Nieuwsbrief, december 2013 INHOUD 15 jaar succesvolle papierrecycling, 15 jaar Papiervezelconvenant Bronscheiding oudpapier: meer en beter hergebruik Gemeenten-Papier-Glas: inzamelstimuleringsproject van PRN en Nedvang Reclamedrukwerk: duurzaam omgaan met papier? 15 jaar succesvolle papierrecycling, 15 jaar Papiervezelconvenant SUCCESVOLLE PAPIERRECYCLING Het eerste Papiervezelconvenant van 1998, 15 jaar geleden, heeft stabiliteit en zekerheid gebracht in de onvoorspelbare oudpapiermarkt. Ook als de papierinzameling niet rendabel is en daardoor de kringloop stokt, wat een ongewenste situatie is voor zowel bedrijven als gemeenten. Zo zijn de gemeenten onder alle marktomstandigheden verzekerd van de afname van het ingezamelde oudpapier, blijft de sector verzekerd van een constant aanbod van haar belangrijke grondstof, en blijven de papierinzameling en -recycling op een hoog peil. 15 jaar Papiervezelconvenanten is een goede aanleiding voor PRN om in deze nieuwsbrief de (financiële) voordelen en resultaten voor de belanghebbenden te belichten. 15 JAAR PAPIERVEZELCONVENANT
DRUKKERS UITGEVERS ANDERE 1 e ONTVANGERS PAPIER EN KARTON Ketendeficit 2008/2009 4,50 per 1.000 kg AFVALBEHEERSBIJDRAGE VERWIJDERINGSFONDS Ketendeficit 25,- vergoeding tot per 1.000 kg In 15 jaar tijd 7 x heffing opgelegd 4,64 per 1.000 kg GEMEENTE Het kringloopsysteem, vastgelegd in het Papiervezelconvenant, is kostenefficiënt! Kostenefficiënt systeem Het kringloopsysteem dat in het Papiervezelconvenant is geregeld, wordt gefinancierd door een verwijderingsfonds. Dit fonds wordt gevuld door uitgevers, drukkers en andere eerste ontvangers van papier en karton. Zij betalen hiertoe een afvalbeheersbijdrage, een heffing. Omdat een heffing alleen wordt opgelegd in geval van een ketendeficit en ter dekking van systeemkosten, dus als het nodig is, kunnen de kosten voor uitvoering van het kringloopsysteem zo laag mogelijk blijven. In 2008/2009 was er sprake van een ketendeficit. De heffing bedroeg toen 4,50 per 1.000 kg papier/karton. In de 15 jaar van het Papiervezelconvenant is in 7 kwartalen een heffing opgelegd, met een gemiddelde hoogte van 4,64 per 1.000 kg. In tegenstelling tot verpakkingen van papier en karton, glas, kunststof, metaal en hout bestaat er voor grafisch papier en karton ( niet-verpakkingen, d.w.z. alle overige toepassingen van papier en karton) in het kader van producentenverantwoordelijkheid geen permanente afvalbeheersbijdrage. Producentenverantwoordelijkheid is voor verpakkingen in artikel 4 in het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton (hierna: het Besluit) vastgelegd. Producentenverantwoordelijkheid voor alle overige toepassingen/producten van papier en karton die geen verpakking zijn, staat in artikel 5. Artikel 4 heeft door een Koninklijk Besluit (KB) wetskracht gekregen. Voor artikel 5 was (is) een KB niet nodig (artikel 5 treedt niet in werking) omdat PRN samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (hierna: VNG) door middel van Papiervezelconvenanten voldoet aan de eisen van het Besluit (minimaal 75% inzamelen en hergebruiken). Zonder Papiervezelconvenant zouden producenten en importeurs die nu onder dit convenant af en toe een afvalbeheersbijdrage betalen, permanent een heffing betalen op grond van het Besluit en de Raamovereenkomst, zoals dat voor verpakkingen is geregeld. Dan zouden zij veel duurder uit zijn dan onder het Papiervezelconvenant. Ook