S Y M P O S I U M P R O G R A M M A Novartis Pharma B.V. Postbus 241 6800 LZ Arnhem Tel. 026-378 21 00 www.novartis.nl 1114COPD318051 Raise the bar in pulmonary disease DINSDAG 10 FEBRUARI 2015 GRAND HOTEL KAREL V UTRECHT
Raise the bar in pulmonary disease 1 Introductie Graag willen wij u, namens Novartis Pharma B.V., uitnodigen voor het symposium BREATH 2015. BREATH is een klinisch wetenschappelijk symposium voor longartsen, longartsen in opleiding, kinderlongartsen, allergologen en kaderartsen op het gebied van respiratoire aandoeningen, dat wij in samenwerking met academische en perifere longartsen voor de tweede keer organiseren. Dit jaar staat het thema Raise the bar in pulmonary disease centraal. Heterogeniteit van de ziekte en individualisering van de behandeling wordt ook op het gebied van de Longziekten steeds relevanter. De behandeling wordt gebaseerd op de specifieke karakteristieken van de patiënt, behandeling van comorbiditeiten, uitsluiten van eventuele andere risicofactoren, maar ook praktische zaken. Doel van de individuele behandeling is om te streven naar de meest optimale controle van elke patiënt en de lat zo net iets hoger te leggen. Er zal gesproken worden over de huidige respiratoire wereld met de bijbehorende uitdagingen en de toekomstige ontwikkelingen. Ervaringen kunnen worden uitgewisseld en diverse onderwerpen zullen aan bod komen. Novartis Pharma biedt verschillende medicijnen voor respiratoire aandoeningen en heeft meerdere medicijnen in ontwikkeling. Wij willen ons als bedrijf blijven inzetten voor de ontwikkeling van optimale behandelingen voor patiënten met respiratoire aandoeningen. Het organiseren van dit symposium is daar een onderdeel van. Aleyd Dost Medisch Directeur Michaël Hertog Directeur Primary Care
2 Raise the bar in pulmonary disease Raise the bar in pulmonary disease 3 Thema Inschrijving Het thema van het tweede BREATH symposium is: Raise the bar in pulmonary disease. De laatste jaren is gebleken dat astma een veel heterogenere ziekte is dan vroeger werd gedacht. Individualisering van de behandeling van de patiënt wordt steeds belangrijker. Zowel in de nieuwe GINA-richtlijnen als ook in de zorgstandaard astma bij volwassenen is zorg-op-maat het uitgangspunt. Hierbij wordt de individuele astmabehandeling gebaseerd op de patiënt karakteristieken, behandeling van comorbiditeiten, uitsluiten van eventuele andere risicofactoren, maar ook op praktische zaken. Doel van de individuele behandeling is om te streven naar de meest optimale controle van elke patiënt. Steeds meer aandacht is er ook voor de juiste diagnose en behandeling van het astma- COPD overlapsyndroom. Daarnaast is het financiële zorgklimaat waarmee zowel de arts als de patiënt te maken hebben continu aan verandering onderhevig en wordt de zorg anders ingericht. Patiënten zoeken en vinden zelf steeds meer informatie over hun ziekte op internet. Dit alles is wellicht van invloed op de te maken keuzes en mogelijkheden bij de behandeling. We willen, door een breed (keuze) programma aan te bieden, een platform creëren om de diverse onderwerpen te bespreken en verder op te pakken voor een toekomstige astmabehandeling. Het programma bestaat uit 3 plenaire delen waarin verschillende aspecten van bovenstaande ontwikkelingen aan bod komen. Ter verdieping vinden er 6 workshops plaats met de volgende onderwerpen: Moeilijk behandelbaar astma: welke richtlijn(en) hanteert u?, Obesitas en astma: is het echt astma?, Immunotherapie voor allergisch astma: spuiten, slikken of skippen?, Sanatie bij allergie: inpakken of wegwezen?, Het Astma- COPD overlap syndroom (ACOS): een nieuw fenotype? en Astmazorg: pulmonaal of integraal? Wilt u zich inschrijven, dan kan dit via www.novartispulmonologie.nl Conform de CGR-richtlijnen geldt voor dit symposium een eigen bijdrage van 75, voor longartsen, kinderlongartsen, allergologen en kaderartsen; voor longartsen in opleiding geldt een eigen bijdrage van 30,. Na inschrijving via de website ontvangt u per e-mail een bevestiging van deelname. Accreditatie Voor dit symposium wordt 6 uur accreditatie aangevraagd bij de NVALT, de NVvA, de NVK en het ABC1. Locatie Grand Hotel Karel V Geertebolwerk 1 3511 XA UTRECHT Route Kijk op www.goedopweg.nl om uw route te plannen. Deze website houdt rekening met de wegwerkzaamheden in Utrecht. Navigatiesystemen zijn niet genoeg up-to-date om de juiste route te berekenen. Een uitrijkaart voor de Parkeergarage Springweg (Strosteeg 83, 3510 VK te Utrecht) wordt u aan het eind van het symposium overhandigd. Op de website www.novartispulmonologie.nl, wordt u uitgenodigd om uw voorkeur voor 4 van deze workshops kenbaar te maken.
