Team Pensioenen & Pensioenfondsen, 28 september 2010 Concept-wetsvoorstel geïntegreerde Algemene wet gelijke behandeling Fusie Koepels Dekkingsgraad pensioenfondsen Nieuwe UPO-modellen 2011 beschikbaar Voorstel tot aanpassing IAS 19 Wetswijziging Wet Bpf 2000 en Wvb Ministerieel besluit over loonheffing, pensioen en stamrecht Consultatie beleidsregel deskundigheid Consultatie Governance van de pensioenfondsen Wetsvoorstel Pensioenregister / Marianne Meijer-Zaalberg Concept-wetsvoorstel geïntegreerde Algemene wet gelijke behandeling / Marianne Meijer- Zaalberg Tot 1 oktober 2010 kangereageerd worden op het ter consultatie voorliggende integratiewetvoorstel Algemene wet gelijke behandeling (Awgb). Met dit wetsvoorstel worden alle discriminatieverboden in één wet samengevoegd. In plaats van de term gelijke behandeling wordt nu expliciet de term discriminatie gebruikt omdat deze term één op één aansluit bij de terminologie van de Europese richtlijnen. Ook de arbeidsvoorwaarde Pensioen valt onder de werking van deze wet. Het wetsvoorstel kent een open normadressaat op de diverse terreinen van de arbeid, waaronder pensioen. Dit betekent dat de betreffende artikelen zich niet uitsluitend tot de werkgever richten, maar tot een ieder die onderscheid maakt, dus bijvoorbeeld ook tot pensioenuitvoerders. Evenals in de huidige Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen (Wgbm/v) en de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd (Wgbl), zijn in het wetsvoorstel ook de uitzonderingen op het verbod op discriminatie op het pensioenterrein opgenomen. Hoewel de tekst van het concept-wetsvoorstel niet uitblinkt in helderheid, lijkt het standpunt van het kabinet (evenals voorgaande kabinetten) te zijn dat differentiatie in werknemersbijdragen die het gevolg zijn van actuariële berekeningen geen verboden discriminatie inhoudt. Het kabinet zegt het niet wenselijk te achten dat het gebruik van leeftijdscriteria in actuariële berekeningen geen discriminatie oplevert, maar het gevolg van deze actuariële berekeningen, namelijk verschillende werknemersbijdragen, wel. De Commissie gelijke behandeling oordeelde daar in 2004 en in 2009 anders over. In tegenstelling tot de werknemersbijdragen in beschikbare premieregelingen, geldt wel een differientatieverbod voor werknemersbijdragen met betrekking tot pensioenregelingen met vaststaande uitkeringsniveaus voor mannelijke en vrouwelijke werknemers (de memorie van toelichting bij het conceptwetsvoorstel verwijst hiervoor naar Richtlijn 96/97). De bedoeling was om in de memorie van toelichting bij deze integratiewet nu eens en voor altijd duidelijkheid te verschaffen over de naar leeftijd gedifferentieerde werknemersbijdrage. http://www.internetconsultatie.nl/integratiewetawgb/aanmelden
Fusie Koepels / Marianne Meijer- Zaalberg De drie pensioenkoepels De Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB), de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (OPF) en de Unie van Beroepspensioenfondsen (UvB), gaan samen een federatie vormen. Dat hebben VB, OPF en UvB in een gezamenlijk persbericht op 7 september 2010 meegedeeld. De huidige ontwikkelingen nopen tot een bundeling van krachten om aldus slagvaardiger en met meer impact te kunnen opereren. Er komt een federatiebestuur met vertegenwoordigers vanuit de drie koepels en een onafhankelijk voorzitter. De bestaande drie bureaus worden samengevoegd. Gerard Riemen (VB) is de beoogde algemeen directeur. De achterbannen van de koepels moeten het voorstel nog formeel bekrachtigen. www.opf.nl/sitecollectiondocuments/100907_p-3762-pensioenkoepels-lvh[1].pdf Dekkingsgraad pensioenfondsen / Marianne Meijer- Zaalberg Uit berichten van een aantal grote pensioenfondsen blijkt dat de waarde van de beleggingen tot en met augustus 2010 is gestegen, maar dit heeft zich niet vertaald in een verbetering van de dekkingsgraad als gevolg van de lage rente. Eind augustus hebben de pensioenkoepels VB, UvB en OPF aangegeven, in een gezamenlijk standpunt, dat de situatie bijzonder ernstig is. Als belangrijkste oorzaken van het tegenvallende herstel worden aangevoerd de onverwacht snelle stijging van de levensverwachting en de fors gedaalde rente, waardoor de pensioenverplichtingen van de pensioenfondsen in korte tijd sterk in waarde stijgen en de dekkingsgraden fors dalen. Zij pleiten ervoor om op korte termijn met de minister en sociale partners te overleggen over de wijze waarop met de invloed van de gestaag dalende rente de komende tijd moet