H I A F n i e u w s b r i e f

1 3 e jaargang - Nummer 3 - Driemaandelijks - maart - april - mei 2010 Afgiftekantoor: 9000 GENT X - P708235 H I A F n i e u w s b r i e f Financiële beroepen en bedrijven onvoldoende vertrouwd met voordelen online boekhouden Naar een optimale kredietrelatie tussen banken en KMO s De nieuwe uitdagingen voor een accountant Programma-overzicht maart - april - mei 2010 3 Hoger Instituut voor Accountancy & Fiscaliteit Kuiperskaai 55/E www.hiaf.be V.U.: Erik De Lembre

2 I n h o u d s t a f e l Woord vooraf 3 Financiële beroepen en bedrijven onvoldoende vertrouwd met voordelen online boekhouden 4 Naar een optimale kredietrelatie tussen banken en KMO s 6 De nieuwe uitdagingen voor een accountant 8 Programma-overzicht Internationale salariëring Fiscale aspecten VZW Ondernemingsgebeuren in het kader van vermogensplanning De winstmargeregeling Knelpuntboekingen grondig bekeken De overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling Voorzieningen voor risico s en kosten Kostenbewust personeelsbeleid Optimaal personeel plannen en budgetteren Slim rekruteren en aanwerven De psychologie van motiverend verlonen en belonen Opbouwen en behouden van menselijk kapitaal Iedere medewerker levert toegevoegde waarde Praktijk van vruchtgebruik Snelcursus vennootschapsbelasting Nationale en grensoverschrijdend fusies praktisch benaderd Transfer pricing De aangiftes in de praktijk Fiscaliteit: stand van zaken 13 14 14 15 15 16 16 17 17 18 18 18 19 19 20 20 21 21 22 22 Inschrijving 23 HIAF- Behoudens de uitdrukkelijke bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.

W o o r d v o o r a f 3 HIAF wenst u 365 leerrijke dagen, gevuld met succes en nieuwe uitdagingen, toe! Zoals steeds wil HIAF ook in 2010 uw partner zijn om u de juiste informatie en kennis aan te reiken. Dagelijks worden we nog met de gevolgen van de financiële en economische crisis geconfronteerd. Het aantal faillissementen in ons land in 2009 brak een triest record door de kaap van 9.500 te ronden. Niet in het minst krijgt het menselijk kapitaal in de ondernemingen het steeds harder te verduren. HIAF staat dit voorjaar dan ook stil bij meerdere aspecten van het personeelsbeleid, zonder louter en alleen te focussen op het kostenaspect. In vijf middagseminaries gaan we met u onder andere na hoe u optimaal personeel kan plannen & budgetteren en slim rekruteren & aanwerven. Verder is er aandacht voor de psychologie van motiverend verlonen & belonen en het opbouwen & behouden van menselijk kapitaal. De toegevoegde waarde van deze sessies kan moeilijk overschat worden. Een aanrader, waarover u verder in deze nieuwsbrief verdere toelichting kan terugvinden. Andere nieuwe seminaries die u niet mag missen zijn onze tweedaagse basiscursus Vennootschapsbelasting en het dagseminarie (noteer alvast dinsdag 20 april 2010) omtrent Nationale en grensoverschrijdende fusies, die zowel boekhoudkundig, fiscaal als juridisch worden behandeld. Uiteraard wil dit niet zeggen dat ons klassiek aanbod minder interessant zou zijn! Voorzieningen voor risico s en kosten, Vruchtgebruik, De Winstmargeregeling, Internationale salariëring, Fiscale aspecten VZW, Ondernemingsgebeuren in kader van vermogensplanning, De overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling, het is maar een greep uit het aanbod. Aarzel niet langer en schrijf u vandaag nog in voor de seminaries van uw voorkeur. Vergeet hierbij niet te genieten van 50% korting op al onze seminaries via de KMO-portefeuille, opleidingscheques VDAB of als recent afgestudeerde alumni (maximum 5 jaar) van onze partnerinstellingen! Tot binnenkort op één van onze evenementen! Em. prof. dr. Erik De Lembre

4 Financiële beroepen en bedrijven onvoldoende vertrouwd met voordelen online boekhouden Nauwelijks 1 op 4 financiële beroepen werkt via online boekhouden. Toch zegt 70% meer en meer te communiceren met hun cliënteel via het internet. Dit cliënteel wordt alsmaar veeleisender en de financiële beroepen hebben er dus alle belang bij om hun administratieve processen maximaal te vereenvoudigen en te automatiseren. Dit blijkt uit een onderzoek dat Exact liet uitvoeren door het onafhankelijk onderzoeksbureau InSites Consulting. Ondanks het feit dat meer dan 2 op 3 accountants en boekhouders (70%) verklaren steeds meer te communiceren met hun klanten via het internet, doet slechts 1 op 4 beroep op online boekhouden. De voordelen van digitalisering en automatisering worden nochtans door de meerderheid van de accountants erkend. Bijna 1 op 2 ziet zijn productiviteit stijgen door het gebruik van computers en het informatiseren van bedrijfsprocessen. Daar hun cliënteel steeds kritischer wordt, hebben accountants en boekhouders meer tijd nodig om zich te focussen op de creatie van toegevoegde waarde. Elke vorm van automatisering van uitvoerende taken is dus welkom. Trends in accounting De communicatie met mijn klanten verloopt in toenemende mate via het internet 70% Klanten zijn kritischer 50% Een merkbare stijging in producitiviteit door gebruik te maken van (betere) computers Taak verschuift van alomvattende dienst naar controlerende en adviserende rol Ik word meer afgerekend op stiptheid en deadlines 34% 38% 49% Klanten nemen een steeds groter deel van de boekhouding op zich Merkbaar grotere concurrentie, waarbij prijzen een uitdaging zijn 20% 19% Andere 8% www.exactsoftware.be

5 Hoge drempels Toch schakelen accountants, boekhouders en bedrijven slechts met mondjesmaat over naar een nieuwe manier van werken. Zo verklaart 41% van de accountants nog nooit van boekhoudpakket veranderd te zijn, voor de opstartende bedrijven is dat begrijpelijk 95%, maar voor bestaande bedrijven is dat nog steeds 72%. De belangrijkste drijfveren om te veranderen zijn gebruiksvriendelijkheid en een prijsvoordeel. Diezelfde prijs is meteen ook de grootste drempel om van pakket te veranderen, samen met conversieproblemen en een te grote kost voor training van de gebruikers. Penetratie en drempels online boekhouden Slechts 1 op 4 accountants en boekhouders werkt met een online boekhoudtoepassing. Voor bestaande bedrijven is dat nauwelijks 1 op 10 en voor opstartende bedrijven een schamele 1 op 10. Het is duidelijk dat online boekhouden nog een lange weg af te leggen heeft. De belangrijkste redenen zijn het kostenplaatje, de angst voor de veiligheid en afhankelijkheid van het internet, het gebrek aan controle en de vrees dat het pakket niet zal functioneren. De voordelen van online boekhouden zijn de verschillende doelgroepen echter wel bekend. De belangrijkste troeven zijn volgens de accountants en boekhouders de continue toegankelijkheid tot upto-date informatie onafhankelijk van plaats en tijdstip (44%), de grotere zekerheid van de data omdat er geen lokale updates meer nodig zijn (37%), geen lokale installatie van software (33%), een centrale gegevensopslag (30%) en de mogelijkheid om continue controle uit te oefenen op de input van de klant (27%). De resultaten startende en gevestigde bedrijven liggen in lijn met de resultaten voor de accountants en boekhouders. Stefaan Missiaen, Business Unit Manager Exact Online legt uit: Uit de kwalitatieve studie die we uitvoerden, naast het kwantitatieve luik, blijkt duidelijk dat accountants, boekhouders en bedrijven overtuigd moeten worden van de meerwaarde van een online platform. Financiële professionals staan eerder weigerachting tegenover verandering en vrezen de risico s en problemen die bij een overschakeling komen kijken. Andere belangrijke drempels zijn de prijs, de conversie van de data, veiligheid, support en de kwaliteit van de data die online ingevoerd wordt door de cliënt. Het komt er dus op aan om de financiële beroepen te overtuigen van de voordelen van online boekhouden zoals het continue up-to-date zijn van voor alle gebruikers, identieke data die overal raadpleegbaar zijn, tijdswinst en minder overbelasting van de eigen server, besluit Missiaen. Stefaan Missiaen, BU Manager Exact Online Exact Software Belgium nv/sa Kon. Astridlaan, 166-1780 Wemmel - Belgium Tel: + 32 2 711 15 11 - Fax: + 32 2 721 92 18

6 Naar een optimale kredietrelatie tussen banken en KMO s Op donderdag 22 oktober 2009 organiseerde het Departement Bedrijfsmanagement Mercator van Hogeschool Gent een symposium over het optimaliseren van de kredietrelatie tussen banken en KMO s. Genodigden uit de financiële en de bedrijfswereld werden verwelkomd door Lut Laureys, hoofdlector aan de Hogeschool Gent en promotor van het Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) Naar een optimale kredietrelatie tussen banken en KMO s, uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit Gent, KBC, BNP Paribas Fortis en Bank J. Van Breda en C. In het project werd een kwalitatief onderzoek gevoerd bij banken en KMO s om een inzicht te verkrijgen in de manier waarop banken een kredietaanvraag beoordelen en hoe ze de kredietvoorwaarden afbakenen. Doordat zowel bankiers als KMO s bij het onderzoek werden betrokken, werd een totaalbeeld van de kredietrelatie geschetst. De resultaten van het onderzoek geven een inzicht in de belangrijkste factoren bij de beoordeling van een kredietaanvraag en kunnen de KMO helpen om haar kredietaanvraag optimaal voor te bereiden. Om de bank te overtuigen is een goed voorbereid kredietdossier immers onontbeerlijk. De resultaten van dit onderzoek werden verwerkt in een praktische gids ontwikkeld voor KMO s die hen moet helpen om een kredietaanvraag optimaal voor te bereiden. Fiene Biesbrouck, wetenschappelijk medewerker van dit project, stelde de online gids voor. De online gids is te consulteren op http://bmer.hogent.be/uwkredietaanvraag. In een eerste deel lichtten verschillende sprekers de standpunten van het bedrijfsleven en de financiële wereld in België toe. Michel Vermaerke, gedelegeerd bestuurder van Febelfin, de Belgische Federatie van de financiële sector, koppelde de bancaire kredietverlening aan de conjunctuurdaling. Hij ging dieper in op het gewijzigd speelveld van de kredietverlening in België en de te respecteren regels bij deze kredietverlening. Hij drong aan op zo veel mogelijk overleg om samen door de crisis te komen. Johan Bortier, directeur Studiedienst Unizo, schetste de financieringsproblematiek van de KMO s in de uitzonderlijke situatie ten gevolge van de financiële en economische crisis. Hij gaf een toelichting over de reeds genomen maatregelen en pleitte voor een continue dialoog, een verdere verbetering van de overheidsinstrumenten en een beperking van de marges op kredieten. Tot slot gaf hij nog enkele praktische tips voor KMO s. Michel Vermaerke Chris Dauw Johan Bortier Chris Dauw, de kredietbemiddelaar voor ondernemingen, maakte een balans op na 6 maanden van dialoog en overleg tussen ondernemingen en hun financiële instelling. Hij lichtte ook de nieuwe missie van de kredietbemiddelaar toe. In het kader van het economische herstelplan heeft de federale regering beslist om een aanvullende openbare kredietverzekering in te voeren teneinde ondernemingen te helpen die geconfronteerd worden met een vermindering of een gedeeltelijke aanvaarding van hun limiet in het kader van een kredietverzekeringscontract.

7 Na de pauze volgde een panelgesprek met de verschillende belangengroepen onder leiding van Chris Dauw, kredietbemiddelaar. De panelleden waren Prof. dr. Sophie Manigart, hoogleraar aan de Vlerick Leuven Gent Management School en Universiteit Gent, Rudi Bonte, lid directiecomité CBFA, Bart Van Coile, accountant, belastingconsulent en voorzitter VABF, Alex De Ridder, adviseur KMO-producten PMV en Christine Mattheeuws, voorzitter NSZ Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen. Sophie Manigart en Alex De Ridder Christine Mattheeuws en Chris Dauw Rudi Bonte en Bart Van Coile Vóór het debat gaven de panelleden eerst hun eigen visie op de financieringsproblematiek. Sophie Manigart pleitte voor een optimalisatie van het werkkapitaal binnen de onderneming en spoorde de bedrijfsleiders aan om meer aandacht te besteden aan het management van de liquiditeitsstromen. Bart Van Coile deed een oproep naar de bedrijfsleiders om permanent de cijfers van de onderneming in het oog te houden, een oproep naar de banken om nostalgisch te denken en de mens terug centraal te stellen in de kredietaanvraag en een oproep naar de overheid om de wetgeving te vereenvoudigen. Alex De ridder lichtte de rol van de overheid toe en Christine Mattheeuws trok aan de alarmbel en benadrukte dat vele ondernemingen echt in liquiditeitsproblemen zitten door laattijdige betalingen van hun klanten. Rudi Bonte trachtte de kredietproblematiek te verduidelijken door het gebruik van enkele metaforen. Hij pleitte voor een gezond en voorzichtig bankieren. De panelleden waren het alleszins over één ding unaniem eens. De organisatie van evenementen zoals het symposium met dialoog en overleg tussen verschillende belangengroepen is een mooie stap voorwaarts om de kredietrelatie tussen banken en KMO s te optimaliseren. Naast het symposium werd voor 200 laatstejaarsstudenten Accountancy-Fiscaliteit, KMO-management en Financie- en Verzekeringswezen op 24 november een workshop kredieten georganiseerd. In gemengde teams van toekomstige bankiers, accountants en bedrijfsleiders die vanuit hun functies vaak een andere kijk hebben op een kredietonderhandeling, leerden ze in enkele cases tal van aspecten ontdekken die een rol spelen bij de kredietverlening. De studenten hadden daarna nog de mogelijkheid om de cases te bespreken met een bankier. In een plenaire sessie werd ook aandacht besteed aan alternatieve financiering. Uit dit onderzoek is in ieder geval gebleken dat het verhaal achter de cijfers ook belangrijk is en dat een goede kredietrelatie gebaseerd is op vertrouwen, openheid en dialoog. Lut Laureys, Departement Bedrijfsmanagement Mercator

