29 oktober 2015 Jaarcongres VBWTNL Extramuralisatie: een risicovolle uitdaging Maatschappelijke ontwikkelingen en de uitdagingen voor BWT Ciska van den Andel, beleidsadviseur, BWT gemeente Rotterdam Diederik van Kinderen bouwinspecteur, BWT gemeente Rotterdam
Drie gewonden bij brand zorgcentrum Maassluis Do 1 januari 2015 In Maassluis zijn donderdag drie mensen overgebracht naar het ziekenhuis na een brand in een zorgcentrum. De slachtoffers hebben rook ingeademd. De brand was op de eerste verdieping van zorgcentrum De Vloot in Maassluis. Er kwam rook uit een meterkast. Door de rookontwikkeling werden dertig bewoners van twee etages overgebracht naar een andere plek in het complex. 2
Dode en gewonde bij brand in zorgcentrum Rhenen Zo 1 maart 2015 In Rhenen is vanmiddag een dode gevallen bij een brand in een zorgcentrum. Er raakte ook iemand gewond. Ze werden met een hoogwerker naar beneden gehaald. Twee bouwlagen werden ontruimd. Het vuur is waarschijnlijk ontstaan in een slaapkamer op de bovenste verdieping, meldt de Veiligheidsregio Utrecht. 3
Brand wooncomplex Nijmegen eist vier levens Ma 2 maart 2015 Brand in De Notenhout in Nijmegen eist vier slachtoffers De brand in het seniorencomplex ontstond in de cafetaria naast de ingang van de flat. Daarbij raakten negen bewoners, vooral ouderen, zwaargewond. Daarvan overlijden er uiteindelijk vier. Alle bewoners van de 71 appartementen werden geëvacueerd. 4
Brand in Het Lichtpunt 5
Ouderen vaker slachtoffer van brand Er zijn steeds meer ouderen Ouderen wonen langer zelfstandig, veroorzaken vaker brand Ouderen kunnen zichzelf minder goed redden Ouderen herstellen minder makkelijk van brandwonden Extramuralisatie brengt extra risico s met zich mee! 6
Wat is extramuralisatie? Extramuralisatie = buiten de muren (van de instelling) Minder mensen krijgen indicatie voor wonen in zorginstelling Wonen en zorg losgekoppeld (AWBZ > eigen huurcontract) Langer thuis wonen (ouderen, zieken, gehandicapten) MAAR: zelfstandig zelfredzaam bij calamiteiten! 7
Extramuralisatie Aandachtspunten voor BWT: Brandveiligheid Huisnummers, vergunningen,wmo-voorzieningen Bestemmingsplannen Transformatie leegkomende complexen Omvorming van zorg naar wonen Spikkelen: meer doelgroepen in 1 pand Parkeren scootmobielen Sociale veiligheid, eenzaamheid, dementie, omgeving. 8
Zorgaanbieder aan het woord De Adviseur Vastgoed / Concern Hoofd Bedrijfshulpverlening van Aafje Thuiszorg, Huizen, Zorghotels. Transformatie diverse panden (verpleeghuis woongebouw) Van zorg naar wonen bouwkundige eisen minder zwaar Toch zo veel mogelijk extra voorzieningen: Niveau nieuwbouw (deuren, kozijnen, doorvoeren) BHV blijft in stand Brandblussers Tóch volledige branddetectie Steeds meer druk op de financiën Steeds moeilijker te organiseren, met meer zorgaanbieders in 1 gebouw Opzeg huur verzorgingshuizen (bewoners huren van corporatie en kopen hun eigen zorg in) 10.
