. Teamcenter behaalde een score van 4 of hoger in 26 van de 27 subcategorieën. Het onafhankelijke CPDA-rapport stelt: De natuurlijke integratie van de SDPM layer in het gehele PLM framework (van Teamcenter) biedt voordelen voor de gevorderde gebruiker die bereid is te werken met alle mogelijkheden van het PLM-concept. Aan de basis van de kwaliteit die Teamcenter biedt, staat de koppeling van alle wensen met betrekking tot management, system engineering, productontwerp, simulatie, productie en onderhoud. Teamcenter for Simulation sluit daarmee perfect aan op de wensen van de analisten. Naast Siemens PLM Software heeft CPDA ook vier andere leveranciers betrokken in de evaluatie ANSYS, Dassault Systemes/SIMULIA, MSC. Software en Altair. Iedere leverancier gaf een demonstratie van zijn oplossingen tijdens interactieve livesessies, behalve Altair: de nieuwe producten van deze leverancier zullen pas eind 2010 geleverd worden. We zijn erg blij met de resultaten van dit onafhankelijke onderzoek binnen onze industrie. Dit is voor ons een bevestiging van de strategie die we hebben gekozen toen we de Teamcenter Simulation Process Management-oplossing ontwikkelden, aldus Jim Rusk, vice president, Digital Simulation Solutions, Siemens PLM Software. Wij constateerden al van begin af aan dat analyses en simulaties bij computer-aided engineering (CAE) niet alleen een essentieel onderdeel zouden zijn van productontwerp, maar ook een integraal onderdeel van het gehele productlifecycleproces. Deze naadloze integratie van PLM en simulatie is een belangrijk aspect van onze strategie en een bepalende factor voor onze prestatie in deze evaluatie. 6 Inzicht editie 13
Aktueel Nieuws Damen Schelde Naval Shipbuilding en Ontex N.V. winnen PLM Excellence Award 2010 Alle genomineerden en de winnaars van de PLM Excellence Award 2010. Tijdens de jaarlijkse Siemens PLM Connection Benelux, één van de grootste netwerkevenementen voor bedrijven die zich bezighouden met productontwikkeling, heeft Siemens PLM Software de PLM Excellence Awards uitgereikt. In de categorie Small to Medium Business is Ontex N.V. uit het Belgische Buggenhout de winnaar. In de categorie Large Business werd de award uitgereikt aan Damen Schelde Naval Shipbuilding uit Vlissingen. Ontex is één van de grootste luierfabrikanten van Europa. De invoering van PLM binnen dit bedrijf heeft geresulteerd in betere design reviews, een betere beheersbaarheid en een grotere standaardisatie. Deze resultaten waren voor de jury doorslaggevend om Ontex aan te wijzen als winnaar. De overige genomineerde bedrijven in deze categorie waren Frencken Mechatronics uit Eindhoven en Vlastuin Engineering uit Kesteren. De winnaar in de categorie Large Business, Damen Schelde Naval Shipbuilding, won het van de tweede genomineerde, Smit Transformatoren uit Nijmegen. Damen Schelden Naval Shipbuilding is de grootste scheepswerf van Zuid- Nederland en kreeg door het gebruik van PLMsoftware onder andere meer inzicht in de verschillende revisies. Ook stelde de software het bedrijf in staat om op een meer uniforme manier informatie aan te leveren en profiteert de scheepswerf van het feit dat er nu één platform is voor de opslag van productdata. Siemens PLM Software reikt de PLM Excellence Awards jaarlijks uit aan organisaties die PLMsoftware inzetten en een heldere PLM-visie hebben. PLM is belangrijk voor de businessstrategie van een bedrijf, doordat het organisaties in staat stelt de complete levenscyclus van een product digitaal te managen, van concept tot eindproduct. De jury, bestaande uit Henk-Jan Pels, Bertus Zuijdgeest, Maarten Romers en Edwin Severijn, beoordeelde de nominaties op basis van een aantal categorieën als solutions profile, business challenge en de PLM-voordelen voor het bedrijf in termen van software en de visie van het bedrijf. Inzicht editie 13 7
Aktueel Nieuws Nieuwe juridische entiteit: Siemens Industry Software Per 1 juli 2010 hebben Siemens PLM Software BV en Comos Industry Solutions BV hun software-activiteiten gebundeld. Per 1 oktober 2010 zal ook het Manufacturing Execution Systems (MES) portfolio hieraan toegevoegd worden. De bedrijven zullen gezamenlijk verdergaan in een nieuwe juridische entiteit met de naam Siemens Industry Software. Met deze nieuwe juridische entiteit willen we, samen met onze klanten, onze positie en dienstverlening binnen de industrie verder uitbreiden en versterken. Siemens blijft voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om waarde toe te voegen met ons productaanbod. In het combineren van de productportfolio s van Product Lifecycle Management (NX, Teamcenter, Tecnomatix en Velocity Series), Plant Lifecycle Management (Comos) en Manufacturing Execution Systems (Simatic IT) zal Siemens de eerste leverancier zijn die in staat is om haar klanten een end-to-end software- en hardware portfolio te bieden voor zowel de productie- als de procesindustrie. De integratie tussen de Product Lifecycle Management oplossingen, Comos en MES resulteert in een geïntegreerde benadering van produceren, waarmee de efficiëntie en de kwaliteit van de productie verbetert. Plant Lifecycle Management (voorheen Comos Industry Solutions) is een wereldwijde toonaangevende leverancier van engineerings- en maintenance software voor het ontwerp, de bouw en de exploitatie van fabrieken in de procesindustrie. De klanten van Plant Lifecycle Management vertrouwen al bijna 20 jaar op Comos, de Plant Life Cycle Asset Information Management oplossing voor het efficient creëren, beheren en toepassen van bedrijfs- en proceskritieke gegevens, om daarmee de productiviteit te verhogen en de economische levensduur van de fabriek te vergroten. Het bedienen van onze klanten en het leveren van toegevoegde waarde blijft uiteraard onze hoogste prioriteit. We blijven u dan ook voorzien van een portfolio van toonaangevende Industry software-oplossingen. Onze go-to-market naam zal tevens Siemens PLM Software blijven, ondanks dat de juridische entiteit wijzigt. Heeft u vragen over de integratie of over de wijziging van onze juridische entiteit, dan kunt u contact opnemen met uw contactpersoon binnen Product Lifecycle Management Software, Plant Lifecycle Management Software of Manufacturing Execution Systems. Tevens kunt u mailen naar info.benelux.plm@siemens.com. Uw vraag wordt zo spoedig mogelijk beantwoord. column Richard van der Linden Projectmanager Professional Services Beam us up Scotty Een aantal weken geleden hebben we weer een groot aantal mensen mogen ontvangen tijdens de jaarlijkse PLM Connection dagen. De eerste dag was in Mechelen in een voormalige brouwerij met een hightech uitstraling; de tweede dag was in Nuland op een flink grotere locatie in een wat meer traditionele stijl. Uit het grote aantal bezoekers blijkt dat er langzaam maar zeker de bekende PLM-ring duidelijk behoefte is aan deze dagen; één van gevormd. Daarna ontstonden uit een serie andere onze klanten was zelfs op beide dagen aanwezig! gaswolken de onderdelen uit onze softwareportfolio, die vervolgens al draaiend door het Tijdens de openingssessie hebben we kennisgemaakt met een zekere Captain Eureka, die het heelal hun plaats op de ring innamen. Het zag er aanwezige publiek toesprak vanuit een filmpje. allemaal prachtig uit en het had een hoog Captain Eureka leek verbluffend veel op een sciencefictiongehalte. Het had me niets verbaasd oudere versie van de dagvoorzitter, maar dat zal als op een zeker moment starship Enterprise het wel toeval geweest zijn. Hij had een futuristisch scherm binnen was komen vliegen en dat Captain apparaat op zijn hoofd, dat het midden hield Eureka dan Beam us up Scotty zou roepen, tussen een headset en een soort helm; ik heb nog waarna iedereen in de zaal naar één van de steeds geen idee wat het nu echt was. In het volgende sessies geteletransporteerd zou worden. filmpje heette hij iedereen welkom in zijn PLMuniversum, waarin een soort gaswolk rond draaide openingssessie op eigen gelegenheid naar de Gelukkig gebeurde dat niet en kon iedereen na de in een sterrenstelsel. Uit de gaswolk werd volgende sessie gaan. De boodschap in het filmpje zou wellicht wat verwarrend kunnen overkomen, aangezien het wel leek of de hele softwareportfolio nog één groot sciencefictionverhaal is. Dat zou nieuwe klanten het gevoel kunnen geven dat ze over een paar jaar maar eens terug moeten komen naar de PLM Connection dagen om te zien of al die futuristische software al werkelijkheid geworden is. Dat is natuurlijk niet het geval: de hele portfolio is al jaren leverbaar en alle afzonderlijke delen of combinaties daarvan zijn bij onze klanten in productie. Uiteraard wordt de portfolio nu en in de toekomst verder uitgebreid, zodat de mogelijkheden om nog efficiënter te kunnen samenwerken alleen maar verder toe nemen. Dat het allemaal al werkelijkheid is, werd gelukkig tijdens de demo s en presentaties gedurende de rest van de dag bewezen. Tijdens de dagsluiting werd duidelijk dat Captain Eureka toch dezelfde persoon was als de dagvoorzitter en dat hij nog een aardig deuntje kon zingen ook. Gelukkig klonk zijn gezang niet futuristisch, maar was het gewoon van deze tijd. Net als onze software. 8 Inzicht editie 13
Aktueel Nieuws Solid Edge Round Table Op 21 april jl. vond op ons hoofdkantoor in Den Bosch een rondetafelgesprek over Solid Edge plaats met medewerkers van zes bedrijven die Solid Edge gebruiken, medewerkers van Siemens Solution Partners (bosch engineering, CAAP, CADCenter) en medewerkers van Siemens PLM Software, waaronder Mark Burhop van Solid Edge Software Development. Tijdens deze dag werd de roadmap op het gebied van softwareontwikkeling voor Solid Edge besproken. Het doel van deze dag was om meer inzicht te krijgen in hoe de huidige klanten de tool gebruiken. Tevens wilde Siemens uitleggen wat er op gebied van ontwikkeling gedaan is voor de ST3-release. Traditional modeling en Solid Edge Simulation werden hierbij uitvoerig besproken. Siemens weet dat een groot gedeelte van de gebruikers op de traditionele history based manier werkt en wilde in deze sessie duidelijk maken dat ook