8 De nieuwe uitdagingen voor een accountant Door een verder veralgemenen van e-invoicing of het automatisch verwerken van facturen zal de functie van een accountant wijzigen. Zijn taak zal nog meer evolueren van het zuiver boekhoudkundig verwerken naar het aan zijn klanten verstrekken van managementinformatie. Bovendien zal de accountant een alsmaar belangrijkere rol spelen bij de kostprijsanalyse. Het concurrentiële voordeel is immers steeds minder op het product gebaseerd en steeds meer op de bij het product geleverde diensten. De accountant zou zijn klant moeten begeleiden vanuit een strategische aanpak. Hij moet per product of per klant het rendement zoeken. Dit kan hij enkel door het toepassen van Activity Based Costing (ABC) of Time-Driven ABC. Om die reden wordt eerst nader ingegaan op strategy maps, waarvan de rendabiliteit per klant een onderdeel is. In een tweede deel komt ABC en Time-Driven ABC uitvoeriger aan bod. Midden jaren 90 werd de Balanced Scorecard (BSC) 1 een echte hype. Eindelijk hadden we een manier om strategie kwantificeerbaar te maken. Wellicht herinnert u zich nog onderstaande voorstelling: Kaplan en Norton legden een duidelijke link tussen financiële objectieven, klanten, processen en leercurve van de onderneming. En bovenal verbonden ze kritische succesfactoren aan de verschillende strategische objectieven. Stel dat de ondernemingsstrategie is om over 5 jaar in België de top 3 te bereiken op het vlak van omzet, deze onderneming daarvoor per jaar een omzetgroei van 10% moet kennen of 100 nieuwe klanten moet verwerven en drie nieuwe producten op de markt moet brengen. Dan kan ieder jaar (semester, maand, ) worden nagegaan of de onderneming nog op koers zit, want er is iets meetbaar om de vooruitgang te controleren. 1 R.S. KAPLAN & D.P. NORTON, Balanced Scorecard: Translating Strategy into Action, Harvard Business School Press, Boston Massachusetts 1996.

Ervaring leert echter dat er meestal een breuklijn loopt tussen de strategie en de operationele implementatie ervan. Dit is evident wanneer de strategie van de onderneming niet gekend is door de meeste stakeholders. In hun boek Strategy Maps 2 pleiten Kaplan en Norton om eerst een duidelijke beschrijving van de strategie te maken en die vervolgens over te brengen naar de stakeholders. Pas als dat is gebeurd, kunnen de verschillende strategische componenten worden gemeten. Of om het met hun woorden te zeggen: The strategy map provides the missing link between strategy formulation and strategy execution. In welke mate moet een accountant de strategie van zijn klant kennen om die klant een volwaardige service te kunnen verlenen? In de netwerkeconomie is kennis van de strategie noodzakelijk. De accountant kan (en moet) een rol spelen in de opvolging van de kritische succesfactoren van de onderneming omdat de meeste hiervan uit de boekhouding worden gehaald. Als vertrouwenspersoon is de accountant een belangrijke stakeholder van het bedrijf en van het netwerk waartoe het bedrijf behoort. Om dezelfde reden moet hij zorgen voor een duidelijk rapportering over de verschillende belangrijke Key Performance Indicators (KPI s). 9 Het belang van het boek van Kaplan en Norton zit in de manier waarop ze de strategie opbouwen en begrijpelijk maken voor alle stakeholders. Ze komen tot de ondertussen vrij bekende voorstelling hierboven. De kern van het model is dat de waarde voor de shareholders (uitgebreid naar alle stakeholders) kan worden bekomen door hetzij een groeistrategie hetzij een productiviteitsstrategie te voeren. Een belangrijk verschil met hun eerste voorstelling is dat er duidelijkere causale verbanden worden gelegd. De opbouw van dit model berust volledig op het aanduiden van oorzaken, van relaties tussen de verschillende elementen binnen een perspectief. 2 R.S. KAPLAN & D.P. NORTON, Strategy Maps, Harvard Business School Press, Boston Massachusetts 2004, 10.

10 Vertrekkend vanuit het financiële perspectief wordt bepaald welke objectieven men wil bereiken. Om een Return on Capital Employed (ROCE) van 12% te halen (eerste KPI), moet een betere kostenstructuur worden bereikt. Hierbij zou de KPI de relatie productiekost/verkoopprijs kunnen zijn. Dit kan niet bereikt worden zonder naar het klantenperspectief te kijken. Door kwaliteit te verbeteren kan men bijvoorbeeld een hogere prijs vragen aan de klanten en zo die ratio verbeteren. In het klantenperspectief kan de KPI dan een verhoging van de verkoopprijs met 5% zijn. Om de kwaliteit te verbeteren, moeten echter ook de processen verbeterd worden. Dat is het derde perspectief. Dit kan door bijvoorbeeld een lean aanpak van de productie en te streven naar een zero defects toestand (de volgende KPI). De ratio zal hier logischerwijze het aantal door klanten teruggestuurde producten zijn (d.i. inkomende retouren). Hoe minder defecten, hoe beter de kwaliteit en hoe gemakkelijker de verkoopprijs kan stijgen. Door de stijging van de verkoopprijs creëert men meer waarde voor de stakeholders. Zo komt men bij het vierde perspectief. Om lean te kunnen werken moeten de medewerkers dit aanleren, bijscholing is noodzakelijk. Misschien moet ook het informatiesysteem worden aangepast om over de nodige gegevens te kunnen beschikken. De KPI zal dan bijvoorbeeld kosten bijscholing/totaal personeelskosten zijn. Hier eindigt het. Vanuit de financiële doelstelling is een duidelijk traject van oorzaken en gevolgen vastgelegd waaraan moet gewerkt worden. Zonder een waardeoordeel te willen vellen over alle strategiehandboeken op de markt, wil ik toch een lans breken voor die van de tandem Kaplan-Norton. Ze zijn kwalitatief hoogstaand en zeer bruikbaar in het bedrijfsleven. Nu rijst de vraag wat heeft dit met ABC te maken? Dat is heel eenvoudig. Bij het opstellen van de strategy map zal de onderneming vaak de rendabiliteit per product(groep) of per klant moeten kennen, bijvoorbeeld om verlieslatende klanten te weren of om door segmentatie te achterhalen welke niches voor het bedrijf het meeste winst opleveren. Soms is het zelfs nodig om een kostprijs op te splitsen op het niveau van de verschillende bedrijfsprocessen. Dit kan bijna alleen door het toepassen van ABC. Het is niet verwonderlijk dat juist Kaplan die methode van kostprijsanalyse heeft gelanceerd. 3 In de huidige economie stellen we bovendien een duidelijke verschuiving vast van directe naar indirecte kosten. Vroeger waren grondstoffen en lonen veelal goed voor 70% van de totale kost, terwijl vandaag vaak meer dan 60% indirecte kosten zijn. Vroeger was een fout in de verdeelsleutel van de indirecte kosten naar directe materialen of directe lonen verwaarloosbaar. Nu is dat niet meer het geval. Bedrijven trachten daarom bij de standaardkostprijs al een deel van de indirecte kosten in te calculeren. Dit blijft evenwel een moeilijk punt. ABC biedt soelaas: ABC systems enabled indirect and support expences to be driven, first to activities and processes, and then to products, services, and customers 4. Het fundamentele concept, dat aan de basis ligt van ABC, kan als volgt worden samengevat: Het product of dienst, verkocht door de onderneming, maakt het noodzakelijk om bepaalde activiteiten of processen te volbrengen. Deze activiteiten of processen veroorzaken kosten. De gemaakte kosten kunnen niet zomaar rechtstreeks verbonden of toegewezen worden aan een bepaald order, product, dienst of klant, maar kunnen wel verbonden worden met activiteiten die volbracht worden door de onderneming. De kosten gemaakt om grondstoffen aan te kopen kunnen niet direct aan een product of dienst toegewezen worden, maar maken deel uit van de kosten voor aankopen van de onderneming. Het optellen van de kosten van elke activiteit geef de totale kost van die activiteit en wordt dan verbonden met een product of dienst die deze activiteit gebruikt. 3 R.S. KAPLAN & R. COOPER, Cost & Effect. Using integrated cost systems to drive profitability and performance, Harvard Business School Press, Boston Massachusetts 1997. 4 R.S. KAPLAN & R. COOPER, o.c., 3.

11 Grafisch wordt dit door Kaplan uitgebeeld als volgt: Terwijl een ABC systeem deze structuur heeft: In 2007 gaf Kaplan toe dat: many companies, because of the time-consuming surveying and dataprocessing costs of ABC systems, either abandoned ABC entirely or ceased updating their system, which left them with out-of-date and highly inaccurate estimates of process, product, and customer cost 5. Dit gebeurde terecht. Zelf ondernam ik, samen met studenten van het 2 de jaar Netwerkeconomie, een poging om in een dental handel een ABC systeem te implementeren. Na één jaar hebben we de handdoek in de ring moeten werpen. We schakelden over naar Time-Driven ABC. Hoewel het project nog niet volledig is afgelopen, kan ik nu al garanderen dat we een oplossing vinden. De belangrijkste reden van ons falen ligt hem in het feit dat er vele kleine handelingen, activiteiten, plaats vinden om een product te maken, waarbij de kost van de directe materialen soms verwaarloosbaar is tegenover die van lonen, afschrijvingen en algemene beheerskosten. Daarnaast moet u rekening houden met het feit dat vele bedrijven, ook KMO s, nu beschikken over ERP systemen. Er is een massa informatie beschikbaar en er zijn ook diverse databases. Daardoor moet een kostprijssysteem automatisch worden geüpdate, zodra de gegevens in de gegevensbestanden worden veranderd. Tot slot moet ook gewezen worden op de huidige economische realiteit. Die is complexer en wordt gedreven door talrijke veranderingen, die zich in snel tempo opvolgen. Agility is het modewoord geworden. De onderneming moet flexibel zijn, moet zich aanpassen aan de snel veranderende omgeving. De termen die dan ook steeds vaker opduiken in de managementliteratuur zijn Agile lean thinking, Agile entreprise, Agile virtual entreprise. Om dezelfde reden rijst de vraag naar een flexibel kostprijsanalyse systeem. ABC kan niet het antwoord zijn, wel Time-Driven ABC (TD ABC). (Voor een diepgaander onderzoek van de fouten die kunnen optreden bij ABC, zie het reeds genoemde boek van Kaplan en Anderson of het boek van professor Werner Bruggeman en coauteurs 6 ). Zoals de naam het zegt zal bij TD ABC de tijd een centrale rol spelen. We gaan werken met twee variabelen. Eerst zijn er de kosten door een activiteit. Hierin vallen alle personeelskosten van de afdeling, direct en indirect, en alle kosten van afschrijving van machines en gebouw. Niet te vergeten zijn een aandeel van de kosten algemeen beheer. Het is niet de bedoeling om op deze kosten verder uit te wijden in dit artikel, maar bij de implementatie van het systeem moet bij de bepaling ervan de nodige accuratesse aan de dag worden gelegd. 5 R.S. KAPLAN & S.R. ANDERSON: Time-Driven Activity Based Costing Harvard Business School Publishing Corporation 2007. 6 W. BRUGGEMAN, S. HOOZÉE, K. MOREELS en T. BRUYNEEL, Time-Driven Activity Based Costing, Intersentia Antwerpen, 2007.

