TEEB-stad. Wat is het en hoe draagt het bij aan nieuwe partnerschappen en investeringen? Lian Merkx Programmanager TEEB-stad Platform31



Vergelijkbare documenten
Kick off Vervolg TEEB- stad

Inhoud. 1. Achtergrond en aanleiding (MER en TICD) 2. Opgave en oplossingen water en groen. 3. Proces en methode. 4. Uitvoering

Van TEEB-stad naar TEEB-stad tool

En nu de baathouders vinden

Waarde van groen voor Den Haag


Kosten en baten van de ondergrond redeneer, reken en verdien! COP, Rotterdam

CITY DEAL Waarden van groen en blauw in de stad

Ecosysteemdiensten. Een baten gerichte aanpak. ILB congres, 14 februari Julian Starink, ministerie I&M Paul Oude Boerrigter, Grontmij

NAAR DE VERZILVERING VAN MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN MKBA Multifunctionele daken Roofs Rotterdam

Werkinstructie van GREX naar MKBA

MKBA VAN EEN GOED BEGIN NAAR STRUCTUREEL SUCCES!

WAARDERING VAN STEDELIJK GROEN EN BLAUW

Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker

Albert Vliegenthart De Vlinderstichting

VITALE GROENE STAD. Gezondheid. Operatie Steenbreek. Onderzoek. Participatiewet NR

MKBA basiscursus. Ervaringen met de cursus uit het kennis en leerprogramma van de ontwikkelagenda MKBA

Natuur en economie De waarde van de Nederlandse natuur 30 oktober 2012

6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN

Een gezonde business case voor uw woonzorglocatie

Sociale media voor maatschappelijke organisaties

Natuurvriendelijke oevers toepassen in steden Groen en blauw met functioneel groen

Regionale Adaptatie Strategie vanwege klimaatverandering. MT 22 maart 2012 Arno Lammers

Verslag VRP-Lab Offensief Open 10 maart 2015 Zachte open ruimte in harde stedelijke en infrastructurele projecten

Cultureel Ondernemen in Historische Gebouwen 7 december 2016, Conferentie Cultuur in Beeld, Workshop Nyenrode i.s.m. MMNieuws

Onderwerp Teleseminar

Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

Uitdagingen performancetesten in een Agile omgeving Best Practices & Demo

C-193 Green Deal hectare nieuwe stedelijke natuur

Welkom. Investeren in talent loont

Bronvermelding kengetallen TEEB-stad tool

Bronvermelding kengetallen TEEB-stad tool

Innovatieroutes in de Zorg. Ruud Janssen, Marike Hettinga, Lianne Bodenstaff, Sikke Visser, Robbert Menko, Hilco Prins, Irene Krediet

Rekenen aan duurzaam vastgoed

Onderscheidend ondernemen Hoe staat u bekend bij uw klant?

Atlas Leefomgeving: uw waterbeleid in beeld. Petra van der Werf Ambient Channah Betgen - RIVM

HET KLIMAAT PAST OOK IN UW STRAATJE

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding

Gemeente Delft. mr.drs. G AA. Verkerk. drs. T.W. Andriessen l.s. Geacht college / bestuur,

Druten Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. Druten! Jaarverslag Zorg voor een mooi. Druten

NEDERLAND WORDT ANDERS LEARNING FROM LOWLANDS

Projectenformulier Regiocontract Regio Rivierenland

PROEFTUIN DELFT ZUID OOST

Triple-O aanpak: leren van het Bioscience Park. Julian Starink Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Welkom presentatie Best Value binnen verkoop

Workshop Regionaal investeringsfonds mbo

Professional Engineering Programme TU Delft De stap terug naar de techniek

Welkom. Neem contact op zodat wij aan de hand van uw situatie specifieker kunnen aangeven wat wij kunnen betekenen. Werkgever. Werknemer.

Excellent Expertteam: Kantoor vol Energie. MiRaMar. Mirande, Raymond & Marcel Miramar: 8 kilometer van Utopia

Resultaatgerichtheid van de adviseur. Michiel van Geloven en Melle de Vries

Gebiedsontwikkeling. The Missing Link. Een gebied op de kaart zetten met identiteit

Lumina Life voor duurzame gezondheid en vitaliteit van mens en organisatie

Doe de tienkamp Kwaliteit van het planproces

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

GEEFSAMEN VIAGEEF.NL

Voor een meetbare duurzame leefomgeving Biodiversiteit en natuur als vertrekpunt bij gebiedsinrichting

DEELNEMEN AAN HET ACTIEF NETWERK Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid - IN ZORG

Training & Ontwikkeling

DE VOORDELEN VAN VERGROENEN

Witboek Matchmaking For the love of transformation

2014D02444 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Leads verzilveren met de slimste tool voor uw website(s). Hoe werkt het?

Investeren in gelijke gezondheidskansen: winst voor meerdere beleidsdomeinen

Inhoudsopgave handleiding CMS

Betekenis Windsector voor Nederlandse Economie. Hans Timmers, voorzitter Bestuur NWEA

Zonder partners lukt het niet

Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:

Lang leve de lokale lobby?!

DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Kosten en baten van inrichting. Wiebe Bakker november 2015

Doorgroeimodel. Van KNX Professionals. Naar Community

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER

OP ZOEK NAAR EEN PLATFORM VOOR DEBAT EN ACTIE: NAAR EEN NETWERK VAN EN VOOR DORPEN.

Commissie bestuur en financiën

Wat is voor ons duurzaam bouwen? Hoe kunnen wij daaraan bijdragen? Wat kunnen wij daaraan bijdragen?

Gebiedsontwikkeling TU Noord

Petra Habets Advies & Ontwikkeling

Energieke Regio in vogelvlucht

Netwerkbijeenkomst Workshop promotie van het gebied

Drie vragen over je toekomst. Met partijen het thema profielkeuze op de kaart zetten vanuit het idee samen sterker CONCEPT

Traject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net

De wereld van de zorg op zijn kop met blockchain Mijn Zorg Log: Een werkende blockchain voor de zorg Zorginstituut Nederland

klimaatbestendig delft delft smart city thema

De lokale verbinding JOGG en GIDS

Generieke competenties bepalen

i.s.m. Start 2 Start...

Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur. Alexander Hoos 09 mei 2016

bedrijfsfunctie Harm Cammel

DE OPGEWEKTE WONING CLUB Samen aan de slag, voor jouw duurzame huis!

CO 2 Prestatieladder. Initiatieven CO 2 reductie (Eis: 1.B.1 / 2.D.1 / 2.D.2 / 3.D.1) Van de Haar Groep. Publicatie website & SKAO

ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners jaar 2 Architectenbureaus in Noordwijk

7.1 Aandachtspunten en acties per hoofdstuk advies

Voor een duurzame leefomgeving. Hittestress congres 25 juni 2018

Cradle2Cradle in Actie!

Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water. Petra van Egmond 21 maart 2014

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie

Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving. Gemeente Weert 8 oktober 2014

Onderzoeksmethodiek CULTUURIMPULS 2.0

OVERZICHTSNOTITIE INZENDINGEN

Analysemodel Ambulancezorg. Bernd van der Hulst, januari 2015

Transcriptie:

TEEB-stad Wat is het en hoe draagt het bij aan nieuwe partnerschappen en investeringen? Lian Merkx Programmanager TEEB-stad Platform31 27 februari Kick off vervolg TEEB stad

achtergrond TEEB: the Economics of Ecology and Biodiversity Draw attention Demonstrate value Help decision making Maatschappelijke veranderingen Financieel Verantwoordelijkheden nieuwe houvast nieuwe situatie Maatschappelijk initiatief balans met de gemeente Kennisdeling (van abstract naar toepasbaar) Verschillende programma s (allemaal net anders) Van opdracht naar proces

proces - recap 2011: start TEEB-stad: 11 gemeentes en Ministerie van EZ Gemeente Apeldoorn en Witteveen+Bos Methode: redeneren, rekenen, verdienen Projectspecifieke MKBA s Waarde van groen en water 1,5 tot 2 keer hoger dan de kosten 2013: vervolg TEEB-stad: Platform31 en Ministerie van EZ Toepassing in de praktijk Verbreden en verbinden met andere partijen Ontwikkeling TEEB-stad tool LUZ architecten Fabrique Buck Consultants International

proces recap 2 Tool ontwikkeld met een leergroep van Gemeenten, Rijk, adviseurs, hoveniers, landschapsarchitecten, ontwikkelaars etc. Wensen: Krijg inzicht in de waarde van groene en blauwe investeringen in de stad. Voor beter onderbouwde beleidskeuzes en om partijen (financieel) te betrekken bij groen in de stad. Gratis te gebruiken door iedere initiatiefnemer via www.teebstad.nl

Schets kaders Wat is een groene investering? Ontwikkeling zelfde taal Nieuwe (gespreks)partners Concreet en praktisch Van opdrachtnemer/opdrachtgever naar initiatiefnemer/ initiatiefgever Denken in waarden en belangen Het gaat niet om de waarheid maar om richtinggevende ondersteuning van het proces: een procestool Generieke tool, maar wel lokaal toepasbaar Nog niet uitontwikkeld

doelstelling TEEB-stad tool Kennis toegankelijk openen MKBA black box

doelstelling TEEB-stad tool Kennis toegankelijk openen MKBA black box Communicatie met partijen die een andere taal spreken

doelstelling TEEB-stad tool Kennis toegankelijk openen MKBA black box Communicatie Eenvoudig Simpel en snel Geloofwaardig MKBA rekenmethodiek Onderbouwing kengetallen