hierin geïnvesteerd is en dat we dit zullen blijven doen. Als laatste werd BETA testing besproken waaraan gebruikers kunnen deelnemen. Een aantal klanten wil hier dan ook zeker gebruik van gaan maken. Het Velocity-team wil in de nabije toekomst eenzelfde sessie organiseren op het gebied van Teamcenter Express. Wanneer u hierin interesse hebt, dan kunt u dit melden bij uw Siemens Solution Partner. Twitter Volg ons ook via Twitter: bezoek www.twitter.com/siemensplm_bnl en blijf op de hoogte van het laatste nieuws. Nieuwe medewerkers bosch engineering Wij stellen graag nieuwe medewerkers bij de Siemens Solution Partner bosch engineering voor: Patrick Knipscheer is sinds 1 mei 2010 werkzaam bij bosch engineering als Product Consultant PLM. In deze functie zal hij allereerst de Teamcenter-implementaties gaan ondersteunen om uiteindelijk deze zelfstandig uit te kunnen voeren. Hiervóór heeft Patrick vier jaar bij Stratech gewerkt. Als softwareconsultant was hij actief in de logistieke sector en de exportsector. Patrick woont samen met zijn vriendin Annemarie in Lichtenvoorde en heeft als grootste hobby voetbal. Roy Heideveld is sinds 1 maart 2010 werkzaam bij bosch engineering als Support Engineer. Voordat hij bij bosch engineering kwam te werken, was hij werkzaam als Mechanical Engineer op een R&D-afdeling waar papierverwerkingsapparatuur ontwikkeld wordt. Met zijn brede elektrotechnische en werktuigbouwkundige achtergrond is hij een welkome aanvulling in het Support Team. Momenteel is hij bezig met het afronden van de studie Technische Bedrijfskunde aan de Saxion Hogeschool te Deventer. Zijn hobby s zijn mountainbiken, motorrijden en muziek maken. Bart Gosenshuis is op 16 maart 2010 begonnen bij bosch engineering als Product Consultant PLM. In deze functie zal hij allereerst de Teamcenter-implementaties gaan ondersteunen om uiteindelijk deze zelfstandig uit te kunnen voeren. Hiervóór heeft Bart in de functie van consultant ERP-software bij Centric IT Solutions in Gouda gewerkt. Zijn specialisatie was projectadministraties voor de grotere bouwmaatschappijen en projectontwikkelaars. Bart woont samen met zijn vriendin Jojanneke in Enschede. Zijn passies zijn fotografie, wielrennen en hardlopen. Inzicht editie 13 9
Aktueel Nieuws Siemens PLM Software stelt Country Manager België en Luxemburg aan Siemens PLM Software legt meer focus op België en Luxemburg door de aanstelling van Frank Van Puymbroeck (41). Frank is 8 maart jl. in dienst getreden als Country Manager voor België en Luxemburg. Frank begon zijn loopbaan als software-ingenieur. Na een doorgroei tot projectmanager koos hij voor een salesrol binnen higtech diensten op het gebied van consulting & project. De combinatie van sales, technologie en peoplemanagement leek hem op het lijf geschreven. Voorheen was Frank managing director bij twee serviceorganisaties op het gebied van IT & engineering, waar hij tevens internationale saleservaring heeft opgedaan. Als goede Belg is Frank geboeid door lekker eten, fijne wijnen en heerlijke biertjes. Fietsen en motorrijden zijn twee andere tussentijdse bezigheden. Nieuwe Country Manager België en Luxemburg Frank Van Puymbroeck Solution Partner bosch engineering bv investeert in groei, ontwikkeling en professionalisering bosch engineering is in beweging en wil de komende jaren flink groeien. Om de gewenste groei en professionaliteit met behoud van kwaliteit te bereiken, zijn inmiddels diverse investeringen gedaan. bosch engineering is als Solution Partner in 1997 gestart met de verkoop van Solid Edge en is daarmee de langst dienende partner van Siemens PLM Software. Sinds 2005 heeft bosch engineering het Siemens-portfolio uitgebreid met de andere Velocity-producten Femap, Teamcenter Express en CAM Express. Door de groei die bosch engineering in een kort tijdsbestek doormaakte en de uitbreiding van het productportfolio was er behoefte aan meer draagvlak op o.a. Sales, Support en de PLM-implementaties. Inmiddels zijn ter ondersteuning hiervan drie nieuwe medewerkers aangenomen (zie Nieuwe medewerkers op de vorige pagina). Een greep uit de verdere ontwikkelingen: een compleet vernieuwde website, beveiligde klantenomgeving, webshop, diverse support tools waaronder een chatmogelijkheid met een supportmedewerker, vernieuwde telefoonnummers waardoor Sales & Support direct én sneller bereikbaar zijn. Tot slot is er een nieuw CRM/ERP-systeem. bosch engineering heeft hiermee de tools in handen om vanuit een Single Point of Truth -oogpunt te opereren. In de toekomst zijn de klanten zelfs in staat om in het systeem van bosch engineering zelf supportvragen aan te maken en deze te volgen. bosch engineering wil daarnaast de huidige breedte van het portfolio behouden, waardoor medewerkers zichzelf meer kunnen specialiseren. Hierdoor krijgen klanten een vast aanspreekpunt voor bepaalde disciplines. Met steeds meer klanten én medewerkers zijn deze veranderingen zeer belangrijk om met behoud van de kwaliteit de efficiency en professionalisering te kunnen realiseren. CADCenter België neemt deel aan de Factory & Process Automation beurs in de Brussels Expo Dit jaar wordt op 20 & 21 oktober in Brussels Expo de Factory & Process Automation 2010 beurs gehouden, waar CADCenter Solid Edge, Teamcenter Express en Femap zullen tonen. Bezoek CADCenter tijdens deze beurs op stand E004 en laat u adviseren door de professionele medewerkers. 10 Inzicht editie 13