worden omgegaan. Volgens de koepels moet voorkomen worden dat alleen als gevolg van de gehanteerde methodiek en de historisch lage rente de pensioenfondsen nu drastische maatregelen te nemen, die achteraf gezien mogelijk helemaal niet nodig bleken te zijn. In dit verband wordt gewezen op de herziening van het FTK en de uitwerking van het op 14 juni 2010 gesloten Pensioenakkoord tussen sociale partners, die effect kunnen hebben op de dekkingsgraad van pensioenfondsen. Nieuwe UPO-modellen 2011 beschikbaar / Marianne Meijer- Zaalberg Op de gezamenlijke website van OPF, VB en het Verbond van Verzekeraars zijn een aantal nieuwe modellen van het Uniforme Pensioen Overzicht (UPO) gepubliceerd. Het betreft de modellen voor actieven, einde deelneming en gewezen deelnemers voor bij pensioenfondsen en verzekeraars ondergebrachte pensioenregelingen. De UPO s voor de beroepspensioenregelingen volgen eind september 2010. Eind van het jaar volgen dan nog de modellen voor inkomensverzekeraars, voor het arbeidsongeschiktheidspensioen, het WGA-hiaatpensioen en de WIA-bodemverzekering. www.uniformpensioenoverzicht.nl Voorstel tot aanpassing IAS 19 / Marianne Meijer- Zaalberg Minister Donner dringt aan op wijziging van de voorgenomen internationale boekhoudregels die betrekking hebben op pensioenen voor beursgenoteerde ondernemingen. De voorgestelde regels gaan Donner niet ver genoeg en houden onvoldoende rekening houden met het Nederlandse pensioensysteem waarin de verplichtingen niet volledig worden gedragen door een werkgever, maar door een onafhankelijk pensioenfonds. Dat heeft Donner kenbaar gemaakt in zijn brief van 13 september 2010 aan de International Accounting
Standards Board (IASB). In deze brief doet hij ook enkele concrete voorstellen tot aanpassing van de desbetreffende verslaggevingregels. Ook de pensioenkoepels VB, UvB en OPF hebben een gezamenlijke brief van 14 september 2010 gezonden naar de IASB waarin zij aangeven de reactie van minister Donner en van de Dutch Accounting Standards Board (RJ) te steunen. Tevens wijzen de koepels op de in Nederland geldende risicodeling en de vrijwel altijd voorwaardelijke indexatie in pensioenregelingen, waarmee in het huidige voorstel onvoldoende rekening wordt gehouden. Wetswijziging Wet Bpf 2000 en Wvb / Marianne Meijer- Zaalberg Op 8 september 2010 heeft minister Donner een voorstel tot wijziging van de Wet verplichte bedrijfstakpensioenregeling 2000 (Wet Bpf 2000) en de Wet verplichte beroepspensioenregeling (Wvb) naar de Tweede Kamer gezonden. Het betreft de wijziging van de zogenaamde markt- en overheidsbepalingen die beogen oneerlijke concurrentie uit te sluiten. Recente ontwikkelingen zijn aanleiding om deze bepalingen te wijzigen omdat zij een onwenselijke belemmering vormen voor het mogen informeren van pensioenfondsdeelnemers over financiële producten ter aanvulling op het tweede pijlerpensioen. De bestaande artikelen 5 tot en met 7 Wet Bpf 2000 beogen concurrentievoordelen te voorkomen van een verzekeringsdochter van een pensioenfonds door gebruik te maken van naam, merk of gegevens van het fonds. De artikelen over de beperking van de gegevensverstrekking en informatie aan de deelnemers zijn zowel in de Wet Bpf 2000 als in de Wvb opgenomen. Het Wvb kent geen verbod op het gebruik van de naam en het merk van het fonds, omdat in de Wvb sprake is van een verplichtstelling tot deelname aan de pensioenregeling en niet, zoals in de Wet Bpf 2000, een verplichtstelling van deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds. Gebruik naam of merk van het fonds Het verbod op het gebruik van naam en merk van het verplichte bedrijfstakpensioenfonds wordt beperkt tot communicatie met consumenten en werkgevers over financiële producten. De naam en het beeldmerk van het fonds mogen in de richting van consumenten en werkgevers wel worden gebruikt wanneer uitsluitend informatie wordt gegeven over de wijze waarop financiële producten zich verhouden tot de pensioenregeling van het bedrijfstakpensioenfonds. Voor bedrijfstakpensioenfondsen wordt tevens voorgesteld een verbod op de overdracht van de naam of het merk van het bedrijfstakpensioenfonds op een ander lichaam op te nemen. Als het verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfonds de pensioenuitvoering heeft uitbesteed, mag de uitvoeringsorganisatie bij de uitvoering van de pensioenregeling uitsluitend de naam of het merk van het pensioenfonds gebruiken en dus niet de naam of het beeldmerk van de uitvoeringsorganisatie.
Gelijke voorwaarden bij adverteren Voorgesteld wordt dat het fonds gelijke voorwaarden hanteert voor alle aanbieders van reclame uitingen in informatiedragers van het fonds. Alle aanbieders van financiële producten dienen onder gelijke voorwaarden toegang te hebben tot de mogelijkheid van adverteren in de informatiekanalen van de verplicht gestelde bedrijfstakfondsen en uitvoerders van verplichte beroepspensioenregelingen. Machtiging vragen via advertentie Voor het informeren over of het aanbieden van financiële producten zullen financiële instanties willen beschikken over individuele pensioengegevens van potentiële klanten. Deze gegevens kunnen alleen via machtiging van de individuele deelnemers verkregen worden. Aanbieders van financiële producten kunnen in advertenties deelnemers aan verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen en verplichte beroepspensioenregelingen vragen om de fondsen te machtigen gegevens aan hen door te geven. Geen terugwerkende kracht De voorgestelde wijzigingen worden alleen van toepassing op gedragingen, feiten en omstandigheden die zich voordoen vanaf de datum van inwerkingtreding van het wetsvoorstel. Ministerieel besluit over loonheffing, pensioen en stamrecht / Marianne Meijer- Zaalberg Minister De Jager heeft op 9 september 2010 een nieuw besluit gepubliceerd over loonheffingen, pensioenen en stamrechten. Het besluit is een samenvoeging en actualisering van eerdere beleidsbesluiten over pensioenen en stamrechten en bevat nieuw beleid over uitstel van de pensioendatum en over pensioenregelingen met een te hoog partnerpensioen. Het besluit voorziet in een stroomlijning met de vennootschapsbelasting bij de berekening van relevante kosten van de pensioenregeling bij eigen beheer. Tevens trekt de minister een besluit over de aanwijzing van buitenlandse verzekeraars bij stamrechten in, dat zijn belang door wijziging van wetgeving heeft verloren. Nieuw zijn de volgende onderwerpen. Uitstel pensioendatum bij doorwerken als ondernemer na einde dienstverband / Marianne Meijer- Zaalberg Eerder had de minister al goedgekeurd dat een werknemer die na de pensioendatum van zijn eerdere dienstbetrekking in een andere dienstbetrekking doorwerkt, de ingangsdatum van het pensioen uit die eerdere dienstbetrekking mag uitstellen. Voorwaarde bij elke vorm van uitstel is wel dat de werknemer niet minder gaat werken in de nieuwe dienstbetrekking. Bij afname van de omvang van het nieuwe dienstverband dient het pensioen uit het oude dienstverband naar rato in te gaan. De praktijk vraag de minister nu om met toepassing van de hardheidsclausule ook uitstel van de pensioendatum toe te staan bij doorwerken als ondernemer na einde dienstbetrekking. De minister keurt onder voorwaarden goed dat de werkzaamheden als ondernemer met betrekking tot uitstel van de pensioendatum gelijk worden gesteld met werkzaamheden in een tegenwoordige dienstbetrekking bij een andere werkgever. Aanwijzing pensioenregelingen die voorzien in het terugvloeien van bijzonder partnerpensioen In een aantal pensioenregeling vloeit het bijzonder partnerpensioen na het overlijden van de ex-partner weer terug naar de nieuwe partner. Dit is in strijd met artikel 18b Wet LB. Indien de pensioenregeling
voor het overige voldoet aan de eisen van de Wet LB, wijst de minister deze pensioenregelingen aan als pensioenregeling in de zin van de Wet LB. www.vbportal.nl/upload/vb/nieuws/2010sept/sc_besluit_ MinFIN_LoonheffingPensioenStamrecht.pdf Consultatie beleidsregel deskundigheid / Annemarije Schoonbeek Op 1 september 2010 hebben de AFM en DNB een gezamenlijke beleidsregel betreffende de toetsing van deskundigheid van beleidsbepalers als bedoeld in Wft, de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling ter consultatie aangeboden (Beleidsregel deskundigheid). Met de beleidsregel is beoogd de lessen die kunnen worden getrokken uit actuele ontwikkelingen, zoals aanhoudende onrust op de financiële markten en de sterk afgenomen dekkingsgraden van pensioenfondsen, te implementeren