Prof. Dr. Didier Pollefeyt Vicerector Onderwijs KU Leuven Katholieke Universiteit Leuven 2015
1. Terminologische verwarring vermijden ( niet-bindende toelatingsproef ): 1. Toelatingsproef: verplicht, bindend, met gevolgen 2. Ijkingstoets: verplicht of niet-verplicht, niet-bindend, zonder gevolgen (informatief) 2. Laag studierendement 1. minder dan 30% academische bachelor behaalt binnen 3 jaar het diploma 2. studenten die in het eerste jaar geen 30% van de studiepunten verwerft, halen quasi nooit het diploma binnen 5 jaar 3. het aantal studenten aan de KU Leuven stijgt maar het aantal diploma s niet 4. in de feiten is het volledige eerste jaar of soms zelfs verschillende jaren tot één langgerekte oriënteringsproef geworden
3. Groeiend bewustzijn dat het diploma secundair onderwijs niet omnivalent is 1. Een diploma SO op zich is geen indicatie (meer) voor succes in het hoger onderwijs 2. Er blijven veel onrealistische verwachtingspatronen ten aanzien van het hoger onderwijs, zelfs met bepaalde ASO-diploma s 4. Hoge kostprijs van het hoger onderwijs wordt een groter probleem in een tijd van economische laagconjunctuur (circa 12,500 /jaar): 1. onderwijs is voor de overheid een rendabele investering maar moet toch ook rationeel gebeuren zijn 2. een morele vraag is ook hoe het recht op proberen en falen in het hoger onderwijs zich verhoudt tot de sociale rechten van andere (kwetsbare) groepen in de samenleving 3. idee dat alleen een universitair diploma waarde heeft, is een probleem 5. Vlaamse cultuur (schaamtecultuur i.t.t. schuldcultuur) 1. Gebrek aan moed om de waarheid te zeggen aan ouders en hun kinderen 2. Ouders horen alleen wat ze willen in de omzwachtelde boodschappen van de school
1. Oriëntering is een proces 1. Capaciteiten 2. Motivatie (studiekeuze) 3. Groei 4. Contingentie 5. Zelfverantwoordelijkheid 6. Sociale determinanten Dit maakt een toelatingsproef als een momentopname problematisch 2. Oriëntering is een gedeelde verantwoordelijkheid 1. Secundair onderwijs (klasseraad) 2. Hoger onderwijs 3. Werkveld 4. Student en zijn familiale context 5. Overheid Maar geen excuus om decennia lang het probleem naar elkaar door te schuiven
Vertrekpunt: de finaliteit van het secundair onderwijs moet duidelijk worden Nieuw voorstel VSKO hervorming SO, 4 stromen: 1. Stroom die uitdrukkelijk voorbereidt op academische bachelor 2. Stroom die uitdrukkelijk voorbereidt op professionele bachelor 3. Stroom met een dubbele finaliteit professionele bachelor en beroepsveld 4. Stroom die uitdrukkelijk voorbereidt op beroepsveld = Oriëntering wordt een proces dat start in het lager onderwijs = Overleg over de aansluiting tussen de eindtermen stroom 1 en de begincompetenties van academisch onderwijs (VSKO/KU Leuven)
Na hervorming van het secundair onderwijs: Geen toelatingsproef voor wie uit een richting komt die toeleidt naar de academische bachelor (stroom 1), eventueel wel ijkingstoets Verplichte èn bindende toelatingsproef voor wie uit een richting komt die niet toeleidt naar de academische bachelor Milde toelatingsproef die onderzoekt of men over de minimumvoorwaarden beschikt om te starten (onderste grens) Ontwikkelen van de hogeronderwijsruimte met schakelprogramma s en zalmtrajecten vanuit de professionele bachelor naar de universiteit
Voor hervorming van het secundair onderwijs: Tijdsperspectief: korte, middenlange, lange termijn (hervorming SO: minimum 6+ jaar vooraleer effect) Intussen: geen selectie aan de poort aan de hand van één (onvolmaakte) bindende toelatingsproef met enorme gevolgen* wel ontwikkelen van niet-bindende en niet-verplichte oriënterende ijkingstoetsen die studiekeuze ondersteunen *Uitzondering vormt ondermeer omwille van de contingentering het toelatingsexamen arts/tandarts
14 maart: KU Leuven lanceert een nieuwe, nietgedifferentieerde (taal)test (TaalVast) - geen interessetest maar een test die capaciteiten onderzoekt voor universitaire studies - test onderzoekt noodzakelijke maar niet voldoende voorwaarden tot universitair studiesucces in een Nederlandstalige programma - studenten met lage slaagkansen meer later starten in het hogeschoolonderwijs - studenten met hoge slaagkansen meer vertrouwen geven om te starten met universitair onderwijs
Geen enkele test is absoluut sluitend Er zal altijd een foutmarge zijn Als men eerst eist dat een test een foutmarge heeft van 0%, heeft het geen zin om testen te ontwikkelen, en zal men ze nooit kunnen inzetten Een perfect werkende test zou het hoger onderwijs overbodig maken In een ijkingstoets en een milde toelatingsproef zijn - mits goede communicatie - vals positieven minder erg dan vals negatieven Ijkingsproeven opnemen in een breder aanbod van oriënteringsinitiatieven Junior college secundair onderwijs en (virtuele) open lesweek Goed uitgebouwde Dienst Studieadvies Goed uitgebouwde studietrajectbegeleiding 30% als bindende maatregel na eerste jaar: snel heroriënteren in uitzichtloze situaties 50% als bindende maatregel na twee jaar
Onderwijsvisie van de KU Leuven: Studenten KU Leuven progressief toeleiden naar de ontwikkeling van een disciplinair future self Studenten constant laten reflecteren op de goede aansluiting van de gekozen discipline op hun mogelijkheden, talenten en toekomstdromen Studenten academisch vormen tot personen die op een zorgzame, duurzame en kritische manieren kunnen bijdragen aan de samenleving van de toekomst Ijkingstoetsen, toelatingsproeven dienen te passen in een bredere onderwijsvisie
Prof. Dr. Didier Pollefeyt Vicerector Onderwijs KU Leuven Katholieke Universiteit Leuven 2015