zouden zij meebetalen aan de inzameling en herverwerking van verpakkingsafval dat vrijkomt bij huishoudens. In de periode 2008-2012, toen er een permanente verpakkingenbelasting geheven werd, was de hoogte van de heffing (verpakkingenbelasting, 2012) voor papieren en kartonnen verpakkingen 81,40 per 1.000 kg. Omdat producenten en importeurs van grafische en overige toepassingen van papier en karton verenigd zijn in PRN en door Papiervezelconvenanten voldoen aan het Besluit, is er door hen in dezelfde periode van 4 jaar gedurende 3 kwartalen gemiddeld 3,67 per 1.000 kg aan heffingen van PRN betaald. Omdat de verpakkingenbelasting op 1 januari 2013 wijzigde van een publiek (belasting)- systeem naar een privaat systeem met permanente afvalbeheersbijdragen, daalde de heffing voor verpakkingen van papier en karton aanmerkelijk. PRN heeft zich sterk gemaakt voor een verlaging (71%) op de heffing op papier en karton. De hoogte van de heffing voor verpakkingen wordt nu niet meer vastgesteld op basis van CO 2 -equivalenten, maar op basis van de werkelijke recyclingkosten per materiaalsoort. Daarmee werd de misplaatste cofinanciering van papier en karton aan andere verpakkingsmaterialen verleden tijd. Bovendien is de bijdrage uit de verpakkingenbelasting van 250 miljoen voor de Staat komen te vervallen, dat droeg ook flink bij aan de verlaging. 2
Omdat in het PRN-systeem alleen tijdelijk een heffing wordt opgelegd en omdat een heffing alleen verband houdt met de nietverpakkingen -stroom van papier en karton uit huishoudens, is het PRN-systeem kostenefficiënt ten opzichte van het systeem van heffingen voor verpakkingen van papier en karton, uitgevoerd door Stichting Afvalfonds Verpakkingen (hierna: StAV). Grafisch (en overig) versus verpakkingen Zoals hierboven aangegeven heeft de afvalbeheersbijdrage van PRN betrekking op alle toepassingen van papier en karton die geen verpakking zijn. Grote deelstromen zijn grafisch en hygiënisch papier: het Papiervezelconvenant en het verwijderingsfonds van PRN (Stichting Verwijderingsfonds: SVF) hebben daar betrekking op. De heffing van PRN heeft dus geen betrekking op verpakkingen van papier en karton, maar op halffabricaten en kant-en-klare (al dan niet geïmporteerde) producten van papier en karton, die geen verpakking zijn. En is daarom niet te verwarren met de afvalbeheersbijdrage verpakkingen, die op facturen van veel bedrijven wordt belast. Afvalbeheersbijdrage verpakkingen Deze heffing voor verpakkingen dient ter dekking van de kosten voor uitvoering van de Raamovereenkomst verpakkingen 2013-2022. Bedrijven die verpakte producten op de markt brengen (het verpakkende bedrijfsleven ) zijn conform het Besluit verantwoordelijk voor preventie, inzameling en hergebruik van gebruikte verpakkingsmaterialen. StAV neemt deze - individuele - verplichtingen van bedrijven over. Bedrijven betalen daarvoor een permanente afvalbeheersbijdrage aan StAV. Deze afvalbeheersbijdrage bedraagt 23,30 per 1.000 kg voor verpakkingen van papier en karton (tarief 2013/2014). 2014: heffing voor beheerskosten PRN-systeem (voor niet-verpakkingen ) Eerste ontvangers* ( zie kader op pag. 4) betalen, steeds tijdelijk (!): 1 Een afvalbeheersbijdrage voortvloeiend uit het Papiervezelconvenant om het verwijderingsfonds te vullen, als sprake is van een ketendeficit. 