4 Raise the bar in pulmonary disease Raise the bar in pulmonary disease 5 Programma 13.30 14.00 uur Ontvangst en gelegenheid om te registreren 14.00 14.30 uur Prof. dr. H.A.M. Kerstjens, longarts Opening door dagvoorzitter, plenair 14.30 15.20 uur Workshop 1 15.20 15.40 uur Rouleren 15.40 16.30 uur Workshop 2 Drs. N.J.T. Cuppen, directeur Cuppen Consulting Ontwikkelingen ziekenhuisfinanciën 2015, plenair Toelichting: De ziekenhuiswereld is in beweging. Vanaf 2015 zijn integrale tarieven van toepassing voor de DBCzorgproducten, die worden overeengekomen tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Taakherschikking is wettelijk mogelijk gemaakt en de maximale doorlooptijd van DBC-zorgproducten is verkort naar 120 dagen. Naast de ontwikkelingen in ziekenhuisfinanciën wordt de honorering van medisch specialisten tegen het licht gehouden en waar mogelijk geconcretiseerd voor het specialisme longgeneeskunde. 16.30 17.00 uur Mystery Act Arts & social media, plenair Toelichting: Social Media is niet meer weg te denken: Twitter spreekuren, online platformen voor artsen onderling, interactief digitaal contact met de patiënt... Het levert snelle en efficiënte zorg op, maar bent u zich als arts ook bewust van het voortdurend groeiende netwerk, de onzichtbare koppelingen naar instanties waar u liever niet mee gezien wordt en de dunne scheidslijn met uw privé-leven. PodiumT stelt deze dilemma s aan de kaak in een interactieve muzikale voordracht. oor 17.00 18.00 uur Buffet 18.00 18.50 uur Workshop 3 18.50 19.10 uur Rouleren 19.10 20.00 uur Workshop 4 20.00 20.30 uur Prof. dr. med. J.Chr. Virchow, Universiteit Rostock, Duitsland The uncontrolled asthma patient: who is responsible, GP or pulmonologist? 20.30 21.00 uur Borrel
6 Raise the bar in pulmonary disease Raise the bar in pulmonary disease 7 Nr. 1 Nr. 2 Workshops Eerste workshop-ronde: 14.30 16.30 uur Dr. E.J.M. Weersink, longarts Moeilijk behandelbaar astma: welke richtlijn(en) hanteert u? Toelichting: In de afgelopen jaren zijn er nieuwe richtlijnen verschenen over ernstig astma en een update van de GINA - richtlijnen. Welke nieuwe en voor de klinische praktijk relevante informatie bevatten deze richtlijnen nu? Hoe kunnen ze behulpzaam zijn in diagnostiek van moeilijk behandelbaar of ernstig astma. Wat betekent uncontrolled astma, hoe kan dat behandeld worden en wat zeggen de richtlijnen daarover. Welke future risks zijn er voor astma patiënten. Aan de hand van casuïstiek zal de informatie uit de richtlijn een praktische invulling krijgen.j p Dr. G.J. Braunstahl, longarts Obesitas en astma: is het echt astma? Toelichting: De benauwde patiënt met ernstig overgewicht bevolkt steeds vaker onze wachtkamer. Veel van deze patiënten hebben ooit ten onrechte het predicaat astma opgeplakt gekregen. Diagnostiek van deze patiëntengroep kan lastig zijn en vereist een bredere aanpak dan alleen anamnese en longfunctie. Hierbij speelt met name het aantonen dan wel uitsluiten van bronchiale inflammatie een belangrijke rol. De hoge symptoomexpressie leidt vaak tot een hogere medicatieconsumptie zonder duidelijke verbetering van de astmacontrole. Deze workshop zal ingaan op het diagnostisch dilemma, het belang van een integrale benadering en de mogelijke behandelopties. Nr. 3 Nr. 4 e Dr. M.J.T. van de Ven, longarts Immunotherapie voor allergisch astma: spuiten, slikken of skippen? Toelichting: Immunotherapie is voor veel longartsen nog een onbekend terrein en onbekend maakt onbemind. Dat dit in sommige gevallen onterecht is, wordt