Scope 3 ketenanalyse volgens Green House Gas Corporate value Chain Accounting and Reporting Standard.

Transcriptie

1 2013 Scope 3 ketenanalyse volgens Green House Gas Corporate value Chain Accounting and Reporting Standard. Auteur: Harry Minkhorst, hoofd risicomanagement en KAM Datum: 20 maart 2014 Pagina 1 van 12

2 Inhoud 1. Inleiding Referentiejaar en doelstellingen Analyse scope 3 emissies Scope 3 CO 2 uitstoot CO2-emissies Materiaalhergebruik van afvalstoffen Procesketen Datakwaliteit... 9 Bijlage 1 Analyse CO2 uitstoot Dusseldorp scope 3 in Bijlage 2 Verdeling Verwerking Bijlage 3 Materiaal-/Grondstofhergebruik Pagina 2 van 12

3 1. Inleiding Dusseldorp heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Sinds een aantal jaren wordt er gewerkt met vijf duurzaamheidwerkgroepen met de directie als stuurgroep en eindverantwoordelijke. De werkgroepen zijn: 1. Afvalpreventie en Recycling 2. Transparant zaken doen 3. Energie- en emissiereductie 4. Goed personeelsbeleid 5. Maatschappelijke betrokkenheid De werkgroep Energie- en emissiereductie heeft als een van haar doelen om te groeien naar Niveau 5 van de CO 2 -prestatieladder, in 2013 is Niveau 4 behaald. De redenen hiervoor zijn tweeledig. Enerzijds om gestructureerd te werken aan verdere emissiereductie en anderzijds om aanbestedingsvoordeel te realiseren bij (openbare)aanbestedingen. Steeds vaker worden emvi criteria (economisch meest voordelige inschrijving) gebruikt bij aanbestedingen. Voor het behalen van niveau 4 en 5 op de CO 2 prestatieladder moeten de scope 3 emissies upstream en downstream in de waardeketen bepaald worden volgens de Green House Gas Corporate Value Chain(scope 3) Accounting and Reporting Standard (zie figuur 1.1). De CO 2 emissie is de belangrijkste binnen Dusseldorp, daarom zal deze voornamelijk worden gemeten. In dit document wordt inzicht gegeven in de ketenanalyses van CO 2 emissie bij Dusseldorp. Pagina 3 van 12

4 2. Referentiejaar en doelstellingen Het gekozen referentiejaar is Vanaf dat jaar zijn de scope 1 en 2 emissies in kaart gebracht en doelstellingen geformuleerd, zie het energiemanagementplan en de footprints op de website. Voor scope 3 is de doelstelling een verbetering van de CO2 emissie met 15% in 2015 ten opzichte van Aanpak en maatregelen Om deze doelstelling te realiseren verwerkt Dusseldorp het ingezamelde en in eigendom verkregen afval zoveel mogelijk tot herbruikbare grondstoffen (sorteren, opbulken, recyclen) of zamelt dit in als monostromen door voorscheiding bij de klant. Op onze vestiging in Midwolde is hiervoor geïnvesteerd in een speciale sorteerlijn. Daarnaast kiest Dusseldorp meestal voor de meest groene verwerker en voor afvalverbrandingsinstallaties (AVI) met het hoogste energierendement. 3. Analyse scope 3 emissies Er is een analyse gemaakt van de scope 3 emissies bij Dusseldorp om zo een ranking te maken van prioriteit. Naast het reduceren van CO 2 in haar eigen organisatie wil Dusseldorp ook bijdragen aan het reduceren van CO 2 emissie in de totale waardeketen en in de sector waarin zij opereert. Dusseldorp is geen productiebedrijf maar (voornamelijk) een transportbedrijf daarom zit een belangrijk deel van de upstream- en down stream emissies opgesloten in scope 1. Daarnaast werkt Dusseldorp in de afvalbranche wat enkele branche specifieke kenmerken met zich meebrengt. Voor een beoordeling van de ketenanalyse moet hier rekening mee worden gehouden. Een branche specifieke indicator is de vermeden CO 2 -emissie. Een ander belangrijk punt is dat Dusseldorp (meestal) eigenaar wordt van het ingezamelde of gebrachte afval. In bijlage 1 is de scope 3 analyse en ranking van Dusseldorp opgenomen. Belangrijke factoren zijn: 1. Vermeden CO 2 uitstoot (nieuwe) grondstoffen 2. Afvalverbranding 3. Brandstofverbruik inzameling (scope1) 4. Brandstofverbruik aftransport (scope1) Hieronder een schematische weergave uit de GHG Protocol van een productiebedrijf. Pagina 4 van 12