2 Behalve bij een deficit mag eenmaal per convenantperiode een heffing worden opgelegd ter dekking van de kosten van beheer van het PRN-systeem en SVF. Deze systeemheffing wordt in het eerste kwartaal van 2014 opgelegd en bedraagt 2,40 per 1.000 kg papier en karton. Eerste ontvangers zijn hierover schriftelijk geïnformeerd. Bedrijven kunnen in 2014 dus op facturen tijdelijk twee afvalbeheersbijdragen voor papier en karton doorbelast krijgen: 1 die voor beheerskosten van het kringloopsysteem voor niet-verpakkingen van PRN ( 2,40/1.000 kg) in het eerste kwartaal van 2014 en 2 de permanente heffing van StAV voor het nakomen van de wettelijke verantwoordelijkheid voor verpakkingen van 23,30/1.000 kg (tarief voor verpakkingen van papier en karton 2013/2014). Voor de beheerskosten van PRN zal na het eerste kwartaal in 2014 geen heffing meer van de eerste ontvangers gevraagd worden. Of PRN in 2014 een heffing naar aanleiding van een deficit moet opleggen, kan nu niet worden voorspeld. Die heffing is afhankelijk van de ontwikkelingen op de internationale markt voor oudpapier. NB: Eerste ontvangers zijn wettelijk verplicht de afvalbeheersbijdrage van PRN (SVF) door te belasten aan hun afnemers op een aparte factuurregel (voor BTW). Zij zijn zelf verantwoordelijk hoe zij dat doen. 3
Eerste ontvangers vullen het fonds, óók niet-leden Brochure PRN - uitgave 2012 Het Papiervezelconvenant is een overeenkomst die vanaf 1998 om de vier jaar wordt gesloten tussen PRN en de VNG. Het convenant is zelfregulering van het bedrijfsleven dat actief is in de papier- en kartonketen. PRN vertegenwoordigt 70% van de eerste ontvangers uit de eigen achterban. Dit komt overeen met 84% van de afzet in tonnen. 16% van de tonnen en daarmee van de heffing wordt opgebracht door ondernemingen die geen lid zijn van een bij PRN aangesloten brancheorganisatie. Ook deze eerste ontvangers zijn wettelijk verplicht om aan het PRN-systeem deel te nemen en een heffing te betalen als die wordt opgelegd. Dit is het gevolg van de algemeen verbindendverklaring (AVV) van het systeem voor het innen van de afvalbeheersbijdrage. Deze bedrijven zijn wettelijk verplicht zich zelf aan te melden bij PRN. Aangezien dit er met enige regelmaat niet van komt neemt PRN zelf actie en identificeert free riders. Eerste ontvangers van halffabricaten en kant-en-klare producten van papier en karton zijn (niet limitatief): drukkers (grafische ondernemingen) uitgeverijen papiergroothandelaren producenten/importeurs van sanitaire en hygiënische papierproducten producenten/importeurs van displaymaterialen producenten/importeurs van behangpapier producenten/importeurs van kantoor- en schoolartikelen producenten/importeurs van spellen ondernemers die kant-en-klare producten van nieuw papier en karton importeren en in Nederland op de markt brengen (zij laten bijv. drukwerk in het buitenland maken en zetten dit af in Nederland). Gratis verzekering voor gemeenten De kosteloze aansluiting bij PRN kan worden gezien als een verzekering tegen financiëleen afzetproblemen van oudpapier als de marktomstandigheden slecht zijn. Gemeenten lopen het risico dat zij oudpapierondernemingen moeten bijbetalen om van het oudpapier af te komen, als oudpapier een lage of zelfs geen economische waarde heeft. Dit doet zich voor bij onvoldoende mondiale marktvraag omdat de markt voor oudpapier een wereldmarkt is. Bij onvoldoende marktvraag zal de papierinzameling uit huishoudens snel inzakken. Het Papiervezelconvenant garandeert gemeenten dat zij ook in tijden van lage oudpapierprijzen, als de opbrengst het ophalen niet waard is, hun oudpapier toch kwijt kunnen (de afnamegarantie), zonder dat zij moeten bijbetalen voor de kosten van oudpapierondernemingen. Daarnaast ontvangen gemeenten dan een vergoeding die kan oplopen tot 25 per 1.000 kg als tegemoetkoming in de inzamelkosten. De vergoeding als sprake is van een ketendeficit betreft specifiek het grafische deel van de huishoudelijke oudpapierstroom, dit is 77% van de totale hoeveelheid oudpapier die gemeenten inzamelen (23% is verpakkingen). 90% van de gemeenten ziet de voordelen en is aangesloten bij PRN. Ten gevolge van het ketendeficit in 2009 ontvingen gemeenten vergoedingen van in totaal ruim 1 miljoen uit het verwijderingsfonds van PRN. Voorwaarde om voor deze regeling in aanmerking te komen is dat gemeenten zijn aangesloten bij PRN. Aansluiting is gratis. Aangesloten gemeenten moeten maandelijks opgeven hoeveel oudpapier zij brongescheiden van huishoudens hebben ingezameld. Ook moeten zij samenwerken met een gecertificeerde oudpapieronderneming. 4
Dankzij het Papiervezelconvenant worden de papierinzameling en -recycling niet verstoord en kan deze verder groeien. Zo stimuleert en ondersteunt het convenant gemeenten om actief en intensief te werken aan betere gescheiden papierinzameling bij huishoudens. Huishoudelijk restafval (de grijze bak ) bestaat gemiddeld voor 7 à 8% uit herbruikbaar papier/karton, in diverse (grotere) gemeenten gaat het om zo n 20%, zo blijkt uit sorteeranalyses. Dat kan dus oplopen tot bijna een vijfde van de gemiddelde papierconsumptie per persoon per jaar (die is ca. 95 kg). Daarom is oudpapier terecht voor veel gemeenten een belangrijke materiaalstroom die inwoners beter moeten gaan scheiden teneinde afvalverwerkingskosten te beheersen en de landelijke scheidingsdoelstelling blijvend te realiseren. PRN helpt met kennis en voorlichtingsmateriaal. Nee, ik wil uw oudpapier niet, sluit eerst maar aan bij PRN! Hoog milieurendement: 84% recycling De recycling van papier en karton is in 15 jaar Papiervezelconvenanten flink toegenomen, van 58% in 1991 tot 84% in 2012, met een gemiddelde stijging van 1,1% per jaar. Al het brongescheiden ingezamelde oudpapier (2.380.000 ton in 2012) is hergebruikt, niets is verbrand. De recyclingdoelstelling van het Besluit is 75%. Het continu op een hoog niveau houden van het hergebruik van papier/karton is één van de doelstellingen van het convenant. Nederland is wereldwijd een koploper papierrecycling. Recycling percentage papier en karton 1991-2012 (alle toepassingen) 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 5
Zie voor meer informatie /over-prn en /over-svf. * Standaardverwerkingskosten van oudpapierondernemingen: kosten van wegen, reinigen, sorteren, balenpersen, opslag en aftransport. PRN monitort en rapporteert, SVF is fondsbeheerder Als uitvoeringsorganisatie van het Papiervezelconvenant heeft PRN verschillende taken. Zij monitort de afzet van nieuw papier en karton (niet-verpakkingen) en de inzameling en het hergebruik van oudpapier en -karton. Ook doet PRN de jaarlijkse rapportage over het convenant aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu. PRN sluit het Papiervezelconvenant namens de bij haar aangesloten organisaties en zorgt voor de belangenbehartiging en voorlichting naar stakeholders. Stichting Verwijderingsfonds (SVF) bepaalt of sprake is van een ketendeficit, stelt de duur en hoogte van de afvalbeheersbijdrage vast en int deze. Een ketendeficit doet zich voor als de som van de standaardverwerkingskosten* van oudpapierondernemingen en de afzetgarantieprijs voor gemeenten ( 25/1.000 kg) hoger is dan de internationale marktprijs voor oudpapier. Het verschil is de vergoeding aan gemeenten die op maandbasis wordt vastgesteld. Bij een ketendeficit wordt het verwijderingsfonds aangesproken van waaruit de bij PRN aangesloten gemeenten financieel worden gecompenseerd. SVF beheert dit fonds. De compensatie is nooit hoger dan genoemde som, waarvan het aandeel standaardverwerkingskosten via de gemeenten op declaratiebasis aan de oudpapieronderneming wordt vergoed. Bronscheiding oudpapier: meer en beter hergebruik Brongescheiden inzameling is essentieel voor een goede kwaliteit oudpapier als secundaire grondstof voor de productie van nieuw papier en karton. Gemengde inzameling met kunststof, drankenkartons en/of andere vervuilende en/of storende recyclingstromen leidt tot een veel hogere en onbekende (oncontroleerbare) verontreiniging van het ingezamelde oudpapier. En tot meer uitval. Dat is ongewenst. Nu al constateert PRN een jaarlijks sluipende toename van vervuiling in huishoudelijk oudpapier: 4,14% van de 995 miljoen kilo oudpapier die in 2012 is ingezameld is vervuiling, dit komt overeen met ruim 41 miljoen kilo. Meer informatie vindt u in het rapport en het factsheet vervuilingsonderzoek, zie /onderzoekvervuiling-in-oudpapier. Gemengde inzameling is bovendien niet in het belang van gemeenten, omdat de marktwaarde substantieel lager is dan van schoon brongescheiden ingezameld oudpapier. Als gemeenten vervuilde vrachten oudpapier aanbieden, zijn de kosten van extra reiniging voor rekening van de gemeente. In 2012 is bij huishoudens en bedrijven samen ruim 2,3 miljard kilo oudpapier brongescheiden ingezameld en hergebruikt. Nederland realiseert 84% papierrecycling, dankzij een lange traditie van gescheiden inzameling. Met effectieve inzamelsystemen, die steeds verder worden verbeterd (uitbreiding voorzieningen, slimme locaties, veel service en gemak voor de burger, e.d.). Samen met permanente publieksvoorlichting moet dit leiden tot een verdere toename van het hergebruik. Vervuiling in oudpapier Meer dan 80% van het in Nederland geproduceerde papier en karton wordt gemaakt van gerecycled oudpapier en -karton. Oudpapier is hier dus een onontbeerlijke grondstof voor de productie van nieuw papier en karton. En papierrecycling en -hergebruik is goed voor het milieu: inzet bij de papierproductie van 1.000 kilo oudpapier bespaart 3,3 bomen. Bomen halen CO 2 uit de lucht en slaan dat op, ze zijn de longen van de aarde. Duurzaam papier wordt gemaakt met houtvezels uit zorgvuldig beheerd bos (FSC en PEFC). Een vel papier is CO 2 -opslag, zowel als het is gemaakt van hout als van oudpapier, de andere duurzame grondstofbron. Papierrecycling is dus goed voor het milieu en draagt bij aan de Nederlandse circulaire economie. 6
Campagne Zoetermeer Themapagina Irado Gemeentepagina Arnhem Extra aandacht door gemeenten voor papier scheiden werkt. PRN en Nedvang helpen Campagne Zoetermeer: Papier hier! Nog zo n 30 kg per inwoner herbruikbaar papier zit jaarlijks in het Zoetermeerse restafval. Met de campagne Papier hier! stimuleert de gemeente met diverse acties inwoners om hun papier beter te scheiden. Het handelingsperspectief: geef je oudpapier aan de school, vereniging of kerk en help hen aan extra inkomsten; leuk en nuttig. De campagne loopt tot januari. Meer informatie: www.zoetermeer.nl/papierhier Themapagina Irado: hoe en waarom kan je je papier beter scheiden In de lokale kranten van Schiedam, Vlaardingen en Lansingerland publiceert Irado speciale themapagina s over afval scheiden. In Groot Vlaardingen van 27 november worden nut en noodzaak van papier scheiden aan inwoners van Vlaardingen uitgelegd. GPG levert input en (financiële) ondersteuning voor de totstandkoming van de nieuwsbrief. Arnhem: meer papier met omgekeerd inzamelen? Alle laagbouwwoningen hebben een minicontainer voor oudpapier gekregen en bij de hoogbouw zijn extra verzamelcontainers geplaatst. Dit maakt deel uit van het omgekeerd inzamelen, dat 1 januari in drie wijken van start gaat en moet leiden tot betere scheidingsresultaten. Inwoners verzamelen hun oudpapier, kunststof verpakkingsafval en GFT in (drie) mini s die aan huis worden opgehaald, hun restafval moeten zij naar een verzamelcontainer brengen. GPG ziet dit systeem als kans om meer oudpapier uit huishoudens in te zamelen en helpt met advies en informatie, onder meer voor publieksvoorlichting. Nieuwegein: 30% meer oudpapier dankzij minicontainer De proef met minicontainers bij ruim 2.000 huishoudens heeft 30% meer oudpapier opgeleverd. Nieuwegein bereidt invoering van mini s bij alle laagbouwwoningen voor. GPG adviseert ten behoeve van beleidsvoorbereiding en daaruit voortvloeiende communicatie naar inwoners. Gemeenten-Papier-Glas in een notendop GPG biedt geselecteerde (grote) gemeenten, afvalsamenwerkingsverbanden en afvalinzamelaars kennis en ondersteuning om de papier- en glasinzameling structureel te verbeteren - op het gebied van infrastructuur, logistiek/operatie en communicatie naar inwoners en andere stakeholders, en in gemeente-specifieke situaties (hoogbouw, introductie nieuwe inzamelsystemen, e.d.). GPG biedt: Meedenken en advies (bijv. afvalbeleidsplan, beoordelen en vertalen sorteeranalyse, locatieplan verzamelcontainers) Kennis, feiten/cijfers en informatie over (het systeem van) inzameling/recycling/hergebruik, CO 2 -besparingen en duurzaamheid Voorbeelden van succesvolle communicatiecampagnes, best practices, grondstoffen-netwerk (Gratis) voorlichtingsmaterialen (kant-en-klaar of te vertalen naar eigen uitingen). GPG inspireert, stimuleert, motiveert en activeert. GPG is een inzamelstimuleringsproject van PRN en Nedvang. Met GPG sluiten gemeenten, PRN en Nedvang gezamenlijk de kringloop van oudpapier en glas. Voorlichtingsmaterialen PRN: Infographic (als uitrolbanner en poster, beide digitaal beschikbaar) Wel/niet-regels (scheidingswijzer op A4 en sticker op A5, uitrolbanner) Consumentenfolder. Papierenkarton.nl biedt het nieuwe lespakket Papier & Karton, met onder meer een spannende app. Zie www.papierenkarton.nl/ lespakket-papier-karton. En zoekt u leuke giveaways voor campagne-acties? Doe inspiratie op via www.papieren-karton.nl/leren-spelenknutselen/knutselen. Proef minicontainers Nieuwegein 7