maar ook om de bestaande wettelijke eisen te verduidelijken. In lijn met het wetsvoorstel Wijzigingswet financiële markten 2011 dienen op grond van deze beleidsregels niet alleen bestuurders maar ook leden van de raad van commissarissen op deskundigheid getoetst. Beleidsbepalers moeten beschikken over deskundigheid met betrekking tot (A) bestuur, organisatie en communicatie, (B) producten, diensten en markten waarop de onderneming actief is, (C) beheerste en integere bedrijfsvoering en (D) evenwichtige en consistente besluitvorming. Voor beleidsbepalers van (beroeps)pensioenfondsen gelden in plaats van de onderwerpen A tot en met D de deskundigheidsgebieden zoals genoemd in artikel 30, derde lid van het Besluit uitvoering Pw en Wvb. De huidige beleidsregel deskundigheid van de AFM (Stcrt. 2008, nr. 69, pag. 21) wordt bij de inwerkingtreding van deze beleidsregel ingetrokken. De consultatieperiode loopt af op 31 oktober 2010. Lees verder: http://www.afm.nl/layouts/afm/default.aspx~/media/files/consultaties/deskundigheid/consultatiedocumentdeskundigheid.ashx http://www.afm.nl/layouts/afm/default.aspx~/media/files/consultaties/deskundigheid/beleidsregeldeskundigheid.ashx Consultatie Governance van de pensioenfondsen / Annemarije Schoonbeek Op 27 september 2010 is door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (MvSW) een voorontwerp van wet aangeboden tot wijziging van de Pensioenwet. Dit in verband met de aanpassing van het bestuursmodel voor pensioenfondsen voor internetconsultatie (zie http://docs.minszw.nl/pdf/34/2010/34_2010_3_14530.pdf) Het kabinet heeft zich ten aanzien van governance en de medezeggenschap van pensioenfondsen op het standpunt gesteld dat het gehele bestuurs- en medezeggenschapsvraagstuk bij pensioenen in samenhang moet worden doordacht (zie Tweede Kamer, vergaderjaar 2009 2010, 28 294, nr. 37. blz. 7). De MvSW is van oordeel dat het bestuursmodel van pensioenfondsbesturen toe is aan een integrale aanpassing op het punt van de versterking van deskundigheid, stroomlijning van governance en medezeggenschap en vertegenwoordiging van belanghebbenden. Het voorontwerp voorziet in een aanpassing van het huidige (paritaire) bestuursmodel en de introductie van twee nieuwe modellen:
een extern model waar het bestuur volledig uit externe deskundigen bestaat en een gemengd bestuursmodel waar taken binnen het bestuur worden verdeeld tussen een algemeen en een dagelijks bestuur (one tier board). In het voorontwerp wordt vooralsnog alleen het huidige (paritaire) bestuursmodel uitgewerkt. Het uiteindelijke wetsvoorstel zal alle drie de modellen bevatten. De doelstelling is dat pensioenfondsbesturen uit één van de drie modellen een bestuursmodel kunnen kiezen. De einddatum van de consultatie 21 oktober 2010. Lees verder: http://www.internetconsultatie.nl/pensioenwet Voor vragen: annemarije.schoonbeek@loyensloeff.com De Pensioen Alert is een uitgave van het Team Pensioenen & Pensioenfondsen van Loyens & Loeff. Dit team bundelt de specialistische kennis op fiscale, juridische en regulatoire aspecten en adviseert pensioenfondsen, uitvoeringsorganisaties en aangesloten instellingen als werkgevers en werknemersorganisaties. Hoewel deze nieuwsbrief met grote zorgvuldigheid is samengesteld, kan Loyens & Loeff geen aansprakelijkheid accepteren voor de gevolgen van het gebruikmaken van deze uitgave zonder haar medewerking. De Pensioen Flash is een uitgave van het Team Pensioenen & Pensioenfondsen van Loyens & Loeff. Dit team bundelt de specialistische kennis op fiscale, juridische en regulatoire aspecten en adviseert pensioenfondsen, uitvoeringsorganisaties en aangesloten instellingen als werkgevers en werknemersorganisaties. Voor meer informatie over ons team, klik hier. Hoewel deze nieuwsbrief met grote zorgvuldigheid is samengesteld, kan Loyens & Loeff N.V. geen aansprakelijkheid accepteren voor de gevolgen van het gebruikmaken van deze uitgave zonder haar medewerking. Redactie: Marianne Meijer-Zaalberg (marianne.meijer-zaalberg@loyensloeff.com)