Aktueel Nieuws Siemens PLM Software schenkt licentie-uitbreiding aan oudste Solid Edge-gebruiker V.l.n.r.: Constantijn Rodenberg (Accountmanager PLM CADCenter BV), dhr. Klem en Bas van Dijk (Channel Manager Siemens PLM Software) Siemens PLM Software heeft een gratis licentie-uitbreiding gegeven aan de heer Klem uit Schipluiden, de oudste en tevens één van de weinige particuliere gebruikers van Solid Edge. De heer Klem is voormalig ontwerper van medische apparatuur. Hij is de tachtig jaar al gepasseerd en besteedt maar liefst vier uur per dag aan zijn hobby: het ontwerpen van stoomlocomotieven in Solid Edge. Twintig jaar geleden kwam de heer Klem voor het eerst beroepsmatig in aanraking met AutoCAD. Vanaf die tijd begon hij de 2D ontwerpsoftware ook hobbymatig te gebruiken. Net als de technologie bleef ook de nieuwsgierigheid van de heer Klem groeien. Hij ging op zoek naar een nieuwe, geavanceerdere uitdaging en kwam in aanraking met de 3D oplossing Solid Edge. De heer Klem over Solid Edge: Solid Edge is een andere manier van denken en juist de uitdaging om die onder de knie te krijgen, maakt het zo interessant. Solid Edge is voor mij een heel waardevol instrument om op deze leeftijd nog actief te blijven. CADCenter, Solution Partner van Siemens PLM Software, is verheugd over de ondersteuning van de oudste gebruiker van Solid Edge in de Benelux. Constantijn Rodenberg, accountmanager PLM, CADCenter BV: Zo ziet u maar, de gebruiksvriendelijkheid van Solid Edge toont wel aan dat je nooit te oud bent om te starten met Solid Edge! Inmiddels is de heer Klem zeer bekwaam met de basisversie van Solid Edge en daarom was hij toe aan een volgende stap. Toen hij besloot over te stappen op de medium versie, bood Siemens PLM Software hem de volledige versie aan: Solid Edge Classic Floating. Inzicht editie 13 11
Aktueel Nieuws De Siemens PLM Connection dagen waren zeer succesvol! Siemens PLM Connection Benelux 2010: Het was weer zover: alweer de veertiende editie van Siemens PLM Connection Benelux, één van de grootste netwerkevenementen voor bedrijven die zich bezighouden met productontwikkeling. 20 april in Mechelen - BE Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor de dvd met alle getoonde presentaties door een mail te sturen naar info.benelux.plm@siemens.com onder vermelding van dvd PLM Connection. Alle bezoekers hebben deze dvd inmiddels toegestuurd gekregen. 12 Inzicht editie 13
Aktueel Nieuws Op deze pagina s blikken wij graag met u terug. een terugblik... Tijdens de twee drukbezochte dagen op 20 april in Mechelen en op 22 april in Nuland konden relaties informeel netwerken, de PLM-visie van onze klanten ervaren en natuurlijk werd iedereen op de hoogte gesteld van de nieuwste toepassingen. Zien wij u ook op de volgende editie van ons inspirerende evenement en maken we dan met u... de Connection? 22 april in Nuland - NL Inzicht editie 13 13
Achtergrond Door: Willem van Burik, CAAP Solid Edge en ERP Vroeger was de tekenkamer vaak ondergeschikt aan de productieafdeling van staal- en machinebouw bedrijven. De productie bepaalde wat er getekend moest worden en ook welke andere informatie benodigd was. Sinds de invoering van CAD zien we dat engineering een steeds grotere rol krijgt en de basis vormt van de product lifecycle. Zeker sinds 3D CAD ook voor kleine en middelgrote bedrijven beschikbaar kwam en het product als het ware virtueel gebouwd kan worden. Hierdoor zijn vooraf niet alleen de afmetingen van de componenten bekend, maar ook de benodigde aantallen. Door het toekennen van materiaaleigenschappen kunnen met enkele muisklikken ook de gewichten en zwaartepunten in een handomdraai worden berekend. Min of meer gelijktijdig met CAD heeft een andere softwareontwikkeling plaatsgevonden: Enterprise Resource Planning, afgekort ERP. ERP wordt gebruikt voor het beheren van alle voorkomende bedrijfsgegevens. Hiermee kunnen de diverse logistieke stromen binnen een bedrijf, de in- en verkooptransacties, de voorraad en alle daaruit voortvloeiende financiële gevolgen worden geautomatiseerd. Bekende ERP-pakketen zijn SAP, Navision, AFAS en Ridder. Omdat CAD (productgericht) en ERP (ondernemingsgericht) niet dezelfde doelstelling hebben, lijkt onderlinge communicatie vaak een brug te ver. Desondanks blijkt in de praktijk dat uitwisseling van bepaalde gegevens, zoals stuklijsten en artikelgegevens, wel degelijk gewenst is. Solid Edge kan deze informatie Out of the Box op verschillende manieren presenteren. Er kan een stuklijst op de 2D tekening geplaatst worden, maar er kunnen ook diverse typen rapporten worden gegenereerd. Met beide opties is het mogelijk een export te maken naar bijv. tekst- of