De woningcorporatie aan het woord De beleidsmedewerker van een Rotterdamse corporatie: De bewoners worden ouder en hulpbehoevender: 11 55+ is nu 75+ Ook psychiatrie en andere problemen De minimale bouwkundige eisen zijn afgelopen decennia hoger geworden We zitten financieel klem Verhuurdersafdracht Huren omlaag Geen winstgevende activiteiten meer We maken een risico-inventarisatie en willen in overleg met de overheid de prioriteiten bepalen
De bouwinspecteur aan het woord Risico- in plaats van regelgericht adviseren Inspectie bestaande voorraad op basis van risico s: prioriteiten bij seniorencomplexen Minimumeis is Bouwbesluit (wonen, meestal bestaande bouw) Brandcompartimentering is vaak aandachtspunt We bieden vooroverleg bij transformatie en verbouw We denken graag mee: Zo veel mogelijk veiligheid met de beperkte middelen Innovatieve (individuele) voorzieningen 12
De brandweer aan het woord De beleidsmedewerker Rampenbestrijding Zorg: We geven voorlichting Aan doelgroepen Huisbezoeken Op zoek naar risico s We vormen met de bouwinspectie de brandpreventiecommissie We maken inzetplannen Bij risicovolle panden Bij kwetsbare bewoners We beschikken over informatie over bewonersgroepen Hoe kunnen we deze informatie beter benutten voor preventie, repressie en bouwtechnische maatregelen?. 13
De Rotterdamse aanpak Niet regel-, maar risicogericht benaderen Quickscanteam Zorgvastgoed: Vroegtijdig communiceren met vastgoedeigenaren Snelle service (elke week spreekuur) Ervaringen delen, afstemming BWT - Veiligheidsregio Uniform kader en werkwijze hanteren Beleidsteam Zorgvastgoed: Grote lijnen en bevindingen, beleid, dilemma s Team Brandveilig Leven: Voorlichting doelgroepen Programma Langer Thuis Tegengaan tegenstrijdig gemeentelijk beleid 15
Casus A: Woonfunctie voor zorg met aanschrijving Casus: - Woonfunctie voor zorg voldoet niet aan de eisen. - Verlopen aanschrijving (o.a. brandcompartimentering). De geëiste maatregelen zijn echter financieel niet haalbaar ivm geplande grootschalige verbouw. Hoe nu verder? 16
Casus A: Woonfunctie voor zorg met aanschrijving Traditioneel: Dwangsom stellen en/of pand niet langer laten gebruiken. Nu, risicogerichte benadering: - Eigenaar/gebruiker uitnodigen voor overleg. - Daarna gecombineerd overleg met: - Eigenaar pand - Architect - Brandpreventiecommissie - Inspecteur Toezicht Gebouwen - Brandweer (afdeling handhaving) - Vergunningverlener Hierin is afgesproken: - binnen 3 maanden tijdelijke huisvesting en verhuizen bewoners - vergunning aanvraag bestaande bouw binnen 1 maand - vergunning aanvraag nieuwbouw binnen 6 maanden (Nieuwbouw financieel noodzakelijk voor totaalproject.) Eind goed, al goed? 17
Casus A: Woonfunctie voor zorg met aanschrijving Nee, de tijdelijke huisvesting blijkt niet mogelijk. Traditioneel: terug bij af Dwangsom stellen en/of pand niet langer laten gebruiken. Nu: risicogerichte benadering -Binnen een week opnieuw met quickscanteam: - vervangende huisvesting pas over 14 maanden (nu gegarandeerd) Afspraken: - komt uitgewerkt plan voor tussenliggende periode met o.a. - alle personeelsleden BHV - BMI opnieuw certificeren tevens - rondgang met nieuwe inventarisatie van minimale aanpassingen (VRR + TG) 18
Casus B: Brand in woongebouw voor senioren Relatief klein incident: Oplader scootmobiel oververhit. Ligt echter op zitting en de scootmobiel staat naast de voordeur van de woning. Deze deur blijkt geen WBDBO waarde te hebben. Hierdoor brand de woning uit. En tijdens het bestrijden van de brand blijken de gangen van 2 hoger gelegen verdiepingen vol rook te staan. 19
Casus B: Brand in woongebouw voor senioren De brandweer schakelt BWT in. Vanwege de grote hoeveelheid oudere bewoners wordt het opgepakt door het quickscanteam. Ook hier weer: Binnen enkele weken overleg met het quickscanteam. Naar aanleiding van de constateringen van Brandonderzoek worden er in overleg met de eigenaar de volgende maatregelen genomen: - Alle voordeuren worden vervangen - Bestaande brandwerende scheidingen worden gecontroleerd - Nieuwe brandwerende scheidingen worden aangebracht - Er komen rookmeldergestuurde roosters in de ventilatiekanalen - Er komen inpandig speciale scootmobielstallingen (WBDBO afgescheiden) Door de risicogerichte benadering is dit een mengeling van wettelijke en vrijwillige maatregelen. 20 Los hiervan gaat het quickscanteam het gehele gebouw bekijken (niet alleen het betrokken deel) en volgen totdat alles in orde is.
Het woord is aan u 1. Hoe is de samenwerking tussen partijen bij u in de gemeente geregeld? 2. Heeft het zin om de veiligheid voor ouderen af te dwingen met extra regels? 3. Wat zijn de ervaringen met extramuralisatie in uw gemeente? Ervaart u het als een probleem? 4. Doelgroepspecifiek adviseren: hoe kan de verbinding worden gelegd tussen de informatie over bewonersgroepen en bouw/preventie/repressie? 5. Hoe bereiken we individuele ouderen, in hun eigen huis? 21