12 Eens de kosten gekend, wordt een kost per minuut berekend. Daarvoor gaat men de tijd opnemen van de personeelsleden die in de afdeling werken. Als er bijvoorbeeld 5 mensen werken gedurende 235 dagen per jaar, elk 7,15 uur per dag, geeft dit een totaal van 5 x 235 x 7,15 x 60 of 504 075 minuten dat wordt gewerkt. Natuurlijk is dat een theoretische berekening. In de 7,15 uren per dag zitten wellicht pauzes, vergaderingen of bijscholingen. Die moeten uiteraard worden afgetrokken. Een alternatief is het totaal aantal minuten vermenigvuldigen met een percentage. Uit onderzoek blijkt dat men slechts rond de 80% van de beschikbare tijd werkzaam is. Dus wordt de totale tijd dan 504 075 x 80% = 403 260 minuten. Stel dat de totale kosten van de afdeling 1 209 780,00 euro bedroegen dan is de kost per minuut 3,00 euro. Nu we de kost per minuut kennen, moeten we de tijd van elke activiteit binnen de afdeling opmeten. Het opmaken van een factuur in de boekhoudafdeling die 3 minuten duurt kost dan 9,00 euro. Maar de duur van het opstellen van een factuur hangt ook nog van andere factoren af. Is het bijvoorbeeld een factuur naar het buitenland? Moet de verantwoordelijke eerst de kredietlijn natrekken of een kredietverzekering aanvragen? We stellen daarom tijdsvergelijkingen op. Van groot belang is dat deze vergelijkingen vrij eenvoudig in Excel worden verwerkt. Door gebruik te maken van de ALS functie kunnen deze tijdsvergelijkingen vrij gemakkelijk worden opgesteld. Een factuur opmaken duurt 3 minuten, tenzij de factuur elektronisch wordt doorgestuurd, dan duurt het slechts 1 minuut. Als het een buitenlandse factuur is dan komen er 2 minuten bij. Indien er ook gekeken wordt naar de kredietwaardigheid komen er 15 minuten bij. In een Excel werkblad kan dan een soort van invultabel worden opgesteld waarin de verantwoordelijke gewoon op de vragen moet antwoorden en automatisch de kost krijgt van het opmaken van een factuur. Hieronder een voorbeeld waarbij we de prijs willen kennen van het maken van een factuur, niet elektronisch doorgestuurd naar een binnenlandse klant en waarvan de kredietwaardigheid niet moet nagegaan worden: Wordt de factuur elektronisch doorgestuurd? Nee 3 Gaat het om een buitenlandse factuur? Ja 2 Wordt de kredietwaardigheid gecheckt? Nee 0 Totaal aantal minuten: 5 Kost per minuut: 3,00 Kost opmaak factuur: 15,00 In dit eenvoudig voorbeeld moet op de vragen enkel met ja of nee geantwoord worden. Maar er kunnen ook andere lijsten verbonden worden aan het invulvak. Groot voordeel hierbij is dat in Excel gewerkt kan worden met externe gegevensbestanden waarin de kosten en/of hoeveelheden worden bijgehouden. Een verandering van lonen of een hogere aankoopprijs worden dan onmiddellijk doorgerekend in dit model. Ik hoop dat u met dit korte artikel de smaak te pakken hebt om verder in te gaan op de studie van TD ABC. Het heeft vrij veel voordelen, zonder zo log en zwaar te zijn als het traditionele ABC systeem. Alain Carmois, Howest, Hogeschool West-Vlaanderen

P r o g r a m m a - o v e r z i c h t 13 Februari 2010 09/29 Internationale salariëring 09/30 Fiscale aspecten VZW Maandag 22 februari 2010 Donderdag 25 februari 2010 Nieuw! Nieuw! Nieuw! Nieuw! Nieuw! Nieuw! Nieuw! Maart 2010 09/31 Ondernemingsgebeuren in het kader van vermogensplanning 09/33 De winstmargeregeling 09/32 Knelpuntboekingen grondig bekeken! 09/34 De overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling 09/35 Voorzieningen voor risico s en kosten 09/42 Optimaal personeel plannen en budgetteren 09/36 Praktijk van vruchtgebruik 09/43 Slim rekruteren en aanwerven 09/37 Snelcursus vennootschapsbelasting (1/2) 09/44 De psychologie van motiverend verlonen en belonen Maandag 1 maart 2010 Maandag 1 maart 2010 Dinsdag 2 maart 2010 Maandag 8 maart 2010 Dinsdag 16 maart 2010 Woensdag 17 maart 2010 Dinsdag 23 maart 2010 Woensdag 24 maart 2010 Donderdag 25 maart 2010 Woensdag 31 maart 2010 Nieuw! Nieuw! Nieuw! Nieuw! April 2010 09/37 Snelcursus vennootschapsbelasting (2/2) 09/38 Nationale en grensoverschrijdende fusies praktisch benaderd 09/45 Opbouwen en behouden van menselijk kapitaal 09/39 Transfer Pricing 09/46 Iedere medewerker levert toegevoegde waarde Donderdag 1 april 2010 Dinsdag 20 april 2010 Woensdag 21 april 2010 Maandag 26 april 2010 Woensdag 28 april 2010 Nieuw! Mei 2010 09/40 De aangiftes in de praktijk 09/41 Fiscaliteit: stand van zaken Woensdag 5 mei 2010 Dinsdag 25 mei 2010 Opleidingen op maat U vindt niet precies wat u zoekt? Waarom bepalen we het onderwerp niet samen? Onze bedrijfsinterne opleidingen bieden het voordeel dat de gedoceerde materie wordt toegespitst op uw organisatie. Inderdaad, we werken op maat! Hierdoor staan wij garant voor een kwalitatieve opleiding van uw werknemers! Meer info? Contacteer ons vrijblijvend: HIAF Mevr. Liesbet Van de Velde Mevr. Els De Wielemaker Kuiperskaai 55/E - Tel. 09 264 35 48 (Liesbet) Tel. 09 248 88 36 (Els) w w w. h i a f. b e

14 09/29 Internationale salariëring Maandag 22 februari 2010 13.30 tot 17.00 uur Dhr. Pierre Van Heuverswyn 210 Documentatie en koffie Hogeschool Gent Departement Bedrijfsmanagement Mercator, Henleykaai 84, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19306) Dit seminarie bespreekt onder meer de verschillende fiscale en sociale aspecten verbonden aan de internationale salariëring van werknemers en kaderleden, voornamelijk bij detachering in het buitenland. Volgende onderwerpen worden fiscaal toegelicht: detachering door de Belgische werkgever; tewerkstelling door een buitenlandse werkgever; split-payroll-technieken; gunstregimes voor detachering in België en in het buitenland. Spreker Dhr. Pierre Van Heuverswyn, vennoot Mazars Tax Consultants Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Isabelle Goethals tel.: 09 372 77 03 Isabelle.Goethals@HoGent.be 09/30 Fiscale aspecten VZW Donderdag 25 februari 2010 18.00 tot 21.15 uur Prof. Jan Verhoeye 210 Documentatie en broodjesmaaltijd UGent Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering Urbis kantorencomplex, Kuiperskaai 55/E, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19451) Directe belastingen: in welke gevallen is de rechtspersonenbelasting van toepassing? In welke gevallen geldt de vennootschapsbelasting? Op welke bestanddelen is een VZW belastbaar? Wat zijn de gevolgen als een VZW onderworpen wordt aan de vennootschapsbelasting? Indirecte belastingen: wanneer is een VZW een BTW-belastingplichtige en wanneer niet? Wat in geval van een gemengd belastingplichtige VZW? En hoe zit het met de jaarlijkse taks en de registratierechten voor VZW s? Prof. Jan Verhoeye begeleidt u, dankzij zijn uitgebreide ervaring, op een vlotte wijze doorheen deze complexe materie. Spreker Prof. Jan Verhoeye, accountant, voorzitter CBN, docent HoGent, gastprofessor UGent Het programma richt zich naar bestuurders, voorzitters, directeurs, penningmeesters, financiële en fiscale verantwoordelijken, accountants en boekhouders van VZW s alsook financiële en fiscale adviseurs van VZW s Mevr. Liesbet Van de Velde tel.: 09 264 35 48 Liesbet.VandeVelde@UGent.be

s e m i n a r i e s 09/31 Ondernemingsgebeuren in het kader van vermogensplanning 15 Maandag 1 maart 2010 14.00 tot 17.30 uur Dhr. Philippe Salens 210 Documentatie en koffie UGent Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering Urbis kantorencomplex, Kuiperskaai 55/E, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19269) Een goede ondernemingsstructuur is cruciaal bij het opzetten van een optimale vermogens- en successieplanning. Een holdingvennootschap is daarbij meestal een aangewezen vehikel. Tijdens het seminarie bekijken we een aantal structuren en bespreken we de attentiepunten op juridisch en fiscaal vlak. De holdingstructuur kan reeds in een vroeg stadium het nodige juridische en fiscale comfort bieden aan de ondernemer. Ze wordt best zo vroeg mogelijk geïmplementeerd. De holdingstructuur kan ook een ideaal vehikel zijn met het oog op de overdracht van het vermogen naar de volgende generatie. Voor uitgebreidere informatie zie www.hiaf.be Spreker Dhr. Philippe Salens, zaakvoerder, Cnockaert & Salens Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Liesbet Van de Velde tel.: 09 264 35 48 Liesbet.VandeVelde@UGent.be 09/33 De winstmargeregeling Maandag 1 maart 2010 13.30 tot 17.00 uur Dhr. Stefan Ruysschaert 210 Documentatie en koffie Hogeschool Gent Departement Bedrijfsmanagement Mercator, Henleykaai 84, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19390) De (winst)margeregeling beperkt de heffing van de BTW bij de belastingplichtige-wederverkoper op de gerealiseerde meerwaarde, zijnde het verschil tussen de verkoopprijs en de aankoopprijs van deze goederen. De BTW wordt niet berekend op de totale verkoopprijs, maar zit vervat in de marge die BTW inclusief wordt verondersteld. De BTW dient dus uit deze marge te worden gehaald en doorgestort door de handelaar. Indien de margeregeling ten onrechte werd toegepast, stelt zich in de praktijk een regularisatieprobleem. Er werd immers te weinig BTW doorgestort. De winstmargeregeling is over het algemeen slecht gekend of wordt in de praktijk vaak verkeerd toegepast. In dit praktijkgericht seminarie wordt vanuit een praktijkcasus de werking van de margeregeling toegelicht. Ook de verwerking in de BTW-aangifte komt aan bod. Spreker Dhr. Stefan Ruysschaert, eerstaangewezen inspecteur bij een fiscaal bestuur, diensthoofd van het Centrum voor beroepsopleiding van de BTW te Antwerpen Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Isabelle Goethals tel.: 09 372 77 03 Isabelle.Goethals@HoGent.be

16 09/32 Knelpuntboekingen grondig bekeken! Dinsdag 2 maart 2010 14.00 tot 17.30 uur Mevr. Els De Wielemaker Mevr. Liesbet Van de Velde 210 Documentatie en koffie UGent Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering Urbis kantorencomplex, Kuiperskaai 55/E, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19452) In dit seminarie komen enkele minder evidente, maar daarom niet minder belangrijke boekingen aan bod. Enkele voorbeelden van topics die zeker aan bod komen in deze opleiding zijn: boekingen van investeringen, financieringen, leasing en renting, zakelijke rechten (vruchtgebruik, erfpacht, opstal), herwaarderingsmeerwaarden, kapitaalsubsidies, waardeverminderingen en minderwaarden op handelsvorderingen, lijfrente, loonboekingen, autokosten, inkoop eigen aandelen,. Om u in dit seminarie optimaal een antwoord te kunnen geven op uw vragen, kan u uw boekhoudtechnische vragen tot 14 dagen voor het seminarie doorsturen naar de docenten. Zodat het voor u een seminarie met antwoorden op maat is! Sprekers Mevr. Els De Wielemaker, wetenschappelijk coördinator HIAF Mevr. Liesbet Van de Velde, wetenschappelijk coördinator HIAF Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Liesbet Van de Velde tel.: 09 264 35 48 Liesbet.VandeVelde@UGent.be 09/34 De overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling Maandag 8 maart 2010 13.30 tot 17.00 uur Dhr. Stefan Ruysschaert 210 Documentatie en koffie Hogeschool Gent Departement Bedrijfsmanagement Mercator, Henleykaai 84, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19391) De overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling is niet aan de BTW onderworpen. Maar hoe zit het met eventuele toe te passen herzieningen? In dit seminarie worden de gewijzigde administratieve standpunten toegelicht. Deze wijzigingen zijn van fundamentele aard vermits de vroegere visies achterhaald lijken. In dit praktijkgerichte seminarie wordt op bevattelijke en bondige wijze uitgelegd hoe een overdracht van een algemeenheid van goederen of een bedrijfsafdeling dient te worden benaderd vanuit BTW-optiek. Spreker Dhr. Stefan Ruysschaert, eerstaangewezen inspecteur bij een fiscaal bestuur, diensthoofd van het Centrum voor beroepsopleiding van de BTW te Antwerpen Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Isabelle Goethals tel.: 09 372 77 03 Isabelle.Goethals@HoGent.be