5 4. Scope 3 CO 2 uitstoot 4.1 CO2-emissies In dit hoofdstuk wordt de CO 2 uitstoot toegelicht en uitgerekend voor de significante afvalstromen van Dusseldorp. Daarnaast wordt inzicht gegeven in de CO 2 uitstoot bij verbranding(end of live). De CO 2 - footprint is het resultaat van het product van de hoeveelheid afgevoerde afvalstoffen en de kg CO 2 - equivalenten, voor zover bekend uit het rapport Resource savings and CO 2 reduction potential in waste management in Europe and the possible contribution tot the CO 2 reduction target in 2020 (EpE, prognos, oktober 2008). De (vermeden) CO 2 reductie wordt gemeten als kengetal voor onze milieudoelstellingen bijvoorbeeld in het kader van ISO De bron voor de berekening vormen de afgevoerde hoeveelheden naar eindbe-/verwerkers anders dan eigen depots (Dusseldorp), zoals die zijn geregistreerd in Combitour. (bronregistratie in: Emissieverklaring ) Onderstaande tabel geeft een weergave van de totale CO 2 -emissie uit de verbanding van afvalstoffen en het gebruik van brandstof binnen de inzameling van deze afvalstoffen en de vermeden CO 2 -emissie als gevolg van sturing op de verwerking van afvalstoffen. De vermeden CO 2 -emissie is voornamelijk het gevolg van de toepassing van energie door afvalverbranding voor het opwekken van elektriciteit of inzet als directe warmte (vb. stadverwarming), en het opnieuw inzetten of recyclen van ingezamelde afvalstoffen. Dit is afgezet tegen opwekking van energie door fossiele brandstoffen als steenkool, aardgas of aardolie. Zoals uit de totalen blijkt is er een lichte stijging in CO 2 emissie tengevolge van verbranding en is er steeds meer vermeden CO 2 missie door het verwerken van afvalstoffen tot grondstoffen. ACTIVITEIT CO 2 -emissie als gevolg van verbranding (Kton) Vermeden CO 2 -emissie uit de verwerking van afvalstoffen (Kton) bronscheiding 17,2 11,3 8,2 8,3 37,9 43,9 48,4 54,7 nascheiding 10,8 11,0 10,9 9,8 10,4 10,6 10,6 9,6 opslag/sorteerresultaat 38,1 39,2 33,8 36,9 64,5 66,3 62,4 104,7 diversen ,576 1,507 1,461 logistiek Lease (pers.) 0,17 (1) 0,14 (2) 0,161 (2) 0,153 (2) inzameling 9,64 1) 9,65 (2) 9,56 (2) 9,89 (2) TOTAAL 75,91 71,29 62,62 65,04 112,8 121,4 122,9 170,5 Tabel 4.1: CO 2-emissie als gevolg van verbranding en vermeden CO 2 door verwerking van afval tot grondstof. Pagina 5 van 12

6 Conclusie In de in tabel 4.2 weergeven indexcijfers wordt de totale hoeveelheden (vermeden) CO 2 -emissie gerelateerd aan de hoeveelheden ingezamelde en afgevoerde afvalstoffen. Deze kengetallen geven een beeld van het effect op de sturing van verwerking van afval en brandstofverbruik. Afname van de CO 2 -emissie en toename van de vermeden CO 2 -emissie is een positieve ontwikkeling. Zoals tabel 4.2 laat zien is er sprake van een positieve ontwikkeling bij Dusseldorp. Afgevoerde hoeveelheid afvalstoffen (kton) Index CO 2 - emissie (ton CO 2 /ton afval) Index Vermeden CO 2 -emissie (ton CO 2 /ton afval) ,8 0,175 0, ,4 0,163 0, ,0 0,157 0, ,6 0,128 0,336 Tabel 4.2 CO 2-footprint Dusseldorp Inzameling en Recycling B.V. (1) Well-to-Wheel emissies, emissies op grond van transport op basis van kengetallen over 2011, juni 2011 De toename van de afgevoerde hoeveelheid afvalstoffen wordt veroorzaakt door twee belangrijke veranderingen t.o.v. 2012: 1. Jager Recycling BV is volledig geïntegreerd in Dusseldorp Inzameling & Recycling BV; 2. Een grote opdracht voor Inzameling en verwerking van huishoudelijk papier. Pagina 6 van 12

7 4.2 Materiaalhergebruik van afvalstoffen In onderstaande tabel staat een overzicht van de afgelopen drie jaar van het materiaal -afkomstig uit afvalstromen- dat is geschikt gemaakt voor hergebruik en/of energieopwekking. Zoals te lezen is maar voor ca 4% een nuttige toepassing in de vorm van hergebruik en/of energieopwekking niet mogelijk. Dusseldorp sorteert en recyclet de inkomende afvalstromen zoveel mogelijk tot herbruikbare grondstoffen (zgn. monostromen) % van Totaal % van Totaal % van Totaal Chemisch/Fysisch scheiden (nuttige toepassing olie) 3,3 % 3,6 % 2,7 % Compostering/vergisting 12,9 % 10,9 % 8,6 % Energieterugwinning 3,1 % 4,6 % 3,8 % Materiaal-/Grondstofhergebruik 27,6 % 28,3 % 40,4 % Nuttige toepassing olie 2,0 % 2,1 % 1,8 % Scheiding/sortering 17,4 % 18,8 % 13,0 % Storten 2,8 % 3,4 % 4,6 % Verbranden met energieterugwinning 26,9 % 23,8 % 20,8 % Overig 4,0 % 4,5 % 4,3 % TOTAAL 100% 100% 100% Tabel 4.3 Overzicht verdeling naar verwerkingsproces. (bronvermelding: Resource savings and CO 2 reduction potential in waste management in Europe and the possible contribution to the CO 2 reduction target in 2020) Eenmaal per jaar wordt er berekend hoeveel afvalstoffen c.q. grondstoffen er naar welke verwerker gaan. En dan worden op basis van die gegevens de CO 2 effecten berekend. Hiermee wordt naast een CO 2 -reductie door hergebruik van afvalstoffen gestuurd op de groenste verwerker. Zie interne handleiding voor de berekening van emissies van broeikasgassen uit afval management activiteiten. Pagina 7 van 12

8 In onderstaande tabel vind je een overzicht van herbruikbare materialen van de afgelopen drie jaar. Voor elk van de genoemde materialen(monostromen) is een aparte ketenanalyse te maken % van Totaal % van Totaal % van Totaal Aluminiumrecycling 0,9 % 1,2 % 0,5 % Glasrecycling 16,3 % 12,2 % 6,4 % Houtrecycling 3,9 % 8,6 % 7,2 % Kunststofrecycling 3,0 % 3,1 % 2,1 % Olierecycling 5,1 % 5,2 % 3,4 % Papierrecycling 23,8 % 21,2 % 36,5 % Puinrecycling 29,2 % 31,7 % 33,1 % Rubberrecycling - - 0,2 % Staalrecycling 4,9 % 5,1 % 3,6 % Zandrecycling 13,0 % 11,7 % 6,9 % Overig 0,5 % 0,4 % 0,3 % TOTAAL 100 % 100 % 100 % Tabel 4.4 Overzicht materiaal-/grondstofhergebruik. Pagina 8 van 12

9 4.3. Procesketen Hieronder is het traditionele afval inzamelingsproces en aftransport naar de afvalverbrandingsinstallatie weergeven. Inzamelen opbulken transport storten verbranden Figuur: traditioneel afvalproces Tegenwoordig wordt er bijna geen afval meer gestort en wordt afval zoveel mogelijk omgezet in grondstoffen en wordt een steeds kleiner deel verbrand in een afvalverbrandingsinstallatie (AVI). Indien er wordt verbrand wordt ook gekeken of deze naar een AVI met een schone verbranding. inzamelen opbulken recyclen Grondstof1 productie scheiden grondstof2 productie Etc. productie AVI 1 AVI 2 Figuur: huidig afvalproces Door de huidige wijzen van werken is er steeds minder CO 2 -uitstoot en veel meer hergebruik van grondstoffen Datakwaliteit Voor de rapportage van brandstofverbruik, materiaalhergebruik en berekening van vermeden CO 2 emissies is gebruik gemaakt van primaire data. Bij de analyse van de scope 3 emissies en de bijbehorende ranking is gebruik gemaakt van secundaire data en schattingen. Elk jaar zie je dat de datakwaliteit verbeterd door een betere registratie en er meer aandacht is voor ketenanalyses. Doordat er wettelijk geen verschil meer is tussen gewone en rode diesel is dit minder goed te meten dan vroeger. Daarom is er een project gestart voor het beter registreren van brandstofdata. Het in 2013 opgestelde kwaliteitmanagementplan wordt elk jaar beoordeeld en waarnodig aangepast. Pagina 9 van 12

10 Bijlage 1 Analyse CO2 uitstoot Dusseldorp scope 3 in 2013 Analyse CO2 uitstoot Dusseldorp Scope 3 (vlg.corporate Value Chain, GHP, september 2011) wel of niet afgedekt in omvang Beinvloed- Ranking baar Ja/ Aanwezig scope geschat in Nee in keten ton CO2 Upstream scope 3 emissies 1. Inkoop goederen en diensten Ja 3 15 Nee 9 2. Inkoop kapitaalgoederen productie Ja 3 48 Nee 8 3. Brandstof- en energieverbruik bij klant nvt scope 1 en 2 0 Ja Transport en distributie (upstream) Ja scope Ja 3 5. Afval door eigen productie Ja Ja 5 6. Openbaar vervoer voor het werk nvt 3 0 Ja Woon-werk verkeer Ja scope Ja 7 8. Lease aspecten: auto's e.d. (upstream) Ja scope Ja 6 Downstream scope 3 emissies 9. Investeringen en fin. dienstverlening nvt 3 pm nvt Aftransport en distributie Ja scope Ja Uitbesteed werk door derden nvt 3 pm nvt Gebruik verkochte producten/diensten Ja Ja End of live (bijv. verbranding, stort) Ja Ja Lease zaken (downstream) nvt/beperkt 3 pm nvt Franchises Ja 3 pm Ja 13 ton CO2 uitstoot scope ton vermeden CO Versie HM Pagina 10 van 12

11 Bijlage 2 Verdeling Verwerking 2013 Verdeling Verwerking Verbranden met energieterugwinning 20,8% Overig 4,3% Chemisch/Fysisch scheiden nuttige toepassing olie 2,7% Compostering/ vergisting 8,6% Energieterugwinning uit biomassa 3,8% Storten 4,6% Scheiding/ sortering 13,0% Nuttige toepassing olie 1,8% Materiaal- en Grondstofhergebruik 40,4% Chemisch/Fysisch scheiden (nuttige toepassing olie) Energieterugwinning Nuttige toepassing olie Storten Compostering/vergisting Materiaal-/Grondstofhergebruik Scheiding/sortering Verbranden met energieterugwinning Overig Pagina 11 van 12

12 Bijlage 3 Materiaal-/Grondstofhergebruik 2013 Materiaal-/grondstofhergebruik Rubber 0,2% Staal 3,6% Zand 6,9% Aluminium 0,5% Glas 6,4% Hout 7,2% Kunststof 2,1% Olie 3,4% Puinrecycling 33,1% Papier 36,5% Aluminiumrecycling Glasrecycling Houtrecycling Kunststofrecycling Olierecycling Papierrecycling Puinrecycling Rubberrecycling Staalrecycling Zandrecycling Overig Pagina 12 van 12