Excelbestanden. De meeste ERP-pakketten zijn in staat om dergelijke bestanden, mits in het juiste formaat, te importeren. Wanneer de te exporteren bestanden niet het juiste formaat hebben of men de export zoveel mogelijk wil automatiseren, kan er met behulp van maatwerksoftware een directe koppeling tussen Solid Edge en ERP tot stand gebracht worden. De open structuur van Solid Edge biedt de mogelijkheid om alle informatie die in part-, assembly- of draftbestanden voorhanden is, met een gangbare programmeertaal (Visual Basic of C++) verder te verwerken. Sommige ERPpakketten beschikken eveneens over een interface om, gebruikmakend van dezelfde programmeertaal, de database direct te kunnen benaderen. Gebruikmakend van deze technologie heeft CAAP een koppeling tussen Solid Edge en Ridder R8 ERP geschreven. Hiermee wordt er vanuit een 3D model een stuklijst gegenereerd, die vervolgens naar Ridder R8 wordt geëxporteerd. Tevens wordt deze stuklijst voorzien van één of meerdere documentlinks, waar door de bijbehorende Solid Edge bestanden (3D model en/of 2D tekening) direct vanuit Ridder R8 te openen zijn. Daarnaast kunnen met deze koppeling Solid Edge bestanden van Ridder R8 artikelgegevens worden voorzien. Tenslotte biedt de koppeling de mogelijkheid om artikelen en (sub)stuklijsten direct vanuit Ridder R8 in een Solid Edge assembly te plaatsen. Informatie De CAAP Solid Edge - Ridder R8 koppeling is direct toepasbaar voor iedereen die zowel Solid Edge als Ridder R8 gebruikt, maar kan uitge breid worden met bedrijfsspecifieke functionaliteiten. Maakt u wel gebruik van Solid Edge, maar hebt u een ander ERP-pakket geïmple menteerd, dan is CAAP graag bereid om de mogelijkheid voor een koppeling met ERP in uw bedrijf te onderzoeken. 14 Inzicht editie 13
Aktueel Trainingsactiviteiten CADIMP naar Siemens PLM Software Zoals u van Siemens PLM Software gewend bent, leveren wij naast software en consultancy ook een breed scala aan trainingen.cadimp is al sinds 1993 onze vaste partner voor alle trainingen op het gebied van Teamcenter en NX. Begonnen als eenmanszaak, is CADIMP onder leiding van oprichter Gerard Smulders uitgegroeid tot gerespecteerd trainingspartner van Siemens PLM Software. Na zestien jaar leiding geven aan zijn eigen trainingsinstituut heeft Gerard Smulders besloten om per 15 juni j.l. te gaan genieten van zijn welverdiende pensioen en de trainingsactiviteiten over te dragen aan Siemens PLM Software. Gerard Smulders heeft altijd een continue focus gehad op het blijvend innoveren van trainingsvormen, om zo optimaal aan te sluiten bij de behoeften van onze klanten. Zo zijn er diverse trainingsvormen ontwikkeld door CADIMP. Van de traditionele klassikale trainingen tot zelfstudietrainingen door middel van elearning en meest recent de Live Online Trainingen en Live Online Coaching. Ging het vroeger vooral om kennis van functionaliteiten, nu gaat het meer om ondersteuning bij het bepalen van de optimale manier van werken en het efficiënt gebruiken van de software. Om deze activiteiten op eenzelfde adequate wijze voort te zetten zijn alle medewerkers van CADIMP in dienst getreden bij Siemens PLM Software. Zij maken onderdeel uit van de afdeling Professional Services en vormen een apart trainingsteam onder leiding van Guido Leunissen, Manager Trainingen Siemens PLM Software. De verandering die CADIMP doormaakt van trainingspartner naar trainingsteam in de afdeling Professional Services van Siemens PLM Software zal voor u, als onze relatie, geen gevolgen hebben. Het biedt u juist meer voordeel: er zal een nog sterkere synergie ontstaan tussen de verschillende disciplines van Siemens PLM Software. Bij vragen en/ of opmerkingen kunt u ons uiteraard bereiken via mail: info.benelux.plm@siemens.com of via het telefoonnummer 073-680 2500. Guido Leunissen, Manager Trainingen Siemens PLM Software Inzicht editie 13 15
Achtergrond Siemens PLM Connection Benelux 2010 Wie waren uw netwerkpartners en hoe beleven zij PLM? Tijdens de Siemens PLM Connection dagen is een onderzoek gehouden onder de aanwezigen. Het doel hiervan was om inzicht te krijgen in welke branches onze bezoekers actief zijn en hoe PLM leeft in ieders gedachten. In dit artikel leest u enkele van de onderzoeksbevindingen. Het evenement werd voornamelijk bezocht door mensen uit de scheepsbouw, de machinebouw en de consumentenproductenbranche. Het belang van PLM software bij het productontwerp 84% van de aanwezigen acht PLM software bij het ontwerp van een product belangrijk tot zeer belangrijk. Naast de ontwerpfase zetten de bezoekers PLM software vooral in de prototypeen productiefase in. Daarnaast wordt PLM software ingezet in de idee- en aftersalesfase. Op de vraag of PLM software in de toekomst een belangrijkere rol gaat spelen, antwoordde 93% van de ondervraagden met ja. Voor de overige 7% zal PLM software dezelfde rol blijven spelen. Conclusie Met de PLM Connection dagen spreken we een brede doelgroep aan. De vertegenwoordigers uit verschillende branches gebruiken de PLM software allemaal op hun eigen manier. Het overgrote deel van hen is het erover eens dat PLM software van aanzienlijk belang is voor de toekomst. 16 Inzicht editie 13