bediscussieerd in deze workshop. Voor patiënten met licht tot mild astma kan immunotherapie de uitkomst bieden bij persisterende allergische klachten, met name bij de combinatie met rhinitis/sinusitis. Wanneer is deze therapie zinvol en wanneer niet, wat zijn de (contra-) indicaties? Als longarts willen wij voor de behandeling van allergisch astma een totaal pakket bieden aan therapie, dat reikt van immunotherapie bij licht astma tot anti-ige therapie bij ernstig astma. Hoe is het met de bekostiging van deze therapie? Deze workshop beoogt een beknopte samenvatting te geven van de nieuwe inzichten op het gebied van immunotherapie die relevant zijn voor de longarts. Tweede workshop-ronde: 18.00 20.00 uur Dr. I. Terreehorst, allergoloog Sanatie bij allergie: inpakken of wegwezen? Toelichting: De behandeling van allergische klachten bestaat uit drie pijlers: sanatie, medicatie en immunotherapie. Maar wat is de rol van sanatie vandaag de dag bij allergie? Heeft het zin om uw patiënt mijtwerende hoezen voor te schrijven? Moet u voor uw patiënt een brief schrijven om de bomen te rooien in de straat? Wat zijn de feiten en fabels over hypo-allergene dieren? In deze workshop krijgt u een update over de stand van zaken omtrent sanatie bij de meest voorkomende allergenen.
8 Raise the bar in pulmonary disease Raise the bar in pulmonary disease 9 Nr. 5 Dr. M. van den Berge, longarts Het Astma-COPD overlap syndroom (ACOS): een nieuw fenotype? Toelichting: In de nieuwe GINA-richtlijnen wordt het astma-copd overlap syndroom beschreven. Hoewel er nog weinig data beschikbaar zijn, is dit nu al onderwerp van veel discussie. Het is nog onduidelijk hoe de diagnose precies gesteld wordt. Afhankelijk van de definitie die gebruikt wordt komt ACOS erg vaak voor, namelijk bij 20% 50% van de patiënten met een obstructieve longaandoening. In deze workshop zal de definitie van ACOS besproken worden en ook de vraag of ACOS een nieuw fenotype is en wat de implicaties zijn voor de behandeling van patiënten met obstructieve longziekten. atiënten met dyspneu is een onderscheid tussen Nr. 6 Dr. J.C.C.M. in t Veen, longarts Astmazorg: pulmonaal of integraal? Toelichting: Integrale zorg is een term die niet meer weg te denken is in het kader van de behandeling van astma en COPD. Realisatie echter blijkt een hele uitdaging. Hierbij staat de benadering van de patiënt als individu haaks op een standaard behandelalgoritme. In deze presentatie zal worden ingegaan op de rationale achter een Zorgpad Astma en COPD met verdere persoonlijke invulling richting de patiënt met een Individueel Zorgplan. Hierbij is er aandacht voor de kansen die dit voor de samenwerking tussen de 1e en 2e lijn biedt. pulmonale of cardiale oorzaak niet Arts organisatoren Prof. dr. H.A.M. Kerstjens, longarts UMC Groningen Dr. G.J. Braunstahl, longarts Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Dr. E.J.M. Weersink, longarts AMC Amsterdam Op de website wordt u uitgenodigd om uw voorkeur voor 4 van deze workshops (2 workshops per ronde) kenbaar te maken.
10 Raise the bar in pulmonary disease Raise the bar in pulmonary disease 11 Sprekers Dr. M. van den Berge, longarts UMC Groningen Dr. M.J.T. van de Ven, longarts Rijnstate Arnhem Dr. G.J. Braunstahl, longarts Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam Dr. E.J.M. Weersink, longarts AMC Amsterdam Drs. N.J.T. Cuppen, directeur Cuppen Consulting Dr. I. Terreehorst, allergoloog AMC Amsterdam Dr. J.C.C.M. in t Veen, longarts Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam