Ruimte en vertrouwen 'In verbinding leren en ontwikkelen' Lijn 83. Versie januari 2015 1. Inleiding Voor u ligt het eerste strategisch beleidsplan van de nieuwe Stichting Lijn 83 primair onderwijs, in het vervolg Lijn 83. Deze stichting is per 1 januari 2015 ontstaan vanuit het samengaan van SKOMeN en SKBO Bergen. Bij Lijn 83 staat het primaire proces centraal. Onze leraren zijn de spil waar het om draait als het gaat om goed onderwijs. Verantwoordelijkheden leggen we zo laag als mogelijk in onze organisatie. We geven ruimte en vertrouwen zodat de mensen hun werk goed kunnen doen en organiseren dat vertrouwen. Dit begint bij onze medewerkers die elkaar aanspreken op professioneel handelen. We zijn niet alleen een organisatie waarin mensen werken en leren, maar vooral ook een organisatie waarin de mens centraal staat. Binnen onze organisatie zorgen we ervoor dat de verantwoording en het toezicht goed zijn geregeld. Vanuit 'de mens centraal' organiseren we het toezicht zo dat het zowel gaat om beoordeling van de feiten door o.a. rapportages over resultaten, als om oordeelsvorming vanuit contact en eigen waarneming. Het integraal schoolleiderschap in de scholen is gericht op het zo goed mogelijk ondersteunen van het primaire proces: onderwijs aan en begeleiding van leerlingen. De rol van het bestuur richting de scholen is enerzijds stimuleren, faciliteren en adviseren en anderzijds kaders stellen, doelen bepalen en monitoren van kwaliteit en resultaten. Binnen Lijn 83 heeft iedere school zijn eigen 'couleur locale'. Dit geeft de scholen ruimte voor wat betreft de keuzes voor profilering en inrichting van het onderwijs. Het strategisch beleid laat zien waar Lijn 83 in de komende jaren de beleidstijd aan besteedt. Het strategisch beleid is tevens richtinggevend en kaderstellend voor de schoolplannen van de scholen. Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 1
2. Ruimte en vertrouwen Ons leidend thema voor deze beleidsperiode is 'ruimte en vertrouwen'. We hebben vertrouwen in het leren en ontwikkelen van elk kind. We willen kinderen daarvoor ook de ruimte geven, waardoor ze zich uitgedaagd blijven voelen en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Kinderen hebben een natuurlijke vaardigheid tot plezier in leren. Op onze scholen willen we die natuurlijke vaardigheid ondersteunen en doen we een beroep op hun nieuwsgierigheid. We willen kinderen voldoende bagage meegeven om uit te kunnen groeien tot volwaardige burgers. Burgers die volop meedoen in de maatschappij. Ruimte voor leerlingen We geven zoveel als mogelijk autonomie en eigenaarschap aan leerlingen, want dit zijn samen met de innerlijke drive volgens ons de ingrediënten voor levenslang leren. Dit laatste is iets wat in de maatschappij steeds meer een vanzelfsprekendheid wordt. We vinden het belangrijk dat leerlingen veel en veelzijdig leren, betrokken zijn bij hun eigen leerproces, leren kritisch te denken en de juiste vragen te stellen. Ons doel is dat onze leerlingen hun leven lang plezier houden in leren. Ruimte voor leraren Wat geldt voor onze leerlingen geldt net zo voor onze professionals, de leraren. We willen leraren die een voorbeeld zijn voor onze leerlingen, leraren die hun leven lang plezier houden in leren en dat ook uitstralen. Leraren die samen een betekenisvolle bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen. We willen dat er ruimte is voor professionele overwegingen van leraren die in gezamenlijkheid kijken wat goed is voor het leren van kinderen. Ook leraren hebben baat bij autonomie en eigenaarschap. Daarbij vinden we het belangrijk dat dit autonomie en eigenaarschap is in verbinding. In verbinding naar elkaar, in verbinding binnen Lijn 83 en in verbinding met de omgeving. Lector aan de HvA, dr. Marco Snoek stelt dat professionele ruimte en leiderschap voor leraren kan bestaan bij de gratie van leraren: die professional zijn; die vertrouwen verdienen; die een collectieve kennisbasis hanteren; die elkaar aanspreken door middel van een deugdelijke dialoog; die persoonlijk professionalisme koppelen aan normatief professionalisme; die zich lid voelen van een team en van een beroepsgroep die zichzelf reguleert en verantwoordt. Ruimte geven kan alleen als het kader helder is waarbinnen er ruimte is. Het kader wordt bepaald door de keuzes die we maken op stichtingsniveau. Zo werken we vanuit één missie en visie. Deze missie en visie geven richting aan ons handelen. We verwachten van de mensen die werken bij Lijn 83 dat ze werken vanuit deze missie en visie. Als stichting en als scholen hebben we ook te maken met wet- en regelgeving en onderwijsbeleid. We verwachten van onze mensen dat ze zich houden aan de wet en aan de afspraken die we als Lijn 83 maken ten aanzien van het onderwijsbeleid. 