s e m i n a r i e s 09/35 Voorzieningen voor risico s en kosten Boekhoudkundig en fiscaal bekeken 17 Dinsdag 16 maart 2010 14.00 tot 17.30 uur Prof. Jan Verhoeye 210 Documentatie en koffie UGent Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering Urbis kantorencomplex, Kuiperskaai 55/E, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19453) De droom van elke fiscalist of belastingconsulent is het vinden van een kost die niet moet betaald worden. De belastingbesparing blijft dan binnen de onderneming. Om zo n kost te creëren kan een beroep gedaan worden op het boeken van voorzieningen voor risico s en kosten. Zo kan men een kost vroeger boeken dan dat hij moet betaald worden. Boekhoudrechtelijk en fiscaal worden deze kosten aanvaard als zij aan strikte voorwaarden voldoen. Bovendien bestaan verschillen tussen beide. Maar in de praktijk stelt men vast dat deze techniek vaak onbenut blijft. In dit seminarie bespreekt prof. Jan Verhoeye zowel de boekhoudkundige als fiscale aspecten van deze techniek. Spreker Prof. Jan Verhoeye, accountant, voorzitter CBN, docent HoGent, gastprofessor UGent Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Liesbet Van de Velde tel.: 09 264 35 48 Liesbet.VandeVelde@UGent.be 09/42-09/46 Kostenbewust personeelsbeleid Lunchseminaries! 5 woensdagen - 17 maart 2010-24 maart 2010-31 maart 2010-21 april 2010-28 april 2010 telkens van 12.00 tot 14.00 uur Dhr. Rudy Vande Velde 140 per sessie Documentatie en broodjesmaaltijd Indien u zich inschrijft voor de volledige reeks van vijf seminaries, betaalt u slechts 500 euro. Arteveldehogeschool Campus Kantienberg Voetweg 66, In de voorbije maanden van economische en financiële crisis stond kostenbeheersing centraal. Vaak maken personeelskosten één van de belangrijkste, zoniet de belangrijkste, kosten uit van een onderneming of organisatie. In deze cyclus van vijf middagsessies gaan we dieper in op vijf H.R.M.-domeinen waar, met de nodige creativiteit, heel wat kosten kunnen uitgespaard worden. We gaan echter de problematiek ook eens van een andere zijde benaderen: hoe zorgen we ervoor dat ons menselijk kapitaal een maximale toegevoegde waarde kan leveren aan onze onderneming of organisatie? Besparingen in personeelskost hoeven niet noodzakelijk, al dan niet collectieve, ontslagen tot gevolg te hebben. Integendeel, de kosten van zo n herstructurering kunnen vaak aanzienlijk oplopen. En dan spreken we nog niet van de emotionele rollercoaster die dergelijke ontslagen tot gevolg hebben in een bedrijf of organisatie. Vaak duurt het maanden tot jaren vooraleer de wonden geheeld worden Misschien is voorkomen wel beter dan amputeren? Welke zijn de vijf H.R.M.-domeinen waarop we nader gaan inzoemen? In de volgende twee pagina s vind je een overzicht van de vijf sessies.

18 L u n c h s e m i n a r i e s K o s t e n b e w u s t p e r s o n e e l s b e l e i d 09/42 Sessie 1: Optimaal personeel plannen & budgetteren Woensdag 17 maart 2010 van 12.00 tot 14.00 uur In deze sessie gaan we in op het belang van een goede personeelsplanning & personeelsbudgettering. We gaan dit toelichten aan de hand van een concreet voorbeeld uit de praktijk. Naast een goede tool is het ook belangrijk goede afspraken te maken binnen een bedrijf of organisatie hoe dit instrument wordt beheerd en wie daarin een rol speelt. Vaak is dit teamwerk waarbij de Operationeel Manager, de H.R. Manager, de Financieel Manager & de General Manager samen tot een beslissing komen en deze regelmatig herzien, bijwerken en opvolgen. Er zijn niet enkel de cijfers, maar ook de manier waarop de personeelsbehoeftes worden ingevuld of afgebouwd en het al dan niet tijdelijk karakter van stijgende en dalende personeelsbehoeftes spelen een cruciale rol. We gaan in deze sessie een aantal verschillende situaties toelichten & bespreken. En we voorzien ook ruimte voor vragen en discussie. Attest (2u) IAB (0147/2009), (K)IBR, BIBF (21163) 09/43 Sessie 2: Slim rekruteren & aanwerven Woensdag 24 maart 2010 van 12.00 tot 14.00 uur In deze sessie gaan we nader in op het belang van een doordachte rekruteringsstrategie en contractenbeleid. Het hoeft niet altijd veel te kosten om goede mensen binnen te halen. Er zijn heel wat goedkope rekruteringskanalen voorhanden in functie van de profielen die je zoekt. Met een flexibel maar transparant contractenbeleid kun je een belangrijke buffer aan tijdelijke medewerkers aanleggen. Er zijn ook tal van mogelijkheden om seizoensschommelingen op te vangen zonder ieder jaar allemaal nieuwe medewerkers te moeten zoeken. Met divers aanwerven kun je vaak ook genieten van belangrijke tegemoetkomingen van de overheid. Met een aantal goede trainers hoef je niet steeds te zoeken naar de witte raaf die vaak heel wat meer kost dan een gemotiveerde & getalenteerde kandidaat die technisch nog moet gevormd worden... We gaan in deze sessie de verschillende alternatieven bespreken en maken daarbij onderscheid tussen hoger en lager gekwalificeerde jobs. En uiteraard is er ook ruimte voor vragen en discussie. Attest (2u) IAB (0147/2009), (K)IBR, BIBF (21165) 09/44 Sessie 3: De psychologie van motiverend verlonen & belonen Woensdag 31 maart 2010 van 12.00 tot 14.00 uur Motiverend verlonen en belonen hoeft niet altijd te betekenen dat je loonkost hoger moet zijn dan je concurrent. Soms ben je beter af met minder maar beter betaald personeel. Maar soms kan het ook omgekeerd zijn en heb je vooral voldoende arbeidskrachten nodig aan een aanvaardbare loonkost. Een redelijk verloop van personeel is niet altijd negatief, soms kan het zelfs gezond zijn voor een bedrijf of organisatie. We gaan dieper in op de keuzes die je kan maken in verlonings- en beloningspolitiek en de gevolgen in tijden van hoog- en laagconjunctuur. We gaan daarbij niet alleen in op de gewone uur- en maandlonen maar ook de extralegale arbeidsvoorwaarden en de voorhanden zijnde keuzes. Verstandig verlonen en belonen is ook rekening houden met positieve & negatieve prestaties en groei in verantwoordelijkheid. En zoals bij de vorige sessies is er ook ruimte voor vragen en discussie. Attest (2u) IAB (0147/2009), (K)IBR, BIBF (21166)