Praktijk Velocity in t kort Asbreuk Service Asbreuk Service is sinds 2000 gebruiker van Solid Edge en heeft nu als eerste klant van bosch engineering ook gekozen voor de FEM-module van Solid Edge. Het in Oldenzaal gevestigde bedrijf heeft al 25 jaar ervaring in het ontwerpen, bouwen, installeren en onderhouden van technische installaties, zoals automatische laad- en lossystemen en sleevemachines. Asbreuk heeft gekozen voor de simulatie- en analysemodule van Solid Edge, omdat deze ondersteunt bij de engineering van machineconstructies die een hoge stijfheid en sterkte, maar ook een laag gewicht hebben. Ideaal is dat de simulatie- en analysemodule geïntegreerd is in de Solid Edge software, zodat aanpassingen direct weer doorgerekend kunnen worden. Asbreuk kan hierdoor betere systemen aanbieden en ontwikkeltrajecten verkorten. Voor meer informatie: zie www.a-service.nl NX in t kort D&C engineering D&C engineering in Alblasserdam, dat net haar 25-jarig jubileum vierde, is een begrip in de wereld van opslagsystemen voor petrochemische producten en hoogspanningslijnen. Opslagtanks in alle soorten en maten (zelfs met diameters over de 100 meter) op omgevingstemperatuur of cryogeen (op of boven -196ºC) en drukvaten worden door het bedrijf ontworpen of beoordeeld na bijvoorbeeld inspecties. Veel van het analysewerk wordt gedaan met behulp van het NX Nastran softwarepakket, waarvan het hart wordt gevormd door de Mach 3 Advanced Simulation en Advanced Nonlinear Solver van Siemens PLM Software. De analyses van de complexe opslagsystemen zijn tevens bedoeld voor de opstelling en de verificatie van normen en richtlijnen, omdat D&C engineering betrokken is bij normcommissies van CEN, EEMUA en CIGRÉ. Meer informatie is te vinden op www.dcengineering.nl. Inzicht editie 13 17
Praktijk Eigen kennis en Siemens consultants garanderen wrijvingsloze invoer On-time en on-budget migratie maakt Teamcenter bij CCM toekomstvast en schaalbaar On-time en on-budget migreren naar een nieuwe versie van Teamcenter vereist een duidelijk stappenplan en veel expertise. Centre for Concepts in Mechatronics realiseert met de migratie naar Teamcenter 2007 Unified Architecture een toekomstzekere PDMomgeving, betere schaalbaarheid en efficiëntere beheermogelijkheden. Centre for Concepts in Mechatronics BV (CCM) is eind jaren door Professor Horowitz opgericht. Horowitz, die de Philishave uitvond en tevens bij de TU Eindhoven werkzaam was, wilde productontwikkeling in nauwe samenwerking tussen disciplines laten plaatsvinden. Daarmee introduceerde hij mechatronisch ontwerpen nog voordat het woord mechatronica was uitgevonden. CCM ontwikkelt met 85 medewerkers producten in opdracht van klanten. Maar dan meestal wel met een groot aandeel van research en development en intensieve samenwerking tussen alle disciplines. Het uitgangspunt van een opdracht varieert van een idee tot en met een complete specificatie. Met een eigen afdeling voor prototypebouw en een cleanroom kan CCM aan vrijwel alle klantwensen voldoen. Datamanagement cruciaal Het beheer van gegevens in alle stadia van een opdracht en vanuit alle disciplines is voor het succes van CCM cruciaal. Kennis is ons dagelijks brood, licht Rien Beije toe. Beije is als Manager Operations Support verantwoordelijk voor onder meer kwaliteit en IT. En bij een efficiënte R&Dorganisatie hoort ook dat de juiste data op de juiste plaats beschikbaar zijn. Teamcenter speelt hier al meer dan tien jaar een belangrijke rol. Een veelheid van gegevens wordt beheerd. De integratie met NX is vanzelfsprekend diepgaand. Multi-CAD, traditioneel een sterk punt van Teamcenter, wordt later dit jaar gerealiseerd met de integratie van Inventor, dat voor specifieke klanten wordt gebruikt. We beheren alle soorten Office-documenten met Teamcenter, aldus Beije. Die worden onder meer in vroege projectstadia gebruikt voor het vastleggen van requirements. Daaraan hechten we veel waarde. We gaan later dit jaar onderzoeken of we hiervoor beter in een speciaal requirementsmanagementtool kunnen investeren. De elektrotechnische en elektronische data worden als resultaat van bepaalde ontwikkelstadia vastgelegd. Dat gebeurt als PDFbestand. Ook software wordt als resultaat beheerd, maar dan wel in de eigen beheeromgeving. Teamcenter verwijst naar die data met een link. In veel projecten is het gewenst dat de andere partijen toegang krijgen tot de Teamcenter-database. Dit maakt samenwerken met die partijen veel gemakkelijker. Voor CCM is dit zeer belangrijk. Unified Omdat Teamcenter door CCM als bedrijfskritische applicatie wordt gezien, is een periodieke migratie naar een nieuwe versie noodzakelijk. We willen blijven aansluiten bij nieuwe technologie en de integratie met bijvoorbeeld de nieuwste CAD-applicaties zeker stellen, vertelt Beije. Een migratie is echter altijd een kostenintensieve exercitie, zodat we ons migratiemoment ook laten bepalen door de verwachte gebruiksduur van de nieuwe versie. Dat is de reden om nu te kiezen voor Teamcenter 2007 Unified Architecture. Dit is een bewezen en toekomstzekere versie waarmee al de nodige implementatie-ervaring is opgedaan. Een versie waarmee we verwachten binnen een korte tijd en een realistisch budget aan de slag te kunnen. On-time en on-budget Vanwege het belang van Teamcenter wilde CCM de migratie voor een belangrijk deel zelf uitvoeren. Je wilt met bedrijfskritische applicaties zelf weten wat er speelt en bestendigheid in support kunnen garanderen, licht Beije deze keuze toe. Dat wil niet zeggen dat we zonder de ervaren consultants van Siemens PLM Software willen werken. Het is echter wel belangrijk de eigen Siemensconsultant vast te leggen, die ervaring heeft met onze installatie en manier van werken en zo een stuk continuïteit biedt. Daarvan kunnen onze applicatiebeheerder en systeembeheerder weer veel leren. Eén van de eisen van CCM is dat de migratie on-time en on-budget kon worden uitgevoerd. Centraal hierbij stond het stappenplan. We hebben de tijd genomen om een doordacht stappenplan te ontwikkelen, dat uitgebreid met Siemens door te nemen en op basis daarvan afspraken te maken, licht Beije de basis van het migratieproject toe. Als een project in kleine afgebakende stappen wordt onderverdeeld, dan kunnen haalbaarheid, tijd en kosten goed worden ingeschat. Hier zit overigens ook de reden om niet naar Teamcenter 8 te gaan. Daarmee is nog te weinig concrete projectervaring. Projectstappen Het is onverantwoord om een belangrijke applicatie als Teamcenter zonder uitgebreide tests te migreren. Daarvoor zijn er te veel partnerbedrijven en opdrachtgevers aan gekoppeld. Zo n test moet de werkelijke omgeving zo dicht mogelijk benaderen. Dit is eigenlijk alleen te realiseren in een kloon 18 Inzicht editie 13
Praktijk Vlnr.: Rien Beije, Rutger Vossebeld en Henk van den Boomen. van de productieomgeving. Door van deze omgeving een kopie te maken en in die kopie één voor één de voorziene processtappen uit te voeren, is een veilige migratie te oefenen. Bij die oefening komen alle hindernissen scherp in beeld en kunnen vervolgens genomen worden. Na afronding van deze proefmigratie is de migratie van de echte productieomgeving een kwestie van zorgvuldig uit te voeren routine. De productieomgeving is daarbij geen moment in gevaar geweest. Eén van de belangrijke stappen in het project was de migratie van de database. Het datamodel van Teamcenter 2007 Unified wordt anders benaderd en gewijzigd dan vanuit de oude omgeving van Teamcenter Engineering, vertelt Henk van den Boomen, constructeur en applicatiebeheerder NX en Teamcenter. Indien het datamodel flink is aangepast, is dit een grote stap. Er moet dus duidelijk zijn waar de scheidslijnen lopen tussen standaardfunctionaliteit en customisatie. Customisatie willen we alleen wanneer dit echt nodig is en liefst niet in het datamodel. Er zit volgens Van den Boomen voor wat betreft de user interface wel verschil tussen de Engineering- en Unified-versies van Teamcenter 2007. De voornaamste customisatie betrof het eenvoudiger en eenduidiger maken van de interface. Schaalbaar door virtualisatie Een belangrijk voordeel van de huidige Teamcenter-omgeving is virtualisatie. De mogelijkheid virtuele servers te installeren biedt voor ons verschillende voordelen, vertelt Rutger Vossebeld, Designer IT en verantwoordelijk voor netwerk en systeembeheer. Virtualisatie is een technisch verhaal, maar het komt er op neer dat op één hardwareplatform verschillende virtuele (software)servers geïnstalleerd kunnen worden. Daarop wordt dan bijvoorbeeld Teamcenter geïnstalleerd. Die virtuele servers zijn eenvoudiger aan te passen en eventuele problemen zijn sneller op te lossen. Daarbij komt het voordeel dat het eenvoudiger is om een kopie van een productiesysteem te maken voor ontwikkel- en testdoeleinden. Bij de migratie naar Teamcenter Unified is dankbaar gebruik gemaakt van de virtualisatiemogelijkheden. Zo wordt de productieomgeving ontzien. Dat spaart tijd en geld. Doorlooptijd twee maanden Na het voorbereidende werk heeft de omzetting van de installatie tussen medio februari en medio maart 2010 plaatsgevonden. Intern zijn er door de verschillende betrokkenen circa 250 uren aan besteed, vertelt Beije. Dat bleef keurig binnen het budget, net als de consultancy-uren die we hadden begroot. Daarmee hebben een efficiënte migratie achter de rug. De verstoring van de productie is niet noemenswaardig geweest. Nu beschikt CCM over een actuele Teamcenterinstallatie waarop door ruim zeventig engineers uit diverse disciplines wordt gewerkt, zowel op de vestiging van CCM als daarbuiten via een VPN- verbinding bij partnerbedrijven en opdrachtgevers. Voor Teamcenter 2007 hadden we loosely coupled databases met een import/ exportprocedure, vertelt Beije. Met de invoering van Teamcenter 2007 Engineering is dat omgezet naar een 4-Tier installatie wat veel efficiënter is en veel tijd en kosten spaart. Industriesector Consumer Products High