1 We geven professionele ruimte aan leraren en dit betekent dat onze leraren de taak hebben om zich verder te ontwikkelen, waardoor zij ook deze ruimte verantwoord kunnen invullen. 1 Onderdeel van het kader zijn ook de afspraken die we als Lijn 83 maken over de bedrijfsvoering binnen onze stichting. Dit is 'going concern' en nemen we niet op in ons strategisch beleid. Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 2
Uiteraard kunnen er altijd onvoorziene omstandigheden zijn waarmee vooraf geen rekening is gehouden. Vanuit eigenaarschap hanteren we het principe van 'pas toe of leg uit'. Anders gezegd: we vertrouwen erop dat je doet wat is afgesproken en als er goede redenen zijn om hier van af te wijken, dan leg je dat uit. We verwachten dat onze mensen hier proactief in zijn en tijdig het gesprek aangaan als zij meer ruimte nodig hebben dan het kader hen geeft. Deze manier van werken noemen we 'georganiseerd vertrouwen'. 3. Opzet strategisch beleid Bij de totstandkoming van strategisch beleid hebben we gekeken naar de interne- en externe ontwikkelingen en vervolgens richtinggevende uitspraken geformuleerd op verschillende beleidsgebieden. Deze richtinggevende uitspraken gaan we vertalen in jaarplannen waarin we specifieke doelen benoemen. Aan de doelen koppelen we acties die nodig zijn om de doelen te bereiken. De richtinggevende uitspraken zijn uitspraken over leerlingen en onderwijs, personeel en organisatie. We maken we een onderscheid in drie typen uitspraken: 1. Verplichtende uitspraken (we zorgen ervoor dat...) Uitspraken waarvan we vinden dat ze voor iedereen die het aangaat, verplicht zijn. Dit zijn óf zaken die we zelf beschouwen als basis voor onze stichting óf uitspraken die ons antwoord zijn op verplichtingen vanuit onderwijsbeleid. In het bestuursakkoord van 10 juli 2014 zijn afspraken gemaakt tussen de PO Raad namens de schoolbesturen en het ministerie van OCW. Ons antwoord op deze afspraken hebben we opgenomen in dit strategisch beleid. 2. Stimulerende uitspraken (we stimuleren dat...) Lijn 83 wil ontwikkelingen in onze scholen stimuleren en faciliteren. Dit zijn ontwikkelingen die onze missie en visie waarmaken. We spreken hier over stimuleren en faciliteren, omdat we scholen de ruimte willen geven om dit 'waarmaken' op hun eigen manier te doen, passend bij de eigen school. 3. Vragen die we gaan beantwoorden (we geven antwoord op de volgende vragen...) Er zijn ook onderdelen waar we nu van weten dat we er een antwoord op moeten geven in deze beleidsperiode en waarvan we tegelijkertijd vinden dat dit antwoord in samenspraak met relevante betrokkenen tot stand moet komen. Deze onderdelen formuleren we als vragen waar we in de komende periode een antwoord op geven. Lijn 83 is een nieuwe organisatie waardoor er in de beginfase extra aandacht nodig is voor afstemming en het soepel laten verlopen van de organisatie. Tegelijkertijd is het onze ambitie om innovatief te zijn waardoor we onze missie en visie kunnen waarmaken. In de volgende paragrafen volgen onze strategische keuzes. 4. Richtinggevende uitspraken leerlingen en onderwijs We zorgen ervoor dat: op onze scholen talenten van alle leerlingen worden aangesproken en verder ontwikkeld. Voor elke leerling realiseren we samen met onze partners een passend onderwijsaanbod. Speciale aandacht is er voor het leren en ontwikkelen van de meest getalenteerde leerlingen. We weten dat de ontwikkeling van deze leerlingen in het Nederlandse onderwijs achterblijft bij die van leerlingen in andere ontwikkelde landen Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 3