19 Afzonderlijke inschrijving per sessie is mogelijk 09/45 Sessie 4: Opbouwen & behouden van menselijk kapitaal Woensdag 21 april 2010 van 12.00 tot 14.00 uur De kwaliteit van het personeel hangt niet uitsluitend af van de medewerkers zelf. Ieder medewerker heeft een spaarpotje aan competenties en de kunst bestaat erin je medewerkers deze competenties maximaal te laten aanwenden in het voordeel van de onderneming of organisatie... Meer nog, we gaan bepaalde competenties aanleren of verder ontwikkelen! In deze sessie gaan we aan het begrip menselijk kapitaal proberen een concrete invulling te geven en ze ook te meten. We gaan het aanpassen aan de huidige en toekomstige noden van een bedrijf of organisatie. We bespreken ook de organisatiecontext die moet geschapen worden om medewerkers aan te zetten hun talenten te benutten en te ontwikkelen en ook niet te snel ander werk te zoeken. We ronden ook hier af met vragen en discussie. Attest (2u) IAB (0147/2009), (K)IBR, BIBF (21167) 09/46 Sessie 5: Iedere medewerker levert toegevoegde waarde Woensdag 28 april 2010 van 12.00 tot 14.00 uur Deze sessie gaat vooral over zichzelf in vraag stellen en veranderen zowel op niveau van de onderneming of organisatie als op individueel vlak. Hoe kunnen we dit aanpakken en ervoor zorgen dat iedere werknemer zinvol bezig is en vooral toegevoegde waarde levert. We gaan dieper in op het scheppen van een aangepaste organisatiecontext die deze veranderingsprocessen ondersteunen en ook verteerbaar maken voor de medewerkers. Ook het belang van doordachte communicatie & participatie komt aan bod. Op individueel vlak gaan we vooral inzoemen op de verschillende vormen van functionerings- en evaluatiegesprekken en de valkuilen, maar ook opportuniteiten van zo n gesprekken. Ook hier ronden we af met vragen en discussie. Attest (2u) IAB (0147/2009), (K)IBR, BIBF (21168) Spreker Deze middagsessies worden verzorgd door dhr. Rudy Vande Velde die sinds dit jaar lector Human Resources Management is aan de Arteveldehogeschool. Na afgestudeerd te zijn als Licenciaat in de Rechten (1986) en het Sociaal Recht (1988) aan de Universiteit Gent heeft hij 21 jaar ervaring in het bedrijfsleven opgebouwd. Na 3 jaar stafmedewerker te zijn geweest bij Amylum werd hij in 1990 personeelshoofd arbeiders bij Bombardier waar hij een belangrijk heroriënteringsprogramma aanstuurde. In 1996 werd hij Human Resources Manager bij Accenture en begeleide hij verschillende belangrijke outsourcingsprojecten in België, Nederland & het V.K.,naast het ondersteunen van diverse andere change management projecten. In 1999 werd hij Human Resources Directeur. Een rol die hij achtereenvolgens vervulde bij Siemens Business Services, Nasdaq Europe Stock Market & Flightcare Belgium. De rode draad bij deze verschillende missies was het opzetten van een H.R.M.-kader dat beantwoordde aan de noden van de specifieke noden van een bedrijf in verandering. Naast verschillende reorganisaties & herstructureringen heeft hij ook massale rekruteringscampagnes aangestuurd in binnen- en buitenland. Iedereen die als Manager in een bedrijf of organisatie met H.R.M. vraagstukken & veranderingen wordt geconfronteerd: H.R. managers, financiële managers, operationele managers, bedrijfsleiders, consultants, stafmedewerkers,... Locatie Arteveldehogeschool, Campus Kantienberg, Voetweg 66, Dhr. Rudy Vande Velde tel.: 0476 46 83 75 Rudy.VandeVelde@arteveldehs.be

20 09/36 Dinsdag 23 maart 2010 14.00 tot 17.30 uur Prof. Jan Verhoeye 210 Documentatie en koffie UGent Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering Urbis kantorencomplex, Kuiperskaai 55/E, Attest (3u) (K)IBR, BIBF (19454) Praktijk van vruchtgebruik Binnen de zakelijke rechten is de praktijk van het vruchtgebruik de best gekende en de meest voorkomende. Maar de toepassingen en interpretaties ervan blijven jaar na jaar actueel! Binnen dit seminarie komen niet alleen de typische moeilijkheden betreffende vruchtgebruik aan bod, ook de recentste rechtspraak en rulings worden opgenomen. Verder wordt ook aandacht besteed aan het vruchtgebruik vanuit verschillende perspectieven: Wat met de fictiebepalingen bij vastgoedoperaties? Wat zijn de fiscale gevolgen als men schenkt of verkoopt met voorbehoud van vruchtgebruik? Is de meerwaarde bij overdracht van een vruchtgebruik belastbaar? Kan de fiscus de antirechtsmisbruikbepaling inroepen bij de splitsing vruchtgebruik en eigendom onroerend goed? Wat is het risico bij doeloverschrijding van de vennootschap? Is een vruchtgebruik op aandelen een aftrekbare beroepskost? Kan men vruchtgebruik op een bouwgrond vestigen? Spreker Prof. Jan Verhoeye, accountant, voorzitter CBN, docent HoGent, gastprofessor UGent Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Liesbet Van de Velde tel.: 09 264 35 48 Liesbet.VandeVelde@UGent.be 09/37 Snelcursus vennootschapsbelasting Deelnemers ontvangen gratis het boek van Wim Van Kerchove: Praktisch vennootschapsbelasting (Uitgeverij De Boeck) 2 donderdagen - 25 maart 2010-1 april 2010 telkens van 13.00 tot 17.30 uur Dhr. Kim Scheldewaert Mevr. Anouk Kielemoes 550 Documentatie en koffie UGent Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering Urbis kantorencomplex, Kuiperskaai 55/E, Attest (8u) (K)IBR, BIBF (21190 en 21191) Deze cursus is bestemd voor iedereen die de systematiek of de fundamentele regels van de vennootschapsbelasting wenst op te frissen. Het aangifteformulier vormt tijdens deze cursus de leidraad. Waar opportuun zal de nodige aandacht worden besteed aan de relatie tussen de boekhouding en de fiscaliteit. Onderwerpen waar extra aandacht zal aan worden besteed, zijn recente ontwikkelingen in de wetgeving inzake o.a. aftekbaarheid autokosten, betalingen aan belastingsparadijzen, DBI en excess-dbi, aftrek risico-kapitaal, maaltijdcheques, sport- en cultuurcheques, ecocheques, Tevens zullen de docenten de nadruk leggen op recente rechtspraak en eigen ervaringen betreffende belastingscontroles. Zijn er specifieke onderwerpen waar u wenst dat wij er dieper op ingaan, stuur uw suggesties naar onderstaande contactpersoon. Op deze manier wordt het voor u een seminarie op maat. Sprekers Dhr. Kim Scheldewaert, manager Business Tax Advisory, Ernst & Young Mevr. Anouk Kielemoes, senior Consultant Business Tax Services, Ernst & Young Accountants, bedrijfsrevisoren, bedrijfsleiders, boekhouders, belastingsconsulenten, fiscalisten, financiële verantwoordelijken, bedrijfsjuristen, advocaten, medewerkers van boekhoudkantoren Mevr. Liesbet Van de Velde tel.: 09 264 35 48 Liesbet.VandeVelde@UGent.be