Tech/Electronics Industrial Machinery Medical Devices Uitdagingen De Teamcenter-installatie moest vervangen worden om toekomstvast te worden en systeemvoordelen te realiseren. De migratie moest on-time en on-budget worden uitgevoerd zonder verstoring van het bedrijfsproces. Succesfactoren Een strakke planning van het project met duidelijke stappen, gebaseerd op eigen kennis en een ervaren Siemens-consultant, maakte een realistische tijd/kostenbudgettering mogelijk. Resultaten Teamcenter 2007 Unified Architecture is ontime en on-budget ingevoerd zonder verstoring van de productie. Het project heeft de interne Teamcenter-kennis op de laatste stand gebracht en de virtualisatiemogelijk heden leveren systeembeheertechnische voordelen op. Klantlocatie Nuenen, Nederland Inzicht editie 13 19
Praktijk Turbines voor de energieopwekking zijn precisiemachines op elke schaal. De turbinebladen slijten tijdens het gebruik en moeten worden in zo kort mogelijke tijd worden vervangen. Stilstand kost geld. Stork Turbo Blading is specialist in het produceren van turbobladen, waarbij hoge precisie en kwaliteit en korte levertijd bepalen of een opdracht succesvol is of niet. Aantal productiestappen door nieuw proces verminderd met 60% Stork Turbo Blading verstevigt wereldwijde positie met NX Wereldwijde markt Stork Turbo Blading uit Sneek is onderdeel van de groep Stork Power Services, die een tak is van het industriële Stork-concern. Het bedrijf bedient een wereldwijde markt voor turbinebladen en levert zowel aan OEM s als aan de service- en aftersalesmarkt. Turbines worden gebruikt in de energieopwekking. Dat kan zowel een kolengestookte energiecentrale als een kleine installatie voor de opwekking van scheepsstroom of het terugwinnen van warmte zijn. De variatie in afmetingen van 50 tot 1200 mm geeft aan welke flexibiliteit van Stork Turbo Blading wordt gevraagd. De andere businessunits uit de Stork Power Services groep zijn Stork Thermeq dat gespecialiseerd is in ketels en branders, Stork Turbo Service voor installatie en onderhoud van turbines en Stork Gears & Services dat tandwielkasten levert en onderhoudt. Stork Power Services biedt als groep de hele lijn aan dienstverlening voor operators van energieopwekkingsinstallaties. Turbinebladen slijten tijdens de levensduur, vertelt Gerrit Mulder, Manager Engineering van Stork Turbo Blading. De gebruiksomstandigheden bepalen de slijtage. Bij de snelheden die in een turbine voorkomen, heeft zelfs water een verwoestend karakter. Schade ontstaat aan bladen van zowel de stationaire als de rotortrappen van de turbine. Dat leidt niet alleen tot verlaging van de efficiëntie, maar ook tot gevaar door een mogelijke onbalans. Andere redenen om een turbine te reviseren, zijn vermoeiing en slijtage aan lagers en dichtingen. Overigens worden binnen Stork naast stoom ook gasturbines gereviseerd, onder andere voor vliegtuigmotoren. Proces en tools Het kan bij revisies gaan om grote aantallen turbobladen. Een installatie in een elektriciteitscentrale met twee turbines van 15 trappen met elk 120 bladen per trap vraagt 3.600 bladen, die per trap verschillend zijn. Op jaarbasis produceren wij 80.000 turbobladen die sterk in afmeting kunnen variëren, licht Mulder toe. We doen dat met elf engineers, zes kwaliteitsmedewerkers, en veertig productiemedewerkers die meestal in twee ploegen en soms zelfs in drie ploegen werken. Maar de grote hoeveelheid mensen ten spijt, deze productie en het kwaliteitsniveau zouden we nooit kunnen halen zonder uitgekiende werkmethoden voor engineering, werkvoorbereiding en productie en de bijbehorende tooling. Met tooling doelt Mulder niet alleen op de vier en vijfassige freesmachines waarover Stork Turbo Blading beschikt. De echte winst zit in de efficiëntie van het proces voordat de data naar de machines gaan, aldus Mulder. En dat proces is alleen realiseerbaar met de juiste software. Een opdracht begint meestal met de opname van de schade aan de turbobladen om vast te stellen in welke trappen de turbinebladen vervangen moeten worden. Wanneer dat vaststaat, moet in driekwart van de gevallen gebruikgemaakt worden van scanningtechnieken om de precieze vorm van de turbinebladen vast te stellen. In deze gevallen zijn geen tekeningen van de turbobladen beschikbaar, zegt Mulder. De bladen worden op locatie door een vaste partner ingescand. Deze werkt wereldwijd en is ook in staat de puntenwolk die uit de scan resulteert om te zetten naar Step-geometrie. Wij vergelijken die gegevens met de gegevens van turbobladen die we in het verleden hebben geproduceerd. Het is zeker niet uitgesloten dat we het blad al eens hebben gemaakt. De gegevens in de database bevatten tekeningen met doorsnijdingen, maten en vormtoleranties. NX beste product Voor het engineeren van het turboblad en het genereren van de NC-banen maakt Stork Turbo Blading gebruik van NX en NX CAM. We gebruiken NX nu zeven jaar, vertelt Mulder. In 2002 hebben we de belangrijkste spelers in een pilot vergeleken. Daar is NX als absoluut beste product 20 Inzicht editie 13