Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste 29-214 Datum: 27 juli 215 Versie: 1.1 In opdracht van: Opgesteld door: Hendrik Bijker Wecycle Laura Golsteijn Marisa Vieira
Dit rapport is geschreven door. PRé Consultants helpt bedrijven en overheden bij het ontwikkelen van duurzame producten en diensten. PRé Consultants heeft meer dan 2 jaar ervaring in het uitvoeren van levenscyclus analyse (LCA) studies (van screening tot ISO conform), training, landscaping en bedrijfsbrede duurzaamheidsvraagstukken. PRé s oplossingen zijn zowel praktisch als wetenschappelijk onderbouwd. PRé Consultants biedt advies, oplossingen en ondersteuning aan grote internationale bedrijven, overheden en NGO s op het gebied van duurzaamheidsvraagstukken. PRé is marktleider op het gebied van LCA software. Onze professionele LCA tool, SimaPro wordt in meer dan 8 landen gebruikt door bedrijven, adviesbureaus, universiteiten en onderzoeksinstituten. PRé Consultants heeft een kantoor in Amersfoort en in de Verenigde Staten en werkt samen met een wereldwijd partnernetwerk. Stationsplein 121 3818 LE Amersfoort Nederland Telefoon: +31 ()33 455 5 22 consultancy@pre-sustainability.com www.pre-sustainability.com i
1 Inleiding Afgelopen jaren heeft PRé Consultants screening LCAs uitgevoerd voor Wecycle om de vermeden milieueffecten als gevolg van de inzameling en recycling van afgedankte elektr(on)ische apparatuur (e-waste) per jaar in kaart te brengen. In 21 voerde PRé een dergelijke screening LCA voor het eerst uit en werd de vermeden potentiele impact van CO 2 uitstoot door recycling van e-waste in 29 berekend. In de daarop volgende jaren is er jaarlijks een rapport verschenen met de resultaten per kalenderjaar, geschat op basis van het bestaande model en aanvullende studies. Behalve de vermeden impact van CO 2 uitstoot door recycling van e-waste, is er ook gekeken naar de vermeden impact van CO 2 uitstoot door het verwijderen en vernietigen van (H)CFK s uit koel- en vriesapparatuur. Laatstgenoemde resultaat is later ook alsnog uitgerekend voor 29. In 213 zijn de resultaten voor de jaren 29 212 samengevoegd tot één rapport. In 214 verscheen er weer regulier monitoringsrapport met de resultaten van 213. Het huidige rapport beschrijft de monitoringsresultaten van 214 en een vergelijking met de resultaten van 29-213. Het is belangrijk op te merken dat de resultaten die in dit rapport worden gepresenteerd voortkomen uit een screening LCA zonder externe validatie. De resultaten zijn uniek voor de data van de geselecteerde recyclingbedrijven en de aannames die in deze studie gemaakt zijn. De resultaten zijn niet bedoeld voor vergelijkingen met andere landen of recyclingbedrijven. Door inzameling van afgedankte elektr(on)ische apparatuur zijn er de afgelopen jaren grote hoeveelheden e-waste verwerkt in Nederland. Tabel 1 geeft de hoeveelheden ingezameld e-waste per jaar. Tabel 1. Hoeveelheid ingezameld e-waste per jaar (ton) Jaar E-waste (ton) 29 83. 21 16. 211 11. 212 121. 213 115. 214 111. 