Dit is de startpagina, hier kunt u met uw e-mailadres een persoonlijk account aanmaken. Ook vindt u hier meer informatie over TEEB en tip over hoe verder te gaan met de resultaten

wat blijkt? De TEEB-stad tool is een praktische instrument: Geen MKBA (o.a. alleen baten, geen kosten) Wel gebruik van MKBA systematiek Concreet aan de slag met maatschappelijke waarde Kennis voor iedereen toegankelijk Niet langer de MKBA-specialist, maar juist de planeigenaar zit in de driver s seat Stimuleert redeneren vanuit baten (effecten) en baathouders waarmee realisatie van plannen een stap verder gebracht kan worden Eerste inzicht in de maatschappelijke baten van groen en water in de stad.

Maar hoe? - Zoek met de tool draagvlak in de gemeentelijke organisatie en krijg financiële ruimte door belangen te koppelen (welzijn, duurzaamheid, gezondheid, waterbeleid, etc.) - Gebruik de tool om de gemeenteraad te overtuigen - Start met een visie voor een locatie, niet met een PVE. Ga samen op zoek naar scenario s. - Maak met coalities meer investeringen los door baten te koppelen aan baathouders: onderzoek de belangen van de betrokkenen en betrek ze in het (onderhandelings)proces

Leer elkaars taal spreken. Redeneer niet vanuit het belang van groen, maar vanuit de effecten van groen. Gebruik de TEEB-stad tool als ondersteuning. Wees opportunistisch en sluit aan op actuele onderwerpen in het maatschappelijk debat (hittestress, wateroverlast, gezondheid). Benader de overheid als partner in plaats van als opdrachtgever Ken de belangen van je baathouders en speel in op wat hij/zij nodig heeft. Wees bereid om je strategie te wijzigen. Focus op kansen.

Project Groenblauw Delft Zuidoost Gemeente Delft (initiatief) Hoogheemraadschap van Delfland FMVG: Vastgoed TU Delft DUWO AM Belangenvereniging TU Noord Er worden 180 maatregelen bedacht om de water- en groenstructuur in het gebied te verbeteren : keuzemenu. Niet TOP-down weinig middelen voor afdwingen verleiden van de stakeholders tot investeren is nodig > TEEB-stad

STAP 1. Redeneren STAP 2. Rekenen Om te kunnen rekenen is een (technische) uitwerking nodig

kratten STAP 2. Rekenen gracht 3 verschillende uitwerkingen: Waterberging in kratten onder de weg en onder het groen Een gracht in het wegdeel voor de particuliere woningen Een singel in het midden van de weg waarbij het tweezijdige verkeer behouden blijft. singel

kratten STAP 2. Rekenen Meer woongenot uitzicht op groenlijn: 50 woningen x 5% stijging woningprijs x 270.000,- (WOZ-waarde) x 16,1 (discontovoet 40 jr.) = 675.000,-

kratten gracht singel

singel STAP 3. Verdienen 1. Wie zijn de baathouders? 2. Hoe kunnen zij bijdragen?

tussentijds. Het is een jaar stil geweest: Veel lokale toepassing door verschillende partijen Workshops, gesprekken en lezingen: onderwijsinstellingen, departementen, steden, provincies, groenondernemers, bodem+ en ook: Europees Blijvende interesse Maar ook: inhoudelijke doorontwikkeling Gemeenteraadsverkiezingen (bestuurlijk netwerk) Natuurvisie en Omgevingswet Jaar van de ruimte

doorontwikkeling De ontwikkelagenda; met vier parallelle trajecten 1. Gebruik stimuleren (regiobijeenkomsten) 2. Website en functionaliteiten (betere omgeving) 3. Inhoudelijke verbreding (meer baten en/of type projecten) 4. Netwerk ontwikkelen (inbedding voor op de lange termijn)

Inhoudelijke verbreding Wat zit er nu in de TEEB Stad tool? De belangrijkste en meest voorkomende baten (uit TEEB-Stad fase 1) Met behoud van een duidelijke identiteit (eenvoudig in gebruik) verbindend, gelaagd, geloofwaardig, aanmoedigend, leerzaam en direct inzichtelijk Concrete baten opgenomen in de tool rondom 6 thema`s Gezondheid Energie Woningwaarde Recreatie en vrije tijd Sociale cohesie Waterhuishouding De tool geeft hiermee een eerste inzicht in de baten van groen in de stad