er een breed curriculum is en voldoende uitdaging voor onze leerlingen. Onze scholen bevorderen het onderzoekend leren van leerlingen, onder andere door een aanbod op het gebied van wetenschap en technologie en cultuureducatie. We maken op lokaal niveau afspraken met als uitgangspunt het streven naar méér bewegingsonderwijs en een versterking van het buitenschoolse aanbod. onze digitale technologie het mogelijk maakt om in interactie met de leerling het aanbod af te stemmen op de behoefte van die leerling. In 2015 hebben we een implementatie- en investeringsplan voor onderwijs en ICT, gebaseerd op onze visie op onderwijs. Iedereen erbij hoort en verschillen waardeert We stimuleren dat op iedere school van Lijn 83 : leerlingen zich 'thuis voelen'. leerlingen leren en zich ontwikkelen in een moderne rijke leeromgeving (didactiek, digitaal burgerschap, externe communicatie, samenwerken). de samenwerking met andere partners, zoals peuterspeelzalen en kinderopvang, wordt vormgegeven. er wordt gewerkt aan innovatie van het onderwijs. We gaan op de volgende vragen een antwoord geven: hoe geven we de dialoog met de omgeving en de ouders vorm? hoe werken we aan (en onderhouden we) een nieuwsgierige en onderzoekende houding van leerlingen (o.a. naar de wereld)? hoe geven we de leerlingen meer ruimte om out of the box te blijven denken? hoe leren we de leerlingen om flexibel om te gaan met veranderende omstandigheden? 5. Richtinggevende uitspraken personeel We zorgen ervoor dat: we een organisatie zijn met aandacht voor het menselijk kapitaal didactische vaardigheden van leraren op het gebied van differentiatie en ICTbasisvaardigheden worden versterkt er vanaf uiterlijk 2017 planmatige begeleiding is voor onze leraren en zoveel als mogelijk ook door onze leraren in ons HRM beleid is opgenomen dat we leraren opleiden, dan wel aannemen, die een onderzoekende houding (vragen stellen, oordeel uitstellen) en onderzoekende vaardigheden hebben in 2019 minimaal 25% van onze leraren een WO-bachelor of een HBO/universitaire master heeft afgerond ons functiebouwwerk is gemoderniseerd waardoor we specifieke kwaliteiten en ontwikkeling kunnen belonen in 2018 alle schoolleiders voldoen aan de registratie-eisen: een afgeronde schoolleidersopleiding of een vergelijkbaar kennis- en vaardigheidsniveau alle schoolleiders zich hebben geregistreerd in het schoolleidersregister. We stimuleren dat: leraren zich ontwikkelen tot 'teacher leaders', waardoor gedeeld leiderschap in onze organisatie daadwerkelijk vorm kan krijgen. Hiervoor is o.a. nodig dat leraren kennis opdoen over onderwijs en leren, schoolorganisaties en veranderprocessen en deel uitmaken van een professionele leergemeenschap het potentieel aan talenten van leerkrachten wordt benut schoolleiders een masteropleiding volgen. Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 4
We gaan op de volgende vraag een antwoord geven: Hoe zorgen we ervoor dat onze organisatie zich verder ontwikkelt richting een professionele leergemeenschap? 6. Richtinggevende uitspraken organisatie We zorgen ervoor dat: we een financieel gezonde organisatie blijven we de organisatie inrichten passend bij onze missie en visie: een effectieve, inspirerende organisatie, die ten dienste staat van het primaire proces en waar het eigenaarschap laag in de organisatie ligt ons relatiemanagement (o.a. met gemeenten) op orde is in 2018 versterken we onze planmatige cyclus van kwaliteitszorg door deze uit te breiden met zelfevaluaties, interne audits en tevredenheidsonderzoeken voor leerlingen, ouders en personeel de opbrengsten van onze scholen minimaal op voldoende niveau blijven; we de Code Goed Bestuur PO naleven we als bestuur een integraal beleid voeren, waarin we sturen op onderwijskwaliteit en waar we het financieel management en het HRM-beleid op afstemmen. We stimuleren en faciliteren dat: onze bestuurders en intern toezichthouders zijn toegerust voor hun rol binnen de schoolorganisatie en samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs en dat er sprake is van een heldere rolverdeling onze scholen transparant zijn, onder andere door middel van Vensters PO. We presenteren een samenhangende set van centrale en decentrale indicatoren die in samenspraak met OCW en (vertegenwoordigers van) belanghebbenden is vastgesteld. Elke school plaatst de uitkomsten met een eigen toelichting op de lokale context in Vensters PO. We gaan op de volgende vraag een antwoord geven: hoe gaan we om met de krimpsituatie (kwaliteit onderwijs, structuur, huisvesting, financiën, actieve rol omgeving)? op welke wijze gaan we, in de (nabije) toekomst om met de kosten van ziekte en vervanging? OCW komt met een plan waarbij de verplichte aansluiting bij het VF wordt afgeschaft en werkgevers volledig verantwoordelijk zijn voor de kosten van ziekteverzuim. In dit plan kan een alternatief worden opgenomen voor risicoverevening, op basis van vrijwilligheid. Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 5
Vormgeving in APARTE KADERS Bestuursakkoord De school van 2020 De leerlingen in het primair onderwijs van nu, zijn de burgers die straks de samenleving vorm geven. Hoe de samenleving er over een aantal decennia uitziet, kan niemand voorspellen. Wel weten we dat de huidige trends zullen leiden tot een informatie- en netwerkmaatschappij waar we de jeugd op moeten voorbereiden. De school van 2020 bereidt leerlingen hierop voor: - de school zorgt voor uitdagend en toekomstgericht onderwijs dat inspeelt op de talenten en leerbehoeften van alle individuele leerlingen. - de school biedt onderwijs van hoge kwaliteit. Dit begint met de basisvaardigheden die alle leerlingen in alle tijden nodig hebben. Ook is er aandacht voor een brede persoonlijke en maatschappelijke vorming. - in de school werken teams van leraren, onderwijsondersteunend personeel en schoolleiders die zich individueel en als collectief ontwikkelen in hun professionaliteit. Deze teams maken de school van 2020 mogelijk. - de school stelt de leerling centraal en draagt bij aan doorgaande leer- en ontwikkellijnen. Gezien de voorgaande analyse bevat het akkoord de volgende vier actielijnen: Talentontwikkeling door uitdagend onderwijs Een brede aanpak voor duurzame onderwijsverbetering Professionele scholen Doorgaande ontwikkellijnen Inleiding Bestuursakkoord juli 2014 Figuur 1 Analyse interne en externe ontwikkelingen samengevat in een woordweb Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 6
Missie: Waar staan we voor? We brengen talenten van kinderen maximaal tot ontplooiing waardoor ze in een veranderende maatschappij kunnen functioneren als een zelfstandig, flexibel, creatief, harmonieus en gelukkig persoon. We zijn nieuwsgierig en onderzoekend en stimuleren deze houding ook bij onze leerlingen. We werken vanuit onze kernwaarden: eigenaarschap in verbinding vakmanschap en ambitie vertrouwen en optimisme Deze kernwaarden zijn zichtbaar in het gedrag van ons personeel. Visie: Waar gaan we voor? Leerlingen: Elk kind geven we, zoveel als mogelijk, eigenaarschap over zijn eigen leren. We leren kinderen om verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf, voor anderen en voor de omgeving. We zorgen voor een brede talentontwikkeling bij kinderen, waarbij de 21 th Century Skills (samenwerken, kennisconstructie, ICT gebruik voor leren, probleemoplossend denken, creativiteit en planmatig werken) centraal staan. We bieden elke leerling de kans om uit te groeien tot een autonoom persoon, waar een balans is tussen persoonlijk welbevinden en prestaties. Organisatie: We zijn een innoverende professionele organisatie, die resultaatgericht werkt. In deze organisatie nemen mensen hun verantwoordelijkheid, is er ruimte voor individuele en gezamenlijke ontwikkeling, komen talenten tot hun recht en worden onze waarden uitgedragen en nageleefd. Leraren zijn de spil waar het om draait als het gaat om goed onderwijs. Binnen onze organisatie leren we van en met elkaar binnen een rijke leeromgeving en werken we met gedeeld leiderschap. Omgeving: We werken aan educatief partnerschap: een sterke betrokkenheid op elkaar van ouders, de school en de directe omgeving van de school, teneinde optimale omstandigheden te creëren voor de ontwikkeling en het leren van kinderen, thuis en op school. Daartoe gaan we in dialoog en werken we zoveel mogelijk samen. Digi SBP lijn 83 09-02-2015 Pagina 7