2 LCA Onderzoek De vermeden milieueffecten door recycling van e-waste worden geschat op basis van het vermeden gebruik van nieuwe materialen. Zo worden de vermeden milieueffecten van koperrecycling bijvoorbeeld geschat op basis van de milieueffecten van koperproductie. In de voorgaande jaren zijn de benodigde data hiervoor uit de database ecoinvent 2.2 gehaald. Te denken valt aan data over de grondstofbenodigdheden en de uitstoot van emissies tijdens de productie van de verschillende materialen. Het huidige rapport presenteert de resultaten van 214 en voorgaande jaren met de meest recente en best beschikbare data uit de nieuwe database ecoinvent 3.1. Tevens is voor berekening van de carbon footprint gebruikt gemaakt van de nieuwe methode IPCC 213, in tegenstelling tot voorgaande jaren waarbij er gebruik werd gemaakt IPCC 27. In de IPCC methode is het vermogen om het broeikaseffect te veroorzaken (de zogenaamde Global Warming Potential (GWP)) uitgedrukt in kg CO 2 equivalenten per kg koudemiddel. Tabel 2 geeft de GWP weer over tijdsbestek van 1 jaar van de koudemiddelen die zijn verwijderd uit koel- en 1
vriesapparatuur. Vergeleken met de IPCC 27 methode, is de GWP afgenomen voor vrijwel alle koudemiddelen. Tabel 2. Global Warming Potential (GWP) over 1 jaar tijdsbestek uitgedrukt in kg CO 2 eq per kg (IPCC 213) Koudemiddel GWP* R11 (Freon) 4.7 R12 1.2 R13 13.9 R22 1.8 R114 8.6 R125 3.2 R134a 1.3 R141b 78 Cyclopentaan Propaan/ butaan * Voor de leesbaarheid van dit rapport zijn de getallen afgerond. Het is belangrijk op te merken dat de resultaten zoals berekend met ecoinvent 3.1 en IPCC 213 niet vergelijkbaar zijn met resultaten verkregen met behulp van ecoinvent 2.2 en IPCC 27. Het huidige rapport vervangt daarom alle voorgaande rapporten. 3 Vermeden broeikaseffect door e-waste recycling 3.1 Resultaten 214 In 214 is in totaal zo n 156. ton CO 2 equivalenten vermeden door de verwerking van 111. ton e-waste. Dit komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van ruim 54. benzineauto s in Nederland. 1 In Figuur 1 wordt het vermeden broeikaseffect per e-waste stroom weergegeven. Hieruit blijkt dat door het recyclen van Klein Elektrisch- en ICT apparatuur (KEI) de grootste hoeveelheid broeikasgassen worden vermeden, zo n 58. ton CO 2 -eq. Daarna volgt Groot Witgoed (GWG) en Koel- en Vriesapparatuur (KV), met respectievelijk 48. ton en 38. ton CO 2 equivalenten. Met de recycling van CRT schermen wordt 8.2 ton vermeden en met de recycling van FPD s 3.3 ton. Energiezuinige lampen, ten slotte, zorgen voor het vermijden van 6 ton CO 2 equivalenten. 1 Er is hierbij uitgegaan van een directe emissie (Tank to Wheel) van 194 g CO 2 eq. per km (Boer, L.C. den et al, 28) en een gemiddelde afstand van 15. km per jaar. 2
ton CO 2 eq. ton CO 2 eq. 6. 58. 5. 48. 4. 38. 3. 2. 1. Figuur 1. Vermeden broeikaseffect door materiaalrecycling in 214, uitgedrukt in ton CO 2 equivalenten per e- waste categorie. Getallen zijn afgerond. KV = Koel- en vriesapparatuur, CRT = CRT TV s + monitors, FPD = FPD TV s + monitors, LAMP = Energiezuinige lampen, GWG = Groot witgoed, KEI = Klein Elektrisch en ICT apparatuur. 3.2 Vergelijking 29-214 8.2 3.3 In Figuur 2 zijn de hoeveelheden vermeden CO 2 equivalenten door materiaalrecycling opgenomen van 29-214. 6 KV CRT FPD LAMP GWG KEI 18. 15. 129. 138. 16. 153. 156. 12. 96. 9. 6. 3. 29 21 211 212 213 214 Figuur 2. Vermeden broeikaseffect door materiaalrecycling in ton CO 2 equivalenten voor 29-214. Getallen zijn afgerond. 4 Vermeden broeikaseffect door verwijdering (H)CFKs 4.1 Resultaten 214 In 214 bestond het (H)CFK houdend koelmiddel met name uit R12, R134a en R114. Het (H)CFK houdend isolatieschuim bestond met name uit cyclopentaan en nog een deel R11. 3