Reclamedrukwerk: duurzaam omgaan met papier?? PRN wenst u fijne feestdagen & een gloednieuw 2014! De één leest reclamefolders altijd door op zoek naar interessante aanbiedingen, de ander ergert zich aan een pakket folders in de bus en gooit het ongelezen weg. Hoe de ontvanger er ook mee omgaat, in ieder geval staat vast dat voor veel bedrijven direct mail - het per post direct en persoonlijk benaderen van mogelijke klanten - een zeer effectieve manier is om hun producten en diensten aan te bieden. Opvallend genoeg veel effectiever dan digitale vormen van marketing. 0,1% van de CO 2 -uitstoot door Europese huishoudens De CO 2 -uitstoot van het papier dat jaarlijks via de brievenbus bij een huishouden binnenkomt, is vergelijkbaar met die van 9 liter melk. Of met die van circa 6 minuten vliegen (gemeten per stoel in een vliegtuig). Dat komt overeen met 0,1% van de totale CO 2 -uitstoot die door Europese huis-houdens wordt veroorzaakt. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de CO 2 -reductie die wordt gerealiseerd door de grondstof van papier: bos. Bos (hout) is een oneindig hernieuwbare grondstof. Mede door de papierindustrie is het Europese bosoppervlak in de afgelopen 50 jaar met 30% gegroeid. Een papieren mailing stoot indirect 9 tot 14 gram CO 2 uit, de digitale 6 gram. Dat lijkt lager, maar het ligt toch wat anders. Voor het verzenden van mail is elektriciteit nodig. De Nederlandse elektriciteit wordt grotendeels verkregen door het opstoken van niet-hernieuwbare bronnen als steenkool en aardolie. Die raken op. Ook de apparatuur, zoals servers, smartphones en tablets, wordt grotendeels geproduceerd van olie (plastic) en andere aardmetalen die steeds schaarser worden. Studies tonen aan dat zeven e-mails moeten worden verstuurd om hetzelfde resultaat te behalen als dat van een geadresseerde papieren direct mail actie. Wordt de uitstoot bekeken op grond van effectiviteit (verkopen), dan vertegenwoordigt een e-mailing een CO 2 -uitstoot die drie tot vier keer hoger ligt dan die van een papieren direct mail. Daar komt bij dat aan iedere verzonden e-mail gemiddeld 95 spamberichten plakken. Deze zijn voor het overgrote deel onzichtbaar, maar belasten het netwerk wel en kosten dus extra energie. Jaarlijks zijn spam mails goed voor 17 miljoen ton CO 2 -uitstoot. NB: dit jaar haalt de ICT-sector wereldwijd de luchtvaart in waar het gaat om CO 2 -uitstoot. Stichting Papier Recycling Nederland Kruisweg 761 2132 NE Hoofddorp Postbus 735 2130 AS Hoofddorp Telefoon: (020) 654 09 89 Fax: (020) 654 09 87 helpdesk@prn.nl Meerdere exemplaren Wilt u als ontvanger van deze nieuwsbrief een paar extra exemplaren? Stuur uw verzoek naar helpdesk@prn.nl, dan sturen wij ze u kosteloos toe. Zolang de voorraad strekt. Meer omzet dankzij reclamedrukwerk Huis-aan-huis folders worden niet zomaar verzonden. Tegen een lage investering staat dat 17% van de ontvangers na het lezen van de folder overgaat tot aanschaf van aangeboden producten. Winkeliers kunnen niet zonder folders om klanten naar de winkel te krijgen, het midden- en kleinbedrijf is voor circa 30% van de omzet afhankelijk van folders na verspreiding. Duurzaamheid is het maken van bewuste, efficiënte keuzes. De 235 miljoen kilo aan huis-aan-huis-reclamefolders zijn meestal gemaakt van gerecycled papier dat na gebruik ook weer voedsel is voor nieuw papier en karton. Wel natuurlijk even het plastic hoesje scheiden, alleen de folders mogen bij het oudpapier. Nee-ja of nee-nee sticker Mensen die geen ongeadresseerd reclamedrukwerk willen ontvangen, kunnen een nee-ja of nee-nee sticker op hun brievenbus plakken. Dit is een goed werkende vorm van zelfregulering. De stickers zijn gratis op het gemeentehuis verkrijgbaar. Zo gaan zij duurzaam om met het papier. 8