ton CO 2 eq. In totaal is in 214 zo n 17 ton koelmiddel uit koel- en vriesapparatuur op milieuverantwoorde wijze verwerkt waarbij naar schatting een uitstoot van ruim 36. ton CO 2 equivalenten is vermeden (zie Tabel 3). Dit komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van ruim 15. benzineauto s in Nederland. 1 Tabel 3. Vermeden CO 2 equivalenten (ton) door verwijdering (H)CFK houdend koelmiddel en isolatiegas uit KV apparatuur (214) Component Vermeden CO 2 eq (ton) (H)CFK houdend koelmiddel 219. (H)CFK houdend isolatieschuim 87. Totaal van de (H)CFK houdende componenten 36. 4.2 Vergelijking 29-214 In Figuur 3 zijn de hoeveelheden vermeden CO 2 equivalenten door verwijdering van (H)CFK s uit koel- en vriesapparatuur opgenomen van 29-214. 6. 5. 54. 475. 4. 378. 313. 345. 36. 3. 2. 1. 29 21 211 212 213 214 Figuur 3. Vermeden broeikaseffect door verwijdering van (H)CFK s uit koel- en vriesapparatuur in ton CO 2 equivalenten voor 29 tot en met 214. Getallen zijn afgerond. 5 Discussie 5.1 Update LCA onderzoek De resultaten zoals berekend met ecoinvent 3.1 en IPCC 213 zijn niet vergelijkbaar met resultaten verkregen met behulp van ecoinvent 2.2 en IPCC 27. Daarom zijn ook de resultaten van voorgaande jaren 29-213 herberekend. Dit resulteerde in een toename van 32% tot 44% voor het vermeden broeikaseffect door materiaalrecycling, evenals een afname van 5% tot 6% voor het vermeden broeikaseffect door verwijdering van (H)CFK s uit koel- en vriesapparatuur. In totaal is het vermeden broeikaseffect door materiaalrecycling en verwijdering van (H)CFK s door de huidige update in de periode 29-213 met % tot 5% toegenomen. 4
ton CO 2 eq 5.2 Totaal vermeden broeikaseffect De recycling van e-waste en het verwijderen van (H)CFKs heeft in 214 gezorgd voor een totaal vermeden broeikaseffect van zo n 462. ton CO2 equivalenten. Daarvan is 66% toe te schrijven aan het verwijderen van (H)CFKs. In Figuur 4 is een dalende trend te zien voor de hoeveelheid vermeden broeikaseffect. Dit hangt samen met de uitfasering van koel- en vriesapparatuur met (H)CFK s; (H)CFKs verklaarden door de jaren heen immers het grootste deel van het totaal vermeden broeikaseffect, namelijk zo n 66 tot 84%. Door investering in technologie zijn er in 211 en 213 meer (H)CFK s verwijderd dan in de overige jaren. Voor de hoeveelheid vermeden broeikaseffect die te danken is aan de recycling van e- waste is er sprake van een lichte daling, nadat de totaal ingezamelde hoeveelheid e-waste van 29 tot 212 toenam. 7. 6. 6.2 613.4 5. 55.8 473.2 498.3 462.4 KV ((H)CFK) 4. KV (grondstof) LAMP 3. KEI FPD 2. CRT GWG 1. 29 21 211 212 213 214 Figuur 4. Totaal vermeden broeikaseffect in ton CO 2 equivalenten, opgesplitst naar categorieën e-waste, voor de periode 29-214. Voor KV is de bijdrage van (H)CFKs en grondstoffen opgesplitst. Getallen zijn afgerond. 5